epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
39 EPISTOLAE 2393—2395 40<br />
2393.<br />
BEZA FARELLO.<br />
Denuo loquitur de ministro Lutetiam mittendo,<br />
quo Enardwm tandem <strong>ab</strong>ire paratum esse magnopere<br />
gaudet, cui utüia transmitti iubet consilia.<br />
(Ex autographo Neocomensi. Bdidit Baum I. 454.)<br />
Eximio Christi servo Gulielmo Farello patri<br />
mihi observandissimo et Neocomensis eoclesiae fidelissimo<br />
pastori.<br />
Neocomi.<br />
8. Vere benedictus pater noster coelestis, vere<br />
benignus in nos et überaus Iesus ille Christus, vita<br />
et salus fuerunt, qui nos miseros et omnium hominum<br />
indignissimos, non modo dignatus est sui eognitione,<br />
sed etiam vult h<strong>ab</strong>ere pro instrumentis quibus<br />
utatur <strong>ad</strong> refringendas Satanae et inferorum<br />
portas, ut aliis quoque <strong>ad</strong>itus <strong>ad</strong> coeleste regnum<br />
patefiat. Sed o nos et segnes et pigros atque <strong>ad</strong>eo<br />
perfidiosos! Certe pudet me nostri. Hie ubi tarn<br />
diu, tarn multi, tarn liberaliter et tarn quiete in schola<br />
Domini h<strong>ab</strong>iti tractati educati sumus, toto paene<br />
trimestri non reperiri potuisse qui <strong>ad</strong> tarn copiosam<br />
messem metendam, non dico se offerret, sed etiam<br />
rogatus prodiret! Genevae quoque tentata sunt<br />
omnia, sed ut nonnulli parati fuerint tarnen Dominus<br />
ali<strong>quam</strong> moram iniecit. ') Nuper etiam istic vidisti<br />
quomodo consilia nostra fuerint impedita. Quin Satan<br />
hie partes suas interposuerit non dubito, ut est<br />
versutus ille hostis longe diligentissimus in consiliis<br />
fidelium impediendis. Nunc quoque hon dubito<br />
quin idem ille Satan bonos illos et strentios milites<br />
suos Caes. et Hen. <strong>ad</strong> inducias coegerit, ut ruenti<br />
8uo regno prospioiat, et potissimum, si fieri potest,<br />
Parisiensis ecclesiae rundamenta evertat. Sed vivit<br />
Dominus qui h<strong>ab</strong>itat in coelis, qui utinam longiorem<br />
nostram moram nobis ignoscat et bonos<br />
nostros fratres confirmet, qui in ipsis leonis faucibus<br />
h<strong>ab</strong>itantes multo praeclarius facinus audent<br />
<strong>quam</strong> nos, qui hic sub umbra sine sudore et sanguine<br />
quasi imaginariam militiam obimus. Confirmet<br />
quoque Dominus et spiritu suo regat optimum<br />
nostrum fratrem Enardum, 2 ) cuius alacritatem<br />
spero ut idem <strong>ad</strong>iuvet qui suppeditavit. Nostro<br />
certe Vireto, et aliis paucis qui hie sumus istius<br />
consilii participes, mirifice grata fuit ipsius promptitudo<br />
• de qua <strong>ad</strong> nos scripsisti, s ) neque dubi<strong>tam</strong>us<br />
quin hunc potissimum Dominus <strong>ad</strong> hoc opus insigne<br />
2393.1) Flura nescimus.<br />
2) N. 2391.<br />
3) vel de e<strong>ad</strong>em epistola loquitur quan<strong>quam</strong> <strong>ad</strong> Calr<br />
vinum scripta, vel de alia deperdita.<br />
peculiariter désignant, alioquin non passus esset<br />
tot conatus et consilia nostra prorsus irrita fieri.<br />
Audeo vero polliceri D. Ccdvinum nostrum de hae<br />
re non aliter iudicaturum, <strong>ad</strong> quern heri tuas literas<br />
misi. Itaque hoc unum curet optimus noster JEnardus<br />
ut <strong>quam</strong>primum illuc perveniat. Literis utetur<br />
quas apud te reliqui, et de pecunia <strong>quam</strong> a nobis<br />
accepit ita aget ut <strong>ad</strong> lacobum*) nostrum scripseram.<br />
Sed haec quorsum? Nam aut iam profeotus<br />
est, aut iam profectum esse oportuit. Absente autem<br />
eo vide ecquid possimus ipsius familiam sublevare.<br />
Nam hie quoque, Deo favente, officium faciemus ut<br />
aequum est. Persu<strong>ad</strong>eat autem ipse sibi memoriam<br />
sui nobis carissimam fore, et sine intermissione nos<br />
ipsum commendaturos Domino, ut servum suum<br />
spiritu suo regat et omnibus modis tueatur ac confirmet.<br />
Calvinus quoque noster, ut nosti, neque illi<br />
neque toti ecclesiae deerit. Quum eo pervenerit,<br />
sciat sibi negotium fore cum multis curiosis ingénus,<br />
5 ) quae nulla re magis <strong>quam</strong> gravi ilia verbi Dei<br />
simpÛcitate retunduntur. TJrgeat fidèi fructus. Nam<br />
multi sapiunt in perniciem seram. TJrgeat frequentem<br />
et religiosam leotionem verbi Dei. Nam scio<br />
paucos illic esse qui verbum Dei studiose tractent.<br />
Ubi legerunt aliquot paginas et unum aut alterum<br />
commentarium percurrerunt (de iis loquorqui sunt<br />
diligentissimi), statim arbitrantur se <strong>ad</strong> docendum<br />
<strong>quam</strong> <strong>ad</strong> discendum aptiores. Nonnulli tan<strong>quam</strong><br />
arbitrarii iudices sedent in dirimendis controversiis<br />
quas sciunt inter nonnullos agitari, et dum iudicium<br />
différant tandem incipiunt de iis etiam ambigere<br />
de quibus antea minime dubit<strong>ab</strong>ant. Multos possem<br />
nominare hac via in atheismum praecipitatos. Admoneat<br />
quoque diligenter de illorum libris •) vitandis,<br />
a quibus hodie apud nos turbatur ecclesia. Voûtant<br />
enim et miro Satanae artificio h<strong>ab</strong>entur in<br />
pretio apud homines novitatis ouriosos aut nimium<br />
incautos. Necesse tarnen erit libros ipsos palam<br />
convincere et errores refutare, ne quis putet. hie<br />
aliud <strong>quam</strong> Christi gloriam captari. Sed haec ipse<br />
et alia omnia praesens cognoscet, nee dubito quin<br />
Dominus ipsum et cognitione omni et zelo instruat.<br />
Deducant igitur <strong>eum</strong> angeli Domini et <strong>ab</strong> omnibus<br />
periculis tueantur, ut brevi laetissimum nuncium <strong>ab</strong><br />
eo accipiamus. Amen.<br />
De rebus nostris hoc unum h<strong>ab</strong>e. Vendelius<br />
omnibus modis nititur el<strong>ab</strong>i. 7 ) Sed quo magis se<br />
in omnes partes movet, eo impeditius tenetur. Quatriduum<br />
iam consumptum est in altercationibus,<br />
Quidquid erit constitutum statim intelliges. In-<br />
4) Sorellum (ibid.)<br />
5) Similia legisti in epp. Pauli apostoli.<br />
6) Castellionis puta et caeterorum <strong>ab</strong> istis atra creta<br />
notatbrum.<br />
7) Cf. N. 2364. 2374. 2394.