epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
Share Embed Flag
Download ePaper

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

archive.ouverte.unige.ch
from archive.ouverte.unige.ch More from this publisher
17.11.2012 Views

595 EPISTOLAB 2695-2697 596 confessiônem ab omni suspkione vkidicat. De Ber- quae metuis, obiectis dextre se expediet. Non exnenstbus qmritur. GaMos suas res male gessisse perplicuit, fateor, satis dilueide totam controversiam. met. Neque tempus ferebat, neque expediebat, quum danda esset brevis excusatio, non confessio. De (Ex autographo Arch. Tunc. Pint. VI. Vol. 166, olim Epp. periculo quidem plane sum securus : quando et ho­ Tom. 24, fol. 33. Exstat qnoqne öenevae in Ood. 111b, fol. 7. minis integritati minime diffîdo, neque se ita illa- Bernae in Bpp. Tom. VI. p. 531 et 696, et Turici ap. Simlernm Vol. 90. Versio anglica m. 350.) queavit ut minima Bit hostibus gloriandi materia. Ad alia venio. Clarissimo viro et fideli Christi servo D. Henricho Bullingero ecelesiae Tigurinae pastori fratri et symmystae observando. Tiguri. 4 ) Quamvis nihil aequi impetraverint hactenus nostri apud vicinos, imo praecisis repulsis spes omnes fderint abscissae, autor tarnen fui mittendae rursus legationis, quae si fuerit irrita certum Mo speratur auxilium ab Helveticis civitätibu8. Prodigiosa vero ista durities quorsum evadat non parum metuo. Quam misère trepidatum merit 5 ) in regno Galliae vix dictu credibile est. Nunc paulatim a consternatione animos colligunt. Quasi vero regi sit otium, putant vicini arcanas cum eo paotiones nos agitare : vel saltern fingunt, ut falsis suspicionibus nos pro more suo gravent Neque enim credas quam pueriliter in omnibus ineptiant. Yale, praestantissime vir et frater mihi observande. Dominus tibi semper adsit teque benedicere cum familia pergat. Genevae pridie Calendas Septembr. 1557. S. Quia libella mei 1 ) non modo residuam partem, sed alteram quoque exemplar misi, iudicium tuum avide exspecto. Uteunque in me saevire pergant, omnes eorum impetus semper intrépide excipiam. Nihil enim accidet quod non inter exordia me- - ditatus fuerim, ae ne ingratitudo quidem quorundam efficiet ût me unquam suscepti laboris poeniteat. De partis adversae vel superbia vel obstinatiöne tibi assentior. Neque tarnen quidquam impediet quominus oblatum colloquium amplectar. Si > non adetipularis, vide quo temeritatis eruperim, qui pro vobis Omnibus apud Philippum spopondi. Quod de eventu desperas, non longe discrepant nostrae senten tiae. Bed, erede mihi, audient adversàrii, quae retundant posthao eorum ferociam: ac nisi me - fallunt omnes coniecturae, quamvis non resipiscant, discedent tarnen mansuetiores. Neque est quod te sermo inter D. a Lasco et Brentmm privatim habitus deterreat. 2 ) Bolus ille nee satis bene instructus, cum homine praefracto animose magis quam pru4enter oongressus est. Alia longe ratio erit ubi Philippus, quem sua. timiditas non patitur libère proferre quod sentit, libentisBime se nobis adiunget. Nuper ostensa mihi fuit eius epistola scripta mense Iulio ad senatum Francofurtensem 8 ) ubi, etsi nondum ingenue, fidem suam profitetur, non tarnen diserte conqueritur, vicinos suos turbare ecclesiam peregrinis voeibus, neo dissimulât de immensitate corporis Christi et adoratione statuendum esse inter dootos viros. Ergo ad- colloquium simus aooinoti, modo cum placida mansuetudlne constantiam affelamus dignam Christi ministris. Besäe confessio quid contineat doctrinae nostrae minus consentaneum non video. Nam quaeeunque affèrs de voce substantiae nullo negotio dissolvere promptem est. Et ipse, ne dubita, ab omnibus 2695.1) N. 2680. 2686. 2) ibid. 3) Frankf. Bei Hndl. 1. Beil. 21, p. 44, cf. Corp. Ioannes Oalvinus tuus. 2696. SOHALLINGIÜS OALTINO. Exponit gmtenus ipsius formula de carne Christi, in coma praesenti a Calvvniana discrepet. Addit quaedam nova politico, et Uteraria ex Germania. (ßs. autographo Cod. Goth. 405, fol. 62. — Edita est in App. Ubri E. Sal. Cypriani: Abgetrnngener Unterricht von kirohl. Vereinigung der Protestanten. Frkf. 1722. p. 293.) Eruditione et, pietate praestanti viro, D. Ioanni Cal vino, docenti evangelium in ecclesia Genevensi domino semper observando. S. D. Reverende vir, colende praeeeptor. Etsi maluissem tuis *) respondere ante multos menses, tarnen quum mihi non constaret, per quem ad te meae perferrentur, mahn silere, quam scriptum incertis hominibus committere. Et ne nunc quidem certus sum has ad te mitti. Primum autem huma- Bef. IX. 179 ubi tarnen statim in primo vocabulo erratum est. 4) Litern seil cum Bernensibua. Oalvinus minus accurate vel ex memoria vel eis versione 5) ali- Post cladem ad S. Quintinum d. 10. Aug.

597 1557 SEPTEMB. . 598 nitati tuae gratias ago, quod ad hominem ignotum, veritatis tarnen et piae coneordiae studiosum de nostri temporis gravi oontroversia, quae eeolesias veritatis amantes distraxit, tarn libère scripsisti. Ac optarim sic moderari scripta singulos, ne plus affeotibus tribuere viderentur quam veritafci. Existimas transire. nostros fines modestiae: id quod fieri potest quum homines sint, sed neque vestri intra . cancellos sëse continent. Hoc ego non malitiae scribentium tribuo, sed potius rei, quae agitatur vehementer, et efficit ut metae interdum oblivisoantur scribentes. Utut autem sit, probo tuam sententiam: quod de re potius agendum existimas, qua in re ego quoque plus iudico utilitatis constitutum. Quod igitur ad duas quaestiones atidnet: respondisti quidem, sed' ita, ut nondum a priore sententia dimoveri potuerim. Concedis ali fidèles carne et sanguine Christi substantialiter, sed ita explicas, ut non de sumtione, sed effectu carnis et sanguinis Christi intelligere videaris. Neque mixtionem nostrae carnis cum Christi carne fingimus: sed sumtionem afïirmamus non naturalem, non coactam, sed voluntariam, et ab omni sensuum iudicio remotam. Hac in re si laeditur ratio, non illam iuvat quod fingit absurdum: carnem Christi necessario immensam esse. Eadem ratione concludam, Christum Dei filium in utero Mariae non fuisse: divinitatem enim dimensam et certis metis circumscriptam statuere necesse est. Non ergo absurdis tantum moti simplicem et expressum scripturae locum mitigari convenit. a ) Yideo autem in tuis Institutionibus recti us te loqui caeteris: sed, ut verum tua dixerim pace, nondum perspicio idem te dicere quod Augustana confessio habet. Imo quod doces, coenae substantiam esse Christum ipsum, postea tollis,, quum non de substantia sed effectu dictum accipis. Haec ego ad te libère et candide, non ullius hominis adhortatione motus soribo. De altero capite facile conveniret, si recte inter nos de primo statutum esset Incredulos acoipere carnem et sanguinem Christi, Paulus expresse testatur: quod autem in illis efficax non est sumtio carnis et sanguinis Domini, sumentium fit, vitio, quibus non est corpus vivificum, quia fide destituuntur. Ita.evangelium odor est mortis inoredulis. Augustini looum non ignoro: nee aliud ibi affirmât quam: caeteros et substantiam et effectuai consequutos, in; Iuda sumtionem panis fine, fructu fuisse. Nolo tarnen, colende vir, ita nostros divelli animos, ut quae recte a te et vestris dicuntur damnem: et hac in re modestius actum ouperem.. Nee. distrahantur animi et ecclesiae hanc ob causam. Oremus Dominum, ut patefiat Veritas, et piae coneordiae ratio ineatur. In hisoe regionibus fruimur 2) sic. \ quidem pace, sed. variis affligimur rumbribus: minitantur multa, sed Domini sumusL Vir ante mensem descenderunt in Ungariam nostri milites: ita nos pugnamus elapso tempore commodissimo. Editus est in Bavaria liber, titulo : Oommunionis ritus catholicus, et latine et germanioe. Latinum misi D. Iacobo Derbiïïe. Miserunt libellos sacrificulis addito mandato, ne diversa ratione communionem peragerent. In Germanico Ducis mandatum exstat. Scripserunt autem ad me multi ex nobilibùs in ducatu Bavariae, 8 ) ut inspioerem refutationem institutam ab alio quodam, et prelo committerem. Inspexi et addidi quae videbantur, ao Iacobo misi, rogans ut propter Christi gloriam et multorum salutem in Bavaria publicaret. Nomen non est additum autoris : fugiunt enim quam primum inspexerint, neque illi addiderunt. Et optarim locum in quo excuditur non addi. Latine respondebitur: cuius exemplum ad te mittam. Sis igitur hortator Iacobo, ut hac in re nobis, imo ecclesiae Dei, inserviat. Dominus illi vicissim benefaciet. Habet Bavaria praesules 72 infulatos, ut vocant, quibus defertur titulus dominorum : hi soli oderunt cum similibus veritatem. Nobiles et çivitates amant: prinoipi supplicant, sed post multas supplicationes et effusa ingenti pecuniae summa (videlicet, ducentis et triginta duobus millibus florenorum) quum se voti compotes factos putarent, hic libellus editur. Impetremus igitur a vobis hoc, ut refutatio edatur. Féliciter vale, et de me sic statuas, amplecti quidem me dogma a vestris alienum: sed recte dicta libenter accipere, et reverenter vos colère. Dominus benedicat suis ecclesiis. Ratis. Calend. Septembr. 1557. T. Martinus Schallingius. 2697. VIEIETUS CALVINO. Berna/m vocatus est ut responderet ad accusationes a Lausannensibus contra ipsum apud senatum prolatas. Sed bono animo ibit et potius tnunere se àbdicabit quam ministerii autoritatem mi/nui patietur. . 3) De progressibus evangelii in Bavaria régnante duce Alberto V. cf. Sugenheim, Baierns Kirchen- und Völkssustände im 16. Jhh. Oieasen 1842, p. 50 sqq. Medicus, Gesch. der en. Kirche im Kön. Bayern. Erl. 1863, p. 382 sq. 38*

595 EPISTOLAB 2695-2697 596<br />

confessiônem <strong>ab</strong> omni suspkione vkidicat. De Ber- quae metuis, obiectis dextre se expediet. Non exnenstbus<br />

qmritur. GaMos suas res male gessisse perplicuit,<br />

fateor, satis dilueide to<strong>tam</strong> controversiam.<br />

met.<br />

Neque tempus ferebat, neque expediebat, quum<br />

danda esset brevis excusatio, non confessio. De<br />

(Ex autographo Arch. Tunc. Pint. VI. Vol. 166, olim Epp. periculo quidem plane sum securus : quando et ho­<br />

Tom. 24, fol. 33. Exstat qnoqne öenevae in Ood. 111b, fol. 7. minis integritati minime diffîdo, neque se ita illa-<br />

Bernae in Bpp. Tom. VI. p. 531 et 696, et Turici ap. Simlernm<br />

Vol. 90. Versio anglica m. 350.)<br />

queavit ut minima Bit hostibus gloriandi materia.<br />

Ad alia venio.<br />

Clarissimo viro et fideli Christi servo D. Henricho<br />

Bullingero ecelesiae Tigurinae pastori fratri<br />

et symmystae observando.<br />

Tiguri.<br />

4 ) Quamvis nihil aequi impetraverint<br />

hactenus nostri apud vicinos, imo praecisis<br />

repulsis spes omnes fderint <strong>ab</strong>scissae, autor tarnen<br />

fui mittendae rursus legationis, quae si fuerit irrita<br />

certum Mo speratur auxilium <strong>ab</strong> Helveticis civitätibu8.<br />

Prodigiosa vero ista durities quorsum ev<strong>ad</strong>at<br />

non parum metuo.<br />

Quam misère trepidatum merit 5 ) in regno<br />

Galliae vix dictu credibile est. Nunc paulatim a<br />

consternatione animos colligunt. Quasi vero regi<br />

sit otium, putant vicini arcanas cum eo paotiones<br />

nos agitare : vel saltern fingunt, ut falsis suspicionibus<br />

nos pro more suo gravent Neque enim credas<br />

<strong>quam</strong> pueriliter in omnibus ineptiant. Yale, praestantissime<br />

vir et frater mihi observande. Dominus<br />

tibi semper <strong>ad</strong>sit teque benedicere cum familia<br />

pergat. Genevae pridie Calendas Septembr. 1557.<br />

S. Quia libella mei 1 ) non modo residuam partem,<br />

sed alteram quoque exemplar misi, iudicium<br />

tuum avide exspecto. Uteunque in me saevire pergant,<br />

omnes eorum impetus semper intrépide excipiam.<br />

Nihil enim accidet quod non inter exordia me-<br />

- ditatus fuerim, ae ne ingratitudo quidem quorundam<br />

efficiet ût me un<strong>quam</strong> suscepti l<strong>ab</strong>oris poeniteat.<br />

De partis <strong>ad</strong>versae vel superbia vel obstinatiöne tibi<br />

assentior. Neque tarnen quid<strong>quam</strong> impediet quominus<br />

oblatum colloquium amplectar. Si > non <strong>ad</strong>etipularis,<br />

vide quo temeritatis eruperim, qui pro<br />

vobis Omnibus apud Philippum spopondi. Quod de<br />

eventu desperas, non longe discrepant nostrae senten<br />

tiae. Bed, erede mihi, audient <strong>ad</strong>versàrii, quae<br />

retundant posthao eorum ferociam: ac nisi me<br />

- fallunt omnes coniecturae, <strong>quam</strong>vis non resipiscant,<br />

discedent tarnen mansuetiores. Neque est quod te<br />

sermo inter D. a Lasco et Brentmm privatim h<strong>ab</strong>itus<br />

deterreat. 2 ) Bolus ille nee satis bene instructus,<br />

cum homine praefracto animose magis <strong>quam</strong><br />

pru4enter oongressus est. Alia longe ratio erit ubi<br />

Philippus, quem sua. timiditas non patitur libère<br />

proferre quod sentit, libentisBime se nobis <strong>ad</strong>iunget.<br />

Nuper ostensa mihi fuit eius epistola scripta mense<br />

Iulio <strong>ad</strong> senatum Francofurtensem 8 ) ubi, etsi nondum<br />

ingenue, fidem suam profitetur, non tarnen<br />

diserte conqueritur, vicinos suos turbare ecclesiam<br />

peregrinis voeibus, neo dissimulât de immensitate<br />

corporis Christi et <strong>ad</strong>oratione statuendum esse inter<br />

dootos viros. Ergo <strong>ad</strong>- colloquium simus aooinoti,<br />

modo cum placida mansuetudlne constantiam affelamus<br />

dignam Christi ministris.<br />

Besäe confessio quid contineat doctrinae nostrae<br />

minus consentan<strong>eum</strong> non video. Nam quaeeunque<br />

affèrs de voce substantiae nullo negotio dissolvere<br />

promptem est. Et ipse, ne dubita, <strong>ab</strong> omnibus<br />

2695.1) N. 2680. 2686.<br />

2) ibid.<br />

3) Frankf. Bei Hndl. 1. Beil. 21, p. 44, cf. Corp.<br />

Ioannes Oalvinus tuus.<br />

2696.<br />

SOHALLINGIÜS OALTINO.<br />

Exponit gmtenus ipsius formula de carne Christi,<br />

in coma praesenti a Calvvniana discrepet. Addit<br />

quaedam nova politico, et Uteraria ex Germania.<br />

(ßs. autographo Cod. Goth. 405, fol. 62. — Edita est in App.<br />

Ubri E. Sal. Cypriani: Abgetrnngener Unterricht von kirohl.<br />

Vereinigung der Protestanten. Frkf. 1722. p. 293.)<br />

Eruditione et, pietate praestanti viro, D. Ioanni<br />

Cal <strong>vino</strong>, docenti evangelium in ecclesia Genevensi<br />

domino semper observando.<br />

S. D. Reverende vir, colende praeeeptor. Etsi<br />

maluissem tuis *) respondere ante multos menses,<br />

tarnen quum mihi non constaret, per quem <strong>ad</strong> te<br />

meae perferrentur, mahn silere, <strong>quam</strong> scriptum incertis<br />

hominibus committere. Et ne nunc quidem<br />

certus sum has <strong>ad</strong> te mitti. Primum autem huma-<br />

Bef. IX. 179 ubi tarnen statim in primo voc<strong>ab</strong>ulo erratum est. 4) Litern seil cum Bernensibua.<br />

Oalvinus minus accurate vel ex memoria vel eis versione 5) ali- Post cl<strong>ad</strong>em <strong>ad</strong> S. Quintinum d. <strong>10.</strong> Aug.<br />

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!