epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

591 BPISTOLAE 2693—2695 592
debere. Non contentus Vireti nostri sententia videre
volui quid et Calvinus sentiret. "Vidi literas l ) quibus
non gravate condonat quod sibi non friere communicata
non aliter quam aliis, sed se in nullo
offendi testatur nihilque habere quod sanum non
sit. Quod turn vero, si arrogâns üle Pollanus, qui
solus perire non vult, sed ecclesiam funditus evertere
conatur pro qua mori deberet, quaerens lites
ac dissidia serere una cum suis, qui non semel
apostatarunt a Christo et evangelio, non probent? 2 )
Quid enim probarent tam improbi? Sane miror
quod quum scripta nihil habeant veritati contrarium
quod dolere debeat bonis, si qui prius parum nobis
aequi videbantur ea probent, sane plus erat unde
laetari deberent probi omnes. Nosti, mi Bidlingere,
perperäm ab adversariis nobis tributum fuisse quod
tantum imaginarium Christum sola opinatione in
coena haberemus, esumque carnis Christi et sanguinis
potum non verum sed tantum commentitium
traderemus, quum contra verissime fides ea excipiat
non physice et mundano more sed vere spirituali
et, coelesti modo. Hanc veram praesentiam, hunc
verum esum quum simus professi, et quod totiens
inculcatum tam multis scriptis non iudicarunt nos
tenere, nunc tandem credunt et aequiores nobis
sunt, nee detrectant nos audire et nobiscum colloqui.
Sane si ecclesiarum pacem amamus et aedificationem,
debemus Deo gratias agere et pro virili
studere ut istis initiis progressus ad meliora fiat.
Et quod ad me attinet, si moriendum millies esset,
hic nollem cessare, sed modis omnibus instare quod
non dubito, te non minus, si non magis, curare
(quod faxit Christus), ut tandem absolutem et perfection
videamus. Ratio potior nulla invenietur
quam colloquii, et ut dicam quod experti sumus, si
mille uteris egissemus nunquam eo ventum fuisset
cum iis cum quibus colloquuti sumus, quo datum
est paucis verbis coram et velut aliud agentibus, et
quia nostra verba aliis coram communicate non dabatur,
ita visum est paucis testari quid sentiremus:
quae non male accipi a tam alienatis a nobis non
moleste ferimus, iino gaudemus. Si ille improbus, 3 )
cum uno et altero qui triumphum adversariorum
narrât in invidiam eorum quae recta sunt, aliquid
haberet Christi, non ita studiosos pacis et aedificationis
morderet, nihil attingens de iis quae (ut
2693.1) Calvini ad Bezam puta quibus respondebat ad N.
2663. 2669 quae tarnen non exstant. Simul exji. I. colliges
JPareUum Lausannam venisse vel antequam ep. Beeae N. 2691
accepisset.
2) Si tu, 1.1, in his haeseris, nobis vitio vertere nolis.
3) Castwiohem notât, ut iam Simlerus coniecit. Is
enim Theologiam germanicam, quae dicebatur, latinam fecit.
Vide supra N. 2671 )not. 2. Neseiebat ipse libellum hunc ab
ipso Luthero edüum et tommendatum fuisse, cuius praefatiotiem
quoque translator simpliciter recepit.
audio) a conterraneis suis dissipantur, et id favore
eorum qui cum illis faciunt, ut liber ille inscriptus
Theologia germanica obtineat, in quam omnes ferri
deberent, ut opus cum autore et eo qui excussit*
et eiusmodi scelesta prorsus tollerentur. Dominus
Iesus manum admoveat. Ego te rogo, quam optime
Bullingere, ut apud te statuas me hoc unice
expetere ut piis quam coniunctissimus sim, idem
sentiam et dicam quod veri servi Christi, tit te non
vulgarem agnosco. Si omnes observo ecclesias sane
ista non est postrema, et te non fugit quam studuerim
ut isti cum his conveniret, egique gratias
Domino et ago, quod eo ventum fuerit ut Deo angelis
et hominibus sit testata nostra pia et saneta
consen8io, quam tueri et servare in finem usque
proprio sanguine non dubitarim, et hanc animam
longe malim a me avelli quam alienum esse a tam
sacro vestro coetu. Quare si quid est a me factum
aut dictum quod tam sanetae non conveniat consensioni,
unde vel tantillum istam laeserim ecclesiam,
quod nunquam mihi in mentem venit, indica
tantum, ego mox aecurram, veniam precaturus,
eulpam agnosoam, non verbis tantum, verum etiam
scriptis. Nihil tueri volo nisi quod rectum est, et
ut merito agnosco peccatum fuisse quod istic scripta
non cqmmunicavimus, ita si quid aliud sit peccatum,
hiç quaeso neque aetatis neque officii neque rei
alieuius ratio habeatur, sed tantum veritatis pietatis
et aedificationis. In aliquo libello gallico, qui meo
suppresso nomine éditas fuerat 4 ) ne quis offensus
nomine Cut tunc valde exosum erat) a lectione impediretur,
quia tandem improbi alio deflectebant
scripta quam ego intelligerem, quam fusissime omnia
iterum traetavi, ut nemo offenderetur nee captaret
ansam errandi, idque tunc assumto meo nomine.
Quid mihi faciendum est ubi nomen meum
adscripsi, si impium aliquid sit ut unde armentur
impii, pii turbentur, ecclesia offendatur ? moriar prius
quam si cogitem rem tegere et sepelire, et non potius
erratum fateri et iis reconciliari quibuscum opto
unum esse in Christo. Hanc mecum facito gratiam
ut posteaquam diem migrationis ignoro et visitatus
fui domi in meis et in meo corpore ne prius hinc
abeam quam quod debeo ecclesiae persolvam, si
earn offenderim et nihil magis ex animo fecerim.
Quod si bona fide actum sit a nobis et nihil impium
exciderit, effice quaeso, si me habes eum
quem te habeo, ut apud collegas non alius habear
quam mea poscit innocentia. Si Valerando non placeo
neque probor, neque Bogmno s ) et eiusmodi, si
4) Quisnam hie fuerit libeUus coniectura tantum assequimur.
Gogitamus de eius Summario, quod primum sine
nomine aütoris prodierat. Cf. Baumii praef. ad stiam editionem
(Le Sommaire de G. Farèl Gen. 1867) p. vi et a»t.
5) Cf. N. 2671.