epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

581 1557 AUGUST. 582
habuimus, ut nobis quidem videbatur. Unam, quod
non dissimulabanfr quibuscum nobis res erat, vix fore
ut de nostris Valdensibus quidquam impetraremus,
nisi testaremur, quae illorum esset de coena Domini
sententia. Respondimus, id quod res est, non aliter
illos sentire quam nostrarum ecclesiarum consensus
ferret. Hic nobis protulerunt locum ex Germanica
illorum confessione quae nimium profecto ieiune de
tanto myeterio loquebatur. Hinc ad nonnullam, sed
amicam tarnen ac pacificam colloquutionem ventum
est, quod nobis alteram scribendae confessionis occasionem
obiecit. Quum enim illos, quamquam nobiscum
prorsus non facientes, tarnen mire placidos
et ad concordiam propensos invenissemus et Principis
ipsius voluntatem in pacem ac tranquillitatem
ecclesiarum yalde inclinare, non tan tum ex toto
ipsius vultu ac gestu, sed etiam comi et humana
oratione sensissemus, putavimus a nobis ecolesiam
prodi, nisi earn occasionem divinitus oblatam studiose
arriperemus. Itaque, quod vere vobis testari possumus,
gratiis Domino actis et eius nomine invocato,
quod sentimus eo modo descripsimus qui maxime
visus est nobis ad id quod nobis propositum erat
accommodates. Sed tarnen testis est nobis Dominus,
!nos sedulo pro nostro modulo operam dédisse primum,
ut ne syllabam quidem apponeremus quae
videri poBset a nostra consensione, id est, a veritate
discrepare. Deinde ut quam fieri posset apertissime
et simplioissime illud explicaremus de quo, si
semel transactum esset, reliqua mox consequutura
viderentur, quo modo seil, res sacrameritiT id est,
Christus cum suis donis, tum cum ipsis symbolis
copuletur, turn vero etiam nobiscum communicetur.
ïd vero, si assequi non potuimus, aequum esse putamus
nostrae non improbitati, de qua etiam, ut
spero, minime nos aocusàtis, sed imperitiae veniam
concedi, quam certe non inviti nobis demonstratam
agnoscemus, ac scriptis etiam coram ecclesiaDei*
testari nos non pudebit, ut omnis offendiculi occasio
tollatur.
Porro in Virtembergensi confessione praefiximus,
fateor „in Helreticis et Sabaudicis ecclesiis ita
doceri," 12 ) quia nimirum ita sumus arbitrati, neque
diversum quidquam ex nostrorum omnium libris adhuc
didicimus. Nullum autem momentum ista videbantur
habitura: sive Valdensium negotium sive
speratam concordiam spectes, si tanquam priratam
nostram doctrinam ac sententiam exhibuissemus.
Bed tarnen ut Helveticarum aut Sabaudicarum
ecclesiarum nomine scriptum hoc exhiberemus aut
cuiquam omnino praeiudicium ullum afferamus, nobis
nunquam in mentem venit. Cuius enim id audaciae
ac impudentiae esset? At saltern vobis illam com-
12) cf. N. 2687.
munioatam oportuit. 1S ) Ita est profecto, quamquam
vobis alioqui rem ipsam totam, quod ad colloquium
inter nos habitum et speratam paoem attinet, exposuimus.
Sed quod ad priorem oonfessionem attinet,
tester vobis coram. Domino, nullum eius exemplar
penes nos fuisse. Alterius archetypon quidem
habebam, quod adhuo conservo, sed tot lituris infectum
ut inter exscribendum divinatione mihi opus
fuerit. Sed id tarnen, fateor, idoneam nobis excusationemnon
affert. Graviter hio peccatum esseagnosco,
non apud vos solum sed et Bernae et Genevae,
idque a me praeeertim, qui ohartas omnes nostras
habebam complicata«. Sed vos hio rogo et per
Christum obtestor, observandi patres, ne id factum
vel fraudi vel dolo malo tribuatis, quod omne ah
oscitantia et oblivione, parum quidem, fateor, probabili,
sed tarnen verissima pfofeotum est, adeo quidem
ut confessionis exemplar non priu&meminerim
describere, et cum ipso D. Calvino communicare,
quam ille, aooeptis Argentina uteris, 1 *) quid hoc
rei esset a me Uteris postulasset. Sed de his hao
tenus. .'..-•
Nunc venio ad ea de quibus tu etD. Martyr ,s )
ad D. Calvinum nostrum soripsistis, qua quidëm tua
libertate non modo nihil sum offensus, sed etiam ita
sum delectatus ut multum tibi hoc quoque nomine
debere me profitear. Neque vero ad haec aliam
ob causam respondeo quam ut sententiam meam
vobis copiosius exponam, ita quidem animo comparatus,
ut vestram multo libentius quam meam sententiam
éim amplexurus,
I. Telles 16 ) in primis mentionem factam esse
apprehensionis per fidem, non obstante looorum distantia.
Atqui nobis videmur in ipso statim initio,
ubi totius rei sacramentariae finem praecipuum explicamus,
bis fecisse fidei mentionem, tanquam necessarii
instrumenti. Neque enim simpliciter scrip-
" simus Christum factum esse nobis sapientiam etc.,
sed addidimus : credentibus. Deinde in Virtembergensi
confessione diserte additum est requiri, ut
per fidem, quae Dei donum est, fiamus os ex ossibus
etc. Distantiam looorum non expressimus quidem,
sed quum omnem physicum praesentiae modum excludamus,
satis illam putavimus definitam. Praeterea
quod in priore confessione diximus, naturam
humanam Christi finitam esse non desüsse, satis
videtis quid neoessario oönsequatur et nostram hanc
brevitatem quam speravimus futuro colloquio copio- ,
sius explicandam boni vos consulturos speramus,.
13) N. 2663.2676.
. 14) N. 2638. 2640.
15) N. 2682. 2668.
16) Haec speciatim Vermilio dicta, ut ex concîusione
patet.
37»