epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
547 EPISTOLAE 2669—2672 548 2669. BEZA CALVINO. Mittit ei Petri Martyris epistolam, et de Twritensibus queritur miquîus de ipso propter istam confessionem iudicantibus. (Ex antographo Cod. Genev. 117, fol. 18. Ibidem fol. 17 exstat exemplar recentius scriptum. — Edidit Bamn I. 469.) Eximio Christi servo Iohanni Oalvino, patri mihi inprimis observando, et Genevensis ecclesiae vere fido pastori. Genevae. Placuit mihi in hoc homine *) mira, quantum coniicere potuij simplicitas, ex quo spero • fore ut quaedam tibi non ingrata intelligas. Sed et tibi cogitandum censeo de quo non ita pridem ad te scripsi, nempe, ut quum isti tarn sint ignavi homines, tarnen intelligant per omnes non stetisse, quominus oblata eolloquii occasio arriperetur. Oerte hie mihi nequeo temperare, quod non saltern Wvrtebergensi aotae sint gratiae 2 ) pro tarn egregia ipsius Toluntate, neque dubito quin ista ignavia sit plurimum, nisi Deus nos respexerit, nobis apud plerosque principes obfutura. Tu igitur quandoquidem certo Dei consilio istis certammibus es obiectus, vide, etiam atque etiam rogo, ut quod facis porro facias, id est istis impediments, quacunque ratione poteris, occurras. Mitto ad te D. Martyris, literas 8 ) quas idem hie nunc mihi hodie reddidit a prandio. Omnino mihi respondendum est. 4 ) Sed hie quoque necesse est ut meum errorem luas, id est, ut ea ad me mittas de quibus scribit, simulque paulo copiosius quam interdum soleas huic meae imprudentiae consilium opportunum suggéras. Quidam mihi submurmuravit te constituisse a nobis in proxima tua profectione futura aliquantulum deflectere. Hoc vero cur tibi faciendum putes non video. Si tarnen ita "censes, da saltern operam ut mature intelligam ubi me tibi occurrere oporteat, ne nobis elabaris. Bene vale, mi pater. Dominus Iesus tibi assidue magis ac magis benedicat. Laus, die 26. Iulii. Th. Beza filius tibi in Domino dediti8simus. 2660.1) in tabdlario puta, per quern ep. N. 2665 Galvino mittebat. 2) Sane is pacts studiosior quam Brentius, verum et ipse Belvetios potius allicere volebat quam iis aliquid concedere. Quern si cum Flacianis contuleris aequiorem iudicem agnoscas oportet. Beza vero nihilominus vel se excusare vult vel sibi fucum fieri passus est. 3) N. 2665. 4) N. 2689. 3670. HALLERÜS BULLINGERO. Genevensium in exsulum amicos insignis et crudelis severitas.. (Excerptum ex antographo Archiv. Turic. Plut. VI. Vol. 154, olim Serin. B. Bpp. Tom. 32, fol. 236. — Simler Vol. 90.) Genevenses pergunt suo more. Quemdam suorum civium nuper, qui cum exsulibus ipsorum prandium sumpserat, in hospitio quodam ditioni ipsorum confini, tortum decollarunt et caput palo infixerunt erecto e regione eius hospitii ubi pransi erant, ut videatur in illud [iwjtueri. Quid ex eo tandem sequuturum sit pru[dc«fes] facile cognoscunt. Dominus avertat a nobis haec m[afa]. — . Bernae 26. Iulii 1557. 2671. I. H. tuus. FARELLUS BULLINGERO. Summopere sibi et Uli gratulatur quod tarn sollicite de ivmandis legatione piis GaUis ubigue et ab omnibus actum sit. Evangelii progressus indies laetiores laudat. Pravos Hbros, inter alios et Theologiam germanicam, Anabaptistarum foetum, di/ris devovet. (Ex antographo Archiv. Turic. Plat. VI. Vol. 115, olim Serin. B. Epp. Tom. VIE. fol. 2959. — Simler Vol. 90.) Praestantissimo Christi servo Heinricho Bullingero quam fidelissimo pastori ecclesiae Tigurinae fratri et symmystae quam plurimum observando. Tiguri. S. Legatos urbium audio rediisse a tarn, pia legatione: sed quid impetrarint aut effecerint non intellexi. Gratias ago Christo servatori quod omnium non tantum pastorum, inter quos tu non postremu8 fuisti, et reliqui sane officium fecerunt, verum etiam senatorum acplebis etiam corda permoverit ad adiuvandos pios fratres, quacunque potuerunt ratione, et .precibus apud Dominum et alia via apud homines. Sane gratulor omnibus hanc pietatem, hoc tarn sanctum Studium. Oblivisci non possum eiusmodi officiorum, quin supplex posco
549 1557 ITJL. 550 Dominum, rétribuât bonis utsolet optima. Ita procul dubio in ecclesia pergendum est, ut membra corporis Christi mutuis officiis studiosius sese prosequi debent, ut serventur parta et noya acquirantur. Quam optarim te, qui potes, pro me gratias ageres eeclesiis qui* cum ista studiose egerunt pro pus. Hallerus coepit strenue, tu quid non egisti? Simpretus* plus quam auderemus petere: Sulcerus et domi apud suos et uteris apud alios nihil non egit. Quid possumus a senatibus expetere quod non sit effectum, imo supra quam peteremus? Dum haec fiunt apud pias ecclesias Christus agit mirabiliter in piis: magis et magis roborantur animi, pastures hortantur, plebs tantum non antecedit promptitudine et alacritate. Quo plus minantur pontifiai eo minus timent pii. Maximi ducunt, si fuerit Toluntas Domini, pro Christo et evangelio pati. Tantum abest ut pastores suam deserant stationem, quod * alios oportet indies addi, crescente gregis numéro. Si qui velut in parte nostri videantur, partim nobis accedentos, sed non plene sese Christo committant, et alia ratione sese tueantur quam aperta Christi confessione, ut pauci videntur, hi quamvis non prorsus reiieiantur, tarnen summo studio laborant tum pastores, tum firmiores ut roborent infirmiores et eo adducant ut toti a Christo pendeant. Progressus est insignis: adaugeat Christus numerum, fidem et dona sua piis. Spes mihi multa adfulgebat de non vulgari profectu evangelii, sed sentio quendam miro astu rationem intervertere. Quod fit in praedicatione, idem fit in libris. Ut enim piorum libri supra modum aedificant, ita et impiorum mire perdunt. Dabat mihi aliquis quaedam Cratoaldi l ) et Casparis Schuékféldii scripta legenda, ut me in partes suas traheret. Quot impia legi multo astu et dolo illic! Typographus nomen non adscrip8it suum. Fuit et ad aliquot horas lecta, ut dicitur, Theologia germanica, 2 ) quam olfacio Davidis Georgii perditissimi hominis, Boini 3 ) et eiusmodi pestium esse. Oporinus videtur natus ad omnia sine delectu in medium producenda, ut sequatur quisque quod vult et ut vult. (Excussit * 2671. 1) Valentinus Krautwald canonieus Liegnieensis Silesius, Schwenkféldii assecla. Cuius scripta recensent Walch, btbl. theol. II. 69 et Adelung Ioecheri continua tor, et ante eos Calai, libror. Schwenkf. 1561. fol. 34 v. Farellus Schwenkféldii scripta latine versa legere poterat; qui -duo tantum hoc sermone conscripsit, quinque vero translata sunt. 2) Theologia germanica, libellas aureus, quomodo sit exuendus vêtus homo indueudusqne novus, ex germanico anonymi equitis Tentonici translatus studio Iohannis Theophili (Castellionis) Bas. 1557. 8. La'théologie germanique, livret auquel est traité comment il faut dépouiller le vieil homme et vestir le nouveau. Anvers 1558. 8. [Trechsel I. 214. Maehly 64. Colladon, Vie de C. p. 11.) 3) Bauhin medicus Basileensis (N. 2155. 2197. 2216). Is apud Oporinum olim correctoris vices obierat. tarn impium opus). Quam traducitur impie Germania, quod pro theologia verae dootrinae fidei et revelata per spiritum sanctum prophetis et apostolis, scripturis sacris comprehensa, habeatur delirium auabaptisticum. Et quo spectat politia Piatonis et deliria Dionysii? ut prorsus abducant a Deo: ad nudam volunt contemplationem adducere. At nostra per Christum ad patrem venit. Christus haec avertat mala. Sähe expediret tarn impia prohibere, quae non dubito te cum tuis aversari, quod satis patet. Quod enim istic non passus es, illic excussum fuit. Quid fuerit Francforti actum, 4 ).de iis de quibus tecum agebamus nihil audivimus, nisi Tossanum eo cum principe Georgio fuisse. Christus Iesus veram det pacem et sanctam concordiam. Vale, mi optime Bulli/ngere. Te Christus servet ao tuos, ut precor Dominum, cüpiens et tuis adiuvari preçibus. Saluta quaeso pios collegas, totum sanctum coetum pastorum et dootorum. Pium insuper legatum, sed prius patres qui eum miserunt. Christus ipsiB fareat semper. Nostri omnes te salutant Neocomi 28. Iuhi 1557. 2672. Tuus Parellus. BULLINGERUS CALVINO. Legati Lutetia redierunt, bene excepti et promissionibus plus satis onerati. (Ex autographo Cod. Genev. 114, fol. 92. — Praebet Ood. Tur- ' retini 111«, fol. 231, Epp. Bern, exhibent Tom. VI. p. 619. Simlerus Vol. 89. Inseriptio desideratur.) Rediit legatus noster. Totam historiam exposui tibi per Ioannem Linerum Sangaliensem. ') Benigne excepit legates Rex et dimisit, ore proprio pollicens tandem et in ultimo digressu, ita se in hac causa acturum ut urbes intelligant, preces vel supplicationes legatorum plurimuin potuisse aut valuisse. 2 ) Dono dederat 800 coronates. At legati noluerunt. Agentes enim gratias pro liberalitate testati sunt ideo se neque aurum neque argentum 4) fere nihü. (Salig III. 271 sqq.) 2672.1) Vide N. 2664, not. 3. . 2) Alloquutionem legatorum ad Begem Buüingerus germahice conceperat. (Mess. 338.) lntroducti fuerunt a Connestabili de Montmorency. Responsum obtinuerunt quale ab aüla ewspectari debebat.
- Page 235 and 236: 445 1557 APRIL. 446 Clarissimo viro
- Page 237 and 238: U9 1557 APRIL. 450 si me et alios p
- Page 239 and 240: 453 1557 APRIL. 454 testimoniis con
- Page 241 and 242: 457 1557 APRIL. • 458 obscuretur
- Page 243 and 244: 461 1557 APRIL. 462 très exponantu
- Page 245 and 246: 465 1557 MAL . 466 post tarnen elap
- Page 247 and 248: 469 /1557 MAI. ' 470 simus sit et m
- Page 249 and 250: , 473 1557 MAI. * 474 Per substanti
- Page 251 and 252: 477 1557 MAI. 478 nime agnoscimus.
- Page 253 and 254: 481 1557 MAI. * 482 tus sancti virt
- Page 255 and 256: 485 1557 MAL • 486 impius? HI. Qu
- Page 257 and 258: 489 1557 MAI. ' 490 meum fugeret. 8
- Page 259 and 260: 493 1557 MAL " 494 eusfc este avec
- Page 261 and 262: 497 1557 MAT. 498 Postremo addidit
- Page 263 and 264: 501 1557 MAL—IÜN. 502 sus. Porro
- Page 265 and 266: 505 1557 IÜN. 506 a vobis visum et
- Page 267 and 268: 509 1557 IUN. 510 sus sum) cum illi
- Page 269 and 270: 513 1557 IUN. " Ö14 rant, quum ver
- Page 271 and 272: 517 1557 IUN. • 518 scripseram ad
- Page 273 and 274: 521 1557 IUN. ' 522 et doléances d
- Page 275 and 276: 525 1557 IUN. • 526 ribus ac prof
- Page 277 and 278: »29 1557 IHN. 530 severet. Yale et
- Page 279 and 280: 533 1557 H feotus sit causam tenes.
- Page 281 and 282: 537 1557 IUL. 538 8. Fidem tuam lib
- Page 283 and 284: 541 1557 IUL. 542 reetene an secus,
- Page 285: 545 1557 IUL. * 546 tarn perspicuit
- Page 289 and 290: 553 1557 AUGUST. 554 S. Literae tua
- Page 291 and 292: 557 1557 AUGUST. 558 difficile erat
- Page 293 and 294: 561 1557 AUGUST. ßß? reserve les
- Page 295 and 296: 565 1557 AUGUST.. 566 rependant vic
- Page 297 and 298: 569 1557 AUGUST. 570 vous rameine e
- Page 299 and 300: 573 1557 AUGUST. * 574 vectigal hoc
- Page 301 and 302: 577 1557 AUGUST. 578 dum sim ita co
- Page 303 and 304: 581 1557 AUGUST. 582 habuimus, ut n
- Page 305 and 306: 585 1557 AUGUST. ' 586 fide pereipi
- Page 307 and 308: 589 1557 AUGUST. ' 599 (Reperies in
- Page 309 and 310: 593 1557 AUGUST. • 594 mea fieret
- Page 311 and 312: 597 1557 SEPTEMB. . 598 nitati tuae
- Page 313 and 314: 601 1557 SEPTEMB. * 602 causa scrip
- Page 315 and 316: 605 1557 SEPTEMB. * eöÖ täte fia
- Page 317 and 318: 609 1557 SEPTEMB. 610» (Hz autogra
- Page 319 and 320: 613 1557 SEPTEMB. 614 municet, quam
- Page 321 and 322: 617 1557 SBPTEMB. ' 618 tsönsilio
- Page 323 and 324: 621 1557 SEPTEMB. • 622 niai prom
- Page 325 and 326: 625 1557 SEPTEMB. 626 2712. FARELLU
- Page 327 and 328: 629 1557 SEPTEMB. 630 2715. ne lais
- Page 329 and 330: 633 1557 SBPTEMB. 634 tains et orgu
- Page 331 and 332: 637 1557 SEPTFMB. • . 638 cap. 47
- Page 333 and 334: 641 1557 SEPTEMB. 642 veniat, at no
- Page 335 and 336: 645 1557 SEPTEMB. ' . ' 64« german
547 EPISTOLAE 2669—2672 548<br />
2669.<br />
BEZA CALVINO.<br />
Mittit ei Petri Martyris epistolam, et de Twritensibus<br />
queritur miquîus de ipso propter is<strong>tam</strong> confessionem<br />
iudicantibus.<br />
(Ex antographo Cod. Genev. 117, fol. 18. Ibidem fol. 17 exstat<br />
exemplar recentius scriptum. — Edidit Bamn I. 469.)<br />
Eximio Christi servo Iohanni Oal<strong>vino</strong>, patri<br />
mihi inprimis observando, et Genevensis ecclesiae<br />
vere fido pastori.<br />
Genevae.<br />
Placuit mihi in hoc homine *) mira, quantum<br />
coniicere potuij simplicitas, ex quo spero • fore ut<br />
quaedam tibi non ingrata intelligas. Sed et tibi<br />
cogitandum censeo de quo non ita pridem <strong>ad</strong> te<br />
scripsi, nempe, ut quum isti tarn sint ignavi homines,<br />
tarnen intelligant per omnes non stetisse, quominus<br />
oblata eolloquii occasio arriperetur. Oerte<br />
hie mihi nequeo temperare, quod non saltern Wvrtebergensi<br />
aotae sint gratiae 2 ) pro tarn egregia ipsius<br />
Toluntate, neque dubito quin ista ignavia sit<br />
plurimum, nisi Deus nos respexerit, nobis apud<br />
plerosque principes obfutura. Tu igitur quandoquidem<br />
certo Dei consilio istis cer<strong>tam</strong>mibus es obiectus,<br />
vide, etiam atque etiam rogo, ut quod facis<br />
porro facias, id est istis impediments, quacunque<br />
ratione poteris, occurras. Mitto <strong>ad</strong> te D. Martyris,<br />
literas 8 ) quas idem hie nunc mihi hodie reddidit<br />
a prandio. Omnino mihi respondendum est. 4 ) Sed<br />
hie quoque necesse est ut m<strong>eum</strong> errorem luas, id<br />
est, ut ea <strong>ad</strong> me mittas de quibus scribit, simulque<br />
paulo copiosius <strong>quam</strong> interdum soleas huic meae<br />
imprudentiae consilium opportunum suggéras. Quidam<br />
mihi submurmuravit te constituisse a nobis in<br />
proxima tua profectione futura aliquantulum deflectere.<br />
Hoc vero cur tibi faciendum putes non video.<br />
Si tarnen ita "censes, da saltern operam ut mature<br />
intelligam ubi me tibi occurrere oporteat, ne nobis<br />
el<strong>ab</strong>aris. Bene vale, mi pater. Dominus Iesus tibi<br />
assidue magis ac magis benedicat. Laus, die 26.<br />
Iulii.<br />
Th. Beza filius tibi in Domino<br />
dediti8simus.<br />
2660.1) in t<strong>ab</strong>dlario puta, per quern ep. N. 2665 Gal<strong>vino</strong><br />
mittebat.<br />
2) Sane is pacts studiosior <strong>quam</strong> Brentius, verum et<br />
ipse Belvetios potius allicere volebat <strong>quam</strong> iis aliquid concedere.<br />
Quern si cum Flacianis contuleris aequiorem iudicem<br />
agnoscas oportet. Beza vero nihilominus vel se excusare vult<br />
vel sibi fucum fieri passus est.<br />
3) N. 2665.<br />
4) N. 2689.<br />
3670.<br />
HALLERÜS BULLINGERO.<br />
Genevensium in exsulum amicos insignis et crudelis<br />
severitas..<br />
(Excerptum ex antographo Archiv. Turic. Plut. VI. Vol. 154,<br />
olim Serin. B. Bpp. Tom. 32, fol. 236. — Simler Vol. 90.)<br />
Genevenses pergunt suo more. Quemdam suorum<br />
civium nuper, qui cum exsulibus ipsorum prandium<br />
sumpserat, in hospitio quodam ditioni ipsorum confini,<br />
tortum decollarunt et caput palo infixerunt<br />
erecto e regione eius hospitii ubi pransi erant, ut<br />
videatur in illud [iwjtueri. Quid ex eo tandem sequuturum<br />
sit pru[dc«fes] facile cognoscunt. Dominus<br />
avertat a nobis haec m[afa]. — .<br />
Bernae 26. Iulii 1557.<br />
2671.<br />
I. H. tuus.<br />
FARELLUS BULLINGERO.<br />
Summopere sibi et Uli gratulatur quod tarn sollicite<br />
de ivmandis legatione piis GaUis ubigue et <strong>ab</strong><br />
omnibus actum sit. Evangelii progressus indies laetiores<br />
laudat. Pravos Hbros, inter alios et Theologiam<br />
germanicam, An<strong>ab</strong>aptistarum foetum, di/ris devovet.<br />
(Ex antographo Archiv. Turic. Plat. VI. Vol. 115, olim Serin.<br />
B. Epp. Tom. VIE. fol. 2959. — Simler Vol. 90.)<br />
Praestantissimo Christi servo Heinricho Bullingero<br />
<strong>quam</strong> fidelissimo pastori ecclesiae Tigurinae<br />
fratri et symmystae <strong>quam</strong> plurimum observando.<br />
Tiguri.<br />
S. Legatos urbium audio rediisse a tarn, pia<br />
legatione: sed quid impetrarint aut effecerint non<br />
intellexi. Gratias ago Christo servatori quod omnium<br />
non tantum pastorum, inter quos tu non postremu8<br />
fuisti, et reliqui sane officium fecerunt, verum<br />
etiam senatorum acplebis etiam corda permoverit<br />
<strong>ad</strong> <strong>ad</strong>iuvandos pios fratres, quacunque potuerunt<br />
ratione, et .precibus apud Dominum et alia<br />
via apud homines. Sane gratulor omnibus hanc<br />
pietatem, hoc tarn sanctum Studium. Oblivisci non<br />
possum eiusmodi officiorum, quin supplex posco