epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

31 EPISTOLAE 2388—2390 32
diotionum obsoletae tabulae, quibus ista dissidia
foventur. Rideret haec Deinocritus, fleret Heraolitus,
hic nimis molliter, illé valde leviter, atrumque
ut merito reprehendat Seneca. 8 ) Nos vero quid
in his angustiis faciemus, nullum fletnm sed perpetuum
risum adversariorum nostrorum conspicientes?
TTtinam liceret sanis consiliis locum aliquem in
subselliis assignare, neque penderent omnia ab autoritate.
Nunc ea sunt tempora quae ex persona
- de oonsilio iudicant, ut vix hiscere audeant qui paci
et tranquilütati populi Dei consultum cupiunt, noruntque
expendere quid sit aureo hämo piscari, quod
valde metuo nos facturos, si nondum focimus. Credo
enini, si faex ilia opum et imperii Victoriani sub
auctione venalis prostaret, iniquissima aestimatione
emi posse universam lis nummis quos hactenus utrinquo
in legationes, altercationes et lites eius rei
disceptandae et componendae exhausimus. Neque
ullus adhuc impensarum modus ac finis, quum de
integro renovemus quasique ab inferis revocemus
semisepultas controversias, gliscente utrinque studio
exercendi ingenium et östentandi dexteritatem rerum
gerendarum aerarii dispendio; idque 9 ) tanto impetu
et fervore quasi de aris et focis sit in discrimine
pars alteri concedens: ut miràri satis non liceat,
tot orbis totius mala et res adversas, pericula, dissidia,
ecclesiarum ruinas et solitudines, Turcarum
Germaniae imminentem dominationem et rerum
naturae diem Domini tanti non esse ut nostra studia
ab istis quisquiliis quibus volutamur ad meliores
cogitationes revocent. Et tarnen 10 ) ubi ad extrema
quaeque digladiatum fuerit, si transactione res compohatur,
litis aestimatio caput causae superabit,
animorum exulcerationes amioitiam omnem suffocabunt.
8i armis (quod Deus avertat), victor flebit
cum suis spoliis Victorianis. Neque video tarnen
quomodo possit ista controversia ita componi ut
non subinde repullulent nova dissidia (tanta est
foeounditas), quamdiu ista imperia Bernensia et
Yictoriana erunt permixta. Placebat itaque permutatio
aliqua, quales ipso plures reipublicae nomine
cum privatis tractavi, ut rebus utrinque ex aequo
et bono aestimatis suum Geneva imperium seorsim
obtineret. Si permutatio diepliceat, emptio et venditio
tentanda erat, ut pars altera rerum controversarum
summam aut partem intricatissimam aere ab
altera rëdimeret. Si ne hoc quidem arrideat, dividere
potius inter nos amice ista debebamus et decumano
limite contentionem dirimere, quam tanta atrocitate
ius quique suum tueri. Sed nostri quiritantur : nihil
horum tentari vobiscum posse, quod ad omnem
mentionem diminütionis imperii vestri, uxoribus
8) Undecim postrema verba desunt ap. Simlerum.
9) Itaque S.
10) quidem S.
liberisque fatales coenas, urbi incendium minitentur
Genevenses, arripiuntque 11 ) barbaras istas et immanes
vulgi voces, in argumentum desperatae obstinationis,
iusti ot aequi impatientis. Quid ex bis
suspicionibus exoriatur me tacente apparet. Retractavi
nuper flabella omnia primi Victoriani incendii,
sed proh Deum, quam saepe inhorrui, tanto spiritu
turgebant. Suspiciones, exprobrationes, odia, dissidia,
concertationes, proscriptiones, lites inde ortas
et excitatas non sine lacrymis evolvi. Nunc ubi
vereor, ne omnia ista denuo caput attollant, totus
exanimor. Itaque te obtestor, Calvine frater, per
eum quern profiteris, ut si quid potes apud tuos,
si quid apud exteros, qui sine affectu ista intuentur,
omnem vim ingenii et autoritatis pro tua virili his
malis opponas. Cordatos admone officii ut magis
quid reipublicae conducat quam quid maxime populäre
sit cogitent. Turbulentes coelum terrae miscentos
aut mitiga aut compesce. Si banc operam
inanem esse senseris precious cum ecclesia insta,
ut Dominus conatus tuos adiuvet, neque incolumitatem
reipublicae deserat, vel si aliter statuit suos
e rerum natura tollat, ne in his perturbationibus
angore conficiantur. Spero tarnen fore, si vomica
huius mali semel ad vivum retegatur sanisque et
moderatis consiliis aliquis locus detur, constare mutuam
amicitiam principum posse, alioquin vereor
ne alterutris, si non utrisque, ominosa sint Victoris
spolia et nomen.
Haec quin ad te scriberem continere me non
potui, ut intelligas me retdnerfe pristinum Studium
iuvandi rempublicam et restaurandi labentem amicitiam
civitatum. Qua quidem in re tibi omnem
operam polliceor quam a te flagito, patiarque libenter,
et quantum ad me attinet, impune dissidiorum
autores diris devoveri, qui utinam essent pauciores
aut nulli. De nominum exactione per carcerem
nihil scribo: facile puto eade re decideretur, quum
possit bonae fidei debitor solutione, tergiversator
urbis 12 ) devitatione carcerem effdgere, idemque
eadem in re carceris usus nostris quoque erga vestros
statui. Arbitri quoque de medio eligendi tanta
difficultas non est quin superari possit. Restât
Victor ille pertinax victori populo infestus, nemini
cedens nisi rationi si se haec pateretur in aciem
produci. Vale et me ut soles ama, tibique persuade
me, si non per omnia omnibus obsequentem, officii
tarnen et integritatis semper fore tenacissimum.
Saluta fratres, nominatim Textorem, cui dicito me
ipsius consilio nimis bene valere ut nunc sunt tempora.
Bernae 14. Pebruarii 1556.
Tuus Nicolaus Zerchinfces.
11) acoipiuntque S.
12) Sinâerus scribit: verbis et addit: corrupts haec
videntur.