epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
Share Embed Flag
Download ePaper

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

archive.ouverte.unige.ch
from archive.ouverte.unige.ch More from this publisher
17.11.2012 Views

463 EPISTOLAE 2&22—2Q25 iU haben vnd verpringen mögen, mittheillenn wollen, Alles wi wir erachtenn vnnd Vertruwen, jr zethunt vnnbeschwertt, vnnd geneigt syenn. vnnd der güettig Gott, Dessenn vnd sines Ewigen wortes Glori vnd Eere diser handell belanget, vnnbelonnt nitt lassenn würdett. Das wollent gutter Meinung von vnns vermerckhenn. Ych hieniit alle diennstbare guttwilligkheit erpiottennde. Datum Donnerstags den xxix. Aprillis Anno lvij. Theodor Brandt Bürgermeister vnnd der Rhatt der Statt Basell. 2623. CALVINUS COMITI GEORGIO. Denunciat Gribaldum in praecipuo fidei articulo Jia&retiewm. (Praebuit thes. Bezanus ed. Genev. p. 183, Lans. p. 393, Hanov. p. 440, Chonet p. 247, Amst. p. 113. Versionen» anglicam repories T. III. 325.) Georgio Oomiti Wirtebergensi et Monsbelgardensi. Illustrissime Princeps ac Domine, quando vestrae Celsitudini morem gerere summopere cupio, quod non dignitati magis et generis excellentiae quam vestris praeclaris virtutibus raraeque in primas pietati debere me existimo, utinam testandae huius observantiae probandique officii aliquando laetior oocasio mihi se offerat. Sed quia nunc de Matthaeo Oribaldo vobis sciscitari placuit, breviter quomodo se hie gesserit exponam. Ac primum in hac urbe ita versatus est, ut nunquam vel. senatui nostro operam suam addixerit, vel obstrictus etiam faerit fide data, sed habitus semper fuerit inter hospites atque exteros. Atque ut fere quotannis solebat hue venire, *) forte hie erat quo tempore in carcerem coniectus est Servefus. Ac tunc dissimulans sibi cum impiis illius erroribus quidquam esse commune, tantum obliquos sermones serèbat, non 2623.1) Haller, Eph. p. 114 ad a. 1557: M. Gribaldns Dr. Pedemontanus ante aliquot annos propter evangelii professionem e patria recedens loeum in ditione Bernensi Sabaudica quaesivit Vargiannmque dominium (Forges) non procul a Geneva sitnm emit. Com venia senatus nostri provinoiam iura profitendi in schola Pataviensi snscepit. Redibat tarnen quotannis ad invisendum suum dominium, oui oeconomnm aliquem praefeeerat. De tempore quo primum Genevam venu nihil cerbi traditum. Caeternm cf. N. 1304 et quae ibi annotavimus. esse de falsis dogmatibus exigendas poenas, quia libera ouique esset fides. Postea tarnen aperuit quod initio tegebat, se ideo conqueri de senatus nostri severitate, quia sibi impune permitti cuperet impia sua deliria vomere. Ac tunc quidem colloquium meum petiit, fateor: quod ideo negavi quia ante expertus fueram quale esset hominis ingenium. 8 ) Nee melior occurrebat ratio, quam ut idonei adhiberentur testes nostris sermonibus: quod ipse fugitabat. Ita tunc discessit. Paulo post quum reversus esset, 3 ) significavi per familiärem amicum, liberum ei fore, si vellet, mecum fraterne conferre, modo id fieret coram symmystis meis ac tribus ,eçr clesiasticis senioribus. Denunciavi etiam, ne quid periculi aut fraudis metuevet. Assensus est, ac venit quo vocatus_ erat. Sed ingressus in Içcum ubi considebamus, quia primo ingressu manum ei porrigere nolui, *) tumultuose mox discessit: et tarnen humaniter, imo etiam blandis verbis excusavi mihi id non lioere, donee inter nos de fidei principiis conveniret. Rem enim magis seriam agi, quam ut fallacibus caeremoniis ludendum foret. Postquam vidimus hominem amice non posse placari, dedimus operam ut vocatus in curiam 5 ) de sua fide respondeat. Ubi non modo tergiversatus est, sed palam ostendit se nolle quid sentiret illic profiteri. Paulo 2) Calv. Zerkintae 4. Jul. 1558: Respondi (Gribaldo) me banc humanitatem IOto negasse, quern perfide insidiari fueram expertus. Nam si ingenue professus easet se Serveti amicum, anres praebuissem. 3) m. Iunio 1555 quum propter religionem Patavia.excedere eoactus fûisset. (N. 2374. Treehsel H. 2Ç5.) 4) Oolladon, Vie de 0. p. 67 : Gr. lors se trouvant en ceste ville fut appelle en la compagnie des ministres où estoyent aussi aucuns des seigneurs du Conseil, anciens du consistoire. Et c'estoit afin qu'on conferast avec luy et pour essayer de le destourner de ses erreurs. Là entra ledit Jurisconsulte accompagné d'aucuns Italiens et entrant demanda en latin: Où est Calvin? tendant la main comme pour la lui presenter. Mais C. ayant respondu: Me voici, ne lay voulut toucher en main, disant: Ce n'est pas raison que ie vous baille la main iusqu'à ce que nous soyons d'accord en la doctrine: il ne faut point commencer par ceremonies. Sur quoy sans antre chose ledit. Jurisconsulte s'en alla disant: Adieu Messieurs. 5) Cf. ep. ad Zsrkintem supra laudatam et CoUadon u. s.: Apres il fut appelé en la maison de la Ville devant Messieurs pour respondre pourquoi il n'avoit voulu conférer de la doctrine en l'assemblée des ministres. Là il fit de grandes plaintes de ce qu'estant allé au logis de 0. iceluy n'avoit voulu parler à luy et adioustoit avec bravade: Fay bien parlé à des Princes, des Rois et des Empereurs. A quoy 0. respondit: Quant à moy ie ne me vanteray point d'avoir parlé a de grans seigneurs, seulement ie diray que ie parlé chacun iour à tous oeuz qui ont affaire à moy, iosques aux plus petis et povres, mais de M. de Farges, pouroeque i'avois bon tesmoignage de sa main que c'est un homme soustenant des erreurs contre des principaux points de nostre foy, ie n'ay la constnme de telles gens. Mais quant à luy, il a refusé de conférer avec moy en bonne compagnie. Neantmoins lors 0. réfuta ses erreurs, et quant à luy il deslogea un peu après.

465 1557 MAL . 466 post tarnen elapsae sunt ei voces, ex quibus colligere promptum fait, quam pravis erroribus esset implicitus. Quum ad modestiam hortarer, ventosa sua ostentations palam feoit, nihil esse audacius insoitia. Itaque in tanta pervioacia, nihil profuit pia et utilis admonitio. Interea hune olypeum opposuit, nimii et iniusti esse rigoris, quia in dootrina fidei a nobis dissentiret, non ferri in urbe. Quae eius obiectio, ut,par erat, refutata fuit. Senatus hominem exterum ulterius urgendum non censuit. Et nobis etiam satis fuit curare, ne impietatis suae virus postea hic spargeret. Hoc meum testimonium, quid fidei mereatur, iudicabit vestra Oelsitudo. Oerte ab odio proficisci non potest, quod nullum unquam inter nos fuisse (hïbaldus quoque ipse fatebitur. Caeterum quamvis multa deliria simul misceat, specimen unum proferre visum est: ex quo facile intelliget vestra Oelsitudo, minus aspere me hactenus de homine loquutum esse quam ferebat detestabilis eius impietas, imo etiam postulabat. Neque enim de meo vel alterius cuiuspiam relatu hie agitur : sed quia doctrinae genus quod in eo damnamus, manu sua scriptum prodidit, 6 ) inde iudicet vestra Oelsitudo, ferendusne sit profanus homo, qui tarn perverse Dei essentiam lacerat, et Christum fingit novitium deum a pâtre diversum, et cui non eadem sit cum patre essentia. Sed quia mihi nunc propositum non est eius sacrilegia refutare, ne taedio sit epistolae meae prolixitas, putavi non posse me ex animi vestri sententia melius officio defungi, quam si confessionem manu eius scriptam et subscriptam, in qua se Italis fratribus purgare conatus est, Oelsitudini vestrae mitterem. Unde Ulustrissimus Princeps nepos vester satis superque cognosce^ quam profane et scélérate hic miser praecipuum fidei nostrae caput cpnvellat ac pervertat. Valete,. Illustrissime Princeps, mihique plurimum suspiciende Domine. Patrem coelestem suppliciter precabor, ut vos cum illustrissima coniuge sustentet, tueatur omnique bonorum génère locupletet. Genevae, 6. Nonas Maii 1557. 2684. CALYINUS BULLINGERO. Commendat ei legatum regiwm. 6) Cf. supra N. 2018' et infra m. Sept. Trechsel II. 285 seqq. Caloini opera. Vol. XVI. (Desoripta est ez parte ab ipso Bullingero in ep. ad Fabrltinm proximo seqnenti sub N. 2627 unde earn hie suo loco restitnimus. Ipsa Calvini ep. deperdita est.) Huno tibi, mi BvMingere, Regis ad Rhaetos legatum 4 ) ita tibi commendo, ut de eius pietate et integritate me sponsorem interponere audeam. Tu igitur hominem non secus ac unum ex nobis familiariter excipies. Hoc quoque testimonium apud D. Petrum Märtyrern et alios fratres valere cupio. Uxor viro similis absque fuco pietatem colit. Quidquid in eum humanitatis oontuleris mihi acceptum feram. G-enevae vi. Maii 1557. Fratres nostros Curienses si de eius integritate certiores feceris, talem futurum spero ne te unquam huius testimonii poeniteat. Iterum vale. 2625. OTTHEINRIOH AN DEN RATH ZU STRASSBURG. In Sachen der französischen Protestanten. 1 ) (Original. Thomas-Archiv. Strassb. Lade 22. Mit der Beischrift: Pfalte der Waldenser halb. Empfangen suntags den 9. May anno 57 tectum den 10. May.) Den Ersamen weysen vnnsern lieben besonndern den gehaimen Rethen der Statt Straszburg genannt die dreyzehen. Otthainrich von Gottes genaden pfaltzgraf bey Rein des Hayligen Römischen Reichs Ertztruchsäsz vnd Churfürst Hertzog jnn Nidern vnd Obern Bayrn etc. Vnnsern freundtlichen grusz zuuor. Ersamen Weisen lieben besonndern. Wir haben Ewer schreiben vnns von wegen der bekhumerten angefochtnen vnnd verfolgten Christen jnn piemont gethph empfangen, vnnd vernomen auch' der Gresann,dten Werbung jrës anligens halben, durch vnnsere darzu verordneten anhören lassen, vnnd tragen mit disen betruebtenn verfolgten Christen ain Gnedigs Ohristlichs mitleiden, wollten auch nichts liebers dann 2624.1) Matthieu Goignet, qui usque ad a. 1562 in Helvetia et Bhaetia eommoratus est. Eius filius Caspar sub Ludovico XIII. ap. Santones et Pictavos index curiae {Intendant de justice) protestantibus officia praestitit sua post deditionem BupeJlae. 2625.1) Vide N. 2621 seq. Bern et Farellus Argentoratotransierant Badenam ad Palatinum. 30

465 1557 MAL . 466<br />

post tarnen elapsae sunt ei voces, ex quibus colligere<br />

promptum fait, <strong>quam</strong> pravis erroribus esset<br />

implicitus. Quum <strong>ad</strong> modestiam hortarer, ventosa<br />

sua ostentations palam feoit, nihil esse audacius insoitia.<br />

Itaque in tanta pervioacia, nihil profuit pia<br />

et utilis <strong>ad</strong>monitio. Interea hune olyp<strong>eum</strong> opposuit,<br />

nimii et iniusti esse rigoris, quia in dootrina<br />

fidei a nobis dissentiret, non ferri in urbe. Quae<br />

eius obiectio, ut,par erat, refutata fuit. Senatus hominem<br />

exterum ulterius urgendum non censuit. Et<br />

nobis etiam satis fuit curare, ne impietatis suae<br />

virus postea hic spargeret. Hoc m<strong>eum</strong> testimonium,<br />

quid fidei mereatur, iudic<strong>ab</strong>it vestra Oelsitudo. Oerte<br />

<strong>ab</strong> odio proficisci non potest, quod nullum un<strong>quam</strong><br />

inter nos fuisse (hïbaldus quoque ipse fatebitur.<br />

Caeterum <strong>quam</strong>vis multa deliria simul misceat, specimen<br />

unum proferre visum est: ex quo facile intelliget<br />

vestra Oelsitudo, minus aspere me hactenus<br />

de homine loquutum esse <strong>quam</strong> ferebat detest<strong>ab</strong>ilis<br />

eius impietas, imo etiam postul<strong>ab</strong>at. Neque enim<br />

de meo vel alterius cuiuspiam relatu hie agitur : sed<br />

quia doctrinae genus quod in eo damnamus, manu<br />

sua scriptum prodidit, 6 ) inde iudicet vestra Oelsitudo,<br />

ferendusne sit profanus homo, qui tarn perverse<br />

Dei essentiam lacerat, et Christum fingit novitium<br />

d<strong>eum</strong> a pâtre diversum, et cui non e<strong>ad</strong>em<br />

sit cum patre essentia. Sed quia mihi nunc propositum<br />

non est eius sacrilegia refutare, ne taedio<br />

sit epistolae meae prolixitas, putavi non posse me<br />

ex animi vestri sententia melius officio defungi,<br />

<strong>quam</strong> si confessionem manu eius scrip<strong>tam</strong> et subscrip<strong>tam</strong>,<br />

in qua se Italis fratribus purgare conatus<br />

est, Oelsitudini vestrae mitterem. Unde Ulustrissimus<br />

Princeps nepos vester satis superque cognosce^<br />

<strong>quam</strong> profane et scélérate hic miser praecipuum<br />

fidei nostrae caput cpnvellat ac pervertat. Valete,.<br />

Illustrissime Princeps, mihique plurimum suspiciende<br />

Domine. Patrem coelestem suppliciter prec<strong>ab</strong>or,<br />

ut vos cum illustrissima coniuge sustentet,<br />

tueatur omnique bonorum génère locupletet. Genevae,<br />

6. Nonas Maii 1557.<br />

2684.<br />

CALYINUS BULLINGERO.<br />

Commendat ei legatum regiwm.<br />

6) Cf. supra N. 2018' et infra m. Sept. Trechsel II.<br />

285 seqq.<br />

Caloini opera. Vol. XVI.<br />

(Desoripta est ez parte <strong>ab</strong> ipso Bullingero in ep. <strong>ad</strong> F<strong>ab</strong>rltinm<br />

proximo seqnenti sub N. 2627 unde earn hie suo loco<br />

restitnimus. Ipsa Calvini ep. deperdita est.)<br />

Huno tibi, mi BvMingere, Regis <strong>ad</strong> Rhaetos<br />

legatum 4 ) ita tibi commendo, ut de eius pietate et<br />

integritate me sponsorem interponere audeam. Tu<br />

igitur hominem non secus ac unum ex nobis familiariter<br />

excipies. Hoc quoque testimonium apud<br />

D. Petrum Märtyrern et alios fratres valere cupio.<br />

Uxor viro similis <strong>ab</strong>sque fuco pietatem colit. Quidquid<br />

in <strong>eum</strong> humanitatis oontuleris mihi acceptum<br />

feram. G-enevae vi. Maii 1557.<br />

Fratres nostros Curienses si de eius integritate<br />

certiores feceris, talem futurum spero ne te un<strong>quam</strong><br />

huius testimonii poeniteat. Iterum vale.<br />

2625.<br />

OTTHEINRIOH AN DEN RATH ZU<br />

STRASSBURG.<br />

In Sachen der französischen Protestanten. 1 )<br />

(Original. Thomas-Archiv. Strassb. L<strong>ad</strong>e 22. Mit der Beischrift:<br />

Pfalte der Waldenser halb. Empfangen suntags den 9. May<br />

anno 57 tectum den <strong>10.</strong> May.)<br />

Den Ersamen weysen vnnsern lieben besonndern<br />

den gehaimen Rethen der Statt Straszburg genannt<br />

die dreyzehen.<br />

Otthainrich von Gottes gen<strong>ad</strong>en pfaltzgraf bey Rein<br />

des Hayligen Römischen Reichs Ertztruchsäsz vnd<br />

Churfürst Hertzog jnn Nidern vnd Obern Bayrn etc.<br />

Vnnsern freundtlichen grusz zuuor. Ersamen<br />

Weisen lieben besonndern. Wir h<strong>ab</strong>en Ewer schreiben<br />

vnns von wegen der bekhumerten angefochtnen<br />

vnnd verfolgten Christen jnn piemont gethph<br />

empfangen, vnnd vernomen auch' der Gresann,dten<br />

Werbung jrës anligens halben, durch vnnsere darzu<br />

verordneten anhören lassen, vnnd tragen mit disen<br />

betruebtenn verfolgten Christen ain Gnedigs Ohristlichs<br />

mitleiden, wollten auch nichts liebers dann<br />

2624.1) Matthieu Goignet, qui usque <strong>ad</strong> a. 1562 in Helvetia<br />

et Bhaetia eommoratus est. Eius filius Caspar sub Ludovico<br />

XIII. ap. Santones et Pictavos index curiae {Intendant de<br />

justice) protestantibus officia praestitit sua post deditionem<br />

BupeJlae.<br />

2625.1) Vide N. 2621 seq. Bern et Farellus Argentoratotransierant<br />

B<strong>ad</strong>enam <strong>ad</strong> Palatinum.<br />

30

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!