epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
21 1556 FEBRUAR. 22<br />
dam ordinis Carmelitarum ooncionem h<strong>ab</strong>uisse, oui<br />
<strong>ad</strong>erat Maximüianus rex, 9 ) qui concionatori e suggestu<br />
descendenti venit obviam, atque his verbis<br />
latinis est publice clara voce alloquutus: Eruditionem<br />
tuam probo, atque etiam satis docte concionatus<br />
es, sed quod opera tantum extuleris, fidein<br />
vero parum, non probo. Haec <strong>ad</strong> illum rex. Si<br />
Dominus dederit Austriacis §constantiam, magna<br />
spes est de Polonia, ubi nunc est M. Petrus Antonius<br />
cum libro et literis D. a Lasco <strong>quam</strong> regi<br />
misit. 10 )<br />
Concionatores nostri germanici, ll ) quum coepis8ent<br />
nos conoionibus aliquot proscindere, nos cum<br />
consilio bonorum amicorum supplicem libellum senatui<br />
exhibuimus. 12 ) Oui post très fere hebdom<strong>ad</strong>as<br />
responsum est die Iovis proximo 1S ) humaniter quidem<br />
sed tarnen satis acerbe. Id quod tarnen interpre<strong>tam</strong>ur<br />
a concionatoribus esse, quia praecipui senatores<br />
<strong>ad</strong>modum se benevolos declarant. Nos<br />
colloquium poscebamus, quod etiam hortati sunt<br />
suos concionatores nostri sen a tor es. Sed Uli pessime<br />
hoc interprétât! sunt. Itaque oblata fuit con-<br />
9) Quae hie narrantur aliunde incognita sunt. Constat<br />
tarnen regem Bohemiae evangelio favisse a praeceptore suo<br />
Wolfg. Severo {Schiefero) edoctum, ita quidem ut a. fere 1555<br />
sacerdotem uxoratum lo. Seb. Pfau*erum sibi concionatorem<br />
aulicum delegerit et <strong>ad</strong> Melanchthonem misera de rebus religionis<br />
consulturum. {Baupach. I. 31. 52 etc. Strobel, Leben<br />
Pfausers, in Beitr. zur Lit. I. 267.)<br />
10) Vide quae annotavimus <strong>ad</strong> N. 2339.<br />
11) Petrus Geltner, Marcus S<strong>ab</strong>ander, Matthias Sitter,<br />
Andreas Sachs, Christianus Egenolph, eorumque antesignanus<br />
Hartmann Beyer.<br />
12) Frankf. Bel. Randl. I. Beil. Vm. p. 12. Latine<br />
seripserunt <strong>ad</strong> senatum de concionatoribus civitatis, qui nesoimns<br />
quo nostro merito in publicis conoionibus parum amanter<br />
extraneos perstringebant etc. Postul<strong>ab</strong>ant simul amicum colloquium.<br />
Pertmet <strong>ad</strong> 16. Ian.<br />
13) Scriptum illud senatus concionatoribus tr<strong>ad</strong>idit qui<br />
a. d. III. Cal. Febr. responderunt {Bel. Hdl. 11. Beil. 19)<br />
dicentes se de seeds dixisse deque puritate doctrinae a magistrate<br />
tuenda: quod si extranet jn semetipsos traxissent, hoc<br />
penes ipsos esse debere. Caeterum poscebant ui ädern concordiae<br />
Bucerianae nomina dare eogerentur. Senatus a. d. III.<br />
Non. Febr. de hoc re deliberavit ll. I. I. Beil. 9, p. 15) et<br />
Pollano postr. Nonas respondit {ib. n. 10, p. 16) in hanc<br />
sententiam : Senatas iam pridem conoionatorom nostrorum suggestionibua<br />
intellexit, non minas ipsa doctrina <strong>quam</strong> oaeremoniis<br />
exterioribus vestras ecclesias s nostris differre et ex ea<br />
re non mediocre dissidinm gliscere. Caeterum satis recordatur<br />
senatns, TOS quum initio sedes hic et eoclesiam peregrinis<br />
yestris quaereretis semper hoc praetnlisse et aperte praedicasse,<br />
Tobis vestrisque hominibns cum nostrarum ecclesiarum<br />
tarn doctrina <strong>quam</strong> caeremoniis probe omnino conventurum<br />
fore, eoqne nomine TOB qnod tnnc petiistis facile obtinuiase:<br />
quod eqnidem nun<strong>quam</strong> evenisset, si TOS alind in ore et alind<br />
rursum in pectore ferre constitisset. Itaque Mis Buceriana<br />
formula a. 1542 imposita est, et eaeremonias in coena celebrandamore<br />
Francofordiae usitato instituere iussi sunt. Quid<br />
quod vel postulatum fuit ut de quo corporations operariorum<br />
(*. v. v. Handwerker-Zünfte) questae fuerant, seil, praesentia<br />
exterorum sibi damnum inferri, in posttrum vitaretvr!<br />
cordia Bucerana <strong>quam</strong> ille ante quatuordeoim annos<br />
hie inter concionatores composuit. Ei si velimus<br />
subscribere, h<strong>ab</strong>ebunt omnia bene. Deinde etiam<br />
actum de caeremoniis : ne diversis a germanicis u<strong>tam</strong>ur.<br />
Haec sunt duo praeoipua capita. Nos per<br />
Dei gratiam spero ita responsuros 14 -) ut nomen eius<br />
et Veritas illustretur semper magis atque magis.<br />
Admodum Christiane mones in tuis literis quid me<br />
sequi oporteat. Verum meo iudicio nulla illi nostra<br />
subscriptione aut conciliatione plac<strong>ab</strong>untur, nisi cum.<br />
suo sano intellectu, nam ita palam testantur. Quod<br />
mones, diligenter cavebimus ne quid insit fuci aut<br />
servilis dissimulationis. D. a Lasco nosti, et ego<br />
certe <strong>quam</strong> sententiam <strong>ab</strong>s te didici, confirmatàm<br />
autoritate verbi Dei, nun<strong>quam</strong> mut<strong>ab</strong>o per Dei gratiam,<br />
neque dissimul<strong>ab</strong>o, et quantum potero in doctrina<br />
fugiam fucos omnes et dissimulationem. H<strong>ab</strong>eo<br />
itaque et in hac parte tibi gratias immortales pro<br />
isto tuo salubri consilio. Kogo ne desinas me candide<br />
sic de omnibus <strong>ad</strong>monere,<br />
Tua scripta nostri senatores amant et expetunt,<br />
id quod nostris concionatoribus displicet. Avide<br />
ex8pectatur tua responsio contra Westphalum. Alius<br />
quidam Erhardus IS ) edidit confessionem aliam <strong>quam</strong><br />
nondum vacavit legere. At<strong>tam</strong>en si potero accipies<br />
cum hisce meis literis. Audio lllyricum et Westphalum<br />
16 ) nescio quid praeterea perlucire. * Illi porro,<br />
quantum video, multum promovebunt veritatem.<br />
Nostri senatores eo magis incenduntur desiderio<br />
tuorum scriptorum quo clamosi homines magis vociferantur.<br />
Noster hie mandatum h<strong>ab</strong>et a reliqua eoclesia<br />
consulendi te de aliquo ministro in D. Richardi<br />
locum surrogando. 17 ) Negotium hoc tuae pietati<br />
commendo.<br />
11) Besponsi autor fuit Lascus et quidem satis prolixi,<br />
quod a. d. IV. Col. Mart. Senatui tr<strong>ad</strong>itum fuit. {Bel. Hdl.<br />
I. e. Beil. 11, p. 17.) Petunt ut de Buceriana formula sententiam<br />
suam dicere ne cogantur, quum satis sit affirmasse<br />
consensionem cum Augustana, in caeremoniis. vero libertatem<br />
sibi vindicant. Quantum <strong>ad</strong> artes eaxreendas paupertatem<br />
suorum respiciendam modestissime praetendunt.<br />
15) Schnepfius prof. Ienensis inde <strong>ab</strong> a. 1549, etsi acerrimis<br />
non <strong>ad</strong>numerandus, Cal. Dec. 1555 ducibus Saxoniae,<br />
orthodoxiae sc. tutoribus et patronis, dicavit libellum: Confessio<br />
de enchariatia hanc ob causam hoc potissimum tempore<br />
édita qnod cer<strong>tam</strong>ina Tétera de coena Domini novis libellis<br />
elassicum canentibus recrndescere incipiuut (Jen. 1556) cf. Jul.<br />
Hartmann Erh. Sihnejaf. Tub. 1870, p. 87. Falso Planckius<br />
(V. 2, p. 73) a. 1557 indicat. Catalogus bibl. civ. Turic. editionem<br />
recenset Arg. 1555 impressam {?)<br />
16) A Flacio aliquid exspectatum fuisse non tnirum.<br />
Erat orthodoxiae lutheranae eo tempore coryphaeus, et duces<br />
Saxoniae in eo erant ut <strong>eum</strong> lenam accerserent {Preger II.<br />
passim). Westphali responsum <strong>ad</strong> secundum Galvini defensionem<br />
prodiit 1557. Vide prolegomena T. IX.<br />
17) De Perrucello cogitarunt, qui tarnen recusavit. {N.<br />
2352. 2363.)<br />
2*
Change language