epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
MDLVII. 2574. optimo pro thesäuro retinemus tum tuum Apologeticum tum etiam utramque D. Galvini defensionem FINCKIUS BÜLLINGERO. pro quibus scriptis non solum noetro, sed et totius ecclesiae Christi nomine vobis immortales gratias Excusat diuturnum sUenUwm. Consensui Tigu- agimus. Quod autem nihildum rescripserimus in rino cum collegis toto animo aähaerct, scripta contra causa fuit, quod synergi mei querebantur, se iam WestpJialum édita approbat, discordiis sacramentariis admodum pertaesos esse huiusmodi altercationum, tandem aliquando finem imponi cupit. Quod synodo et licet simpliciter ac pie sentirent vobiscum, tarnen coacta fieri posse candide sperat. Denique queritur se maxime abhorrere dicebant, cum quoquam de isto de Mylhusanis sub signis gallicis militantibus. negotio rixari. Latebat enim nos omnes tarn impios ac pessimis calumniis refertos libros a Wiestphalo * (Ex autographo Aroh. Turic. Plut. VI. Vol. 109, olim Epp. editos : ego tarnen, licet vobis omnibus sim incog Tom. IV. P. 2, fol. 510. — Simler. Vol. 89.) nitas, me ad vos rescripturum recipiebam et praecipue ad te, vel eo nomine ut necessitudinem ali- Ornatissimo viro Heinricho Bullingero. Tigurinae quam tecum contraherem, non quod tarn magnifiée ecclesiae antistiti summo ac christianae veritatis de me aut sentiam aut alios sentire velim, sed po- propugnatori fidelissimo domino ac maiori suo tius quod in te singularem quandam pietatem, eru- summe observando. ditionem, veritatem humanitatemque esse, ex libris tuis cognoscam. Sed inter caetera maximum mihi Salutem et pacem per Christum Iesum. Bien- impedimentum fuit tabellariorum penuria, rarissime nium iam erit veniente Februario, quando ad nos enim qui Tigurum petant nobis obveniunt. Opta- Milhusam *) datis Uteris una mittebas D. Calvini inus autem omnes ac admodum enixe Deum Opt. piissimam doctissimamque expositionem vestri in Max. oramus, quicunque Dominum nostrum Iesum sacramentorum ratione consensus, doctissime D. Christum et agnoscimus et confitemur, ut eucharis- JBuUingere. Verum nondum nee tibi nee D. Calvino ticum illud dissidium quod nebulo ille Wiestphaluf quidquam rescripsimus, unde maxime quum ingra- ab orco revocavit, tandem componi possit, quacunque titudinis, turn ineivilitatis merito a vobis incusamur. pia iustaque. ratione possit fieri, salva ac illaesa Oro autem per Christum Iesum, uti hanc nobis veritate. incivilitatem condonetis. Non enim responsum in- Scripsit ad me hisce diebus optimus ac pius termisimus vel ex ingratitudine, vel ex contemptu, senex noster mihique carissimus frater Matthias aut quod in sacramentorum negotio a vobis dissen- Erbius, tiamus. Idem enim prorsus turn ego, turn etiam fratres ac collegae mei omnes vobiscum sentimus, ac gaudemus ex animo tarn pia, erudita ac christianae veritati consentanea scripta consensui subsequuta, et a te et a D. Càlvino. Exosculamur ac 2 ) ac pium sui principis s ) in eo negotio indicavit studium, qui et literas ad te dedeiït, ipsumque D. Erbium iusserit, ut te hortaretur, si qua forte concordiae via inveniri possit. Mihi vero non inconsultum videretur, si prius pmnium Helveticarum ecclesiarum synodus fieret antequam quidquam in concordiae negotio attentaretur. In qua praecipui fratres ecclesiarum ministri antea inter se con- ~2574.1) Mylhusani iam a. 1515 foedus cum Helvetiis inier ant •anno vero 1529 arctius cum pagis evangelicis se coniunxerunt postquam a. 1522 primum Krämer us et Prugnerus, post hunc Binderus ibi evangelium praedicarunt. A. 1537 confessions Jüasüeensi subcripserunt (Möehrieh I. 383. II. 236.) 2) Bichenvittanus. 3) Georgii eomitis Monsbelgardensis.
373 1557 IANUAR. ferrent, ne unus ab altero dissentiret, unde hostes nostri denuo ansam calumniandi arriperent. Tuum autem esset fratres undicunque * in commodum aliquem locum convocare, interpellato prius nninscniusque magistratu, non solum ob coenae negotium, verum etiam ob res alias, Christi Domini nostri ecclesiae admodum necessarias ac utiles. Praeterea est etiam aliud negotium satis arduum, quod meam rnaximopere urget conscientiam, in quo tuum et quaero et peto consilium. Non tè latere potest foedus illud, quod ante aliquot annos inierunt cum Gallo, 4 ) non solum papistici Helvetiorum loci, verum etiam hi, qui puram evangelii Iesu Christi doctrinam amplexi sunt, puto Basileam, Schafusiam ac plerosque qui illis foedere sunt coniuncti, ut Rhaeti, Sangallenses, et nostri Milhusani. Terum foedus illud apud nos, viventibus etiamnum oonsulibus ac senatoribus illis, qui primo evangelii doctrinam receperunt, ac christianam honestatem instituerunt, ita servatum fuit, ut paucissimi e nostris militatum abirent, et ii quodammodo occulte furtimque. Postquam autem optimi illi viri consu- Iares, quizelo divino praediti erant, naturae cursum absolverunt, res etiam apud nos in alium statum ducitur. Habemus enim Consulem, qui intra unum et alteram mensem Soloturni, ab eo qui Galliae Regis vicein agit, emendicavit, ut ipsius privignum susciperet ac crearet in caput et ducem mißtum. Is erecto signo Milhusa abiens iustum numerum optimorum civium secum abduxit, quod plus qnam triginta annis Milhusae nunquam visum est. Caeterum quantum luxum, quantam impietatem, quantum denique coritemptum Domini Dei nostri, ipsius verbi ac omnis pietatis honestatisque ista militia secum advectura sit, tu ipse facillime iudicare potes. De his autem omnibus illos summa qua potui fide admonui diligentissimeque illos ab institute tarn impio dehortatus -sum, sed fideli mea admonitione non plus effeci, quam quod omnium fere in me concitavi odium. Illud autem certo scio, quum redierint illi, qui se in tarn nefandnm facinus dederant, illos continuo velle participes esse ecclesiasticae communionis, quasi nihil quidquam designarint : admittere autem illos nostrum esse non video, qui sumus ecclesiae praepositi ac ministri, magistrates autem omnino non feret, ut quisquam illorum a communione arceatur. Haec itaque ac multa huiusmodi alia mecum reputans, animus esset Milhusa discedere" ac me alio conferre, tuum autem in isto meo institute peto fidèle consilium. Non enim quidquam sine piorum doctorumque fratrum consilio attentare volo. Vale, ac Ioannem Hugonem iunio- 4) sal. Soloduri 7. Iun. 1549. Soli Bernenses et Turicenses reeusarunt, autore maxime ipso Bullingero (Hess. II. 9.) m rem, cum omnibus iis, qui (ni fallor) ante triennium Marpurgum oum illo proficiscebantur, meo nomine plurimum salvere iubeas rogö. Iterum valer Milhusae tertio Nonas Ianuarii anno Domini 5T super sesquimillesimum. Tuus ex animo Conradus Finck Ecclesiastes Milhusanus. 2575. SINAPIUS CALYINO. Tristïbus suis et famüiae et patriae fatis relatif gratias agit de libris sibi missis, ipse alium vicissim tradit, veterum Ferrariensium sodalium memoriam recdit et civern quendam Genevensem commendat. (Ex autographo Cod. Genev. 112, fol. 17.) Clarissimo doctrina et pietate viro D. Ioanni Calvino Genevensis ecclesiae antistiti domino et amico dignissimo, ivTioatTttv xal ^atqtw. Felicem ac faustum ineuntem hunc annum tibi, vir integerrime, omnibusque sincere Christum profitentibus ex animo precor. Nam etsi me |Ui?' xôa/iip vtxQCÔ/ttvoç. Praeter enim dulcissimae consortis acerbissimam mihi mortem, praeter patriae direptionem et funestum exitialeque incendium, praeter patrimonii et facultatum longo tempore, aoquisitarum iacturam, totum biennium contumacissimis torminibus et intolerabilibus ventriculi atque alvi dolpribus ita cruciatuB fui, ut nemo spectator me evasurum sperarit. Nee sane sine magno crucis miraculo, quod prae- 8entium lator narrabit, evasi. Unde iam aliis quoque commonstrare meo malo didici, wg oXlyov xal (itjâtvoç a%KX navra rà TOV x6ff(iov &av(icaa, neo ullam esse 8olidam gloriain quam in cruce Domini: opes, honores, genus, formam, vires, voluptates, merasomnia in tenebris mundi huius versantium et irritamenta malorum esse. Ut heremita ergo vel passer solus in teoto vitam dego solitariam, senez: viduus et valetudinarius, adhuc languida membra, 24*
- Page 147 and 148: 269 , 1556 AUG. 270 nihil nostri cu
- Page 149 and 150: 273 1556 AUG. 274 errore tuendo, et
- Page 151 and 152: 277 1556 AUG. • .27« minus id fi
- Page 153 and 154: 281. 1556 SEPTEMB. . 282 Clarissimo
- Page 155 and 156: 285 1556 SEPTEMB. * 286 esse posse
- Page 157 and 158: 289 1556 SEPTEMB. 290 qualem ipse m
- Page 159 and 160: 293 1556 SEPTEMB. 29ê manerent dis
- Page 161 and 162: 297 1556 SEPTEMB. 298 tantum pacem,
- Page 163 and 164: 301 1556 SEPTEMB.—OUTOB. . 302 85
- Page 165 and 166: 305 1556 OCTOB. 306 Eximio Christi
- Page 167 and 168: 809 1556 OGTOB. • 310 qui transfi
- Page 169 and 170: 313 1556 OOTOB. 314 clesia. Vale in
- Page 171 and 172: 317 1556 OOTOB. . 318 iadis noz bou
- Page 173 and 174: 321 1556 OOTOB. 322 Sktrmius dioeba
- Page 175 and 176: 325 1556 NOVBMB. 326 par lequel je
- Page 177 and 178: 329 1556 NOVEMB. 330 Hoc si impetra
- Page 179 and 180: 333 1556 D 2558. KNOX TO MRS. LOCKE
- Page 181 and 182: 337 155Ö DEOEMB. • 338 (Minute.
- Page 183 and 184: 341 1556 DEOEMB. - 342 in qua, ut p
- Page 185 and 186: 345 1556 DECEMB. ' 346 que cest de
- Page 187 and 188: , 349 1556 DEOEMB. . 350' imprudeii
- Page 189 and 190: 353 1556 s. d. 354 dicant quod volu
- Page 191 and 192: 357 1556 s. d. 358 runt se contrafa
- Page 193 and 194: 361 1556 s. d. * 362 vos longe sepa
- Page 195 and 196: 365 1556 s. d. • 366 an reperiret
- Page 197: 369 1556 s. d. 370 Si tibi minus pr
- Page 201 and 202: 377 1557 JANUAR. 378 saluta. Iterum
- Page 203 and 204: 381 1557 IANUAR. • 3S2 2579, VIRE
- Page 205 and 206: ANUAR. 386 385 1557 I. 2581. OALVIN
- Page 207 and 208: 389 1557 IANÜAR. 390 plus de suspi
- Page 209 and 210: 393 1557 IANUAR. • 394 Utinam 'co
- Page 211 and 212: 397 1557 IANUAR. ' 398 imo miramur
- Page 213 and 214: 401 1557 IANUAR. 402 chose si mesch
- Page 215 and 216: 405 1557 IANUAR.—FEBRUAR. 406 Nun
- Page 217 and 218: 409 1557 FEBRUAR 410 quidem efficac
- Page 219 and 220: 413 1557 FEBRUAR • 414 erit. Tale
- Page 221 and 222: 417 1557 FEBRUAR. * 419 apud Ioanne
- Page 223 and 224: 4:21 1557 MART. 422 quidem ipsi me
- Page 225 and 226: 425 1557 MART. 426 ouvraige, et si*
- Page 227 and 228: 42!) 1557 MART. 430 principiis et n
- Page 229 and 230: 433 1557 MART. 434 3609. RICHERIUS
- Page 231 and 232: 487 1557 MART. 438 2613. VDLLEGAGrN
- Page 233 and 234: 441 1557 APRIL. 442 autem haec mutu
- Page 235 and 236: 445 1557 APRIL. 446 Clarissimo viro
- Page 237 and 238: U9 1557 APRIL. 450 si me et alios p
- Page 239 and 240: 453 1557 APRIL. 454 testimoniis con
- Page 241 and 242: 457 1557 APRIL. • 458 obscuretur
- Page 243 and 244: 461 1557 APRIL. 462 très exponantu
- Page 245 and 246: 465 1557 MAL . 466 post tarnen elap
- Page 247 and 248: 469 /1557 MAI. ' 470 simus sit et m
MDLVII.<br />
2574.<br />
optimo pro thesäuro retinemus tum tuum Apologeticum<br />
tum etiam utramque D. Galvini defensionem<br />
FINCKIUS BÜLLINGERO.<br />
pro quibus scriptis non solum noetro, sed et totius<br />
ecclesiae Christi nomine vobis immortales gratias<br />
Excusat diuturnum sUenUwm. Consensui Tigu- agimus. Quod autem nihildum rescripserimus in<br />
rino cum collegis toto animo aähaerct, scripta contra causa fuit, quod synergi mei querebantur, se iam<br />
WestpJialum édita approbat, discordiis sacramentariis <strong>ad</strong>modum pertaesos esse huiusmodi altercationum,<br />
tandem aliquando finem imponi cupit. Quod synodo et licet simpliciter ac pie sentirent vobiscum, tarnen<br />
coacta fieri posse candide sperat. Denique queritur se maxime <strong>ab</strong>horrere dicebant, cum quo<strong>quam</strong> de isto<br />
de Mylhusanis sub signis gallicis militantibus. negotio rixari. Latebat enim nos omnes tarn impios<br />
ac pessimis <strong>cal</strong>umniis refertos libros a Wiestphalo *<br />
(Ex autographo Aroh. Turic. Plut. VI. Vol. 109, olim Epp. editos : ego tarnen, licet vobis omnibus sim incog<br />
Tom. IV. P. 2, fol. 5<strong>10.</strong> — Simler. Vol. 89.)<br />
nitas, me <strong>ad</strong> vos rescripturum recipiebam et praecipue<br />
<strong>ad</strong> te, vel eo nomine ut necessitudinem ali-<br />
Ornatissimo viro Heinricho Bullingero. Tigurinae <strong>quam</strong> tecum contraherem, non quod tarn magnifiée<br />
ecclesiae antistiti summo ac christianae veritatis de me aut sentiam aut alios sentire velim, sed po-<br />
propugnatori fidelissimo domino ac maiori suo tius quod in te singularem quandam pietatem, eru-<br />
summe observando.<br />
ditionem, veritatem humanitatemque esse, ex libris<br />
tuis cognoscam. Sed inter caetera maximum mihi<br />
Salutem et pacem per Christum Iesum. Bien- impedimentum fuit t<strong>ab</strong>ellariorum penuria, rarissime<br />
nium iam erit veniente Februario, quando <strong>ad</strong> nos enim qui Tigurum petant nobis obveniunt. Opta-<br />
Milhusam *) datis Uteris una mittebas D. Calvini inus autem omnes ac <strong>ad</strong>modum enixe D<strong>eum</strong> Opt.<br />
piissimam doctissimamque expositionem vestri in Max. oramus, quicunque Dominum nostrum Iesum<br />
sacramentorum ratione consensus, doctissime D. Christum et agnoscimus et confitemur, ut eucharis-<br />
JBuUingere. Verum nondum nee tibi nee D. Cal<strong>vino</strong> ticum illud dissidium quod nebulo ille Wiestphaluf<br />
quid<strong>quam</strong> rescripsimus, unde maxime quum ingra- <strong>ab</strong> orco revocavit, tandem componi possit, quacunque<br />
titudinis, turn ineivilitatis merito a vobis incusamur. pia iustaque. ratione possit fieri, salva ac illaesa<br />
Oro autem per Christum Iesum, uti hanc nobis veritate.<br />
incivilitatem condonetis. Non enim responsum in-<br />
Scripsit <strong>ad</strong> me hisce diebus optimus ac pius<br />
termisimus vel ex ingratitudine, vel ex contemptu,<br />
senex noster mihique carissimus frater Matthias<br />
aut quod in sacramentorum negotio a vobis dissen-<br />
Erbius,<br />
tiamus. Idem enim prorsus turn ego, turn etiam<br />
fratres ac collegae mei omnes vobiscum sentimus,<br />
ac gaudemus ex animo tarn pia, erudita ac christianae<br />
veritati consentanea scripta consensui subsequuta,<br />
et a te et a D. Càl<strong>vino</strong>. Exosculamur ac<br />
2 ) ac pium sui principis s ) in eo negotio indicavit<br />
studium, qui et literas <strong>ad</strong> te dedeiït, ipsumque<br />
D. Erbium iusserit, ut te hortaretur, si qua<br />
forte concordiae via inveniri possit. Mihi vero non<br />
inconsultum videretur, si prius pmnium Helveticarum<br />
ecclesiarum synodus fieret ante<strong>quam</strong> quid<strong>quam</strong><br />
in concordiae negotio attentaretur. In qua praecipui<br />
fratres ecclesiarum ministri antea inter se con-<br />
~2574.1) Mylhusani iam a. 1515 foedus cum Helvetiis inier ant<br />
•anno vero 1529 arctius cum pagis evangelicis se coniunxerunt<br />
post<strong>quam</strong> a. 1522 primum Krämer us et Prugnerus, post hunc<br />
Binderus ibi evangelium praedicarunt. A. 1537 confessions<br />
Jüasüeensi subcripserunt (Möehrieh I. 383. II. 236.)<br />
2) Bichenvittanus.<br />
3) Georgii eomitis Monsbelgardensis.