epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
Share Embed Flag
Download ePaper

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

archive.ouverte.unige.ch
from archive.ouverte.unige.ch More from this publisher
17.11.2012 Views

275 EPISTOLAE 2528—2530 276 corporis et sanguinis Domini, reprehendo reiicio et damno: hoc Calvino est opprimere veritatem, et in ea opprimenda papistioam barbariem superare, profligare mendacium, et veritatem adserere. Specioso enim titulo mendacem doctrinam suae sectae venditat pro ipsissima veritate, verae autem doctrinae defensionem scélérate traducit, quod sit veritatis oppressio, plenus spiritu Carölstadii et Cinglii conviciatur, scythicam esse barbariem, docere corpus Christi manducari in coena eucharistica, et id genus conviciis disertus, irreverenter, ne quid dicam durius, effutit ilia, corpus Christi yorari, ingurgitari, coelo elioi, affigi pani, Christum prostitui. Haeo et similia soleb'ant isti religiosi rhetores personare, et tâlibus emblematis scripta sua exornare.""" Parum abest, quin Galvinus pro Cyclopibus et barbarie habeat, quicunque in his ecclesiis non adorant tanquam coelestia oracula, quae sacramentarii effiindunt ex limpidis suis lacunis et locum aliquem eis concedunt in ministerio ecclesiastico, qui aliter sapiunt et loquuntur de coena Domini quam Cinglianis arridet, et contra istorum placita audent vel os aperire, Tel unum i8ta scribere. Aliquoties mihi barbariem in uno scriptö obiicit, et nostros pro barbaris despicit. Etsi igitur non solum abneget corporis et sanguinis Christi praesentiam et sumptionem in eucharistiae sacramento: dum protractus in lucem ex suis latebris fatetur se in ea re dissentire cum D. I/uthero et Saxonicis ecclesiis, et fidèles in coelum ascendere iussisse, ut carne et sanguine Christi vescerentur: sed etiam tam ecclesias nostras, quam doctrinam foede deformet ac damnet, quantum attinet ad hanc partem fidei, de qua nobis litem intendit: fucate tarnen praeferens yestitum ovium venit ut amicus, yenit ut pastor bonus ad ecclesias inferioris Saxoniae et Germaniae, haud dubie ea religione et devotione, qua lupi veniunt ad oves: dedicat his librum hostifiter insectantem et conspurcantem id quod edoctae Christi yerbo et spiritu profitentur ad salutem religiosa fide: venit, inquam, fretus nimirum hac spe et confidentia, qui seit re explorata per suos speculators latitare in his locis permixtos aliquot suae farinae homines impense fayentes sacramentariis, et in omnes occasiones intentos, ut fores ubique sacramentariis patefaciant. Ne iocus et ludus esse videatur quod agit, obtestatur omnes probos ministros • Christi et sinceros Dei cultores, ut quaerendo remedio operam dent. Remedium quaeri yult, et non agnoscit morbum suum, medicos fidèles odit, persequitur et repellit, non aliter quam phreneticus aliquis furiosus. Quaerit saniorem partem corporis laedere contagio, et praetexit studium inquirendi salutaria remédia: circumspectat ubi infligat vulnera, et tarnen sollicitât de adhibendis emplastris: profitetur se amplecti alacriter velle quaecunque reconcilfationis ratio oblata merit, et tarnen pergit res exacerbatas exulcerare, offensam partem inhumaniter et crudeliter traetando gravius offendere. Certe si serio agere voluisset de pia reconciliatione, longe, aliter rem instituisset, confessionem suam simpliciter propositam obtulisset diiudicändam, omissa convioiandi rabie, quam rhetorico colore sub severioris obiurgationis praetextu oppalliat, licet nullam habeat idoneam causam vel mininam, cur me severius obiurget propter defensionem causae communem mihi cum tota Dei ecclesia. Quis erit, obsecro, locus, quae via ad reconciliationem, nisi ut turpiter pràevaricantes prpdita veritato sacrileganr palinodiam canamus, et ambobus bracchiis amplectamur damnatum dogma ac supplices prostrati confiteamur, nos grandem iniuriam feoisse Cinglii sodalibus uterque* veniam deprecemur? Nullam aliam spem reconciliandi Calvmus relinquit, quum confidenter yobis denunciat përpetuum bellum et nostrae doctrinae hostem, dum vivit, futurum se esse minatur. Sic enim e vestigio post mentionem remedii et reconciliationis intonat, sibi decretum esse, carnalem Christi praesentiam usque ad extremum spiritum oppugnare yelle. Quid restât igitur nisi ut nos ad sustinendam molem belli et hostilis oppugnationis parati simus, acçincti gladio spiritus stemus in acie, nihil extimescentes formidabilem GIGANTEM PBŒLISTINORUM, constanter ingenue et clare edamus nostram confessionem, et quisque suo loco pro suo dono, oppugnatores acriter repellamus? Non est profecto obsoura neque ignota vestra oonfessio, quid sentiatis quidve probetis aut improbetis in hac controversia. Non subter modium posita lucerna yestrae doctrinae absconditür, sed in propatulo lucet. Publicae yestrae conciones, item editae confessiones, praeterea sancta edicta magistrate promulgata contra sacramentarios, satis aperte testantur, quae sit vestra fides. Iterum tarnen renovanda est et proferenda confessio, quum hoc tempore insidiae et violentia saeva hostium grassantium in ovile Christi pericula ecclesiaë, quum pro salute populi sollicitudo et zelus pro gloria Dei id deposcant, et in hac parte praecipue ' Caritas fraterna declaranda nunc sit erga exteros, ne patiamini falsissima ilia suspicione qua V. D. infamare conantur induci, ut credant, yos ullo pacto suffragari, patrocinari, favere, aut certe non valde reluctari sacramentariis: neque providere, ne seducti pereant pro quibus redimendis filius Dei pretiosum suum sanguinem impendit. Malim quidem depositis concertationibus reconciliationem fieri, et pacem constitui, dummodo licitis iustis ac Sanctis conditionibus obtineri pax sancta queat, fidei christianae incolumitate illaesa manente, ad quam me to turn offerovestraeque cognitionisubiicio. Peterem a vobis ut yicini ex vestris ecclesiis convertirent, deque communi consilio ederent suam confessionem: sed scio quae obsistant diffioultates quo-

277 1556 AUG. • .27« minus id fieri possit mature, absque longiori dilatione et detriment» eoolesiae. Itaque non audeo importune instare. Spes iam aliqua facta est de conventu et deliberation praeoipuorum theologorum: verum quum bio quoque longior mora interventura sit, oro ne praetermittatis vel brevi aliqua epistola consensionem inter nos mutuam declarare, et toti orbi cbristiano testatum facere, quam abhorreatis a Berengarianae baeresis perfidia quamque vigilantes sitis in asserenda adversus depravatores catboliea et orthodoxa fide. Haec petitio mea quum sit iusta in re necessaria et utili toti ecolesiae Dei, non solum nihil metuo ne mihi denegaturi sitis quod peto, sed etiam persuadeo mihi, summa voluntate vestram confessionem exhibituros esse, quum vobis in conspectu et memoria dulcissima sit ilia promissio Domini nostri Iesu Ohristi, quod qui confitetur ipsum coram mundo, eum vicissim confiteri velit in coelis coram pâtre suo et angelis suis Sanctis. Is verae fidei robur in constanti confessione, perseverantiam in omni pietate, patientiam in omnibus adversis, spiritu suo paracleto praestet augeat ac confirmet in nobis usque in finem. In eodem beatae vitae et salutis autore et datore bene valete, domini et fratres reverenter in perpetuum observandi, meque quam primum vestro responso dignemini peto. Hamburgi, mense Augusto, Anno MDLVI. 2539. VIRETUS CALVINO. Genevae pro tempore degens eum Beea in absentis amici aedibus nonnulla ei nova tradit ex wrbe, ex Lutetia et Hispania. Beza de suopauca addit. 4 (Ex autographo Cod. Genev. Ilia, fol. 198.) Eximio Christi servo D. Ioanni Oalvino fido Genevensis ecclesiae pastori fratri et symmystae plurimum observando. Francofordiae. S. Aedes tuas occupavimus ego et Bern, in quibus regnamus et imperamus pro arbitrio. Medici de morbo bene sperare iubent, quern non existimant tarn esse contumacem quin remediis cedat. Est autem eius generis ut magis victus ratione curandus ac corrigendus videatur quam multis pharmacis. Domi tuae omnia salva sunt et in urbe omnia habent ut quum ab ea discessisti. Hodie hue appulit Enardus Dombressonus. l ) Ad te mittimus literas quas ipse attulit, a nobis tarnen resignatas et perlectas. Ex his intelliges quomodo exceptas sit Collongius et quantopere Enardi reditum desiderent. Quoniam vero de te omnes sumus veher menter solliciti, te rogamus magnopere ut si qua > se occasio offerat ad nos scribendi nullam praetermittas, quo tuum reditum exspectemus alacriores. Nos interea Dominum precari non desistemus qui tuam profeotionem secundet ac dirigat, cuius ducem esse non dubitamus, utque brevi te nobis restituât salvum et incolumem cum fratribus omnibus.qui se tibi adiunxerunt viae comités. Salutat te cum tuis omnibus Beea et amici omnes. Yale optime ac diutissime. Genevae 2 ) Galen. Septemb. 1556. Tuus Petrus Viretus. Ex quo hinc discessisti hoc accidit novi quod, mihi exciderat. Advenerunt duae ex intima Hispania familiae quae se huic ecclesiae /coniungerent. Laudandus Dominus qui odorem evangelioae praedicationis ad illam quoque gentem diffudit quae tarn inaocessa videbatur. Ex his primordiis et primitiis majores fructus exspectamus. Mitto ad te literas ad Volmarium nostrum, 8 ) quas rogo ut ad eum perferendas cures una cum tuis commentariis in Acta apostolorum posterions editionis, nisi ipse malis eum invisere, quod vehementer ouperem si satis commode fieri posset. Sin minus, rogo tarnen ut aliquid ad eum scribas, ex quo intelligat tibi nihil minus quam voluntatem defuisse. 2530. GALLASIUS OALVINO. Th. Beza tuus. Mulia et varia nova minoris momenti eoUegae a Geneva àbsenti nunciat. 2529.1) Dombresson vicus est in Val de Bue Neoeomo ad sepientrionem tribus leueis distans. Pichon ergo e Lutetia redux erat. 2) Viretum aegrotum Genevae fuisse ad restaurandam valetudinem etiam ex actis senatus ad 31. Aug. diseimus, qui ei et medieum et medieinam suppeditavit, Videtur simul Calvini vices obiisse. 3) Ad quem tarnen Calvinus non videtur venisse. 18*

275 EPISTOLAE 2528—2530 276<br />

corporis et sanguinis Domini, reprehendo reiicio et<br />

damno: hoc Cal<strong>vino</strong> est opprimere veritatem, et in<br />

ea opprimenda papistioam barbariem superare, profligare<br />

mendacium, et veritatem <strong>ad</strong>serere. Specioso<br />

enim titulo mendacem doctrinam suae sectae venditat<br />

pro ipsissima veritate, verae autem doctrinae<br />

defensionem scélérate tr<strong>ad</strong>ucit, quod sit veritatis<br />

oppressio, plenus spiritu Carölst<strong>ad</strong>ii et Cinglii conviciatur,<br />

scythicam esse barbariem, docere corpus<br />

Christi manducari in coena eucharistica, et id genus<br />

conviciis disertus, irreverenter, ne quid dicam durius,<br />

effutit ilia, corpus Christi yorari, ingurgitari, coelo<br />

elioi, affigi pani, Christum prostitui. Haeo et similia<br />

soleb'ant isti religiosi rhetores personare, et tâlibus<br />

emblematis scripta sua exornare.""" Parum <strong>ab</strong>est,<br />

quin Galvinus pro Cyclopibus et barbarie h<strong>ab</strong>eat,<br />

quicunque in his ecclesiis non <strong>ad</strong>orant tan<strong>quam</strong><br />

coelestia oracula, quae sacramentarii effiindunt ex<br />

limpidis suis lacunis et locum aliquem eis concedunt<br />

in ministerio ecclesiastico, qui aliter sapiunt et loquuntur<br />

de coena Domini <strong>quam</strong> Cinglianis arridet,<br />

et contra istorum placita audent vel os aperire, Tel<br />

unum i8ta scribere. Aliquoties mihi barbariem in<br />

uno scriptö obiicit, et nostros pro barbaris despicit.<br />

Etsi igitur non solum <strong>ab</strong>neget corporis et sanguinis<br />

Christi praesentiam et sumptionem in eucharistiae<br />

sacramento: dum protractus in lucem ex suis latebris<br />

fatetur se in ea re dissentire cum D. I/uthero<br />

et Saxonicis ecclesiis, et fidèles in coelum ascendere<br />

iussisse, ut carne et sanguine Christi vescerentur:<br />

sed etiam <strong>tam</strong> ecclesias nostras, <strong>quam</strong> doctrinam<br />

foede deformet ac damnet, quantum attinet <strong>ad</strong> hanc<br />

partem fidei, de qua nobis litem intendit: fucate<br />

tarnen praeferens yestitum ovium venit ut amicus,<br />

yenit ut pastor bonus <strong>ad</strong> ecclesias inferioris Saxoniae<br />

et Germaniae, haud dubie ea religione et devotione,<br />

qua lupi veniunt <strong>ad</strong> oves: dedicat his librum hostifiter<br />

insectantem et conspurcantem id quod edoctae<br />

Christi yerbo et spiritu profitentur <strong>ad</strong> salutem religiosa<br />

fide: venit, in<strong>quam</strong>, fretus nimirum hac spe<br />

et confidentia, qui seit re explorata per suos speculators<br />

latitare in his locis permixtos aliquot suae<br />

farinae homines impense fayentes sacramentariis, et<br />

in omnes occasiones intentos, ut fores ubique sacramentariis<br />

patefaciant. Ne iocus et ludus esse videatur<br />

quod agit, obtestatur omnes probos ministros<br />

• Christi et sinceros Dei cultores, ut quaerendo remedio<br />

operam dent. Remedium quaeri yult, et non agnoscit<br />

morbum suum, medicos fidèles odit, persequitur<br />

et repellit, non aliter <strong>quam</strong> phreneticus aliquis<br />

furiosus. Quaerit saniorem partem corporis<br />

laedere contagio, et praetexit studium inquirendi<br />

salutaria remédia: circumspectat ubi infligat vulnera,<br />

et tarnen sollicitât de <strong>ad</strong>hibendis emplastris:<br />

profitetur se amplecti alacriter velle quaecunque reconcilfationis<br />

ratio oblata merit, et tarnen pergit<br />

res exacerbatas exulcerare, offensam partem inhumaniter<br />

et crudeliter traetando gravius offendere.<br />

Certe si serio agere voluisset de pia reconciliatione,<br />

longe, aliter rem instituisset, confessionem suam<br />

simpliciter proposi<strong>tam</strong> obtulisset diiudicändam,<br />

omissa convioiandi r<strong>ab</strong>ie, <strong>quam</strong> rhetorico colore sub<br />

severioris obiurgationis praetextu oppalliat, licet<br />

nullam h<strong>ab</strong>eat idoneam causam vel mininam, cur<br />

me severius obiurget propter defensionem causae<br />

communem mihi cum tota Dei ecclesia. Quis erit,<br />

obsecro, locus, quae via <strong>ad</strong> reconciliationem, nisi ut<br />

turpiter pràevaricantes prpdita veritato sacrileganr<br />

palinodiam canamus, et ambobus bracchiis amplec<strong>tam</strong>ur<br />

damnatum dogma ac supplices prostrati confiteamur,<br />

nos grandem iniuriam feoisse Cinglii sodalibus<br />

uterque* veniam deprecemur? Nullam aliam<br />

spem reconciliandi Calvmus relinquit, quum confidenter<br />

yobis denunciat përpetuum bellum et nostrae<br />

doctrinae hostem, dum vivit, futurum se esse minatur.<br />

Sic enim e vestigio post mentionem remedii<br />

et reconciliationis intonat, sibi decretum esse, carnalem<br />

Christi praesentiam usque <strong>ad</strong> extremum<br />

spiritum oppugnare yelle. Quid restât igitur nisi<br />

ut nos <strong>ad</strong> sustinendam molem belli et hostilis oppugnationis<br />

parati simus, acçincti gl<strong>ad</strong>io spiritus<br />

stemus in acie, nihil extimescentes formid<strong>ab</strong>ilem<br />

GIGANTEM PBŒLISTINORUM, constanter ingenue et<br />

clare edamus nostram confessionem, et quisque suo<br />

loco pro suo dono, oppugnatores acriter repellamus?<br />

Non est profecto obsoura neque ignota vestra oonfessio,<br />

quid sentiatis quidve probetis aut improbetis in<br />

hac controversia. Non subter modium posita lucerna<br />

yestrae doctrinae <strong>ab</strong>sconditür, sed in propatulo lucet.<br />

Publicae yestrae conciones, item editae confessiones,<br />

praeterea sancta edicta magistrate promulgata<br />

contra sacramentarios, satis aperte testantur, quae<br />

sit vestra fides. Iterum tarnen renovanda est et<br />

proferenda confessio, quum hoc tempore insidiae et<br />

violentia saeva hostium grassantium in ovile Christi<br />

pericula ecclesiaë, quum pro salute populi sollicitudo<br />

et zelus pro gloria Dei id deposcant, et in hac<br />

parte praecipue ' Caritas fraterna declaranda nunc<br />

sit erga exteros, ne patiamini falsissima ilia suspicione<br />

qua V. D. infamare conantur induci, ut credant,<br />

yos ullo pacto suffragari, patrocinari, favere,<br />

aut certe non valde reluctari sacramentariis: neque<br />

providere, ne seducti pereant pro quibus redimendis<br />

filius Dei pretiosum suum sanguinem impendit.<br />

Malim quidem depositis concertationibus reconciliationem<br />

fieri, et pacem constitui, dummodo licitis<br />

iustis ac Sanctis conditionibus obtineri pax sancta<br />

queat, fidei christianae incolumitate illaesa manente,<br />

<strong>ad</strong> <strong>quam</strong> me to turn offerovestraeque cognitionisubiicio.<br />

Peterem a vobis ut yicini ex vestris ecclesiis convertirent,<br />

deque communi consilio ederent suam confessionem:<br />

sed scio quae obsistant diffioultates quo-

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!