epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
247 EPISTOLAE 2508—2511 248 2508. VD3ETUS OALVINO. Prima mentio negotii Bonvillani. (Ex autographo Cod. Genev. 115, fol. 62.) Eximio Christi servo Ioanni Calvino fido ecclesiae Genevensis pastori fratri et symmystae observando. Genevae. S. Âudies de istis tabellariis quid a me Bonvillianus •) postulet et quid hac in causa metuamus. Audio multa de illo indigna homine christiano. Nihil te inconsulto tentare voluimus. Sois quos habere soleant fautores et patronos huiusmodi homines, aut verius hominum portenta. Quamobrem nobis diligentius prospiciendum est quibus rationibus ecclesias ab huiusmodi pestibus repurgare possimus. Yale. Lausannae. Iulii. Tuus Petrus Viretus. 3509. CALVDÎUS YIRETO. Agit de causa quadam matri/monidli foro Genevensi reservanda. (Ex autographo Cod. Genev. 107»-, fol. 142. Praebet Ood. Turret. 108, fol. 74, Ood. Bern. Epp. "VI p. 649 et Simleri Vol.88.) Eximio Christi ministro, Petro Vireto, ecclesiae Lausannensis fido pastori, fratri et symmystae optimo. 8. Non abs re metuis ne patronos reperiat Bonvülanus*) qui non minus nobis quam uxori molestiae facessant. Sed multae rationes impediunt, ne reconciliationis autor sim yel adiutor. Quin potius officii nostri esseexistimo quoad licebit operam 2508.1) Be hoc infra m. Ian. et Febr. 1558 plura. Nomen non ubique eodem modo scriptum. Ad annum definiendum valebit seguens. 2509.1) In Actis Senatus ad 14. Sept. legitur: Ohauvet et Copt au nom des ministres se plaignent des diffamations de Bonville et des insolences de la dame du Crest. Le procès de Bonville se suyvra. Vide infra GàBasium ad 16. Sept. dare, ut ab eiusmodi monstris liberentur piae mu* lieres. Tantum me contineo, ne cum aliquo praetextu iaotet meo impulsu divortium esse factum. Statuit ipsa, ut audio, nunquam ad eum redire. An iure et legitimis rationibus nitatur ad recusandum, postea videbitur. Bed causa hic tractanda est. Nam ut alio trahatur cognitio vix extorquebit. Nuper quum minitaretur sibi esse in animo sub tyrannidem papatus eam retrahere, obiectum fuit ab Antonio Fromento et Ioanne Prevotio pharmacopola : quid, vellesne desertor esse erangelii Christi? Tum ille: Quasi vero vestrum evangelium aliud sit quam commentum Magistri loannis, fy de vostre Evangile, par le sang i'aimerois mieux estre bougre et brigand que d'en rien tenir. De uxore vero nisi pedibus ventrem eius oalcaret, horrendum in modum exsecrari: Certe si plus quam inhumaniter se tractatam esse respondeat, disceptanda hic causa erit. Iam quum nuper testimoniis convicta fuerit foetida scortandi licentia, quae per annos quatuor impune grassata est, cur non ab eo discederet? si obiiciat, sibi ab eo tempore fuisse reconoiliatam, facilis est exceptio, flagitium tune nondum fuisse compertum. Ubi vero nunc intelligit, iustam sibi discessionis causam esse, ius suum opportune prosequitur. Sed de spurcissima pecude plus satis multa. Ex paucis quidem tibi colligere promptum erit, non esse cogendam uxorem, ut rursus se exitiali iugo implicet, causam vero in aliud forum nullo modo posse trahi. Vale, optime et integerrime frater, saluta diligenter fratres meo nominé et uxorem, filiolas, reliquos denique amicos. Dominus vobis semper adsit, vos gubernet ao tueatur. Genevae Calendis August! quo die mihi redditae fuerunt tuae literae et eadem hora 1556. Ioannes Calvinus tuus. 3510. VERMTLroS CALVINO. Iam Turici adest, gaudetque suum consilium a GaVomo non amplius improbari. PoUicetur se in hac nova statione usque eadem na^ata atque antea veritatem defensurum. (Ex apographo Perizonii in Ood. Lngduno-Batavo Periz. 5, fol. 8.) Clarissimo atque doctissimo viro D. Ioanni Calvino ministro verbi Dei fidelissimo. 2 Genevae.
249 1556 AUG. 250 8. D. Quod iste nuncius absque tuis ad me literis non venerit mihi plurimum gratulor, et eo praesertim nomine quod te denique sentiam consilium meum non improbare. Nam id mihi cumprimis ingratum foret si quae ago damnares. Hoc, mihi crede, quam diligentissime liouit providi ne mea quaererem. Nam si vitae commoda spectanda fuissent, Argentina minime discedendum fuit. ') Ideo affectum carnis me hallucinatum fuisse non puto. Quia tarnen homo Bum errare possem. Yerum toto pectore confido a Deo emendatum iri, si quid minus recte a me commissum fuerit. Quod vero attinet ad alteram controversiae caput, de quo hie divinas mihi fore certamen, haud nova narras. Ego quoque id praevidi. Bed in animo est a veritate fortiter stare. Placitis hominum me non obstringam, et ab illis qui minus recte sentiunt si aliquid tentari videro quo in servitutem redigar, ut Italia et Argentina discessi, ita etiam hinc abibo. Nam iis migrationibus, quibus praeter testimonia quae loquendo et scribendo veritati perhibeo, apertius testificor omnibus quid sentiam. 2 ) Ad haec me confido tuis et tui similium precibus non parum sublevandum, quo docendo iusta moderataque parrhesia valeam quod verum est tradere. De ratione docendi 3 ) hodie primum hie decretum est ut eadem forma servetur quam habuimus Argentinae : nimirum ut altérais hebdomadis agamus, ego ac Bibliander. Die perget in prophetis ut coeperat, ego vero mea hebdomada historicos libros V. T. interpretabor, auspicaborque a priore Samuelis, quandoquidem Argentorati librum Iudicum absolvi. Allatus est Lipsia liber novus Ioachimi Camerarn,*) quo figuras et mutationes loquutionum in N. T. indicat, ibique obiter de eucharistia ostendit ut male sentiat. Adiunctus est catechismus graece conscriptus, 6 ) et ibi similiter in capite de coena Domini graviter perstringimur. Spero, Deus aliquando respiciet de coelo et videbit. Valeas, vir 2510.1) Erat canonicus ad S. Thotnae et minora fortasse stipendia Turici merebatur. 2) sic. 3) Schmidt p. 191. 4) J. Camerarii Notatio figurarnm orationis in apostolicis scriptis L. 1556. 8. Sunt scholia satis copiosa in locos seleetos ad ordinem temtuum. Edidit posted similes annotatûmes in Evcmgelia Acta et Apocalypsin. Quae vetere titulo Notationis figurarum servato duobus voll, in 4. prodierunt L. 1572. 5) De natalibus huius catechismi non bene constat. Catalogus bibl. civ. Turicensis recenset edit. a. 1553. 8. Feuerlinus bibl. symb. 375 sq. sub N. 81 et 83 duas profert s. a. Etiam ap. Langemack, hist, catech. II. 266 frustra accuratiora f uaeres. 1. O. Walch, introd. in 11. symb. p. 618 annum 562 habet. Fusius de h. libro agit G. Veesenmeyer, Nachr. v. einigen Teat. Schriften Ulm. 1830, p. 155 et a. indicat 1563 sed dubium. Abest ille catechismus ab edit. a. 1572 modo laudata; quam Vermüius hic offert non vidimus. Dei, et in Christo felicitur vivito, atquè quüm animi tum oris tui atque styli fructus videas. 3. Aug. 56. Tiguri. 2511. Tui studiosissimus Petrus Martyr. BULLINGERUS CALVINO. Befert quae exsules Genevenses in comitiis Badensibus egerint petierint et obtinuerint, et sententiam suam exponit de modo quo contra eundum sit. (Ex autographo Arch. Turic. Pint. VI. Vol. 129, olim Serin. B. Epp Tom. 30, fol. 316. Bullingerns adscripsit: Negotium exsulum Geneva eiectorum. — Simler. Vol. 88.) Clarissimo viro D. Ioanni Calvino Genevensis ecclesiae fido pastori domino meo honorando et fratri carissimo. 8. D. Optimi hi viri ') per triduum amplissimi domini Oonsulis 2 ) adventum (nam in agro erat dum venirent) exspectare coacti sunt Hodie demum alter ex eis D. Oarolus IonviUaeus per me vocatus literas s ) obtulit, ac ego quae videbantur necessaria ad banc rem adieci. Quid autem audierit Carolus et quid acceperit responsi, ipse referet melius quam ego scripsero. Ut tarnen Ulis quoque, pro meo in vos studio, aliquid addam, ita habeto. Mi8si sunt a prbscriptds vestris legati Badaenam ad comitia Helvetiorum, inter quos et Perrynum fuisse, si recte intellexi, audio. Admissi vero et auditi sunt pro more. Uli multis causam suam egerunt.. Bummam * eorum, quantum mea potest complecti mediocritas, ea fuisse apparet: Recitarunt se maioribu8 ortos praestantioribus, facultates possedisse médiocres, et quosdam ipsorum etiam in magistratu constitutos semper ea egisse et quaesiisse quae incolumitatis fuerint communis. Atque earn ob reminiquius tulisse quum vidèrent magnam Gallorum turbam non modo oonfluere Genevam, sed recipi etiam. Metuisse enim ne inter hos malae fidei homines reciperentur, qui aliquando exitio reipublicae forent, aut certe cives superantibus Gallis 2511. 1) A Calvino ipsi commendati (N. 2505). 2) Haabii. 3) Turicensium patrocinium s. mediationemipostulantes in causa Genevensium contra fugitivos.
- Page 85 and 86: 145 1556 MAL 146 2454. actum esse p
- Page 87 and 88: 149 1556 MAI. 150 S. Quid optet fra
- Page 89 and 90: 153 1556 MAI. 154 fait, quia uno om
- Page 91 and 92: 157 1556 MAI. ' 158 I. Nolo meam un
- Page 93 and 94: 161 1556 MAI. 162 3463. ACTA STÜTT
- Page 95 and 96: 165 1556 MAT. 166 Christi in pane s
- Page 97 and 98: 169 1556 MAI. • 170 Postea iussus
- Page 99 and 100: 173 1556 MAI. * 174 te occupari cup
- Page 101 and 102: 177 1556 MAI. ' 178 satis habemus.
- Page 103 and 104: 181 1556 IHN. • 182 non est. Quid
- Page 105 and 106: 185 1556 IUN. • 186 3474, . POLLA
- Page 107 and 108: JÄ9 1556 IÜN. * 19p tentantur in
- Page 109 and 110: 193 1556 IUN. * 194 quium paci serv
- Page 111 and 112: 197 1.556 IUN. • 193 Lasco ad nos
- Page 113 and 114: 201 1556 TUN. 202 2483. CALVINUS PO
- Page 115 and 116: 205 1556 IUN. • 206 nifioum vestr
- Page 117 and 118: 209 1556 IHN. * 210 ne sy fussent p
- Page 119 and 120: 213 1556 IHN. 214 * tions, apres au
- Page 121 and 122: 217 1556 IUN.—IÜL. 218 Marbachiu
- Page 123 and 124: 221 1556 IUL. 222 Pluribus tecum no
- Page 125 and 126: 225 1556 HJL. 226 fugos damnatos 3
- Page 127 and 128: m 1556 IÜL. ' 23Ö plar, scriptae
- Page 129 and 130: 233 1556 IÜL. - 234 nulli essent i
- Page 131 and 132: 387 1556 IUL. 238 de son église. E
- Page 133 and 134: 241 1556 IUL. " 242 S. Qui has lite
- Page 135: 245 1556 IUL. " 246 saison et si le
- Page 139 and 140: 253 1556 AUG. 254 nomine polliceret
- Page 141 and 142: 257 1556 AUG-. • 258 summum templ
- Page 143 and 144: 261 1556 AUG. 262 cibus, idem faoit
- Page 145 and 146: 265 1556 AUG. 266 collegas meos ten
- Page 147 and 148: 269 , 1556 AUG. 270 nihil nostri cu
- Page 149 and 150: 273 1556 AUG. 274 errore tuendo, et
- Page 151 and 152: 277 1556 AUG. • .27« minus id fi
- Page 153 and 154: 281. 1556 SEPTEMB. . 282 Clarissimo
- Page 155 and 156: 285 1556 SEPTEMB. * 286 esse posse
- Page 157 and 158: 289 1556 SEPTEMB. 290 qualem ipse m
- Page 159 and 160: 293 1556 SEPTEMB. 29ê manerent dis
- Page 161 and 162: 297 1556 SEPTEMB. 298 tantum pacem,
- Page 163 and 164: 301 1556 SEPTEMB.—OUTOB. . 302 85
- Page 165 and 166: 305 1556 OCTOB. 306 Eximio Christi
- Page 167 and 168: 809 1556 OGTOB. • 310 qui transfi
- Page 169 and 170: 313 1556 OOTOB. 314 clesia. Vale in
- Page 171 and 172: 317 1556 OOTOB. . 318 iadis noz bou
- Page 173 and 174: 321 1556 OOTOB. 322 Sktrmius dioeba
- Page 175 and 176: 325 1556 NOVBMB. 326 par lequel je
- Page 177 and 178: 329 1556 NOVEMB. 330 Hoc si impetra
- Page 179 and 180: 333 1556 D 2558. KNOX TO MRS. LOCKE
- Page 181 and 182: 337 155Ö DEOEMB. • 338 (Minute.
- Page 183 and 184: 341 1556 DEOEMB. - 342 in qua, ut p
- Page 185 and 186: 345 1556 DECEMB. ' 346 que cest de
249 1556 AUG. 250<br />
8. D. Quod iste nuncius <strong>ab</strong>sque tuis <strong>ad</strong> me literis<br />
non venerit mihi plurimum gratulor, et eo<br />
praesertim nomine quod te denique sentiam consilium<br />
m<strong>eum</strong> non improbare. Nam id mihi cumprimis<br />
ingratum foret si quae ago damnares. Hoc,<br />
mihi crede, <strong>quam</strong> diligentissime liouit providi ne<br />
mea quaererem. Nam si vitae commoda spectanda<br />
fuissent, Argentina minime discedendum fuit. ') Ideo<br />
affectum carnis me hallucinatum fuisse non puto.<br />
Quia tarnen homo Bum errare possem. Yerum toto<br />
pectore confido a Deo emendatum iri, si quid minus<br />
recte a me commissum fuerit.<br />
Quod vero attinet <strong>ad</strong> alteram controversiae caput,<br />
de quo hie divinas mihi fore cer<strong>tam</strong>en, haud<br />
nova narras. Ego quoque id praevidi. Bed in<br />
animo est a veritate fortiter stare. Placitis hominum<br />
me non obstringam, et <strong>ab</strong> illis qui minus recte<br />
sentiunt si aliquid tentari videro quo in servitutem<br />
redigar, ut Italia et Argentina discessi, ita etiam<br />
hinc <strong>ab</strong>ibo. Nam iis migrationibus, quibus praeter testimonia<br />
quae loquendo et scribendo veritati perhibeo,<br />
apertius testificor omnibus quid sentiam. 2 ) Ad<br />
haec me confido tuis et tui similium precibus non<br />
parum sublevandum, quo docendo iusta moderataque<br />
parrhesia valeam quod verum est tr<strong>ad</strong>ere.<br />
De ratione docendi 3 ) hodie primum hie decretum<br />
est ut e<strong>ad</strong>em forma servetur <strong>quam</strong> h<strong>ab</strong>uimus<br />
Argentinae : nimirum ut altérais hebdom<strong>ad</strong>is agamus,<br />
ego ac Bibliander. Die perget in prophetis ut coeperat,<br />
ego vero mea hebdom<strong>ad</strong>a historicos libros V.<br />
T. interpret<strong>ab</strong>or, auspic<strong>ab</strong>orque a priore Samuelis,<br />
quandoquidem Argentorati librum Iudicum <strong>ab</strong>solvi.<br />
Allatus est Lipsia liber novus Ioachimi Camerarn,*)<br />
quo figuras et mutationes loquutionum in<br />
N. T. indicat, ibique obiter de eucharistia ostendit<br />
ut male sentiat. Adiunctus est catechismus graece<br />
conscriptus, 6 ) et ibi similiter in capite de coena<br />
Domini graviter perstringimur. Spero, Deus aliquando<br />
respiciet de coelo et videbit. Valeas, vir<br />
25<strong>10.</strong>1) Erat canonicus <strong>ad</strong> S. Thotnae et minora fortasse<br />
stipendia Turici merebatur.<br />
2) sic.<br />
3) Schmidt p. 191.<br />
4) J. Camerarii Notatio figurarnm orationis in apostolicis<br />
scriptis L. 1556. 8. Sunt scholia satis copiosa in locos<br />
seleetos <strong>ad</strong> ordinem temtuum. Edidit posted similes annotatûmes<br />
in Evcmgelia Acta et Apo<strong>cal</strong>ypsin. Quae vetere titulo<br />
Notationis figurarum servato duobus voll, in 4. prodierunt<br />
L. 1572.<br />
5) De natalibus huius catechismi non bene constat.<br />
Catalogus bibl. civ. Turicensis recenset edit. a. 1553. 8. Feuerlinus<br />
bibl. symb. 375 sq. sub N. 81 et 83 duas profert s. a.<br />
Etiam ap. Langemack, hist, catech. II. 266 frustra accuratiora<br />
f<br />
uaeres. 1. O. Walch, introd. in 11. symb. p. 618 annum<br />
562 h<strong>ab</strong>et. Fusius de h. libro agit G. Veesenmeyer, Nachr.<br />
v. einigen Teat. Schriften Ulm. 1830, p. 155 et a. indicat 1563<br />
sed dubium. Abest ille catechismus <strong>ab</strong> edit. a. 1572 modo<br />
laudata; <strong>quam</strong> Vermüius hic offert non vidimus.<br />
Dei, et in Christo felicitur vivito, atquè quüm animi<br />
tum oris tui atque styli fructus videas. 3. Aug. 56.<br />
Tiguri.<br />
2511.<br />
Tui studiosissimus<br />
Petrus Martyr.<br />
BULLINGERUS CALVINO.<br />
Befert quae exsules Genevenses in comitiis B<strong>ad</strong>ensibus<br />
egerint petierint et obtinuerint, et sententiam<br />
suam exponit de modo quo contra eundum sit.<br />
(Ex autographo Arch. Turic. Pint. VI. Vol. 129, olim Serin.<br />
B. Epp Tom. 30, fol. 316. Bullingerns <strong>ad</strong>scripsit: Negotium<br />
exsulum Geneva eiectorum. — Simler. Vol. 88.)<br />
Clarissimo viro D. Ioanni Cal<strong>vino</strong> Genevensis ecclesiae<br />
fido pastori domino meo honorando et fratri<br />
carissimo.<br />
8. D. Optimi hi viri ') per triduum amplissimi<br />
domini Oonsulis 2 ) <strong>ad</strong>ventum (nam in agro erat dum<br />
venirent) exspectare coacti sunt Hodie demum alter<br />
ex eis D. Oarolus IonviUaeus per me vocatus<br />
literas s ) obtulit, ac ego quae videbantur necessaria<br />
<strong>ad</strong> banc rem <strong>ad</strong>ieci. Quid autem audierit Carolus<br />
et quid acceperit responsi, ipse referet melius<br />
<strong>quam</strong> ego scripsero. Ut tarnen Ulis quoque, pro<br />
meo in vos studio, aliquid <strong>ad</strong>dam, ita h<strong>ab</strong>eto.<br />
Mi8si sunt a prbscriptds vestris legati B<strong>ad</strong>aenam<br />
<strong>ad</strong> comitia Helvetiorum, inter quos et Perrynum<br />
fuisse, si recte intellexi, audio. Admissi vero<br />
et auditi sunt pro more. Uli multis causam suam<br />
egerunt.. Bummam * eorum, quantum mea potest<br />
complecti mediocritas, ea fuisse apparet: Recitarunt<br />
se maioribu8 ortos praestantioribus, facultates possedisse<br />
médiocres, et quosdam ipsorum etiam in<br />
magistratu constitutos semper ea egisse et quaesiisse<br />
quae incolumitatis fuerint communis. Atque earn<br />
ob reminiquius tulisse quum vidèrent magnam Gallorum<br />
turbam non modo oonfluere Genevam, sed<br />
recipi etiam. Metuisse enim ne inter hos malae<br />
fidei homines reciperentur, qui aliquando exitio reipublicae<br />
forent, aut certe cives superantibus Gallis<br />
2511. 1) A Cal<strong>vino</strong> ipsi commendati (N. 2505).<br />
2) Ha<strong>ab</strong>ii.<br />
3) Turicensium patrocinium s. mediationemipostulantes<br />
in causa Genevensium contra fugitivos.