epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
231 EPISTOLA 2500 232<br />
<strong>quam</strong> oportet omnem interpretationem fieri, multaque<br />
ibi ilia cavillatus est. Nam quum ego ita<br />
demum earn interpretationem scripturarum esse analogam<br />
fidei *, quae constaret aliarum scripturarum<br />
vel testimoniis vel exemplis," ille hoc mihi negare,<br />
et earn potius affirmare analogam fidei interpretationem,<br />
quae nihil h<strong>ab</strong>eret pugnans cum articulo<br />
ullo fidei, imo quae conveniret. Ego laudo, et e<strong>ad</strong>em<br />
<strong>ab</strong> utroque affirmari dico. Sed ille novum articulum<br />
fidei voluit suum dogma ponere. Itaque fuit petitio<br />
principii. Bisit D. Glawburgus et negavit, quum<br />
vellet aliquem articulum fidei ponere qui non diserte<br />
sacris literis esset expressus. Rursum urgeo, ut<br />
aut simpliciter verba capiantur tumque ambo papistis<br />
cedamus, aut si interpretatione opus est expendenduin<br />
utranam sit analoga fidei: illorumne qui hoc est<br />
interpretantur : hoc exhibet, vel: in sub cum hoc<br />
est etc., an vero nostra, quae hoc est interpre<strong>tam</strong>ur * :<br />
significat, figurât, repraesentat, in memoriam reducit<br />
etc. Nostram sciipturarum exemplis confirmo.<br />
Rogo, suam similiter probet. Ibi tandem <strong>ad</strong> extremum<br />
bonus vir voluit circumcisionem esse ipsum<br />
foedus, et agnum esse ipsum phase realiter. D.<br />
Glawburgus rogat nunc literae obsignatae sint<br />
emptio aut donatio etc. Imo vero, ait Öle et in eo<br />
perstitit. Risit Glawburgus. Atque imo subirasci<br />
coepit quum ego urgerem, iuxta ipsorum interpretationem<br />
<strong>ad</strong>orandum Christum in pane coenae, ipse<br />
vero Matthias pernegaret. Ita demum conquievimus<br />
ingrediente D. D. Humbractho. Postea, quum fere<br />
coenam nostram <strong>ab</strong>solvissemus, D. Hutnbracht sermonem<br />
de Domini coena repetiit, quumque ali<strong>quam</strong>diu<br />
de analogia fidei egissemus, illi Matthiam errare<br />
prorsus iudicarunt, et quum ego nostram interpretationem<br />
non solum scripturae exemplis, verum<br />
etiam tota ratione salutis nostrae a Christo procuratae<br />
*, illi fortiter coepere Matthiam urgere. Nescio<br />
quo incidit, quum viderem illum ita praefracte et<br />
obstinate sua defendere, ut omnes intelligerent iam<br />
illum non pro veritate sed pro gloria certare (id<br />
quod diserte illi dicebaut), rogavi num Christus<br />
homo esset creatura: anne oreaturam ali<strong>quam</strong><br />
putarent infini<strong>tam</strong>, immensam etc. Ibi bonus<br />
Matthias mihi insu!tare: Has loquutiones esse indignas<br />
christiano ore: Christus homo est creatura:<br />
se <strong>ab</strong> Ulis <strong>ab</strong>horrere. Ergo, in<strong>quam</strong>, ita lo<strong>quam</strong>ur:<br />
Corpus Christi est creatura. Crede mihi, diu ille<br />
tergiversatus est, vixque tandem aliis dominis etiam<br />
urgentibus extorsimus ut creaturam esse fateretur.<br />
Quum autem ex eo colligeremus ipsorum ubiquitatem<br />
et immensitatem corporis Christi vanam esse, ille confugit<br />
<strong>ad</strong> unionem personalem utriusque naturae in<br />
Christo, qua fieret ut ubicunque esset deus ibi esset<br />
homo. Ego nego id ita verum esse ut illeputat. Affirmo<br />
tarnen fidelibus omnibus praesentem ubique esse<br />
Christum d<strong>eum</strong> et hominem, quia fide illum, quan-<br />
<strong>quam</strong> <strong>ad</strong> dextram patris supra omnes coelos sedentem<br />
aut stantem, ubique non solum intuentur, sed<br />
etiam loquentem audiunt et consolantem ac vivificantem<br />
sentiunt. Ao proinde quibuscunque non ita<br />
praesens est Christus in ooena, nullam Ulis coenam<br />
Domini salutarem esse posse. Quem<strong>ad</strong>modum<br />
Paulus ait coram Galatarum oculis propositum fuisse<br />
Christum crucifixum, ita quotidie a Deo natum,<br />
passum et mortuum, resurgentem, sedentem <strong>ad</strong><br />
dextram patris, in verbo inque coena fidelibus proponi.<br />
Non autem hanc praesentiam posse ullo<br />
pacto percipere illos qui fide carent: quan<strong>quam</strong><br />
iuxta illorum doctrinam non solum praesens illis<br />
esset, verum etiam <strong>ab</strong> illis ederetur et in ventrem<br />
etiam deiiceretur corpus Christi, id quod alienum<br />
et procul esset a mente doctrinae Christi atque<br />
ipsius dignitate. Quum hoc is negaret, contraque<br />
affirmaret, Christi corpus aeque in coena accipere<br />
et manducare, quan<strong>quam</strong> indigne, infidelem <strong>quam</strong><br />
fidelem, ego <strong>ad</strong>ditis aliis rationibus ex verbo Dei<br />
petitis obiicio tandem verba Lutheri, qui in enarratione<br />
evangelii in festo corporis Christi sic ait:<br />
Quae verba omnia eo tendunt quod sacramentum<br />
indigne sumi potest, sed hic cibus de quo hie Dominus<br />
loquitur nun<strong>quam</strong> indigne accipi poterit.<br />
Post multa ille tacebat <strong>ad</strong>eoque visus est plane<br />
herbam dare, ut ipsa uxor Glawburgi cum aliis<br />
^ridens diceret: Bene h<strong>ab</strong>ebit tandem, spero aliquando<br />
vos fore concordes quum non h<strong>ab</strong>eas quid<br />
respondeas. Ego illum coepi turn obsecrare ut<br />
exemplo Brentii vellet nobiscum pacem colère, quan<strong>quam</strong><br />
in eo dissentiremus : desisteret criminatione<br />
nostrarum ecclesiarum quasi Christi non essent.<br />
Si vellent illi nos apud ecclesiam suam agnoscere<br />
pro fratribus, etiamsi in eo non omnino convenit,<br />
nos omnes (cum tarnen professione fidei nostrae)<br />
venturos <strong>ad</strong> eorum <strong>ad</strong> ipsorum * ecclesiam et communicaturps<br />
cum ipsis : modo illi vicissim velint <strong>ad</strong><br />
nostras ecftlesias accedere et nobiscum communicare,<br />
ut tollantur scandala quae illi iniecerunt, quaeque<br />
tandem in eorum capita recidant. Negat ille. Ergo,<br />
inquiunt domini, cur illis non assentiris quum tua<br />
defendere non possis? Pacem tibi offerunt etiam<br />
cum tua opinione: tu vero récusas et vis indicta<br />
causa damnare. At scriptum est in curia nostra:<br />
Audiatur pars altera. Matthias nescio quid germanice<br />
murmur<strong>ab</strong>at: se <strong>ab</strong>ituros. Ego tum intellexi<br />
dominos respondisse, (quantum ego germanice possum)<br />
hoc se potius passuros <strong>quam</strong> ut damnaturi<br />
sint homines indicta causa, qui praesertim nihil<br />
magis expetant <strong>quam</strong> iudicium. Ibi Matthias intelligens<br />
se accusari quod colloquium nostrum refugeret :<br />
Ita, inquit, nam inde nihil boni: quis enim erit<br />
iudex? Quis, in<strong>quam</strong>, nisi magistrates? Quum hoc<br />
oontemneret laudare coepi senatum quod praé<br />
caeteris Germaniae h<strong>ab</strong>eret multos eruditos, et ut
Change language