epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
223 EPISTOLAE 2495—2498 224 de rebus omnibus admonebis et diriges. Audies de Cöllongio nostro 2 ) quid Farellus ceperit coneilii*, de admonendo Rege et de suscipienda legatione ad Germaniae principes pro ecclesiarum concordia. Duo sunt quae me remorantur quo minus facile assentiar. Primum aetas FareUi, cuius yaletudini metuo si hoc tempore tarn longam suscipiat peregrinationem. Deinde nescio an solus satis dextre omnia obire possit quae in bac legatione requiruntur. Nosti hominis pietatem et mores, et quid commodi aut incommodi exspectari possit ex eius studiis. Tu nobis tuum consilium significato. 3 ) De reliquis omnibus confères cum Cöllongio. Remitto ad te Bcriptum de Alasegnis congressu cum Brentio. 4 ) Remisissem et Valercmdi literas, s ) sed eas nunc invenire non potui. Remittam autem primo quoque tempore, 'simul atque inventae fuerint. Salutant te nostri omnes officiosissime. Multam dico salutem fratri et toti familiae. Uxor te salutat et filiolae. Yale. Lausannae 7. Iulii. 6 ) Tuus Petrus Tiretus. 3496. STATORIÜS 0 OALYINO. Turici sedet mandata et pecuniam a IAsmanino exspectans vi im Poloniam abwe queat. (Ex autographo Cod. Genev. 113, fol. 4.) Vigilantissimo Genevensis ecclesiae ministro D. I. Calvino. Fidelissimo verbi Dei ministro D. I. Calvino P. Tonvillanus S. Quantum ex D. Lismanini uxore et Castiglione Italo 2 ) possum coniicere, diutius hie mihi haerendum esse video. Nullum enim a Lismanmo mandatum se habere dicunt ut ea mihi suppeditent, sine quorum praesidio tantum tamque periculosum iter (uti nunc sunt tempora) qui possim conficere non te 2) qui ergo iam Genevan* se confert. 3) servato Br. 4) N. 2464. 5) N. 2474. fugit. Maxirrto cum labore et molestia Tigurum perveni, ita ut ingenti aestu paene sim dissolutus. Caetera incommoda taceo. Hoc vero facilius me delusum esse fero, quod id haud aliter eyenturum mihi ante animus praesagiret. Nondum tarnen velim asserere quid in posterum sint facturi, ex quorum nutu ut totuspendeam cogit nécessitas. Varro quidem et Pettizarius 8 ) hisceincommodis potuissent occurrere, quibus hoc negotium erat demandatum a Lismanmo, cuius aureos, ni fallor, quingentos habet Pellizaritts trapezita Italus. Quid obstiterit quominus pium hoc opus promoverent, ipsi viderint. Certe hanc temporis iacturam iis ascribi posse ac debere iudico. Si per occupationes liceat, D. Varroni haec significabis quae in hune finem a me scripta sunt ut ansam multis calumniandi praeripiam, qui si de mea mora audiverint, in me illico sua tela convertent. Pridie quam Tigurum venissem, inde discesserant vestrae civitatis ac reipublicae faces et furiae, 4 ) hue post aliquot dies, ut audio, redituri. Quid moliantur ex eventu cognosces. Dominus Iesus potenti brachio te cum suis omnibus tueatur. Vale, pastor vigilantissime et me Domino tuis precibus commendato. Tiguri vi. idus Iulias 1556. 3) Varronem ignoramus. PeTUzarii fratres mercatores 6) Annum suppeditat Collongii reditus ex Alsatia et Clavennenses nominat Meyer I. 1. 295. Fortassis etiam Turici FareUi iter promissum. negoUabantur, vel affinis aliquis eorum ibi quaerendus est. 2496.1) Petrus Statorius ex Thionville. 4) Perriniatoae factionis. 2) In Meyeri hist. Loearn. passim occurrit aliquis 2497.1) Libertetus. Gmarnerms CastiMoneus, mercator et presbyter ecclesiae. 2) emendant apographa. 2497. EARELLUS CALVINO. Varia offert, pro more minus lucide exposita sed satis homiletice. Calvino insidiae struuntur. Bex adeundus pro libertate piorum. Humberti negotia. Muri Hierichuntis instaurati. (Ex autographo Cod. Genev. 115, fol." 117, coll. o. apographis Ood. 116, fol. 53. Epp. Bern. VI. p. 646, et Simleri Vol. 88.) Eximio Christi servo Ioanni Calvino pastori ecclesiae Genevensis theologo insigniori fratri et symmystae quam carissimo» Genevae. S. Collega, *) dum in coetu essemus, priusquam absolveretur egressus est ut sese appararet ad iter cum Wattevülano qui generum laborantem invisit. Nescio istac transiet *. 8 ) Hie mihi narravit, pro-
225 1556 HJL. 226 fugos damnatos 3 ) dudum tibi insidias tetendisse dum invisis ecclesias, sed Dominum te libérasse ne in malorum manus veneris. Hic agitur egregie pro Christo ab iis qui non gratis militare se iaotant pietati, quum omnia paene sint dissipata, nullaque correctio, nemo invigilet nihilque fiat unde in viam redire debeant qui tarn absunt, neque alios tandem feremus ut melius nobis agant. Mafis tuta sunt omnia, bonis perieulum praesens. Hic tentandus non est Deus. Habes quibus banc committas provinciarn. Colongium nescio an videris. 4 ) Quod si factum fuerit, teque consuluerit de iis quae contuli cum eo, valde gratum fuerit. Pius trater Georgius, s ) qui agit in pago in quo cancellarius Monbelgardensis habitat, scripsit pluries ad Sorellum, 6 ) cancellarium cupere ut tu ad Brentium scribas, instet apud principem Christophorum, 1 } ut is aut alius princeps nomine omnium qui Christo nomen dederunt Regem conveniat aperiatque quam multos perdat propter verbum, ut etiam multi alio migrent qui regno ornamento sint, oonsilio, viribus non parum utiles : frustra ferro et igni in evangelium ferri : non esse hanc viam, sed prius commonstrandum esse male errare eos qui plectuntur quam poenas intentandas. Si Rex veut assentiri ut quos habet peritiores cum nostris conférant, si penes illos victoria fuerit, omnes illis assensuros. Sin nostri, non ita pergant obstinate persequi veritatem sed locum dent. Quin optabat te ad Çhristophorum et Georgium huius gratia scribere. Ego non modo ut scribas peto, sed huius gratia lubens eo concederem. Albanum, 8 ) qui nuper venit, sperarem negotio non parum posse conferre, et si quem iudicares istic aut Lausannae idoneum. Mihi non possunt ita obstrepere parum nobis faventes, quum soleam pro fratribus sublevandis G-ermanos rogare. Ego tuum consilium exspecto, teque huiüs gratia adiissem, sed aestus maiores, ut alia taceam, me remorantur. Cupiebam te hic videre cum Vireto in nuptiis, 9 ) quas non dubito tuo conclusas consilio. Adesse debet Besa et Colongms. Ita omnia opportune sese offerebant. Tibi timerem 3.) Perrinum et consortes. 4) Qui ergo est Aïsatia redierat. 3498. 5) V. d. m. in ditione Mombélgardensi, ut videtur. Simlerus eum Lewerer nominat. Ganeellario nomen erat BERALDUS CALYINO. Taureolus s. Oechslin. 6) N. 2391. Duos puerös a Calvino siii commendatos cum 7) Ducem Ohristophörum inter et Begem tunc temporis frequentiores negoUationes transigebantur, maxime de militibus reliquis quos instituendos apud se habet qua maxima auxiliaribus in Gaïïiam mittendis. Videbatur ergo aliquid pro evangelicis obtinere posse. Quae sane spes irrita fuit, quum à. 1557 dux frustra ad Begem scriberet. (Barthold, Beutschi. u. d. Hugenotten 199. Pfister He. Christoph. 397. Kugler IL 42.) Qui infra laudatur Georgius ducis patruus est. 8) N. 2493. 9) euiusnam non liquet. Calvini opera. Vol. X VI. a calore vehementiore, ne addam perditos quos malus agit daemon. Sed qui omnia moderatur pro nobis stat: frustra improbi laborant, tantum sibi perniciem accelerant. Bibliopola 10 ) tandem magno fructu ad Christum migravit. Constanter ad extremûm usque spiritum Christum fassus est. Noster Humbertus il ) pergit laetus, satiusque ducit cum tarn sancto periclitari plèbe, quam citra praesens vitae discrimen, imo etiam levé perieulum, versari cum iis qui parum curant vel iuvant evangelium. Oui sane illam invideo felicitatem quam ipsi maiorem opto et mihi parem. Quam horrendum est videre rursus erigi muros Hiericho, ea quae detestanda sunt in evangelic, quae ne pontificii quidem ferrent. Mirum sane monachos sine abbate non posse agere, olim habebant superstitiohis, nunc profusionis erigunt. 12 ) Videat Dominus et prospiciat, medeatur exsectis ad vivum tam deploratis. Petit noster Htibertus * libros aliquot qui apud. Domma/rtmwm sunt. Existimo hune eos excepisse apud te vel Bellartigardam asservandos donec istinc avehi petat. Gaudeo uxorem cum filia incolumes eo perveni8se. Christus omnes servet pastores et plebem sanctam, non tantum illic verum ubique* pii sunt, et quae pus adversantur prorsus compescat. Galliae misertus benigne adsit. Vale bene teque serva ecclesiae Christi, et quanto plures insurgunt tanto magis fretus ope ducis potentius hostes profliga. Sed vide ne telis Senalis laedaris. Dignus est Antichristus qui Senales habeat milites, ut impanatus Deus Wesphalos, ut de aliis taceam qui se ipsos conficiunt, nec possunt quidquam in eos quos impetunt. Cupio ex animo omnes salvos, quos recensera per abitum huius non licet. Neocomi 12. Iulii 1556. poterit diligentia diriget. Tuus Farellus totus. 10) Parisiensem fuisse coniieit Simlerus. 11) qui ministerio apud Waldenses fungebatur N. 2432. 2455. 2478. 12) sic! 15
- Page 73 and 74: 121 1556 3440. YERGERIUS BULLINGERX
- Page 75 and 76: I 125 1556 MAL 126 2443, BULLINGERU
- Page 77 and 78: 129 1556 MAI. 130 Singulari doctrin
- Page 79 and 80: 133 1556 MAL 134 bere, nebulonem 3
- Page 81 and 82: 137 1556 MAT. 138 Rem tibi magis pe
- Page 83 and 84: 141 1556 MAL 142 amanter te resalut
- Page 85 and 86: 145 1556 MAL 146 2454. actum esse p
- Page 87 and 88: 149 1556 MAI. 150 S. Quid optet fra
- Page 89 and 90: 153 1556 MAI. 154 fait, quia uno om
- Page 91 and 92: 157 1556 MAI. ' 158 I. Nolo meam un
- Page 93 and 94: 161 1556 MAI. 162 3463. ACTA STÜTT
- Page 95 and 96: 165 1556 MAT. 166 Christi in pane s
- Page 97 and 98: 169 1556 MAI. • 170 Postea iussus
- Page 99 and 100: 173 1556 MAI. * 174 te occupari cup
- Page 101 and 102: 177 1556 MAI. ' 178 satis habemus.
- Page 103 and 104: 181 1556 IHN. • 182 non est. Quid
- Page 105 and 106: 185 1556 IUN. • 186 3474, . POLLA
- Page 107 and 108: JÄ9 1556 IÜN. * 19p tentantur in
- Page 109 and 110: 193 1556 IUN. * 194 quium paci serv
- Page 111 and 112: 197 1.556 IUN. • 193 Lasco ad nos
- Page 113 and 114: 201 1556 TUN. 202 2483. CALVINUS PO
- Page 115 and 116: 205 1556 IUN. • 206 nifioum vestr
- Page 117 and 118: 209 1556 IHN. * 210 ne sy fussent p
- Page 119 and 120: 213 1556 IHN. 214 * tions, apres au
- Page 121 and 122: 217 1556 IUN.—IÜL. 218 Marbachiu
- Page 123: 221 1556 IUL. 222 Pluribus tecum no
- Page 127 and 128: m 1556 IÜL. ' 23Ö plar, scriptae
- Page 129 and 130: 233 1556 IÜL. - 234 nulli essent i
- Page 131 and 132: 387 1556 IUL. 238 de son église. E
- Page 133 and 134: 241 1556 IUL. " 242 S. Qui has lite
- Page 135 and 136: 245 1556 IUL. " 246 saison et si le
- Page 137 and 138: 249 1556 AUG. 250 8. D. Quod iste n
- Page 139 and 140: 253 1556 AUG. 254 nomine polliceret
- Page 141 and 142: 257 1556 AUG-. • 258 summum templ
- Page 143 and 144: 261 1556 AUG. 262 cibus, idem faoit
- Page 145 and 146: 265 1556 AUG. 266 collegas meos ten
- Page 147 and 148: 269 , 1556 AUG. 270 nihil nostri cu
- Page 149 and 150: 273 1556 AUG. 274 errore tuendo, et
- Page 151 and 152: 277 1556 AUG. • .27« minus id fi
- Page 153 and 154: 281. 1556 SEPTEMB. . 282 Clarissimo
- Page 155 and 156: 285 1556 SEPTEMB. * 286 esse posse
- Page 157 and 158: 289 1556 SEPTEMB. 290 qualem ipse m
- Page 159 and 160: 293 1556 SEPTEMB. 29ê manerent dis
- Page 161 and 162: 297 1556 SEPTEMB. 298 tantum pacem,
- Page 163 and 164: 301 1556 SEPTEMB.—OUTOB. . 302 85
- Page 165 and 166: 305 1556 OCTOB. 306 Eximio Christi
- Page 167 and 168: 809 1556 OGTOB. • 310 qui transfi
- Page 169 and 170: 313 1556 OOTOB. 314 clesia. Vale in
- Page 171 and 172: 317 1556 OOTOB. . 318 iadis noz bou
- Page 173 and 174: 321 1556 OOTOB. 322 Sktrmius dioeba
223 EPISTOLAE 2495—2498 224<br />
de rebus omnibus <strong>ad</strong>monebis et diriges. Audies de<br />
Cöllongio nostro 2 ) quid Farellus ceperit coneilii*,<br />
de <strong>ad</strong>monendo Rege et de suscipienda legatione <strong>ad</strong><br />
Germaniae principes pro ecclesiarum concordia. Duo<br />
sunt quae me remorantur quo minus facile assentiar.<br />
Primum aetas FareUi, cuius yaletudini metuo<br />
si hoc tempore tarn longam suscipiat peregrinationem.<br />
Deinde nescio an solus satis dextre omnia<br />
obire possit quae in bac legatione requiruntur.<br />
Nosti hominis pietatem et mores, et quid commodi<br />
aut incommodi exspectari possit ex eius studiis. Tu<br />
nobis tuum consilium significato. 3 ) De reliquis<br />
omnibus confères cum Cöllongio. Remitto <strong>ad</strong> te<br />
Bcriptum de Alasegnis congressu cum Brentio. 4 )<br />
Remisissem et Valercmdi literas, s ) sed eas nunc<br />
invenire non potui. Remit<strong>tam</strong> autem primo quoque<br />
tempore, 'simul atque inventae fuerint. Salutant<br />
te nostri omnes officiosissime. Mul<strong>tam</strong> dico<br />
salutem fratri et toti familiae. Uxor te salutat et<br />
filiolae. Yale. Lausannae 7. Iulii. 6 )<br />
Tuus Petrus Tiretus.<br />
3496.<br />
STATORIÜS 0 OALYINO.<br />
Turici sedet mandata et pecuniam a IAsmanino<br />
exspectans vi im Poloniam <strong>ab</strong>we queat.<br />
(Ex autographo Cod. Genev. 113, fol. 4.)<br />
Vigilantissimo Genevensis ecclesiae ministro D. I.<br />
Cal<strong>vino</strong>.<br />
Fidelissimo verbi Dei ministro D. I. Cal<strong>vino</strong> P.<br />
Tonvillanus S.<br />
Quantum ex D. Lismanini uxore et Castiglione<br />
Italo 2 ) possum coniicere, diutius hie mihi haerendum<br />
esse video. Nullum enim a Lismanmo mandatum<br />
se h<strong>ab</strong>ere dicunt ut ea mihi suppeditent, sine quorum<br />
praesidio tantum <strong>tam</strong>que periculosum iter (uti<br />
nunc sunt tempora) qui possim conficere non te<br />
2) qui ergo iam Genevan* se confert.<br />
3) servato Br.<br />
4) N. 2464.<br />
5) N. 2474.<br />
fugit. Maxirrto cum l<strong>ab</strong>ore et molestia Tigurum<br />
perveni, ita ut ingenti aestu paene sim dissolutus.<br />
Caetera incommoda taceo. Hoc vero facilius me<br />
delusum esse fero, quod id haud aliter eyenturum<br />
mihi ante animus praesagiret. Nondum tarnen velim<br />
asserere quid in posterum sint facturi, ex quorum<br />
nutu ut totuspendeam cogit nécessitas. Varro<br />
quidem et Pettizarius 8 ) hisceincommodis potuissent<br />
occurrere, quibus hoc negotium erat demandatum a<br />
Lismanmo, cuius aureos, ni fallor, quingentos h<strong>ab</strong>et<br />
Pellizaritts trapezita Italus. Quid obstiterit quominus<br />
pium hoc opus promoverent, ipsi viderint. Certe<br />
hanc temporis iacturam iis ascribi posse ac debere<br />
iudico. Si per occupationes liceat, D. Varroni haec<br />
signific<strong>ab</strong>is quae in hune finem a me scripta<br />
sunt ut ansam multis <strong>cal</strong>umniandi praeripiam, qui<br />
si de mea mora audiverint, in me illico sua tela<br />
convertent. Pridie <strong>quam</strong> Tigurum venissem, inde<br />
discesserant vestrae civitatis ac reipublicae faces et<br />
furiae, 4 ) hue post aliquot dies, ut audio, redituri.<br />
Quid moliantur ex eventu cognosces. Dominus Iesus<br />
potenti brachio te cum suis omnibus tueatur.<br />
Vale, pastor vigilantissime et me Domino tuis precibus<br />
commendato. Tiguri vi. idus Iulias 1556.<br />
3) Varronem ignoramus. PeTUzarii fratres mercatores<br />
6) Annum suppeditat Collongii reditus ex Alsatia et Clavennenses nominat Meyer I. 1. 295. Fortassis etiam Turici<br />
FareUi iter promissum.<br />
negoU<strong>ab</strong>antur, vel affinis aliquis eorum ibi quaerendus est.<br />
2496.1) Petrus Statorius ex Thionville.<br />
4) Perriniatoae factionis.<br />
2) In Meyeri hist. Loearn. passim occurrit aliquis 2497.1) Libertetus.<br />
Gmarnerms CastiMoneus, mercator et presbyter ecclesiae. 2) emendant apographa.<br />
2497.<br />
EARELLUS CALVINO.<br />
Varia offert, pro more minus lucide exposita sed<br />
satis homiletice. Cal<strong>vino</strong> insidiae struuntur. Bex<br />
<strong>ad</strong>eundus pro libertate piorum. Humberti negotia.<br />
Muri Hierichuntis instaurati.<br />
(Ex autographo Cod. Genev. 115, fol." 117, coll. o. apographis<br />
Ood. 116, fol. 53. Epp. Bern. VI. p. 646, et Simleri Vol. 88.)<br />
Eximio Christi servo Ioanni Cal<strong>vino</strong> pastori<br />
ecclesiae Genevensis theologo insigniori fratri et<br />
symmystae <strong>quam</strong> carissimo»<br />
Genevae.<br />
S. Collega, *) dum in coetu essemus, prius<strong>quam</strong><br />
<strong>ab</strong>solveretur egressus est ut sese appararet <strong>ad</strong> iter<br />
cum Wattevülano qui generum l<strong>ab</strong>orantem invisit.<br />
Nescio istac transiet *. 8 ) Hie mihi narravit, pro-