epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

203 EPISTOLAl
negari fas non esse arbitror. Vale, oarissime frater.
Uxorem tuam meo nomine plurimum saluta. Dominus
vos gubernet suo spiritu, virtute tueatur
vobisque benedicat. 24. Iunii 1556.
3484.
CALVINUS GLAUBURGO.
Dolet ei, virum de ecclesia gallica Francofurtensi
tarn bene meritum, laborum fructum tarn parum
laetum percepisse. Omnia tentanda ut pax restituatur,
vel dimisso Pollano. Simul queritur de ministrorum
lutheranorum in se ipsum iniquo anima et sese
a crimine tyrannidis affectatae vindicate Impugnat
Westphali sententiam de baptismo infantum.
(Ex autographe) Cod. Genev. 107», fol. 139. — Edidit Beza
Gen. p. 179, Laus. p. 375, HanoT. p. 419, Chouet p. 242,
Amst. p. 111. Angliee habetur in ed. Philad. III. 278.)
Olarissimo viro D. Ioanni Olauburgo seniori patricio
et senatori Franofordiensi, domino apprime observando.
8. Quum tot molestias susceperis pro pacanda 1 )
linguae nostrae ecclesiola, quae istic sub fide et patrocinio
tuo est, totque taedia devoraveris, clarissime
vir et magnifiée Domine, nunc te fructum laborum
non'percipere qualis optandus erat et qualem ego
speravi, vehementer doleo. Haec tibi proposita erat
merces, videre sanctum inter eos consensum, qui se
prius mutuis diseordiis laceraverant: videre pace
florentem ecclesiam, quam intestinae contentiones
centies perdidissent, nisi earn Dominus mirabiliter
servasset. Nunc quod odiis adhue certatur, quod
susurri et obtrectationes non cessant, nova denique
virulentia erumpit, nee finis est turbarum, sicuti
quam grave acerbumque tibi sit speetaculum reputo,
ita me non minus offen dit eorum inhumanitas, qui
se tibi morigeros praebere debuerant, quam angit
et discruciat funesti exitus timor. Et tarnen, ut
nihil dissimulem, vereor etiam ne Valerandus et seniores
2 ) victoria inflati adversae partis änimos iam
plus satis ad contentionem proclives magis exaspèrent.
Ut nihil apud te dissimulem, in sententia abs
te lata, 8 ) cuius missum est ad me exemplar, caput
unum vellem fuisse omissum, quod tibi a Valerando*)
2484.1) parandä edd.
2) ne certi quidam illi edd.
3) Cf. N. 2404. 2424. Documentum ipsum non exstat.
4) ab uno illo edd.
2483—2484 204
suggestum non dubito. Neque enim ultro tibi in
mentem venisset vêtus ministerium eius, ac si adhue
integrum statum in Anglia teneret, in perpétua
eiusdem iuris possessione apud vos locare. Nihil
forte est quod magis ab initio ad creanda dissidia
valuerit, vel saltern ad gignendas simultates, deinde
magis certamina accenderit quam ista aemulatio,
quod maior pars putabat se gradu aequali deiiei, et
contutueliose a communi societate exeludi, si ecclesia
quae apud vos bospitium invenerat, leges ab
una parte aeeiperet. TJtilius ergo fuisset, verbum
illud taceri, et Valerandum a ) statuere pastorem, ex
quo gregis dispersi rogatu locum in urbe vestra
impetraverat et exercuerat munus pastoris. Quam
pervicaciter omnia sua tueri contendat Augustinus, 6 }
video: sed eorum quoque ratio habenda fuit, quos
spes erat fore magis flexibiles.
Hoc 7 ) obiter attingere placuit, non quod iudicium
tuum improbem, sed tarnen ut pro tua prudentià
apud te expendas, sitae de nihilo conoeptus
timor qui me non parum sollicitât. Valerandum 8 )
enim vides non modo pervicaeibus vel morosis, sed
nonnullis forte probis et simplieibus vel exosum
esse vel minus gratum: quia se inaeqùaliter gerat,
nee semper eundem teneat modum. Quanquam
autem iniquis odiis gravatur, magnam tarnen ecelesiae
partem ab eo alienatam esse scio, quae nisi
reconcilietur, impendet tristis dissipatio, neo aliud
video remedium, nisi ut eos mansuefaciat, sicuti se
facturum pollicitus est, multi autem facere negant.
Tu vero, praestantissime vir, in re praesenti melius'
cernis, quomodo res habeat. Quod si tandem implacabilis
erit offensio, Valerandum alio 9 ) traduci
praestaret, quam suis esse contemptui, assiduis calumniis
expositum, non sine officii quo fungitur probro
et dedecore. 10 ) Hoc quidem improbis nunquam
dandum putarem, ut eorum proterviae cederet pastor
: quia et res esset noxii exempli, et nimia ista
facilitas augeret eorum furorem vel audaciam. "Verum
si maior pars ecclesiae, ministri pertaesa, vix
eum audire sustinet, ut demus caecum esse faetidium
cuius nulla appareat ratio, tentatis omnibus
aliis remediis superest hoc extremum quod nuper
attigi. Utinam tarnen paulatim mitescant animi, ut
eum retinere cupiant, qui * ') sic nunc fastidiunt.
Quod ve8tris conoionatoribus, [ornatissime vir
et mihi observande], 12 ) literas IS ) curasti per [mag-
5) illum demum edd.
6) alterius factionis coryphaeus.
7) Abhinc manus lonvillaei.
8) Huno edd.
9) hominem edd.
10) Vide quae seribit ad ipsum PoUanum.
11) quem edd.
12) Haec desunt in MS.
13) N. 2401.