epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ï?5 EPISTOI JA 2468 176<br />
3468.<br />
FARELLÜS BULLINGERO.<br />
In hac prolixa sua epistola, <strong>quam</strong> iis legendam<br />
proponit qui satis otii hdbeant, primum luget PeUicani<br />
transitum, deinde laudat Bullingeri scriptum contra<br />
Westphaium, minus tarnen probat quae de Ochino dixit;<br />
in negotio colloquii de coena instituendi se non<br />
eiusdem esseopinionisprofitetur, etnonnulla alia tractât<br />
ita ut concionandi fmem non imoeniat.<br />
(Ex autographo Bibl. oivio. Tunc. MSS. F. 62, olim Bpp.<br />
Tom. 27, fol. 243. - Simler. Vol. 87.)<br />
Praestantissimo vereque eximio Christi servo<br />
Heinricho Bullingero <strong>quam</strong> fidelissimo pastori ecclesiae<br />
Tigurinae pacis et aedificationis ecclesiarum<br />
<strong>quam</strong> studiosissimo fratri et symmystae observando.<br />
Tiguri.<br />
8. Tuae caritatis plenae et <strong>quam</strong> gratissimae<br />
literae serius licet redditae, et aur<strong>eum</strong> tuum munus,<br />
liber ille l ) te dignus et valde necessariuB, et<br />
si quid est frontis in <strong>ad</strong>versariis retundens eorum<br />
impudeatiam et Sd meliorem revocans mentem, me<br />
ita recrearunt et sancto gaudio perfuderunt, ut altiùs<br />
haerens dolor de opère Ochini, 2 ) quem ego<br />
propter Christum et evangelium diligo, remissus<br />
fuerit. 8ed alius superveniens multum me anxit,<br />
nimirum transitus sancti senis, 3 ) qui migrans <strong>ad</strong><br />
Dominum tarn insignem cursum <strong>ab</strong>solvit, ita pacis<br />
et aedificationis studiosus, ut <strong>ad</strong> hoc unum natus et<br />
faetus esset. TJtinam omnes, qui vel magnis praediti<br />
sunt donis, ea essent mente et animo qua pius hie<br />
fuit et perrexit semper. Amicum semper h<strong>ab</strong>ui a<br />
primo colloquio 4 ) et, non dubito, <strong>ad</strong> extremum spiritum.<br />
Mors huius refricuit transitum Oecolamp<strong>ad</strong>ii,<br />
Buceri, Capitonis, ut non taceam Zynglium: sed<br />
quid Grynaewm commemorem et alios quos h<strong>ab</strong>ui<br />
amicos, qui <strong>ad</strong> me<strong>tam</strong> pervenerunt nobis in cursu<br />
difficili relictis. TJt mire placet pietas, ita unice delector<br />
ingeniis promptis <strong>ad</strong> paoem et quibus contingit<br />
studio ferri <strong>ad</strong> concordiam. Alia fero ut possum,<br />
sed refugit animus veluti aliquid hostile et<br />
inimicum respuens, quum videam dissidium, quod<br />
2468.1) Apologetica expositio contra Westphaium.<br />
2) N. 2450.<br />
3) Pellicani.<br />
4) Primum Basileae Pellicanus FareMo innotu.it quum<br />
<strong>ad</strong>hue Franciscanorum guardianus esset, iam tarnen Oeeolamp<strong>ad</strong>ii<br />
amicus et reformationi <strong>ad</strong>haerens (Kirehh. Farel. I. 24),<br />
ita ut Schmidtio (Farel et V. p. 4) <strong>ad</strong>stipulari nequeàmus qui<br />
Pellicanum a Farello evangelio conciliatum dicit.<br />
paene sopitum erat, in Dania imprudenter excitatum.<br />
5 ) Nam videndum cum quibus nobis est negotium,<br />
quaque ratione sit agendum ut omnes aedificemus.<br />
Irrit<strong>ab</strong>iles provocare, ridere eos qui vix<br />
sana loquentes et amantes ferunt, etultro currentes<br />
instigare, quid aliud est <strong>quam</strong> turbas movere? Motus<br />
hic nobis peperit oppugnationem piae consensionis,<br />
quae amice édita, neminem ut provocarat <strong>ad</strong><br />
bellum, ita pacata pergebat. Verum furor corripiens*<br />
Westphaium, quem compescat Dominus et<br />
corrigat, et ut ecclesias turbat ita corpore hic turbet<br />
ut <strong>ad</strong> se redeat. Responsum est turbatori, neque aliquis<br />
ex responso prodiit in arenam, praeter <strong>eum</strong> qui<br />
turbare coopérât, siquidem probe erat armata responsio<br />
ne temere a quovis impeteretur, nisi prorsus<br />
amente, qualem aiunt Westphaium, si is satis suis<br />
id non testetur scriptis. Sed est quod merito <strong>eum</strong><br />
pudeat descendisse in arenam, siquidem exceptas<br />
fuit ut par erat, et nemo non videt ita confossum<br />
esse ut nihil supersit, <strong>quam</strong>vis sese movere videatur.<br />
Hic Ochinus, 6 ) quem ut diligo ita sane odi<br />
rationem qua pergit in suo libro, totus patet hosti :<br />
arma quibus sese tueri deberet c<strong>ad</strong>ere sinit et tr<strong>ad</strong>idit<br />
hosti, et viam victo et decumbenti aperit surgendi<br />
et triumphandi de tali antagonista, ludit in<br />
re séria et causam prodit <strong>ad</strong>versario. Utinam tu<br />
de libro eo tacuisses, et nun<strong>quam</strong> eius editio apparuisset,<br />
potissimum istic. Rapuit me liber tuus qui<br />
causam pure tuetur: hostem non vincere ut perdat,<br />
sed <strong>quam</strong> amicissime salvum et sanum cupit, et studet<br />
h<strong>ab</strong>ere amicum, et quum importunior hostis<br />
mentiatur recte sentientes haereticos, idque temere,<br />
neque quid<strong>quam</strong> probet, <strong>quam</strong> tu apposite, citra<br />
invidiam, summa cum modestia et lenitate indicas<br />
in quot haereses pertrahat crassa profana et a vero<br />
alienissima <strong>ad</strong>versarii opinio, <strong>quam</strong> contraria sit<br />
fidei, agis solidis scripturis, et indicas ecclesiam <strong>ab</strong><br />
initio aliter sensisse, et orthodoxos scriptores, et<br />
quanto intemperantius fertur <strong>ad</strong>versarius, tanto tu<br />
sobrior es in veris notis quas inurere illi potes pro<br />
confictis <strong>ab</strong> eo. Et ut ingenue dicam quod sentio,<br />
hanc viam unam puto qua agendum est cum illis<br />
qui domestici sunt <strong>ad</strong>versarii, cum quibus longe<br />
aliter sunt conserendae manus <strong>quam</strong> cum his qui<br />
foris sunt, quibuscum nollem pium aliquem agere,<br />
ut h<strong>ab</strong>et Ochini liber. Sed nolo m<strong>eum</strong> tarn exile<br />
iudicium tanti fieri, ut omnibus anteponatur, sed<br />
meo more, ut apud Bucerum solebam, ita apud te<br />
facio, sperans quidquid <strong>ad</strong> te scribo mihi, fraudi<br />
non futurum, ut turbae aliquid exoitetur. Plus enim<br />
5) Älludit <strong>ad</strong> fata exsulum Anglorum.<br />
6) Farellus inde <strong>ab</strong> initio autor fuerat ut modus alt-<br />
quis servaretur in disputando contra Westphaium et Lutheranos,<br />
nee desinebat sperare de concordia st<strong>ab</strong>üienda. (Kirchh.<br />
IL 130.)