кулндык, мешьур-жуст
Share Embed Flag
Download ePaper

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст кулндык, мешьур-жуст

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

лирикалык кзЬарманыньщ еёыщк ер сипатына сай, куткарута жетпек ат дыбыс жагынан да окдаауланып козге тускен. Сэкеннщ лирикалык каЬарманы турмеде отырса да, ез аскактыгын жогалтпай, куткарушы аттьщ дыбыссыз келмей, досты суйсштш, душпанды кушнтш, "аркырап" жетуш, ерекше ун беруш (1г) калап тур. -"Тумарлап баптап айдарын,// Куйрыгын сузш ерлеген",- тармактарында улттык ернек, мал ocipyfli непзп кэсш еткен казак ем1ршде жш колданылган одет-гурып (26) орын алган. Бостандыкты ерекше оспеттегесш (1а) барып, лирикалык каЬарманньщ еркщдшсе апарады деген атты сонша мэпелеу1 эсерлг. -"Куткаршы меш камаудан// Шынжырлап epiK бермеген",- узшдюшдеп алгащкы жолда лирикалык кдЬарманньщ азаттыкты ансауы (1а) кершсе, екшзш тармак азаматты тумшалаган кесапат сипатын (1э) салмактауга жетелейдь "Шынжырлап" сез1 де не колы, не аягы бугауланган жанньщ киналган куйш кезге урады. -"MiHin ап "шу!" деп кетейin,// Жарысып соккан желменен",-мысалындагы алгашкы тармакта лирикалык каЬарманньщ керщшпкке умсынуы (1а) ернектелсе,-екшшще курескер м1нген ат жуйршгш (1в) сондай, желменен жарысканы накышталган. Бул бояулар да Сэкен стилше багындырылган. Сэкен каЬарманы тагы да карапайым ат емес, желмен жарысарлык ерен жуйрйске ие болуымен езгешеленедь -Ke6iriH шыксын кумштей //Шомылып аккан терменен”, -дегендеп "кум1стей" тенеу (Зэ) болса, "шомылып" ат тершщ кептш (2в) сондай, шомылдырып, жуындыргандай эсер калдырган. Бул да-ерен эрекегп тандаган Сэкен стши KepiHici. -"Аймакты жарып дуб1рщ,// Жацгырсын таулар жерменен",-накышындагы "жарып" сез1 opi шарттылык (2а) , opi ocipeaiey (2о), opi дереказ угым заттануын (2г) аркалап тур. Сез-сез угынсак, ат ^y6ipiHiH, ягни шабу екпшшен туган дыбыстын агаш жаргандай, агашты екаге белгендей, букш 6ip аймакты тшу1 мумкш емес. Эйтсе де поэзиядагы шарттылык нотижесшде соган елтггЬн окырман тагы да Сокен стилш, окшау эрекеги ту етуш кызыктайды. 96

к -"Сыпыра шауып кырымды,//Амандасып келменен", - ернегшдеп KepiHicTep де лирикалык, каЬарман тынымсыздыгыньщ (1е), демек Сэкен стилшщ нетижеск -"Буралган езен орманмен,//Зенгер таумен, белменен", - суретшдеп "буралган"-тшш (форма) сипатын (1д), ягни Сэкен талгамын зерделеуге бастаса, "зенгер"-тау бшктшн (16), демек тагы да Сэкеннщ аскак тшегш ербгге тусуге экеледь Мугалш тусшд!рмеск -Муньщ бэр! шыгармадагы эр сэз колданысыньщ езалдына алына салмай, канаттаса келе кдламгер стилгн, шыгарма идеясын ашуга жумылдырылганын дэлелдейщ. 0лен идеясы еркшдЬс ушш куресуд1 дэрштеу болса, стиль сол идеяны негурлым пэрмецщ жетюзуге кызмет eTin тур. Сэкеннщ "Сагындым" елещн еткенде де, алдымен оньщ суреткерлгк шеберлшне уншем1з. Сауалдар: 1. Еркшдйс салтанаты. 2. Барлык, байлык белйск 3. Рен едемшгк 4. Бижтйс. 5. Келемдшк. 6. Узындык сипаты. 7. КоптЬс угымы. 8. Шшш-форма сипаты. 9. Шарттылык. 10. 0cipeлey. 11. Улттык ернек. 12. KepiKTeyim (эпитет). 13. Тецеу. 14. Ауыстыру (метафора). 15. Алмастыру (метонимия) 16. Дереказ угымды заттандыру. 17. Дереказ угымды жандандыру. Ыктимал жауаптар: -"Тугалы капас кермеген" жолынан еркщдпс салтанатын (1); "Кегарекй кектер кернеген’-дегендеп "кернеген" созшен кептж угымды (7) (кеп болмаса, керней ме) жэне дереказ 97

к<br />

-"Сыпыра шауып кырымды,//Амандасып келменен", -<br />

ернегшдеп KepiHicTep де лирикалык, каЬарман тынымсыздыгыньщ<br />

(1е), демек Сэкен стилшщ нетижеск<br />

-"Буралган езен орманмен,//Зенгер таумен, белменен", -<br />

суретшдеп "буралган"-тшш (форма) сипатын (1д), ягни Сэкен<br />

талгамын зерделеуге бастаса, "зенгер"-тау бшктшн (16),<br />

демек тагы да Сэкеннщ аскак тшегш ербгге тусуге экеледь<br />

Мугалш тусшд!рмеск<br />

-Муньщ бэр! шыгармадагы эр сэз колданысыньщ езалдына<br />

алына салмай, канаттаса келе кдламгер стилгн, шыгарма<br />

идеясын ашуга жумылдырылганын дэлелдейщ. 0лен идеясы<br />

еркшдЬс ушш куресуд1 дэрштеу болса, стиль сол идеяны<br />

негурлым пэрмецщ жетюзуге кызмет eTin тур.<br />

Сэкеннщ "Сагындым" елещн еткенде де, алдымен оньщ<br />

суреткерлгк шеберлшне уншем1з.<br />

Сауалдар:<br />

1. Еркшдйс салтанаты.<br />

2. Барлык, байлык белйск<br />

3. Рен едемшгк<br />

4. Бижтйс.<br />

5. Келемдшк.<br />

6. Узындык сипаты.<br />

7. КоптЬс угымы.<br />

8. Шшш-форма сипаты.<br />

9. Шарттылык.<br />

10. 0cipeлey.<br />

11. Улттык ернек.<br />

12. KepiKTeyim (эпитет).<br />

13. Тецеу.<br />

14. Ауыстыру (метафора).<br />

15. Алмастыру (метонимия)<br />

16. Дереказ угымды заттандыру.<br />

17. Дереказ угымды жандандыру.<br />

Ыктимал жауаптар:<br />

-"Тугалы капас кермеген" жолынан еркщдпс салтанатын<br />

(1); "Кегарекй кектер кернеген’-дегендеп "кернеген" созшен<br />

кептж угымды (7) (кеп болмаса, керней ме) жэне дереказ<br />

97

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!