кулндык, мешьур-жуст

месе оныц мазмунымен журпзудщ жолдары окушылардьщ
гылыми-творчестволык бипм алуына неизделедь Соган
непздей отырып, бшм алудыц тшмд1 жолдарын уйретед1,
ездишен 1зденш гылым зандылыктарын тануга акыл-ой
кабшеттшгш жетищред1, материадды талдап бшуге дагдыландырады,
эр жакты талдау шеберлнше теселд1ред1".'
Керкем шыгарма табигатын танытуда мазмун мен форманы
6ip-6ipiHeH белш караудыц зиянды екенше галым Т.Акшолаков
назар аударады:
"Шыгармадагы мазмунды, форманы таныту жолдары
алуан турль Ол шыгарманыц жанрлык ерекшелжтерше,
композициялык, сюжетпк курылымына, тшдпс ерекшелжтерше
карай турленш отырады. Ал соныц бэршде есте
устайтын нэрсе шыгармадагы ой мен ернек тутастыгын
естен шыгармау. Ойын, идеясын 6ip белек, формасын 6ip
белек таныту керкем эдебиеттщ табиги ерекшелшне жат
та, кцянат."2
Эдебиет пэншщ мугал1м1 Раушан Сулейменованыц мына
6ip niidpi де ой саларлык:
"Эдебиеттщ e3i де - адам сез1мше эсер ететш поэтикалык
шеберлжпен жасалган керкем енер. Оныц эстетикалык
кугш де осында. Белинский былай дейд!: "Поэзия балалардыц
акылына емес, туп-тура журегше эсер етерлж
музыка болып кершсш, содан соц оныц акылга кажет1
болады". Бул niicipfli улы акын Абай да костаган. Ол: "Акылмен
ойлап бшген сезден repi, журекпен толгай бшген сез
бойга кеб1рек сщедГ,-дейд1. Олай болса, алдымен сездщ
езш, сез енерш таныту керек.
Мектептерде эдебиетт1 окыту сапасын кетеруде
мугал1мдер1м1здщ Ka3ipri колданып журген эдю-тэсшдершщ
езш бипмдис, тэрбиелйс максаттар ушш пайдалану ютершде
б1рыцгай методикалык багЫт, жуйе жок. Сондыктан да op6ip
мектеп, ep6ip мугал1м ез туйсшне (интуициясына), ез
1Элшжанов Д. Проблемалап окыту туралы .// ’’К^зак филологиясы” жина-
1ы ньщ 4-кггабы йнщце. Кдзак ССР Оку м инистрлт, Алматы, 1977, 88 бет.
2 Акщолаков Т. Керкем шыгарманьщ эстетикалык табигатын таныту. Мектеп,
1975, 38 бет.
9