кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст кулндык, мешьур-жуст

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

I "Кдсымньщ каска билiri,//Еслмнщ есю 6wiiri //Алдында сайрап жаткан сон"-, жолдарындагы "сайрап жаткан” TipKeci дереказ угым билжтщ заттануын (Зе), сол аркылы эсерлшж оршуш айгактайды. - "Kerrri корген коне би// Кара жолмен желедГ. -тармактарындагы "кара жолмен" создерш ауыстыру (36), немесе рэм1здж белп (Зж) деп санауга болады. Ce6e6i бул табигаттагы оз магынасындагы жол емес, ауыспалы угымда достур жолы есебвде колданылып тур. "ЖеледГ C03i де ауыспалы монде келпршген. Ce6e6i мунда табигат жолында тез журу, желу емес , белгш 6ip icri шапшац шешу (26) орын тепкен. - "Туралык, шындык -екеуш //каз-катар гып жегедГ,- дегендеп "жегедГ c©3i дерекс!з угым туралык, шындыктын opi заттанып (Зе), opi жандануын (Зд) непздеп, шыгарма идеясын негурлым пормещц кестелеуге ыкдал еткен. - "Еркш шауып, ойнакгап"-кеншшис, бакыттьшык дэлел1 (2а). Bip гана "ойнактап" c©3i 6ip кездеп азаттыкты, булалыкты оуелетап, елен идеясын тулгалантуга бастап тур. - "Шщдеде самал ескенде"-жалпы тхршшйк салтанаты (1а). - "Ат-айгырга мшгест,//Кь13-бозбала жарасып,//Гереннен озшдескенде", - деталы да-сыйласты ©Mip ynrici (2о), ягни 6ip кездеп тэуелс1здж артыкшылыгы айнасы. I "Tici меруерт тазитген",// Бел1 кыпша узшген",- KopiHici де 6ip кездеп азат oMipfli еске Tycipy тургысынан бершгенджтен де, сол алацсыздыкты еске алу, аялау /2/ салдары ретшде ерекше ocepni. Жшжтей туссек, "меруерт" - ауыстыру (36), "пзшген" -коптж (1д), Tic KonTiri айгагы. "Кьшша узшген"- niuiiH (форма) жарасымдылыгын (2в) ашумен катар осем ажарлауды, KOpiKTeyinrri (За) тудырып, олец идеясын, бостандьжты ансауды орютете тусуге багындырылган. -"Сылдырап аккан озенге //Уй Tirin дереу конысып",-деген жолдар да алдымен улттьж, орнек (Зи). Ce6e6i казак халкыньщ мал шаруашылыгымен айналысып, кеш!п-конып жургеш мол1м. Сондай-ак бул орекет 6ip кездеп бостандьж артыкшылыгын жаркырата тусуге жумылдырылган. Сонымен 6ipre бул узшдще- "сылдырап"-ун жагымдылыгы (1в) да орын алган. 82

-"Ойга терец бойласам"- дегендеп "бойласам" дереказ угым ой сезше кдтысты алынгандыктан да, дереказд1 заттандыруга (Зе) cemiriH типзген. - "Кунщ кеткен баяулап,// Журсщ, атсыз жаяулап" ,- дегендеп соцгы тармак, улттык ернекке (Зи) лайык Ce6e6i мал багумен айналысып, кец атырапта eMip сурген казак адамы атсыз куннщ кдншалык мушкищгш тез дэйектейд1. - "Ит надаццык желкенде / / Шабайын деп андып тур,// Кдылышын устап таяулап",-дегендеп "шабайын" деп анду, "кылышын устап" таяу келу-б epi дереказ угым надандыкты epi заттандыру (Зе), epi жандандыру (Зд) жемкл. - "Ак найзаныц ушымен,//Ак бшектщ куш1мен//Душпанга кысым керсеткен", -узшдхс! де -6 ip кездеп азаттык (2) салтанаты. Сонымен 6 ip r e алгашкы ею тармакты канатты сез, туракты сез TipKeci (Зз), рем1здж бели (Зж) улгшершщ септескен Typi деуге болады. -"Жеткен екен бул тунщ",-дегендеп "тунщ"-рэм1зд1к (символдык) белп (Зж).Себеб1 мунда табигаттагы тун емес, халык басына отарлау кыспагы тускенш жинактап мецзеу, тун тер1зд1 кдрацгылыкка тусуге куйзелу жузеге аскдн. Мугал1м epi карай кдрастырылмаган сез айшыкгарын тугендеуд1, кец кэмтуды уй тапсырмасы еншюше калдырады да, акынныц тагы да 6ip менд! шыгармасы "ЖансезГ елецш талдауга арналган сурактарды жаздырады: 1. Лирикалык каЬарман курескерлиш ашарлык-сез бен сез TipKecTepi. la. Лирикалык каЬарман шеккен кцындык сипаты. 1е. Лирикалык каЬарман киналысы. 16. Лирикалык каЬарман орекеть 2. Акын стшпн ашарлык суреттеу амал-куралдары: 2а. Тжелей баяндау, тура айту. 2е. Туспалдау. 26. Шарттылык 2в. Белши 6ip угымды дамытып кушейту. 2г. Кдрама-карсы сез1мд1 катар алып, жарыстыру. 3. Керкем едебиет тшшщ ажарлау, кубылту куралдарын угымды игеру ynruiepi: 83

-"Ойга терец бойласам"- дегендеп "бойласам" дереказ угым<br />

ой сезше кдтысты алынгандыктан да, дереказд1 заттандыруга<br />

(Зе) cemiriH типзген.<br />

- "Кунщ кеткен баяулап,// Журсщ, атсыз жаяулап" ,-<br />

дегендеп соцгы тармак, улттык ернекке (Зи) лайык Ce6e6i<br />

мал багумен айналысып, кец атырапта eMip сурген казак адамы<br />

атсыз куннщ кдншалык мушкищгш тез дэйектейд1.<br />

- "Ит надаццык желкенде / / Шабайын деп андып тур,//<br />

Кдылышын устап таяулап",-дегендеп "шабайын" деп анду,<br />

"кылышын устап" таяу келу-б epi дереказ угым надандыкты<br />

epi заттандыру (Зе), epi жандандыру (Зд) жемкл.<br />

- "Ак найзаныц ушымен,//Ак бшектщ куш1мен//Душпанга<br />

кысым керсеткен", -узшдхс! де -6 ip кездеп азаттык (2) салтанаты.<br />

Сонымен 6 ip r e алгашкы ею тармакты канатты сез,<br />

туракты сез TipKeci (Зз), рем1здж бели (Зж) улгшершщ септескен<br />

Typi деуге болады.<br />

-"Жеткен екен бул тунщ",-дегендеп "тунщ"-рэм1зд1к (символдык)<br />

белп (Зж).Себеб1 мунда табигаттагы тун емес, халык<br />

басына отарлау кыспагы тускенш жинактап мецзеу, тун тер1зд1<br />

кдрацгылыкка тусуге куйзелу жузеге аскдн.<br />

Мугал1м epi карай кдрастырылмаган сез айшыкгарын тугендеуд1,<br />

кец кэмтуды уй тапсырмасы еншюше калдырады<br />

да, акынныц тагы да 6ip менд! шыгармасы "ЖансезГ елецш<br />

талдауга арналган сурактарды жаздырады:<br />

1. Лирикалык каЬарман курескерлиш ашарлык-сез бен сез<br />

TipKecTepi.<br />

la. Лирикалык каЬарман шеккен кцындык сипаты.<br />

1е. Лирикалык каЬарман киналысы.<br />

16. Лирикалык каЬарман орекеть<br />

2. Акын стшпн ашарлык суреттеу амал-куралдары:<br />

2а. Тжелей баяндау, тура айту.<br />

2е. Туспалдау.<br />

26. Шарттылык<br />

2в. Белши 6ip угымды дамытып кушейту.<br />

2г. Кдрама-карсы сез1мд1 катар алып, жарыстыру.<br />

3. Керкем едебиет тшшщ ажарлау, кубылту куралдарын<br />

угымды игеру ynruiepi:<br />

83

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!