кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст кулндык, мешьур-жуст

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

тураксыз екенш шегелеу жерше ие бола алмаган халык тагдырын бейнелеуге тжелей кдтысты екенш андаймыз. "Сактан" деген соз де жеке адамдардьщ гана карым-катьшасы аясына сыймайтын кец угымга жетелеицц. Жалгыз жан емес, буюл улттьщ сакталуы негайбыл болган кезендерд1 ескерсек, "сактан" моншщ кещрек екенш салмактауга келем1з. Шумак сонындагы "жарга" сезш ром1здж белп (2е), немесе ауыстыру (2в) деуге болады. I "Алтай, Орал бойында турган турж",- деп келш, олар туралы:"Жогалган элдекдйда ipin- цпрш",-дегендеп "ipinniipin"-opi сез мэнерлшп (2ж), opi бар кубылыска 6ip гана лирикалык каЬарман (За) кез1мен карап, бага берш, куйзелу KepiHici. -"Анамыз б!зд1 ecipreH, кдйран Орал,//Мойньщ бур, тунгышьща, бермен орал!" -дегендеп "анамыз"-ауыстыру (2в): Оралды анага уксатып тур. "Орал" сезшщ екшпй сынары-"тауы"- тусш калып, uiiicrecTiKKe байланысты кей1нп утымды коса кетергенд1ктен де, ол алмастьфу (2г)."Мойньщ" дегенд1 Орал тауыньщ мойны ретанде багамдасак, ол сездщ ауыстьфу (2в) екенше кез жетюзем1з. Сонгы "орал" етюттнде жандыга тон орекет, оральш келу, ернектелгенджтен де, жансыз угым тауга жандыга лайык талап койылуына байланысты бул сез кеи1птеуге (2д) жатады. -”К,осылып батьф турж балалары,//Таптатпа, жолын Kecin, •пзпнге орал",-деген сонгы тармактар - алдымен лирикалык, каЬарман курескерлш (36) айнасы. Ал, "жольш" ce3i "жаулардьщ жолын" угымьшьщ сощы жартысы болгандыктан да, метафоралык TipKec (2в) .Сонымен 6ipre "жольш Kecin"-туракгы сез TipKeci (2з). "Т1згшге" -opi мал батуды непзп косш еткен ел орекетш бедерлеген ултгык, ернек (2е), opi ауыстыру (2в). М.Жумабаевтыц "Откен кун" елещн сараптау алдында бершер сауалдар: 1.Табигат жарасымлылмгы-елен идеясына неНз: 1а. Жалпы TipuiuiiK салтанаты. 1о. Рен эдемшп. 16. Су тазалыгы. 1в. Yh KenicTuiiri. 80

1г. Кел келемдшп, су молдыгы. 1д. Жалпы кептис белпсй 2. Адамдардын 6ip кездеп бостанлыкта болу белплерЫн елен идеясын epicTeTvi: 2а. Ерюндйс, кенд1к белпа. 2э. Сыйласкан eMip улпсь 26. Тез, ен1мд1 ютеу нэтижес1. 2в. Шшш (форма) сипаты. 3. Ажарлау. кубылтулардын шыгарма идеясын. акын стилш ерб1тудеп ролк За. Керйсгеуйи. Зе. Тецеу. 36. Ауыстыру (метафора). Зв. Алмастыру (метонимия). Зг. Кейштеу. Зд. Дереказ угымды жандандыру. Зе. Дерекс1зд1 заттандыру. Зж. Рэмаздж (символдык) белп. Зз. Туракты сез TipKeci. Зи. Улттык, ернек. Ыктимал жауаптар: - "Конысы ж1бек, ну тогай,// Айдын шалкар кел едГ, - узшдющдеи ’шбек" керйсгеуйи (За), оныц йишде метафоралык эпитет. Ce6e6i бул сез "тогай" мэшн айкындау, ажарлау кызметш аткарумен катар, ауыспалы мэнге де ие болган: тогайдыц шбек мата eMecTiri, тек соган уксастыгы аян. "Айдын" -epi керйсгеуш (За,) epi жалпы TipmuiiK салтанаты (la), epi су тазалыгын (16) айкындаушы. "Шалкар"-ер1 Kepiicreyim (За), epi кел келемдшт, су молдыгы айнасы (1г). - "Ею енеге тел ед1".-кун Kepici непзшен мал багуга байланысты казак угымьшан тугандыктан да, улттык ернекке (Зи) жэне езшен кешн туруга лайык "тел" ce3i тусш калуына орай ею угымды 6ipucripin аркалаган алмастыруга (Зв) да иек артады. - "Жылы жузд! бэйбйие //Керсендей улкен аякпен //¥ с- тата саумал бередГ’,-жолдары 6ip кездеп казакгыц бостандыкта eMip сурген шагындагы сыйластык улг1с1 (2э). Сонымен 6ipre "керсендей" сезьутымды тецеу (Зэ). 81

1г. Кел келемдшп, су молдыгы.<br />

1д. Жалпы кептис белпсй<br />

2. Адамдардын 6ip кездеп бостанлыкта болу белплерЫн елен<br />

идеясын epicTeTvi:<br />

2а. Ерюндйс, кенд1к белпа.<br />

2э. Сыйласкан eMip улпсь<br />

26. Тез, ен1мд1 ютеу нэтижес1.<br />

2в. Шшш (форма) сипаты.<br />

3. Ажарлау. кубылтулардын шыгарма идеясын. акын стилш<br />

ерб1тудеп ролк<br />

За. Керйсгеуйи.<br />

Зе. Тецеу.<br />

36. Ауыстыру (метафора).<br />

Зв. Алмастыру (метонимия).<br />

Зг. Кейштеу.<br />

Зд. Дереказ угымды жандандыру.<br />

Зе. Дерекс1зд1 заттандыру.<br />

Зж. Рэмаздж (символдык) белп.<br />

Зз. Туракты сез TipKeci.<br />

Зи. Улттык, ернек.<br />

Ыктимал жауаптар:<br />

- "Конысы ж1бек, ну тогай,// Айдын шалкар кел едГ, -<br />

узшдющдеи ’шбек" керйсгеуйи (За), оныц йишде метафоралык<br />

эпитет. Ce6e6i бул сез "тогай" мэшн айкындау, ажарлау<br />

кызметш аткарумен катар, ауыспалы мэнге де ие болган: тогайдыц<br />

шбек мата eMecTiri, тек соган уксастыгы аян. "Айдын"<br />

-epi керйсгеуш (За,) epi жалпы TipmuiiK салтанаты (la),<br />

epi су тазалыгын (16) айкындаушы. "Шалкар"-ер1 Kepiicreyim<br />

(За), epi кел келемдшт, су молдыгы айнасы (1г).<br />

- "Ею енеге тел ед1".-кун Kepici непзшен мал багуга байланысты<br />

казак угымьшан тугандыктан да, улттык ернекке (Зи)<br />

жэне езшен кешн туруга лайык "тел" ce3i тусш калуына орай<br />

ею угымды 6ipucripin аркалаган алмастыруга (Зв) да иек артады.<br />

- "Жылы жузд! бэйбйие //Керсендей улкен аякпен //¥ с-<br />

тата саумал бередГ’,-жолдары 6ip кездеп казакгыц бостандыкта<br />

eMip сурген шагындагы сыйластык улг1с1 (2э). Сонымен 6ipre<br />

"керсендей" сезьутымды тецеу (Зэ).<br />

81

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!