13.01.2015 Views

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

магыныц жеке ез1-ак асау жуйр1кт1пн жайып салады. Ce6e6i<br />

жал-куйрык ыскыруы тек айрыкдаа тез козгалыс кезшде туады.<br />

Сондыктан: "жуйтюп, зымырап" (он тертшшщеп), "ушыртып"<br />

(жиырма еюншщеп),-бэр1 жуйр1ктпс салтанаты. Олай<br />

деййшм1з: жай козгалысты "жуйтюп". "зымырап" деп атамаймыз,<br />

бул сездер-аса шапшац жылдамдыкайнасы. Ал, "ушыртып"<br />

C03i тусында ат жуйрйсгт соншалык-канат байлап ушкан<br />

Topi3fli эсер пайда болады.<br />

4. "Танаулары шелектей" (он бесшшщеп), "Кездер1 оттай,<br />

ерйктей" (он жетш1шдеп)-салыстырулары асаудыц 6iTiM<br />

ерекшелиш б1ршама таныта алады. Сезбе-сэз угынсак, танауы<br />

"шелектей", "кездер1 оттай, ергкгей" жьшкыны елестете<br />

аламыз.<br />

5. "Акырды" C03i (бесшшщеп) асау уншщ аса жогары, катты<br />

екенш сэтп ашып тур. Ce6e6i жылкы малы эдетте акырмайды,<br />

бар болганы юсшейд1, аркырайды. Ал, акыру-арыстан,<br />

аю тэр1зд1 yHi айрыкша зор андарга гана тэн дыбыстау<br />

улпс1. MiHe, осы аса кдтан унд1 аю, арыстан, емес, жьшкы<br />

малына тэн ету аркылы Сэкен лирикалык каЬарман мшген<br />

асауды сонша айрыкшаланта, кушейте тускен. Сонымен 6ipre<br />

"оскырды" (он еюншщеп) бейнелеу! де-асау yHi ерекшели,1<br />

белись<br />

6. Жиырмасыншы жылдары елец жазган: М.Жумабаев,<br />

С.Сейфуллин, Б.Майлин, 1.Жансуг1ров стилш зерделесек, 6ip<br />

кезенде жазгандыкган, бул акындарда opi ортак сарын, кезец<br />

стиш; 9pi 6ip-6ipiHe уксамаушьшык, дербес стиль отау TiioceHi<br />

байкалады. Мэселен, 1917 жылгы акпан революциясы эсершен<br />

туган осы "Далада" еленшде С.Сейфуллин лирикалык Kahapманньщ<br />

бежш 6ip эрекетке, нактылай туссек, бостандык уиин<br />

куреске, умтылысын бейнелейд1. Мундай сез1м, есю тэртш,<br />

тецйздж Tiperi патша б шип кулауына насаттанып , ерюндйс<br />

ацсау ce3iMi, Б.Майлиннщ "Ьцырда" елецшде де бар. Бул-кезен<br />

стилшщ айнасы, ею акын туындысындагы идея терюндестш<br />

деймаз. Ал, ею акынньщ лирикалык каЬармандарыныц бостандыкты<br />

ацсау, эрекетке юру турлииелйч эр суреткердщ<br />

стильдйс бшмш аныктайды. Мэселен, С.Сейфуллинде лирикалык<br />

каЬарман эдеттеп ат емес, ерекше асауды MiHin, жай<br />

53

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!