кулндык, мешьур-жуст

Мугал1м корытындысы: Муныц 6api неш ацгартады
Шыгарманыц езекп идеясына , кдЬарман ерекшелтн танытуга
елендей эр сездщ багындырылганын дэлелдейдь Керкем
шыгарманы, оньщ шпнде шагын елещц ой елейнен етюзбей,
кур сьщыртып оки беруден ештене шыкпайтынына осы елещц
талдау барысында да кез жетюзуге болады. 0лец талдау онай
емес. Эйтсе де угайыншы, бшейший деген адамга баспа
бетшде жарияланып жаткдн шырлер аз емес. Мэселе соньщ
берше назар аудара бшуде, 1здену, талаптануда, ершбеуде
жатыр дер едж.
7-сыныпта 9cipece окигалы елендерд! талдау тусында дамыту
(градация) угымын бере бшу керек. Мэселен, Сэбит
Денентаевтыц "Бозторгай" елецшде бозторгайдыц кысым
KepyiH, зорлык иес! юмдер екенш танып бшуш керсету аркылы
акын элеуметпк тецс1здиспц тамыры мен мэнш ашкан.
Назар аударарлык жэйт: акын ерб1ту эдюш сэтт1 колданган.
Алдымен бозторгайдыц турымтайдан зорлык Kepyi гана аталып
етед!. Ол кандай зорлык екенш накты кермеймДз. Келес!
шумактарда кыргидыц беденеге жасаган киянаты бершед1.
BipaK мунда жай кысым керд! деп ете шыкпай, оны накты
бейнелейд1. Бедененщ кыргидан коркып бугып жатканы
керсетшедЛ. Бедененщ 6ip жолдасын кырги устап жегеш баяндалады.
Кур зорлык кылды дегеннен repi булай ернектеу
накты да эсерщ екеш белгш. Ал, келер елец жолдарында
каршыганыц уйректерге жасаган залалы одан да мол, коркынышты:
"Келдей кеп уйректщ арасынан// Шулаган каршыгалап
зар шыгады://...Тыцдаса бул дауысты жакын келш,//
Эр жерде 6ip шурегей жатыр елш".
КейанР! шумактарда ернектелген лашынныц казга жасаган
ектемдай будан бурынгылардыц бэршщ юшен асып туседа:
Тубвде 6ip теректщ бекзадасы
Жеп отыр каздыц етш кеирек керш.
Мше, осы ерютеулер болмай, б!рден лашынныц каздыц
етш калай жегеш бершсе, елец eeepi KeMip ед1. Олец идеясы
негурлым эсерла, пэрменд! болу ушш акын керкем дамытуды
шебер пайдалана биту керек.
Сейзшпп сыньшта оган дешнй едебиет сабагьшда камтыл-
27