13.01.2015 Views

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

сында еи н щ 6 ipi болмаса да, онньщ 6 ipi байкдйтын кез жегп<br />

(ал биде соны жуздщ 6 ipi гана андады ма деп те коркамыз-<br />

К,.Ж.) Мэселен, "Ана тшшдегГ (25.10.1990) макаласында<br />

Э.Нурмагамбетов казак тш н-монгол тш мен, екшшще<br />

(17.09.1992, 1.10.1992)-жапон тш1мен, уийншще (2.12.1994)латын<br />

тш м ен салыстырган.<br />

Э.Нурмагамбетовке суйенш, алдымен баска тищепш, кейгн<br />

казак сез1н келйру ретшен берсек, казак тш мен Латын тип<br />

теркгндестш, ягни тури тш нщ латынга да кеп ыкдал еткеш<br />

кершедк уссы-ыстык, айт-айту, алте-алыс, анео-кэр1 айел<br />

(ана), анте-анда, аптус-аптау ("алтынмен аптап"), атавус-ата,<br />

аула-аула, балло-билеу, касте-кас ("кас суду" мэншде), кавус-куыс,<br />

корда-карта ("казы-карта" мэншде), корс-кора,<br />

купа-куб1, дене-Tic, еректе-ерлгк, форо-бурау, газа-казына,<br />

ыраскор-ызакор, локуакс-лагу, макто-мактау, малингнусмалгун,<br />

нокса-нуксан, орариум-орамал, орнасио-ернек, палус-балшык,<br />

сане-сана, собрие —сабырлы, сууор-су, суурасирак,<br />

суурус-сырык, талеа-тал, теба-тебе, тергум-тер1, тестуу-тостаган,<br />

тотус-тугае, тупЬон-топан (топан су), улуло-улу<br />

(итгщ улуы), ууро-ертеу т.б.<br />

Белгш акын О.Сулейменовтщ "Аз и я" (1975 ж.), "Хат<br />

Tuii" (1998 ж.) ютаптарында да сез тарихы туралы кунды<br />

мэл1меттер мол. Б1з осы орайда жогарыда аталган галымдар<br />

дэлелдерше суйене отырып, эр кезде тури тищершен орыс<br />

тшне енген он мьщдаган сездер йшнен 6ipa3 сезд1 гана ipiicren<br />

усынуды жен кердпе (бу жолы алдымен казакщасын берем1з-<br />

К,.Ж.): жарык-яркий, казына-казна, кышкыл-кислый, кыркрай,<br />

акыру-крик, копару-копать,кара-карий, тасы-таскать,<br />

толы-толстый, тиыш-тише, араздык-разлука, шойын-чугун,<br />

бургы-бурильный, устау, устаган-стакан, сур-серый, ур (урып<br />

таста)-ура, сугу-совать, туман-туман, шубар-чубарий, тщкен<br />

(т1ккан)-ткань, nic (пеш)-печь, Kip пеш (пешке к!ру)-кирпич,<br />

ipeT, рет-ряд, сшекей-слюна, п ш (гашу-кроить)-писать,ошак<br />

(уш аяк)-очаг, оттык-утюг, кубк (кумыра)-кувшин, буир-бугор,<br />

аулау-облава, бай жар-боярин, лашык (алачук)-лачуга,<br />

таптау (табанга салу)-топтать, кесек-кусок, себу-сев, бол-был,<br />

сору-сосать, бос-пустой, бу сор-мусор, болат-булат, топас-<br />

264

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!