13.01.2015 Views

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ce3iniu Еуропа халыктары модениетшщ кдйнар коз! саналатын<br />

Латын тшнде (6 -8 гасырда) "каламус" туршде орын алганына<br />

да мен бермейдь Сондай-ак, М.Фасмер сездтнде дэлслденген<br />

"деньги" сез! туркшк "тенге" сезшен шыкканын<br />

(ал онын ар жагында туркшердщ 6ip кезде акдха орнына тиш<br />

TepiciH колданганын, кейш Tepi орнына "тиынга —тэнгэ, тенге"<br />

деп аталган айналымдык белплер, монеталар шыгарып,<br />

содан казак, тшнде тиын-(копейка)-сакталганын) ескеру керек.<br />

Осы орайда алдымен орыс, сонынан турю сезш келт1рш,<br />

пзсек: алый-алкызыл, бакалея-баккал (ваккал-кекошс сатушы);<br />

барабан-дарабан, башлык-башлык (баска киетш кшм);<br />

башмак-баспак (казакта "ш" орнына "с”" крлданылса, казактан<br />

баска татар, башкурт, шубас, озербайжан, озбек, уйгыр<br />

т.б. тщдершщ nerai 6ip болса да, оркайсысынын жекелеген<br />

дыбы с озгешел^п болатынын да есте устайык, - К,Ж.), буранборан,<br />

бугай-бука, ералаш-аралас, жемчуг-шжу, изюм-жунм,<br />

кабан -кдбан, караул-карауыл (карап турушы), кобза-кобыз,<br />

ковер-кшз (кибиз), колбаса-кулбасты (от шогына, кулше<br />

кактау) т.б. скенше кажет айгактарды М.Фасмер ютабыпан<br />

алуга болады.<br />

Ал, IV-V гасырда б1здщ бабаларымыздын, Рундардын-<br />

Еуропага коныс аударганын, алдымен Баламир (375 ж.) бастап<br />

Дунайга мандай Tipece, кейш Едш (Атилла) бастап (434-<br />

452 ж.) Римге, Францияга жеткенш, онын Еуропа дамуына<br />

кеп ыклал еткенш ескермеуге бола ма! Мосслен, Еуропага<br />

тем ip балкытуды, Kipniurri куйщрш пайдалануды, сабын колдануды,<br />

жетщщршген жазуды, Tirrri христиан дшш ала барган<br />

гундар екенш карапайым окырманнын бшмеут мумюн,<br />

ал мектеп мугагпмдер! еспмесе, ол ынгайсыз жайт. Mine, сол<br />

жорыктар Еуропада кулдык жойылуын, дш, жазу, гылым дамуын<br />

непздегешн бупп калу шындыкка киянат скеш анык.<br />

1994 жылы "Рауан" баспасынан белгии галым Эбшбек<br />

Нурмагамбетовтщ "Бес жуз бес сез" ютабы он мын данамен<br />

шыкты. Кеп адамга соныц e 3i жете коймауы мумюн, ейтсе<br />

де Э. Нурмагамбетовтщ оган дейш де "Ана ттГ газет! бетгер1нде<br />

/25.10.1990, 17.09.1992, 1.10.1992, 2.12.1994 ж. T.6./6ipa3 макала<br />

жариялаганын ескерсек, бул моселелерд1 мугальмдер ара<br />

263

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!