13.01.2015 Views

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

КДЗАК, Т1Л1НЩ БАСКД Т1ДЦЕРМЕН БАЙЛАНЫСЫ<br />

Ka3ipri казак tui бипмшдеп жэне тщщ окыту эдштемесшдеп<br />

кешеццеп колга алына бастаган мацызды мэселенщ 6ipi-K33aK<br />

тип тарихын томага туйык алмай, оны баска тщцермен: орыс,<br />

Еуропа, араб, парсы, жапон, монгол т.б. тщцермен байланыстыра<br />

сараптау. Осы орайда кешеп эм1ршщцйс жуйе кезшде<br />

"халыктар достыгы" деген сездд жш кдйталау дагдыга айналганымен,<br />

оны шын мэншде жузеге асыру болмаганын орыс<br />

тшшдеп Tyn-TopKiHi туркийк Ьездерд1 елемей келу де<br />

дэлелдейтшше назар аударткымыз келеда Кдз1р орыс тшшдеп<br />

туп-теркш1 туркшес сездер саны он мындап саналады десек,<br />

катардагы окырман тугих, мектепте казак тшшен сабакберетш<br />

мамандардыц кебшщ сол салада он сез бшмейтшше кынжылмауга<br />

бола ма Бул он мьщцаган сезге кецш белгенде,<br />

нен1 басшылыкка аламыз десек, тек казак емес, улты немк,<br />

орыс, армян т.б. галымдарыньщ XIX, XX гасырда шыккан<br />

басты-басты енбектершщ езш атап ету жетюл1кт1. Мэселен:<br />

1. JI.3.Будагов. Сравнительный словарь турецко-татарских<br />

наречий. 1,2 т. Санкт-Петербургь, 1869, 1871 г.<br />

2. В.В.Радлов. Опыт словаря тюркских наречий. 1-4 т.,<br />

Санктпетербургь, 1893.-1910.<br />

3. Древнетюркский словарь. Изд., "Наука", Ленинград.отд.<br />

Ленинград, 1969. Т ю р к е * ***><br />

4.Э.В.Севортян. Этимологический словарь'ярммй^язык»^1,2,3<br />

ютап, Москва, изд-во "Наука", 1974, 1978, 1980. а<br />

5. М.Фасмер. Этимологический словарьр,йЦмапаш языкЫгТ<br />

1-4 т., Москва, Изд. "Прогресс", 1986, 1987.<br />

6. Н.А.Баскаков. Русские фамилии тюркского происхождения.<br />

Москва, изд. "Наука", Глав. Ред. Вост. Лит., 1979.<br />

Моселен, мектеп мугал1мдершщ Ke6i казак тшшдеп<br />

"карындаш" сезш орыс тшшдеп "карандаш" сезшен шыккан<br />

дейдх де, онын М.Фасмер сездггшде орынды атап<br />

керсетшгеншдей: "кара" (черный) жэне "тас" (камень)<br />

сездершщ 6ipiryiHeH жасалганын, карындаштын сыртгкы агаш<br />

капсырмасын алып тастасак, шпнде расында узын кара тас<br />

жатканын ескермейд1. Ал, кунделист1 колга устайтын "калам"<br />

262

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!