кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст кулндык, мешьур-жуст

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

сез МАРЖАНЫ Кейшп кезде Tin байлыгына жаппай кецш беле бастасак, ол да мэдениет1м1з бен енерш!здщ, гылымымыздыц ескендитнщ, есейгенддгшщ нэтижеа. Кез - келген зиялы адамньщ бшжтшт, мэдениеттшп ез мамандыгын жете игерушен гана емес, енер-бш1мге кдншалыкты кумар болуынан да коса танылатыны белгш. Сол енер-бшмге барар жол тш байлыгын менгеруден басталады. Мэселен, ыдыс буйымдарын сататын дукенге юрген адам тек тарелка алгысы келсе, eici турл1 айтуы мумин: 1. "Маган тарелка берйцз". 2. "Маган ыдыс берйнз". BipiHiniae келупп не алмагын тура айтады. Тарелканын ьщыс турше жататыны белгш. Екшнй мысалда келуш1 оныц жалпы атауын гана пайдаланып, накты кдй rypi екенш керсетпей тур. Эрине, дукенде соцгы етшйи айтылганда, сатушы ьщыстын кай турш берерш бшмей, карсы сурак коюы, сол аркылы 6uiyi ыктимал. Келунй ен болмаганда кажет сез ойына туспесе, тарелка койган сереге карай кол созып ымдап TycinaipyiHe де болады. Щздщ назар аудармагымыз:"тарелка" ce3i eciMi3re туспей, "ыдыс" деп атай салуымыз %рйд1 сез колдануларымыз, белпл1 6ip угымды накты бере бшмеуш1з , ешрДе аз кездеспейд1. СшйЙз дэлелд1 болу ушш 6ip гана "куану" угамьш берудеп 1здешстер тарихын арнайы карастыргымыз келеда. 1983 жылы "Жазушы" баспасьшан шыккан "Жанымнын жарыгы" итабында Ибрагим Исаев ез куануларын былай баяндайды: 1. Шумпищейщ шырын - шаттык езен1м, Куанганда дуниенщ 6epi эсем. (25-бет) 2.Сол кунэаз он еюнщ 6ipi боп Кетш калмай, Жургешме Tipi боп Куанам да,.. Кейде катгы кысылам. (27.) 3. Жумысым жок, ержкен Bipey ме деп ойлама, 230

Бугш аздап куанып, Жолга карап журген ем. (47.) 4....Кейде одан сон туганыма куансам, Кейде бурын тумаганыма екшем. (62.) 5.Бастагы бар сетаздЬсп лактырып Ж1берд1м де, Куанганнан жыладым, YpeftiMfli намысым кеп жатты урып. (66.) 6.К^налганым - Дауысымнан уялдым, Куанганым - Адцым ceHi Kepiui ran . (70.) Жас акын Бакгыбай Айнабековтын 1985 жылы "Жалын" баспасынан шыккан "Eraiii" жинаганда да эр кездеп адам куанышын ашуга 6ip га на сез пайдаланылады: 1. Сол шаттыкты корем де, Куанамын, B ipaK байыз таппай жур, cipo, жаным. ...Кеше тутш тутеткен кос босагам, Куанта алса жарайды енш халкын... Шакырып ем сол уш1н - Бата алгалы, Kopi коцш куанбай жата алмады. ...Бэрш белд1, Домене калдырмады. Содан кейш... Куанып... Тан кылганы: SopiMi3Ai суйд! де: -Жаксы!-деп, ол Жатып кдлды Орнына барды-дагы... ...Ертещне... Б1з турар десек... Мэнп Сол куанган калпында коз uiirrri. (9-11.) 2. CeHi узатып турмыз 6i3 - 231

сез МАРЖАНЫ<br />

Кейшп кезде Tin байлыгына жаппай кецш беле бастасак,<br />

ол да мэдениет1м1з бен енерш!здщ, гылымымыздыц<br />

ескендитнщ, есейгенддгшщ нэтижеа. Кез - келген зиялы адамньщ<br />

бшжтшт, мэдениеттшп ез мамандыгын жете игерушен<br />

гана емес, енер-бш1мге кдншалыкты кумар болуынан да коса<br />

танылатыны белгш. Сол енер-бшмге барар жол тш байлыгын<br />

менгеруден басталады. Мэселен, ыдыс буйымдарын сататын<br />

дукенге юрген адам тек тарелка алгысы келсе, eici турл1<br />

айтуы мумин: 1. "Маган тарелка берйцз". 2. "Маган ыдыс<br />

берйнз".<br />

BipiHiniae келупп не алмагын тура айтады. Тарелканын<br />

ьщыс турше жататыны белгш. Екшнй мысалда келуш1 оныц<br />

жалпы атауын гана пайдаланып, накты кдй rypi екенш керсетпей<br />

тур. Эрине, дукенде соцгы етшйи айтылганда, сатушы<br />

ьщыстын кай турш берерш бшмей, карсы сурак коюы, сол<br />

аркылы 6uiyi ыктимал. Келунй ен болмаганда кажет сез ойына<br />

туспесе, тарелка койган сереге карай кол созып ымдап<br />

TycinaipyiHe де болады. Щздщ назар аудармагымыз:"тарелка"<br />

ce3i eciMi3re туспей, "ыдыс" деп атай салуымыз %рйд1 сез<br />

колдануларымыз, белпл1 6ip угымды накты бере бшмеуш1з ,<br />

ешрДе аз кездеспейд1. СшйЙз дэлелд1 болу ушш 6ip гана<br />

"куану" угамьш берудеп 1здешстер тарихын арнайы карастыргымыз<br />

келеда. 1983 жылы "Жазушы" баспасьшан шыккан "Жанымнын<br />

жарыгы" итабында Ибрагим Исаев ез куануларын<br />

былай баяндайды:<br />

1. Шумпищейщ шырын -<br />

шаттык езен1м,<br />

Куанганда дуниенщ 6epi эсем. (25-бет)<br />

2.Сол кунэаз он еюнщ 6ipi боп<br />

Кетш калмай,<br />

Жургешме Tipi боп<br />

Куанам да,..<br />

Кейде катгы кысылам. (27.)<br />

3. Жумысым жок, ержкен<br />

Bipey ме деп ойлама,<br />

230

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!