кÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ
кÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ ÐºÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ
-мулюн тиеген арбалар да сыкырлап кеп, тар Kenip алдында кептелт турып алады.//Нурпешсов Э. (4, 627.) 4. блендер туйш кецшге, Оралдым кеше Кэройдан: ©Hipi былкып егшге, 0HiMi калай молайган//Орманов F. (19, 312.) 5. Какалып кальщ б1ткен бидайык пен кек еркек кел бетлндеп буйра толкындай ертелькеш децбекшйда де жатады. //Кеюлбаев Э. (38, 153.) 6. Сарысудын бойына бытыса бггкен терекп, кайынщы, емен, уйенкт кальщ тогайдьщ аржагындагы кулгш кек жазыктьщ киыр шетшен тенкершген казандай кып-кызыл кун шыкканда, Ораз-Мухаммед ат басын келенке бетке бурды.// Магауин М. (39, 71.) 7. Балык кез сайын кур емес, с1релеп 6erin капты.// Нурпешсов 8. (4, 179.) 8. Ka3ip сол далалыкта кек егш какалып шыгыпты. Тунып тур-ау!..Тунып тур! //Бу да сонда. (162 б.) 9. Жылан деген жыл келш, Тутаскдн кдлын халкымньщ Суырылды шегес1.// К,уттыбайулы Ергебек. (27, 133.) Жогарыда келт1ршген бастапкы мысалдагы "epuiin" ce3i карагай, кайыцнын жишш сондай, 6ipirin, айкасып ecyiH накыштау аркылы сан мелшерш коса ангартады. Кшз уй шпне бфталай адам сыятынын бшемхз Егер сыгылыса орналасса (екппш мысалдагьщай), олардын едеуф екещ де анык Сондай-ак Kenip алдындагы "кептелу" де, enipfliH егшге "былкуы" да, шептщ "какалып", агаштардьщ "бытыса" 6iTyi де epi олардын туру, орналасу калыптарын, epi соншалык жиш1гш, каншалык кептйгш, оган коса автор катысын коса елестетедь Bejnini 6ip кещстшке адамньщ , заттьщ т.б. толу, сыймауын айкындау барысында олардын сан мелшерш аныктау улгшер1: 1. Т1релген дуние жасауга, Бейшешектей турленш, Орданьщ inii жайнаган.//0тем1сов Базар. (36, 294.) 220
2. Толыпты талай ещрге Топырак кауып жендеттер.//Орманов F. (19, 202,) 3. Ж етш ареп жалгыз дэн, Кдра жерде кдлмасын, Толтыр сыкдп алтын га Колхоздардын камбасын!//Аманжолов К, (24,313- ЭМ.) 4. Шецбер1 шерткен бай кырман, Ортаяр емес толы астык.//Орманов F. (19, 313.) 5. 9cipece, Экпар мен Эбшгазыга акысы кеткендер алга таман ентелесш, мал корасыньщ алдын керш барады. // Жумадшов К, (18, 262.) 6. Осы орындардыц борш толтыра кернеген журт тагы да Teric ermin, ещреп жьшауда. //Эуезов М. (29. 442.) 7. Ен коныс, токты коздап, тай кулындап, Bipi мын боп, ел лыкып кысы-жазы.//Жарьшгасулы Шернияз. (36, 24.) 8. Елщ бар СуШцщктей шалкып жаткан, Кемдш жок мал менен бас, бггкен бактан. Лык^>1лдап кемершен асып жатыр Есш, Нура секшд1 тасып аккан.//Моукеулы Сакау. (30, 60). 9. Баку, Емб1 фонтанынан, Мунай атып лакылдады, Домналарда, мартендерде Болат кайнап сакылдады.//Аманжолов К, (24, 33-34.) Жогарыда алынган алгашкы мысадцагы "т1релген" сезш алып тастап, тагы да "коп" сезш коя салсак, дуние молдыгын жай хабарлау, накты елестете алмау боп шыгар ед1. Ал, мунда дуниенщ т1реле жиналуын кескшдеу аркылы сан мелшер1Н гана емес, уй жиЬазынын орналасу TopTi6iH де айкындап тур. Сондай-ак ym in u ii мысалдагы ym iH m i тармакты "толтыр коп кып алтынга" деп буын санын сактапак озгерт1п керел1к. Онда "сыкап” сезш деп нактылыкка коса лирикалык каЬарманнын бай астыкты мактаныш етуш, соган байланысты туган жауапкершш1к сез1мш де коса жогалтар ед1к. Демек бул мысалдар да кубылысты дол, ай- 221
- Page 169 and 170: акку, мурша келмей,/
- Page 171 and 172: келге жылап акты//А
- Page 173 and 174: аныктауда сез магы
- Page 175 and 176: I. ЖАНСУПРОВТЩ "КУЛА
- Page 177 and 178: нын багамдауына му
- Page 179 and 180: "бултылдап", былкыл
- Page 181 and 182: Бакырмай домбыраны
- Page 183 and 184: аркылы Акан уш эсер
- Page 185 and 186: Суалдьщ, сорлы иецн
- Page 187 and 188: Ыкгимал жауаптар: -"
- Page 189 and 190: -Кулагерге кастанд
- Page 191 and 192: мен 6ipre "терт аяк,ты
- Page 193 and 194: Аулына ас бергеннщ
- Page 195 and 196: Жерге алып нокгалы
- Page 197 and 198: Y IIIIH IIII Б0Л1М М ЕКТЕП
- Page 199 and 200: лактасын. дауыл eicipc
- Page 201 and 202: 4. Сондай жел аралас
- Page 203 and 204: журю, буландау, бул
- Page 205 and 206: 2. Ол катарынан уш б
- Page 207 and 208: Мугал^м будан кейш
- Page 209 and 210: "кеп" у г ы м ы н д а м
- Page 211 and 212: З.Жыбырлап келдщ бе
- Page 213 and 214: Улгайган жасывда м
- Page 215 and 216: 2. Алгашкы келген эс
- Page 217 and 218: Кдбыргасын сегйггш
- Page 219: Малынган бау-бакща
- Page 223 and 224: Этеке, емес бшгенщ./
- Page 225 and 226: Бул мысалда (баска
- Page 227 and 228: Желекп жас кедшдей
- Page 229 and 230: Сонан сасып турмас
- Page 231 and 232: Бугш аздап куанып,
- Page 233 and 234: 8. Мен куансамбшесщ
- Page 235 and 236: Апыл-тапыл алдында,
- Page 237 and 238: ернектердщ жеке-же
- Page 239 and 240: ган сездер модцыгы
- Page 241 and 242: 3. Бшу керек 6ip туган
- Page 243 and 244: жумып алып, imiMHeH мар
- Page 245 and 246: тасу гана бар тэр1з
- Page 247 and 248: V. КОП С0ЙЛЕУ, GCIPE АЙТ
- Page 249 and 250: Эрюмнщ op турл1 гой к
- Page 251 and 252: Кшдерден жылай кдл
- Page 253 and 254: 14. Кдраймын айналам
- Page 255 and 256: Кдзак, Tuii байлыгын:
- Page 257 and 258: 7) Бел1 буюрейген, ап
- Page 259 and 260: VIII. Белгш flip кубылы
- Page 261 and 262: Сойпп шагын макала
- Page 263 and 264: ce3iniu Еуропа халыкта
- Page 265 and 266: тупой, сом-сумма, т.
- Page 267 and 268: "унату турлерГ берш
- Page 269 and 270: Мысал турлерк 1. Ада
-мулюн тиеген арбалар да сыкырлап кеп, тар Kenip алдында<br />
кептелт турып алады.//Нурпешсов Э. (4, 627.)<br />
4. блендер туйш кецшге,<br />
Оралдым кеше Кэройдан:<br />
©Hipi былкып егшге,<br />
0HiMi калай молайган//Орманов F. (19, 312.)<br />
5. Какалып кальщ б1ткен бидайык пен кек еркек кел<br />
бетлндеп буйра толкындай ертелькеш децбекшйда де жатады.<br />
//Кеюлбаев Э. (38, 153.)<br />
6. Сарысудын бойына бытыса бггкен терекп, кайынщы,<br />
емен, уйенкт кальщ тогайдьщ аржагындагы кулгш кек жазыктьщ<br />
киыр шетшен тенкершген казандай кып-кызыл кун<br />
шыкканда, Ораз-Мухаммед ат басын келенке бетке бурды.//<br />
Магауин М. (39, 71.)<br />
7. Балык кез сайын кур емес, с1релеп 6erin капты.//<br />
Нурпешсов 8. (4, 179.)<br />
8. Ka3ip сол далалыкта кек егш какалып шыгыпты. Тунып<br />
тур-ау!..Тунып тур! //Бу да сонда. (162 б.)<br />
9. Жылан деген жыл келш,<br />
Тутаскдн кдлын халкымньщ<br />
Суырылды шегес1.// К,уттыбайулы Ергебек. (27,<br />
133.)<br />
Жогарыда келт1ршген бастапкы мысалдагы "epuiin" ce3i<br />
карагай, кайыцнын жишш сондай, 6ipirin, айкасып ecyiH<br />
накыштау аркылы сан мелшерш коса ангартады. Кшз уй шпне<br />
бфталай адам сыятынын бшемхз Егер сыгылыса орналасса<br />
(екппш мысалдагьщай), олардын едеуф екещ де анык Сондай-ак<br />
Kenip алдындагы "кептелу" де, enipfliH егшге "былкуы"<br />
да, шептщ "какалып", агаштардьщ "бытыса" 6iTyi де epi олардын<br />
туру, орналасу калыптарын, epi соншалык жиш1гш,<br />
каншалык кептйгш, оган коса автор катысын коса елестетедь<br />
Bejnini 6ip кещстшке адамньщ , заттьщ т.б. толу, сыймауын<br />
айкындау барысында олардын сан мелшерш аныктау<br />
улгшер1:<br />
1. Т1релген дуние жасауга,<br />
Бейшешектей турленш,<br />
Орданьщ inii жайнаган.//0тем1сов Базар. (36, 294.)<br />
220