Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
"медщреген" , кесемше туршде келген "шаншылып" сездерш<br />
де айкындау, ажарлау ynruiepi, эпитет, деп кабылдаймыз.<br />
15. Тецеущ бищретш сездер де бейнелишсп, суреттшкп<br />
непздеу1мен кунды: 1) "Кел ед1 кенайнадай". -6.2) "0зеп ерттей<br />
куйш-жанып", -243, 3) "Найзадай боп жаншылып", -286.<br />
16. Метафораны пайдалануда да акынньщ сез колдану<br />
шеберлпл танылады: 1) "Саяда 6ip кел бар едй//Сырлы кесе<br />
аясы,"-3,4. 2) "Бейне колмен салган ирек//Келдщ жасыл<br />
кестесГ. - 12. 3) "Пай нгымыллык-жасыл курак", 1 17. 4) "Айна<br />
келдщ суы-кумю".-25. 5) "Ак, шашакты тадцап тутш,//Шашты<br />
мелд1р айнага".- 112 т.б.<br />
Осы орайда алдында гана "кумю суды" TipKeci шпндеп<br />
"кум1с" сезш эпитетке, оньщ шйнде метафоралык эпитетке<br />
жаткызып, ал-осындагы (4-мысалдагы) "кумю" сезш неге<br />
метафора деп санайтынымызды делелдеу керек. "KyMic суды"<br />
т1ркесщце "суды" ce3i алдында кел in, оньщ белгш! 6ip сипатын<br />
керкейте тускещцктен де,эпитетке жаткызылган "кумю"<br />
сез! сонгы мысалда ештенеш ажарламай, кайта суды кумюке<br />
балау ретшде келпршп тур. Сонгыда суды айкындау емес,<br />
кайта оны кум1ске уксату жузеге асып, "кумю" ce3i б1ржола<br />
ауыспалы магьшага ие болып, жеке отаутшкен. Сейлем Mymeci<br />
тургысынан талдасак та, алгашкысы ("KyMic суды" йркесщцеп<br />
"кумю" ce3i) аныктауыш та, соцгысы (“суы-кумю" дегендеп<br />
"KyMic" ce3i) баяндауышкэ жатуы да тегш емес. Кдйткенде де<br />
сез магынасы ymiH онын жеке иемденген магынасымен катар<br />
турган орныньщ да рол1 зор екенше осы мысал аркылы кез<br />
жетизуге болады. Бул icnerri пшрд! сонгы мысалдагы "айнага"<br />
сез! туралы да айтар ед1к. Меселен, осы дастанда<br />
бершген: "Эдем! еда медщреген //Айна келдщ кернеп"- 14)<br />
жолдарындагы "келдщ" ce3iH ажарлап тургандыктан да, "айна"<br />
ернегшщ эпитет, онын шйнде метафоралык эпитет eKeHi анык.<br />
Ал. сонгы мысалдагы "айнага" ce3i еш KepiHicri ажарламай,<br />
бар угымды езше жинактап, ауыспалы магынада колданылып<br />
турганы белгш1. Осы "айнага" накышын оньщ eiciHmi<br />
сьщары "кел" ce3i Tycin калуына байланысты метонимияга,<br />
немесе аталган угым тек келге байланьш калган жок деп,<br />
метафорага жаткызуга да болады. Муньщ 6epi балама TypiH<br />
172
Change language