кулндык, мешьур-жуст

14. Эпитет сездерд1.
15. Тенеущ..
16. Метафораны..
Сурактар жаздырылганнан кешн, окушылардыц ойлануына,
тапсырма орындауына белгип 6ip уакыт бёршеда де,
мугал1м шыгармадан узнщ окып (не окытып), кай окушы -
ныц кандай жауап эз1рлегенш аныктауга ю.р1сед1 Осы орайда
алгашкы суралган окушы кате белп койса, окытушы: "Кэне,
ьамде баскаша niKip бар",-деп кластагылардьщ тепе 6ip сауал
тещрегшде ойлануын уйымдастырады. Мэселен. "Маржан
кумы, KyMic суы//Кел ед1 кец айнадай", -дегенде , алгашкы
окушы "маржан" сезш эпитетке (демек 14 цифрьш койып),
ал eiciHmici nimiH келютшшне (3) жаткызуы мумкш. Мугалш
осы пшрдщ eKeyi де "дурыс" екешн мэл1мдейщ. Сондай-ак
"кумю" co3i тусында да, 6ipeyi "эпитет" , eiciHmici "су тазалыгы"
(2), yniiHniici рец эдемшш. (I) десе, окытушы "кумю"
сезшщ осы уш багага да лайык екенш айтып, окушы жауаптарын
туйшдеп бага береда. Одан opi "9fleMi efli медщреген//
Айна келдщ корнеп",-дегенде, "мелд1реген" co3i туралы TYpлi
niKip айтылуы ыкгимал. MyraniM сол пиардердщ шпнен су
тазалыга (2), эпитет (14) деп белгшегендерге дурыс белши
кояды. "Meлдipeгeн" сезшщ eciMiue аркылы жасалган эпитет
улгкл eKeHi керсетшедо. "Айна" ce3i тусында мугал1м оньщ
эпитет екенш колдай отырып, сол сездщ ауыспалы магынада
турганына, метафорага да катысты екенше кедш белед1. Демек
турган орнына байланысты белша 6ip айкындау кызметш
аткарып, эпитет болуымен катар, метафорага да, ауыспалы
мэнге де, тэн болгандыктан , ол сезш жай "эпитет" деумен
шектелмей, "метафоралык эпитет" деп атаган жен. Сонымен
катар "айна" сезшен келдщ тазалыгы, рец эсемдт кершеда
деген шкгрлерде дэн бар екеш айтылады. Кдз'{р казак
мектептершде сез магынасын бше коймайтындар орыс
мектебшен ауысушьшар есебшен кебейгенш ескерт, мугалш
6ipa3 сездердщ магынасын алдын ала esi туешдергеш жен.
Мэселен: "Су бепнде елб1реген //Ак шашакгар ернеп",-жолдары
окылганда, окытушы "елб1реген" ce3i магынасына арнайы
токталуы керек. Атап айткднда, дэл осы тармактардын
166