You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
жузеге асады. Мэселен:"Кдын кун туган алаш баласына,//<br />
Шубырып жапанньщ cap даласында", -деталындагы 6ip гана<br />
"шубырып" сезше 9pi мындаган адамдардыц мекеншен 6e3in<br />
журу реп, epi соган деген аяныш, куйзелю коса ершген. Сондай-ак"Кекшеде<br />
куш кеше койдай ерген//Турл1 ац: 6epi, буты,<br />
маралы да",-тармактарындагы "койдай ерген" пркесш ен ан<br />
KenTiriH (аз, сирек болса, койша ере ала ма) керем1з. К еппк<br />
угым орын TepTi6i, житие сипаты аркылы да жасалады: "Ертеде<br />
жел етпейтш кызыл агаш//Дарига, бул кундерде жапжаланаш"<br />
(306.) Мше, осындагы агаштардан жел eTneyi олардьщ<br />
сонш алы к тыгыз, уйыса орналасуынан, демек, аса<br />
кепппнен екеш белгш. Сонымен 6ipre:"Byxap мен Тепкара<br />
жырлаганда//Толкынды тунгиыкбоп тегшер жыр" (31б.)-жолдарында<br />
дерекйз угым жырдьщ заттанып, суйыккд айналып,<br />
тегшуш кестелеу кемепмен opi кеппк угым, opi соган суйсшу<br />
коса жузеге аскан. Немесе: "Кеудецщ касиети соуле кернеп"<br />
(34)-ернегшдеп "кернеп" ce3i inuti сез1мнщ заттанып, молайып,<br />
толганы соншалык, сыймагандай есер каддырып, KenriKri<br />
ацгартумен катар соны багалауды кабагат накыштаган. Ал,<br />
"Шалкыган махаббат от аспанга ерлеп" (34б.)-кестеандеп от<br />
келемш ашарлык "шалкыган", "ерлеп" сездер1 белгшi 6ip кубылыстын<br />
аумагын межелетш, оньщ молдыгын да, оны кызыктауды<br />
да камтыган. Казак батырларыньщ жиналып, жауга<br />
аттанганын зерлеген мына KepiHicKe шукшисак:"Жецкшin<br />
кузд! KyHri кешкен булттай//, Кап-кара, ортасы ой боп, кол<br />
козгалды" (446.). Осындагы "жецкшш" c©3i жорыкка шыгушылардьщ<br />
журу peTiH, сонш алы к молдыгын (аз болса,<br />
"женкшш" дей алмас едйс)жене соган деген ризашылыкты<br />
кестелесе, "кешкен булттай" Teneyi мен "кап-кара" Kepiicreyinii<br />
сол кептпс угымын тулгаланта тускен. Ал, шагын топты жау<br />
коршауын бедерлеген: "Б1разы eciH жиып бер1ккен ел//Кару<br />
ап, кара курттай кужынасты" (47б.),-узшдю4ндеп "кужынасты"<br />
ce3i жау KenTiriH козге урады. Муньщ 6epi акынньщ аз<br />
сезбен накты сурет сала 6uiyiH жене сол кубылыска деген<br />
лирикалык кейшкер ce3iMiH шынайы да есерл1 бейнелеу<br />
шеберлшн делелдейд1.<br />
9. Дастандагы KepiKreyinrrep (эпитеттер) де белгш 6ip кубы-<br />
143
Change language