кулндык, мешьур-жуст

де, Баянды актарлык, себеп те орын алган: "Кул болса 6ip кыз
ушш балдырганы//Алашка будан да ауыр шер бола ма" (40
б.)-деген батыр Te6ipeHici -оньщ iciHin он екендшнщ айгагы.
Бул туста саткындьщ келпршмейщ деген идея орыс жазушысы
Н.В.Гогольдьщ 1839-1841 жылдары жазылган "Тарас Бульба"
повесше аркду болганын еске саламыз. Шыгармада Тарастьщ
ею улы болганы, улкеш Остаптыц ел1 ушш арпалысып,
колга Tycin, азаппен олпршерде де намысын сактай
бш гет, сол ушш оке сушспеншшгше беденгеш, ал Kiniici
Андрийдщ KepiciHiiie болып шыкканы белгш. Шыгармада
жау жактьщ кызыньщ азгыруына epin, ез адамдарына карсы
кол кетерген Андрищй устап алганда, екесшщ:"Осынша
азып сатыла ма екен Именбедщ, даннен бездщ. Елжуртьщнан
бездщ! Енд1 есеп берер кезщ келген шыгар...
Токта, туе аттан!"-дегеш, артынша:"Тур, тыпыр етпе! 0з1м
тугыздым, енд1 ез колыммен елпремш!" (Н.В.Гоголь, Тарас
Бульва. Алматы, Жалын, 1982, 105-106 б. Ауд. Т.Нуртазин)-деп
, атып елт1рген1 мел1м. Онын уетше ем1рде калмак
кызы yriTiHe epin кашатын Баян iHici емес, оньщ шеберелес
агасы Сары батырдьщ баласы Кыстаубай болганын,
eKeci елйруге буйырса да, Баянньщ оны жасырып, Tipi
калдырганын еске саламыз. Кейш аман калган "улын Kepin,
Сары батыр ж!будщ орнына Баянга катты ренж1пт1 десед1"-
деген EpiK Аскаров (Батыр Баян туралы 6ipep дерек//
"Жулдыз" журналы, 8, 1989, 125 б.) мел1метше назар аударсак,
саткынды келпрмеу идеясыньщ сол кезде устем болганына
коз жетьазем1з. Муньщ 6epi опасызды кешхрмеу идеясынын
орынды екенш делелдейд1. Осы орайда Баянньщ
актык шайкаска умтылуы ini осалдыгына, казасына шыдамау
деп б1ржакты, ycTipT TyciHyre болмайтынына кенш
белем1з. Б1здщше, Ноян TaKcipeTi Баянды ширыктырып,
оньщ окшау да ерен сурапылга умсынуын тездетуш1 гана
деп кабылдаган жон. Ал, ен бастысы не десек,ол-орталык
каЬарманньщ саткынды кеш1рмеуге де, Отан ушш ез жанын
киюга да дайын екендш.
Шыгармага арналган 6ipimni сагат осьшай етсе, келесще
MyraniM алгашкы сабакта талданган уз1ндшерден баска метш
141