кÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ
кÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ ÐºÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ
(9), epi су тазалыгы (5), epi рец едемиип (1) айнасы. 1ргелес орналаскан "деп-децгелек"-кер1ктеуш1 (9), сонымен 6ipre ninriH (форма) ерекшелш (2)белис1. "Украйды Айга"-тецеу (10). Мугалш одан epi мына жолдарга назар аудартады: Бауырында Бурабайдыц кальгц агаш, Кешишщ жалыменен 6iTKeH жалгас. Арудыц акден ерген бурымындай Карагай , кызыл кайыц, талы аралас (30 б.) Ыктимал жауап: -Екшый жолдагы "жалыменен" ауыстыруга (метафорага - 11) жатады. Олай дейптм1з: тау басындагы, дейектей туссек, желкеандеп агаштар шогыры жылкы жалына уксастырылган. Осы орайда бул yrbiM-Tipuiuiiri малмен, жылкымен тыгыз байланысты казак халкына етене жакын болуымен де улттык орнек (18) айгагы. Ал, упшлш жол тутасымен курд ел i тецеуда бйцйред1 (10). Одан epi дастанныц осы узшдшерден баска белегшен кажет мысалдар теру, ipiicrey, жуйелеу, талдауга ез1рлену уй тапсырмасы ретщде бершед1 де, мугал1м Ноян бейнесше уцшедА. Bcipece дастандагы елеуш окигага езек болган жас жггтщ колга тускен калмак кызына деген сушспеншшгше козгау салган ару сулулыгына ден койгызады: Торгын ет, шапактай бет, Tici - меруерт, Сездерг су сылдырлап куйылгандай. Bip улап кезкарасы, 6ip айныткан Жулдыздай еркелеген сенбей-жанбай, Леб1з1-ж1бек, леб1- жумак жел1 Кеусардай таткан адам калар канбай (36.). Ыктимал жауап: -Бастапкы "торгын" сезше epi керпсгеузш (9), epi жумсактык, майдалык (6) белпсш катар коямыз. "Шапактай''-epi тенеу (10), epi рец едемшт (I), "меруерт" -ауыстыру (11). Егер "меруерт Tic" десек, "меруерт" кершгеуйп болар ед1, ал бул арада "меруерт" TicTi ажарлауга емес, уксатуга колданылып тур. ЕкшгМ жолдагы "су сылдырлап куйылгандай"-курдел! тецеу (10). Сонымен 6ipre "сылдырлап" еезщйе дыбыс ерекшелш (4) бар. Тертшип тармак тутасымен курд ел i тецеуге жатады. 138
Бесшшщеп "ж1бек"-эр1 KepiKTeyim (9), ep i майдалык, (6) астасуы. Одан epi окытушы Ноянньщ гашыкгык сез1мшщ шынайы даму устшде бершгенше мойын бургызады: Келгенде-ак сулудьщ 6ip карауынан Ноянньщ журегшде ушкын туган. Сол ушкын ертке айналып жап-жас Ноян, Алысып журегчмен, аласурган (336). Ноян да сол сулуга теги балдай, Мелд1реп караушы ед1 коз! тал май. Мае болып, дене тугш, жаны елж1реп, Жуткандай сол соулеш демш алмай (34 б.) Ыкгимал жауап: -EKiHini жолдагы "ушкын" мен ушшшщеп "ертке" сездерш ауыстыру (11) санаймыз. Еж1ктесек, адам ce3iMi алдымен ушкынга, кейш содан ерютеген ертке баланып, шартты уксастыкка иек артып тур. Шартты (17) болу ce6e6i - созбе - сез туенщрт, адам сезшшде шынында ушкын, ерт пайда болды деп те айта алмаймыз. Ал, тертшшщеп "алысып" сезшде алдымен шарттылык (17) орын алган. Шынында мунда баска адаммен куш сынаскандай жулкысу мумюн емес, соган парапар етшш кетермелеу бар. Сонымен 6ipre бул накыш сол тармактагы "аласурган" сез!мен иык суйесе келе адамныц imici толганысын (19) ашады. "ToTTi" -epi шарттьшык (17), ягни демн4н, тшмен жалаудьщ нетижеа емес, epi к0piктeyiш (9). "Балдай" -epi тенеу (10), epi теттшйсп ep6iTin кестелеуд1 жузеге асырушы. "Молд1реп"-ор1 ынтыга караудьщ накгы 6ip KopiHici, epi Ноянньщ балауса пок ce3iMiH ангартуга да сеуле ceбeздeйдi. "Жан"-кезге KepiHyre емес, угынуга гана непзделген дерекс1з угым. Демек "елж1реп" сезшде сол дереказдщ заттана отырып, жандыга да тон ерекета камтуы жузеге аскан. Сонгы "Жуткандай сол сеулеш демш алмай" жолы-epi ес5мшеге арка суйеген тенеу (10), opi шарттылык (17) жемкп. Шынында белгЫ 6ip суйыкты ciMipyre болар, ал сеулеш "демш алмай" уздйсаз жуту мумюн емес. Бул шарттылык жшт уздггуш негурлым эсерл! жетюзуге багытталган. MynuiiM ею жас ушырасуын, табысуын дейекгемес бурьщ 139
- Page 87 and 88: жерд1 кушактап мен
- Page 89 and 90: алмай жур. Элде ола
- Page 91 and 92: Ыктимал жауаптар: "
- Page 93 and 94: дегендеп "кекке" се
- Page 95 and 96: 2e. Эарелеу. 26. Ултты
- Page 97 and 98: к -"Сыпыра шауып кыр
- Page 99 and 100: лык; кэЬарманньщ бе
- Page 101 and 102: 2. Сэкен стилше багы
- Page 103 and 104: -Осы icnerri пшрда "Жаз
- Page 105 and 106: ЕК1Н Ш 1 Б0 Л 1М МЕКТЕ
- Page 107 and 108: Ыктимал жауаптар: -
- Page 109 and 110: -Балалар , манадан 6e
- Page 111 and 112: оньщ пншде ертегше
- Page 113 and 114: де, хан да 6ipa31зденг
- Page 115 and 116: Ал, ец соцында Жама
- Page 117 and 118: лыскд дэл бага беру
- Page 119 and 120: нады. Сондыктан да
- Page 121 and 122: шырауы да сол "аппа
- Page 123 and 124: 5. Ок тигеннен кейшп
- Page 125 and 126: шалык, келемд1 болы
- Page 127 and 128: 1. Саркытындай ел1мн
- Page 129 and 130: 5. 1. (Аккулар туралы)
- Page 131 and 132: сыбырлауы (6ipiHnrifle);
- Page 133 and 134: 3. Ill отымай шолжац е
- Page 135 and 136: "Мына жаткан "Жетш к
- Page 137: Сауал бершгесш, муг
- Page 141 and 142: де, Баянды актарлык
- Page 143 and 144: жузеге асады. Мэсел
- Page 145 and 146: кейш орныгып, мацай
- Page 147 and 148: орналасуга тик "тас
- Page 149 and 150: парсы C03i, "тун кебел
- Page 151 and 152: г агытудыц сейлеу Ty
- Page 153 and 154: маганын, жапырагы м
- Page 155 and 156: Тастарды домалаткд
- Page 157 and 158: -"Оралган am белше". -T
- Page 159 and 160: -Адактыц куши екенш
- Page 161 and 162: icnerrec болганы анык,.
- Page 163 and 164: ец алдымен акку унш
- Page 165 and 166: С.СЕЙФУЛЛИННЩ "АККУ
- Page 167 and 168: "Кдзак, тш нщ тусшде
- Page 169 and 170: акку, мурша келмей,/
- Page 171 and 172: келге жылап акты//А
- Page 173 and 174: аныктауда сез магы
- Page 175 and 176: I. ЖАНСУПРОВТЩ "КУЛА
- Page 177 and 178: нын багамдауына му
- Page 179 and 180: "бултылдап", былкыл
- Page 181 and 182: Бакырмай домбыраны
- Page 183 and 184: аркылы Акан уш эсер
- Page 185 and 186: Суалдьщ, сорлы иецн
- Page 187 and 188: Ыкгимал жауаптар: -"
(9), epi су тазалыгы (5), epi рец едемиип (1) айнасы. 1ргелес<br />
орналаскан "деп-децгелек"-кер1ктеуш1 (9), сонымен 6ipre<br />
ninriH (форма) ерекшелш (2)белис1. "Украйды Айга"-тецеу (10).<br />
Мугалш одан epi мына жолдарга назар аудартады:<br />
Бауырында Бурабайдыц кальгц агаш,<br />
Кешишщ жалыменен 6iTKeH жалгас.<br />
Арудыц акден ерген бурымындай<br />
Карагай , кызыл кайыц, талы аралас (30 б.)<br />
Ыктимал жауап:<br />
-Екшый жолдагы "жалыменен" ауыстыруга (метафорага -<br />
11) жатады. Олай дейптм1з: тау басындагы, дейектей туссек,<br />
желкеандеп агаштар шогыры жылкы жалына уксастырылган.<br />
Осы орайда бул yrbiM-Tipuiuiiri малмен, жылкымен тыгыз<br />
байланысты казак халкына етене жакын болуымен де<br />
улттык орнек (18) айгагы. Ал, упшлш жол тутасымен курд ел i<br />
тецеуда бйцйред1 (10).<br />
Одан epi дастанныц осы узшдшерден баска белегшен кажет<br />
мысалдар теру, ipiicrey, жуйелеу, талдауга ез1рлену уй тапсырмасы<br />
ретщде бершед1 де, мугал1м Ноян бейнесше уцшедА.<br />
Bcipece дастандагы елеуш окигага езек болган жас жггтщ<br />
колга тускен калмак кызына деген сушспеншшгше козгау<br />
салган ару сулулыгына ден койгызады:<br />
Торгын ет, шапактай бет, Tici - меруерт,<br />
Сездерг су сылдырлап куйылгандай.<br />
Bip улап кезкарасы, 6ip айныткан<br />
Жулдыздай еркелеген сенбей-жанбай,<br />
Леб1з1-ж1бек, леб1- жумак жел1<br />
Кеусардай таткан адам калар канбай (36.).<br />
Ыктимал жауап:<br />
-Бастапкы "торгын" сезше epi керпсгеузш (9), epi жумсактык,<br />
майдалык (6) белпсш катар коямыз. "Шапактай''-epi тенеу<br />
(10), epi рец едемшт (I), "меруерт" -ауыстыру (11). Егер "меруерт<br />
Tic" десек, "меруерт" кершгеуйп болар ед1, ал бул арада<br />
"меруерт" TicTi ажарлауга емес, уксатуга колданылып тур.<br />
ЕкшгМ жолдагы "су сылдырлап куйылгандай"-курдел! тецеу<br />
(10). Сонымен 6ipre "сылдырлап" еезщйе дыбыс ерекшелш<br />
(4) бар. Тертшип тармак тутасымен курд ел i тецеуге жатады.<br />
138