кулндык, мешьур-жуст

кулндык, мешьур-жуст кулндык, мешьур-жуст

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

Мэселен, Улы Отан согысында батырларша согыскан мын кдзак жауынгер1 болса, олардын оркайсысына роман жазу мумкш де емес, кажет те емес. Суреткер батырлардын кебше тон ортак сипаттарды opi 6ip гана каЬарманга жинактап бередц, opi оньщ жеке ерекшелтн K0pceтeдi. Ce6e6i мын батырдын iшiндe сабырлылар да, кызукандылар, сезуарлар, туйык жандар да т.б. кездесе 6epyi мумкш. Роман каЬарманы 6ip тарауда туйык, екшшще сезшен, уШшйщё кызба болса, жасандылыкка урындырар еда; Демек суреткер коп адам сипаттарын 6ip кёйшкерге ofrreyip топтап уйе бермейд1, тек соньщ ерекшелише сай келетш етш, 6ip кдЬарман ici ретшде ©pin шыгарады. MiHe, осы тургыдан келеек, поэмадагы мына жолдар жинактау мен даралаудьщ шынайы унде'су[ жемкл: Бала жатыр тосекте албыраган, Эке жатыр еденде калжыраган. Тун кузетш ана отыр, кос жанары, Шарасыздан шаршаган, жаудыраган. Байымдасак, мунда аз сезге коп мен сыйгызу yJmci де бар. Бала ауырганда, Ke6iHece температурасы, ыстыгы кетершуден кез жумуы мумкан десек, сол негурлым жиi кездесепннщ 6opi 6ip гана "албыраган" сезше сыйып кеткен. Осы сез аркылы баладагы кызудьщ жогары екенш Шрдён елестете аламыз. Экенщ еденде жатуы да-баласы катты сыркатгангандар ешрщде асш кездесетш шындык айнасы. Байкзсак,, ©KeciHiH ез тесепне баруга да муршасы жок, баланын касында жерде жатыр. Ал, ана болса, канша шаршаса да, жыгылмай, куламай шыдап отыр. Ана титыктауы, онын колаягы, денесшщ кандай куйде болуы (моселен, бeлi уюы, табаны солкылдауы T.6.)6opi жинакталып, тек кос жанардын шарасыздан шаршап жаудырауы аркылы бершген. р з сол шарасыз коз аркылы ананын букш денесшдеп кажыгандыкты ce3iHe аламыз. Бул да аз сезге кеп мен уялату, жш кездесётшд1 6ip гана сотке топтау шеберлдп. E ^ i осы багыттауга суйенш, баска да шеберлж улгшер1н им тауып берер екен Ыктимал жауап: 126

1. Саркытындай ел1мнщ калган карга, Екеу болса, дуние-ай, арман бар ма Аракдак назарын аударады, Терт буктелш еденде калган жарга. Бул жолдарда еденде жаткан бала екесше кайталап назар аударылып, онын терт буктелу1 керсетшедь Сол аркылы еке кдйгысы накты бейнеленген. (Ескерту:окулыкга "саркытындай" сез! орнына "сыркатындай" деп кате басылган). 2. Беу, дуние-ай, аккулар оралганда, Айдын келдщ иеа жол алганда, Жетгсш 6ip "Жет1м кел" калушы едь-ау, Тынушы едьау тенселген кара орман да. Келпршген узшдще "кара" керЬсгеуйш орманньщ ажарын, ондагы коюлык-KenriKTi танытса, "тенселген" ернеп сол агаштардьщ белгш 6ip есем козгалыс жагдайында екенш айкындап, сонд1 уйлес1мщ непздеген. Ал, ок атылганнан кейшп аккулар ыгысуына уцшткен мына жолдар да кенш белерлйс: ...Аскар-аскар таулардан асып epi, Шьщ-куздардыц ун калды кабатында. Акку еш естшмей калатын ба Алатаудан узштш Кдратауга, Жангырыгып жартастар таратуда. Осы жолдардагы "аскар-аскар" эпитет1 аккулар уншщ кдншалыкты алыска узаганын ейгшеумен катар, сейткен кальщ да куиш унд1 кимау (аккулар кайта оралмастай кетш бара жатыр) сезшш де тулгалантады. Акку унш ажарлауды "узштш", "жангырыгып" Tepi3fli кесемше туршдеп эпитеттер де кушейте тусуде. 3. 1. Кднатынан узшш ен-самала, Кдншама акку Kerri екен-ансаган ен 2. Мерген отыр жагада Ей, акща булт, Жаулышнмен оларды жасыр барып. 3. Кезд1н алды кек тупн,акьш жарым Бшмей отыр жанагы тыныштыкгын Сут уйыган тегецпн сапырганын... Алгашкы мысалдагыны он-самала канаты деп алсак, ол- 127

Мэселен, Улы Отан согысында батырларша согыскан мын<br />

кдзак жауынгер1 болса, олардын оркайсысына роман жазу<br />

мумкш де емес, кажет те емес. Суреткер батырлардын<br />

кебше тон ортак сипаттарды opi 6ip гана каЬарманга жинактап<br />

бередц, opi оньщ жеке ерекшелтн K0pceтeдi. Ce6e6i<br />

мын батырдын iшiндe сабырлылар да, кызукандылар, сезуарлар,<br />

туйык жандар да т.б. кездесе 6epyi мумкш. Роман<br />

каЬарманы 6ip тарауда туйык, екшшще сезшен, уШшйщё<br />

кызба болса, жасандылыкка урындырар еда; Демек суреткер<br />

коп адам сипаттарын 6ip кёйшкерге ofrreyip топтап уйе<br />

бермейд1, тек соньщ ерекшелише сай келетш етш, 6ip<br />

кдЬарман ici ретшде ©pin шыгарады. MiHe, осы тургыдан<br />

келеек, поэмадагы мына жолдар жинактау мен даралаудьщ<br />

шынайы унде'су[ жемкл:<br />

Бала жатыр тосекте албыраган,<br />

Эке жатыр еденде калжыраган.<br />

Тун кузетш ана отыр, кос жанары,<br />

Шарасыздан шаршаган, жаудыраган.<br />

Байымдасак, мунда аз сезге коп мен сыйгызу yJmci де<br />

бар. Бала ауырганда, Ke6iHece температурасы, ыстыгы<br />

кетершуден кез жумуы мумкан десек, сол негурлым жиi<br />

кездесепннщ 6opi 6ip гана "албыраган" сезше сыйып кеткен.<br />

Осы сез аркылы баладагы кызудьщ жогары екенш Шрдён елестете<br />

аламыз. Экенщ еденде жатуы да-баласы катты сыркатгангандар<br />

ешрщде асш кездесетш шындык айнасы. Байкзсак,,<br />

©KeciHiH ез тесепне баруга да муршасы жок, баланын<br />

касында жерде жатыр. Ал, ана болса, канша шаршаса да,<br />

жыгылмай, куламай шыдап отыр. Ана титыктауы, онын колаягы,<br />

денесшщ кандай куйде болуы (моселен, бeлi уюы,<br />

табаны солкылдауы T.6.)6opi жинакталып, тек кос жанардын<br />

шарасыздан шаршап жаудырауы аркылы бершген. р з<br />

сол шарасыз коз аркылы ананын букш денесшдеп кажыгандыкты<br />

ce3iHe аламыз. Бул да аз сезге кеп мен уялату,<br />

жш кездесётшд1 6ip гана сотке топтау шеберлдп. E ^ i осы<br />

багыттауга суйенш, баска да шеберлж улгшер1н им тауып<br />

берер екен<br />

Ыктимал жауап:<br />

126

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!