кÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ
кÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ ÐºÑлндÑк, меÑÑÑÑ-жÑÑÑ
Мэселен, Улы Отан согысында батырларша согыскан мын кдзак жауынгер1 болса, олардын оркайсысына роман жазу мумкш де емес, кажет те емес. Суреткер батырлардын кебше тон ортак сипаттарды opi 6ip гана каЬарманга жинактап бередц, opi оньщ жеке ерекшелтн K0pceтeдi. Ce6e6i мын батырдын iшiндe сабырлылар да, кызукандылар, сезуарлар, туйык жандар да т.б. кездесе 6epyi мумкш. Роман каЬарманы 6ip тарауда туйык, екшшще сезшен, уШшйщё кызба болса, жасандылыкка урындырар еда; Демек суреткер коп адам сипаттарын 6ip кёйшкерге ofrreyip топтап уйе бермейд1, тек соньщ ерекшелише сай келетш етш, 6ip кдЬарман ici ретшде ©pin шыгарады. MiHe, осы тургыдан келеек, поэмадагы мына жолдар жинактау мен даралаудьщ шынайы унде'су[ жемкл: Бала жатыр тосекте албыраган, Эке жатыр еденде калжыраган. Тун кузетш ана отыр, кос жанары, Шарасыздан шаршаган, жаудыраган. Байымдасак, мунда аз сезге коп мен сыйгызу yJmci де бар. Бала ауырганда, Ke6iHece температурасы, ыстыгы кетершуден кез жумуы мумкан десек, сол негурлым жиi кездесепннщ 6opi 6ip гана "албыраган" сезше сыйып кеткен. Осы сез аркылы баладагы кызудьщ жогары екенш Шрдён елестете аламыз. Экенщ еденде жатуы да-баласы катты сыркатгангандар ешрщде асш кездесетш шындык айнасы. Байкзсак,, ©KeciHiH ез тесепне баруга да муршасы жок, баланын касында жерде жатыр. Ал, ана болса, канша шаршаса да, жыгылмай, куламай шыдап отыр. Ана титыктауы, онын колаягы, денесшщ кандай куйде болуы (моселен, бeлi уюы, табаны солкылдауы T.6.)6opi жинакталып, тек кос жанардын шарасыздан шаршап жаудырауы аркылы бершген. р з сол шарасыз коз аркылы ананын букш денесшдеп кажыгандыкты ce3iHe аламыз. Бул да аз сезге кеп мен уялату, жш кездесётшд1 6ip гана сотке топтау шеберлдп. E ^ i осы багыттауга суйенш, баска да шеберлж улгшер1н им тауып берер екен Ыктимал жауап: 126
1. Саркытындай ел1мнщ калган карга, Екеу болса, дуние-ай, арман бар ма Аракдак назарын аударады, Терт буктелш еденде калган жарга. Бул жолдарда еденде жаткан бала екесше кайталап назар аударылып, онын терт буктелу1 керсетшедь Сол аркылы еке кдйгысы накты бейнеленген. (Ескерту:окулыкга "саркытындай" сез! орнына "сыркатындай" деп кате басылган). 2. Беу, дуние-ай, аккулар оралганда, Айдын келдщ иеа жол алганда, Жетгсш 6ip "Жет1м кел" калушы едь-ау, Тынушы едьау тенселген кара орман да. Келпршген узшдще "кара" керЬсгеуйш орманньщ ажарын, ондагы коюлык-KenriKTi танытса, "тенселген" ернеп сол агаштардьщ белгш 6ip есем козгалыс жагдайында екенш айкындап, сонд1 уйлес1мщ непздеген. Ал, ок атылганнан кейшп аккулар ыгысуына уцшткен мына жолдар да кенш белерлйс: ...Аскар-аскар таулардан асып epi, Шьщ-куздардыц ун калды кабатында. Акку еш естшмей калатын ба Алатаудан узштш Кдратауга, Жангырыгып жартастар таратуда. Осы жолдардагы "аскар-аскар" эпитет1 аккулар уншщ кдншалыкты алыска узаганын ейгшеумен катар, сейткен кальщ да куиш унд1 кимау (аккулар кайта оралмастай кетш бара жатыр) сезшш де тулгалантады. Акку унш ажарлауды "узштш", "жангырыгып" Tepi3fli кесемше туршдеп эпитеттер де кушейте тусуде. 3. 1. Кднатынан узшш ен-самала, Кдншама акку Kerri екен-ансаган ен 2. Мерген отыр жагада Ей, акща булт, Жаулышнмен оларды жасыр барып. 3. Кезд1н алды кек тупн,акьш жарым Бшмей отыр жанагы тыныштыкгын Сут уйыган тегецпн сапырганын... Алгашкы мысалдагыны он-самала канаты деп алсак, ол- 127
- Page 75 and 76: Б.Майлин "К,ырда" ел
- Page 77 and 78: pap жерд* таппады"-де
- Page 79 and 80: тау ецселш п (1г) дел
- Page 81 and 82: 1г. Кел келемдшп, су
- Page 83 and 84: -"Ойга терец бойлас
- Page 85 and 86: месе "жастагы адам",
- Page 87 and 88: жерд1 кушактап мен
- Page 89 and 90: алмай жур. Элде ола
- Page 91 and 92: Ыктимал жауаптар: "
- Page 93 and 94: дегендеп "кекке" се
- Page 95 and 96: 2e. Эарелеу. 26. Ултты
- Page 97 and 98: к -"Сыпыра шауып кыр
- Page 99 and 100: лык; кэЬарманньщ бе
- Page 101 and 102: 2. Сэкен стилше багы
- Page 103 and 104: -Осы icnerri пшрда "Жаз
- Page 105 and 106: ЕК1Н Ш 1 Б0 Л 1М МЕКТЕ
- Page 107 and 108: Ыктимал жауаптар: -
- Page 109 and 110: -Балалар , манадан 6e
- Page 111 and 112: оньщ пншде ертегше
- Page 113 and 114: де, хан да 6ipa31зденг
- Page 115 and 116: Ал, ец соцында Жама
- Page 117 and 118: лыскд дэл бага беру
- Page 119 and 120: нады. Сондыктан да
- Page 121 and 122: шырауы да сол "аппа
- Page 123 and 124: 5. Ок тигеннен кейшп
- Page 125: шалык, келемд1 болы
- Page 129 and 130: 5. 1. (Аккулар туралы)
- Page 131 and 132: сыбырлауы (6ipiHnrifle);
- Page 133 and 134: 3. Ill отымай шолжац е
- Page 135 and 136: "Мына жаткан "Жетш к
- Page 137 and 138: Сауал бершгесш, муг
- Page 139 and 140: Бесшшщеп "ж1бек"-эр1
- Page 141 and 142: де, Баянды актарлык
- Page 143 and 144: жузеге асады. Мэсел
- Page 145 and 146: кейш орныгып, мацай
- Page 147 and 148: орналасуга тик "тас
- Page 149 and 150: парсы C03i, "тун кебел
- Page 151 and 152: г агытудыц сейлеу Ty
- Page 153 and 154: маганын, жапырагы м
- Page 155 and 156: Тастарды домалаткд
- Page 157 and 158: -"Оралган am белше". -T
- Page 159 and 160: -Адактыц куши екенш
- Page 161 and 162: icnerrec болганы анык,.
- Page 163 and 164: ец алдымен акку унш
- Page 165 and 166: С.СЕЙФУЛЛИННЩ "АККУ
- Page 167 and 168: "Кдзак, тш нщ тусшде
- Page 169 and 170: акку, мурша келмей,/
- Page 171 and 172: келге жылап акты//А
- Page 173 and 174: аныктауда сез магы
- Page 175 and 176: I. ЖАНСУПРОВТЩ "КУЛА
Мэселен, Улы Отан согысында батырларша согыскан мын<br />
кдзак жауынгер1 болса, олардын оркайсысына роман жазу<br />
мумкш де емес, кажет те емес. Суреткер батырлардын<br />
кебше тон ортак сипаттарды opi 6ip гана каЬарманга жинактап<br />
бередц, opi оньщ жеке ерекшелтн K0pceтeдi. Ce6e6i<br />
мын батырдын iшiндe сабырлылар да, кызукандылар, сезуарлар,<br />
туйык жандар да т.б. кездесе 6epyi мумкш. Роман<br />
каЬарманы 6ip тарауда туйык, екшшще сезшен, уШшйщё<br />
кызба болса, жасандылыкка урындырар еда; Демек суреткер<br />
коп адам сипаттарын 6ip кёйшкерге ofrreyip топтап уйе<br />
бермейд1, тек соньщ ерекшелише сай келетш етш, 6ip<br />
кдЬарман ici ретшде ©pin шыгарады. MiHe, осы тургыдан<br />
келеек, поэмадагы мына жолдар жинактау мен даралаудьщ<br />
шынайы унде'су[ жемкл:<br />
Бала жатыр тосекте албыраган,<br />
Эке жатыр еденде калжыраган.<br />
Тун кузетш ана отыр, кос жанары,<br />
Шарасыздан шаршаган, жаудыраган.<br />
Байымдасак, мунда аз сезге коп мен сыйгызу yJmci де<br />
бар. Бала ауырганда, Ke6iHece температурасы, ыстыгы<br />
кетершуден кез жумуы мумкан десек, сол негурлым жиi<br />
кездесепннщ 6opi 6ip гана "албыраган" сезше сыйып кеткен.<br />
Осы сез аркылы баладагы кызудьщ жогары екенш Шрдён елестете<br />
аламыз. Экенщ еденде жатуы да-баласы катты сыркатгангандар<br />
ешрщде асш кездесетш шындык айнасы. Байкзсак,,<br />
©KeciHiH ез тесепне баруга да муршасы жок, баланын<br />
касында жерде жатыр. Ал, ана болса, канша шаршаса да,<br />
жыгылмай, куламай шыдап отыр. Ана титыктауы, онын колаягы,<br />
денесшщ кандай куйде болуы (моселен, бeлi уюы,<br />
табаны солкылдауы T.6.)6opi жинакталып, тек кос жанардын<br />
шарасыздан шаршап жаудырауы аркылы бершген. р з<br />
сол шарасыз коз аркылы ананын букш денесшдеп кажыгандыкты<br />
ce3iHe аламыз. Бул да аз сезге кеп мен уялату,<br />
жш кездесётшд1 6ip гана сотке топтау шеберлдп. E ^ i осы<br />
багыттауга суйенш, баска да шеберлж улгшер1н им тауып<br />
берер екен<br />
Ыктимал жауап:<br />
126