You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Сырткы орта жагдайларыныц эсершен микробтар езгеркп<br />
тураксыз, уакытша сипатта етш, ол озгерютер тукымга бериип,<br />
6eKin калуы мумюн. Бундай езгерютердо экспериментпк жолмен<br />
белгш 6ip багытта эсер ету аркылы алуга болады.<br />
Уакытша немесе туракты жаца касиеттер микробтардын<br />
морфологиялык, культуралдык, биохимиялык, антигендж,<br />
вирулентгис жэне баска да касиеттерш эзгерткенде пайда болады.<br />
Мэселен, споралы микробтардын температура жагдайын езгерте<br />
отырып эаргенде, спора тузетш кабшетшен айырылган<br />
формаларын алуга болады. Кдоамындагы химиялык<br />
ингредиенттердщ концентрациясын жогарылату жолымен (ас тузы,<br />
литий тузы) ассимиляция жагдайына эсер ете отырып,<br />
морфологиясы гажайып болып эзгерген микробтардын<br />
инволюциялык деп аталатын формаларын алуга болады.<br />
Бактериялардын бастапкы таза культурасы 6ip-6ipiHeH ею<br />
немесе уш айырмашылыгы бар варианттарга ьщырауымен<br />
айкындалган, бактерияларда диссоциациянын пайда болуы<br />
микробиология практикасында кещнен кездеседь Сырт Караганда<br />
диссоциация кубылысы колонияньщ ею типшщ тузшу1мен<br />
байкдлады. Bip колониялар дэцгелек, merrepi Teric, жылтырауык,<br />
мелд1р болып келедь Баскалары эте ipi, турпайы, ойлы-кырлы,<br />
merrepi тепе емес, мелдар емес, кунпрт болып келед1.<br />
Колониялардыц 6ipiHmi тшв кен тараган агылшын<br />
терминологиясымен S —форма (smooth - Teric, жылтырауык деген<br />
сэзден алынган), ал еюшш rani R —форма (rough - ойлы-кырлы) деп<br />
аталады.<br />
Диссоциация кезшде микробтардын тек колонияларынын<br />
nimiHi гана емес, олардын баска да белгшер1 езгеред1. Типтж<br />
курылымы - nimiHi, мэлшер1, жшшелерш1н болуы, капсула тузу<br />
кдбшеттшп -S- формалы бактерияларда сакталады. Бактериялардын<br />
R- колониялары турпайы, кыекд, жiпшeлepi жок, капсула тузу<br />
кабшетш жогалтады. S- формалы колониялар сорпага сепкенде эсу<br />
барысында сорпаны б1ркелю eTin лайлайды; R- колониялар оскенде<br />
пробирка Ty6iHe тунба тузед1. Кигаштала кдтырылган агарда S-<br />
колониялар жумсак, нэзж, ал R- формалар улпщцеген, турпайы,<br />
коймалжьщ болып келедк S- формалы микробтарда биохимиялык<br />
касиеттер анык бшшген. R- формалы бактерияларда антигещцк<br />
касиет 03repin турады.<br />
Бактериялар диссоциациясы бактериялар TipmmiriHfleri<br />
эзгерген жагдайлардын эсер етушщ нэтижес! болып табылады.<br />
39