МИКРОБИОЛОГИЯ

МИКРОБИОЛОГИЯ МИКРОБИОЛОГИЯ

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
19.11.2014 Views

3. Микроорганизмдердщ тукымкуалаушылыгы мен e3repriurriri Такырып: Генетикалык зерттеулердщ сызбасы. Бактериоциногенд1к кубылыс Сабакгьщ максаты: 1. Бактериоциногендж кубылысты зерттеу. 2. Бактериоциногещп тузетш штамдарды аныктау. Генетика- тукымкуалаушылык пен озгерпитк жайындагы гылым. Генетика тукымкуалаушылык, механизмш ашады. Негашен белгш емес келеа урпакты жанадан ещирудеп потенциалды кабшеттшж. Микробтар генетиканы зерттеу ушш ен 6ip колайлы улп, ойткен1: 1. микробтарда урпактар шапшан (20 минутта 6ip рет) ауысып отырады; 2. урпактардьщ саны орасан кеп; 3. гаплоидты; 4. зертханада жумыс icTeyre колайлы. Тукымкуалаушылык - белгшщ 6ip урпактан екшии урпакка 6epuiyi. Тукымкуалаушылык-т1ршшктщ узджаз дамуы. ©згерпштж - организмнщ жаца белгшерге ие болуы, бул материя козгалысы формасыньщ 6ipeyi. ДНК, тукымкуалаушылыкгы тасымадцаушы. Ядронын тукымкуалаушылык касиеп гендерде болады. Bp6ip геннщ белгш 6ip орны болады, немесе оны локус деп атайды. Гендер 6ip- 6ipiMeH Т1ркескен, сонымен 6ipre 6ip ген езгерсе, оган байланысты eKiHmi ген де езгереда. Цитоплазманын тукымкуалаушылык касиеи, оньщ iiuinfle орналаскан ДНК тушршисгерь плазмидтерде болады, сонымен катар бул тушрилктердщ жана бeлгiнi келеа урпакка жетюзу кдбшетталМ бар. Бактериялар плазмщл экстрахромосомды (хромосома сыртында) генетикалык элементтерден турады, ягни бактерия клеткасында физикалык жагынан хромосомадан окшауланган жэне осы туршде узак сакталып, кдйтадан жанару кдбйгеи бар. Плазмвдтер кептеген бактериялар турлершен табылган, олар мынадай туыстарга жатады: Escherichia, Salmonella, Shigella, Aerobacter, Pseudomonas жэне т.б. 0cipece K96ipeK зерттелген бактериялар 35

плазмщц - F- фактор, R- фактор жэне бактериоциногенд! фактор (Coli- фактор). Плазмидтер курамында жацаргыштык ген болгандыктан эздшнен жацара (репликация) алады. Гендер 6ip клеткадан (донор) еюншй клеткага (реципиент) ауысып отырады. БактериоциногенДж плазмидтер- филогенетикалык туыстыш жагынан 6ip- 6ipiHe жакын бактерияларга жойкын эсер ететш заттарды тузетш бактерияларды бакылап отыратын плазмидтер. Бул заттар- бактериоциногендер. Бактериоциногеншц аты сондай заттарды тузуий микроорганизмдер атымен аталады: Е. coliколицин, A. aerogenes- аэроцин, J. pestis- пестицин, S. aureusстафилококкацин жэне т.б. F- фактор, фертильдж фактор, жыныстык фактор- бул урпактарга белплерд1 беру кабшеттшп. Бунда урпак саны кебеймецщ, кдйта белпш 6epin отыру интенсивтт (каркындылыгы) артады. R- фактор, трансмиссивп резистенттшж факторы немесе алдын ала белгш дэрие тэз1мдшж. Микробтардын Keft6ip турлер1 антибиотикке сез!мтал емес. Дэршж резистенттшж плaзмидтepi бактериялардыц кэптеген Typi мен туыстарынан аныкталып отыр. Генетикалык бершу-бул жыныстык генетикалык материаддыц, ягни донор бактериялардан реципиент бактерияларга ДНК,-ныц 6epwyi. Рекомбинация немесе жыныстык шагылысу. Еркек клеткадан эйел клеткасына ДНК,- ныц 6epuiyi. Трансформация- донор бактериялардан бэлшген ДНК-ныц реципиент бактериялардыц хромосомасына 6epinyi. Трансдукция- б1ркалыпты фагтар аркылы 6ip клеткадан eidHuii клеткага генетикалык материалдыц 6epLnyi, ягни донордан реципиентке бершу. Лизогенд1к конверсия- б1ркалыпты фаг ДНК клеткасымен косылатын болса, онда ол ген болып есептеледь Мутация- бактерия клеткаларыныц непзп генетикалык материалыныц 03repyi. Мутациялар кенеттен немесе эволюциялык жолмен, немесе, индукциялык, ягни жасанды болуы мумюн. Кенеттен болган езгерютер оц мутациялар болып есептелед1, ягни оц мутация кез1нде клеткаларда кажета белгшер пайда болады. Олар эволюция nponeci кез1нде пайда болуы мумюн. Ал индукциялык мутациялар кепшшж жагдайда Tepic болып келед1. Олар физикалык жэне химиялык мутагендерд1ц эсершен пайда болады. 36

3. Микроорганизмдердщ тукымкуалаушылыгы<br />

мен e3repriurriri<br />

Такырып: Генетикалык зерттеулердщ сызбасы.<br />

Бактериоциногенд1к кубылыс<br />

Сабакгьщ максаты: 1. Бактериоциногендж кубылысты<br />

зерттеу.<br />

2. Бактериоциногещп тузетш штамдарды<br />

аныктау.<br />

Генетика- тукымкуалаушылык пен озгерпитк жайындагы<br />

гылым. Генетика тукымкуалаушылык, механизмш ашады. Негашен<br />

белгш емес келеа урпакты жанадан ещирудеп потенциалды<br />

кабшеттшж.<br />

Микробтар генетиканы зерттеу ушш ен 6ip колайлы улп,<br />

ойткен1:<br />

1. микробтарда урпактар шапшан (20 минутта 6ip рет) ауысып<br />

отырады;<br />

2. урпактардьщ саны орасан кеп;<br />

3. гаплоидты;<br />

4. зертханада жумыс icTeyre колайлы.<br />

Тукымкуалаушылык - белгшщ 6ip урпактан екшии урпакка<br />

6epuiyi. Тукымкуалаушылык-т1ршшктщ узджаз дамуы. ©згерпштж<br />

- организмнщ жаца белгшерге ие болуы, бул материя козгалысы<br />

формасыньщ 6ipeyi.<br />

ДНК, тукымкуалаушылыкгы тасымадцаушы. Ядронын<br />

тукымкуалаушылык касиеп гендерде болады. Bp6ip геннщ белгш<br />

6ip орны болады, немесе оны локус деп атайды. Гендер 6ip- 6ipiMeH<br />

Т1ркескен, сонымен 6ipre 6ip ген езгерсе, оган байланысты eKiHmi<br />

ген де езгереда.<br />

Цитоплазманын тукымкуалаушылык касиеи, оньщ iiuinfle<br />

орналаскан ДНК тушршисгерь плазмидтерде болады, сонымен<br />

катар бул тушрилктердщ жана бeлгiнi келеа урпакка жетюзу<br />

кдбшетталМ бар.<br />

Бактериялар плазмщл экстрахромосомды (хромосома<br />

сыртында) генетикалык элементтерден турады, ягни бактерия<br />

клеткасында физикалык жагынан хромосомадан окшауланган жэне<br />

осы туршде узак сакталып, кдйтадан жанару кдбйгеи бар.<br />

Плазмвдтер кептеген бактериялар турлершен табылган, олар<br />

мынадай туыстарга жатады: Escherichia, Salmonella, Shigella, Aerobacter,<br />

Pseudomonas жэне т.б. 0cipece K96ipeK зерттелген бактериялар<br />

35

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!