ÐÐÐÐ ÐÐÐÐÐÐÐÐЯ
ÐÐÐÐ ÐÐÐÐÐÐÐÐЯ ÐÐÐÐ ÐÐÐÐÐÐÐÐЯ
3. Микроорганизмдердщ тукымкуалаушылыгы мен e3repriurriri Такырып: Генетикалык зерттеулердщ сызбасы. Бактериоциногенд1к кубылыс Сабакгьщ максаты: 1. Бактериоциногендж кубылысты зерттеу. 2. Бактериоциногещп тузетш штамдарды аныктау. Генетика- тукымкуалаушылык пен озгерпитк жайындагы гылым. Генетика тукымкуалаушылык, механизмш ашады. Негашен белгш емес келеа урпакты жанадан ещирудеп потенциалды кабшеттшж. Микробтар генетиканы зерттеу ушш ен 6ip колайлы улп, ойткен1: 1. микробтарда урпактар шапшан (20 минутта 6ip рет) ауысып отырады; 2. урпактардьщ саны орасан кеп; 3. гаплоидты; 4. зертханада жумыс icTeyre колайлы. Тукымкуалаушылык - белгшщ 6ip урпактан екшии урпакка 6epuiyi. Тукымкуалаушылык-т1ршшктщ узджаз дамуы. ©згерпштж - организмнщ жаца белгшерге ие болуы, бул материя козгалысы формасыньщ 6ipeyi. ДНК, тукымкуалаушылыкгы тасымадцаушы. Ядронын тукымкуалаушылык касиеп гендерде болады. Bp6ip геннщ белгш 6ip орны болады, немесе оны локус деп атайды. Гендер 6ip- 6ipiMeH Т1ркескен, сонымен 6ipre 6ip ген езгерсе, оган байланысты eKiHmi ген де езгереда. Цитоплазманын тукымкуалаушылык касиеи, оньщ iiuinfle орналаскан ДНК тушршисгерь плазмидтерде болады, сонымен катар бул тушрилктердщ жана бeлгiнi келеа урпакка жетюзу кдбшетталМ бар. Бактериялар плазмщл экстрахромосомды (хромосома сыртында) генетикалык элементтерден турады, ягни бактерия клеткасында физикалык жагынан хромосомадан окшауланган жэне осы туршде узак сакталып, кдйтадан жанару кдбйгеи бар. Плазмвдтер кептеген бактериялар турлершен табылган, олар мынадай туыстарга жатады: Escherichia, Salmonella, Shigella, Aerobacter, Pseudomonas жэне т.б. 0cipece K96ipeK зерттелген бактериялар 35
плазмщц - F- фактор, R- фактор жэне бактериоциногенд! фактор (Coli- фактор). Плазмидтер курамында жацаргыштык ген болгандыктан эздшнен жацара (репликация) алады. Гендер 6ip клеткадан (донор) еюншй клеткага (реципиент) ауысып отырады. БактериоциногенДж плазмидтер- филогенетикалык туыстыш жагынан 6ip- 6ipiHe жакын бактерияларга жойкын эсер ететш заттарды тузетш бактерияларды бакылап отыратын плазмидтер. Бул заттар- бактериоциногендер. Бактериоциногеншц аты сондай заттарды тузуий микроорганизмдер атымен аталады: Е. coliколицин, A. aerogenes- аэроцин, J. pestis- пестицин, S. aureusстафилококкацин жэне т.б. F- фактор, фертильдж фактор, жыныстык фактор- бул урпактарга белплерд1 беру кабшеттшп. Бунда урпак саны кебеймецщ, кдйта белпш 6epin отыру интенсивтт (каркындылыгы) артады. R- фактор, трансмиссивп резистенттшж факторы немесе алдын ала белгш дэрие тэз1мдшж. Микробтардын Keft6ip турлер1 антибиотикке сез!мтал емес. Дэршж резистенттшж плaзмидтepi бактериялардыц кэптеген Typi мен туыстарынан аныкталып отыр. Генетикалык бершу-бул жыныстык генетикалык материаддыц, ягни донор бактериялардан реципиент бактерияларга ДНК,-ныц 6epwyi. Рекомбинация немесе жыныстык шагылысу. Еркек клеткадан эйел клеткасына ДНК,- ныц 6epuiyi. Трансформация- донор бактериялардан бэлшген ДНК-ныц реципиент бактериялардыц хромосомасына 6epinyi. Трансдукция- б1ркалыпты фагтар аркылы 6ip клеткадан eidHuii клеткага генетикалык материалдыц 6epLnyi, ягни донордан реципиентке бершу. Лизогенд1к конверсия- б1ркалыпты фаг ДНК клеткасымен косылатын болса, онда ол ген болып есептеледь Мутация- бактерия клеткаларыныц непзп генетикалык материалыныц 03repyi. Мутациялар кенеттен немесе эволюциялык жолмен, немесе, индукциялык, ягни жасанды болуы мумюн. Кенеттен болган езгерютер оц мутациялар болып есептелед1, ягни оц мутация кез1нде клеткаларда кажета белгшер пайда болады. Олар эволюция nponeci кез1нде пайда болуы мумюн. Ал индукциялык мутациялар кепшшж жагдайда Tepic болып келед1. Олар физикалык жэне химиялык мутагендерд1ц эсершен пайда болады. 36
- Page 1 and 2: 6 28 H25 Нарымбетова Y.M
- Page 3 and 4: ББК 28. ^ я 7 х- Н 23 Нар
- Page 5 and 6: Бал микрофлорасы....
- Page 7 and 8: К I Р I С П Е Микробио
- Page 9 and 10: корольдтндеп адамд
- Page 11 and 12: жагынан едеттеп ми
- Page 13 and 14: Tipi жэне адцын ала ж
- Page 15 and 16: - алдын ала дайында
- Page 17 and 18: 3-сурет. Бактерияла
- Page 19 and 20: 6-сурет. Дрожжылар.
- Page 21 and 22: Сабакка кджегп мат
- Page 23 and 24: 6. Сумен шаяды. 7. Крс
- Page 25 and 26: 7. Пробирка сыртына
- Page 27 and 28: 10-сурет. Анаэростат
- Page 29 and 30: кеп бар сорпа (ЕПС),
- Page 31 and 32: Такырып: Микроорга
- Page 33 and 34: 1. Судыц жалпы микро
- Page 35: крлайлы болу ippii'H с
- Page 39 and 40: темен кдратып, сол
- Page 41 and 42: Тапсырма: 1. Бастапк
- Page 43 and 44: жагдайда зардапты
- Page 45 and 46: 2. Эндо ортасында ecyi
- Page 47 and 48: децес жалтыраган б
- Page 49 and 50: Такырып: Оимджтщ эп
- Page 51 and 52: Такырып: Азык; микр
- Page 53 and 54: жасайды. Ауыз куысы
- Page 55 and 56: Преципитация реакц
- Page 57 and 58: (мадцы сойганнан ке
- Page 59 and 60: Сабаккэ кджет мате
- Page 61 and 62: Суттщ коли- титрш а
- Page 63 and 64: Сынама алу TepTi6i 1. Ет
- Page 65 and 66: 2. Суйылтынды даярл
- Page 67 and 68: сагатка апарып к,оя
- Page 69 and 70: биологиялык, тексе
- Page 71 and 72: Балык жэне балык еш
- Page 73 and 74: себед1’; Егер де ту
- Page 75 and 76: ауруыныц K03i болып т
- Page 77 and 78: Бузылган балыктыц
- Page 79 and 80: 9cipece, кдз бен уйрек
- Page 81 and 82: аякшасы, ипшде Кесс
- Page 83 and 84: бшйгш-шшде ет-пепто
- Page 85 and 86: 5. Инфекция жэне имм
3. Микроорганизмдердщ тукымкуалаушылыгы<br />
мен e3repriurriri<br />
Такырып: Генетикалык зерттеулердщ сызбасы.<br />
Бактериоциногенд1к кубылыс<br />
Сабакгьщ максаты: 1. Бактериоциногендж кубылысты<br />
зерттеу.<br />
2. Бактериоциногещп тузетш штамдарды<br />
аныктау.<br />
Генетика- тукымкуалаушылык пен озгерпитк жайындагы<br />
гылым. Генетика тукымкуалаушылык, механизмш ашады. Негашен<br />
белгш емес келеа урпакты жанадан ещирудеп потенциалды<br />
кабшеттшж.<br />
Микробтар генетиканы зерттеу ушш ен 6ip колайлы улп,<br />
ойткен1:<br />
1. микробтарда урпактар шапшан (20 минутта 6ip рет) ауысып<br />
отырады;<br />
2. урпактардьщ саны орасан кеп;<br />
3. гаплоидты;<br />
4. зертханада жумыс icTeyre колайлы.<br />
Тукымкуалаушылык - белгшщ 6ip урпактан екшии урпакка<br />
6epuiyi. Тукымкуалаушылык-т1ршшктщ узджаз дамуы. ©згерпштж<br />
- организмнщ жаца белгшерге ие болуы, бул материя козгалысы<br />
формасыньщ 6ipeyi.<br />
ДНК, тукымкуалаушылыкгы тасымадцаушы. Ядронын<br />
тукымкуалаушылык касиеп гендерде болады. Bp6ip геннщ белгш<br />
6ip орны болады, немесе оны локус деп атайды. Гендер 6ip- 6ipiMeH<br />
Т1ркескен, сонымен 6ipre 6ip ген езгерсе, оган байланысты eKiHmi<br />
ген де езгереда.<br />
Цитоплазманын тукымкуалаушылык касиеи, оньщ iiuinfle<br />
орналаскан ДНК тушршисгерь плазмидтерде болады, сонымен<br />
катар бул тушрилктердщ жана бeлгiнi келеа урпакка жетюзу<br />
кдбшетталМ бар.<br />
Бактериялар плазмщл экстрахромосомды (хромосома<br />
сыртында) генетикалык элементтерден турады, ягни бактерия<br />
клеткасында физикалык жагынан хромосомадан окшауланган жэне<br />
осы туршде узак сакталып, кдйтадан жанару кдбйгеи бар.<br />
Плазмвдтер кептеген бактериялар турлершен табылган, олар<br />
мынадай туыстарга жатады: Escherichia, Salmonella, Shigella, Aerobacter,<br />
Pseudomonas жэне т.б. 0cipece K96ipeK зерттелген бактериялар<br />
35