Papst Pius XI.: Enzyklika »Divini illius magistri« vom ... - Kreuzgang

Papst Pius XI.: Enzyklika »Divini illius magistri« vom ... - Kreuzgang Papst Pius XI.: Enzyklika »Divini illius magistri« vom ... - Kreuzgang

kreuzgang.org
from kreuzgang.org More from this publisher
08.11.2014 Views

tinet ad religiosam, quae ibidem tradatur, doctrinam, sed etiam quod ad quamlibet aliam disciplinam rerumve ordinationem, quatenus cum religione morumque praeceptis aliquid habeant necessitudinis. ' Atque Ecclesia, ius eiusmodi exercendo, non se in aliena perperam immiscere videatur, immo potius materna quadam, eademque insigni, providentia consulere, ut filios suos ab gravi tueatur incolumes periculo omne virus imbibendi, quod doctrinae integritatem morumque sanctitudinem inficiat. Quae quidem Ecclesiae vigilantia, ut nullum potest verum Parere incommodum, sic nequit ad familiarum et Civitatis ordinem prosperitatemque non efficaciter conducere, cum ab adolescentibus illam arceat pestem, quae in aetatulam imperitam ac mobilem facilius ingruere et celerius in ipsum vivendi morem permanare solet. Quotiescumque enim recta deest religiosa ac moralis institutio - ut Leo XI11 sapienter monet - ((male sana omnis futura est animorum cultura: insueti ad verecundiam Dei adolescentes nullam ferre poterunt honeste vivendi disciplinam, suisque cupiditatibus nihil unquam negare ausi, facile ad miscendas civitates pertrahentur)). Munus autem educandi, quod in Ecclesia insidet, ad omnes populos, nullis locorum temporumque finibus, pertinet, ex Christi mandato : adocete omnes gentes)), nullaque in terris potestate legitime oppugnari ac praepediri potest. Atque primum omnes ~h~istifideles attingit, quoruni ipsa magnam, uti amantissima mater, curam habet ac sollicitudinem. Proptereaque in eorum utilitatem, saeculorum decursu, ingentem scholarum institutorumque numerum quibusvis disciplinis tradendis excitavit ac provexit; etenim - qiiemadmodum, data haud ita pridem occasione, locuti sumus - «Per remotiorem illam mediam aetatem, cum tam frequentia erant (fuit qui ea vel nimium multa diceret) monasteria, coenobia, Cod. Iur. Can. C. 1381 1382. * Ep. enc. ((Nobilissima Gallorum Gens», 8 Febr. 1884. Matth. 28, 19. 20 gädjern unb den Snorbnungen, bie au Seligion unb mZoral in Zeaiebung FteJjen l. 2ludj ift bie 2lusubung biefee Sedjfes nidjf als eine ungebiiijrtidje @inmifdjung aufpfapen, fonbern als eine mertooite müffeclicfje Sürforge bec Rirdje, bie iJjre Rinber oor ben fdjmeren Befabren jeglidjen 8iffes in CeJjre ober 9Xoral fdjü$t. Zaie biefe ZaadjfamEeif ber Rirdje EeinerIei Unaufräg- IidjEeit oerurfadjen Eann, fo Eann fie audj bie Drbnung unb bas ZaoJjlergeJjen ber Samilie unb ber ftaatlicfjen Befeitfdjaft nur mirEfam unferftu$en, benn fie Jjalf oon ber 3ugenb jenes 6iffengift fern, bas in bief'em unerfatjrenen unb unbeftanbigen Xlfer teidjter au oerfangen pflegt unb, menn einmal in bie 5af umgefe$f, rafenb fdjneit um fidj greift. Benn oJjne ben redjfen religiöfen unb fiftlidjen Unferridjf mirb, mie Ceo XIII. meife bemedf, ,aite BeiftestuIfitr ungefunb fein. 9ie 3üng- Linge, bie an Beine @Jjrfur& iior Bott gemöJjnf finb, merben bie 3udjf au einem etjrbaren geben nidjt erfragen lernen, unb ba fie ihren 'Segierben nie efmas AU oerfagen gemoljnf finb, merben fie fidj leidjt art 6förungen ber ftaaftidjen Drb nung oerfütjren ta~encc 2. ZBas ben Zereidj ber eqieijerifdjen 6enbung ber Rirdje betrifft fo erftreciY fie fidj auf aite 23ölEer ohne GinfdjranEung, gemäfj bem Suffrage QJjrifti: ,Cetjret aite 23ölEer" 3, unb e4 gibt Eeine mZadjt auf @rben, bie ibr bas oon Sedjte megen ftreitig madjen ober fie baran Jjinbern Eönnte. 3unädjft erfirelEf fidj biefetbe auf aUe 81aubigen, für bie fie a b aärftidje mufter eine rÜJjrige Gorge enffatfet. Darum bat fie für biefe in den 3aJjrJjunberten eine ungeaäJjtte menge oon 6cJjulen unb Snftatfen in aUen Zaifi'eneameigen ins Barein gerufen unb geförberf. Zaie mir jungft bei einer Belegenbeit auefüijcten, ,befanb fidj fogar im meit aurÜ&liegenben mittelatter, in bem e4 fo aaJjCreidje (einige moilen fogar behaupten, auitu aabtreidje) Rlöfter, Ronoenfe, !.Pfarr- unb RoUegiattirdjen, Ratbebrat- unb 6fiffefapifel gab, bei einer jeben biefec Sn- Rirdjl. Sedjtebudj Ran. 1381 1382. %unbfdw. ((Nobilissima Gallorum Gens» mrn 8. gebr. 1884. ' Watt$. 28, 19.

templa, conlegiatae ecclesiae, capitula aut cathedralia aut cathedralibus inferiora, apud haec singula domicilium scholasticum, domicilium alumnis instituendis educandisque non deerat. Ad haec omnes studiorum Universitates adiicito, ubique, Apostolica Sede atque Ecclesia auspice, conditas in eiusdemque praesidio collocatas. Pulcherimo enim eiusmodi spectaculo - quod hodie multo adspicimus melius, cum ante oculos sit et sit idem, ut tempora ferunt, magnificentius - nullae aetates Caruerunt; quotquot autem eventa recolunt et inter se comparant, ii mirari non desinunt quantum Ecclesia hoc in genere egerit et quomodo commissum sibi divinitus munus expleverit conformandae ad christianam vitam societatis humanae, tot tamque laetos adipiscendo fructus atque exitus. At ver0 si facere nemo potest quin demiretur, Ecclesiam nullo non tempore alumnos, quos pro officio educaret, ad centena, ad milia, ad decies centena milia, circum se collegisse, haud minorem profecto admirationem habet quidquid ipsa egit non modo in adolescentium educatione, sed etiam in eorumdem, quae vere ac proprie dicitur, institutione ac doctrina. Si tot enim civilis cultus, humanitatis litterarumque the- sauros servari licuit, habitui ac proposito Ecclesiae tri- - - buendum est, quae, vel per remotissimas barbarasque aetates, effecit, ut litteris, philosophiae, arti, architecturae potissimum, tantum lucis affulgeret)). - Atque id omne agere idcirco potuit egitque Ecclesia, quia creditum sibi educandi munus infideles quoque complectitur, cum is sit hominibus universis constitutus finis, ut, Regnum Dei ingressi, aeternam salutem assequantur. Quemadmodum enim, temporibus hisce nostris, ludorum milia catholici missionales per omnes regiones disseminant Fidei adhuc exsortes, ab utraque Gangis ripa ad Flumen Flavum amplissimasque Oceani insulas, ab continenti Africo ad Patagoniam inferiorem ad gelidanique Alaskam, sic, superioribus saeculis, Ecclesia per suos evangelii prae- Oratio habita ad alumnos Tusculani Conlegii, vulgo di Mondragone, 14 Maii 1929. 22 ftalfen ein @erb bec Zaiff'enfdjaft, ein gerb bee Unferridjfe unb ber dpiftlidjen Egiebung. 2lU bem mufj man bie Unioerfifäfen bingufugen, bie mir burdj bie Snitiatioe unb unter ber 2luffidjf bes @eiligen 6fublee unb ber Rirdje iiber aUe 2änber gerftreuf finben. 3enee groljartige 6djaufpieL bae mir jefjf beffer fdjauen Eonnen, meil es uns näher ift unb ben 3eitoer~älfni~en enffpredjenb fldj in gemalfigerem 2lusmafj barbiefet, mar bae 6djaufpiel aUec 3eiten. 3ene, bie biefe Ereignipe ftubieren unb oergleidjen, fteben fiaunenb ooc bem, mae bie Rirdje auf biefem Oebief ju fdjaffen oerftanben bat Eie finb ooU 23emunberung für bie Zrt, wie bie Rirdje es oerftanben bat, ber ihr oon Bott anoertrauten miffion ju entfpre&en, bie Zmenfdjengefdjledjter gu einem djriftlidjen 2ebenemanbel gu ecgieben unb fo berrlidje fjrudjfe unb Ergebniffe gu ergielen. Zaenn e4 aber 6taunen erregt, bafj bie Rirdje gu jeber 3eif es oerftanben bat, Qunberte unb Sau= fenbe unb 3X1iUionen oon goglingen ihrer @qiebungefätigi!eit um fidj ju fummeln, bann barf uns nidjt geringeres Erftaunen erfapen, menn mir ermagen, mas fie nidjf anein auf bem Bebief ber Erjiebung, fonbern audj auf bem bee Unferridjte im engeren unb eigentlidjen 6inne geleiftef bat. Zaenn fo oiele 6djäge bec Rultur, 3ioilifafion unb 2iferatur gu uns tjeriiber gereffef murben, bann ift bies jener Qaltung ju Der* baden, burdj meldje bie Rirdje audj in langftoergangenen unb ungefitfefen 3eitaltern es oerftanben bat, fodel 2idjf auf bem Bebiefe ber 2iferatur unb Pfjilofopbie, ber 2unft unb insbefonbere ber 8auEunft erftrablen gu larenu1. Biere grofjen Qeiftungen bat bie Rirdje beroorbringen Eönnen, meil fidj ibre Ergiebungsfenbung audj auf bie Xidjfgläubigen erftrebf. 6inb bodj aUe mienfdjen berufen, eingugeben in bae Sei6 Ooffee unb bas emjge geil ju erlangen. Zaie in unfern Sagen, ba ibre Zmiffionen bie Edjulen gu Saufcnben in aUen Begenben unb nodj nidjt djriftlidjen 2anbern ausbreiten, oon ben Ufern bes Banges bis gum Oelben fjlufj unb ben groben 3nfeln unb 2lrdjipelen bee Djeannr, Dom Qdjmaraen Erbfeil bis nadj fjeuerlanb unb bis ju ben (Eie- Ilnfpradje an bfe36g[inoe beaf oilege oon'3Zonbragone am 14.3Xai1929. 23

tinet ad religiosam, quae ibidem tradatur, doctrinam,<br />

sed etiam quod ad quamlibet aliam disciplinam rerumve<br />

ordinationem, quatenus cum religione morumque praeceptis<br />

aliquid habeant necessitudinis. '<br />

Atque Ecclesia, ius eiusmodi exercendo, non se in<br />

aliena perperam immiscere videatur, immo potius materna<br />

quadam, eademque insigni, providentia consulere,<br />

ut filios suos ab gravi tueatur incolumes periculo omne<br />

virus imbibendi, quod doctrinae integritatem morumque<br />

sanctitudinem inficiat. Quae quidem Ecclesiae vigilantia,<br />

ut nullum potest verum Parere incommodum, sic nequit<br />

ad familiarum et Civitatis ordinem prosperitatemque non<br />

efficaciter conducere, cum ab adolescentibus illam arceat<br />

pestem, quae in aetatulam imperitam ac mobilem facilius<br />

ingruere et celerius in ipsum vivendi morem permanare<br />

solet. Quotiescumque enim recta deest religiosa<br />

ac moralis institutio - ut Leo <strong>XI</strong>11 sapienter monet -<br />

((male sana omnis futura est animorum cultura: insueti<br />

ad verecundiam Dei adolescentes nullam ferre poterunt<br />

honeste vivendi disciplinam, suisque cupiditatibus nihil<br />

unquam negare ausi, facile ad miscendas civitates pertrahentur)).<br />

Munus autem educandi, quod in Ecclesia insidet, ad<br />

omnes populos, nullis locorum temporumque finibus,<br />

pertinet, ex Christi mandato : adocete omnes gentes)),<br />

nullaque in terris potestate legitime oppugnari ac praepediri<br />

potest. Atque primum omnes ~h~istifideles attingit,<br />

quoruni ipsa magnam, uti amantissima mater, curam<br />

habet ac sollicitudinem. Proptereaque in eorum utilitatem,<br />

saeculorum decursu, ingentem scholarum institutorumque<br />

numerum quibusvis disciplinis tradendis excitavit<br />

ac provexit; etenim - qiiemadmodum, data haud<br />

ita pridem occasione, locuti sumus - «Per remotiorem<br />

illam mediam aetatem, cum tam frequentia erant (fuit<br />

qui ea vel nimium multa diceret) monasteria, coenobia,<br />

Cod. Iur. Can. C. 1381 1382.<br />

* Ep. enc. ((Nobilissima Gallorum Gens», 8 Febr. 1884.<br />

Matth. 28, 19.<br />

20<br />

gädjern unb den Snorbnungen, bie au Seligion unb mZoral<br />

in Zeaiebung FteJjen l.<br />

2ludj ift bie 2lusubung biefee Sedjfes nidjf als eine ungebiiijrtidje<br />

@inmifdjung aufpfapen, fonbern als eine mertooite<br />

müffeclicfje Sürforge bec Rirdje, bie iJjre Rinber oor<br />

ben fdjmeren Befabren jeglidjen 8iffes in CeJjre ober 9Xoral<br />

fdjü$t. Zaie biefe ZaadjfamEeif ber Rirdje EeinerIei Unaufräg-<br />

IidjEeit oerurfadjen Eann, fo Eann fie audj bie Drbnung unb<br />

bas ZaoJjlergeJjen ber Samilie unb ber ftaatlicfjen Befeitfdjaft<br />

nur mirEfam unferftu$en, benn fie Jjalf oon ber 3ugenb jenes<br />

6iffengift fern, bas in bief'em unerfatjrenen unb unbeftanbigen<br />

Xlfer teidjter au oerfangen pflegt unb, menn einmal in bie<br />

5af umgefe$f, rafenb fdjneit um fidj greift. Benn oJjne ben<br />

redjfen religiöfen unb fiftlidjen Unferridjf mirb, mie Ceo <strong>XI</strong>II.<br />

meife bemedf, ,aite BeiftestuIfitr ungefunb fein. 9ie 3üng-<br />

Linge, bie an Beine @Jjrfur& iior Bott gemöJjnf finb, merben<br />

bie 3udjf au einem etjrbaren geben nidjt erfragen lernen,<br />

unb ba fie ihren 'Segierben nie efmas AU oerfagen gemoljnf<br />

finb, merben fie fidj leidjt art 6förungen ber ftaaftidjen Drb<br />

nung oerfütjren ta~encc 2.<br />

ZBas ben Zereidj ber eqieijerifdjen 6enbung ber Rirdje<br />

betrifft fo erftreciY fie fidj auf aite 23ölEer ohne GinfdjranEung,<br />

gemäfj bem Suffrage QJjrifti: ,Cetjret aite 23ölEer" 3, unb e4<br />

gibt Eeine mZadjt auf @rben, bie ibr bas oon Sedjte megen<br />

ftreitig madjen ober fie baran Jjinbern Eönnte. 3unädjft erfirelEf<br />

fidj biefetbe auf aUe 81aubigen, für bie fie a b aärftidje<br />

mufter eine rÜJjrige Gorge enffatfet. Darum bat fie für<br />

biefe in den 3aJjrJjunberten eine ungeaäJjtte menge oon<br />

6cJjulen unb Snftatfen in aUen Zaifi'eneameigen ins Barein<br />

gerufen unb geförberf. Zaie mir jungft bei einer Belegenbeit<br />

auefüijcten, ,befanb fidj fogar im meit aurÜ&liegenben mittelatter,<br />

in bem e4 fo aaJjCreidje (einige moilen fogar behaupten,<br />

auitu aabtreidje) Rlöfter, Ronoenfe, !.Pfarr- unb RoUegiattirdjen,<br />

Ratbebrat- unb 6fiffefapifel gab, bei einer jeben biefec Sn-<br />

Rirdjl. Sedjtebudj Ran. 1381 1382.<br />

%unbfdw. ((Nobilissima Gallorum Gens» mrn 8. gebr. 1884.<br />

' Watt$. 28, 19.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!