catedral 4 - Fundació Noguera

DIPLOMATARI DE L’ARXIU CAPITULAR 

DE LA CATEDRAL DE BARCELONA 

SEGLE XI

FUNDACIÓ NOGUERA 

Col·lecció Diplomataris 

Director tècnic: Josep Maria SANS I TRAVÉ 

Amb la col·laboració de: Jordi Fernàndez i Cuadrench, Jordi 

Gunzberg i Moll, Francesc Descarrega i Martín, Rosa M. 

Urpí i Casals, Juan Antonio Resina i Navas, i Daniel Rubio i 

Manuel; amb la participació especial d’Eduard Feliu.

FUNDACIÓ NOGUERA 

Diplomataris, 38 

Diplomatari de l’Arxiu 

Capitular de la Catedral 

de Barcelona 

Segle XI 

Volum II 

Edició i estudi a cura de 

JOSEP BAUCELLS I REIG - ÀNGEL FÀBREGA I GRAU 

MANUEL RIU I RIU - JOSEP HERNANDO I DELGADO 

CARME BATLLE I GALLART 

BARCELONA, 2006

© Josep Baucells i Reig, Àngel Fàbrega i Grau, Manuel Riu i Riu, Josep Hernando i 

Delgado, Carme Batlle i Gallart, 2004 

Edita: Pagès Editors, SL 

Edita: Sant Salvador, 8 - 25005 Lleida 

ed.pages.editors@cambrescat.es 

www.pageseditors.com 

Primera edició: juny de 2006 

ISBN obra completa: 84-9779-405-2 

ISBN volum II: 84-9779-407-9 

Dipòsit legal: L-612-2006 

Impressió: Arts Gràfiques Bobalà, S L 

Enquadernació: Fontanet

1015 juny 6 

DIPLOMATARI DE L’ARXIU CAPITULAR DE LA CATEDRAL... 

238 

581 

Maria, Guadamir i Druda venen a Ermengarda, filla del difunt comte 

Borrell, una terra situada al comtat de Barcelona, al terme 

anomenat Sagma, pel preu de 6 unces d’or. 

ACB, perg. 1-4-39. Original. Pergamí, 176 × 456 mm. Al verso: dues ratlles en 

lletra hebraica: “Jo, Salomó, he prestat IV mancusos sobre aquesta escriptura” 

(s. XI); “venda de terra al Pla de Barcelona feta a Ermengala, filla del compte 

Borrell” (s. XVII). 

In nomine Domini. Ego Maria femina cum filio filiaque mea 

nomine Guadamiro et Druda femina, nos pariter in unum, vinditores 

sumus tibi Ermengardis, filiam condam Borrelli, comitis bone 

memorie, / 2 indolis, emptrice. Per hac scriptura vindicionis nostre 

vindimus tibi terra nostra propria. Qui nobis advenit per vocem 

genitorum nostrorum, et ad me Maria per largicionem condam viro 

meo / 3 Gondemari vel per meum decimum seu et per quacumque 

voces. Que est prenotata terra in territorio barchinonense, in 

terminio et accessu ubi dicunt ad ipsa Sagma. Que affrontat / 4 de 

parte circi in ipsa strada Francisca, de aquilonis in terra de te 

comparatrice, de meridie in vinea de Lobaton et in terra de Guifredo 

monetario, de occiduo in ipsa Carraria / 5 Antiqua. Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra tota ab 

integrum, simul cum exiis et regressiis earum ac universa sui 

pertinencia, propter precium / 6 uncias sex de auro, cocto mundo et 

obtimo a penso legitimo integriter pensatas. Quod tu emptrice nobis 

dedisti et nos manifeste a te eas recepimus et receptas iam habemus. 

/ 7 Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos tibi vindimus, 

de nostre iure in tuo contradimus dominio et potestate, ut facias 

exinde quodcumque volueris, ad tuum plenissi-/ 8 mum proprium. 

Quod si nos venditrices aut alicuius homo utrique sexus qui contra 

hac vendicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

sed componat aut componamus tibi / 9 iam dicta terra in duplo cum 

omnem suam imelioracione. Et in antea ista vendicione firma 

permaneat omnique tempore. 

Facta vendicione VIII idus iunii, anno XVIIII regnante Roberto 

rege. 

/ 10 S+m Maria femina, s+ Guadamiro, s+m Druda femina, nos 

qui ista vendicione fecimus et firmare rogavimus. 

*S+ Martinus levita*. S+ Ermemirus. / 11 *S+ Poncius, congomento 

Bonifilii clerici et iudicis*.

582 J. BAUCELLS - À. FÀBREGA - M. RIU - J. HERNANDO - C. BATLLE 

/ 12 Argemirus sacer, exarator, et sss sub die et anno prefixo. 

1015 juny 24 

239 

Jofre, levita, fill del difunt Eldefred, ven a Bovet, fill del difunt Renard, 

una terra situada al territori de Barcelona, al terme de Provençals, 

al lloc dit Clarà, que té per successió dels seus pares, pel preu 

de 12 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-789. Original. Pergamí, 102 × 374 mm. Al verso: “Provincialibus” 

(segles XIII-XIV); “Num... 789” (s. XVII); “Diversorum A. 789” (Mas). 

Ed.: FREUDENHAMMER, Griechische, p. 107-108. 

In nomine Domini. Ego Gaucefredus levita, filium condam 

Eldefredus, vinditor sum tibi Boveto, filius condam Renardi, 

emptore. Per hac scriptura vendicionis mee vindo tibi terra mea 

propria, qui mihi advenit per successione / 2 parentorum meorum 

vel et pro qualicumque voces. Que est ipsa terra in territorio barchinonense, 

in terminio et accessu de Provincialis, in locum que 

dicunt Clerano. Que affrontat prefixa omnia de parte circi in ipsa 

/ 3 strada publica, de aquilonis in terra et in vinea de te comparatore 

vel in terra de Sancta Eulalia, de meridie in terra de Sancta 

Eulalia vel in ipsa via, de occiduo in terra de Ermovigia femina 

filiisque suis. Quantum / 4 istas affrontaciones includunt, sic vindo 

tibi: in hec omnia in ipsa mea ereditate ipsa mea medi\e/tate, 1 et 

alia medietate reservo eam ad sorori mea Sindul et ad cognato meo 

Karbonello, in propter / 5 precium mancusos XII legitime pensatos 

de auro cocto et mundo. Quod tu prefato Boveto de predicta 

medietate de ipsa mea ereditate mihi precium dedisti et ego exinde 

manibus meis accepi. Et nihil / 6 exinde non remansit. Est manifestum. 

Quem vero predicta medietate de ipsa mea ereditate, que 

ego tibi vindo, de meo iure in tuo trado dominio et potestate, ab 

omni eius integritate, simul cum exiis et regres-/ 7 siis earum, ut 

facias exinde quodcumque volueris vindendi, donandi, comutandi, 

disponendi vel iudicandi, quodcumque volueris, maneat tibi plena 

libertas, aut tuum proprium. Quod si ego venditor aut ullus / 8 homo 

utriusque sexus qui contra hac vendicione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, set componat aut componam 

tibi prenotata medietate in duplo cum omnem suam inmelioracionem. 

/ 9 Et in antea ista vendicio firma permaneat omnique 

tempore.


583 

Facta vendicione VIII kalendas iulias, anno XX regnante Radberto 

rege. 

*S+ Gaucefredus levita sss*, qui ista vendicione feci et / 10 

firmare rogavi. 

Sig+um Salomon. Sig+um Igilane. *S + Martinus levita*. / 11 

*Bonushomo levita, qui et iudex sss*. / 12 

Sss Arnallus levita, qui ista vendicione scripsi cum litera rasa 

et emendata in verso quarto ubi dicit “mea dietate”, et sub 

ss die et anno qo supra. 

1. La m és a sobre d’una lletra raspada. 

240 

1015 juny 30 

Guilmon i la seva dona Orfeta commuten amb l’església de Sant Miquel 

de Barcelona una vinya situada al lloc d’Or Trobat i dotze 

monedes d’or per un alou situat als peus de Montjuïc, al costat 

de la muralla. 

ACB, perg. 1-2-768. Original. Pergamí, 220 × 308 mm. Al verso: “ad aurum 

inventum” (s. XIV); “permuta fa per la Iglésia de Sant Miquel” (s. XVII); “1015”; 

“1-2-768” (JB). Set taques produïdes per la humitat que han diluït molt la tinta; 

tres foradets petits i d’altres minúsculs, a la zona del centre de dalt a baix, i un 

forat original interposat a les ratlles de datació i signatura dels actors. Caplletra 

“I”: 16 mm. 

ACB, LA, I, n. 641, f. 236d-237b. Rúbrica: “Carta de vinea ad Aurum Inventum”. 

Foli 236, inter columnas verso: “n. 641” (Caresmar). Foli 237, inter columnas 

recto: “Anno Domini 1016” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 19 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 190-191, n. 415. 

In nomine Domini. Ego Guilm\undus/ et uxor mea Aurofacta 

comutatores sumus Domino Deo et Sancto Mikaele a archangelo, 

cuius baselica b sita est infra muros / 2 civitatis Barchinone. c Donamus 

namque illi in comutatione vineam nostram propiam \et XII 

numos auri/, quam habemus in territorio barchinonense, ad ipsum 

/ 3 locum que dicitur d Aurum Inventum, id est, modiata I a 1-e dextrum 

minorem. 2 Que nobis advenit ad me Aurofacta per vocem 

propinquorum meorum sive per quacumque / 4 voces. Affrontat prefata 

vinea de parte orientis et de meridie, de occiduo et [de] 3 orientis 

in vineas Sancti Cucufati f cenobii octo-/ 5 vionensis. Quantum 

istas affrontaciones g includunt, sic donamus Domino Deo et Sancto 

Michaeli iam dicto: prenotatam vineam, id est, modiata I, / 6 et de


nostro iure in dominio iam dicte ecclesie Sancti Michaelis et iure 

tradimus atque transfundimus, cum exiis et regressiis earum, 4 eius 

/ 7 ad proprium, propter comutacionem h de ipso alode quod Iustus 

condam dimisit Domino Deo et Sancti Michaeli, quem nobis fecit 

Deusdedit episcopus i cum suis / 8 canonicis Sedis Sancte Crucis et 

Sancte Eulalie barchinonensis, et tradidit nobis ipsam scripturam 

quam Iustus fecit, cum omnibus rebus quas / 9 ibi resonabant, sicut 

in nostra scriptura comutacionis resonat. j Quod habet affrontaciones k 

de parte orientis in ipso torrente, / 10 de meridie in exio comune, 

de occiduo in ipsa Fonte de Occua, de circii in ipso torrente. Est 

namque a radice Montis Iudaici / 11 in latere que l respicit ad 

moeniam m urbis iam dicte, ad 5 ipsam fontem de Occua. Et faciant 

servientes altario Sancti Michaelis et episcopus n civi-/ 12 tatis eiusdem, 

de hoc quod illi in comutacione o donamus, sicut licitum legaliter 

est illis facere de aliis munificenciis p ecclesiarum. q / 13 Quod si nos 

comutatores aut aliquis homo utriusque sexus venerit ad inrumpendum 

contra istam donationem aut nos venerimus, compo-/ 14 nat 

prenotata omnia in duplo r cum omni sua inmelioratione. Et in antea 

ista donacio firma permaneat omnique tempore. 

/ 15 Facta ista comutatio II kalendarum iuliarum, anno XX, die 

septimo inqoationis eius, regnante Radberto s rege, / 16 filio condam 

Ugonis ducis. 

S+ Guilmundus, s+ Aurofacta, qui istam comutationem / 17 

fecimus et testtes t firmare rogavimus. 

/ 18 *S+ Guilelmus sacer. *Sss Sendredus. / 19 *S+ Vivas, presbiter 

et u iudex. *S+ Pontius, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis. 

*Sig+num Sendredus 6 Kairucio. / 20 *S+ Ermengaudus. 

/ 21 Sss Arnallus laevita, qui ista comutatione scripsi et 

subscripsi cum litera rasa et superposita in verso I ubi dicit 

“Guilmundus”, et in secundo superposita / 22 ubi dicit “XII aureos”, 7 

et in tertio ubi dicit “a v dextrum minorem” rasas et emmendatas, 

et in VI ubi dicit “regressiis eius” fusas, et in loco consignacione w 

ubi / 23 dicit “Sendredus”, et sub die et anno quo supra. 

1. Sota la a hi ha una u. 2. dextrum minorem, sobre raspat. 3. Forat. 

4. Ratllat. 5. Sota la a hi ha una u. 6. Ratllat. 7. Sota la e hi 

ha una o. 

LA. a. Michaeli. b. basilica. c. Barchinona. d. dicunt. e. ad. 

f. Cucuphati. g. affrontationes. h. comutationem. i. episcopus. j. comutationis. 

k. affrontationes. l. quo. m. meniam. n. episcopus. 

o. comuationem. p. munificentiis. q. ecclesiariarum. r. duplum. s. Roberto. 

t. testes. u. atque. v. ad. w. consignationem.

1015 juny 30 


241 

585 

Sunifred, poeta i levita, com a representant de Deodat, bisbe de Barcelona, 

reclama a Pere Segofred un alou pertanyent a l’església 

de Sant Miquel arcàngel de la ciutat de Barcelona, que havia 

estat donat pel difunt Just, que injustament li havien venut els 

esposos Gilmon i Orfeta. Mitjançant judici es decideix anul·lar 

la venda. Després el bisbe Deodat i els canonges de Barcelona 

permuten amb Gilmon i la seva muller Orfeta aquest alou, situat 

a prop de la ciutat de Barcelona, al peu de Montjuïc, a la font 

d’Ocua, a canvi d’una mujada de vinya a destre petit i 12 numos 

d’or, situada al territori de Barcelona, al lloc d’Or Trobat. 

Feta la permuta, els esmentats Gilmon i Orfeta tornen a donar 

validesa a l’escriptura de venda anul·lada que havien fet a 

Segofred. 

ACB, LA, I, n. 461, f. 175b-d. Rúbrica: “Carta de modiata I vinee apud Aurum 

Inventum, in territorio Barchinone”. Inter columnas recto: “n. 461” (Caresmar). 

Exterior recto: “CCCCX[XII]” (segles XIII-XIV). Inter columnas verso: “Anno Domini 

1026” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 12 línies. 


In nomine Domini. Hec series auctoritatis dicit quia ego 

Seniofredus, poeta et levita, agens vicem domini mei Deusdedit, 

episcopi Sedis barchinonensis Sancte Eulalie, petivi Segofredum eo 

quod iniuste retinebat alode Sancti Michaelis archangeli, cuius 

baselica sita est infra muros civitatis Barchinone. At ille in suis 

responsis affatus est quod auctorem legitimum exinde habebat, sicut 

et detulit in placito videlicet Guilmundum qui ei vendiderat ipsum 

alodem qui cum sua uxore, nomine Aurofacta, quod ille ei requirebat. 

Set tamen ipsi iam dicti auctores non potuerunt ex ipso alode 

aliquam scripturam legalem ad ius illorum proficuam demonstrare 

atque proferre, que ante resonasset quam scripturam donationis, 

quam fecit Iustus bone memorie Domino Deo et Sancto Michaeli 

archangelo iam dicto. Ideoque quia non prevaluerit prenotatum 

alode suis emptoribus legaliter auctorizare neque competenter 

prenotato Seniofredo respondere, inventum est in iudicio ut prescripti 

auctores Guilmundus et sua uor Aurofacta dedissent 

Domino Deo et ecclesie Sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

barchinonensis comutacionem de rebus illorum, sicuti et fecerunt, 

et supra meminitus episcopus Deusdedit hoc quod suus 

assertor Seniofredus et ille requirebant dimisissent et in comuta-


cionem dedissent Guilmundo et sue uxori iam dicte et scripturam 

quam proferebant in ius illorum contraderent, sicuti et per 

hanc seriem comutacionis et noticie fe-/ ccerunt. In Christi regis 

nomine. 

Ego Deusdedit, barchinonensis episcopus, cum conexa caterva 

canonicorum meorum servientium Christo regi redemptori in aula 

Sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie exarate, comutator sum vobis 

Guilmundo et uxori tue Aurofacte. Manifestum est enim quia damus 

vobis in vestra comutatione alodem nostre ecclesie, videlicet Sancti 

Michaelis archangeli, cuius ecclesia sita infra muros civitatis 

Barchinone, que ad sedem nostram cum omnibus suis rebus pertinet, 

id est, terras cultas et eremas, aquas, arbores et omne edificium et 

complantarium quod ibidem est. Advenit iam dicte ecclesie Sancti 

Michaelis ob collationem quam ei fecit supra scriptus Iustus, qui 

iam discessit. Quod vos, sicut superius noticie exaratio dicit, 

habebatis venditum supra meminito Segofredo et non potuistis illi 

legaliter auctorizare atque defendere. Est prenotatum alode iusta 

civitatem Barchinonam, ad radicem Montis Iudaici, ad ipsam 

Fontem de Ocua, situm in ipso latere quod respicit ad moeniam iam 

dicte urbis. Habet afrontationes a parte orientis in ipso torrente, de 

meridiei in exio comune, de occiduo in ipsa Fonte de Ocua, de circi 

in ipso torrente. Quantum iste affrontationes includunt, sic comutamus 

vobis: prescriptum alode, videlicet terras cultas et heremas, aquas, 

arbores et omne hedificium atque conplantarium, quod ibidem est, 

et de iure nostre matris Ecclesie et Sancti Michaelis prescripti in 

ius vestrum tradimus atque transfundimus, ut faciatis exinde 

quodcumque volueritis. Recepimus e\nim/(tiam) 1 in nostra comutatione 

modiata I de vinea ad dextri minorem et XII numos auri, 

que est in comitatu et territorio barchinonensi, in locum qui dicunt 

Aurum Inventum. Affrontat de parte orientis in vineas Sancti 

Cucuphati, de meridie et de occiduo et de circi similiter. Hec omnia, 

quod vobis comutamus, simul cum exiis et regressiis illorum, in 

vestro tradimus dominio et potestate, propter hoc quod recepimus 

a vobis in nostra comutatione. Et superius / d scriptum est. Quod 

si nos comutatores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

comutacionem venerimus ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

sed pro temporali pena componat aut componamus vobis 

predicta omnia in duplo cum omni sua inmelioratione. Et in antea 

hec comutacio et noticia firma permaneat deincebs omnique 

tempore.


587 

Facta comutacio et noticia II kalendarum iuliarum, anno XX, 

die septimo inquoationis eius, regnante Rotberto rege, filio quondam 

Ugonis ducis. 

S+ Deusdedit, gratia Dei, ac si indignus, episcopus ss +, 2 qui 

istam comutacionem feci et firmare rogavi. 

Raimundus archilevita +. + Sigefredus levita gramaticus, qui 

in ista comutacione cognitus fuit. S+ Ermemirus, levita et sacriscrini. 

Sss Ato presbitero, qui et capudscole, ss. S+ Poncius, cognomento 

Bonifilii, clerici et iudicis. S+ Vivas, presbiter atque iudex. + Fulcus 

levita. 

Ego Guilmundus et uxor mea Aurofacta consignamus et 

contradimus et vindimus item omnia quod comutavimus a Deusdedit 

episcopo, sicut superius dicit, et a suis canonicis tibi Segofredo, cum 

omnibus affrontacionibus supra insertis, propter precium quod in 

ipsa scriptura resonat. De isto iam dicto alode, quod nos vobis non 

potuimus legaliter defendere usquequo, istam comutationem fecimus 

cum episcopo et canonicis. Modo volumus ut ipsa scriptura vendicionis 

firma permaneat omnique tempore et pena ipsius in omnibus 

valeat qui hoc confringere voluerint. 

Actum est hoc die et anno quo supra. 

Sig+num Guilmundus, sig+num Aurofacta, nos qui hoc fecimus 

atque ipsam venditionem et testes firmare rogavimus. 

Sig+num Regiatus. S+num Ber[nardus]. 

Sss Arnallus levita, qui hec scripsi et subscripsi, cum litteras 

super positas in verso I ubi narratus “dicit” et in verso XIII ubi dicit 

“complantarium” et in XIIII ubi dicit “XII cim numos auri”, et sub 

die et anno quo supra. 

1. tiam expuntuat. 2. Manquen els punts de subscripció. 

242 

1015 setembre 12 

Gondemar i la seva muller Adeleva permuten amb la Seu de Barcelona 

una vinya situada al territori de Barcelona, a la parròquia de 

Santa Eulàlia de Provençana, al terme de Terrers Blancs, a canvi 

de dues peces de terra situades al mateix lloc. 

ACB, perg. 1-2-1257. Original. Pergamí, 135 × 597 mm. L’extrem dret està perdut 

gairebé del tot, però només afecta l’inici de les tres primeres línies; perdut també 

un gros fragment de la part baixa, prop de l’angle dret, que afecta part de les 

subscripcions. Les mesures de les afrontacions es van escriure en un espai deixat


prèviament en blanc i ocupen una extensió diferent a la prevista. Al verso: “Terrers 

Albos”; “XXXVII scripta” (segles XIII-XIV); “Num. 1177” (s. XVII); “Mitja escala, 

armari 3, n. 1297” (Caresmar); “LA. IV, nº 49”; “1016” (F-B). Caplletra perduda. 

ACB, LA.IV, n. 49, f. 15d-16a-b. A. Rúbrica: “Comutatio cuiusdam vinee apud 

Terreros Blanchos”. Inter columnas verso: “n. 49” (Caresmar). Caplletra “M”: 4 

línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 159, n. 355. 

[In nomine Domini. Eg]o a Gondemar uxorque mee Adeleva, nos 

simul b in unum comutatores c summus domum Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie Sedis Barchinone et vobis domnus Deusdedit, episcopus 

sedis prelibate, simul cum frates vestros kannonicos d et universo 

clero vobis subdito. / 2 [Manifes]tum est enim quia comutamus 

vobis vinea nostra noviter complantata et bene advineata cum ipsa 

vindemia vobis satis necessaria, 1 quod presenti anno Deus ibidem 

dedit sub nostra labore et nostra sudore. e Qui nobis advenit per 

nostra conparacione f vel et per / 3 [quod]cumque voces. Que est 

prefixa vinea in territorio barchinonense, in parrochia de Sancta 

Eulalia Promciana, g in terminio et accessu de Terrarios Albos. Que 

afrontat h de parte circi in terra de Adroario et abet i dextros ad 

dextrum maiorem triginta et VI / 4 , de aquilonis in ipso torrento et 

abet j dextros XVIII, de meridie in ipsa strada publica et abet k dextros 

vinginti l et VI, de occiduo in ipsa strada publica et abet m dextros 

XIIII. Quantum istas afrontaciones n includunt et hos dextros terminantur, 

/ 5 sic comutamus vobis: iam dicta vinea tota ab integre, 

simul cum exiis et regresiis earum et universo eius fundo, unde nos 

accepimus in comutacione o nostra vestra ex parte, pecias II de terras, 

una culta alia erema, p vestra sede iure possessas. Que / 6 afrontat q 

ipsa pecia culta de terra de parte circi in terra de vestra mater 

Ecclesia et abet r dextros ad dextrum maiorem octo s [espai en blanc: 

±3], de aquilonis in terra et vinea de nos comutatores et abet t dextros 

septuaginta VII, de meridie in ipsa strada publica et abet u / 

7 dextros quinque, de occiduo in ipso torrento v et abet w dextros 

septuaginta et II. Alia pecia erema x afrontat y de parte circi in terra 

de vestra mater Ecclesia et abet z dextros novem, de aquilonis in terra 

de Seniofredo Rirubensis et abet aa dextros septuaginta VII, de 

meridie / 8 in ipsa strada publica et abet ab dextros septem, ac de occiduo 

in terra de nos comutatores et abet ad dextros septuaginta \VII/. Que 

sunt prefixas terras in prefixo territorio, in loco et accessu supra 

posito, nobis satis placibiles. Est manifestum. Quem ae vero pre-/ 9 notata 

vinea, que nos vobis comutamus, de nostro iure in vestro 

contradimus ac transfundimus af dominio et potestate, ut faciatis


589 

exinde quemadmodum agitis et facitis de aliis munificenciisag vestra 

sede prelibata pertinentibus. Quod si nos comutatores aut / 10 alicuius 

hominis viventis utrique sexus qui contra hac comutacioneah venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat vel 

componamus vobis et sede prelibata pretaxata vinea in quadruplum 

prout Sancti Patres sancxerunt. / 11 Et in antea ista comutaticioai firma permaneat omnique tempore. 

Facta comutacioneaj II idus setembris, XX regnante Roberto 

rege. 

S+num Gondemarus, s+num Adeleva, nos qui ista comutacioneak fecimus et firmare rogavi-/ 12mus. + [±9]ius. al S+num Galindo. S+num Ielmiro. Bonushomo levita, 

qui et iudex, sss. 

/ 13 [S+ Pet]rus sacer, qui ista comutacioneam scripsit sub sss 

die et anno quod supra. 

1. Sota la s hi ha una c. 

LA. a. Manifestum sit cunctis quod ego. b. insimul. c. commuttatores. 

d. kanonicos. e. sudore nostra. f. comparatione. g. Promtiana. 

h. affrontat. i. habet. j. habet. k. habet. l. XX. m. habet. n. affrontationes. 

o. comutatione. p. herema. q. affrontat. r. habet. s. VIII. 

t. habet. u. habet. v. torrent. w. habet. x. herema. y. affrontat. 

z. habet. aa. habet. ab. habet. ac. VII. ad. habet. ae. que. 

af. transffundimus. ag. munificentiis. ah. comutatione. ai. comutatio. 

aj. comutatione. ak. comutatione. al. Manca. am. comutatione. 

243 

1015 octubre 17 

Guadamir i la seva muller Teudolena venen a Goltred una terra situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme d’Ablala, pel preu de 

5 mancusos d’or i 3 sous. 

ACB, LA.II, n. 543, f. 184b-c. Rúbrica: “Carta quod Guadamir vendidit Goltredo 

alodium in termini de Ablada”. Inter columnas recto: “n. 543” (Caresmar). Exterior 

verso: “Anno Domini 1016” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 13 línies. 


In nomine Domini. Ego Guadamir et uxori mea Teudolenne 

femina vinditores sumus tibi Goltredo emptore. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi terra nostra propria. Quod abemus 

in comitato Barchinona, in Vallense, in termine de Ablala. Advenit 

mihi a me Guadamir per mea comparatione vel per quacumque 

voce, et a me Teudelenne per comparatione vel per quecumque voce.


Affrontat ipsa terra de circi in terra de Petro, de aquilonis in rio 

de Canalilias, de meridie in terra de Sancta Maria, de occiduo in 

terra de Sancti Cucuphati cenobii vel in terra de Maior. Quantum 

istas affrontationes includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra ab integrum, 

cum exio et regressio suo, in precio mancusos V de auro 

et solidos III de diners. Nichilque de ipso precio apud te emptore 

non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta terra, que tibi 

vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem, 

ab / c omnem integritatem. Et qui ista vinditione inrumpere temptaverit 

aut nos venerimus, non hoc valeat vindicare, sed componam 

aut componamus tibi ipsa terra in duplo cum sua imelioratione. Et 

ista vinditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vinditione XVI kalendas novembris, anno XX regnante 

Roberto rege. 

S+m Guadamir, s+m Teudelenne femina, nos qui ista vinditione 

fecimus et firmare rogavimus. 

S+m Bonefilio. S+m Radolfo. S+m Donnucio. S+m Gilmundo. 

S+ Bonesindo presbiter scripsit die et anno sss quod supra. 

244 

1016 gener 30 

Ervigi, fill de Daniel, permuta amb el bisbe Deodat de Barcelona, 

l’església i els clergues de la seva Seu una mujada de vinya, 

mesurada sencera a destre major, situada al territori de Barcelona, 

al terme de Sant Gervasi, i 10 sous de moneda grossa, 

a canvi d’una mujada de terra mesurada amb el mateix destre. 

ACB, perg. 1-2-1507. Original. Pergamí, 203 × 344 mm. A la part central del pergamí 

hi ha un forat que afecta lleugerament la lectura de les ratlles cinc i sis. Al verso: 

“Ad Sanctum Gervasium”; “XLIX”; “CC” (segles XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 3, n. 

1507”; “Num...1026.” (s. XVIII); “Antiquitatum II 48” (Mas). Caplletra “I”: 23 mm. 

ACB, LA, II, n. 48, f. 17c-d-18a. Rúbrica: “Carta de I a modiata vinee apud Sanctum 

Gervasium quam Eroigio comutavit Canonice”. Exterior verso: “XLVIIII” (segles 

XIII-XIV); “n. 48” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1016” (s. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada i coronada amb un cap d’animal, tipus B: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Eroigio, filius Daniel, commutator a sum 

domum Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis Barchinone et domno b 

Deusdedit, ibidem residente / 2 episcopo, cum omni cetu clericorum 

subdito. Commuto vobis modiata una de vinea obtima integriter


591 

mensurata ad dextro maiore. Que est eadem vinea / 3 in territorio 

barchinonense, in terminio de Sancti Gervasii vel in eius accessu. 

Que affrontat eadem vinea de parte circic in vinea de ipso comite, 

/ 4 de aquilonis in vinea de prelibata sede, de meridie in vinea de 

me comutatore, de occiduo in terra de prefixa sede. Quantum istas 

omnes affronta-/ 5cionesd includunt, sic commuto vobis prelibatis: 

modiata una de vinea optim[a ia]me dicta, cum decemf solidos de 

moneta grossa, vobis necessis fruendis. Et / 6 accepi ego vestra ex 

parte in mea comutatione modiata una de terra cum arbo[ribus] g 

et vitis cum istis affrontationibus positis ad dextrum maiore 

mensurata, / 7 de parte circi in terra de me comutatore se coniungit, 

de aquilonis similiter vel in torrente qui temporaliter discurrit, de 

meridie vel de occiduo similiter / 8 in terra de me comutatore. Hec 

omnia mihi satis placibile. Est manifestum. Quem vero prenotata 

modiata una de vinea ad dextro maiore mensurata, / 9 que ego vobis 

commuto, de meo iure in vestro contradoh dominio et potestate, 

simul cum exiis et regressiis earum, ut faciatis ex ea quemadmodum 

/ 10 agitis et facitis de aliis munificenciis sede prelibata pertinentibus. 

Quod si ego comutatori aut aliquis homo utriquej sexus qui contra 

hac commu-/ 11tationek venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, sedl componat aut componam vinea prefixa ad sede 

prelibata in quadruplum, / 12 prout Sancti Patres sanxerunt. Et in 

antea ista commutatiom firma permaneat omnique tempore. 

Facta commutationen III kalendas februarii, anno XX / 13 regnante 

Roberto rege, filium condam Hugoni. 

S+m1 [espai en blanc: ±14]. 2 *S3 Eroigius*, qui ista commutationeo 

feci, / 14 firmavi et firmare rogavi. 

/ 15 S+m Ansemundus. S+m Daniel. S+m Higilane. S+m Endaletius. 

S+m Mozon. 

/ 16 S+mp Guidinillis femina, qui in ista commutationeq sum 

conscia et meum decimum et omnes meas voces eis commuto pariter 

cum viro meo prefixo. 

/ 17 @Bonushomo levita@, exarator, et ss sub die et anno prefixo. 

1. Manca un punt al quart superior esquerre. 2. Cap al mig d’aquest espai 

hi ha l’inici de la creu d’un signe. 3. Aquesta S va rodejada de quatre punts de signatura. 

LA. a. comutator. b. dompno. c. circii. d. affrontationes. e. pre 

que juntament amb el següent mot fa predicta. f. X. g. Tant per aquesta paraula 

com per la nota e sembla que molt probablement el forat que les ha originades ja hi 

era quan es va escriure el LA. h. trado. i. commutator. j. utriusque. 

k. comutatione. l. set. m. comutatio. n. comutatione. o. comutatione. 

p. n. q. comutatione.


1016 febrer 18 

245 

Sunla, fill d’Aguarn, fa donació a la Canònica de Barcelona dels seus 

béns mobles situats al comtat de Barcelona, al Vallès, a la 

parròquia de Sant Julià d’Alfou. 

ACB, perg. 1-2-1674. Original. Pergamí, 121 × 372 mm. Restaurat. Aquest pergamí 

presenta diferents mutilacions a la part central i a l’angle inferior esquerre, que 

dificulten la lectura de diferents línies. Al verso: “Mitja / Escala / Armari 3 / n. 

1674”; “(Num...1382, ratllat)” (s. XVIII). Caplletra “I”: 25 mm. Hi ha una lletra “H” 

i una “S” fora de caixa. 

In Christi nomine et eius miserabilis clementia. Ego Sunla, 

prolis Aguarni, donator sum Domino Deo et ad ipsa Kannonica de 

domum Sancte Crucis Sancteque Eulalie / 2 virginis barchinonensis 

de prompto animo bonaque voluntate. Patulum sit omnibus hominibus, 

presentibus, scilicet, ac futuris, eo quod elegit Deus in corde 

meo / 3 de omni possessione mea mobile offerre Deo et iam dictos 

kannonicos Sede Sancte Crucis, ut exorent Deum pro peccatis meis, 

eo quod non habeo filium nec filiam. Ideo offero / 4 eum Domino 

Deo et concedo illum ad iam dicta Kannonica et eius servientes, id 

sunt, boves parilios III, oves XL cum arietes, capras VII, asino I, 

porcos VIII, cubos III, tonnas III. / 5 Hec omnia superius scripta et 

alia quodcumque adquisiero, Deo iuvante, in diebus vite mee, tam 

de panem et vinum quam de aurum vel argentum vel omni possessione 

mobile, / 6 eramenta vel ferramenta, vascula tam maiora 

quam et minora. Quando venerit dies obitus mei, ubicumque mihi 

advenerit, ipsa tercia parte ab integre / 7 concedo ad Domino Deo 

et ad ipsa Kannonica [prefata. In ?] omnibus diebus vite mee per 

unumquoque annum offero ad ipsa Kannonica mancuso I, ut orent 

Deum pro peccatis [m]eis. / 8 Si quis sane adversus hanc largitionem 

vene[rit] [±4]d[±5]cium facere aut ego venero, in primis iram Dei 

incurrat et postea libram auri ad ipsa Kanonica / 9 persolvat. Est 

omnia hec superius scripta in comitatu bar[chinonens]e, in Vallense, 

in parrochiam Sancti Iuliani viculo Alfoch. 

Scriptum die XII kalendas marcii, anno XX regnant[e] / 10 

Roberto rege. 

S+ ego Sunla, prolis Aguarni, qui ista [donacio]ne feci et manu 

propria \firmavi/ firmareque rogavi. 

*Ss Guilielmo presbiter sss*. *S+ Argela presbiter*. / 11 *Ss Planchero 

presbiter sss*. 

/ 12 Iohannes levita, qui hec exaravit cum die et anno prefixo.


246 

593 


Bonhom, prevere, permuta amb el bisbe Deodat i amb la Santa 

Creu i Santa Eulàlia unes cases pròpies amb pou, que té per 

compra, situades a la ciutat de Barcelona, prop del portal de 

Regomir, a canvi d’unes cases amb arbres que hi ha prop dels 

Arcs Antics. 

ACB, LA.I, n. 339, f. 132d-133a. Rúbrica: “Carta de domibus in Regumir quas 

Bonushomo presbiter comutavit Canonice”. Inter columnas verso: “n. 339” 

(Caresmar). Interior recto: “Anno Domini 1016” (siglo XVII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus I: 10 línies. 


Ed.: PUIG, Episcopologio, ap. XXXIII, p. 374-375. 

In nomine Domini. Ego Bonushomo presbiter comutator sum 

/ a domum Sancte Crucis Sancteque Eulalie vel Domnusedit, gratia 

Dei eiusdem Sedis episcopus, seu ad ipsos canonicos atque ibidem 

servientibus, kasas meas proprias cum illarum solis et superpositis, 

cum puteo et foveas, osteos et universa earum pertientia vel edificia, 

cum eorum guttis et stilliciniis. Qui mihi advenit per mea comperatione. 

Que affrontat hec omnia prefixa, que est posita in burgo 

civitatis Barchinone in apenditione Porte Regomiro, de parte circi 

in exio comunis, de aquilonis in ortulo de Goltredo piscatore, de 

meridie in ferragenale de Imolo femina filiisque suis, de occiduo 

in strata publica. Quantum istas affrontaciones includunt, sic 

comuto vobis: prefixa omnia, totum ab integre, simul cum exiis et 

regressiis earum, propter alias vestras kasas cum ortulo et arboribus 

ac puteos, que sunt prope ipsos Archos Antiquos, iusta casas qui 

fuerunt de quondam Guillarani presbiteri, et casas et orto de 

Sinderedo presbitero. Unde ego unciam auri cogti vobis addidi, quod 

vos expendistis in percaminis et notarium qui decretalia pontificum 

scripsit. Hec omnia mihi satis placibile. Est manifestum. Quem vero 

prefixa omnia, que ego vobis comuto, de meo iure in iure prelibata 

sede ea trado ac transfundo, ut servientes ipsius sede exinde agant 

et faciant secundum quod consueti sunt agere et iudicare de aliis 

munificentiis sede prelibata pertinetibus. Et qui contra hac comutacione 

venerit ad inrumpendum humane viventis persone utriusque 

sexus, non hoc valeat vendicare, sed componam vel componant 

prefixa omnia ad sede prelibata in quadruplum, prout Sancti Patres 

sanxerunt. Et in antea ista comutacio firma permaneat omnique 

tempore.


Facta comutacione VI kalendas marcii, anno XX regnante 

Roberto rege, filium condam Hugoni. 

S+ Bonushomo presbiter, qui ista comutacione feci et firmare 

rogavi. 

S+ Ermengaudus sss. S+ Companus levita sss. S+ Atus levita sss. 

Bonushomo levita, exarator, et sss cum condempnati\a/s. 

1016 març 10 

247 

Adalbert, fill del difunt Guitard, i la seva muller Oruça venen a Goltred, 

fill del difunt Bladí, una terra i vinya situades al comtat de 

Barcelona, al Vallès, al terme de Purcià que anomenen les Feixes, 

pel preu de 15 mancusos d’or. 

ACB, LA.II, n. 637, f. 206b-c. Rúbrica: “Goltred emit terram, vineas in Rexag”. 

Inter columnas recto: “n. 637” (Caresmar). Exterior recto: “C[XX]” (segles XIII-XIV). 

Exterior verso: “Anno Domini 1016” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

H: 12 línies. 


In nomine Domini. Ego Adalbertus, prolis condam Guitardus, 

simul cum coniuge mea 1 Aurutia venditores sumus tibi Goltredo, 

filius condam Bladini, emptore. Per hac scriptura vindicionis nostre 

vindimus tibi terra et vinea, cultum et heremum. Qui mihi advenit 

ad me Adalbertus per successionem genitorum meorum vel et per 

quacumque voces, et ad me Aurucia per meum decimum vel per 

quacumque voces. Que est prenotata omnia in comitatu barchinonense, 

in Vallense, in terminio de Purciano ubi dicunt ad ipsas 

Fexias. Que affrontat ipsa terra et vinea, cultum vel eremum, de 

parte circi in terra de te emptore, de aquilonis in flumine Bisoceo, 

de meridie in terra de te emptore, de aquilonis et in terra et vinea de 

Audino et in vinea de Trasoario, de occiduo in vinea de te emptore. 

Quantum istas affrontationes includunt et isti limites circumdant, 

sic vindimus tibi: ipsa omnia, totum ab integre, sine aliqua 

excusatione et aliquo interdicto, simul cum exiis et regressiis earum, 

propter precium mancusos XV de auro cocto et optimo legime 

pensatos. Quod tu emptor precium exinde nobis dedisti et nos 

vindito-/ c res a manu tua recepimus et receptum iam abemus. Est 

manifestum. Quem vero prenotata omnia, que nos tibi vindimus, 

de nostro iure in tuo contradimus dominio et potestate, totum ab


595 

integre, ut facias exinde quodcumque volueris, vindendi, donandi, 

comutandi, agendi et disponendi quodcumque tibi placitum fuerit, 

maneat tibi plena licencia. Quod si nos vinditores aut aliquis ex 

conheredibus nostris seu cuiusque hominis viventis utriusque 

sexus qui contra hac venditione venerit ad inrumpendum, primum 

nobiscum conferant suas actiones, usque dum devicti fiant et superati; 

et insuper componant aut componamus tibi prefixa omnia 

in duplo cum omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista venditio 

firma permaneat omnique tempore. 

Facta vinditione VI idus marcii, anno XX regnante Roberto 

rege, filium condam Hugoni. 

S+ Adalbertus, s+m Aurucia femina, nos qui ista venditione 


S+n Guillemundus. S+n Arnallus. S+n Bonefilius. S+ Egigane. 

S+ Bonesindo presbiter, qui istos signos 2 impressit. 

Bonushomo levita, exarator, et sss cum emenda ubi dicit 

“vinditionis nostre”, sub die et anno prefixo. 

1. Sota la m hi ha una a. 2. Sota la o hi ha una e. 

248 

1016 març 11 

Lluís, la seva muller Bonafilla, Bernat, Engúncia, Fruio, i Calvúcia, 

llur mare, venen a Ermemir unes cases, una torre, uns horts, 

uns arbres, una terra cultivada i erma, un pou i un estany, situats 

al terme de Banyols, al territori de Barcelona, pel preu de tres 

mujades de vinya i 6 unces i mitja d’or. 

ACB, perg. 1-4-42. Original. Pergamí, 140 × 420 mm. Al verso: “1016” (Mas). 

Caplletra “I”: 2 línies. 


In nomine Domini. Ego Leudevicus et uxor mea Bonafilia, et 

Bernardo, et Anguncia, et Fruio, et mater nostra Calvucia, vinditores 

sumus tibi Ermemirus, emptore. Per hanc scriptura vindicionis 

nostre vindimus namque tibi casas cum solos et super-/ 2 positos, et 

turre, et ortos, et arboribus, et terra vel cultum vel eremum, et puteo, 

et stangnum nostrum proprium. Qui nobis advenit per genitorum 

nostrorum vel de conparacione sive per omnesque voces. Quod 

habemus in territorio Barchinona in terminio de / 3 Bannolos. Que 

frontant ipsas casas, et curtes, et turre, et ortos, et arboribus, et terra


cultum vel eremum, et stangno, et puteo de parte circi in terra 

Guitardo Grego et in terra de Polemia femina vel in terra de Sancta 

Eulalia Sedis Barchi-/ 4 nona, de aquilonis in terra de Guitardo et in 

terra de Sensenna femina, de meridie in terra de Guitardo vel in ipsa 

strada vel de Sensenna femina vel in terra de Sancta Eulalia, de 

occiduo in terra de Udalardus vicecomite et in terra de Guitardus. 

Quantum / 5 istas IIII affrontaciones includunt, sic vindimus nos tibi: 

ipsa hec omnia iam dicta, totum ab integro, quantum ibi abemus 

vel abere debemus, cum exiis vel regressiis earum, cum isti III dextri 

continent in comune, in propter precium modiatas III de vineas / 6 

et uncias VI de auro et media. Et nichil de ipso precio non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia de nostro 

iure in tuo tradimus dominio et potestatem ad tuum plenissimum 

proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque omo qui contra ista 

car-/ 7 ta vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

set componat aut componamus tibi ipsa hec omnia iam dicta 

in duplo cum omne sua inmelioratione. Et in antea ista carta 

vindicione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista cart-/ 8 ta vindicione V idus marcii, anno XX regnante 

Rodberto rex. 

S+num Leudevicus, s+num Bonafilia femina, s+num Bernardo, 

s+num Enguncia, s+num Fruio, s+num Calvucia femina, nos qui 

ista carta / 9 fecimus et firmare rogavimus. 

/ 10 S+num Vivas. S+num Iohan. S+num Reimundus. S+num 

Lupus Sancio. S+num Guiriberto. 

*S+num Petrus* sacer, qui ista carta scripsi sub sss. 

249 

1016 març 17 

Gomesind i Adanàsia, esposos, venen a Goltred una vinya situada 

al comtat de Barcelona, al terme de Sant Andreu de Palomar 

que anomenen Romanet, pel preu de 4 mancusos i mig d’or. 

ACB, perg. 1-4-43. Original. Pergamí, 97 × 236 mm. Al verso: “Romaned” (s. XIII- 

XIV); “Nil pro capitulo” (s. XVI-XVII); “1016” (Mas). Caplletra “I”: 9 mm. 

In nomine Domini. Ego Gomesindo et uxori mea Adanasia 

femina vinditores sumus tibi Goltret, emtore. Per anc scriptura / 2 

vindicionis nostre vindimus tibi pecia I de vinea nostra propria. Quod 

abemus in comitato barchinonense (in Vallense), 1 in / 3 termine de


597 

Sancti Andree, in locum ubi vocant Romanedo. Advenit mihi ad 

me Gomesindo per comparacione vel per quecumque / 4 voce, et 

a me Adanasia per comparacione sive per decima vel per quecumque 

voce. Afrontat ipsa vinea de parte circi in terra Sancti / 5 

Michael vel de nos vinditores, de aquilonis in terra vel in maliol 

de nos vinditores, de meridie in terra de Oruza femina, de oc-/ 6 

cio in terra erma de nos vinditores sive de Sancti Michaelis. 

Quantum istas afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: / 7 ipsa 

pecia de vinea ab integrum, cum exio et regressio suo, in precio 

manchosos IIII or et medio de auro. Et nihil que de ipso / 8 precio 

aput te emtore non remansit. Et est manifestum. Quem vero 

predicta vinea, que tibi vindimus, de nostro iure in tuo / 9 tradimus 

dominio et potestatem a tuum proprium. Et qui ista vindicione 

inrumpere temptaverit aut nos venerimus, / 10 non hoc valeat vindicare, 

set componam aut componamus tibi ipsa vinea in duplo 2 

cum sua imelioracione. Et ista / 11 vindicio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta vindicione VI kalendas aprilii, anno XX regnante Roberto 

rege. 

/ 12 s+m Gomesindo, s+m Adanasia femina, nos qui ista vindicione 


/ 13 S+m Trasoario, que vocant Cheruz. S+m Leopardo. S+m 

Gelmiro. S+m Senior, / 14 filium Auruza. 

/ 15 S+ Bonesindo presbiter scripsit ss die et anno quod supra. 

1. Ratllat. 2. Abreviatura supèrflua. 

250 

1016 abril 11 

Ameli empenyora a Bonhom una terra que tenia pels seus pares i per 

compra, situada al comtat de Barcelona, al Maresme, al terme 

d’Alella, al lloc que anomenen Savaric, per cinc sesters d’annona 

i dos sesters de blat, que haurà de tornar amb el seu lucre la 

festa de Sant Fèlix de Girona vinent. 

ACB, perg. 1-1-2420. Original. Pergamí, 96 × 264 mm. Al verso: “Aleia” i tres 

línies il·legibles (segles XIII-XIV); “Num... 2420” (s. XVIII); “Diversorum A 2420” (Mas). 

Caplletra “I”: 23 mm. 

In nomine Domini. Ego Amalius inpignorator sum tibi 

Bonushomo susceptore. Manifestum est enim quia debitor sum 

(sestarios V) 1 \eminas VIII et media emina/ de annona cumulos / 2


et sestarios II2 de frumento (cum suo locro), 3 quod tu mihi prestasti. 

Et est manifestum. Propterea4 inpignoro tibi terra mea propria, quod 

abeo in comitatum bar-/ 3chinonense, in Maretima, infra terminio de 

villa Alella, in locum que dicunt Savarici. Advenit mihi per genitori 

meo vel per / 4 emptione sive per quacumque voces. Et afrontat ipsa 

terra de parte5 circi in terra de filio Iohtfredo, condam, qui fuit, de 

oriente / 5 in ipso margine, de meridie in terra de Dozone, de occiduo 

in ipso arenio qui discurrit aqua. Quantum infra istas affron-/ 6 

taciones includunt, sic inpignoro tibi: ipsa terra ab integrum et iure 

tuo trado et tenea per tuum benficium in tale conventum: / 7 ut in 

die quod erit festa Sancti Felicis, martiri Domini, gerundensis, 

ventura isto anno, sic tibi rendere faciam sestarios V de annona 

cumulos et sestarium I de frumento / 8 cum suo locro, et tu mihi 

rendas ista scriptura sine mora. Et si ego inpignorator minime fecero 

et diem placiti mei non ad im-/ 9plevero et tibi non persolsero 

sestarios V de annona et sestarium I de frumento cum suo locro, 

tunc abeas potestatem ipsa terra aprendere, vindere et facere / 10 que 

volueris a proprio. Et qui ista inpignoracione inrumpere temptaverit, 

non hoc valeat vindicare, set compono aut ego / 11 componam tibi 

ipsa terra in duplo cum sua inmelioracione. Et in avantea ista 

inpignoracione firma permaneat omnique tempore. / 12 

Facta ista inpignoracione III idus aprelis, anno XX regnante 

Radbertus rex. 

S+num Amelius, ego qui ista inpignora-/ 13cione fecit et firmare 

rogavi. 

S+num Chaluello. S+num Bellido. *S+ Bonefilio levita SSS*. / 14 

S+ Mascharello sacer, qui ista inpignoracione scripsit et SSS 


1. Ratllat. Aquí la quantitat prestada de 5 sesters és substituïda per una altra, 

però aquest canvi no es produeix posteriorment en dues citacions més on es manté la 

primera quantitat. 2. Aquí s’indiquen 2 sesters, però en les altres dues cites on apareix 

la quantitat prestada només es parla d’un. 3. Ratllat. 4. Sota la primera e hi 

ha una r. 5. Sota la a hi ha una r. 

251 

1016 abril 25 

Els esposos Seguví i Bonamocia, dita Garsenda, permuten amb els 

esposos Bonuç i Escolàstica una mujada de terra per mitja 

mujada de vinya, situades al comtat de Barcelona, al terme de 

Palacio Audito, al lloc dit Vila Rafia.


599 

ACB, perg. 1-4-44. Original. Pergamí, 105 × 244 mm. Al verso: “Villa Rafia apud 

Palacium” (s. XIII-XIV); “1016” (Mas). Caplletra “I”: 24 mm. 

In nomine Domini. Ego Seguvino et uxori mea Bonamocia, 

cognomento Garsindis, femina, comutatores sumus tibi Bunucio et 

uxori tue Escholastica femina. / 2 Manifestum est enim quia comutamus 

tibi modiata I de terra propter semodiata I de vinea que 

edificastis in nostro alaude. Qui nobis advenit ad me Seguino / 3 per 

vocem uxori mea, et ad me Garsindis de ienitori meo sive per ullasque 

voces. Et est predicta terra in chomitato barchinonense, in 

termine de Palacio Audito, / 4 in locum que dicunt Villa Rafia. Que 

afrontat iam dicta terra de circii in rio Magior, de aquilonis et de 

meridie in terra de Egone vel suos eres, de occiduo / 5 in terra de vos 

comutatores. Quantum infra istas afrontaciones includunt, sic 

comutamus vobis: prelibata terra per supra scripta vinea per vestra 

laboracione ab in-/ 6tegrum, cum exiis vel regresiis earum. Et est 

manifestum. Quem vero predicta terra, que nos vobis comutamus, 

de nostre iure in vestra tradimus dominio et potestatem, / 7 ad 

vestrum plenisimum proprium, libera in Dei nomine plenam abeatis 

potestatem abendi, vindendi, donanti, comutandi sive prout cuicumque 

volueris facere. / 8 Quod si nos comutatores aut ullusque omo 

utriusque sexus qui contra hanc ista comutacione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat / 9 aut componamus 

tibi prenotata terra in duplo cum omne suam inmelioracione. 

Et in antea ista comutacione abeant firmitatem modo vel 

omnique tempore. 

Facta / 10 comutacione VII kalendas madii, anno XX regnante 

Roberto rege. 

S+n Seguino, s+n Bonamocia, que vocant Garsindis, nos qui 

ista comutacione / 11 fecimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

S+n Sancio, s+n Vidal, s+n Egone, nos testes sumus. 

/ 12 *Ermemirus levita s*. 

/ 13 Sss Bernardus presbiter scripsit sss die et anno quod supra. 

252 

1016 maig 7 

Ermemir i la seva muller Maressenda venen a Ademar i a la seva muller 

Ermengarda dues peces de vinya amb oliveres, situades al comtat


de Barcelona, al terme de Lloberes, a la Vall, que tenen pels seus 

parents i per delme conjugal, pel preu de 2 mancusos. 

ACB, perg. 1-4-45. Original. Pergamí, 106 × 378 mm. Netejat i reforçat amb tres 

trossets de pergamí al cantó dret. Al verso: “1016” (Mas); “1-4-45” (AP). Caplletra 

“I”: 19 mm. 

In nomine Domini. Ego Ermemir et uxori tue Madersinda viditores 

sumus vobis Ademar et uxori tue Ermengarda, emtores. Per hanc 

/ 2 scriptura vindicionis nostre vindimus vobis pecias 1 II de vinea cum 

aliquit de terra erma et uliveras. Qui nobis advenit ad me Erme-/ 3 mir 

per genitores meos vel per omnesque voces, et ad me Madersinda per 

meum decimum. Et sunt ipsas II pecias de vinea simul [cum] ipsa terra 

et uli-/ 4 veres in comitatum barquinonense, in termine Luparias, in ipsa 

Valle. Et afrontat de orientis in rio Balel, de meridie in vinea / 5 de me 

emtore, de occiduo in terra de Guilelme vel in Roca Fundata, de circi 

in vinea de \t/e 2 emtore. Quantum istas afrontaciones inclu-/ 6 dunt, sic 

vindimus vobis: ista ec omnia supra scripta ab integrum, cum exio vel 

regresio earum, in precium mancosos II. Quod / 7 tu emteres nobis dedisti 

et nos vinditores manibus nostris recipimus. Et est manifiestum. Quem 

vero predicta 3 / 8 ipsas II pecias de vinea simul cum ipsa terr\a/ et oliveres 

de nostro iuro in vestro tradimus dominio, potestat, at proprio. / 9 Quod 

si nos vinditore aut ullusque omo qui contra hanc ista vindicione venerit 

pro inrumpendum, non hoc / 10 valeat vindicare, set componat aut 

componamus tibi cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea / 11 

ista vindicione firma permaneat modo et omnique 4 tempore. 

Facta vindicione nonas madii, anno XX / 12 regnante Roberto rex. 

Sss Ermemirus, s+ Matersinda, qui ista vindicione fecimus et 

firmare/ 13 rogavimus. 

S+ Mir. S+ Castulo. S+ Eruig. 

/ 14 Sss Archimundus diacono cripsit cum literas fusas in 

verso VII, sss die anno quod supra. 

1. D’una altra mà o posterior. 2. Esmenat, abans me. 3. Segueix ipsa 

raspat al document. 4. omnnique, amb una n ratllada. 

253 

1016 maig 22 

Ansemon dóna a Deodat, bisbe de Barcelona, i als seus canonges una 

vinya situada al territori de Barcelona, al terme de Monterols, 

a canvi d’un mallol de l’església de Santa Maria, segons consta a 

l’escriptura que li van fer.


601 

ACB, LA.II, n. 75, f. 26c-d. Rúbrica: “Carta de vinea de Monterols, quam 

Ansemundus comutavit Canonice”. Exterior verso: “n. 75” (Caresmar); “Anno 

Domini 1016” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Ansemundo commutator sum tibi 

Deusdedit, gratia Dei episcopus, cum fratres tuos kanonicos Sancte 

Crucis. Manifestum est enim quia placuit animis nostris et placet 

ut inter nos comutatione fecissemus de aliquid de alaudem nostrum, 

sicuti et fecimus. Dono namque 1 vobis in vestra comutatione vinea 

mea propria, quod habeo in territorio barchinonense, in terminio 

de Monterolos, 2 qui mihi advenit per mea comparacione sive per 

omnesque voces, pro vestro maliolo de ecclesia vestra Sancta Maria 

Tres Civitate, sicut resonat in ipsa scriptura comutationis, quod vos 

mihi fecistis et carta mihi exinde tradidistis. Affrontat predicta mea 

vinea, quod ego vobis comuto, de parte circi in vinea de Argemirus 

Tixidoro, de aquilonis in via et m de Bernardo Gelmir, de 

meridie in via, de occiduo in vinea de Fermosa femina. Quantum 

istas affrontationes includunt, sic dono vobis: predicta vinea per 

predicto maliolo, sicut resonat in supra dicta comutatione, ut 

perhenniter abeat iam dicta ecclesia vel ipsius servientes 3 ipsa vinea 

abeant et possideant sicut aliis suis alaudibus, cum exio vel regressio 

suo, a proprio. Quod si ego comutator aut ullusque homo qui contra 

hanc carta commutatione ad inrumpendum venerit, non hoc valeat 

vindicare, set componat aut ego componam vobis predicta vinea in 

duplo cum omni suam inmelioratione. Et ista comutatio firma 


Facta comutatione XI kalendas iunii, anno 4 XX regnante 

Rothbertus rex. 

S+ Anse-/ d mundo, qui ista comutacione fecit et firmare rogavit. 

S+ Ermenisclus. S+ Eroigius. S+ Etius sss. 

S+ Suniefredus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

1. Sota na hi ha una m. 2. Sota l’última o hi ha una e. 3. Sota la t hi 

ha una c. 4. Sota la a majúscula de l’original n’hi ha una altra de minúscula. 

254 

1016 juny 17 

El·liarda, filla del difunt Bonfill, permuta amb el bisbe Deodat i el 

col·legi de canonges de la Seu de la Santa Creu i Santa Eulàlia


de Barcelona diferents alous consistents en terres, vinyes, arbres, 

cases i corts, situats al territori de Barcelona, a Esplugues, i a 

Mollet, que té per la seva difunta mare Eiga, amb un suplement 

de 40 unces d’or, a canvi de l’alou anomenat Castellet. 

ACB, perg. 1-1-874. Original. Pergamí, 192 × 695 mm. Al verso: “Carta Molleti”; 

“Cartam de Molleto”; “De Splugas scripta” (s. XI); “De Molleto et Mogoda” (segles 

XIII-XIV); “n e VII” (s. XVII); “370 (j) Diversorum A”; “Lib. III. Antiquit. N. 247” (Mas); 

“1016” (F-B). Caplletra “I”: 5 línies. 

LA, III, n. 247, f. 96a-b. Rúbrica: “Elliardis comutavi Sedi alodium aput Speluncas 

in Molleto. Interior recto: “De Molleto” (s. XIII); “n. 247” (Caresmar). Exterior recto: 

“Anno Domini 1016” (s. XVIII). 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, ps. 157-158, n. 353. 

In nomine Domini. Ego Elliardis femina, filiam condam Bonefilii 

indolis, commutatrix a sum vobis domnus Deusdedit episcopus 

simul cum collegio cannonicorum b vestrorum et cetui clericorum 

Sancte / 2 Crucis Sancteque Eulalie sedis Barchinone. Manifestum 

est enim quia comuto vobis alaudes meos in variis locis positis, 

id est, in territorio barchinonense, ad ipsas Speluncas, et in Molleto, 

id sunt, / 3 terras, vineas cum arboribus, casas, curtes cum 

solos et superpositos. Qui mihi advenit prefixa omnia de genitrice 

mea condam Eiga vel et per quacumque voces. Ideo commuto c vobis 

ad prefixas / 4 Speluncas, que sunt in territorio barchinonense, ut 

supra notatum est, terras, vineas, arboribus, casas cum curtes, cum 

solos et superpositos, cum omnia quantum ibidem fuit de condam 

Argintia femina et ibi retine-/ 5 bat condam mater mea prelibata die 

quando obiit, \et quantum ibidem emimus de Guitardo Greco/. 

Et in Molleto similiter commuto d vobis ipsa terra cum ipsa kasa e 

et curte et arboribus qui ibidem sunt prope domum de Sancta 

Leta. f Quantum ibidem tenebat mater / 6 mea Eiga die qua mortua 

fuit et de hoc seculo migravit, hec omnia vobis commuto integriter, 

simul cum exiis et regressiis earum seu cum limitibus et 

affrontationibus g illarum, propter alium vestrum / 7 alaudem, quod 

nominatum est Ka\ç/telleto, h que mihi et prole meo Bonefilio in 

commutatione i nostra dedistis, sicuti in nostra commutatione j resonat, 

nobis tamen placibile. Est manifestum. Quem vero preno- 

/ 8 tata omnia, que ego vobis commuto, k et ipsam adiectionem que 

vobis addidi ad suplementum vestre matris Ecclesie, id sunt, XL 

untias auri, de meo iure in iure ex vestra sede prelibata transfundo 

/ 9 et transduco, ut faciatis exinde quemadmodum agitis et facitis 

de aliis munificentiis matris vestre ecclesie pertinentibus. Et si 

ego commutatrix l aut aliquis homo utrique sexus qui contra / 10 hac


603 

commutatione venerit ad disrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

sed componat aut componam matris vestre ecclesie prelibate 

prefixa omnia in quadruplum, proutm Sancti Patres / 11 sanxerunt. 

Et in antea ista commutation firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta comutatione XV kalendas iulii, anno XXo regnante 

Roberto rege, filium condam Hugoni. / 12 

S+m Elliardis femina, qui ista commutacionep feci, firmavi et 

firmatores firmare rogavi. / 13 

S+m Adalbertus, archem munitionis gellite custus. S+m Bernardus 

Adalbertus. / 14 S+m Einardus. S+m Amatus Aecius. q *S+ 

Witardusr presbiter*. *S+ Petrus presbiter*. / 15 *Bonushomo levita*, 

exarator, et sss cum litteras super positas ubi dicit “et quantum 

ibidem emimus de Guitardo Greco” et rasas litteras infra verso V 

et VI, sub die et anno prefixo. 

LA. a. comutratrix. b. canonicorum. c. comuto. d. comuto. 

e. casa. f. Leda. g. affrontacionibus. h. Castelleto. i. comutatione 

j. comutatione. k. comuto. l. comutatrix. m. ut. n. comutatio 

o. sense any del regnat. p. comutatione. q. Aetius. r. Guitardus. 

255 

1016 juliol 18 

Ballofred, sacerdot, empenyora a Bonhom dues peces pròpies de vinya 

situades al comtat de Barcelona, al Maresme, al terme de Teià, 

per un deute de 2 mancusos i 1 quart, que haurà de tornar la 

festa de la Invenció de la Santa Creu vinent. 

ACB, perg. 1-1-2424. Original. Pergamí, 104 × 273 mm. Al verso: “Taia”; “Hec 

est breve de umquod? vendidit Bels per anona ac nou. In primis debet Od? sacer 

I imina de blad, Domeneq? quarteras V, Petri [±5] Sinfret media imina et media 

[±5] Petro media imina, Elies Esmer [medi]a imina, Durand media, Gliotelm? 

imina I, Ballofret quid I, Mir quartera I, Guifret quartera I Suni fid e Olbego 

quartera I, Oliba fid, Sinfret Galal quartera I, Oliba fid, Vidal quartera I, Rosel 

media imina, Ermumir quartera I Centol? quartera I” (segles XIII-XIV); “Num. 2424” 

(s. XVIII); “Diversorum A. 2424” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Ballofredo sacer inpignorator sum tibi 

Bonushomo, susceptore. Manifestum est enim quia debitor sum tibi 

mancosos / 2 II et quarta parte de alio quod tu mihi prestasti. Et 

est manifestum. Propterea inpignoro tibi pecias duas de vineas, 

meum proprium. / 3 Et est in comitatum barchinonense, in Maretima, 

in terminio de villa Taliano, ipsa una pecia in Buculas, et alia ad 

ipso Ponto. / 4 Advenit mihi de ienitores meos sive per comparacione.


Et afrontat ipsa vinea, qui est in Buculas, de circi in terra de Sancti 

Pauli apostoli, / 5 de oriente in terra de Senior femina, de meridie 

in vinea de Gueribertus, de occiduo in torrente qui vadit a mare. 

Et alia / 6 pecia de vinea iam dicta afrontad de circi in vinea de 

Gueribertus, de oriente in ipso margine, de meridie in vinea de / 7 

Mirone, de occiduo in ipso arenio. Quantum infra istas afrontaciones 

includunt, sic inpignoro tibi ipsas vineas et iure / 8 tuo trado et teneam 

per tuum beneficium in tale conventum: ut in die quod erit festa 

Invencio Sancte Crucis sic tibi rendere faciam / 9 mancosos II et 

quarta parte de alio, et tu mihi rendas ista scriptura sine mora; et 

si minime fecero et diem placiti / 10 mei non adimplevero et tibi non 

persolsero ipsos mancos II et quarta parte de alio, tunc abeas 

potestatem ipsas vineas apreen-/ 11 dere, vindere et facere que volueris 

a proprio. 

Facta ista inpignoracione XV kalendas agustus, anno XXI 

regnante / 12 Radbertus rex. 

*S Ballofredo sacer*, ego qui ista inpignoracione feci et firmavi 

/ 13 et firmare rogavi. 

S+num Amelius. S+num Guifredo. S+num Serrucio. 

/ 14 S+ Mascarello presbitero, qui ista inpignoracione scripsit / 15 

et sss die et anno quod supra. 

256 


Guifré Carbonell i la seva muller Sinulo venen a Bovet Renard una 

sort i heretat de la Torre Blanca juntament amb una terra 

situada al territori de Barcelona, al terme de Provençals, i una 

part i heretat d’un casal situat dins les muralles de Barcelona, 

al terme d’Aladins, a la Torre Ventosa, que ell tenia per la seva 

muller i ella pels seus pares i per altres raons, pel preu de mig 

mancús. 

ACB, 1-1-1837. Original. Pergamí, 91 × 252. Al verso: “Infra muros” (segles XIII- 

XIV); “1109 + 24 = 33. Nil” (segles XVI-XVII); “Num... 1837” (s. XVIII); “Diversorum 

A. 1837” (Mas). Caplletra “I”: 4 línies. 


In nomine Domini. Ego Guifredo, cognomento Carbonello, 

cum coniuge mea Sinulo femina venditores sumus tibi Boveto, prolis 

condam Rainardi, emptore. Per hanc scrip-/ 2 tura vinditionis nostre


605 

vindimus tibi in uno loco ipsa nostra porcione vel ereditate, quod 

habemus in ipsa Turre Alba, simul cum ipsa terra qui iugiter est 

nostra pars / 3 et nostra ereditate, ab integre. Et in alio loco vindi\mus 

tibi/ ipsa nostra pars et ereditate de ipso casalicio, quod 

habemus infra muros civitatis Barchinone, in terminio de Alazinosina, 

/ 4 penditio de ipsa Turre Ventuosa, et est ipsa turre cum 

ipsa terra in territorio barchinonense, in terminio de Provinciales. 

Qui nobis advenit prefixa omnia ad me viro per vocem / 5 coniux 

mea, et ad me coniuge per genitorum meorum et per aliquas voces. 

Affrontat ipsa turre cum ipsa terra de parte circi in ipsa terra 

de Todomare erumque suorum, de aquilonis in casas / 6 de 

predicto Todmare vel de Petro vel in casas de te comparatore, 

de meridie in terra de Maria femina filiisque suis, de occiduo similiter. 

Et afrontat ipso casalicio de circi in ipsa via, / 7 de aquilonis 

in ipsos casales que fuerunt de Seriberto, de meridie in domos de 

te emptore, de occiduo in ipsa via. Quantum istas omnes affrontationes 

includunt, sic vindimus tibi: iam / 8 dicta omnia nostra 

porcione de hec omnia supra scripta, totum ab integre, propter 

precium medium mancusum, quod tu nobis dedistis et nos amabiliter 

a te accepimus. Est manifestum. / 9 Quem vero predicta 

nostras sortes et ereditates, quod in iam dictos locos habemus, que 

nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, 

ab omni integritate, / 10 simul cum exiis et regressiis earum, 

at tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut aliquis 

homo utriusque sexus qui contra hac venditione venerit pro 

inrumpendum, / 11 non hoc valeat vendicare, sed componat aut componamus 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam imelioratione. 

Et in antea ista venditione firma permaneat omnique 

/ 12 tempore. 

Facta venditione VIII kalendas augustas, anno XXI regnante 

Roberto rege. 

S+num Guifredo, que vocant Carbonello, s+num Sindul femina, 

nos qui ista ven-/ 13ditione fecimus et firmare rogavimus. 

*Sss Gondemarus presbiter*. *Sss Guadallus subdiaconus*. 

/ 14 S+num Moratone, filium condam Audegario, et assertore 

de predicto Carbonello, qui ipsa vindicione firmavit et / 15 firmare 

vidit ad predictos venditores. / 16 

Argemirus sacer, qui rogavi exaravi a preces et iussione de 

satellitum de prefatos venditore et Sss die et anno prefixo.



257 

Judici fet dins l’església de Santa Maria d’Ègara, en presència del comte 

Ramon, la seva esposa, la comtessa Ermessenda, i altres primats 

de palau, pel qual els jutges obliguen Ermofred, com a representant 

de la seva esposa Engúncia, i Adalbert, com a tutor dels 

fills del seu germà Eldemar, ja difunt, a reconèixer que tenen 

un alou sota la tutela de la Santa Creu i Santa Eulàlia. 

ACB, LA.IV, n. 279, f. 110d-111b. Rúbrica: No n’hi ha. Inter columnas verso: “n. 

279” (Caresmar). Interior verso: “III” (segles XIII-XIV). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus D: 12 línies. 


Ed.: MARCA, Marca hispanica, d. DXXVI, c. 1453-1454. 

In iuditio domni Raimundi comitis coniugisque eius Ermesindis 

comitisse, residentibus primatibus palatii Borrello, episcopo 

ausonensi, Ugone Cervilionensi, Seniofredo Rio Rubensi, Bernardo 

Sancti Vincentii, Gilelmo Castro Vetulensi, Mirone Ostalensi, 

Gitardo, abbate Sancti Cucuphati, et aliorum nobilium sive ceterorum 

virorum ibidem assistencium, venit Deusdedit, barchinonensis 

episcopus, querelosus, 1 intus in ecclesia Sancte Marie egarensis, 

petivitque Ermofredum, agens vicem uxoris sue Enguncie, et Adalbertum, 

habentem tutelam filiorum fratris sui Eldemari condam, eo 

quod iniuste retinebant alaudem Sancte Crucis Sancteque Eulalie, 

quod est terras, vineas, casas, eremum, cultum, arbores diversi 

generis sive aliud quod ibidem est, unde Guillara episcopus fecerat 

cartam donationis homini nomine Sisovabdus, sub tali deliberatione: 

ut ipse et omnis posteritas sua habuisset / a predicto alaude in 

subditione sancte matris Ecclesie predicte. Hec erat namque querela 

prefati episcopi: videlicet, quod non recognoscebant prescripti 

pulsati ipsam subditionem et vocem iam dicte ecclesie. Unde iudices 

Gifredus et Bonusfilius Marchus dederunt iudicium, confirmantibus 

iam scriptis proceribus, ut iam dictum alode sive possidentes eum 

stetissent in subditione predicte matris ecclesie, sicut et qualiter 

terminatum est in carta donationis, quam Gillara, prememoratus 

episcopus, fecerat Sisovaldo prenotato, eo quod non potuerunt super 

memorati pulsati sacramentum reddere quod ibi aliud aut amplius 

abuissent, nisi quod iam dictus Gillara episcopus dedit per ipsam 

scripturam et per termines ipsius scripture, nec per ullam aliam 

scripturam exinde legaliter aliud non valuerit convincere. Hi sunt


607 

\autem/ termines affrontationum iam dicti alaudi, quod Gillara 

episcopus dedit Sisovaldo, salva voce matris sue ecclesie: de orientis 

in terra Gillarani episcopi, de parte circi in strata que pergit subtus 

ipsam fontem que vocatur Granada, de parte altani in ipsa strata 

calciata, de occiduo in terra Sancti Cucuphatis martyris. Quantum 

iste affrontationes includunt, nos prescripti iudices legaliter sic 

confirmamus et consignamus in subditione prenotate ecclesie sive 

episcoporum famulancium illi: ut ab hodierno die et tempore quiete 

et secure habeant ibi 2 ipsam supra scriptam dominationem et subditionem 

sine cuiuslibet inquietudine et molestia. Et si quis possidencium 

iam dictum alaude exierit aut contempserit dominationem 

habere ibi iam dicte ecclesie, aut alium patronum ibi elegerit nisi 

episcopos iam dicte sedis, ista omnia prescripta careat integriter et 

in quadruplo de sua causa iam dictum alaude prescripte ecclesie 

emendet coactus. Huius sane innodationis et pene vinculum inducimus 

super omnes homines utriusque sexus. 

Actum est hoc VIII kalendas augusti, anno XXI regnante 

Roberto rege. 

+ Raimundus, gratia Dei comes et marchio, + Ermesindis, 

gratia Dei comitissa, sub nostra audientia hoc iudicatum est et hoc 

iam dic-/ b te ecclesie consignamus. 

Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex. Sss Seniofredus, 

Guifredus, levita, qui et iudex, sub sss. S+ Vivas, sacer atque 

iudex, qui in 3 ac consignationem meam corroboro. + Borellus, gratia 

Dei episcopus, ac si indignus. S+ Bernardus Castri Sancti Vincencii. 

Ego Guilielmus iudex huius edictionis tactu necessitate occulorum 

signoque impressionis corroboro. 

S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex, qui hec 

scripsi et sss cum litteras rasas in versu XIII subtus ubi dicit “iam 

dicte sedis”, sub die et anno prefixo sss. 

1. Sota la segona e hi ha una o. 2. A sota hi ha ipsi raspat. 3. Raspat. 

258 


Ermessenda, anomenada Bonadona, fa donació al seu fill Sunifred, 

prevere, d’unes cases situades a la ciutat de Barcelona, prop dels 

Arcs Antics. Els germans de Sunifred, Bernat i Gerberga, renuncien 

a qualsevol dret sobre aquestes cases.


ACB, LA, I, n. 599, f. 222d-223a. Rúbrica: “Carta de domibus apud Archos Anticos, 

in Barchinona”. Foli 222, inter columnas verso: “n. 599” (Caresmar). Foli 223, 

inter columnas recto: “Anno Domini 1017” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus G: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Ermesinda, que vocor Bonadomna, 

femina, donatrix sum tibi filio meo Sonifredo, presbitero, bene mihi 

servienti. Manifestum est enim quia condirexisti in terra mea 

domos, sicut mihi complacuit. Idcirco dono tibi de ipsis domibus 

medietatem propter tuum edificium et item dono tibi alteram medietatem 

de iam dictis domibus causa inmeliorationis et causa 

largitionis mercedis anime mee, extra fratres sororesque tuas, ut 

nichil exinde hereditatis accipiant. Sunt denique prefati domi 

intus in civitate Barchinona, iusta ipsos Archos Priscos. Qui mihi 

advenerunt per vocem parentorum meorum sive per quacumque 

voces. Affrontant de parte orientis in calle publico sive in prenotatis 

Archis Priscis, unde olim aqua consuevit decurrere, de meridie 

in calle publico sive in ipso orto de Gondemare, de occiduo 

in domibus de iam dicto Gondemare, de circii in domibus de prescripto 

Gondemare sive in calle publico. Sunt isti domi solarium 

cum suo subtulo et curtes et ianuas et parietes et stillicinios, solos 

et superpositos. Quantum prescrip-/ a tas affrontationes includunt, 

sic dono tibi: iam dictas domos in tenore et ordine supra memorato, 

et de meo iure in tuo trado dominio et potestate, ut facias exinde 

quodcumque volueris, cum exiis et regressiis eorum, ad proprium. 

Quod si ego donatrix aut aliquis homo qui contra ista donatione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componam 

aut componat istis domibus supra scriptis in duplo cum omni 

illorum inmelioratione. Et in antea ista donatio firma permaneat 

omnique tempore. Insuper autem concedo tibi licenciam in aliis 

meis rebus accipere hereditatem cum fratribus et sororibus tuis. 

Igitur, in Dei nomine, ego Bernardus et Geriberga femina donatores 

sumus tibi prescripto frater noster Seniofredo presbitero omnes 

nostras voces, tam presentes quam et futuras, in supra scriptis 

domibus. Et nichil exinde ad opus nostrum reservamus, set omnia 

ad tuum proprium concedimus. Et si quis hoc infringere temptaverit, 

in vacuum eveniat et componat tibi prenotatos domos in 

duplo, cum omni illorum inmelioratione. Et in antea hoc firmum 

permaneat. 

Facta donatio kalendas septembris, 1 anno XXI regnante 

Roberto rege.


609 

Sign+num Geriberga, sign+num Bernardo, sign+num Bonadomna, 

mater istorum, nos qui istam donationem fecimus et testes 

firmare rogavimus. 

S+ Poncius, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis. S+ 

Guifredus. Sign+num Seniofredus. S+ Vitalis presbiter. Ss Amalricus 

presbiter ss. + Fulcus levita. S+ Seniofredus presbiter. 

Sss Arnallus levita, qui ista donatione scripsi et sub sss die 

et anno quo supra. 

1. Abreviatura supèrflua. 

259 


Martes i la seva muller Ermetruit empenyoren a Sendred dues mujades 

de vinya amb tots els arbres que hi ha, situades al comtat de 

Barcelona, al castell de Sant Martí, al lloc de Porqueres, pel deute 

que tenen amb ell de 8 cafissos d’ordi net pagadors la festa de 

Sant Fèlix vinent. 

ACB, perg. 1-1-2251 (a). Original. Pergamí, 111 × 311 mm. Pergamí amb text 

a cada cara. Al verso: Document 1-1-2251 (b) (s. XI); “Carta Sendredi” (segles 

XIII-XIV); “Diversorum A 2251 (b) (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 29 mm. 

In nomine Domini. Ego Marteso et uxori mee Ermetruite 

impingnoratores sumus \tibi/ Senderedo. Manifestum est enim quia 

debitores sumus / 2 tibi kaficios VIII de ordeo nitido. Propter hoc 

impignoramus tibi modiatas II de vineas cum omnes arbores qui 

infra sunt, nostrum proprium. / 3 Qui nobis advenit ad me iam dicto 

Marteso per mea comparacione vel per mea complantacione, et 

ad me Ermetruite per meum decimum. Et / 4 sunt ipsas (ipsas) 1 

vineas in comitatum barchinonense, in castrum Sancti Martini, in 

locum que dicunt Porcheros. Et affrontat ipsa una mo-/ 5 diata de 

vinea de parte orientis in 2 terra de Eldefredo, et de meridie in terra 

de Eldesindo, et de hocciduo in terra de Casta femina, et de circi 

/ 6 in via publica. Et alia modiata de vinea affrontat de parte orientis 

in vinea de Eldesindo, et de meridie in vinea de nos im-/ 7 pingnoratores 

in ipso aragallo, et de hocciduo in vinea Andalecho, filii 

de Sinner, et de circi in vinea de Senderedo. Quantum / 8 infra istas 

affrontaciones VIII includunt, sic impignoramus tibi: modiatas II 

de vineas cum omnes arbores qui infra sunt, ab integre, / 9 cum exiis 

et regressiis earum, ut teneas eas per tuum beneficium usque ad 

festa Sancti Felicis ista veniente; et quando venerit ad ipsum diem,


sic / 10 tibi rendamus aut rendere faciamus kaficios VIII de ordeo 

nitido a mensura legitima. Et si hoc non fecero et minime fe-/ 11 

cerimus et ipsum debitum tibi non persolserimus, tunc abeas 

potestatem apreendere ipsas modiatas II de vineas iam dictas et 

vindere / 12 et donare et comutare et facere quod volueris, a tuum 

proprium. Et si tibi persolvo iam dictum debitum, et tu rendere nobis 

facias ista scriptura / 13 sine mora in ipsa ora. Et qui ista scriptura 

inpignoracione 3 inrumpere temtaverit, non hoc valeat vindicare, set 

componat aut compo-/ 14 namus tibi iam dictas modiatas II de vineas 

in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea ista impignoracione 

firma / 15 (perma) 4 permaneat omnique tempore. 

Facta impignoracione VI kalendas hoctuber, anno XXI regnante 

Rothberto rege. 

S+num / 16 Marteso, s+num Ermetruite, nos qui ista 

impignoracione fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Bonefilio. / 17 S+num Guisalecho. S+num Desiderio. 

/ 18 S+ Danlanus sacer, qui ista impingnoracione scripsit cum 

literas super positas in I verso et rasas et emendatas 5 in verso XIII. 

1. Repetit. 2. Hi ha un cúmul de gargots que semblen una r majúscula. 

3. Inpignora escrit sobre raspat. 4. Repetit. 5. Sota la m hi ha ee. 

260 


Joan, fill del difunt Durable, permuta amb Deodat, bisbe de Barcelona, 

i els canonges de la Seu, cinc mujades de vinya a destre major, 

situades en dos llocs diferents del territori de Barcelona, al terme 

de Canyelles, i 9 mancusos d’or, emprats en les obres del palau 

episcopal i del campanar, a canvi d’un alou de la Canònica que 

fou d’Elià, germà del dit Joan. 

ACB, perg. 1-2-730. Original. Pergamí, 134 × 358 mm. Al verso: “Apud Canellas”; 

“XXXVIII +” (segles XIII-XIV); “Permuta ab la qual Joan fill de Durable dóna a 

la Canonge de la Seu dos vinyas al territori de Barcelona, al lloch dit Canyellas” 

(segles XVI-XVII); “Mitja Escala, Armari 2, n. 730”; “(N o 230, ratllat)” (s. XVIII); 

“Antiquitatum II 159” (Mas). Caplletra “I”: 9 mm. 

ACB, LA, II, n. 159, f. 58b-c. A. Rúbrica: “Carta de ipsis vineis de Canellis”. Inter columnas 

recto: “n. 159” (Caresmar). Exterior recto: “XXXV[III]” (segles XIII-XIV). Exterior 

verso: “Anno Domini 1017” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 10 línies. 


In nomine Domini. Iohannes, filium condam Durabile, comutator 

sum tibi Deusdedit, gratia Dei episcopus, una cum collegio


611 

kannonicoruma tuorum. Manifestum est enim quia convenit inter 

nos ut comutacione / 2 fecissemus de alaudem nostrum, sicuti et 

facimus. Dono namque vobis in ista comutacioneb vineas meas 

proprias in duos locos, et sunt modiatas V legitimas ad dextro maiore, 

pro alau-/ 3dem vestrumc de ipsa Kannonicad de Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie, qui fuit de fratri meo condam Eliani, et manchusose 

VIIII de auro, quod expensastis in ipsa opera de ipso palacio 

episcopale / 4 vel in ipso clochario, sicut resonat in ipsa scriptura 

comutacionis, f quod vos mihi fecistis et iuri meo tradidistis. Et sunt 

ipsas vineas in territorio barchinonense, in terminio de / 5 Kannellas. g 

Advenit mihi per mea comparacioneh sive per omnesque voces. 

Afrontati ipsa vinea de parte circi in terra de Sesenando et de 

Gelmirus, de aquilonis in terra de Sancta Eulalia barchinonensis 

/ 6 et de me comutatore, de meridie in vinea de Bulgara et de me 

comutatore, de occiduo in terra de Guidalmar. Alia vinea afrontatj de parte circi in vinea de Audegario, de aquilonis / 7 in vinea de me 

comutatore, de meridie in vinea de Iohtfred Bernardo et de Erovigio, 

de occiduo in ipso torrente. Quantum istas totidem afrontacionesk 

includunt, sic comuto vobis: / 8 predictas vineas in duos locos, 

modiatas quinquel legitimas ad dextro maiore1 curribile, pro alio 

predicto vestro alaude, sicut supra resonat, ut predictas vineas ipsa 

Kannonicam perennitern / 9 eas abeat et vos et successores vestros 

teneatis et possideatis et exfructetis sine ullius blandimentum. Quod 

si ego comutator aut ullusque homo qui contra hanc comuta-/ 

10 o p 

cione ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, sed 

componat aut ego componam vobis predictas vineas que vobis 

comuto in duplo cum omni sua inmeliora-/ 11cione. q Et ista comutacior firma permaneat omnique tempore. 

Facta comutaciones III nonas octobris, anno XXI regnante 


S+ Iohannes, filium / 12 condam Durabile, qui ista comutacionet feci et firmare rogavi. 

*S+ Geribertus presbiter sss*. *S+ Ioannes*. S+ Iotone. 

/ 13 S+ Suniefredus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno 

quod supra. 

1. Una e amb un traç superior en forma de dues o. 

LA. a. chanonicorum. b. comutatione. c. nostrum. d. Canonica. 

e. mancusos. f. comutationis. g. Cannellas. h. comparatione. 

i. affrontat. j. affrontat. k. affrontationes. l. V. m. Canonica. n. perhenniter. 

o. comutatione. p. set. q. inmelioratione. r. comutatio. 

s. comutatione. t. comutatione.


1016 novembre 13 

261 

Deodat, bisbe de Barcelona, i els canonges de la Seu, donen en permuta 

a Mir, prevere, una mujada de terra de regadiu situada al comtat 

de Barcelona, al Vallès, a Mollet, al terme de Santa Leda, a canvi 

d’una altra mujada de vinya situada al mateix comtat, al lloc 

que anomenen Mogoda, a més a més de 2 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-818. Original. Pergamí, 204 × 256 mm. Al verso: “Permuta feta 

per lo bisbe y Capitol ab Miro / prevere de un camp ab una vinya situat a Mollet 

/ y a Mogoda.” (segles XVI-XVII); “1616”; “(N o . 91, ratllat)” (s. XVII); “Mitja Escala 

/ Armari 2 / n. 818” (s. XVIII). Caplletra “I”: 27 mm. 

In Dei omnipotentis nomine. Ego Deusdedit, gratia Dei 

barchinonensis presul, una cum congregatione canno-/ 2 nicorum 

meorum Sancte Crucis Sancteque Eulalie mihi subditos, nos pariter 

in unum, comutatores summus tibi Mirone presbitero. / 3 Manifestum 

est enim quia placuit animis nostris et utique placet ut inter nos 

comutationem fecissemus, sicuti et fecimus. / 4 Ideo comutamus tibi 

terra 1 subreganea, id est, modiata una legitima, ab integre. Advenit 

nobis eadem terra / 5 prefixa ob conlationis nostre matris ecclesie 

vel et per quacumque voces. Que est prenotata terra in comitatu 

barchinonen-/ 6 se, in Vallense, in locum que dicunt Molleto, in 

terminio de Sancta Leta. Que affrontat de parte circi in terra de 

Sancti Cucufati / 7 vel de Bonefilio, de aquilonis in ipso rio de Molleto 

et in terra de Guillemundo, de meridie in terra de predicto Sancti 

Cucufati / 8 vel de prefixo Guilemundo, de occiduo in terra de Sancti 

Cucufati. Quantum istas omnes affrontationes includunt et os ter- 

/ 9 mines circumdant, sic comutamus tibi: iam dicta modiata de terra 

subreganea ab integre, propter alia tua modia-/ 10 ta de vinea, quod 

tu nobis vel ad nostre mater ecclesie dedisti in nostra comutatione 

et nos de te accepimus. Est manifestum. / 11 Est predicta vinea in 

comitatum prefixo, in pago que dicunt Mogoda, et conectit se cum 

vinea de Carucio et cum / 12 vinea de Bonucio et cum vinea de Sancta 

Perpetua et cum vinea de Guisado. Insuper enim addidisti tu 

nobis mancusos / 13 II de auro cocto legitime pensatos. Quod nos a 

manu tua accepimus \et nos expendimus in ornacione nostre matris 

ecclesie/. Est omnibus manifeste. Quem vero predicta / 14 modiata 

de terra, que nos tibi comutamus, de nostro iure et iure nostre mater 

ecclesia in tuo tradimus 2 ac transfundimus / 15 dominio et potestate 

ad vindendum, habendum, agendum et possidendum, et facias 

exinde prout cuicumque volueris, / 16 ad tuum proprium, simul cum


613 

exiis et regressiis earum. Quod si nos comutatores aut aliquis homo 

utriusque sexus qui con-/ 17 tra hac comutatione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, sed componat aut componamus 

iam dicta omnia / 18 in duplo cum omnem suam imelioratione. Et 

in antea ista comutatione firma permaneat omnique tempore. 

Facta comuta-/ 19 cione idus novembris, anno XXI regnante 

Roberto rege. 

/ 20 *S+ Deusdedit, gratia Dei, ac si indignus, episcopus, sss*. *S+ 

Guitardus levita ss*. / 21 *S+ Pontius levita, qui et caputscole sss*. *S+ 

Bernardus ypodiaconus ss*. / 22 *S+ Ermemirus, levita 3 et sacriscrini*. 

*S+ Sentillis presbiter*. / 23 *+ Sigefredus levita*. *Bonushomo levita, qui 

et iudex ss*. / 24 *S+ Suniefredus presbiter sss*. *S+ Vitalis presbiter ss*. 

/ 25 @Presbiter Argemirus sacer, exarator,@ et ss cum litteras 

super positas in verso XIII ubi dicit “et nos expendimus / 26 in 

ornacione nostre matris ecclesie”, die et anno quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. A sota de tr s’hi pot llegir co. 3. Sota la t 

hi ha una a. 

262 


Miró, prevere, permuta amb l’església de la Santa Creu i Santa Eulàlia 

de Barcelona una mujada de vinya situada al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al lloc que anomenen Mogoda, a Montclar, per 

una altra mujada de terra i 2 mancusos d’or. 

ACB, LA.III, n. 237, f. 91a-b. Rúbrica: “Mir presbiteri commutavit Sedi vineam 

apud Montemclarum, in parrochia de Mogoda”. Interior recto: “n. 237” (Caresmar); 

“Anno Domini 1017” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 12 línies. 


In Dei nomine. Ego Mirone presbiter comutator sum tibi domum 

Sancte Crucis et Sancte Eulalia. Manifestum est enim quia 

placuit animis meis et placet ut inter vos comutationem fecissemus. 

Ideo comuto vobis vinea mea propria, id est, modiata una legitima 

ab integre. Advenit michi per mea comparatione vel et per quacumque 

voces. Que est prenotata vinea in comitatu barchinonense, 

\in Vallense,/ in locum que dicunt Mogoda, sive in Monte Claro. Qui 

affrontat ipsa vinea de parte circi in vinea de Bunux vel fratri suo, 

de orientis in vinea de Sancta Perpetua vel de Cheruz, de meridie 

in vinea de me comutator, de occiduo in vinea de iam dicto Bunuz 

vel de Guisadus. Quamtum istas omnes affrontationes includunt et


hos terminos circumdant, sic comuto vobis: iam dicta modiata de 

vinea ab integre, propter alia tua terra modiata una, quod tu nobis 

vel ad nostra mater Ecclesie dedisti in nostra comutatione et nos de 

te accepimus. Et est manifestum. Insuper enim adstitit vobis mancusos 

duos de auro legitimos pensatos, quod ego manibus meis vobis 

dedit et vos expendistis in ornatione vestre matris Ecclesie. Est 

omnibus manifeste. Quem vero predicta modiata de vinea, que ego 

vobis commuto, et ad domum Sancte Crucis et Sancte Eulalie de 

meo iure in vestra trado hac tranfundi ad vestrum proprium, simul 

cum exiis vel regressiis earum. Quod si ego comutator aut aliquis 

homo utriusque sexus qui contra hanc comutationem venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componat aut componam 

vobis iam dicta omnia in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et in antea ista commutatio(ne) 1 firma permaneat omnique tempore. 

Facta comutatione XVIII kalendas decembris, anno XXI / b 

regnante Radbertus rex. 

S+ Mirone presbiter, qui ista comutatione feci et firmavi 

firmarique rogavi. 

S+m Martino. S+m Cheruz. S+m Giter. 

Sss Gonmar presbiter scripsit cum literas fusas in verso 

secundo et sub sss et die et anno quo supra. 

1. ne expuntuat. 

263 

1016 desembre 22 

Bonuç i sa muller Maria venen a Alaric, anomenat Arnau, dues peces 

de terra i vinya situades al comtat de Barcelona, al terme de Riells, 

a Lubercano, pel preu de 14 sous i mig. 

ACB, perg. 1-4-46. Original. Pergamí, 114 × 261 mm. Al verso: “1017” ratllat (Mas); 

“1016 any” (B). Caplletra “I”: 16 mm. 

In nomine Domini. Ego Bonuco et uxori mea Maria vinditores 

sumus tibi Alarigo, que vocant Arnaldo, emptore. Per hanc scriptura 

vindicione vindimus / 2 tibi terra et vinea, cultum vel eremum, in 

duos loccos. Qui nobis advenit per comparacione sive per omnesque 

voces. Et est in comitato barchino-/ 3 nense, in terminio de Riellus, 

in loco vocitatum Lubercano. Quem afrontad ipsa pecia I simul cum 

vinea, cultum vel ermum, de par-/ 4 te orientis in terra de Adrouario, 

de meridie in strada publica, de occiduo in vinea de Erovigio, de 

circi in ipso torrente. Et / 5 alia sorte de vinea afrontad de oriente


615 

in vinea de Erovigio, de meridie in ipsa strada, de occiduo in vinea 

de / 6 (de) 1 Adrouario, de circi in ipso torrente. Quantum in istas 

afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: prenotata terra et vinea, 

cultum / 7 et ermum, totum ab integrum, ad tuum proprium, in 

precium solidos XIIII et medio, quod tu emptor nobis dedisti et nos 

ad presens manibus nostris / 8 haccepimus. Est manifestum. Quem 

vero prenotata terra et vinea, cultum et ermum, que tibi vindimus, 

de nostre iure in tuo tradimus / 9 dominio et potestatem a proprio. 

Quod si nos vinditores aut alicuisque homo qui contra hac ista 

vinditione venerit pro inrumpendum, non hoc va-/ 10 leat vindicare, 

set componat hec omnia in duplo cum omne sua immelioracione. 

Et ista vindicio firma permaneat omnique tempo-/ 11 re. 

Facta vinditione XI kalendas ianuarii, anno XXI regnante 

Robertus rex. 

S+num Bonuco, s+num Maria femina, qui ista vinditio-/ 12 ne 


S+num Oruco. S+num Madexo. S+num Lodmon. S+num Oliba. 

/ 13 Ss Teudalecius sacer scripsit et sss die et anno quod supra. 

1. Repetit. 

264 

1017 gener 12 

Sunifred i la seva muller Eldevara empenyoren a Joan, levita, terres 

i un mallol, que tenien per compra i per delme conjugal, situats 

al territori de Barcelona, al terme de Montjuïc, per un 

deute de 3 mancusos iafarins d’or, que hauran de tornar el gener 

vinent. 

ACB, perg. 1-1-2415. Original. Pergamí, 145 × 202 mm. Al verso: “In Monte Iudaico” 

(segles XIII-XIV); “Num... 2415”; “Diversorum A. 2415” (Mas). Caplletra “I”: mm. 

In nomine Domini. Ego Seniofredo et uxori mea Eldevara 

femina inpignoratores sumus tibi / 2 Iohannes levita. Manifestum est 

enim quia debitores sumus tibi mancusos III de auro cocto iahari 

ad penso / 3 de tuo domo, quod tu nobis prestasti. Est manifestum. 

Proterea inpignoramus tibi terra\s/ et maliolo, nostrum proprium, 

/ 4 quod habemus in territorio barchinonese, in terminio de Monte 

Iudaico. Que nobis advenit per comparatione / 5 sive per decimum 

vel et per omnesque voces. Afrontat de circi in vinea de Bonucio 

presbitero et de filio suo Audesindo presbitero, / 6 de aquilonis in 

casa de iam dicto Audesindo, de meridie in via que pergit ad Sancti


Iuliani et in terra de Audesindo, / 7 de occiduo in vinea de te Iohannes 

levita, creditori. Quantum istas afrontationes includunt, sic inpig- 

/ 8noramus tibi: iam dictas terra\s/ et maliolo, totum ab integre, et 

de nostro iure in tuo tradimus, et teneamus / 9 per tuum beneficium, 

et in die quod erit kalendas ianuarias de istas ad alias venientes 

sic tibi reddere / 10 faciamus iam dictos mancusos III de auro cocto 

placibile ad tuo penso. Et si hoc non fecerimus / 11 et tibi non persolserimus, 

tunc habeas plenam potestatem predicta omnia aprehendere, 

tenere, vindere, / 12 et omnia facere quodcumque volueris, cum exio\s/ 

et regressios earum, ad tuum proprium. Quod si nos inpig-/ 13no ratores aut ullusque homo qui contra hac inpignoracione venerit 

ad inrumpendum, / 14 non hoc valeat vindicare sed componat aut 

compnamus tibi hec omnia in duplo cum / 15 omnem suam inmelioratione. 

Et in antea ista inpignoratio firma permaneat omnique 

tempore. / 16 

Facta inpignoratione II idus ianuarii, anno XXI regnante 

Roberto rege. / 17 

S+num Seniofredo, s+num Eldevara femina, nos qui ista inpignoratione 

fecimus / 18 et firmare rogavimus. 

S+num Landericus. S+num *Ermemirus presbiter*. / 19 *Geribertus 

sss*. / 20 

S+ Galindus levita scripsi et sss die et anno quod supra. 

265 

[1016-1017] gener 14 

Gaucefred, fill del difunt Marcús, grec, ven a Bovet, fill del difunt 

Renard, i a la seva muller Ega mitja mujada de vinya i la terra 

on és plantada, situada al comtat de Barcelona, al terme de 

Cogoll Antic, a la ciutat, pel preu d’una quantitat de mancusos 

il·legible. 

ACB, perg. 1-1-713. Original. Pergamí, 111 × 321 mm. El pergamí presenta tres 

grans taques d’humitat que van de dalt a baix del document i que en dificulten 

la lectura. A la part esquerra del pergamí apareix un tall prim i vertical d’uns 

vuitanta mil·límetres, que també afecta la transcripció de les últimes línies. Al 

verso: “Scucullo” (s. XIII-XIV); “Num...713” (s. XVIII); “Diversorum A 713” (Mas). 

Vegeu l’estudi cronològic de la introducció. Caplletra “I”: 36 mm. 

In nomine Domini. Ego Gaucefredo, prolis condam Marcucio 

grecho, vinditores sumus vobis Boveto, prolis condam Renardo, et 

uxori sue Ega femina, emtores. Per hanc scritura vindicion[is?] [mee


617 

vindo vobis] / 2 semodiata I de vinea bene fundata cum ipsa terra 

qui hic est, mea propria. Quod abeo in comitatum Barchinona, 

in terminio de ipso Cucullo Anticho, qui est supra ipsa civitate. 

Advenit mihi ad me [Gaucefredo per genitores] / 3 meos sive per 

ullas[que] voces. Et afrontat ipsa vinea de parte circi in vinea de 

Condeballo, prolis condam Orucio [±3, il·legible], de aquilonis in 

vinea de n\o/s1 emptores, de meridie in strada francischa, [de orientis 

in vinea?] / 4 de Amato, prolis condam Marcucio. Quantum istas 

IIIIor afrontaciones includunt, sic vindo vobis: predicta semodiata 

de vinea, cum exiis vel recresiis eius, ad vestrum plenissimum proprium, 

propter precium mancusos [±8, il·legible] / 5 iafarinos aut 

[amu]rinos legitime pensatos ad penso legitimo. Quem vero predicta 

omnia, que vobis vindo, [de meo ?] [iur]e in vestro trado dominio 

et potestatem, ut quiquit [exinde] facere [volueris ?] / 6 liberam et 

fir[mam] in Dei nomine abeatis potestatem. Quod si ego vinditor 

aut ullusque homo [utriusque sexus qui] contra hanc ista charta 

vindicio venerit pro inrumpendum, non hoc valeat [vindicare, sed 

com]-/ 7pono aut componamus vobis in triplum cum homnem suam 

inmelioracionem. Et in antea ista carta vindicione firma [et] stabilis 

permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vindicione [XVIIII kalendas febru-] / 8arii, anno 

[±4, il·legible] regnante Rotberto rege. 

S+m Iaucefredus, prolis condam Marcucio, qui ista [carta 

vindicione] fecit et firmavit et testes firmare rogavit. 

[±20, il·legible]. / 9 *S+ Bonucius presbiter*. *S+ Bonefili[i presbiter?]*. 

*S+ Seniofredus levita*. 

/ 10 S+ [±7, il·legible], qui ista charta vindicione2 scrisit cum 

litteras [rasas] [±6] die et anno quod supra. 

1. A sota, lletres mig ratllades. 2. Sota la e hi ha una i. 

266 

1017 gener 16 

Calabuig, la seva muller Trasvígia, i Esteve, prevere, venen a Amell 

una terra situada al territori de Barcelona, al Vallès, al terme 

de Sant Esteve de Vilanova, al lloc anomenat Freixà, a la Rovira, 

pel preu de 4 sous. 

ACB, perg. 1-1-1916. Original. Pergamí, 126 × 249 mm. Al verso: “Luparias” 

(s. XIII-XIV); “Num...1916” (s. XVIII); “Diversorum A 1916” (Mas). Caplletra “I”: 

31 mm.


In nomine Domini. Ego Kalapodius et uxor mea Trasevigia et 

ego Stefanus presbiter vinditores sumus / 2 tibi Amelius, emtore. Per 

hanc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi terra nostra propria 

franka. / 3 Quod abemus in pago barchinonense, in Vallen-se, in 

terminio de Sancti Stefani de Villanova, ad ipsum locum que / 4 

vocant Frexanum, ad ipsa Ruvira. Avenit ad me Kalapodius per 

emcione, ad me Trasvigia per / 5 meum decimum, ad me Stefanus 

per condam socia mea qui fuit Ermesinda et illa concessit mihi / 6 

ad obitum suum, unde iudicium abligatum teneo. Afrontat oma 

predicta de circi et de orient in / 7 terra commitale, de meridie in 

terra de Guisolo, de occident in alveo 1 Mugent. De quantum / 8 infra 

istas afrontaciones nos abemus vel abere debemus, ermum atque 

cultum, sic / 9 vindimus tibi: ab integrum, in precium solidos IIII. 

Quod tu emtor precium nobis dedisti et nos vin-/ 10 ditores manibus 

nostris accepimus et nichil de ipsa precia aput te emtor non 

remansit. Est ma-/ 11 nifestum. Quem vero predicta ec omnia, que 

tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus / 12 dominio et potestatem, 

ab omnem integritatem, ut quiquit exinde facere vel 

iudicare vo-/ 13 lueris, libera in Dei nomine abeas plenam potestatem, 

cum exio et regressio suo, a proprio. Quod si nos / 14 

vinditores aut ullus omo qui contra hanc vindicione venerit ad 

inrumpen-dum, non oc va-/ 15 leat vindicare, set componat aut 

componamus tibi ipsa terra que tibi vindimus in duplo cum omni 

sua / 16 inme-lioracione. Et in antea ista vendicio firma permaneat 


Facta ista vin-/ 17 dicione XVII kalendas februarii, anno XXI 

regnante Robertus rege. 

S+num Kalapodius, / 18 s+num Trasvigia, *s+ Stefanus sacer 

sss*, qui ista vindicione fecimus et firma-/ 19 re rogavimus. 

S+num Gotmar. S+num Ato. S+num Suniefredus. 

/ 20 S+ Suniefredus sacer scripsit sss. 

1. Té una l al costat d’una altra l que està ratllada. 

267 

1017 gener 22 

Quinverga i les seves filles Onrada, que anomenen Blancúcia, i Adalvira 

venen a Gotmar i a la seva muller Quintol una casa i terra amb 

tota mena d’arbres, situada al comtat de Barcelona, al terme de 

Llacera, al lloc anomenat Gavarra, que tenen, Quinverga per


619 

compra i per delme conjugal, i Blancúcia i Adalvira per compra 

i pels seus pares, pel preu de 5 sous. 

ACB, perg. 1-2-1457. Original. Pergamí, 99 × 250 mm. Al verso: “mitja escala 

armari 3 n. 1457” (Caresmar); “Num...857” (s. XVII); “1017” (F-B). La caplletra 

ocupa 9 línies. 

In nomine Domini. Ego Quinverga femina et filias meas Onrada, 

que vocant Blancucia, et Adalvira vinditores\trices/ 1 sumus 

tibi Godmarus et uxori tue / 2 Quintal femina, emptores. Per hanc 

scriptura vindicionis nostre vindimus vobis casa cum solo et superposito, 

cum ipso closo de ipsa terra, cum omnis genera / 3 arborum 

qui infra sunt, similis et dissimilis. Qui michi advenit ad me 

Quinverga per comparacione vel per lectuosum sive per decimum 

sive per ullasque vo-/ 4ces, et ad me Blancucia et Adalvira per 

comparacione vel per genitores nostros sive per ullasque voces. Et 

est heec omnia in comitato Barchino-/ 5na, in termine Lacera, in locum 

que dicunt Gavaredo. Et hafrontat hec omnia de oriente in 

terra de Lupo vel eres suos, de meridie in vinea / 6 de Lobeto de 

Gallifa, de occiduo in ipso vinialo de Quintol femina, de circi in 

ipsa strada pegorera vel in terra de Gueriberto. Quantum / 7 infra 

istas afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: hec omnia totum 

ab integrum, cum exio vel regressio suo, in propter precium soli- 

/ 8dos V de dineros, quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta hec omnia, que nos vindimus tibi, 

de nostro iure in vestro / 9 tradimus dominio et potestatem, ad omnia 

que volueritis facere, ad vestrum proprium. Quod si nos vinditores 

aut ullusque omo qui contra ista / 10 carta vindicione venerit pro 

inrumpendum, non oc valeat vindicare, set componat aut componamus 

vobis hec omnia in duplo cum omnem / 11 suam inmelioracionem. 

Et in antea ista vindicione firma et stabilis permaneat modo vel 


Facta vindicione XI kalendas februari, / 12 anno XXoI regnante 

Roberto rex. 

S+ Quinverga femina, s+ Onrada, que vocant Blancucia, 

s+ Adalvira, nos qui ista vindicione / 13 fecimus et firmare 

rogavimus. 

S+ Guilielmus. S+ alio Guilielmus. S+ Sunierus. 

/ 14 Sss Sperandus presbiter scripsit cum litteras superpositas 

in verso I, sss die et anno quod supra. 

1. tores escrit per equivocació.



268 

Altemir i la seva muller Sindolo venen a Deodat, bisbe de Barcelona, 

una mujada de vinya situada al territori de Barcelona, al terme 

de Sants, pel preu de 2 mancusos d’or. 

ACB, LA, I, n. 628, f. 232 b-c. Rúbrica: “Carta quod domnus Deusdedit episcopus 

emit modiatam I vinee apud Sanctos et quoddam decimum”. Inter columnas recto: 

“n. 628” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini / 1017” (s. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus C: 14 línies. 


In nomine Domini. Ego Altemiro cum coniuge mea Sindolo 1 

femina, nos pariter in unum, venditores sumus tibi domno Deusdedit, 

gratia Dei barchinonensis presul, emptore. Per hac scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi modiata I legitima de vinea utilis, 

cum suo solo et suas omnimodas vites atque stirpes, et veprium 

clausura circumsepta, marginesque vel limitibus suisque adiacenciis, 

totum ab integre. Est denique prenotata omnia in territorio 

barchinonense, in terminio et accessu de Sanctis. Qui nobis advenit 

prefixa vinea per nostra complantatione et per nostre sudoris laborem, 

quod nos eam complantamus et advineamus in terra de 

Sancta Eulalia Sedis Barchinona, sub beneficio de te prefixo emptore, 

vel et per quacumque voces. Que affrontat eadem omnia de parte 

circi in strada publica et consueta pergentis ubique, de aquilonis 

in ipso torrente aquaducto, de meridie in vinea de te emptore, de 

occiduo similiter in terra de te prenotato emptore. Quantum istas 

omnes affrontationes includunt et hos termines conectunt, sic vindimus 

tibi: iam dicta modiata I de vinea ab integre, adhuc autem 

et ipsum meum decimum, in aderato et difinito precio mancusos 

II de auro cocto et obtimo iaaris et amuris et a penso legitimo equo 

pensatos. Quod tu emptor precium exinde nobis dedisti et nos 

venditores manibus nostris integriter accepimus et in commodum 

nostre necessitatis eum expendimus. Est manifestum. Quem vero 

predicta vinea, que tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et po-/ c testate, ab omni integritate, simul cum exiis et 

regressiis earum, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos 

venditores aut aliquis homo utriusque sexus qui contra hac venditione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed 

componat aut componamus tibi iam dicta omnia in duplo cum 

omnem suam imelioratione. Et in antea ista venditione firma permaneat 

omnique tempore.


621 

Facta venditione II idus februarii, anno XXI regnante Roberto 

rege. 

S+n Altemiro, s+n Sindo\u/lo 2 femina, nos qui ista venditione 


S+n Inguinulfus. S+n Aranisclu. S+n Arnallo. S+n Todericus 

Faber. 

@Argemirus presbiter, exarator,@ et ss, cum litter\a/s rasas et 

emendatas in verso XII o ubi dicit “necessitatis”, die et anno prefixo. 

1. Sota l’última o hi ha una a. 2. La darrera o és una a esmenada. 


269 

Testament de Borrell, amb motiu del pelegrinatge a Roma, en què 

nomena marmessors la seva dona Adalet, el seu gendre Miró, 

el seu fidel Arluví, la seva parenta Adalet i Bonhom, vicari de 

Sant Martí, i fa donacions pietoses a Santa Maria del Mar, a 

Sant Miquel de Barcelona i al monestir de Sant Pere, on és una 

filla seva, entre altres. A aquest darrer cenobi deixa la meitat del 

seu alou de Pinells i l’altra meitat al seu fill Ramon, qui recobrarà 

la primera meitat en morir la filla predita. Fa usufructuària la 

seva dona de la meitat dels seus alous dominicals del castell de 

Foix, les vinyes de Marmellar i l’alou de Vilassar, juntament amb 

el seu fill Guillem. Deixa al seu fill Sunyer el castell de Marmellar, 

amb el seu terme. Deixa a la seva filla Quíxol l’alou de la Bleda 

i la meitat de Durios. Deixa a la seva filla Arsenda l’alou d’Alfós. 

A la seva filla El·liarda, l’alou de Valldossera amb set mujades 

de vinya, al Puig. Deixa als seus fidels Arluví i Odó l’alou que 

era d’Adalet i les vinyes que té Eldemar, sota servei del seu fill, 

qui té el castell de Foix. Finalment, deixa al seu fill Ramon la 

casa de Barcelona. 

ACB, perg. 4-2-47. Original. Pergamí, 455 × 326 mm. Al verso: “Pinels”; “In 2 

stancia pie elemosinæ testamentis”; “XXXXVII” (s. XVI); “4-2-47” (JB). Esquinç 

de 28 mm al marge dret entre les línies 8 i 9, i dos esquinços i trosset perdut 

al mateix cantó, a tocar de l’angle inferior. Tot ell sembrat de foradets que no 

impedeixen la lectura. Caplletra ornamentada “I”: 75 mm. 

In nomine Domine. Ego Borellus, dum in oc seculo lubrice 

peregrinamus, expedit nobis prospicere / 2 diligenter ad illam lucem 

inextimabilem, ubi nulla finis ocurrit, quia su\a/dente diabolo derelinque-/ 

3 renter fecit piaculo maximo. Protitremens evangelica voce 

nos oportet prosequi, qui cotidie / 4 in auribus nostris clamat tra-


dicendo: “Qui vut meus esse discipulus tollat crucem suam et sequatur 

me.” Ego / 5 vero in Dei nomine Borellus, amorem Christi 

repletus, crucem Cristi baiulans, Romam peto, desiderans limi-/ 6 

nibus beati Petri et Pauli princeps apostolorum obsculare desidero 

et timeo fragilitatis umane debitum / 7 inexcusabile non mihi ocurrat 

mors debita. Et ideo iubeo ad discerno ut sint elemosinari mei, id 

est, / 8 mulier mea Adalet et nuro meo Mirone et ipso meo fidele 

Arluvino et mea cognata Adalet et Bonushomo, / 9 vicario de Sancti 

Martini. Precipio vobis iam dicti elemosinarii meis ut, si mors mihi 

advenerit in qua-/ 10 cumque loco aut antequam alium testamentum 

faciam, plenam potestatem abeatis apreendere ipsum / 11 meum avere 

et facere sicut vobis dispono in unc testamentum. In primis solvere 

faciatis ipsos meos de-/ 12 bitos magores vel minores. 

In primis bove I o et caficios II inter pane et vino, ad Sancta 

Maria de Mare. Et ad / 13 Sancti Mihcalelis barquinonensis, kaficios 

II dee vino et uno de pane. Et ad Sancti Petri cenobii, ubi est filia 

mea, pa-/ 14 rilio I o de bovos et medietate de ipso alaude que est in 

Pinelos, in casis et curtis et in terris, vineis et kafi-/ 15 cios IIII o de 

vino et uno de pane. Et quando obiit filia mea, remaneat a filio meo 

minore nomine Raimundus. Et alia / 16 medietate quod remanet 

remaneat ad filio meo Raimundo. Et ipsum nostrum alaude quod 

abemus in Primiliano, / 17 nostro Raimundo post obitum matri 1 sue. 

Et si obiit Raimundus, remaneat ad filio meo Wilielmo cum matrem 

suam. / 18 Et ad Sancti Cucufati cenobii remaneat bovo I et egua 

I, et paliada I a de alaude que est in Alfod, et mediata I a de vinea 

/ 19 iusta Villarifa et kaficios IIII de vino in Maritima. Et ad Sancti 

Petri sedis Vicho, ipsum meum alaude que est in Amenola, / 20 et 

egua I a . Et ad Sancta Eulalia sedis Barquinona, kaficios VI de vino 

et I o de pane et bovo I o . Et ad Sancti Pauli cenobii, / 21 ipsum meum 

alaude de Taliano, totum ab integrum et kacios III de vino in Durios. 

Et ad Sancti Felicis Gerunda, / 22 ipsum meum alaude quod fuit de 

Rigovallo, quod est in Sabadello. Et ad Sancta Maria sedis Gerunda, 

parilio I o de bovos, quod est in Afocio, / 23 et congua I cum orciolo. 

Et ad Sancti Petri Rodas, curtinas II expanescas et congua I cum 

ortiolo. Et ad Sancta Maria de Ri-/ 24 pullo, ipsum meum kaval danco 

cum sela et freno. Et ad Sancti Ioanis de Ripulo, egua I et bovo I 

et superlito I de seda que debet mihi Oliba. / 25 Et ad Sancti Micaelis 

et Sancti Larencii, ipsa mea comma de terra que est ad ipso collo 

de Fodexio, et modiatas II de vineas que ibidem sunt, et bovo I 

/ 26 et porcos IIII et quarta I de forment et caficios quatuor de vino 

in ipsa dedicacione. Et ipsa comma et modiatas II de vineas supra


623 

/ 27 scriptas, ad Sancti Laurencii et Sancti Micaelis et ad clericis que 

eundem cataverint, sine blandimento de nulloque homine vel 

femineo sexu, / 28 in tale videlice racione: quod iam semper misa 

cantent pro anima mea ipsa feria II, et fiat Deus inter me et illos. 

Et de ipsos por-/ 29 cos et oves et de vascula maiore, ipsa tercia parte 

pro anima mea. Et ad mulier mea, ipsa medietate de ipsos meos 

alaudes dominicos / 30 quod abeo in castrum Fodexio, in terris et in 

vineis et ipsa medietate de ipsa paroquia. Et ipsos \meos/ masos 

dominicos quod abeo in castr\um/ / 31 Fodexo. Et de ipsa vascula 

magore vel minore quod abeo in cuntis locis, remaneat ad mulier 

mea ipsa tercia parte. / 32 Et ipsas meas vineas quod abeo in Marmelar, 

que sunt ad ipso bosco, modiatas IIII et pariliatas II de terra 

qui ibidem sunt, / 33 ad mulier mea. Et ipsum 2 meum alaude de 

Vilazar, ad mulier mea cum filio suo Quilielmo. Et ipsas causas 

supra scriptas teneat / 34 mulier mea sine blandimento de nulloque 

homine vel de filiis vel filias et post obitum suum remaneat ad filios 

nostros is nominibus: Sunia-/ 35 rio et Galindus et Guilielmus. Et 

ipsum castrum Fedexio cum terminios suos remaneat ad Suniario, 

filio meo, exceptus / 36 ista causa que infrascriptum est de matre 

sua. Et ad filio meo Galindus remaneat ipsum castrum Marmelar 

cum suo termi-/ 37 nos, quod abet vel abere debet exceptus causa 

de matre sua. Et ipsos 3 meum alaude de ipsa Bleda remaneat ad 

filia \mea/ Chixol / 38 cum ipsa medietate de Durios. Et si obiit filia 

mea ante abeat infantem de viro suo, remaneat a mulier mea et filios 

vel / 39 filiabus nostris. Et ad filia mea Arsendus ultata totum meum 

alaude de Alfocio terras et vineas, casas et curtes. Et ad filia mea 

Aliar\da/, / 40 ipsum meum alaude de Valle Orsera, modiatas VII m de 

vineas et de terra pariliadas III que sunt ad ipso P\u/io. Si obiit 

Suniario antequam / 41 abeat infantem de vestro coniugio, remaneat 

castrum Fodexo a fratri suo Galindus; et si obiit Galindus, remaneat 

a fratri suo Gui-/ 42 lielmus; et si obit Guilielmus, remaneat a fratri 

suo Raimundus. Et ipsum meum alaude que fuit de Adalegus, cum 

ipsa trilia et ipsas vineas / 43 que tenet Elemar, remaneant ad ipsos 

meos fideles Arluvino et Odo in servicio de filio meo qui tenuerit 

castrum Fodexo; / 44 post obitum vestrum, remaneat ad filio meo qui 

tenuerit Fodexo. Et servos meos vel ancillas meas, ubi invenire potueritis, 

fran-/ 45 cos faciatis propter Deum et remedium anime mee. Et 

ad meos fruentes de mansione kaficios X pro anima mea de vino, 

et ad filio meo Rai-/ 46 mundus ipsa mansione de Barquinona. 

Factum unc testamentum XV kalendas marci, anno XXI o 

regnante Robertus / 47 rex.


*Ss Borrello ss*, qui unc testamentum scripsit et testes firmare 

rogavi. / 48 

S+ Bliger presbiter. S+ Guillaberti levita. S+ Odone. *S+ Tassius 

presbiter*. *Sm Mullo presbiter*. / 49 

S+ Sendredus levita, qui oc scripsit et sss die et ano prefixo. 

1. Al manuscrit matrisue. 2. La i és tancada com un quadrat. 3. Esmena 

de ipsis. 

1017 abril 4 

270 

Constantina ven a Goltred una peça de terra situada al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Reixac, a la vila que anomenen Ventenac 

i al terme de Monturiol, pel preu d’1 sou i mig de diners 

grossos. 

ACB, LA.II, n. 581, f. 193b-c. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Rexag”. Rúbrica: “Carta quod Constantina vendidit Goltredo petiam terre in 

Ventenag et in Monte Oriol”. Inter columnas recto: “n. 581” (Caresmar). Exterior 

recto: “LXIII” (s. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1017” (s. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus H, de color verd i perfilada en vermell: 12 línies. 


In nomine Domini. Ego Constantina femina vinditrice sum tibi 

Goltredo, emptore. Per hanc scriptura vinditionis me vindo tibi petia 

de terra cul-/ c ta et erma. Quod abeo in comitato Barchinona, in 

Vallense, in termine villa Rexago, in villa que vocant Ventenago sive 

in termine de Monte Auriolo. Advenit mihi a me Costantina per 

comparatione sive de meos genitores vel per quecumque voce. 

Affrontat ipsa terra culta et erma de circi in terra de Truitellis femina, 

de aquilonis in via de Monte Auriol, de meridie in torrente, de occiduo 

in alio torrente vel in terra de Sancta Eulalia. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra culta et erma 

et garriga et ligna et lapides, hec omnia totum ab integrum, cum 

exio et regressio suo, in precio solido et medio de dinarios grossos. 

Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que tibi vindo, 

de meo iure in tuo trado dominio et potestatem a tuum proprium. 

Et qui ista vinditione inrumpere temptaverit, non hoc valeat vindicare, 

set componam aut componam tibi ipsa terra culta et erma 

in duplo cum sua imelioratione. Et ista vinditio firma permaneat 


Facta vinditione II nonas aprilii, anno XXI regnante Roberto 

rege.


625 

S+m Costantina femina, nos qui ista vinditione feci et firmare 

rogavi. 

S+m Gelmir. S+m Leopardo. S+ Sperandeo. 

S+ Bonesindo presbiter scripsit die et anno quod su sss pra. 

271 

1017 abril 15 

Odó i la seva muller Gerberga permuten amb l’església de Sant Miquel 

de Barcelona, representada per Deodat, bisbe de Barcelona, un 

alou situat al comtat de Barcelona, al Penedès, al lloc anomenat 

Pinells, i 5 unces d’or, a canvi d’un alou situat als comtats de 

Barcelona i Girona, al lloc anomenat Tornells. 

ACB, perg. 1-2-810. Original. Pergamí, 162 × 297 mm. Al verso: “De Pinellis”; 

“Scrip”; “V” (s. XIII-XIV); “Permuta ab la qual Odo dona a la iglesia de Sant Miquel 

/ baix protecció a la Seu de Barcelona una proprietat en lo / Panades, al lloch 

dit Pinellos.” (s. XVI-XVII); “Mitja Escala / Armari 2 / n. 810”; “(N o . 93. ratllat)” 

(s. XVIII). Caplletra “I”: 25 mm. 

ACB, LA.IV, n. 307, f. 118a-b. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Fontis Rubei”. Rúbrica: “Odo comutavit sedi alodium / de Pinellos, in Penedes 

per alode de Tornellos, in Gerundense”. Interior recto: “XXIX”; “Melior” (s. XIII- 

XIV); “n. 307” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 24 línies. 


In nomine Domini. Ego Odo et uxori mea Gerberga comutatores 

sumus Domino Deo et ecclesie Sancti Michahelis, a cuius ecclesie sita 

est in civitate / 2 Barchinona, que proprie pertinet ad subgectionem b 

sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Manifestum est enim quia 

donamus iam dicte ecclesie Sancti / 3 Michahelis c in ma\nu/ Deusdedit 

episcopi alodem nostrum, quod habemus d in comitatu barchinonense, 

in Penitense, in locum que dicunt Pinellos. Quod / 4 nobis advenit 

ad me Odo per donationem que mihi fecit Cusca e deodicata et ad 

me Gerberga per voce parentorum f meorum vel per omnesque voces. 

/ 5 Qui affrontant predictum alodem, id est, terras et vineas, cultas 

et eremas, garricas et arbores varii generis, casas et casales et 

aquas, prata vel / 6 pascua et ipsa ruvira, de parte aquilonis in terra 

Haianrico g vel eres suos, de meridie de 1 in terra de Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie vel eres suos, / 7 de occiduo in termine de castro 

Sancti Martini, de circi in alaude de Sindaredus Livolo h vel eres suos. 

Quantum iste affrontationes inclu-/ 8 dunt, sic donamus iam 2 dicte 

ecclesie Sancti Michahelis i in manu Deusdedit pontificis, videlicet


(ipsa medietate de ipso pugio et de ipso alode de Pinellos, quod 

con-dam / 9 Eldemarus ibi) 3 \habuit/, cum exiis et regresiisj et untiask quinque de auro in rem valentem. Et de nostro iure in ius et 

dominum4 prefate ecclesie Sancti Mikaelisl / 10 sive prefati pontificis 

suorumque successorum, ut faciant exinde quod sancti canones 

precipiunt. Et accepimus nos in nostra comutationem alodem / 11 

quod predicta ecclesia habebat in comitato barchinonense et gerundense, 

in loco que dicunt Tornellos. Quod si nos comutatores aut 

aliquis / 12 homo utriusque sexus qui contra ista comutationemm venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat 

aut componamus vobis pre-/ 13dictan omnia in duplo cum suam 

imelioratione. Et in antea ista comutatio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta comutatione XVII kalendas / 14 madii, anno XXI regnante 

Roberto rege. 

*+ Odo +*, s+num Gerberga femina, nos qui ista comutatione 

fecimus, firmavimus / 15 firmarique rogavimus. 

S+num Ado. S+num Mirone. *S+ Georgius*. *Ss Radulfus presbiter 

Ø*. 

/ 16 S+ Ermemirus, presbiter, exarator, cum litteras rasas vel 

emendatas in verso octavo ubi dicit “ipsa medie-/ 17tate”, sss die et 

anno prefixo. 

1. Sembla sobrer, però no el posem entre parèntesis perquè el trobem respectat als 

LA. 2. Sota la m hi ha una n. 3. Escrit sobre raspat. 4. Per dominium. 

LA. a. Michaelis. b. subiectionem. c. Michaelis. d. abemus. 

e. Cuscha. f. parentum. g. Aianricho. h. Livulo. i. Michaelis. j. regressiis. 

k. uncias. l. Michaelis. m. comutacionem. n. iam dicta. 

272 

1017 abril 19 

Led i la seva muller Quílio venen a Martí i a la seva muller Quíxol 

terra situada al territori de Barcelona, al terme d’Agudells, a 

Valdeleds, pel preu de 3 sous menys 2 diners de moneda grossa 

corrent. 

ACB, LA.II, n. 114, f. 41b-c. Rúbrica: “Carta de Valdeletis, in Acutellis”. Inter 

columnas recto: “n. 114” (Caresmar). Exterior recto: “De Valdeled in [±? lletres 

mutilades]”; “X” (s. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1017” (s. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus F: 7 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 162, n. 361.


627 

In nomine Domini. Ego Ledus et uxori mea Chilio femina 

vinditores sumus vobis Martinus et uxori mea Cixulo femina, emptores. 

Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus vobis terra 

cum arboribus glandiferis, nostrum proprium. Quod habemus in 

territorio barchinonense, in terminio de Acutellos, in Val de Ledus. 

Qui nobis advenit per nostra comparatione et per decimum vel per 

omnesque voces. Que affrontat de parte circi in ipso aragalio et in 

terra de Miro vel eredibus suis, de aquilonis in via, de meridie in 

terra de vos emptores, de occiduo in terra de Sancti Genesii martyris. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vindimus vobis: prefata 

terra, totum ab integre, in propter precium solidos III, minus 

denarios II, moneda grossa curribiles. Quod vos emptores precium 

exinde nobis dedistis et nos venditores de manus vestras integriter 

recepimus. Est manifestum. Quem vero predicta terra, que nos vobis 

vindimus, de nostro iure in vestro tradimus do-/ c minio et potestatem 

ab omni integritate, simul cum exiis et regressiis earum, ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos vinditores aut aliquis homo 

utriusque sexus qui contra ista vinditione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus vobis iam 

dicta omnia in duplo cum omnem suam immelioratione. Et in antea 


Facta ista vinditione XIII kalendas madii, anno XXI regnante 

Rodibertus rege. 

S+num Ledus, s+m Chilio femina, nos qui ista vinditione 


S+m Teudisclu. S+m Bovetus. S+m Seniofredus. 

S+ Bonefilius exarator, cum litteras super positas in verso V, 

et sss sub die et anno prefixo. 

273 

1017 maig 4 

Sènior ven a Vives i Astudia, esposos, una terra situada al comtat 

de Barcelona, terme de Caldes de Montbui, a l’Elzedo, pel preu de 

3 sous. 

ACB, perg. 1-4-48. Original. Pergamí, 107 × 265 mm. Restaurat. Hi ha un forat 

que interromp breument el text de la línia 3 a la 5. Al verso: “1017” (Mas). Caplletra 

“I”: 40 mm, i a la línia 9 “F” majúscula: 15 mm. 

In nomine Domini. Ego Senior femina vinditrice sum vobis 

Vives et uxori tue Estudia, emtores. Per hanc scriptura vindicionis


mee vindo / 2 vobis terra cum ipso Elzedo. Qui michi advenit de 

ienitores meos sive per ullasque voces. Et est in comitatum 

barchinonense, in termine / 3 challense super Monte Bui, in ipso 

Elzedo. Et afrontat de orientis in istrada qui pergit ad Chalidas et 

in te[rr]a de Guifret, de meridie in ipso / 4 Elzedo de vos emtores, 

de occiduo in terra de Guifret vel suos eredes, de circi in terra et 

Olzedo de vos emtores. Quantum in istas afrontacio-/ 5 nes includunt, 

sic vindo (n) 1 vobis: in ipsa terra et ipso elzedo ipsa medietate ab 

integrum, cum exio vel regresio suo, in precium solidos 2 III. Et nichil 

/ 6 exinde non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta ipsa 

terra (terra) 3 et ipso Elzedo, \vobis/ que vindo, de meo iuro in vestro 

trado dominio et po-/ 7 taste 4 ad proprio. Quod si ego vinditrice aut 

ullusque homo qui contra hanc ista vindicione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat / 8 vindicare, set componat ista vindicio 

in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et ista vindicio firma 


/ 9 Facta vindicione IIII nonas madii, anno XXI regnante 


S+ Senior femina, qui ista vindicione feci et firmare / 10 rogavi. 

S+ Boveto, viri iste femine, qui in ista vindicione consciens fui. 

S+ Bonucio. S+ alio Onorado. 

/ 11 Ss Onoratus sacer scripsi et ss cum literas superpositas in 

verso VI die et anno quod supra. 

1. N expuntuada. 2. Abreujat sdls a l’original. 3. Repetit. 4. Per 

potestate. 

274 

1017 maig 21 

Testament sacramental de Sunyer, jurat sobre l’altar de l’església de 

Santa Eulàlia de Vilapicina, en què fa hereva la seva muller. 

ACB, perg. 1-1-2440. Original. Pergamí, 160 × 526 mm. El pergamí presenta un 

forat a la part central inferior. Al verso: “Iudicio Suniari”; “LXIIII” (s. XIII-XIV); 

“Num. 2440” (s. XVIII); “Lib. II. Antiquit. N. 251”; “Diversorum A. 2440” (Mas). 

ACB, L.A. II, n. 251, f. 85a-c. Rúbrica: “Sacramentale Suniarii qui dimisit suum 

alodium uxori et post obitum suum filiis suis”. Interior recto: “n. 251” (Caresmar); 

Exterior recto: “Anno Domini 1017” (s. XVIII). 


Condiciones sacramentorum at a quarum \ex ordisnacione b / 

residebat sacerdote c Ermemirus et iudice Bonushomo levite et d in


629 

presentia Gontero, Guisando, Aurucio, e Boveto, Bonefilio, Suniario 

[espai en blanc: ±5] et aliorum bonorum hominum qui ibidem / 2 

aderant. Testificant testes prolati quas proferunt Bonucius presbiter 

et Ermesinda femina et Sendevado et Bernardo in faciem de supra 

dicto sacerdote f vel iudice ad comprobandam causam elemosinaria 

de condam Suniario. Et hec sunt nomina testi-/ 3 um qui hoc testificant 

sicuti et iurant, id est, Guisandus, Gontero et Guillelmus levita. 

Iurati autem dicimus in primis per Deum Patre omnipotentem 

et per Ihesum Christum, filium eius, Sanctumque Spiritum, qui est 

in Trinitate unus et verus Deus, / 4 et per hunc locum veneracionis g 

Sancte Eulalie, virginis et martiris Christi, cuius baselica sita est 

in locum ubi dicunt Vila Picinna, supra cuius sacrosancto altario 

has condiciones manibus nostris continemus vel iurando contagimus, 

quia nos supra scripta / 5 testes scimus et bene in veritate sapemus 

et de presente eramus et oculis vidimus et aures nostras audivimus 

ad ea ora quando iacebat condam Suniario in ipsa egritudine, 

unde obiit, adhuc loquela plena et memoria integra, / 6 sic comendavit 

vel iniuncxit omnem suam helemosinam h ad iam dictos suos elemosinarios 

ut, si de ipsa egritudine mortuus fuisset, sicut et fuit, 

plenam potestatem abuissent predicti sui elemosinarii suam elemosinam 

ad distri-/ 7 buere, sicut illis preciebat. In primis iussit de 

suum avere de panem et vinum de vetere et novo, et de omnes suas 

bestias et ferramenta, et de omnia sua vascula iussit dari pro anima 

sua \ipsa tercia parte/ in quos vos melius vidissetis. Et conces-/ 8 sit 

ad uxori sua omnem suum alaudem, terris, vineis, kasas et curtes, 

omnia et in omnibus, in ea videlicet racione i ut in diebus suis teneat 

et possideat sine blandimentum de filios vel filias suas, et post 

obitum vero suum remaneat / 9 totum ab integre a filios vel filias 

nostras. Et postquam hec omnia ordinavit, sic migravit de hoc 

saeculo in mense aprilis, qui iam preteritus est. Et nos supra dicti 

helemosinarii sic iuramus omnia et in omnibus quia quantum isti 

testes / 10 hic testificaverunt in isto iudicio j verum est et nulla fraus 

nec malo inienio k hic inpressa non est, sed secundum voluntatem 

ipsi conditori est factus vel editus. Et ea que scimus recte et veraciter 

testificamus atque iuramus per super / 11 hancnixum iuramentum in 

Domino. 

Late condicionis XII kalendas iunii, anno XXI regnante 

Rodobertus rex. 

*S+ 1 Bonucius presbiter sss sss*, s+ Ermesinda femina, s+ 

Senuado, s+ Bernardo, nos helemo-/ 12 sinarii l sumus et huc 

sacramentum iuramus.


S+ Guisandus, s+ Gontero, *s+ Guilielmus levita*, nos testes 

sumus et hunc sacramentum iuramus. / 13 

S+ Aurucio, s+ Boveto, s+ Bonefilio, s+ Suniario, isti auditores 

fuerunt. 

/ 14 *Bonushomo levita, qui et iudex, sss*. / 15 

S+ Suniefredus, qui hec scripsi cum litteras super positas in 

verso I et VII, et sss die et anno quod supra. 

1. Precedeix B. 

LA. a. ad quarum. b. ex ordinatione. c. scilicet. d. et manca. 

e. Aurutio. f. scilicet. g. venerationis. h. elemosinam. i. ratione. 

j. iuditio. k. ingenio. l. elemosinarii. 

275 

1017 maig 31 

La dona Sensena ven al bisbe Deodat un alou situat al comtat de 

Barcelona, al lloc de Banyols, pel preu de 2 unces d’or. 

ACB, perg. 1-2-792. Original. Pergamí, 105 × 358 mm. Petit fragment perdut al 

marge superior, a 5 centímetres de l’extrem, que afecta una mica les dues primeres 

línies. Al verso: “Bagneolos” (s. XIII-XIV), “Venda feta per Sensenna al bisbe de 

Barcelona de una casa, torra y terras ab un bras de estany prop lo mar al lloch 

dit Banyols”; “N o 131” (s. XVI-XVII); “Mitja escala, armari 2, n. 792” (Caresmar); 


Ed.: FREUDENHAMMER, Griechische, ps. 97-98. 

In nomine Domini. Ego Sensenna femina vinditrice sum tibi 

domno Deusdedit, epischopo gratia Dei, emtores. Per anc ista scriptura 

vindiciones mee vindo tibi ipso meum alodem [quod hab-]eo 

in Banols, / 2 cultum vel ermum, cum ipsa medietate de ipsa turre, 

cum solo et superposito et ipsas parietes cum ipsa chasa qui ibi 

est, cum ipsos arboribus pomiferis et ficulneas, cum ipso podo et 

ipso [ch]ortal aput ipsas / 3 channas, et in ipso bracio de estan longo 

ipsa medietate. Qui mihi advenit per comparacione vel per meum 

decimum vel per quacumque voces. Et est ipsa ec omnia in chomitatu 

barchinonense, in / 4 locum que dicunt Bannolos. Et afrontat de parte 

circii in ipsa estrada puplica que pergit de Barchinona a Sancta 

Eulalia de Provenciana vel a Corneliano, de aquilonis in ipso collo 

de Inforca-/ 5 dos vel in ipso monte de Iudicho, de meridie in litore 

maris, de occiduo in alveo Lopregado. Quam in infra istas IIII 

afrontaciones includunt, sic vindo: tibi ipsa ec omnia iam dicta ab 

in-/ 6 tegrum, cum exis vel regresis earum, in propter precium uncias 

II de auro obtimo. Est manifestum. Quem vero predicta ipsa ec


631 

omnia, que tibi vindo, de meo iuro in tuo trado dominio / 7 potestatem 

a faciendi quod volueris. Quod si me vinditrice aud ullusque omo 

qui contra anc ista carta vindicione venerit pro inrupendum, non 

oc valeat vindicare, set com-/ 8ponat aud componam tibi in duplo 

cum omne suam inmelioracione. Et in antea ista carta vindicione 

firma et stabilis permanet amodo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vindi-/ 9cione II kalendas iunnii, annos XXI 

regnante Raudeberto rex. 

Sig+num Sensenna, qui ista vindicione fecit et firmare rogavit. 

Sig+num Venrel. Sig+num Edo./ 10 Sig+num Rechosindo. 

/ 11 S Ioannes presbiter scripsit sss die et anno quod supra sss. 

276 

1017 juny 4 

Girsolma ven a Alaric, que anomenen Arnau, una terra amb cases 

situada al comtat de Barcelona, al terme de Sant Feliu de Fígols 

(avui Sant Feliu de Llobregat, Baix Llobregat), al lloc anomenat 

Lloberes, pel preu d’1 mancús. 

ACB, perg. 4-82-68. Original. Pergamí, 109 × 287 mm. Al verso: “Sant Feliu, Stança 

82, Piae Elemosinae, n o [espai en blanc: +-7, raspat]” (1936-1939). Caplletra “I” 

ornamentada: 12 mm. 

In nomine Domini. Ego Girsolma femina vinditrice sum tibi 

Alarigo, que vocant Arnaldo, emptore. Per hac vinditione vindo tibi 

terra cum ca-/ 2 sas, 1 cum solos et superpositos e terra culta vel 

erma, cum omnia genera arborum qui infra sunt, meum proprium, 

ipsa mea ereditate, qui mihi / 3 advenit per ienitori meo, qui fuit 

condam. Que est hec omnia prenotata in comitato barchinonense, 

in terminio de Sancti Felicis / 4 Ficulis, in loco vocitatum Luparias. 

Que afrontad hec omnia de parte orientis in vinea de Maria femina 

sive eredes, de meridie in / 5 ipsa garriga, de occiduo in ipso torrente, 

de circi in ipso torrente qui ducit aqua asidue. Quantum istas 

afrontaciones includunt, sic / 6 vindo tibi: hec omnia supra scripta, 

totum ab integrum, cum exio et regressio suo, in precium mancoso 

I in rem 2 valentem. Et est manifestum. / 7 Quem vero 3 predicta hec 

omnia, quod superius resonat, de meo iure in tuo trado dominio 

et potestatem a proprio. Quod si me vinditrice aut ali-/ 8 cuisque homo 

qui contra hac ista vindicione venerit pro inrumpendum, non oc 

valeat vindicare, sed componat hec omnia in duplo cum omne / 9


sua immelioracione. Et ista vindicione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta carta vinditione II nonas iunii, anno XXI / 10 regnante 

Robertus rex. 

S+num Girsolma femina, qui ista vinditione feci et firmare 

rogavi. 

S+num Adrouario. S+num Arge-/ 11 miro. S+num Oruco. S+num 

Mager. S+num Oriolo. 

/ 12 Ss Teudalecius sacer scripsit et sss die et anno quod supra. 

1. Sota la c hi ha una s. 2. Sota la r hi ha una p. 3. Sota la e hi ha 

una o. 

277 

1017 juny 4 

Truitelda, Goltred anomenat Bonfill, i Bonhom venen a Goltred terra 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme d’Albinyana, 

pel preu de 3 sous de diners. 

ACB, LA.II, n. 607, f. 199b-c. Rúbrica: “Carta quod Truitelle vendidit Goltredo 

alodium in Albiniana”. Inter columnas recto: “n. 607” (Caresmar). Exterior verso: 

“Anno Domini 1017” (s. XVIII). Inter columnas verso: “1017” (s. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus D: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Truitelle femina et Goltret que vocant 

Bonefilio et Bonushomo vinditores sumus tibi Goltret emptore. Per 

hanc scriptura vinditionis nostre vindimus tibi terra nostra. Quod 

abemus in comitato Barchinona, in Vallense, in terminio de Albignana. 

Advenit nobis de ienitori nostro vel per quecumque voce. 

Affrontat de circi in terra de Bonefilio, de aquilonis in terra de Igiga, 

de meridie in via, de occiduo in terra de te emptore. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic vindimus tibi: \in/ ipsa terra ipsa nostra 

ereditate ab integrum, cum exio et regressio / c suo, in precio solidos 

III de diners. Et est manifestum. Quem vero predicta terra, que tibi 

vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem a 

tuum proprium. Et qui ista vinditione inrumpere temptaverit aut 

nos venerimus, non hoc valeat vindicare, set componam aut componamus 

tibi ipsa terram in duplo cum sua imelioratione. Et ista 

vinditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vindicione II nonas iunii, anno XXI regnante Roberto 

rege.


633 

S+m Truitelle femina, s+m Goltret, que vocant Bonefilio, 

s+m Bonushomo, nos qui ista vinditione fecimus et firmare 

rogavimus. 

S+m Guitardo. S+ Seniofret. S+m Fruia. 

S+ Bonesindo presbiter scripsit die et anno quod sup sss pra. 

278 

1017 juny 26 

Adeleva, anomenada Bellazer, ven a Déu, a la Canònica de la Seu 

de la Santa Creu i Santa Eulàlia i als seus canonges un alou 

consistent en la meitat del Vilar de Abdela, situat al comtat de 

Barcelona, al Vallès, que té per donació testamentària del bisbe 

Vives, oncle matern seu, pel preu de 80 unces d’or. 

ACB, perg. 1-1-1434. Original. Pergamí, 338 × 470 mm. Al verso: “Carta cuiusdam 

femine que vocatur Adaleva que dedit suum aloudium Canonice quod habebat 

in vallense, in locum qui dicitur Vilar Abdela” (s. XIII-XIV); “Num... 1434” (s. XVII); 

“Diversorum A. 1434” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Adeleva femina, que vocor Bellazer, 

venditrix sum Domino 1 Deo et Cannonice Sedis 2 Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie et cannonicis predicte Cannonice atque Sedis, 

emptoribus. / 2 Per hanc scripturam venditionis mee vindo vobis 

aladem meum proprium. Quod habeo 3 in comitatu barchinonensi, 4 

in Vallense. Et est istud alode ipsam medietatem de / 3 Vilar de 

Abdela, id est, terras cultas et heremas, vineas et arbores diversis 

generis, ortos et ortales, casas et curtes cum casalibus, cum solis 

et superpositis, garrigas, fontes et / 4 aquas, ligna et lapides, prata 

et pascua, pronum et planum, exia et regressus. Advenerit hec omnia 

mihi per dimissionem atque concessionem quam mihi fecit Vivas, 

bone memorie episcopus, / 5 avunculus meus, per suum testamentum, 

unde iuditium obligatum creditur, sive per omnesque voces. 

Terminat prescripta villa, que dicitur Vilar de Abdela, cum suis 

adiacenciis de parte / 6 orientis in ipsa strata de Archers que vadit 

ad ipsum 5 mercatum, de meridie terminat in termino de Palacio de 

Almanla, de occiduo \h/abet terminum in ipso / 7 Monte Molono, de 

parte circii terminat in flumine Vallense quod discurrit per 

Congusto. 6 In quanto iste afrontationes includunt et prescripti 

termini ter-/ 8 minant, 7 sic vindo Domino Deo et Cannonice iam dicte 

et cannonicis istius cannonice: ipsam medietatem de Vilar de Abdela, 

id est, terras et vineas, cultas et heremas, / 9 arbores diversi generis,


ortos et ortales, casas et curtes cum solis et superpositis, cum 

casalibus et torculare cum suis instrumentis, garricas, fontes et 

aquas, regos, / 10 caput regos et subtus regos, ligna et lapides, prata 

et pascua, pronum et planum, exia et regressus, simul cum medietate 

de ecclesia Sancti Iacobi, que est constructa / 11 in prefato alode, cum 

medietate de ipsis decimis et primiciis atque oblationibus de iam 

dicto alode, et cum medietate omnium frugum que de prescripto 

alode exierit, / 12 simul cum tonnis et cupis, modicis et grandibus, 

quod abeo in predicto alode, totum ad8 integrum, quicquid dici vel 

nominare potest quod sit infra prescriptos terminos, quod sit mei 

/ 13 iuris, totum meum directum et omnes meas voces, cum omni 

integritate, propter precium uncias LXXX de auro cocto legitime 

pensatas, quas vos cannonici emptores / 14 mihi propter hoc quod 

ego vendo, vobis dedistis et ego manibus recepi de manibus vestris 

intus in coro ecclesie Sancte Crucis predicte sedis. Et nihil de ipso 

precio aput vos emp-/ 15tores non remansit. Prescripta vero9 omnia, 

que vobis vindo, de meo iure in ius et dominio vestro seu prefate 

cannonice transfundo, trado et mito, et ullam vocem ad opus / 16 

meum seu aliquus homonis non reservo. Quod si ego venditrix aut 

aliquis hominum utriusque sexus contra istam venditionem venero 

aut venerit ad inrum-/ 17pendum, non hoc valeam aut valeat vendicare, 

sed componam aut componat prescripta omnia in duplo et 

precium quod ex venditione ista accepi prefate Can-/ 18nonice et cannonicis 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Et hec venditio firma et 

stabilis permaneat omnique tempore. 

Facta hec venditio VI kalendas iulii, anno XXII / 19 regnante 

Roberto rege. 

Sign+um Adeleva femina, que vocor Bellazer, que istam venditionem 

feci et firmavi in iure et dominio predicte cannonice seu 

can-/ 20nonicorum: Raimundi10 archilevite, Bonucii presbiteri, Poncii 

capitis scole, Seniofredi gramatici, 11 Bonifilii Marchi, Seniofredi 

presbiteri, Abentini presbiteri, Vitalis presbiteri, / 21 Gitardi levite, 

Petri presbiteri et item Gitardi levite, Sentilli presbiteri, Amalerici 

presbiteri seu aliorum cannonicorum sive successorum illorum, et 

testes firmare rogavi. / 22 

*Sunifredus sss*. *S+ Ieorgius*. *S+ Guilelmus subdiachonus, 

qui in hac conscius sum*. *S Adabbertus*. *S+ Guifredus*. 

Sign+um Gondemarus. / 23 Sign+um Bonucius. Sign+um Sanla. 

Sign+um Aicio. Sign+um Gerallus Egfredus. *+ Remundus subdiachonus. 

12 * / 24


635 

*sss Radulfus presbiter*, qui ista scriptura venditione scripsit 

et ss die et anno quo supra. 

1. A sota hi ha escrit tibi. 2. Sota la i hi ha una e. 3. Sota la h hi ha 

una a. 4. Sota la i hi ha una e. 5. Sota la u hi ha una o. 6. Sota la o hi 

havia um (?). 7. Sota la a hi ha una u. 8. Sota la d hi ha una b. 9. Sota 

ver hi ha escrit om. 10. Rai escrit sobre Rei. 11. A sota d’-i g- hi ha 

us. 12. Hom ha intentat esborrar una l escrita per equivocació entre o i n. 

1017 juliol 6 

279 

Adroer i la seva dona Virgília venen a Guillarà i a la seva muller Maria 

unes terres situades al comtat de Barcelona, al Maresme, al terme 

de Teià, pel preu de 3 sous. 

ACB, perg. 1-4-49. Original. Pergamí, 113 × 255 mm. Al verso: “Taia” (s. XIII-XIV); 

“1018” (Mas). Caplletra “I”: 6 línies. 

In nomine Domini. Ego Adroario et uxori mea Virgilia vinditores 

sumus vobis Guilara et uxori mea Maria, emtores. Per hanc 

scriptu-/ 2ra vindicionis nostre vindimus vobis terras proprias in 

montes, in valles, in prono, in plano, cultum vel ermum, per ubicumque 

invenire potue-/ 3ritis de nostrum alode. Que michi advenit 

ad me Adroario per genitores meos, ad uxori mea per suum 

decimum. Et sunt ipsas (ipsas) 1 / 4 terras in comitato barchinonense, 

in Maretima, in terminio de Taliano vel intus termino. Et atfrontat 

hec omnia de circi / 5 in ipsa serra Mulnera, de auriente in valle 

Moschera, de meridie in litore maris, de occiduo in torrente de ipsa 

turre de / 6 Allela. In istas IIIIor afrontaciones sic vindimus vobis: ista 

hec omnia supra scripta, ubicumque invenire potueritis, de nostrum, 

/ 7 tam de proprium quam de comune, totum ab integrum, in precium 

solidos III. Et nichilque de ipso precio aput vos emtor non remansit. 

Est ma-/ 8nifestum. Quem vero predicta hec omnia, que nos vindimus, 

de nostra iuramus, in vestro tradimus dominio potestatem a ffaciendi 

/ 9 exinde omnia quodcumque volueris, a propria. Et qui contra hanc 

ista vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindikare, 

/ 10 set compona aut nos componamus vobis hec omnia in duplo cum 

omnia suam inmelioracionem. Et ista vindicio firma per-/ 11ma neat omnique tempore. 

Facta carta vindicione pridie nonas iulii, anno XXII regnante 

Radbertus rege. / 12 

S+num Adroario, s+num Virgilia, nos qui ista vindicione 

fecimus et firmare rogavimus. / 13


S+ Boneto (?). S+num Fruga. S+num Calluela. / 14 

Sss Syniarius (?) presbiter scripsit et die sss et anno quod supra. 

1. Sota la n hi ha quelcom d’il·legible. 2. Repetit. 


280 

Gotmar i la seva muller Raquel venen una vinya, situada al territori 

de Barcelona, pel preu de 18 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-2131. Original. Pergamí, 135 × 250 mm. A la part superior esquerra 

del pergamí hi ha un forat que dificulta la lectura de les cinc primeres ratlles. 

Un tros més avall n’hi ha un altre que fa difícil la lectura desde la línia vuitena 

fins a la dotzena. Al verso: “De Cirsano” (s. XIII-XIV); “Num...2131.” (s. XVIII); 

“Diversorum A 2131” (Mas). Caplletra “I”: 13 mm. 

In nomine Domini. Ego Gotmar et uxori mea Richelle femina 

[espai en blanc: ±15] vinditores sumus ti[bi] [±14]. [Per] ahc / 2 scriptura 

vindicionis nostre vindimus tibi vinea nostra propria. Quod 

abemus in territorio barchinon[ense ?] [±14]. Qui / 3 nobis advenit 

per nostra comparacione sive per decimum vel per omnesque voces. 

Affrontat de parte circi in vinea de O[±18], de aqui-/ 4 lonis in ipso 

torrente, 1 de meridie in vinea de Amado, de occiduo in vinea de 

Sindaredo et de S[±8]. [Quantum infra ist]as affronta-/ 5 ciones includunt, 

sic vindimus tibi: predicta vinea tota ab integre, in propter 

precium mancusos XVIII de au[ro iafa]ris aut amuris / 6 a penso 

legitimo. Quod tu emptor precium nobis dedisti et nos vinditores ad 

presens manibus nostris recepimus. [Est] manifestum. Quem vero pre- 

/ 7 dicta omnia, que nos 2 tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestate, ab omni integritate, ut quiquit exinde facere 

vel iu-/ 8 dicare volueris, libera in Dei nomine abeas plenam potestatem, 

simul cum exiis et regresiis earum, ad tuum proprium. Quod [si nos 

vi]nditores / 9 aut ullusque omo qui contra hac vindicione venerit pro 

inrumpendum, non oc valeat vindicare, set componat aut compona[mus 

predic]ta omnia / 10 in duplo cum omnem suam inmelioracione. Et 

in antea ista vindicio firma permaneat omnique tempore. 

Facta [vindicione?] V idus / 11 iulii, anno XXII regnante Rotberto 

3 rege. 

S+m Gotmar, s+m Richelle femina, nos qui ista [vindicione?] 


S+m Bartolomeo, qui concius sum in 4 ista vindicione per mea 

complantacione.


637 

S+m [G?]uadamirus. / 13 S+m Amelius. S+m Ugone. S+m 

Sancioberto. 

S+ Durandus presbiter, qui hec scripsi et die sss et anno quod 

supra. 

1. L’última e sembla una o. 2. La s i la t de la paraula següent formen 

el grup st típic de la lletra carolina. 3. La e sembla una o. 4. Sota la n hi 

ha una i. 


281 

Providia, dona, i els seus germans Ramon, Guillem, Pere, Estrader, 

Bonfill, clergue, i Vidal venen a Goltred una terra situada al 

comtat de Barcelona, al Vallès, al terme d’Albinyana, pel preu 

de 5 sous d’or. 

ACB, LA.II, n. 561, f. 189a-b. Rúbrica: “Carta que Providia et fratres suos 

vendiderunt Goltredo alodium apud Albinianam”. Interior recto: “n. 561” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1018” (s. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus B: 13 línies. 


In nomine Domini. Ego Pruvidia femina et fratres meos 

Reimundo et Guilelmo et Petro et Stradero, Bonefilio clerico et 

Vindal, nos simul in unum, vinditores sumus tibi Goltret, emptore. 

Per anc scriptura vinditionis nostre vindimus tibi terra nostra 

propria. Quod abemus in comitatu Barchinona, in Vallense, in 

termine de Albignana. Advenit nobis per nostra comparatione sive 

de ienitores nostros vel per que\cum/que voce. Affrontat ipsa terra 

de circi in terra de Goltret que vocant Bonefilio, vel eres suos, de 

aquilonis in terra de Suniario, de meridie in terra de iam dicto 

Goltret, que vocant Bonefilio, vel eres, de occiduo in terra de Igiga. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra 

ab integrum, cum exio et regressio suo, in precio solidos V de or 

in rem valentem. Et nichilque de ipso precio apud te emptore non 

remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta terra, que tibi 

vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem ad 

tuum proprium. Et qui ista vinditione inrumpere temptaverit aut 

nos venerimus, non hoc valeat vindicare, sed componam aut componamus 

tibi ipsa 1 terra in duplo cum sua imelioratione. Et ista 

vinditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vinditione II kalendas augustas, anno XXII regnante 

Roberto rege.


S+m Pruvidia femina, s+m Reimundo, s+m Maria femina, qui 

conscia sum / b per meum decimum, s+m Guilelmo, s+m Bonefilio 

clerico, s+m Petro, s+m Stradero, s+m Vidal, nos qui ista vinditione 


S+m Seniofredo. S+ Leopardo. S+m Gelmir. 


1. Sota la a hi ha una o. 

282 

1017 agost 3 

Sunyer i la seva muller Arcedònia venen a Goltred dues peces de terra 

situades al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme d’Albinyana, 

pel preu de 5 sesters d’ordi i 2 sous de diners. 

ACB, LA.II, n. 606, f. 199a-b. Rúbrica: “Carta quod Suniarius vendidit Goltredo 

II pecias alodii /in Albi\”. Interior recto: “[LX]XXIX” (s. XIII-XIV); “n. 606” 

(Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1018” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus F: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Suniario et uxori mea Arcezonia 

vinditores sumus tibi Goltredo, emptore. Per hanc scriptura vinditionis 

nostre vindimus tibi petias II de terra nostra propria. 

Quod abemus in comitato Barchinona, in Vallense, in termine de 

Albignana. Advenit mihi ad me Suniario per ienitores meos sive 

per comparatione vel per quecumque voce, et a mea uxori per suum 

decimum vel per quecumque voce. Et affrontat I petia de terra 

de circi in terra de Goltredo, de aquilonis in terra de Trui-/ b telle 1 

femina vel eres, de meridie in terra de Orucio vel eres, de occiduo 

in terra de iam dicta Truitelle vel eres. Et alia sorte de terra affrontat 

de circi in terra de te Goltret emptore, de aquilonis similiter, 

de meridie in terra de iam dicta Truitelle vel eres vel in terra de 

Sancto Michael archangeli, de occiduo in terra de iam dicto Goltret 

emptore. Quantum istas affrontationes includunt, sic vindimus 

tibi: petias II de terra, nostra propria, ab integrum, cum exio et 

regressio suo, in propter precium macu 2 sestarios V de or 

et solidos II de diners. Et est manifestum. Quem vero predictas 

pecias II de terra, que tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestatem ad tuum proprium. Et qui ista vinditione 

inrumpere 3 temptaverit aut nos venerimus, no hoc valeat vindicare, 

set componam aut componamus tibi ipsas petias II de terra in duplo


639 

cum sua imelioratione. Et ista vinditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta vinditione III nonas augustas, anno XXII regnante 

Roberto rege. 

S+m Suniario, s+m Archezonia, nos qui ista vinditione fecimus 

et firmare rogavimus. 

S+m Guitardo. S+m Igiga. S+m Scluva. 


1. Sota la primera t hi ha una g raspada. 2. Expuntuat. 3. Abreviatura 

supèrflua ratllada. 

283 

1017 agost 17 

Ramon i el seu germà Sunifred empenyoren a Bonhom una vinya 

situada al comtat de Barcelona, al Maresme, a la vila de Teià, 

al Pont, que tenen per llurs pares, per un deute de 4 mancusos 

i mig d’or, que seran retornats al cap d’un any, per la festa de 

l’Assumpció de la Verge vinent. 


“1018” (Mas); hom pot apreciar també al dors unes divuit ratlles escrites, de les 

quals només se’n pot llegir unes quantes paraules soltes. 

In nomine Domini. Ego Raimundo et fratri meo Seniofredo 

inpingnoratores sumus tibi Bonushomo, susceptore. Manifestum / 

2 est enim quia debitores sumus tibi manchusos IIII de auro et medio. 

Propter hoc inpingnoramus tibi vinea nostra propria. Quod abemus 

/ 3 in chomitato barchinonensem, in Maretima, in villa Taliano, ad 

ipso Ponto. Advenit nobis per ienitores nostros et per / 4 quacumque 

voces. Affrontat ipsa vinea de parte circi in vinea de Seniofredo, de 

auriente in vinea de Bonefilio levita vel / 5 de Seniofredo, de meridie 

in via, de occiduo in terra de Ferucio. Quantum in istas afrontaciones 

includunt, sic inpingno-/ 6 ramus tibi: ipsa vinea cum illorumque voces, 

totum ab integre. Et teneamus per tuum beneficium in tale 

conventum: ut in / 7 die quod erit festa Asumcio Sancta Maria, 

de ista ad alia, sic tibi rendere faciamus mancusos IIII et medio de 

auro legitimos, / 8 et tu rendas ista scriptura in nostra potestate sine 

mora. Et si minime fecerimus et diem placitis tuis tibi non 

persolseri-/ 9 mus ad isto die iam pacito, tunc abeas plenam potestatem 

ipsa vinea apreendere, vindere et facere que volueris a proprio. Quod 

si nos / 10 inpingnoratores aut ullusque homo tibi venerit ad inrum-


pendum, non hoc valeat vindicare, set componat aut nos componat- 

/ 11mus tibi ipsa vinea in duplo cum suam inmelioracionem. Et in 

avantea ista inpingnoracio firma permaneat omnique tempore. 

Fac-/ 12ta ista inpingnoracione XVI kalendas september, anno 

XXII regnante Roberto rege. 

S+m Raimundo, s+m Seniofredo, nos / 13 qui ista inpingnoracione 

fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

/ 14 S+m Ellegodus. S+m Belus. S+m Sberto. / 15 

Sss Petrus sacer, qui ista inpingnoracione scripsit et sss sub 


284 


Gomesind i la seva muller Adanàsia empenyoren a Goltred unes 

cases situades al comtat de Barcelona, al terme de Sant Andreu, 

a la vila de Romanet, a causa d’un préstec de 5 mancusos 

d’or i un cafís i nou sesters d’ordi que tonaran, pel 

desembre la moneda i per la festa de Sant Feliu de Girona 

el cereal. 

ACB, perg. 1-4-51. Original. Pergamí, 115 × 230 mm. Restaurat. Al verso: 

“Ramaned” (s. XI); “Nil pro Capitulo” (s. XVI); “1018” (Mas); “Restauració N. o 199 

- 12/2/82”. Caplletra “I”: 2 línies. 


femina inpignoratores sumus tibi Goltredo. Manifestum est enim 

/ 2 quia debitores sumus tibi manchos V de auro et kaficio I et 

sestarios VIIII de ordeo, quod tu nobis prestasti. Et est manifestum. 

Propterea / 3 inpignoramus tibi casas et curte et palomario et terra 

cum arboribus qui infra sunt. Quod abemus in comitato Barchinona, 

/ 4 in termine de Sancti Andree, in villa de Romanedo. Advenit nobis 

per nostra comparacione vel per omnesque voces. Afrontat hec / 5 

omnia de circi in terra de Costantino vel eres suos vel de Cheruz, 

de aquilonis in torrente, de meridie in terra de Cheruz, / 6 de occiduo 

in ipsa karraria. Quantum istas afrontaciones includunt, sic impignoramus 

tibi: ipsas casas et curte et palo-/ 7 mario, 1 et solos et 

superpositos, et hostios et ianuas, et terra qui in circuitu eius est 

cum arboribus, totum ab integrum, in ea racio-/ 8 ne: ut in die quod 

erit kalendas decembris, sic rendere faciamus tibi manchosos V de 

auro bonos a peso de tuo domo et a festa Sancti Felix / 9 Ierunda


641 

kaficio I et sestarios VIIII de ordeo bono placibile, nitido, purgato. 

Et si hoc non fecerimus, tunc abeas potesta-/ 10 tem ipsa omnia, qui 

supra est scripta, aprehendere, vindere, donare, omnia quiquid 

volueris facere. Et qui ista inpigno-/ 11 racione inrumpere temptaverit 

aut nos venerimus, non hoc valeat vindicare, set componam aut 

componamus tibi / 12 ipsa hec omnia, sicut superius resonat, in 

dumplo cum sua melioracione. Et ista inpignoracio firma permaneat 

/ 13 omnique tempore. 

Facta inpignoracione VIII idus setembris, anno XXII regnante 

Roberto rege. 

S+m Gomesindo, / 13 s+m Adanasia femina, nos qui ista 

inpignoracione fecimus et firmare rogavimus. 

S+m Adroario. / 14 S+m Olibane. S+m Bonefilio levita sss. 

/ 15 S+ Bonesindo presbiter scripsit et die sss et anno quod 

supra. 

1. Sota la l hi ha una r. 

285 


Moçó empenyora a Eilus un hort amb pou, casa, arbres de diverses 

classes i ceps, situat al burg de la ciutat de Barcelona, als Arcs 

Antics, que té per compra, a causa d’un préstec de 3 mancusos 

d’or iafarins i amurins, que es compromet a tornar per la festa 

de Sant Cugat màrtir. 

ACB, perg. 1-1-2394. Original. Pergamí, 138 × 321 mm. Al verso: “In burgo civitatis” 

(s. XIII-XIV); “Num... 2394” (s. XVII); “Diversorum A. 2394” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Mocione impignorator sum tibi Eilus. 

Manifestum est enim quia debitor sum tibi, inter simplum et lucrum, 

mancusos tres de auro cocto, / 2 quod tu mihi prestasti. Est 

manifestum. Propterea impignoro tibi ortum meum cum puteum, 

cum casa, cum solo et superposito, cum arboribus diversi generis 

/ 3 et vitis, cum guttis et stilliciniis, cum parietes, portas et hostios, 

meum proprium. Quod mihi advenit per mea comparatione vel 

et per quacumque voces. Et est hec omnia in burgo / 4 civitatis 

Barchinone, ad ipsos Arcos Antiquos. Que affrontat hec omnia 

prefixa de parte circi in ferragenale de Borrello de Kalidas vel in 

casa de Vivas, de aquilonis / 5 in casa et curte de Trasoario et de 

Adalgantio, de meridie in via et exio commune, de occiduo in casas 

de Engoncia femina filiosque suos vel in orto qui fuit de condam


Gonde-/ 6mar presbitero seu in orto de filiis condam Soniarii 

Tornamira. Quantum istas affrontationes includunt, sic impignoro 

tibi: prefixa omnia ab integre, simul cum exiis et re-/ 7gressiis earum, 

et universa eius pertinentia, et de meo iure in tuo trado, et inter 

tantum teneam ea omnia per tuum benefitium. Et in die quod nobis 

advenerit festa Sancti Cucufati / 8 martiris, super nos isto presenti 

anno plus proxima ventura, sic tibi reddere faciam mancusos tres 

de auro cocto iaharis et almuris ad penso legitimo pensatos, et sic 

tu / 9 mihi reddere facias ista scriptura sine mora. Quod si minime 

fecero1 et diem placitis mei non adimplevero, tunc licencia habeas 

prenotata omnia apprehendere, / 10 tenere, vindere et facere, prout 

cuicumque volueris, ad tuum plenissimum proprium. Quod si ego 

impignorator aut aliquis homo utrique sexus qui contra / 11 hac 

impignoracione venerit ad disrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

sed componat aut componam tibi prefixa omnia in duplo cum 

omnem suam inmeliorationem. / 12 Et in antea ista impignoratio 


Facta impignoratione IIII idus septembris, anno XXII regnante 

Roberto rege, filium condam Hugoni. / 13 

S+m Mocion, qui ista impignoracione feci et firmare rogavi. 

S+m Sperandeus. S+m Ermemirus. S+m Scluva. S+m Ausilius. 

/ 14 

*Bonushomo levita*, exarator, et sss sub die et anno prefixo. 

1. Sota fe, e hi ha una lletra il·legible. 

286 


Ermemir Ros permuta amb el bisbe de Barcelona, Deodat, i el col·legi 

de canonges de la Santa Creu, un casal amb pou situat al burg 

de la ciutat de Barcelona, que té per compra, per un altre casal. 

ACB, perg. 1-1-2493. Original. Pergamí, 126 × 218 mm. Al verso: “CC LXXVI” 

(s. XII); “Carta de alodio canonici in burgo Barchinone” (s. XII); “Num...2493” (s. XIX); 

“Diversorum A 2493” (Mas). Té 5 taques de més o menys intensitat i de mida 

petita, que en tot cas no impedeixen la lectura perquè ha quedat el rastre del 

traç. Caplletra “I”: 13 mm. 

ACB, LA.I, n. 315, f. 126b-c. Rúbrica: “Carta quod Ermemirus Rosso comutavit 

Canonice casalem suum in burgo civitatis.” Inter columnas recto: “n. 315” 

(Caresmar). Interior verso: “Anno Domini 1018” (s. XVII)”. Caplletra “I” ornamentada, 

tipus C: 21 línies. 



643 

In nomine Domini. Ego Ermemirus Rosso comutator sum tibi 

Deusdedit, gratia Dei episcopus barchinonensis, una cum collegio 

cannonicorum Sancte / 2 Crucis. Manifestum est enim quia placuit 

animis nostris et placet ut inter nos comutationem fecissemus, sicuti 

et facimus. Dono namque vobis in vestra / 3 comutatione casalem 

meum proprium. Quod habeo in burgo civitatis Barchinona. Qui 

mihi advenit per comparationem a vel per omnesque vo-/ 4 ces. Affrontat 

predicto casale de parte circi in curte de Leopeto b presbitero, 

de aquilonis in domos de Oliba, de merie c in ipsa strada / 5 vel in 

ipso camino, de occiduo in exio comune vel in orto de Sancta Eulalia. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic comuto / 6 vobis: predicto 

casale cum guttis et stilliciniis et cum ipso puteo, propter alio casale 

quod vos mihi dedistis, sic resonat in vestra scrip-/ 7 tura, quod vos 

mihi dedistis et tradidistis, ut quicquid predicto casale facere volueris 

liberam, in Dei nomine habeatis plenam / 8 potestatem sicut 

et de aliis munificentiis 1-d ecclesie vestre, e cum exio et regresio suo, 

a proprio. Quod si ego commutator aut ullus-/ 9 que homo qui contra 

ista comutatione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

set (com) 2 componat aut componam / 10 vobis predicto casale in duplo 

cum suam inmelioratione. Et in antea ista comutatione firma 


/ 11 Facta comutatione f XVII kalendas octobris, anno XXII g 

regnante Roberto rege. 

*S+Ermemirus* Rosso, qui / 12 ista comutatione feci et firmavi 


* Iohannes levita* sss. *S+ Ermengaudus +*. / 13 S+num Rigoallus. 

S+num Guifreda 3 femina, qui in ista comutione h conscia sum. 

/ 14 S+ Ermemirus presbiter, exarator, i sss die et anno prefixo. 

1. Sota la u hi ha una o. 2. Repetit. 3. Sobre raspat. 

LA. a. comparatione. b. Leo Petro. c. meridie. d. munificenciis. 

e. ecclesie vestre. f. comutacione. g. XXIIº. h. comutatione. i. et arator. 

287 


Especiosa i el seu fill Bonhom venen a Goltred una terra situada al 

comtat de Barcelona, al Vallès, al terme d’Albinyana o de Reixac, 

pel preu d’1 mancús i 4 sous. 

ACB, LA.II, n. 521, f. 179b-c. Rúbrica: “Emit Goltredus (vineam) [anul·lat per 

subratllat] terram in Albiniana.” Inter columnas recto: “n. 521” (Caresmar). Ex-


terior verso: “Anno Domini 1018” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 

5 línies. 


In nomine Domini. Ego Speciosa femina et filio meo Bonushomo 

vinditores sumus tibi Goltredo, emptore. Per hanc scriptura vinditionis 

nostre vindimus tibi terra nostra propria. Quod abemus in comitato 

/ c Barchinona, in Vallense, 1 in termine de Albignana sive de Rexago. 

Advenit mihi ad me Speciosa per viro meo vel per meum decimum 

vel per quecumque voce, et a me Bonushomo de ienitori meo vel 

per queque voce. Affrontat ipsa terra de circi in ter de Suniario 

vel de te emptore sive de Truitelle femina vel eres suos, de aquilonis 

in terra de Igiga, de meridie in via vel de te emptore, de occiduo in 

terra de te emptore vel de Sancto Michael. Quantum istas affrontationes 

includunt, sic vindimus tibi: pecia I de terra ab integrum, 

cum exio et regressio suo, pro ipsa necessitate qui fui in ipso anno 

quando homines exierunt de comitato Barchinona et fuerunt in alias 

regiones, in precio mancuso I et solidos IIII de diners. Et est manifestum. 

Quem vero predicta terra, que tibi vindimus, de nostro 

iure in tuo tradimus dominio et potestatem a tuum proprium. Et 

qui(d) 2 ista vinditione inrumpere temptaverit aut nos venerimus, non 

hoc valeat vindicare, sed componam aut componamus tibi ipsam 

terram in duplo cum sua imelioratione. Et ista vindicio firma permaneat 


Facta vinditione XII kalendas novembris, anno XXII regnante 

Roberto rege. 

S+m Speciosa femina, s+m Bonushomo, nos qui ista vindicione 


S+m Leopardo. S+m Vidal. S+m Igiga. 

S+ Bonesindo presbiter scripsit die et an- sss -no quod 

supra. 

1. Sota la e hi ha una o. 2. Sota la i hi ha una o, i una d expuntuada. 

288 


Bonadona empenyora a Guisla unes cases, corts, horts, terres i vinyes 

situats al comtat d’Osona, al terme de Múnter, per un deute de 

2 mancusos d’or que haurà de tornar amb el seu lucre el dia 

de Sant Miquel.


645 

ACB, perg. 1-4-52. Original. Pergamí, 93 × 210 mm. Hi ha dos forats a la part 

superior dreta. Al verso: “In Ausona” (s. XIII-XIV); “Nil pro capitulo” (s. XVI-XVII); 


In Dei nomine. Ego Bonadoda femina inpingnoratrix s[um] tibi 

Guisla femina. Manifestum / 2 est enim quia debitor sum tibi mancosos 

II de auro. Proptere[a] sic inpingnoro tib[i] cassas cum / 3 solos 

et superpositos et curtes et ortos et terras et vineas apu[d i]psos 

arbores, nostrum proprium. / 4 Advenit mihi de ienitores meos. Est 

ista omnia in comitatum Ausona, in terminio Montabri (?). / 5 Et 

adfronta de orient in ipso castllo de Orsaltiano, et de meridie in Tonda, 

et de occiduo in / 6 Sancti Quiricii, et de circii in puio Auriolo. Quantum 

in istas afrontaciones inclunt, sic / 7 inpingnoro tibi: in ista hec 

omnia iam dicta desuper in cassas et curtes et ortos et terras / 8 et 

vi(vi)neas 1 cum illorum arboribus, ipsa mea ereditatem, ab integrum, 

cum exiis et regrexiis / 9 earum, in hac racione: ut ad die quod erit 

missa Sancti Micahelis ego supersol-/ 10 vam tibi ipsos II mancos de 

auro cum suo lucro placibile, et tu redas mihi ista / 11 omnia iamdicta 

desuper simul cum ipsa scriptura sine mora; et si minime fecero a 

predic-/ 12 to placito non tibi persolveri ipsos mancos II cum suo lucro, 

tunc abeas potes-/ 13 tatem aprehendere, tenere, vindere, donare, comutare 

aut quodquod erit facere / 14 quodcumque volueris. Et in antea 

ista carta impingnoracionis firma permaneat omni / 15 tempore. 

Facta ista ipingnoracio XI kalendas novembris, anno XXII 

regnat Ratbertus rege. 

/ 16 S+m Bonadona, qui hec omnia fecit, firmari rogavi. 

S+m Eheribeto. / 17 S+m Bonefilio. S+m Goceredo. 

/ 18 Goltredus sacer, qui hac omnia scripsit sss die et ano quod 

supra. 

1. vi repetit. 

289 


Oliba i la seva muller Ermella permuten amb el bisbe Deodat i amb 

els seus canonges un alou situat al territori de Barcelona, al terme 

de Magrinyà, a canvi d’un hort a la ciutat de Barcelona, al camí 

de Sant Cugat, i 2 mancusos d’or. 

ACB, LA.I, n. 325, f. 128d-129a. Rúbrica: “Carta quod Oliba et uxor sua Ermelle 

comutaverunt Canonice terram propriam apud Marignanam”. Inter columnas 

verso: “n. 325” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1018” (s. XVII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 13 línies.



In nomine Domini. Ego Oliba et uxor mea Ermelle femina comutatores 

sumus vobis domnus Deusdedit, gratia Dei episcopus, 

unam cum cetu cannonicorum tuorum. Manifestum est enim quia 

convenit inter nos ut comutationem fecissemus de aliquod de alaudem 

nostrum, sicuti et facimus. Donamus namque vobis in vestra comutatione 

terra nostra propria, quod abemus in territorio barchinonense, 

in terminio de Marignano, pro vestro orto de nostra mater Ecclesia, 

qui est in burgo civitatis Barchinona, iusta ipso camino de Sancti Cucuphati, 

sicut resonat in ipsa scriptura comutationis, quod vos nobis 

fecistis et iuri nostri tradidistis. Advenit nobis predicta terra ad me 

Oliba per voce ienitores meos sive per omnesque voces, et ad me Ermelle 

per meum decimum vel per quacumque voce. Affrontat de circi 

in via et habet dextros VI et palmos VI, de aquilonis in terra de fratri 

meo Ermemir et habet dextros XII et palmos IIII, de meridie in vinea 

de Bernardus Gelmirus et habet dextros VI et palmos II, de occiduo 

in vinea de Aventinus presbiter et habet dextros VI. Quantum istas 

affrontaciones includunt et isti continent cubiti, sic comutamus vobis: 

predicta terra pro vestro predicto orto, sicut resonat in ipsa comutatione, 

et mancusos II de auro, quod fuerunt expensati in ipsas vineas 

ad laborare, ut vos et successores vestros perhenniter teneatis, abeatis 

et possideatis et exfructetis sine blandimentum ullius. Quod si nos 

comutatores aut ullusque homo qui contra hanc comutacione ad 

inrumpendum venerit, non oc valeat vindicare, sed componat aut nos 

componamus vobis predicta terra in duplo cum omni sua inmeliora- 

/ a cione. Et ista comutacio firma permaneat omnique tempore. 

Facta comutacione nonas decembris, anno XXII regnante 


S+num Olibane, s+ Ermelles femina, \nos/ qui ista comutacione 


S+ Ioannes. S+ Salindus. 

S+ Suniefredus presbiter, qui hec scripsi cum litteras 

superpositas in verso XI et sss die et anno quod supra. 

290 


Tórtora ven a Goltred una terra amb bosc situada al comtat de 

Barcelona, al Vallès, al terme de Reixac i a la vila de Ventenac, 

pel preu d’1 sou.


647 

ACB, LA.II, n. 541, f. 183d-184a. Rúbrica: “Carta quod Tortora vendidit Goltredo 

terram et boscum in Rexag”. Inter columnas verso: “n. 541” (Caresmar). Inter 

columnas recto: “Anno Domini 1018” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

E: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Tortora femina vinditrice sum tibi 

Goltret, emptore. Per hanc scriptura vinditionis mee vindo tibi terra 

cum ipso boscho. Quod abeo in comitato Barchinona, in Vallense, 

in termine de Rexago sive de villa Vente-/ anago. Advenit mihi per 

meum decimum sive per letuosa vel per quacumque voce. Affrontat 

hec omnia de circi in terra de Truitelle femina vel de te emptore, 

de aquilonis in boscho de te emptore, de meridie in boscho de 

Nevolenda femina, de occiduo in terra de te iam dicto emptore. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vindo tibi: in ipsa terra 

culta et erma et in ipso boscho ipsa medietate, ab integrum, cum 

exio et regressio suo, in precio solido I de diners. Et est manifestum. 

Quem vero predicta hec omnia, que tibi vindo, de meo iure in tuo 

trado dominio et potestatem a tuum proprium. Et qui ista vinditione 

inrumpere temptaverit, non hoc valeat vindicare, sed componam 

aut componam tibi ipsa terra in duplo cum sua inmelioracione. Et 


Facta vinditione XII kalendas ianuarii, anno XXII regnate 

Roberto rege. 

S+m Tortora femina, qui ista vinditione feci et firmare 

rogavi. 

S+ Moratone levita. Sss Bonefilio levita. S+m Venrello. 


291 

1018 febrer 5 

Maria i les seves filles venen a Goltred una peça de vinya situada al 

comtat de Barcelona, al Vallès, pel preu de 2 mancusos d’or i 

2 sous de diners grossos. 

ACB, LA.II, n. 605, f. 199a. Rúbrica: “Carta quod Maria vendidit Goltredo 

I petiam vinee in Albi”. Interior recto: “[LX]XXVIII” (s. XIII-XIV); 

“n. 605” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1018” (s. XVIII). Cf. 

doc. núm. 1692, de 5 de febrer de 1018. Caplletra “I” ornamentada, tipus 

E: 5 línies. 



In nomine Domini. Ego Maria femina et filias meas vinditrice 

sum tibi Goltredo, emptore. Per hanc scriptura vinditionis me vindo 

tibi petia I de vinea. Quod abeo in comitato Barchinona, in Vallense, 

in termine de Albignana. Advenit mihi de ienitores meos vel per 

quecumque voce. Affrontat ipsa vinea de circi in vinea de Gilmundo, 

de aquilonis et de meridie in vinea de te emptore, de occiduo in 

vinea de te emptore sive de Guisela femina vel filias suas. Quantum 

istas affrontationes includunt, sic vindo tibi: ipsa vinea de terra ab 

integrum, cum exio et regressio suo, in precio manchosos II de auro 

et solidos II de diners grossos. Et est manifestum. Quem vero 

predicta vinea, que tibi vindo, de meo iure in tuo trado dominio 

et potestatem a tuum proprium. Et qui ista vinditione inrumpere 

temptaverit aut ego venero, non hoc valeat vindicare, set componam 

aut compono tibi ipsa vinea in duplo cum sua immelioratione. Et 

ista vindicio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vinditione die nonas februarii, anno XXII regnante 

Roberto rege. 

S+m Maria femina, qui ista vinditione feci et firmare rogavi. 

S+m Vivas. S+m Gozmar. S+m Bonifilio. 


292 

1018 febrer 9 

Aventí, prevere, permuta amb Deodat, bisbe, i amb el col·legi de 

canonges un alou situat al burg de Barcelona, que té per compra, 

per una terra de Santa Maria, prop del mar, i per 3 mancusos 

d’or. 

ACB, perg. 1-2-537. Pergamí original, 80 × 654 mm. Falta un fragment d’un 

o dos centímetres a l’angle dret superior que afecta l’inici de les primeres línies. 

Al verso: “in burgo Barchinone”; “CCCLVIIII” (s. XII); “mitja escala armari 2, 

n. 537” (Caresmar); “nº 120”; “permuta ab la qual Aventino dóna un hort y 

casas a la canonge de la Seu” (s. XVII); “Antiquitatum I, 398” (Mas); “1018” 

(F-B). 

ACB, LA.I, n. 398, f. 152d-153a. Rúbrica: “Carta quod Aventinus presbiter 

comutamu canonice ortum et casales, ficulneas et puteum in burgo Barchinone”. 

Inter columnas verso. “n. 398” (Caresmar); “anno Domini 1018” 

(s. XVIII). 


Ed.: PUIG, Episcopologio, ap. XXXIV, p. 375.


649 

[In nomine Domi]ni. Ego Aventinus presbiter comutator sum 

tibi Deusdedit, gratia Dei episcopus, una cum collegio kannonicoruma tuorum. Manifestum est enim quia convenit inter nos ut comutacionem 

fecisemusb de alaudem nostrum, sicuti et facimus. Dono namque 

vobis in ista comutacionec orto cum kasaled et ficulneas et puteo 

pro vestra terra de Sancta Maria qui est prope ipsa mare, in 

mancusos III de auro, quod expensastis in ipsa voltura de ipso 

clokario, sicut resonat in ipsa / 2 [volt]ura comutacionis, e quod vos 

mihi fecistis et iuri meo tradidistis. Et est ipso hortof in burgo 

civitatis Barchinona. Advenit mihi per mea comparacioneg sive per 

omnes voces. Afrontath de parte circi in terra de Senderedus que 

d[icu]nt Iuvene, de aquilonis in ferragenale de Marcucio, i de meridie 

in exio vel in vestro horto, j de occiduo in via publica qui pergit a 

Sancta Maria. Quantum istas afrontacionesk includunt, sic comuto 

vobis: / 3 [predic]to orto et kasalel cum solo (et superposito), 1 parietes, 

guttas et stilicinios, et cum ipsas sepes qui in giro sunt, et cum omnia 

quiquid ibi pertinet, totum ab integre, simul cum exio vel regressio 

suo, pro predicta vestra terra, sicut supra resonat, ut vos 

et succesoresm vestros perennitern abeatis, o teneatis et possideatis et 

exfructetis sine ullius blandimentum. Quod si ego comutator aut 

ullusque homo qui contra hanc comuta-/ 4cionep ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vindicare, set componat aut ego componam 

vobis predicta omnia, que vobis comuto, in duplo cum omni sua 

inmelioracione. q Et ista comutacio firma permanead omnique 

tempore. 

Facta comutacione V idus februarii, anno XXII regnante 

Rotbertus rex. 

*S+ Aventinus presbiter, qui is*ta comutacione feci et firmare 

rogavi. 

/ 5 *S+Mirone sacer sss*. *S+Suniefredus presbiter sss*. *S+ 

Hermemirus levita et sacriscrini*. *S+ Vitalis presbiter sss*. *S+ 

Gilabertus levita*. *S+Guilelmus subdiaconus*. / 6 *Raimundus 

archilevita +*. 

/ 7 S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras fusas 

in verso tercio et sss die et anno quod supra. 

1. Ratllat. 

LA. a. Cannonicorum. b. fecissemus. c. comutatione. d. casale. 

e. comutationis. f. orto. g. comparatione. h. affrontat. i. Marcutio. 

j. orto. k. affrontaciones. l. casale. m. successores. n. perhenniter. 

o. habeatis. p. comutationem. q. inmelioratione.


293 


Sunyer i la seva muller Arcedònia venen a Goltred dues peces de vinya 

i una de terra al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme 

d’Albinyana, pel preu de 3 mancusos d’or. 

ACB, LA.II, n. 552, f. 186d-187a. Rúbrica: “Carta que Suniarius vendidit Goltredo 

II sortes vinee apud Albignana, in Rexag”. Inter columnas verso: “n. 552” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1018”. Caplletra “I” ornamentada, 

tipus I: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Suniario et uxori mea Arcedonia femina 

vinditores sumus tibi Goltret, emptore. Per hanc scriptura vinditionis 

nostre vindimus tibi sortes II de vinea et alia de terra nostra propria. 

Quod abemus in comitato Barchinona, in Vallense, in termine de 

Albignana. Advenit mihi a me Suniario de ienitori meo vel per 

quecumque voce, et a mea uxor per decimum. Affrontat ipsa mea 

sorte de vinea de circi in vinea de te emptore, de aquilonis in vinea 

de Speciosa femina vel filiis suis, de meridie in via, de occiduo in 

/ a vinea de iam dicta Speciosa femina vel in via. Et alia pecia de 

vinea affrontat de circi in vinea de te emptore, de aquilonis similiter 

vel in vinea de Speciosa femina, de meridie in via vel in vinea de 

te emptore, de occiduo similiter. Et ipsa petia de terra affrontat 

de circi in terra de Truitelle 1 femina vel eres suos, de aquilonis et de 

meridie et de occiduo similiter. Quantum istas affrontaciones includunt, 

sic vindimus vobis: ipsas II sortes de vinea et alia de terra 

ab integrum, cum exios et regressios earum, in precio mancusos III 

de auro. Et nichilque de ipso apud te emptore non remansit. Et est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi vindimus, de nostro 

iure in tuo tradimus dominio et potestatem ad tuum proprium. Et 

qui ista vinditione inrumpere temptaverit aut nos venerimus, non 

hoc valeat vindicare, sed componam aut componamus tibi ipsas 

sortes II de vinea et alia de terra in duplo cum sua imelioratione. 

Et ista vinditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vinditione XI kalendas marcii, anno XXII regnante 

Roberto rege. 

S+m Suniario, s+m Arcezonia femina, nos qui ista vinditione 


S+m Hodino. S+m Bonefilio levita. S+m Gozmar. 


1. Sota la e hi ha una t.



294 

651 

Marcús i la seva muller Ermengarda permuten amb Deodat, bisbe de 

Barcelona, i amb el col·legi de canonges uns farraginars situats 

al burg de Barcelona, prop de l’església de Santa Maria, a canvi 

de dos farraginars amb casa i arbres. 

ACB, LA.I, n. 326, f. 129a-b. Rúbrica: “Carta quod Marcutius et uxor sua 

comutaverunt Canonice II ferragenals in burgo prope ecclesiam Sancte Marie”. 

Interior recto: “n. 326” (Caresmar); “CCLXXXVII”. Exterior recto: “CX”; “Anno 

Domini 974” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Marchutius et uxor mea Ermeniarda 

femina comutatores sumus tibi domnus Deusdedit, gratia Dei episcopus, 

una cum collegio kannonicorum tuorum. Manifestum est 

enim quia placuit animis nostris et placet ut inter nos comutacionem 

fecissemus de aliquid de alaudem nostrum, sicuti et facimus. 

Donamus namque vobis in ista comutacione ferragenales in duos 

locos, cum casa pro alios vestros ferragenales similiter in duos locos 

cum casa et arboribus, quod vos nobis dedistis et iuri nostre 

tradidistis, sicut resonat in ipsa scriptura comutacionis, quod vos 

nobis fecistis. Est manifestum. Et sunt predictos nostros ferragenales 

in burgo civitatis Barchinona, prope ecclesia Sancta Maria. Advenit 

nobis hec omnia per nostra comparatione et per decimum sive per 

omnesque voces. Affrontat ipso uno ferragenale cum ipsa casa de 

parte circi in ortu de Guifred et de Ripsalone ebreo, de aquilonis 

in ferragenale de Guitardus et de Sancte Crucis, de meridie in orto 

de Sancte Crucis, de occiduo in orto de Aventinus presbiter et de 

Senderedus et de Poncius caputscole. Alio ferragenale affrontat 

de parte circi in ferragenale de Sancta Maria, de aquilonis in via 

qui pergit a Sancta Maria, de meridie in via, de occiduo in ferragenale 

de Sancta Maria. Quantum istas totidem affrontationes 

includunt, sic comutamus vobis: predictos ferragenales cum ipsa 

casa cum solo et superposito, pari-/ b etes, guttas et stillicinios et 

puteo, totum ab integre, sicut superius resonat, et de nostro iure 

in vestro tradimus dominio et potestate, ab omni integritatem, 

ut vos et successores vestros teneatis, abeatis et possideatis, cum 

exios vel regressios eorum, perhenniter. Quod si nos comutatores 

aut ullusque homo qui contra hanc comutatione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut nos componamus 

vobis predictos ferragenales in duplo cum omni earum


inmeliorationes. Et ista commutacio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta comutacione III kalendas marcii, anno XXII regnante 

Rotbertus rex. 

S+ Marcucius, sss s+ Ermengarda femina, nos qui ista comutacione 


S+ Sancio. S+ Gundeballus. S+ Iohanes faber. S+ Compannus 

levita. S+ Guitardus levita. S+ Vitalis presbiter. Sss s+ Marcucius 

presbiter. S+ Durandus presbiter. S+ Richario sacer sss. /S+ 

Suniefredus presbiter ss\ 

S+ Geribertus presbiter, qui hoc scripsi cum litteras fusas in 

verso IIII et sss die et anno quod supra. 

295 

1018 març 3 

Ponç, levita i cabiscol, permuta amb la Seu de Barcelona un hort amb 

una casa situada davant les muralles de Barcelona, prop de la 

Palma, per un farraginar situat al Merdançà, i endemés li dóna 

2 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-2066. Original. Pergamí, 115 × 497 mm. Al verso: “Karta in moenia 

Barchinona”; “Iuxta Palma”; “CCLV” (s. XIII-XIV); “Num... 2066” (s. XVIII); “Lib. I. 

Antiquit. N. 285”; “Diversorum A. 2066” (Mas). 

ACB, L.A. I, n. 285, f. 114c-d. Rúbrica: “Carta que Poncius levita et caputscole 

comutavit canonice ortum et domos et puteum”. Exterior verso: “n. 285” 

(Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1018” (s. XVIII). 


In nomine Domini. Ego Poncio levita, qui et scaputscole, comutator 

sum Domino Deo et Sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

et Deusdedit episcopo atque cannonicis suis. Manifes-/ 2 tum est 

enim quia commuto a predicte ecclesie sive cannonicis atque episcopo 

orto meo proprio cum casa et arboribus et puteo qui infra 

est. Advenit mihi prefixa omnia per vocem condam / 3 genitrice mea 

vel et per quacumque voces. Est denique prenotata omnia ante muros 

civitatis Barchinone, in terminio vel prope de ipsa Palma. Que 

affrontat prenotata omnia de parte / 4 circi in orto de Ripsalon ebreo, 

de aquilonis in orto de Adalberto fratri meo, de meridie b in orto de 

Marcucio greco, de occiduo in terra de Sindaredo et in terra de Adroario 

et de Re-/ 5 giato. Quantum istas omnes afrontationes includunt 

et hos termines et limites compleunt, sic commuto c predicte eclesie


653 

vel prefixi cannonicis et tibi Deusdedit episcopus: hec omnia superius 

/ 6 prescripta, totum ab integre, propter ipso 1 ferraginale quod 

vos pariter mihi dedistis in mea comutatione, qui est ad ipso Merdantiano, 

d qui se conectit cum casa et orto de Erme-/ 7 miro presbitero 

et cum terra de Berzelai e ebreo et cum orto de Gondemare sive in 

ipso Merdanciano. Et insuper dedi vobis mancusos II de auro cocto 

legitime pensatos, quod vos ex-/ 8 pendistis in ipso commento maiore 

Sedis prelibate. Quem vero predicta omnia, que ego vobis vel prelibate 

Sede commuto, de meo iure in vestro trado dominio et potestate 

ab omni / 9 integritate, simul cum exiis et regressiis earum, 

ut servientes istius ecclesie faciant de hoc quemadmodum faciunt 

de aliis alodibus ecclesie. Quod si ego comutator f aut aliquis hominis 

/ 10 viventis utriusque sexus qui contra hac comutatione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componat aut componam 

tibi vel predicte ecclesie in duplo cum omnem / 11 suam inmeliorationem. 

Et in antea ista commutatione g firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta comutatione V nonas marcii, anno XXII regnante 

Roberto rege. 

/ 12 S+ Poncius levita, qui est caputscole, qui ista comutacione h 

feci et firmavi et firmare rogavi sss. 

S+ Adalbertus, / 13 s+ Vives presbiter. 

/ 14 Argemirus presbiter, exarator, et sss sub die et anno prefixo. 

1. Sota la o hi ha una a. 

a. comuto. b. midie. c. comuto. d. Merdanciano. e. Perzelazi. 

f. commutator. g. comutatione. h. comutatione. 

296 

1018 març 3 

Ansemon i la seva muller Gisclavara venen a Eroig i al seu fill Just 

dues mujades de vinya situades al territori de Barcelona, al 

terme de Monterols, que tenen per compra i per delme conjugal, 


ACB, perg. 1-2-1175. Original. Pergamí, 106 × 25 mm. Al verso: “Munterols”; “+” 

(s. XII); “mitja escala armari 2 n. 1175” (Caresmar); “Num... 835” (s. XVII); “1018” 

(F-B). La caplletra té 5 línies. 

In Dei nomine. Ego Ansemunno et uxor mea Gisclavara, nos 

pariter in unum, vinditores sumus tibi Eroigio et filio tuo Iusto, 

hemptores. / 2 Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus vobis,


id sunt, modiatas II de vinea obptima legitime et bene mensuratas 

nostra propria. / 3 Qui advenit ad me Ansemunno per mea comparacione, 

et ad me prefata Gisclavara per meum decimum et per 

omnesque voces. Que est hec / 4 omnia in teritorio barquinonense, 

in terminio et accesu de Monterols. Et affrontat prefata vinea de 

parte circii in terra qui fuit / 5 de Sessenanna et est de Sancti Cucufati 

cenobii, de aquilonis in vinea de nos vinditores, de meridie in terra 

de Trasver vel in vinea de Sancti / 6 Mikaelis, qui est infra muros 

civitatis Barquinona, de hocciduo in maliolo de Borello, abati cenobii 

Sancti Laurencii, vel in terra de nos / 7 prefati vinditores. Quantum 

istas omnes affrontaciones includunt, sic vindimus \vobis/: prefatas 

modiatas II de vinea cum exiis et regresiis / 8 (et regresiis) 1 earum 

ab integre, in propter precium mancusos XII de auro cocto et obtimo. 

Quod tu hemptor precium nobis dedistis et nos vindi-/ 9tores manibus 

nostris integriter accepimus. Et est manifestum. Quem vero prefata 

vinea, que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro / 10 tradimus 

dominio et potestate ad vestrum proprium, ut faciatis exinde quodcumque 

volueritis. Quod si nos vinditores aut aliquis / 11 homo 

utriusque sexus qui contra ista vindicione venerit aut venerimus pro 

inrumpendum, no hoc valeat aut valuerimus quod / 12 requesieerit 

aut requesierimus, sed componat aut componamus vobis prefata 

vinea in duplo cum suam inmelioracione. Et in an-/ 13tea ista vindicione 

in omnibus obptineat firmitatem. 

Facta ista vindicione V nonas marcii, ano XXII regnante Rober- 

/ 14to rege. 

S+m Ansemonno, s+m Gisclavara, nos qui ista vindicione 

fecimus et firmavimus et firmare roga-/ 15vimus. *S+ Guilielmus subdiaconus sss*. S+m Oliba. S+m Ermenisclo. 

/ 16 S+ Adroario sacer exaravi et sub die et ano prefixo ssss. 

1. Repetit. 

297 

1018 març 17 

Raquel, Pepí i Quíntol venen a Engúncia unes terres en sis llocs i 

dues feixes de vinya situades al comtat de Barcelona, al Maresme, 

al terme de Premià. 

ACB, LA.II, n. 490, f. 166-167d-b. Rúbrica: “Item de eadem parrochia”. Inter 

columnas verso: “n. 490” (Caresmar). Inter columnas recto: “anno Domini 1002”. 

Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 13 línies.



655 

In nomine Domini. Ego Richille femina et Pepino et Quintulo 

femina, simul in unum, vinditores sumus tibi Enguncias 

femina, emptrice. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus 

tibi terras / a in VI locos et duas tires de vinea et in ipso orto 

ipsa hereditate cum arboribus, nostrum proprium. Et est hec 

omnia in comitatu barchinonense, in Maretima, in terminio de 

Primiliano. Advenit nobis de genitores nostros. Et affrontat ipsa 

terra, qui est ad ipsa aqua dulce, de circi in terra de Ferriolus, 

de oriente in terra de te emptrice, de meridie in littore maris, de 

occiduo in terra de Amado. Et ipsas peciolas, qui sunt ad ipso 

Pledamone, affrontat de circi in terra de Mirone. Et alia terra, 

qui est prope, affrontat de circi in terra de Stephano. Et ad ipsa 

oliva affrontat ipsa terra de circi in terra de te emptrice. Et item 

alia terra, qui prope est, affrontat de circi in terra de Semplici. 

Et ad ipsos casales affrontat ipsa terra de circi in terra de te 

comparatrice. Et ipsa vinea, qui est ad ipsa Fornacha, affrontat 

de circi in vinea de Seniofredo vel eredes. Et ipsa hereditate in 

ipso orto affrontat de circi in orto de Pepino, de oriente in orto 

de Oria femina, de meridie in orto de te emptrice, de occiduo 

in ipso monte. Infra istas iam dictas affrontationes sic vindimus 

tibi: ipsas terras et aliquis de vinea et orto cum arboribus, ab 

integrum, in propter precium solidos XV. Et nichilque de ipso 

precio apud te emptrice non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta hec omnia, quem nos tibi vindimus, de nostro iure 

in tuo tradimus dominio et potestatem ab omnem integritatem, 

cum exios et regressios earum, a proprio. Quod si nos vinditores 

aut ullus omo fuerit qui contra ista vinditione tibi venerit ad 

inrumpendum, non hoc veleat vindicare, set compono aut nos 

componamus tibi hec omnia supra nominata in duplo cum sua 

inmelioratione. Et in antea ista vinditione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta ista vinditione XVI kalendas aprilis, anno XXII regnante 


S+num Richille, s+num Pepino, s+num Quintulo, nos qui ista 

vindicione fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Ferriolus. / b S+ Dimidria sacer. S+num Anla. 

S+ Mascharellus presbiter, qui ista vinditione scripsit et sss 

die et anno quod supra.


1018 abril 8 

298 

Hodí i la seva muller Sança venen a Goltred una terra situada al comtat 

de Barcelona, al Vallès, al terme de Reixac, a Albinyana, pel preu 

de 2 unces d’or. 

ACB, LA.II, n. 625, f. 203c. Rúbrica: “Emptio Goltredi in Albiniana”. Exterior verso: 

“[C]VIII” (s. XIII-XIV); “n. 625” (Caresmar); “Anno Domini 1018” (s. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Hodino et uxori mea Sancia femina 

vinditores sumus tibi Goltredo, emptore. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi terra nostra cum casalibus qui 

ibidem sunt. Quod abemus in comitato Barchinona, in Vallense, in 

terminio de Rexago sive de Albignana. Advenit mihi a me Hodino 

per comparatione vel per quecumque voce et a me Sancia femina 

per decimum vel per quecumque voce. Affrontat ipsa terra de circi 

et de aquilonis in strada publica, de meridie in terra de Igigane, 

de occiduo in ipsa calciata. Quantum istas affrontationes includunt, 

sic vindimus tibi: ipsa terra cum ipsos casalibus ab integrum, cum 

exio et regressio suo, in precio uncias II de auro obtimo. Et est 

manifestum. Quem vero predicta terra, que tibi vindimus, de nostro 

iure in tuo tradimus dominio et potestatem ad tuum proprium. Et 

qui ista vinditione imrumpere tamptaverit aut nos venerimus, non 

hoc valeat vindicare, set componam aut componamus tibi ipsa terra 

cum casalibus in duplo cum sua imelioratione. Et ista vinditio firma 


Facta vinditione VI idus aprilii, anno XXII regnante Roberto rege. 

S+m Hodino, s+m Sancia femina, nos qui ista vinditione 


S+m Bonefilio. S+m Balascho. S+m Gelmiro. 


299 

1018 abril 27 

Bellhom fa donació a la seva germana Llobeta, també anomenada 

Quíxol, d’una heretat, situada al comtat de Barcelona, al Vallès, 

als termes de Canalies, Palau i Martorelles.


657 

ACB, perg. 3-27-293. Original. Pergamí, 114 × 390 mm. Al verso: “Martoreies”; 

“Donacio de una heretat e / altres coses que eren a Martoreyes” (s. XIII-XIV); 

“Prepositura Janer, Stança 27, n o [espais raspats: ±7]” (1936-1939). Caplletra “I”: 

13 mm. 

In nomine Domini. Ego Bellushomo donator sum tibi sorore 

mea, nomine Lobeta, que alium nomine abet Chixilo. Manifestum 

est enim quia1 placuit animis meis et placet ut, nullus quoque gentis 

imperio / 2 neh suadentis ingenio, set propria espontanea mea mihi 

hoc elegi cum Deo bona volumtas ut a tibi iam dicta Lobeta, soror 

mea, cartam donacione fecissem, sicuti et facio. Dono namque tibi 

ipsa / 3 mea hereditate, quod abeo in Kanalilias et mihi pertinet de 

ienitrice mea et in Palacio sive in Martorelias. Advenit mihi de ienitori 

meo vel de ienitrice mea et per cunctasque voces. Id est, in 

kasas et / 4 curtes, terras et vineas, cultas vel ermas, in rego, in subtus 

rego, in molino cum sua ussuvilia, in pratis, in gariciis, in ortos 

cum arboribus vel in eius edificium qui infra est, hoc meum proprium. 

Est hec / 5 omnia in comitatu barchinonense, in Vallense, in 

terminio de Kanalilias vel de Palacio sive de Martorelias. Qui afrontad 

hec omnia iam dicta, quod supra scripta est, de parte circii in 

strada publica / 6 qui vadit super domum Sancta Perpetua vel ad 

domum Sancti Cucufati cenobii sive ad Granoliarios, de orientis in 

ipso collo de Palacio Dalmala, de meridie in castrum Radulfus super 

Martorelias / 7 sive in Pedrencus, de occiduo in rio qui pergit2 per 

Kanalilias et venit prope Sancta Maria Antiqua sive in alaude de 

Bonefilius bessoriensis. Quantum istas omnes afrontaciones includunt, 

sic dono tibi: / 8 ipsa mea hereditate, sicut superius ressonad, in ea, 

videlicet, racione: ad abendi, vindendi, donandi, comutandi vel 

faciendi exinde quod volueris facere, libera in Dei nomine abeas 

po-/ 9testatem, a tuum plenissimum proprium. Quod si ego donator 

aut alicuius viventis homo utriusque sexus masculi vel feminini ista 

donacione venerit ad inrumpendum, non hoc va-/ 10lead vendicare, 

set componad aut componamus tibi iam dicta omnia, sicut superius 

est scripta, in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea 

ista donacio firma et stabi-/ 11lis permanead modo vel omnique 

tempore. 

Facta donacione V kalendas madii, anno XXII regnante 

Roberto rege. 

S+num Bellushomo, qui ista donacione feci et libenti animo 

/ 12 firmavi et firmare rogavi. 

S+num Ariemir. S+num Barone. S+num Bonefilius.


/ 13 Ss Gonmar presbiter scripsit et sub ss et die et anno quod 

supra. 3 

1. Sota la q hi ha una t. 2. Sota la g hi ha una d. 3. Ratlla que arriba 

fins a final de la línia. 

1018 agost 9 

300 

Raquel fa donació a favor de Déu i de la Canònica de Santa Eulàlia 

de Barcelona d’una peça de terra situada al comtat de 

Barcelona, al terme del Vallès, dins la vila de Reixac, i d’una 

altra peça de terra situada al Vilar de Baldret, que la donadora 

retindrà fins a la seva mort, a canvi d’1 sou i d’un parell de 

capons. 

ACB, LA.II, n. 538, f. 183b. Rúbrica: “Carta quod Riche\l/de dedit Canonice 

alodium in Rexag”. Inter columnas recto: “n. 538” (Caresmar). Exterior recto: “Anno 

Domini 1018” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus E: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Richelde femina donatrice sum tibi 

Deo et Sancta Eulalia de Barchinona, dono namque tibi terra mea 

propria, qui est in comitato barchinonense, in Vallense, intus in villa 

Rexago. Advenit mihi per comparatione sive per lectuosa vel per 

quacumque voce. Affrontat ipsa terra de orientis in via et in torrente 

qui fuit de Ized, de meridie similiter vel in terra qui fui de Terciolus, 

de occiduo in terra de Goltredo sive in via, de occiduo in terra de 

Barchinonus presbiter, qui fuit, vel in ipsa via. Et in alio loco dono 

alia petia de terra, qui est ad ipsas Vilar de Baldret. 1 Et affrontat 

de circi in terra de Arnallo, de aquilonis in terra de Sancta Eulalia, 

de meridie in terra de Susanna femina, de occiduo similiter vel in 

terra de Arnallo. Quantum istas affrontationes includunt, sic dono 

ad domum Sancta Eulalia: ipsa terra, propter Deum et remedium 

anime mee et de viro meo Sesemundo condam qui fui, ab integrum, 

cum exios et regressios earum, a proprio, sive cum arbores et 

pomiferos qui ibidem sunt, in tale capcione: ut ego eam teneam 

per meum beneficium sive per manum domino Deusdedit episcopo 

et successores suos et eius servientes Sancta Eulalia, et faciam 

exinde servitium solido I et parilio I de capons in dies meos Richelle, 

et post obitum meum remaneat ad Sancta Eulalia ab integrum. Quod 

si ego donatrice aut ullusque homo qui contra hanc ista donatione 

venerit pro inrumpendum aut ego venero, non hoc valeat vindicare,


659 

sed componat aut componam ipsa hec omnia, quod superius resonat, 

in duplo cum omnem suam inmelioratione. Et in antea ista donatio 


Facta donatione V idus augusi, anno XXIII regnante Roberto 

rege. 

S+m Richelle femina, qui ista donatione feci et firmare rogavi. 

S+m Arnallo. S+m Guilelmo. S+m Gelmiro. 


1. Sota la d hi ha una t. 

301 


Deodat, bisbe de Barcelona, i la Canònica permuten amb Gombau 

de Besora, primat de palau del comte de Barcelona, un alou 

situat al comtat de Barcelona, al Vallès, la meitat del vilar 

d’Abdela i la meitat de l’església de Sant Jaume del lloc, excepte 

els delmes i primícies, a canvi d’un alou que comprèn des de 

Montgat fins al riu Llobregat i des de la Torre Sallani fins a 

Montcada. 

ACB, perg. 1-2-1655. Original. Pergamí, 509 × 415 mm. Al verso: “Karta comutacionis 

quam fecit Deusdedit / episcopus Gondeballo de Bisora (in qua dedit / 

ei Vilar Dabdela, in Vallense. Et ipse dedit / sedi omnia que habebat a Monte 

Catano usque / Lubricatum et a montibus usque in mare unde / [habemus] cartam, 

lletra d’una altra mà)”; “IIII”; “Antiquitatum I” (s. XIII-XIV); “Mitja / Escala / Armari 

3 / n. 1655”; “Num...1271”, (ratllat) (s. XVIII); “I (396)” (Mas, tot aprofitant la 

intitulació antiga que diu “Antiquitatum I”). Al recto, al marge dret del pergamí, 

al costat de la datació, es consigna aquesta en xifres aràbigues: “1019” (s. XVI- 

XVII). Caplletra “Q”: 13 mm. 

ACB, LA.I, n. 396, f. 151c-152b. Còpia de mitjan s. XIII. Encapçalament de foli: 

“Barchinona”. Rúbrica: “Carta quod Gon-/deballus de Besora comutavit Cononi- 

/ce omnia que abebat a Monte Catano (s, sobrera) usque / in flumine Lubricati 

terras, vineas, domos et cetera”. Exterior verso: “[CCCL]VII”, una mà dibuixada 

que assenyala el text i “[..] videtur de genealogia / [..]um et de vicecomitatu / 

[Ca]rcassone [lletres difícils de llegir: ±7]” (s. XIII-XIV); “n. 396” (Caresmar). Inter 

columnas verso: “Nota” (s. XVIII). Exterior recto: “Anno Domini / 1134” (s. XVIII). 

Caplletra “Q” ornamentada: 4 línies. 


Ed.: FLÓREZ, Barcelona, d. XIV, p. 460-463; PUIG, Episcopologio, ap. XXXV, p. 375- 

377. 

(Quoniam semper congruum est Ecclesiarum Dei sacerdotes ut 

in quantum sibi a Deo a curam impositam 1 norunt), 2 / 2 ecclesiis quibus


presunt sollicitudinem munerationis b impendant, qua tam ex propriis 

rebus 3 suis quam rerum illis collatarum basilicis gubernatione c et 

melioratione d necnon ammonitione e fidelibus data, / 3 quo domus 

Dei mercando celestia honorent, ipsi pastores ovium Dei culpabiles 

non sint, nam cannonice f atque legaliter traditum tenetur, quia 

Dei aeclesiis g quicquid offertur ipsi datur / 4 et quicquid rerum ipsis 

ampliatur vel in melius mutatur, Deo placere sine dubio certum 

est, ideo ego Deusdedit, episcopus Sedis barchinonensis, quamvis 

indignus, tamen mee matris / 5 Aecclesie h memor, in quantum possum, 

Deo per illam placere studens, cum consensu clericorum, tam 

sacerdotum quam levitarum mihi subiectorum necnon cum cognitione 

i vicinorum / 6 episcoporum meorum, feci comutationem j de 

cannonicis k rebus cum Gondeballo, primate palatii l comitis, sicut 

in hac pagina comutationis scripture certatim m continetur. Nam non 

est ambiguum / 7 quod Raimundus, inclitus comes Borrelli, comitis 

proles, bonitate plenus, cuius vita efulsit et nunc eius sepulcro et 

ossibus Barchinona ornatur civitas, supra fatam in n sedem suo testamento 

muneravit / 8 et ad o augendas ampliandasque res cannonicales 

p non modicam partem sui auri dimisit. Ermessindis q itaque, 

coniux eius, comitissa, filia que fuit nobilis comitis carcassonensis r 

Rodegarii, sepulto corpore pre-/ 9 fati s sui viri infra cannonicalem t 

claustram Sancte Crucis sedis superius comprehense, u eo quod ipse 

qui aecclesiam v fecerat heredem, eorum precibus expietur a culpis, 

dato auro atque consilio, prefuit / 10 [c]annonicis w ut emerent alaude, 

id est, terras et vineas, cultas et incultas, arbores diversi generis, 

fontes et aquas seu molina aliasque res istius alaudis ex pre 4 femina 

5 nomine Bellazer, uxor que fuit / 11 [Se]semundi, fratris Seniofredi, 

gerundensis vicecomitis, sicuti et emerunt. Sed quia heres longe 

erant ab urbe supra dicta, graviores erant ad laborandum et difficile 

inveniebantur agricole / 12 qui eas excolerent et gravius erat aliquod 

exinde adducere, cum aliquando erat necesse, iam pene ad heremum 

tote erant redacte, ideo supra nominata Ermessinde comitissa 

ordinante, / 13 assistente x filio suo domno Berengario, marchione 

comite, una cum primatibus palacii sui Ugone cervilionensi, y Amato, 

vicecomiti z Gerunde, aa Odo acutensi, Guadallo, ab preposito comitalis 

mense, / 14 Bernardo Seniofredo et item alio Seniofredo et Bernardo 

aliisque nobilibus et vulgaribus hominibus, in coro supra dicti altaris 

Dei discussum est et inventum quia ipsas res, pro quibus 6 

Gondeballus, ac / 15 primas supra dictus comitis, appellabatur dare in 

comutationem ad cannonicis ae supra dictis, maiuus utiles fierent illis 

quam ipse res quas af emerunt ab Bellazer supra nominata, omnibus


661 

modis / 16 in laborando, in gubernando, in exfructando et in fructibus 

adducendis vel expendendis ad cannonicos ag usus, et quia alode 

carius emitur in territoriis supra dicte civitatis quam in Vallense. 

/ 17 His autem ad veritatem discussis, ego Deusdedit episcopus et 

omnes cannonici ah mei, sicut supra scriptum ai est, comutatores sumus 

tibi Gondeballo, filio qui fuisti Ermemiri bisorensis. 

Manifestum aj enim quia damus tibi per / 18 hanc comutationis ak 

scripturam alodem Dei et nostrum. Quod habemus in Vallense, in 

comitatu barchinonensi. Est certe istud alode medietatem de Villare 

de Abdela, terras cultas et \h/eremas, vineas / 19 et arbores diversi 

generis, ortos et ortales, casas et curtes cum casalibus, cum solis 

et superpositis, garricas, fontes et alias aquas, ligna et lapides, prata 

et pascua, al pronum et planum, exia et regressus. / 20 Terminat quippe 

prescripta villa, que dicitur Villar de Abdela, cum suis adiacenciis 

de parte orientis in ipsa strata de Archers 7 que vadit ad ipsum 

Mercatum, de meridie terminat in ter-/ 21 mino de Palacio am Dalmanla, 

de occiduo habet terminum in ipso Monte Molono, de septentrionali 

autem an parte, que vulgo circii pars dicitur, terminat in flumine 

Vallense quod discurrit per Congustum. / 22 Hanc autem medietatem 

de 8 Vilar 9 Abdela terras et vineas, cultas et heremas, arbores diversi 

generis, ortos et ortales, casas et curtes cum solis et superpositis, 

cum casalibus, fontes et aquas, regos, caput ao regos et subtus regos, 

/ 23 ligna et lapides, prata et pascua, exia et regressus, et medietatem 

de aecclesia ap Sancti Iacobi, que est constructa in prefato alode, 

quicquid dici vel nominari potest que ad huius alaudis 10 medietatem 

/ 24 pertineat, sicut continetur infra prefatos terminos et sicut nostri 

iuris est sive iuris nostre Cannonice aq domus, \exceptis decimis 

frugum vel fructuum que exierint a supra dicto alode et exceptus 

ipsas primitias,/ 11 ita integriter 12 tradimus tibi prefato Gondeballo ar 

et hec de nostro iure et de iure nostre Cannonice as / 25 domus in tuo 

mittimus 13 dominio et potestate, propter alium tuum omne alaude, 

quod habes a Monte Cato usque ad flumen Lubricatum at et a Turre 

Sallani perveniendo per ipsa Iuga 14 montium au / 26 usque ad Montem 

Catanum terras et vineas, cultas et heremas, casas, solarium cum 15 

curtibus et omnibus edificiis, av omnia et in omnibus, quantum dici 

vel nominari potest, quod hodie habes et tui iuris est / 27 infra 16 

predictos terminos, sicut in nostra resonat scriptura, quam nobis 

fecisti, exceptis ipsis domibus vel omne quod infra muros civitatis 

habes Barchinone et propter CCC solidos argenti yspani quod 17 

/ 28 Cathmi aw dicitur. Quos tu nobis super has res adiecisti, 18 non 

propter hoc quod minus valerent haeres, 19-ax quas accepimus, quam


ipse quas damus tibi, ay sed ut iusta diceretur hec comutatio. az 

Veruntamen omnia que tibi damus20 / 29 in tua comutatione habeas 

et possideas et facias exinde quodcumque volueris, ad tuum 

plenissimum proprium, ita ut nullus homo utriusque sexus nullus 

nostrorum successorum nec nos nec ulla cuiuslibet / 30 persona tibi 

aut tue posteritati aut ipsi21 qui post te hecba habuerint, movere 

iniuriam ex his rebus presumat aut presumamus. Et si hec22 inrumperebb 

temptaverimus aut temptaverit aliquis, / 31 coponamus 

tibi aut componat prenotata omnia in duplo cum omni illarum23 immelioratione rerum. Et insuper hoc firmum permaneat. 

Actum est hoc [espai raspat: +-5] IIII nonas [espai raspat: ±5] 

september, anno / 32 XXIII regnante Robertobc rege in Francia. bd 

/ 33 *S+ Deusdedit, gratia Dei, ac si indignus, episcopus ss. be * 

*Wadaldusbf sacer*. / 34 *S+ Guitardus levita ss. bg * *S+ Suniefredus 

presbiter sss. bh * *S+ Pontiusbi levita, qui et caputscolebj sss. bk * / 35 * bl 

Amalricus presbiter ss. bm * *S+ Iulianus presbiter ss. bn * *S+ Vitalis 

presbiter ss. bo * *S+ Bardina levita*. *S+ Adalbertus levita*. / 36 *S+ 

Sigefredus levita*. *Berenger levita. bp * / 37 *S+ Ermemirus levita et 

sacriscrini*. *S+ Fulcus levita. bq * 

/ 38 S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex, qui 

hec scripsit et sss die et anno quo supra, cum emendatione necessaria 

posita super XXIIII lineam / 39 huius scripture ubi dicitur “exceptis 

decimis frugum vel fructuum que exierint a supra dicto alode”, ss. 

1. Sota la a hi ha una u. 2. Quoniam ... norunt tot amb lletres majúscules. 

3. La u sembla una o. 4. Superflu. 5. Sota la e hi ha una a. 6. Sota la q 

hi ha una p. 7. Sota la A hi ha una r. 8. Sota la d hi ha una t. 9. Escrit 

sobre raspat. 10. Sota is hi ha una u. 11. Hi ha un senyal que indica on s’ha 

d’inserir el text interlineat. 12. Sota la primera t hi ha una q. 13. Escrit sobre 

raspat mitti. 14. La i està escrita sobre raspat i sota hi ha una e. 15. cu escrit 

sobre raspat i a sota la c hi ha una s. 16. Sota in hi ha af. 17. Escrit sobre 

raspat. 18. Sota la a hi ha una i. 19. La primera e està apilada sobre la 

a. 20. Tota aquesta ratlla està interlineada. 21. Sota ip hi ha una q. 22. Sota 

la e hi ha una o i la c està escrita sobre raspat. 23. Sota la i hi ha una s i sota 

la a hi ha una o. 

LA. a. Manca a Deo. b. muneracionis. c. gubernacione. d. melioracione. 

e. amonicione. f. Canonice. g. ecclesiis. h. Ecclesie. i. cognicione. 

j. comutacionem. k. canonicis. l. palacii. m. certam. 

n. Manca. o. Sota la d hi ha una t. p. canonicales. q. Ermessendis. 

r. carcasonensis. s. A continuació viri sui. t. canonicalem. u. compreense. 

v. ecclesiam. w. canonicis. x. assintente. y. Cervilione. z. vice 

comite. aa. gerundense. ab. Guagallo. ac. Gondebaldus. ad. comutacionem. 

ae. canonicis. af. qui. ag. canonicos. ah. canonici. 

ai. dictum. aj. A continuació est. ak. comutacionis. al. paschua. 

am. Palatio. an. vero. ao. capud. ap. ecclesia. aq. Canonice. 

ar. Goldebaldo. as. Canonice. at. Lupricatum. au. moncium. av. hedificiis. 

aw. Cathini. ax. heres. ay. Omès. az. comutacio. ba. hoc.


663 

bb. irrumpere. bc. Rotberto. bd. A continuació Acta est hec translationis 

scriptura idus septembris, anno XXVII regnante Leudico rege (13 setembre 

1134). be. Manquen als LA. bf. S+ Guadallus. bg. Manquen als LA. 

bh. Manquen als LA. bi. Poncius. bj. capuscole. bk. Manquen als LA 

bl. S+. bm. Manquen als LA. Aquesta signatura i la següent als LA. estan situades 

darrere d’Adalbertus levita. bn. Manquen als LA. bo. Manquen als LA. 

bp. Aquesta signatura manca al LA. bq. La transcripció dels LA fineix aquí. 


302 

Document de dot fet per Bonfill a favor de la seva muller Raquel. 

ACB, LA. II, n. 526, f. 180c-d. Rúbrica: “Hoc est sponsalicium Richellis”. Exterior 

verso: “n. 526” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno domini 1019” (s. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 15 línies. 


In nomine Domini. Hic est libellum dotis vel donacionis que 

facit omo nomine Bonefilius, in manu dilecta sponsa vel uxori sua, 

nomine Riquillis, femina. Mox futurum coniugii divina est Dei 

previdencia qualiter debet omo preceptum Domini adimplere. Nam 

ipse creator omnium Deus noluit hominem solum vivere, sed creavit 

illi adiutorium similem sibi Eva, eo quod amodo nascentes mundi 

primordio ex osso viri femina figuram quod ex uno duo facies duos 

unum esse debere 1 mostrares, nec a se putavi esse diversum quod 

ex se cognoverat fabricatum. Idcirco amatissimam sponsam vel uxori 

mea placuit mihi, que convenit animis meis, ut te mihi expetissem 

in matrimonio copulandam, sicuti et faci. Unde in presencia multorum 

bonorum hominium quod inter nos annulos arra\rum/vit 2 

tradimus una per voluntate Dei atque consensio parentum vel 

amicorum nostrorum. Et quia legalis coniugii non potest prius nisi 

per dotis titulum fuerit decoratum, et ideo propter amorem et decorem 

pulcritudinis tue et propter filios et filias procreand\o/(a)s 3 

de me et te, in omnia et in omnibus, et quantum visus sum abere 

vel possidere vel deincebs, Deo propicius, agumentavi vel agumentare 

potuero, ex mea parte tibi dono aque concedo, sicut lex gotorum 

continet. 

Facta dote vel donacione VIII idus septembris, anno XXIII 


S+m Bonefilius, qui isto dote et donatione fecit et firmare 

rogavi. 

S+m Guilielmo. S+m Bernardo. S+m Bonefilius diaconus. S+m 

Raimundus.


S+ Sanlane presbiter, exarator, die sss et anno quod supra. 

1. Expuntuat. 2. vit expuntuat. 3. a anul·lada per una o interlineada. 


303 

Olomar i la seva muller Estregod venen a Albar una terra i vinya amb 

diversos arbres, situada al territori de Barcelona, al lloc anomenat 

Pedralbes, que tenen per compra i per delme conjugal, pel preu 

d’alguns mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-1494. Original. Pergamí, 100 × 318 mm. Té un tall de mig centímetre 

d’amplada al marge superior i a un quart de l’exterior dret, que afecta dues línies, 

i un forat semblant a les línies sis i set. Al verso: “de Petris Albis”; “mitja escala 

armari 3, n. 1494” (P. Caresmar); “Num...881” (s. XVII); “1019” (F-B). Caplletra 

“I” que ocupa quatre línies. 

In nomine Domini. Ego Olloma[r] et uxor mea Estregod femina 

vinditores sumus tibi Albar, emptore. Per hanc scriptura vindicionis 

nostre / 2 vindimus tibi terra et vi[n]ea cum arboribus diversis generis 

et petras, cum omnia qui intus est, nostrum proprium. Qui nobis 

advenit per com-/ 3paracione et per decimum et per omnesque voces. 

Que est hec omnia in teritorio barquinonense, in locum vocitatu 

Petres Albes./ 4 Et affrontat prefata omnia de parte circii in vinea 

de Seniofredo, de aquilonis de torent, de meridie in via, de hocciduo 

/ 5 in alio torent. Quantum istas afrontaciones includunt, sic vindimus 

tibi: prefata omnia cum exiis et regresiis earum ab integre, / 6 in 

propter precium mancusos [±3] 1 de auro cocto in rem valentem. 

Quod de ipso precio aput te emptore non remansit. Et est manifestum. 

Quem / 7 vero prefata omnia, qu[i] nos vobis vindimus, 

de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, ad faciendum 

quodcumque volue-/ 8ris, ad tuum propium. Quod si nos vinditores 

aut aliquis homo qui contra ista vindicione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat / 9 vindicare, sed componat aut componamus tibi 

prefata omnia in duplo cum suam inmelioracione. Et in antea ista 

vindicione fir-/ 10ma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista vindicione XVII kalendas novembris, ano XXIII 

regnante Rober-/ 11to rege. 

S+m Ollomar, s+m Estregod, nos qui ista vindicione fecimus 

et firmavimus et firmare roga-/ 12vimus. S+m Gannalgod. S+ Bonefilii, (S+ Bone). 2 *S+ Guilielmus subdiaconus. 

S+m Bovet.

sss. 


665 

/ 13 S+ [Ad] 3 roario sacer exaravi et sub sss die et ano prefixo 

1. Foradat. 2. Ratllat. 3. Raspat. 


304 

Gombau de Besora i la seva muller Guisla permuten amb els 

canonges i clergues de la Seu de Barcelona un alou situat 

en llocs diferents extramurs de Barcelona, al seu territori 

i al comtat, excepte les cases de dins la ciutat de Barcelona, 

a canvi d’un alou que es troba al terme i lloc de Vila 

Ardotila. 

ACB, LA, I, n. 626, f. 231c-232a. Rúbrica: “Carta quod Gundeballus de Bisora 

et uxor eius Guilia comutaverunt Canonice que habebant huc”. Exterior verso: 

“n. 626” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1019” (s. XVIII). Caplletra: 

“I” ornamentada, tipus I: 8 línies. 


In Dei omnipotentis nomine. Ego Gundeballo procero de 

ca(u)stro 1 Bisaura et coniuge mea Guilla femina, nos pariter in 

unum, comutatores sumus vobis canonicos ceterique clericos de 

Sede Sancta Cruce Sancteque Eulalie. Manifestum est enim quia 

de bono animo promptaque voluntate sic comutamus vobis in eius 

comutatione alaudem nostrum proprium. Quod habemus in 

diversis locis separatim posito, id sunt, terras et vineas, cultas et 

heremas, casas et curtes ac turre, solos et superpositos, parietes 

vel cunctas condirecciones ac munitiones earum, casalitiis, ortis, 

ortalibus, vitis, trileis vel omni genere arborum fructuosis et 

infructuosis, regos et capud regos, fontis, rivolis vel eius discursis, 

silvis, garriciis, stipariis, cannabariis, linearis, montis et vallis, 

planum et declivum, 2 pratis, pascuis, cultum et heremum, totum 

ab integre. Qui nobis advenit eadem omnia superius intexta ad 

me Gundeballo per mea comparatione et per vocem parentorum 

meorum vel et per quacumque voces, et ad me coniuge similiter 

per comparatione et per decimum seu per omnimodas voces. Est 

denique prefixa omnia foris muro civitatis Barchinona, in territorio 

tamen vel in eiusdem comitatu. Ponimus autem eius affrontaciones 

eo quod particulatim est in multis locis posita: In primis, de parte 

circi affrontat in termine de Monte Scatanum sive in termine de 

Fenestrilias et vadit inde per ipsa cacumina 3 moncium super villa 

Cannelas et sic inde transit per ipsa mont\an/ea usque ad ipsa turre


de Sanla, qui est in ipso monte super ipsa villa que nuncupant 

Vercio et pertenditur inde usque in alveum Lubricato; de parte 

vero aquilonaris in predic-/ dto Monte Scatanum et vadit inde usque 

in ipso alio Monte Gato et sic finit intus in ipsa mare; de meridie 

in crepidine maris; de occiduo in alveum predictum Lubricato et 

pertenditur inde usque in ipsa mare. Quantum istas omnes affrontationes 

includunt et hos termines et limites compleunt, sic 

comutamus vobis et Canonica vestra: ea omnia superius digesta, 

totum ab integre, exceptus ipsos domos quod habemus infra 

muros eius urbis predicte, propter ipsum alium alaudem de ipsa 

Cannonica vestra, quod vos pariter nobis dedistis in nostra comutatione, 

qui est in termine et locum de Villa Ardotila, simul cum 

termines et eorum affrontationibus de omnesque partes. Alia vero 

omnia superius scripta, que nos vobis vel Canonica vestra comutamus, 

quantum habemus et habere debemus infra termines et 

limites vel affrontaciones predictas per qualicumque voces, quantum 

nos et vos scimus et in antea scire potuerimus, quas hodie 

habemus et habere debemus, totum ab integre, et de nostro iure 

in vestro vel Kannonica vestra tradimus, simul cum exiis et eorum 

regressiis, ut vos et successores vestros faciatis exinde sicut 

et de aliis munificentiis eiusdem pertinentia, ad vindendum et 

comutandum et exfructandum, agendum et possidendum, ad eiusdem 

proprio. Quod si nos commutatores aut aliquis homo utriusque 

sexus qui contra hac comutatione venerit pro inrumpendum, non 

hoc valeat vendicare quod petierint, set componat aut componamus 

vobis vel successores vestros iam dicta omnia in quadruplum cum 

omnem suam imelioratione. 4 Et in antea ista comutatione firma 


Facta comutacione XIII kalendas novembris, anno XXIII 


S+m Gundeballo, s+m Guilla femina, nos qui ista comutatione 


S+m Bernardo Agela. S+m Raimundo de Monte Boi. S+ Mirone 

Guilelmo. S+m Guitardo Arnallo. Wadaldus archilevita ss. 

/ d Argemirus presbiter, exarator, et ss, cum litteras rasas in tres 

locos, ubi dicit “Monte Scatanum” in duos locos et in tercio ubi 

dicit “Monte Gato”, die et anno prefixo. 

1. Expuntuada. 2. Sota la v hi ha una n raspada. 3. Sota la c hi ha 

una t. 4. Sobre la darrera e hi ha un signe d’abreujament expuntuat i raspat.



305 

667 

Guifré de Mediona, Hug de Cervelló, Longobard, poeta, Sigfré, canonge, 

i Gaucefred, prevere, marmessors de Guillem, levita, donen a Déu 

i a l’església de la Santa Creu i Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona 

una peça de terra i vinyes que van comprar a Tudiscle, 

situades a Sarrià. 

ACB, LA.II, n. 82, f. 28b-c. Rúbrica: “Carta quod Guilelmus levita dimisit sedi, 

in suo testamento, terram et vineas in Serriano”. Inter columnas recto: “n. 82” 

(Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1013” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In Christi nomine gloriosissimo. Ego Gifredus midionensis et 

Ugo cervilionensis et Longobardus, sacri suburbanus canonicus, et Sigefredus 

poeta et Gaucefredus presbiter, elemosinarii qui sumus 

Guilelmi levite, donatores sumus Domino Deo et canonicali domui 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie sedis Barchinone. Manifestum est 

enim quia precepit nobis Guilelmus levita condam ut potestatem 

habuissemus distribuere facultates suas, sicut ille nobis iniuncxit 

per suum testamentum. Concessit ipse prefate Canonice terram et 

vineas, quod emit de Tudisclo et / c est in Serriano. Idcirco, sicut 

ipse emit has res a prefato Tudisclo, ita cum omnibus illorum 

affrontationibus nos damus hoc, id est, prefatam terram et vineas 

prefate Canonice et de nostro iure in canonicorum submittimus hec 

potestate, cum exiis et regressiis earum, ut faciant exinde sicut et 

de aliis munificenciis huius domus faciant. Et qui contra hanc 

donationem iniuste, id est, absque lege venerit ut eam inrumpat, 

ad nichilum eveniat, et insuper componat prefate Canonice prescripta 

omnia in duplo cum omni illarum inmelioratione. Et in antea hoc 

firmum permaneat. 

Actum est hoc kalendas decembris, anno XXIII regnantis 

Roberti regis. 

S+ Gifredus midionensis, s+ Seniofredus Flavius, helemosinarius 

supradicti Gielmi, s+ Longovardus presbiter, sss Iocefredus presbiter, 

nos qui hanc donacionem fecimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Argela. S+ Scluva. S+ Mironus. S+ Iulianus presbiter sss. 

S+num Mirone sacer. 

S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex, scriptor 

et sss die et anno quo supra sss.


1019 gener [2] 

306 

Domnúcia, el seu germà Ervigi i la seva muller Gerosolima venen 

a Pere una terra situada al comtat de Barcelona, al Vallès, al 

terme de Matabous, pel preu de 12 mancusos d’or. 

ACB, LA.II, n. 661, f. 212b-c. Rúbrica: “Emptio de alodio de Matabous”. Inter 

columnas recto: “n. 661” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1020” (s. XVIII). 

Sobre el dia del mes, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. Caplletra “I” 



In nomine Domini. Ego Domnucia femina et Eroigio, fratri 

meo, et uxor sua Gerosolima femina, nos simul in unum, vinditores 

sumus tibi Petrus, emptore. Per hanc scriptura vinditionis nostre 

vindimus tibi terra nostra propria. Quod abemus in comitatu 

barchinonense, in Vallense, in terminio de Mata Bovis. Qui nobis 

advenit ad me Dampnucia femina et ad me Eroigio per vocem 

genitorum nostrorum vel per quacumque voces et ad me coniuge 

per meum decimum et per quacumque voces. Que affrontat ipsa 

terra de parte circii in ipsa via publica, de aquilonis similiter, de 

meridie in terra de Goltredo, de occiduo in terra de Sancta Maria. 

Quantum istas omnes affrontationes includunt, sic vindimus tibi: 

iam dicta terra, totum ab integre, propter precium mancusos XII 

de auro cocto et mundo legitime pensatos. Quod tu emptore precium 

exinde nobis dedisti et nos venditores manibus nostris integriter 

accepimus, etiam receptum abemus. Est manifestum. Quem vero 

predicta omnia, que tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestate, ab omni integritate, simul cum exiis et 

regressiis earum, ad tuum proprium. Quod si nos venditores aut 

aliquis homo utriusque sexus qui contra hac venditione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat aut componamus 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam imelioracione. 

Et in antea ista venditione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta venditione VI nonas ianuarii, anno XXIII regnante 

Roberto rege. 

S+ Damnucia femina, s+ Ermemiro, filium de predicta 

Donucia, qui in ista venditione conscius sum et omnes meas voces 

similiter tibi vindo per supra dicto precio, s+ Eroigius sss, s+m 

Geroso-/ c lima femina, nos pariter venditores, qui hanc venditione 

fecimus et firmare rogavimus.


669 

S+n Boveto. S+n Anderias. S+ Mirone clericus. 

Argemirus presbiter, exarator, et sss cum litteras super positas 

in verso III ubi dicit “de Mata Bovis”, die et anno quod supra. 

307 

1019 gener 11 

Juliana, dona, ven a Ermemir mitja mujada de vinya situada al 

territori de Barcelona, al terme del Cogoll Antic, que té per Olibà, 

el seu difunt marit, i per delme conjugal, pel preu de 5 mancusos 

d’or. 

ACB, perg. 1-4-54. Original. Pergamí, 116 × 352 mm. Al verso: dues o tres paraules 

il·legibles escrites posteriorment i “1019” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Iuliana femina vinditrix sum tibi 

Ermemiro, emptore. Per hac scriptura vinditionis mee vindo tibi 

semodiata I de vinea mea propria. Quod habeo / 2 in territorio 

barchinonense, in terminio de ipso Cucullo Antico. Qui mihi advenit 

per vocem condam viro meo Olibane et per decimum vel et per 

quacumque voces. Que affrontat de parte circi in vinna / 3 de te 

emptore, de aquilonis in ipsa strada, de meridie in vinna de te comparatore, 

de occiduo in terra de Sancti Michelis. Quantum istas 

afrontationes includunt, sic vindo tibi: iam dicta / 4 semodiata de 

vinea, totum ab integre, propter precium mancusos V de auro cocto 

et mundo, legitime pensatos, iaaris et amuris. Quod tu emptore 

precium exinde mihi dedisti et ego / 5 venditore manibus meis 

integriter accepi. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que 

tibi vindo, de meo iure in tuo trado dominio et potestate ab omni 

integritate, simul cum exiis / 6 et regresiis earum, ad tuum plenissimum 

proprium. Quod si ego venditrice aut aliquis homo utriusque sexus 

qui contra hac venditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

ven-/ 7dicare, sed componat aut componam tibi iam dicta omnia in 

duplo cum omnem suam imelioratione. Et in antea ista vendicione 


Facta vendi-/ 8cione III idus ianuarii, anno XXIII regnante 

Roberto rege. 

S+m Iuliana femina, qui ista venditione feci et firmare rogavi. 

/ 9 

S+m Andaleto. S+m Atilane. S+m Guilmundo. *S+ Bonutius 

presbiter*. / 10


*Argemirus presbiter, exarator, et sss* sub die et anno 

prefixo. 

308 


Hug de Cervelló, Guitard Arnau, Bernat Gelmir, Guitard Regiat i 

Guillem Adalbert, acomplint la voluntat testamentària del 

difunt Borrell, fill del difunt Guifré, donen a Déu i a la Canònica 

de la Santa Creu i Santa Eulàlia un alou, consistent 

en cases i terres, situat més enllà de la ciutat de Barcelona, 

al costat de l’església de Sant Pau, així com l’annona i el 

vi del dit Borrell, tant intramurs com als afores d’aquesta 

ciutat. 

ACB, perg. 1-2-1292. Original. Pergamí, 137 × 345 mm. Al verso: “Carta de alodio 

Canonice iusta Sanctum Paulum” (s. XI); “CCCII” (s. XIII); “Num... 1164” (s. XVII); 

“Mitja Escala, Arm. 3, n. 1292” (Caresmar); “Antiquit. I 341” (Mas); “1019” (F- 

B). Caplletra “I”: 5 línies. 

ACB, LA.I, n. 341, f. 133b-d. Rúbrica: “Carta que Borrellus in suo testamento 

dimisit Canonice alodium suum prope Sanctum Paulum de Campo”. Inter 

columnas recto: “n. 341” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1019” (s. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Ugoni Cervilionensis et Guitardus Arnallus 

et Bernardus Gelmirus et Guitardus Regiatus et Guilelmus 

Adalbertus, nos simul in unum, donatores sumus Domino / 2 Deo 

et ad ipsa Cannonica a domum Sancte Crucis Sancteque Eulalie. 

Manifestum est enim quia precepit nobis condam Borrelli, filii 

condam Guifredi, in suum testamentum, unde nos iudicium obligatum 

tenemus / 3 infra metus temporum asseries conditionis aeditus, 

sic nobis precepit vel iniunxit: ut dedissemus iam dicto 

Domino Deo et praelibata b Cannonica c ipsum suum alaudem, quod 

habebat ultra civita-/ 4 te Barchinonam, iuxta domum Sanctum 

Paulum, sicuti et fecimus. Affrontant namque ipsas terras vel 

casas cum solos et superpositos cum ipsas ficulneas et cetera omnia 

qui infra ipsum alaudem sunt, / 5 de parte circi in strada publica 

qui vadit vel pertendit ad Inforcatos, de aquilonis in alaude de 

Benevenisti hebreo vel in ipso torrente qui discurrit, de meridie in 

littore d / 6 maris, de occiduo in torrentem qui per imbrem ducit aquas 

vel in cacumine Monte Iudayco. Similiter donamus vel concedimus 

omnem suam annonam et vinum cum vasculis maioribus / 7 vel


671 

minoribus, quod habebat infra muros civitatis Barchinona sive in 

ipso suburbio. Quantum infra istas IIIIor affrontationes includunt et 

isti termini ambiunt, sic donamus: ea omnia / 8 predicta ad praefatae Cannonica, f totum ab integre, simul cum exiis vel regresiis earum, 

ut faciant ipsi cannonici sicut de aliis munificentiisg domui illorum 

pertinentia, h in tali vigore et tenore: / 9 ut si episcopus voluerit 

abstulere sive fraudare ipsum alaude ad ipsa Cannonicai vel ipsi 

servientes Deo et iam dicte Aecclesie, j videlicet, ipsi cannonici, k iam 

dictum alaudem revertat / 10 ad Guitardum Arnallum supra scriptum. 

Quod si nos donatores aut aliquis vivens homo utriusque sexus qui 

contra hac donatione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendi- 

/ 11care, sed conponatl aut conponamusm iam dicta omnia ad prelibata 

cannonica1 in duplo. Et in antea ista donatio2 firma permaneat 


Facta propagina / 12 donationis idus februarii, anno XXIII regnante 

Roberto rege. 

S+m Guitardus Arnallus, *+ Bernardus*, / 13 s+m Guitardus Regiatus, 

s+m Guilelmus Adalbertus, nos \predictis viris qui ista propagina 

donatione fecimus et firmavimus3 firmarique rogavimus/. 

S+m Guilelmus Ratfredi. S+m Leopaton Ardemagno. / 14 

S+m Guifredus Guilelmus. 

1. Sota la o hi ha in. 2. s raspada entre a i t. 3. Sota la v hi ha una r. 

a. canonica. b. prelibata. c. canonica. d. litore. e. prefata. 

f. canonica. g. munificenciis. h. pertinencia. i. canonica. j. Ecclesie. 

k. canonici. l. componat. m. componamus. 

309 


Regiat i la seva muller Guidinilda permuten amb Deodat, bisbe de 

Barcelona i la Canònica de la seva Seu, una terra, situada al 

burg de la ciutat de Barcelona, davant del Portal Major, a canvi 

d’una peça de terra amb figueres que hi ha al mateix lloc. 

ACB, perg. 1-2-661. Original. Pergamí, 170 × 404 mm. Al verso: “Carta comutacionis 

in burgo Barchinone” i “LXXX” (s. XIII-XIV); “Permuta ab la qual Regiato 

y sa muller donaren a Deusdedit, bisbe de Barcelona, / una pessa de terra 

devant la Porta Major de dita ciutat” (s. XVI-XVII); “Mitja / Escala / Armari / 

2 / n. 661.”; “(N o . 210 ratllat)” (s. XVIII); “Antiquitatum I 78” (Mas). Caplletra 

“I”: 18 mm. 

ACB, LA.I, n. 78, f. 39a-b. Còpia de la meitat del s. XIII. Encapçalament de foli: 

“Barchinona”. Sense rúbrica. Interior recto: “LXXX” (s. XIII-XIV); “n. 78” (Cares-


mar). Exterior recto: “Anno Domini / 1019” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Regiato1 et uxor mea Guidinilde femina 

comutatores sumus tibi \Deus/dedit, gratia Dei episcopus, cum 

kannonichosa Sancte Crucis. Manifestum enim quia donamus vobis 

in ista comu-/ 2tacioneb terra nostra propria pro alia vestra terra cum 

ficulneas quod ibidem sunt, quod vos nobis dedistis, sicut resonat 

in ipsa scriptura comutacionis, c quod vos nobis fecistis et iuri nostre 

tradi-/ 3distis. Et est predicta nostra terra in burgo civitatis Barchinona, 2 

ante Porta Maiore eiusdem civitatis. Advenit nobis ad me Regiato 

per mea comparacione, d et ad me Guidinildee / 4 per meum decimum 

sive per omnesque voces. Afrontatf de parte circi in terra de Adroario, 

de aquilonis in orto de vos comutatores, de meridie3 similiter, de 

occiduo in via qui pergit / 5 a Sancta Maria vel ad ipsa mare. Quantum 

istas afrontacionesg includunt, sic comutamus vobis: predicta terra 

ab integre, ut perenniterh abeat matre vestra Ecclesia et vos et suc- 

/ 6cessores vestros et faciatis exinde sicut de aliis munificenciis4 vestris. Quod si nos comutatores aut ullusque homo qui contra hanc 

comutacionei ad inrumpendum venerit, / 7 non hoc valeat vindicare, 

sed componat aut nos componamus vobis predicta terra in duplo 

cum omni sua inmelioracione. j Et ista comutaciok firma permaneat 

omnique / 8 tempore. 

Facta comutacionel XII kalendas marcii, anno XXIII regnante 

Rothberto rege. 

S+ Regiato, qui ista comutacionem fecit et per nimia cecitate, 

quod Deus mihi / 9 dedit meo peccato impediente, manibus meis 

firmare non potui, sicut solitus fui, sed digito meo firmavi et firmare 

rogavi. S+ Guidinille femina, / 10 qui hec fecit et firmare rogavi. 5-n 

/ 11 *S+ Ihoanneso levita*. *S+ Guilabertus subdiaconus. p * *S+ 

Ermemirus, levita6 et sacriscrini*. *S+ Martinus7 sacer*. 8-q *S+ 

Ermemirus presbiter, r custos Sancte /Crucis Sancteque Eulalie, ss\*. 

/ 12 S+ Suniefreduss presbiter, qui hec scripsi ett sss die et anno 

quod supra. 

1. Sota la e hi ha una i. 2. Entre la c i la h hi ha una i mig esborrada. 3. Sota 

la primera e, tipus èpsilon, hi ha una e plena de tinta. 4. Sota la f hi ha una 

n. 5. Sota la a hi ha una o. 6. Entre la e i la v hi ha una e ratllada i 

sobrera. 7. Sota es pot llegir Martus. 8. Sota cr hi ha una s. 

LA. a. canonicos. b. comutatione. c. comutationis. d. comparatione. 

e. Guidinil\d/a i sota la n hi ha una l. f. affrontat. g. afrontationes. 

h. perhenniter. i. comutationem. j. inmelioratione. k. comutatio.


673 

l. comutatione. m. comutatione. n. rogavit amb la t expuntuada. o. Iohannes. 

p. subdiachonus. q. sacrista. r. A continuació et. s. Seniefredus. 

t. \et/. 

1019 març 7 

310 

Adelaida dóna a Ranesmir unes vinyes ermes, situades al territori de 

Barcelona, al terme de Terrers Blancs, que té pel seu difunt marit 

Guillem i per delme conjugal, per tal que les treballi durant quatre 

anys. Els fruits se’ls repartiran a mitges. Passat aquest temps les 

vinyes seran repartides a parts iguals entre Adelaida i Ranesmir, 

i la primera tindrà un dret preferencial de compra sobre les vinyes 

que corresponguin al segon. 

ACB, perg. 1-1-1438. Original. Pergamí, 153 × 292 mm. Al verso: “De Terrariis” 

(s. XIII-XIV); “Num... 1438” (s. XVII); “Diversorum A. 1438” (Mas); “1019” (F-B). 


In nomine Domini. Ego Adalaidis femina tibi Ranesmiro. 

Manifestum est enim quia exigit mihi necessitas causam laboris 

vinearum mearum / 2 qui sunt inutilis et erimas. Et propterea quia 

non possim eas ad opus meum laborare nec in illarum 1 advineationem 

revocare, dono tibi pecia / 3 una de vinea erima et inutilis, ad partibus 

laborandum et inmeliorandum. Quod habeo in territorio barchinonense, 

in terminio de Terrers / 4 Albos. Qui mihi advenit per vocem 

condam viro meo Guilelmo et per meum decimum vel et per 

quacumque voces. Que affrontat de parte circi in vi-/ 5 nea de me 

donatrix, de aquilonis in vinea de Emmo femina, de meridie in ipsa 

via, de occiduo in vinea de Guilelmo, genere meo. Quantum / 6 istas 

omnes affrontationes includunt, sic dono tibi: ipsa vinea ad hos 

annos IIII legitimos, ut tu ea abstrahere facias de sua here-/ 7 mitate 

et ad obtimam vineam eam perducere et cavare et morgonare et 

fodere et omnes suas culturas vel laborationes in ea / 8 perpetrare, 

sicut decet obtima vinea; fructus tamen quod Deus ibidem dederit 

infra istos quattuor annos, dividire faciamus per me-/ 9 dium absque 

fraude. Et quando fuerint isti quattuor annos completi, si obtime 

fuerit ipsa vinea advineata, dividere eam faciamus / 10 per medium, 

ut una medietas sit tua, alia medietas sit mea. Pro quibus legibus 

teneas tu et posteritas tua ipsa medietas sine ulla calup-/ 11 nia, in 

ea videlicet ratione: ut non liceat tibi vindere nec inalienare nec 

in alico loco transferre 2 nisi ad me aut posteritas mea aut quibus 

ego / 12 dimisero. Quod si tibi necessitas exigerit ut ipsa tua porcione


venundare volueris, emere eam faciamus, 3 sicut iuste preciatum 

fuerit ad bonis hominibus. / 13 Quod si forte noluerimus emere ad 

iusticia, licitum tibi fiat vindere quicquid volueris. Quod si ego 

donatrice aut aliquis de progeneis meis4 / 14 in ad usum tibi venerit 

aut si te abstelerit tua medietas per aliquo casu, componere tibi faciat 

in vinculo solidos L monete grosse barchino-/ 15nense, et in antea 

hoc5adimpleat quod spopondit supra. Quod si ego laboratore minime 

fecero aut si me abstraxero de isto conventu / 16 aut si ipsa vinea 

ad heremitatem dimisere, similiter tibi componam in vinculo solidos 

L monete grosse barchinonense parti tue fructu-/ 17ros. Et in antea 

maneat inter nos conligatum nostre conventu. / 18 

Facta huius precaria nonas marcii, anno XXIII regnante 


S+m Adalaidis femina, qui ista precaria feci et firmare rogavi. 

*S+ Petrus sacer sss*. / 20 S+m Guilelmo. S+m Arluvino. *S+ 

Danlanus sacer*. / 21 

*Argemirus presbiter, exarator et* sss sub die et anno prefixo. 

1. Sota la a hi ha una o. 2. Sota la e hi ha una o. 3. Abreviatura supèrflua 

sobre la a. 4. Sota la m hi ha una t. 5. Sota la o hi ha una a. 

311 

1019 abril 25 

Savaric, la seva muller Bonesinda i els seus fills Bonfill, prevere, i 

Solmo, permuten amb Bernat i la seva muller Quíxol terres, 

vinyes i cases situades al comtat de Barcelona, al terme d’Olèrdola, 

al lloc que és anomenat Pinells, sense especificar què reben 

a canvi. 

ACB, 1-1-1192. Original. Pergamí, 108 × 296 mm. Al verso: “Scripta XXXVI”; 

“Olerdola” (s. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (s. XVI-XVII); “Antiquitatum IV, 314”; 

“1019”; “10” (Mas). Caplletra “I”: 25 mm. 

ACB, LA.IV, n. 314, f. 119d-120a. Rúbrica: “Item carta de Pinellis, in Fonte Rubeo 

Penitensis”. Inter columnas verso: “n. 314”; “+” (Caresmar). Interior verso: “XXXVI” 

(s. XIII-XIV). Caplletra “I” ornamentada, tipus D: 12 línies. 


In nomine Domini. Ego Savarigo et uxori mea Bonesinda et 

filiis meis, id est, Bonefilio presbiter et Solmo, comutatores sumus 

tibi Bernardus et uxori sue Chixol. / 2 Certum quidem manifestum 

est enim quia placuit animis nostris et placet ut comutacionem a 

fecissemus aput b vos, id est, de terras et vineas, cultas vel / 3 ermas,


675 

cum illorum genera arboribus et chasas c qui ibidem sunt, nostrum 

proprium. Qui nobis advenit per parentorum nostrorum sive per 

omnesque voces. Et 1-d est ipsa hec / 4 omnia in comitatum Barchinona, 

in terminio de Olerdula, in locum que dicitur Pinels. Qui afrontat e 

de orientis in vineas qui fuerunt de Angalrigo, / 5 et de meridie in 

ipsa strada, et de occiduo in similiter, et de parte circii in strada 

vel in terra de Geribertus. Quantum infra istas afrontaciones f includunt, 

/ 6 sic comutamus vobis: ipsa hec omnia ab integrum, cum 

exio vel regressio suo, ad vestrum proprium. Quem vero predicta 

hec omnia, quod superius resonat, de nostros iuramus / 7 in vestros 

tradimus dominio et potestatem a facere exinde quod volueritis. 

Quod si nos comutatores aut ullusque homo qui contra ista 

comutacione g / 8 venerit pro inrumpendum, 2 non hoc valeat vindicare, 

set componat aut componamus vobis ipsa hec omnia in duplo cum 

omnem in suam inmelioracionem. h / 9 Et in antea ista comutacione i 

firma et stabilis permaneat omnique tempore. 

Facta ista comutacione j VII kalendas madii, anno XXIII regnante 

/ 10 Roberto rege. 

Si+gnum Savarigo, si+gnum Bonesinda, si+gnum Solmo, qui 

ista [espai en blanc: ±22] qui ista 3 comuta-/ 11 cione k fecimus et firmare 

rogavimus. 

Si+gnum Blancho. Si+gnum Bonelo. *Bonefilio presbiter*. 

/ 12 S+ Ioannes psalmistane, qui ista comutacione l scripsit et die 

et anno quod supra sss. 

1. Sota la t hi ha una s, aquesta paraula es troba ajuntada a la següent. 2. Sota 

la p hi ha una d. 3. Repetit. 

LA. a. comutationem. b. apud. c. casas. d. Manca. e. affrontat. 

f. affrontationes. g. comutatione. h. inmeliorationem. i. comutatione. 

j. comutatione. k. comutatione. l. comutatione. 

312 

1019 abril 27 

Em, dona, ven a Miró i a la seva muller Em mitja mujada de vinya 

amb arbres situada al comtat de Barcelona, al terme de Lloberes, 

que té pel seu difunt marit i per delme conjugal, pel preu de 2 

mancusos i 2 sous. 

ACB, perg. 1-4-62. Original. Pergamí 110 × 386 mm. Al verso: “Em vi 

Mir et uxo Em semodiata I de vinea legitima \cum arboribus qui infra 

sunt/ advenit compara et per viro meo condam, afro ori 

in tera Fructuosus presbiter ve eres suos, meri[die] in rio, occi in


vinea Argemir, circi in vinea Ademar vel in estrada, precium mancoso II solidos 

II” (s. XI). 

In nomine Domini. Ego Em femina vinditrice sum vobis Mirone 

et uxori tue Em, emtores. Per hanc scriptura vindicionis mee vindo 

vobis semodiata I de vinea, / 2 legitima mea propia, \cum arboribus 

qui infra sunt/. Qui michi advenit per mea comparacione et per viro 

meo condam et per decimum et per ullasque voces. Et est ipsa vinea, 

cum arboribus qui / 3 infra sunt oriti, in comitatum barquinonense, 

in termine Luparies, ad ipsa Oliveda. Et afrontat de parte orientis 

in terra de Fructuos presbiter et eres / 4 suos, et de meridie in rio, 

et de occiduo in vinea de Argemir, et de circi in vinea de Ademar 

sive in estrada. Quantum istas afrontaciones includunt, / 5 sic vindo 

vobis: ipsa vinea cum arboribus qui infra sunt ab integre, cum exio 

et regresio suo, in precium manchosos II et solidos II. Quod vos 

emtores / 6 ipsum precium michi dedisti et ego vinditrice manibus 

meis recepi. Et est manifestum. Quem vero predicta ec omnia, que 

ego vobis vindo, de meo iure / 7 in vestro trado dominio et potestate 

ad proprio. Quod si ego vinditrice aut ullusque homo qui contra 

hanc ista vindicione venerit pro inrumpendum, / 8 non hoc valeat 

vindicare, set componat aut componam vobis ipsa vinea cum ipsos 

arbores in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea 

ista / 9 vindicio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vindicione V kalendas madii, anno XXIII regnante 

Roberto rege. 

S+m Em femina, / 10 qui ista vindicione feci et firmare rogavi. 

S+m Ermemir. S+m Seniofret. S+m Guifret. / 11 S+m Suner. 

/ 12 Sss Archimundo diacono scripsit cum litera super positas 

in verso. II. et sss die et anno quod supra. 

313 

1019 maig 9 

Fruia i la seva muller Truitelda venen a Goltred una terra amb arbres 

i en un altre lloc una sort de terra, situades al comtat de 

Barcelona, al Vallès, al terme de la vila de Reixac i d’Albinyana, 

al Pla, pel preu de 2 mancusos d’or i 2 sous de diners 

grossos. 

ACB, LA.II, n. 582, f. 193c-d. Rúbrica: “Fruila vendidit Goltredo II pecias alodii 

in Albinana, in Rexag”. Exterior verso: “LXV” (s. XIII-XIV); “n. 582” (Caresmar).


677 

Inter columnas verso: “Anno Domini 1019” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus F, de color vermell i perfilada en morat: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Fruia et uxori mea Truitelle femina 

vinditores sumus tibi Goltred, emptore. Per hanc scriptura vinditionis 

nostre vindimus tibi terra cum arboribus et in alio loco sorte I de 

terra. Quod abemus in comitato Barchinona, in Vallense, in termine 

de villa Rexago sive de Albignana, in ipso Plano. Advenit mihi ad 

me Fruia per omnesque voces, et a me Truitelle 1 de ienitores meos 

vel per quecumque voce. Affrontat ipsa terra cum arboribus in ipso 

monto, de circi in terra de te emptore, de aquilonis et de meridie 

in terra de Stradero que vocant Gilelmo sive in terra de Sancto 

Michael baseli-/ d ca Barchinona, de occiduo in via vel in terra de 

Sancto Michael. Et alia sorte, qui est in ipso plano, affrontat de circi 

et de aquilonis et de meridie in terra de emptore, de occiduo in 

terra de Sancto Michael. Quantum istas affrontationes includunt, 

sic vindimus tibi: ipsas II sortes de terra cum arboribus fructuosis 

vel infructuosis et vids, hec omnia totum ab integrum, cum exios 

et regressios earum, in precium mancosos II de auro cocto et optimo 

et solidos II de dinarios crossos. Et est manifestum. Quem vero 

predictas terras et arbores, que tibi vindimus, de nostro iure in tuo 

tradimus dominio et potestatem ad tuum proprium. Et qui ista 

vindicione inrumpere temptaverit aut nos venerimus, non hoc valeat 

vindicare, set componam aut componamus vobis ipsas sortes II de 

terra in duplo cum sua immelioratione. Et ista vinditio firma 


Facta vinditione VII idus madii, anno XXIII regnante Roberto 

rege. 

S+m Fruia, s+m Truitelle femina, nos qui ista vinditione fecimus 


S+m Suniario. S+m Guadamir. S+m Bonucio. 

S+ Bonesindo presbiter scripsit. 

1. Sota la t hi ha una l expuntuada. 

314 

1019 [maig 17] 

Elalia, dona, ven a Martà i a la seva muller Ermessenda una casa 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Martorelles 

de Dalt, que té dels seus parents, pel preu de 10 sous.


ACB, perg. 3-27-313. Original. Pergamí, 67 × 341 mm. Fragment de l’extrem dret 

perdut que afecta totes les ratlles. Al verso: “Prepositura gener stancia 27 núm” 

(1936-1939); “senyal verd 42”; “1019” (F-B). Sobre el dia i el mes, vegeu el 

comentari cronològic sw la introducció. 

[In Christi nomine. Ego Elalia, femina] vinditor sum vobis 

Martano et uxori tue Ermensinda femina, emtores. Per anc scriptura 

vindicionis mee vindo vobis casas cum solos et suprapositos et curte 

et paloma-/ 2 [res ±10]s et vides qui infra sunt, meum proprium. Est 

ipsa ec omnia in chommitato barchinonense, in Vallense, in termine 

de Marturilias superioras. Et advenit mihi de ieni-/ 3 tori [±10]e. Et 

afrontat ipsa ec omnia de circhi in via, et de aquilonis in terra qui 

fuit de condam Gelmir, et de meridie in rio qui discurit a Bissocio, 

et de occhiduo / 4 [±7] vel suos eres. Quantum istas IIII or afrontaciones 

includunt, sic vindo vobis: ipsa mea ereditate tota ab integrum, in 

propter precium solidos X. Et nichilque de ipso precio aput vos 

/ 5 [reman]sit. Est manifestum. Quem vero predicta ista ec omnia, 

qui me vobis vindo, de meo iuro in vestro trado dominio et 

potestatem, ab omni integritatem, cum exio vel regres-/ 6 [sio eoru]m. 

Ista vindicio no venerit por inrumpendum aut ego venero, non hoc 

valeat vindicare, set componam aut componam vobis ipsa ec omnia, 

quod superius ressonat, in duplo cum omni / 7 [sua melioracio]ne. Et 

in antea ista vindicione firma permaneat vel omnimodoque tempore. 

Facta vindicione XVII madii, 1 annos XXIII re/c\nantem Roberto 

rex. 

S+Elalia femina, / 8 [qui ista vendicione] fecit et firmare rogavit. 

S+ Petrassio. S+. S+. 

/ 9 [±5 presbi]ter, qui ec scripsit sub die et anno ssss quod supra. 

1. Manca la partió mensual. 

315 

1019 maig 31 

Deodat, fill de Senegundis, bisbe de Barcelona, per consell del comte 

Berenguer Ramon I i de la seva mare, la comtessa Ermessenda, 

fa jurament que no prendrà res ni permetrà treure de la Canònica 

les parròquies de Santa Maria del Mar, Sant Joan de Micano 

(Micià?), Santa Maria d’Olesa, ni cap altre alou. 

ACB, perg. 1-2-581. Original. Pergamí, 223 × 159 mm. Al verso: “Sacramentum 

Deodatis episcopus” (s. XIII-XIV); “N e XII” (s. XVII); “Mitja Escala, Armari 

2, n. 581”; “(Num...319, ratllat)”; “996 + 23 = 1019” (s. XVIII). Caplletra “I”: 

14 mm.


679 

Iuro ego Deusdedit episcopus, filius Senegundis femine, [espai 

en blanc: ±40] / 2 quia de ista hora in antea ego non tolre nedum 

tolre me sciente neque aliquis homo aut femina / 3 per meum 

consilium de ipsa Cannonica Sancte Crucis parrochiam Sancte 

Marie, que est iusta Mare, neque eius decimas, / 4 primicias et alodes, 

\sicut hodie tenent hoc (±5) 1 cannonici 2 prefate Cannonice per vocem 

prefate Cannonice, 3 sicut hodie (±4) 4 tenent eam cannonici 5 per 

vocem prefate Cannonice;/ neque parrochiam Sancti Iohannis, que 

est in Micano neque eius decimas, primicias et alodes; / 5 neque 

parrochiam Sancte Marie de Evolesa neque eius decimas, primicias 

et alodes; neque alodes quos 6 Gonde-/ 6 ballus dedit prefate Cannonice 

per comutationem; neque alodem quod fuit de Suniario Benz quod 

ipse / 7 concessit prefate Cannonice; neque alodes qui fuerunt de 

Borrello 7 Pincerna quod Ermessindis / 8 comitissa potuerit defendere 

per suum directum; neque ipsum alodem quod Ermessindis predicta 

/ 9 emit de Odolardo vicecomite et dedit prefate Cannonice; neque 

ipsum alodem quod est ultra Biso-/ 10 cium in Nifiano, \quod Lobetus 

archipresbiter 8 concessit ad ipsum ospitalare, / quod tenent cannonci 

per vocem prefate Cannonice; neque de aliis rebus quas ego / 11 

Deusdedit episcopus supra scriptus dedero prefate Cannonice per 

consilium de Berengario comite, seniore meo, / 12 vel de eius genitrice 

Ermessindis supra scripta; neque de aliis rebus quas alii homines 

aut femine / 13 per illorum proprietatem iuste dederint prefate 

Cannonice. Et si ego Deusdedit episcopus aliquid / 14 de supra scriptis 

rebus de ipsa prefata Cannonica abstulero, nesciens \aut sciens,/ infra 

ipsos primos XXX / 15 dies quos scierim quod directum sit de prefata 

Cannonica, emendabo hoc prefate Cannonice. 

/ 16 Actum est hoc II kalendas iunii, anno XXIII regni Roberti 

regis. 

1. Raspat. 2. Sota la primera i hi ha una o. 3. Abreviatura supèrflua. 

4. Raspat. 5. Sota la primera i hi ha una o. 6. Sota la o hi ha una a. 7. Sota 

la B hi ha una P. 8. Sota la p hi ha una l. 

316 

1019 maig 31 

El comte Berenguer Ramon I de Barcelona fa jurament que no prendrà 

res a la Canònica de les parròquies de Santa Maria del Mar, Sant 

Joan de Micià, Santa Maria d’Olesa, ni cap altre alou. 

ACB, perg. 3-3-2. Original. Pergamí, 137 × 178 mm. Aquest pergamí estava doblegat 

en plecs. Al verso: “Berengarii comitis”; “XVI sum scripta” (“XV”, ratllat); “De 

duobus mansis in Vales”; “Definicio Berengarius comitis Barchinone” (s. XIII-XIV),


“Regnum anno Roberti [23 ?]”; “Regum privilegia II”; “Stancia III” (s. XVI- XVII); 

“1019” (1936-1939). Caplletra “I” ornamentada: 19 mm. 

ACB, LA, I, n. 15, f. 9b. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Privilegii”. Inter columnas recto: “n. 15” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, 



Privilegiorum regum, n. 2 (a), f. 5a-d. 

Iuro ego Berengarius comes quia de ista hora in antea ego non 

tolre nen\d/ a tolre me sciente neque aliquis / 2 homo aut femina per 

meum consilium de ipsa Cannonica Sancte Crucis parrochiam 

Sancte Marie, que est iusta Mare, neque / 3 eius decimas, primicias 

et alodes; neque parrochiam Sancti Iohannis, que est in Micano, 

neque eius decimas, / 4 primicias et alodes; neque parrochiam Sancte 

Marie de Evolesa neque eius decimas, primicias et alodes; neque 

/ 5 alodes quos Gondeballus dedit prefate Cannonice per comutationem; 

neque alodem quod fuit de Suniario / 6 Benz quod ipse concessit 

prefate Cannonice; neque alodes qui fuerunt de Borrello Pincerna, 

quod Ermessindis / 7 mater mea potuerit defendere per suum directum; 

neque ipsum alodem 1 quod Ermessindis mater mea predicta 

/ 8 emit de Odolardo vicecomite et dedit prefate Cannonice; neque 

ipsum alodem quod est ultra Bisocium / 9 in Nifiano quod tenent 

cannonici per vocem prefate Cannonice; neque de aliis rebus quas 

ego Berengarius / 10 aut episcopus Sancte Crucis dederit prefate 

Cannonice b per consilium de me Berengario comite; neque de aliis 

rebus / 11 quas alii homines aut femine per illorum proprietatem iuste 

dederint prefate Cannonice. Et si ego nesciens / 12 aliquid de supra 

scriptis rebus de prefata Cannonica abstulero, infra ipsos primos 

XXX dies quos / 13 scierim quod directum sit de prefata Cannonica, 

emendabo hoc prefate Cannonice. 

/ 14 Actum est hoc II kalendas iunii, anno 3 XXIII regni Roberti 

regis. 

1. La e té un traç corbat a sobre. 

a. nen. b. Kannonice. 

317 


Bonfill, levita, Amalric i Sunifred, marmessors del difunt Guitard, 

venen a Guillem cases, corts, terres i trilles amb arbres fruiters 

i no fruiters, excepte el delme d’Ermengarda, situats al comtat


681 

d’Osona, al terme de Muntanyola, al lloc anomenat vilar Duciana, 

pel preu d’una unça d’or. 

ACB, perg. 1-4-331 (a). Original. Pergamí, 277 × 220 mm. Dos documents. Al verso: 

“Super facto (?) castri de Muntanyola debemus habere in dicto castro soidani 

(?) sive stadas habemus bonum instrumentum” (s. XIII-XIV?); “nº 69” (s. XVI-XVIII); 

“1085”; “1019” (Mas). 

Hoc est fideliter translatum, quod sic agitur. 

In nomine Domini. Ego Bonefilio et Amalrig et Seniofret, nos 

qui sumus elemosinarii de condam Guitardus, / 2 venditores sumus 

tibi Guilielmo emtore. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus 

1 tibi casas cum solos et superpositos et curtes cum foveas, 

hostios / 3 et ianuas et terras et trilias, cum arboribus fructuosis et 

infructuosis, ab integre, exeptus ipso decimo de Ermeniards femina. 

Est in comitatu / 4 ausonense sive in terminio de Montannola, in locum 

ubi dicunt vilar Duciana. Advenit nobis predictos elemosinarios 

per condam / 5 elemosinariam de condam predictus Guitardus, unde 

iudicium obligatum tenenmus infra metus temporum series 

conditionis, ordinante iudice, / 6 factum vel editum. Que afrontat 

prefata omnia de auriente in ipso rio, et de meridie in ipso torrente 

que discurrit per vilar Dodranda, et de occiduo / 7 in ipso aulo de 

Argemir et suos eres, et de circi in ipso torrente prope mansione 

de Guilielmo presbitero. Quantum infra istas quattuor / 8 affrontationes 

includunt, sic vindimus tibi: ipsa omnia prelibata, exceptus ipso 

decimo de Ermeniards femina, cum exiis vel regresiis, in propter 

/ 9 precium uncia I de auro. Et nichil de ipso precio apud emptor 

non remansit. Est manifestum. Quam vero predicta omnia, que nos 

tibi / 10 vindimus, et de nostro iure in tuo tradimus dominio et 

potestatem a tuum plenissimum proprium, ad omnia \facere/ quodcumque 

volueris. Quod si nos / 11 vinditores aud ullusque invens homo 

utriusque sexus que contra hac ista vindicione venerit pro inrumpendum, 

aud nos ve-/ 12 nerimus, non hoc valeat vendicare, set 

componat aut nos componamus tibi ipsa omnia in duplo cum sua 

inmelioratione. / 13 Et in antea ista vindicio firma permaneat modo 

vel omnique tempore. 

Facta ista vindicio VI kalendas augustas, anno XXIIII / 14 


S+Bonefilius levita, s+um Amalrig, s+num Senifret, nos qui ista 

vindicione / 15 fecimus et manibus nostris firmavimus firmarique 

rogavimus. 

S+num Bernardus. S+num Galindus. */ 16 Seniofret subdiaconibus*. 

/ 17


S+ Bonefilius sacer, qui hoc scripsit cum litera rassas et 

emendatas in verso IIII, sss die et anno prefixo. 

1. Sota la primera i hi ha una e. 

318 

1019 agost 19 

Bonhom i la seva muller Ermevígia venen a Borrell, prevere, una vinya 

pròpia amb el consentiment del bisbe Deodat i dels canonges de 

la Seu de la Santa Creu, que tenien per complantació amb l’esmentada 

Seu, situada prop de Montjuïc, pel preu de 2 mancusos 

i mig d’or. 

ACB, perg. 1-1-870. Original. Pergamí, 225 x 250. Al verso: “In Monte Iudaico”; 

“Nº ? CCCLXXXIII” (s. XIII-XIV); “368 (n) Diversorum A”; “Lib. I. Antiquit. 422” 

(Mas). Caplletra “I”: 3 línies. 

ACB, LA. I, n. 422, f. 160b-c. A. Rúbrica: “Carta qui Bonushomo vendidit canonice 

vineam apud Monte Iudaicum”. Inter columnas recto: “N 422” (Caresmar). Exterior 

recto: “CCLXXIII”; Exterior verso: “Anno domini 1020”. 


In nomine Domini. Ego Bonushomo et uxori mea Ermovigia 

femina vinditores a sumus tibi Borrellus presbiter, / 2 emptore. Per hanc 

scriptura vindicionis b nostre vindimusque tibi vinea nostra propria 

cum consensu Deusdedit / 3 episcopus et suorum kanonicorum c Sede 

Sancte Crucis barchinonensis. Que est iam dicta vinea prope Monte 

Iudaico. Advenit nobis / 4 per complatacione iam dicte Sedis vel per 

omnesque voces. Afrontat d de parte circi et aquilonis vel meridie in 

vineas / 5 de Sede Sancte Crucis iam dicte, de occiduo in torrente et 

vinea que fuit de condam Karucio. e Quantum istas afron-/ 6 tationes f 

includunt, sic vindimus g tibi: iam dicta vinea media modiata per iussione, 

ut dictum est, de supra / 7 dicto pontifice suorumque kannonicorum, 

h in precium mancusos II et medio de auro placibile, quod 

tu nobis dedisti / 8 et nos vinditores manibus nostris recepimus. Est 

manifestum. Quem vero iam dicta vinea, que tibi vindimus, de nostro 

/ 9 iure in tuo tradimus dominio et potestatem ab i omni integritatem, 

ut quicquid exinde facere vel iudicare volueris, / 10 liberam in Dei 

nomine habeas plenam potestatem, ad omnia quecumque volueris 

facere, cum exio et regressio suo, / 11 ad tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra ista venditione 

venerit ad / 12 inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat 

vel j componamus tibi iam dicta vinea in duplo cum sua in-/ 13 

melioratione. Et ista vendicio k firma permaneat omnique tempore.


683 

Facta vendicionel XIIII kalendas septembris, / 14 anno XXIIII 

regnante Rohberto, m rege franchorum. 

S+ Bonushomo, s+ Ermovigia femina, / 15 nos simul que ista 

vendicionen fecimus et firmare rogavimus./ 16 

*S+ Deusdedit, gratia Dei, ac seo indignus, episcopus, qui hec 

confirmo, sss*/ 17 . *+ Sigefredus levita*. *S+ Poncius, cognomento 

Bonusfiliusp et iudex*. / 18 S+ Vincemalo. S+ Miro. 

a. venditores. b. vinditionis. c. canonicorum. d. affrontat. 

e. Carucio. f. affrontationes. g. vendimus. h. canonicorum. i. segueix 

omnia. j. aut. k. venditio. l. venditione. m. Rotberto. n. venditione. 

o. si. p. segueix clericus. 


319 

Gomesind i la seva muller Adanàsia venen a Goltred una peça de terra, 

cultivada i erma, unes cases, una cort, un colomer, un pou i 

terres i vinyes amb arbres diversos, situats al comtat de Barcelona, 

al terme de Sant Andreu que anomenen Vila Romanet, que tenen 

Gomesind per compra i Adanàsia per compra i per delme 

conjugal, pel preu de 4 unces d’or. 

ACB, perg. 1-4-57. Original. Pergamí, 100 × 265 mm. Al verso: “Romaned” (s. 

XIII-XIV); “nil pro Capitulo” (s. XVI-XVII); “1020” (Mas). 


femina vinditores sumus tibi Goltredo, emptore. Per hanc scriptura 

vindicionis nostre vindimus / 2 tibi pecia I de terra, culta et 

erma, et casas et curte et solos et superpositos et ipso palomario 

et puteo, et terras et vineas cum arboribus et pomi-/ 3 feris. Quod 

abemus in comitato Barchinona, in termine de Sancti Andree, ubi 

vocant Villa Romanedo. Advenit mihi a me Gomesindo per compa- 

/ 4 racione sive per quecumque voce, et a me Adanasia per comparacione 

sive per decimum vel per quecumque voce. Afrontat hec 

omnia de circi in terra de Sancti Micha-/ 5 el et in terra de Fruilo 

femina vel filiis suis sive in terra de Cheruz, de aquilonis in torrente 

qui discurrit per tempus pluviarum, de meridie in terra / 6 

de Cheruz et in vinea de Oruza femina, de occiduo in vinea de 

te emtore sive in terra de Sancti Michael. Et in alio 1 loco afrontat 

ipsa terra, culta et er-/ 7 ma, de parte circi de filiis qui fuerunt de 

Morgado condam sive in terra de Sancto Michael, de aquilonis 

in vinea de te emtore, de meridie in terra de alio Goltret / 8 sive 

de Ego femina, de occiduo in terra de Leopardo. Quantum istas


afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: ipsas casas et curtes 

et solos et superpositos / 9 et hostios et ianuas et matherias et ipso 

palomario et puteo cum ipsa petra abibendum, et vineas et terras, 

cultas et ermas, cum arboribus fructuo-/ 10sis vel infructuosis, hec 

omnia, totum ab integrum, cum exios et regressios earum, in precio 

uncias IIIIor de auro chocto. Et nichil exinde non reman-/ 11sit. Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia que tibi vindimus 

de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem ab 

omnem integritatem, / 12 ad tuum proprium. Et qui ista vindicione 

inrumpere temptaverit aut nos venerimus, non hoc valeat vindicare, 

set componam aut componamus / 13 tibi ipsa hec omnia, sicut 

superius resonat in duplo cum sua imelioracione. Et ista vindicio 


Facta vindicio-/ 14cione2 XIII kalendas october, anno XXIIII 


S+m Gomesindo, s+m Adanasia femina, nos qui ista vindicione 

/ 15 fecimus et firmare rogavimus. 

S+m Gelmiro. S+m Aizio. S+m Leopardo. / 16 


1. Sota la o hi ha una a. 2. cio repetit. 

320 


Ervigi i la seva muller Ermegodo donen al bisbe Deodat de Barcelona 

i a la Canònica d’aquesta mateixa Seu una vinya situada al 

territori de Barcelona, al terme de Monterols, a canvi d’una peça 

de terra de l’església de Santa Creu i Santa Eulàlia i una unça 

d’or pel rescat d’un calze d’or. 

ACB, LA.II, n. 56, f. 20b-c. Rúbrica: “Carta quod Eroigius comutavit Canonice 

I vineam apud Monterols”. Inter columnas recto: “n. 56” (Caresmar). Exterior recto: 

“LVII” (s. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1020” (s. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus F: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Erovigius et uxor mea Ermegodo 

femina comutatores sumus tibi domnus Deusdedit episcopus cum 

canonicis Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Manifestum est enim 

quia donamus vobis in ista comutatione vinea nostra propria pro 

terra vestra mater ecclesia Sancte Crucis Sancteque Eulalie et uncia 

una de auro placibile, in redempcione de ipso calice aureo quod


685 

tenebat in pignus Ermeniardis, uxor Geribertus vicarius, sicut 

resonat in ipsa scriptura comutacionis, quod vos nobis fecistis et 

iuri nostre tradidistis. Et est ipsa vinea in territorio barchinonense, 

in terminio de Monterolos. Advenit nobis ad me Erovigius per voce 

predicta uxor mea sive per quacumque voce, et ad me Ermegodo 

femina per voce genitores meos sive per omnesque voces. Afrontat 

de parte circi in terra qui fuit de Guilla presbiter, de aquilonis in 

terra de Daniel vel in via, de meridie in via et in vinea de Dominica 

femina, de occiduo in torrente vel 1 in vinea de predicto Guilara 

presbiter. Quantum istas afrontationes includunt, sic donamus 

vobis: predicta vinea pro predicta nostra terra, sicut superius resonat, 

ut perhenniter habeatis, teneatis et possideatis et exfructetis 

tam vos quam et successores vestros, et faciatis exinde sicut de aliis 

munificentiis predicta vestra mater Ecclesia, cum exio vel regressio 

suo. Quod si nos comutatores aut ullusque homo qui contra hanc 

comutatione ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, 

set componat aut nos componamus vobis predicta vinea in duplo 

cum omni sua immelioratione. Et ista comutatio firma permaneat 


Facta comutatione XI kalendas ianuarii, anno XXIIII regnante 

/ c Rotbertus rex. 

S+ Erovigius, s+ Ermegodo, nos qui ista comutatione fecimus 


S+ Geribertus presbiter sss. 

S+ Suniefredus presbiter, qui hec scripsi sss die et anno quod 

supra. 

1. Sota la l hi ha una t. 

321 

1020 gener 8 

Jofre, vicari d’Arraona, i sa muller Olalia venen a Gelmir una terra 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Canalies, 

pel preu de 2 mancusos i mig. 

ACB, perg. 1-4-56. Original. Pergamí, 97 x 221 mm. A l’última ratlla del pergamí 

la tinta s’ha descolorit tant que dificulta molt la lectura. Al verso: “1020” (Mas). 


In nomine Domini. Ego Iozfredus, vicario arraonensis, et 

coniuie sue Olalia vinditores sumus tibi Ie[l]mir, emptore. Per / 2 hanc 

scriptura vindicionis nostre vindimus tibi pecia I de terra. Advenit


mihi ad me Iozfredus per comparacione et / 3 per ullasque voces, 

et a me Olalia per decimum vel per ullasque voces. Est hec omnia 

in comitatu barchinonense, / 4 in Vallense, in termine Kanalilias. Qui 

afrontad ipsa pecia de terra de orientis in terra de Bernardus et con- 

/ 5iuie sue et eres illorum sive de te susceptor, de meridie in terra 

de Reimundus vel de te susceptor, de occiduo / 6 in torrentem qui 

venit de Olmed, de circii in terra de Guazallus. Quantum istas IIIIor afrontaciones / 7 includunt, sic vindimus tibi: ipsa pecia de terra tota 

ab integrum, cum exio vel regresio suo, a tuum plenissi-/ 8mum proprium, 

in propter precium mancusos II et medio. Quod tu emptor 

precium nobis dedistis et nos manibus nostris recepi-/ 9mus. Et est 

manifestum. Quem vero1 predicta pecia de terra, que tibi vindimus, 

de nostro iure in tuo2 tradimus / 10 dominio et potestatem a proprio. 

Quod si nos vinditores venerimus aud ullusque homo qui contra 

han\c/ / 11 ista vindicione venerit ad inrumpendum, non hoc valead 

vendicare, set componad aut componamus3 tibi / 12 prefata omnia 

supra scripta in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in 

antea ista vindicio / 13 firma permanead omnique tempore. 

Facta ista vindicio VI idus ienuarii, anno XXIIII regnante / 14 

Roberto rege. 

S+num Iozfredus, s+num Olalia, qui ista vindicione fecimus 

et firma-/ 15re rogavimus. 

S+num Bernardus. S+num Cherucio. S+num Mirone. / 16 S+num 

Atoni. *Ss Odone presbiter*. 4 

/ 17 Ss Godmar presbiter scripsit et sub ss et die et anno quod supra. 5 

1. La o sembla una a. 2. La o sembla una a. 3. Abreviatura 

supèrflua. 4. Lletra d’una altra mà amb tinta molt fluixa, semblant a la de la línia 

següent. Signatura autògrafa? 5. Tota la signatura és d’una lletra semblant a la de 

la línia precedent. 

322 

1020 gener 18 

Deodat, bisbe de Barcelona, juntament amb els canonges de la Seu, 

dóna llicència als descendents d’Ansoald per vendre unes possessions, 

situades al comtat de Barcelona, a Avellanet, que el bisbe 

Pere de Barcelona va permutar amb Ansoald per unes altres 

situades dins el terme de Terrassa. Teudemar, hereu d’Ansoald, 

i la seva dona Guidenella demanen llicència per vendre a Sunifred 

Flavi aquestes possessions i els és concedida. Les possessions 

són venudes per 34 mancusos.


687 

ACB, perg. 1-2-750. Original. Pergamí, 450 x 442 mm. Al verso: “Scripta. Hec 

carta comutationis quam fecit Petrus episcopus cuidam homini qui vocatur 

Ansoaldus apud Terraciam” (s. XIV); “Terras i altres drets en Tarrasa que no se 

sap si pertanyen a la Pia Almoyna o a la Caritat o Pabordias” (s. XIX); “1020”; 

“1-2-750”; “LA III, f. 142, n. 370” (JB). Caplletra “I”: 21 mm. 

ACB, LA III, n. 370, fol. 142a-d. Rúbrica: “Comutatio quarundam honorum in 

Terracia. Legatur totum et intelligat”. Interlineat interior recto: “n. 370” (Caresmar). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus F, 9 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, n. 390. 

Ed.: PUIG, Episcopologio, ap. XXXVI, p. 377-378. 

In Christi nomine. Hac scriptione noscitur qualiter domnus 

Petrus, Sancte Barchinonensis Aeclesie a presul, fecit comutationem 

de rebus ad suam ecclesiam pertinentibus cum quodam homine, cui 

nomen Ansoaldus, et accepit ab eo res que / 2 infra notate sunt; et 

qualiter ego, Deusdedit episcopus, quartus in prefata sede a iam dicto 

Petro, cum subdita mihi cannonicorum b caterva, dedi licentiam 

posteritati Ansoalli vendendi res quas ille Ansoallus in comutatione 

acceperat / 3 a iam denotato episcopo. Dederat quippe hic episcopus 

res sue iuris aecclesie c huic Ansoallo in comutatione 1 sub huius 

definitionis d constitutione: e ut non licuisset illi aut sue posteritati 

vendere eas nisi episcopo qui illis diebus supra dicte aeclesie f 

presidens / 4 fuisset; et si ipse episcopus eas emere noluisset, iuste 

licitum illis fuisset illas vendere cui voluissent. Sunt quoque g iste 

res possessionis immobilis in comitatu Barchinonensi, in Avellaneto, 

terras, scilicet, et vineas, arbores varii generis, casas et curtes, 

garricas / 5 et molinum et aquas et petras. Habentque terminum 2 de 

parte orientis in torrente qui decurrit, de meridie in alveo Masurgs, 3 

de occiduo in alaude Sancti Petri cenobii Puellarum Barchinone, de 

circio in fonte de Mauris. Et res quas Petrus episcopus / 6 in comutatione 

suscepit, similiter sunt in comitatu barchinonensi, infra 

terminos Terracie, in diversis locis posite. Habet autem terminum 

ipse campus, qui est in Monte Acuto, de parte orientis in via, de 

meridie in terra Aitii, de occiduo similiter, / 7 de circio in terra 

Bonihominis et suorum coheredum. h Et alia pecia i de terra, que est 

in Bono Astro, habet terminum de parte orientis in via, de meridie 

in terra Guillarani presbiteri, de occiduo similiter, de circio in terra 

Sancti Cucufatis. j Et ipsa fascia / 8 de terra, que fuit Ansoalli et est 

ad ipsas Arenas, habet terminum de parte orientis in ipsis Arenis 

et in terra Inguilberti, de meridie in terrra Sancte Eulalie, k de occiduo 

in ipso l Sallente, de circio in ipsa strata et in terra Sesemundi. Et 

ipsa terra / 9 demoderata habet terminum de parte orientis in terra


Recosindi et Guadamiri, de meridie in ipsa via et in alode quod fuit 

Adalvire, de occiduo in ipso torrente iusta casam Ansulsi, de circio 

in ipso rivo qui decurrit. Et ipsa terra que est ad ipsam Mattam, 

/ 10 habet terminum de parte orientis in casis que fuerunt Ansoalli, 

de meridie in torrente, de occiduo in terra que fuit Audegarii de 

Avellaneto, de circio in ipsis Fornellis. Haec autem omnia supra 

terminata fuerunt in comutatione accepta a supra / 11 fato episcopo. 

Veruntamen m res quas supra fatus Ansoallus accepit, tamdiu manserunt 

n in iure propinquorum eius post mortem ipsius, quousque 

Teudemarus successit hereditario more ad capiendum eas. Habente 

autem illo cum uxore sua, cui nomen Guidinillis, o / 12 voluntatem 

vendendi has res, petierunt me, iam dictum Deusdedit episcopum, 

ut dedissem illis precium p pro ipsis, sed ingruentibus aliis necessitatibus, 

nec volui nec potui. Quapropter, sicut iam supra fatus q 

sum, dedi licentiam illis ut vendidissent ea omnia, sicuti et fecerunt, 

/ 13 venditionem facientes per scripturam taliter: In Christi nomine. 

Ego Teudemarus et uxor mea Guidinillis, r venditores sumus tibi 

emptori Seniofredo, Flavii filio. Per hanc quippe scripturam venditionis 

nostre vendimus tibi alode nostrum, quod nobis advenit per 

vocem / 14 parentorum nostrorum sive propinquorum nostrorum. 

Est hoc alode res que suprascripte nominatim sunt, et sunt in 

comitato barchinonensi, in locos supra nominato. Habet quoque 

terminos ita, sicut supra notati sunt. Et nos pro hoc alode accepimus 

a te precium mancusos / 15 XXXIIII. Et nihil s istius precii t aput te 

emptore remansit. Estque manifestum. Prefatum autem alode, quod 

tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, 

ut facias exinde quocumque volueris. Quod si nos venditores aut 

aliquis homo utriusque sexus contra / 16 istam venditionem venerimus 

aut venerit, ad nihilum u proficiat, sed componamus aut componat 

tibi prenotatum alode in duplo et insuper hec venditio roborem 

plenissimimu obtineat. 

Acta est hec venditio et supra fata a iam dicto episcopo absolutionis 

pactio / 17 XV kalendas februarii, anno XXIIII regni Roberti 

regis. 

S+ Teudemarus, s+ Guidinillis femina, nos qui ista venditionem 

fecimus et hanc et supra dictam licentiam vendendi indultam nobis 

supra nominatum episcopum et iam dictam catervam cannonicorum v 

/ 18 firmare rogavimus. 

*S+ Deusdedit, gratia Dei, ac si indignus, episcopus sss*. *S+ 

Ermemirus, levita et sacriscrini*. / 19 *+ Sigefredus levita*. *S+


689 

Poncius levita, qui et caputscole sss*. *Raimundus archilevita +*. 

*S+ Suniefredus presbiter sss*. / 20 *S+ Rihario w presbiter sss*. *S+ 

Ememirus presbiter, custos Sancte Crucis, sss*. *S+ Guitardus levita 

sss*. / 21 *S+ Bonucius x presbiter*. *Bonushomo levita, qui et iudex, 

sss*. *Scubiliarius sacer sss*. *S+ Miro levita*. / 22 *Amalricus presbiter 

sss*. *S+ Durandus presbiter sss*. *Yocefredus y presbiter sss*. 

*S+ Bardina z levita sss*. / 23 *S+ Adalbertus levita*. *S+ Pontius, aa 

cognomento Bonusfilius, clericus et iudex*. / 24 *S+ Moratono sacer 

sss. ab * / 25 Nos omnes assensum dedimus Teudemaro et uxori sue, 

ut fecissent ex supra scriptis rebus quicquid facere voluissent, sicuti 

et fecerunt. / 26 *S+ Belusomo presbiter. ac * 


hec scripsi ad et sss cum litteris rasis et emendatis in versu quarto 

ubi dicit “in Avellaneto terras scilicet et vineas, arbores varii generis, 

casas et curtes, garricas et molinum et aquas et petras habentque 

terminum”, / 28 sub die et anno prefixo sss. 

1. n corregida sobre p. 2. in Avellaneto ... terminum escrit sobre 

raspat. 3. Sota la o hi ha una s. 

LA. a. Ecclesie. b. canonicorum. c. ecclesie. d. diffinitionis. 

e. constitutionis. f . ecclesie. g. quare. h. choeredum. i. petia. j. Cucuphatis. 

k. Sancte Eulalie. l. Afegeix torrente. m. Verumptamen. n. mansuerunt. 

o. Quidinillis. p. pretium. q. afegeix cur. r. Quidinillis. 

s. nichil. t pretii. u. nichilum. v. canonicorum. w. Richario. 

x. Bonutius. y. Iocefredus. z. Hardina. aa. Poncius. ab. Sig+num Moratono, 

sacer SSS interpolat després de Sig+num Hardina, levita SSS. ac. Sig+num 

Belusomo, presbiter” interpolat després de Sig+num Moratono, sacer SSS. ad. scripsit. 

323 

1020 gener 28 

Olibà Isarn i la seva muller Orfeta venen a Pedró, fill del difunt 

Vivà, dues peces de terra, cases, corts i pou, situat tot al territori 

de Barcelona, al terme de Torreblanca, pel preu de 5 unces 

d’or. 

ACB, LA.II, n. 361, f. 121b-d. Rúbrica: “Emptio Petroni II petias terre et casas, 

curtes, puteum in Provencialis”. Inter columnas recto: “n. 361” (Caresmar). Exterior 

recto: “XX[XII]” (s. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1020” (s. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus B: 9 línies. 


In nomine Domini. Ego Olibani uxorque mee Aurofacta vinditores 

sumus tibi Petrone, filius condam Vivani, emptore. Per hac 

scriptura vinditionis nostre vindimus tibi petias II de terras, cum


casas et curtes et puteum, cum solos et superpositos, portas et 

hostios, cum guttas et stilliciniis earum partes et suis edificiis 

et superpositis. Qui mihi advenit ad me Olibane Isarno per vocem 

uxoris mee, et ad me Aurofacta per vocem genitorum meorum vel 

per quacumque voces. Que est hec omnia prenotata in / c territorio 

barchinonense, in terminio de ipsa Turre Alba. Que affrontat ipsa 

una petia de terra cum ipsas casas et universa edificia prefixa de 

parte circi in ipsa via publica, de aquilonis in terra de Boveto vel 

in terra de te emptore vel conheredibus tuis, de meridie in terra 

et vinea de Guitardo, de occiduo similiter in terra de Guitardo vel 

coheredibus suis. Et alia petia de terra affrontat de parte circi in 

ipsa via, de aquilonis in vinea de Guitardo et fratres suos, de meridie 

in terra de Miro Sanlani et fratres suos, de occiduo in via. 

Quantum istas totas affrontationes includunt, sic vindimus tibi: 

prenotata omnia, totum ab integre, simul cum exiis et regressiis 

earum, propter precium uncias quinque de auro cocto et mundo 

placibile legitime pensatas, quem nos vinditores a manu tua recepimus 

et in nostra necessitate dispensavimus. Est manifestum. 

Quem vero predictas terras et universa prelibata, que nos tibi vindimus, 

de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, ad 

omnia que exinde facere vel iudicare volueris, plenam in Dei nomine 

licenciam habeas, ad tuum plenissimum proprium. Quod si 

nos venditores aut ullusque homo utrique sexus qui contra hac 

vinditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set 

componat aut componamus tibi prenotata omnia in duplo cum 

omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista vinditio firma et 

stabilis atque corroborata perseveret simpliciter et auctrix iugiter 

in secula. 

Facta carta vinditionis pagina quinto kalendas februarias, anno 

XXIIII regnante Roberto rege, filium condam Ugoni magno duce 

et rege. 

S+m Guimarani. S+m Belutio. S+m Guillemo. S+m Leopardus. 

S+m Bonutio. S+m Audegario. S+m Guilaberto. S+m Isarno. 

S+m Olibani, filium Isarno, s+m Aurofacta, nos pariter qui ista 

vinditione prompto animo fecimus et firmavimus et firmatores 

firmare rogavimus. 1 

/ d S+ Durandus presbiter, qui hec scripsi et die et anno sss 

quo supra. 

1. En aquest ordre figuren les subscripcions dels venedors i dels testimonis.

1020 febrer 2 


324 

691 

Guifré Mediona, fill d’Eroig, dóna a Déu i a la Canònica de Santa 

Creu i de Santa Eulàlia diverses terres situades al lloc de Port, 

a tocar de Montjuïc. 

ACB, LA.I, n. 261, f. 107a-b. Rúbrica: “Carta de ipso Stagno de Porto et de prate 

et iuncare que omnia Guifredus de Midiona dedit Canonice”. Interior recto: n. 

261 (Caresmar); “CCXCII” (?). Exterior recto: “anno Domini 1020”. Caplletra I 



Ed.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. doc. VIII, p. 380-381; FREUDENHAMMER, Griechische, 

p. 87-88. 

In Christi commemoratione. Ego Guifredus Midionensis, prolis 

condam Eroigii, de promto animo et bona volumtate donator sum 

Domino Deo et ad ipsa Canonica de Sede Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie barchinonensis. Dono namque ibidem terras et medietatem 

de ipso stagno de Porto, qui est iusta Monte Iudaico a parte occidentis 

prope castrum de Geriberto, et medietatem de ipsas fontes 

cum ipsos braciales seu cum ipso prato et iuncare et terra herema, 

qui est ultra stagnum, hec omnia meum proprium. Advenit mihi 

prefixa omnia per vocem parentorum meorum vel et per quacumque 

voces. Et est hec omni prope civitate Barchinona, quasi miliarios 

duos, in locum vocitatum Portum, ad anterioribus. Que affrontat 

una terra de parte circii in terra de Geriberto et de uxori sua 

Ermeniardis, de aquilonis in via, de meridie in littore maris, de 

occiduo in strata publica. Alia petia, ubi est ipso puteo, affrontat 

de circi et de meridie in terras de Geribertus iam dictus et de 

Ermengardis, de aquilonis in via, de occiduo in medio stagno. Tercia 

petia cum ipso stagno prenotato affrontat de circi et de aquilonis 

in terras de prenotatus Geribertus et uxori sue prefixa, de meridie 

in littore maris, de occiduo in medio stagno. Quarta pecia, qui est 

ultra ipso stagno, affrontat de circi in strata et in terra qui fuit 

rafegaria de Geriberto prefixo et coniuge sua supra meminita, de 

aquilonis in medio stagno, de meridie in littore maris, de occiduo 

/ b in Rocherolo et in terra qui fuit de Rosso. Quinta pecia, qui est 

subtus ipso kastulo, affrontat de circi et de aquilonis et de meridie 

in terras de prefixus Geribertus vel de coniuge sua iam dicta, de 

occiduo in medio stagno. Sexta pecia, qui est in valle de Cannellas, 

affontat de circi et de aquilonis et de occiduo in terras de prefixo 

Geriberto et uxori sue prelibata, de meridie in trilea cum arboribus


de prenotata Ermeniardis. Quantum istas omnes affrontationes includunt, 

sic dono: prefixa omnia Domino Deo et ad prelibata Kanonica 

de Sede Sancta Cruce Sancteque Eulalie barchinonensis, totum 

ab integre, simul cum exiis et regressiis earum, et de meo iure 

in illorum trado dominio et potestate, ut kanonici ipsius licenciam 

habeant ex inde agere et facere quemadmodum de aliis munificenciis 

Kanonica prelibata pertinentibus, propter Deum et remedium anime 

mee. Et qui hoc disrumpere voluerit, nullo modo ei sit licitum, sed 

componat eis hec omnia prefixa in quadruplum, prout Sancti Patres 

sanxer. Et ista donatio suam in omnibus obtineat firmitatem. 

Facta donacione IIII nonas februarii, anno XXIIII regnante 

Roberto rege. 

S+m Guifredus, prolis condam Eroigii, qui ista donatione feci 

et firmare rogavi. 

S+ Elias presbiter. S+ Ermemirus. S+m Richarius perticatius. 

S+ Vitalis presbiter ssss. Yocefredus presbiter ssss. 

Bonushomo levita, exarator, et cum addita sillaba in verso II 

ubi dicit “dono namque”, sub die et anno quod supra. 

325 

1020 març 8 

Bonuç, prevere i abat, permuta amb Deodat, bisbe de Barcelona, i els 

canonges de la Santa Creu i Santa Eulàlia un solar, una casa 

amb cort i un hort amb pou, situats dins els murs de la ciutat 

de Barcelona, a canvi d’unes cases. 

ACB, LA.I, n. 271, f. 109d-110a. Rúbrica: “Comutatio inter Bonucium presbiterum 

et canonicam de domo”. Inter columnas verso: “n. 271” (Caresmar); “Anno Domini 

1020” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 15 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonucius presbiter, qui et abba, commutator 

sum tibi Deusdedit, episcopus gratia Dei barchinonensis, 

unam cum collegio kanonicorum Sede Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie virginis. Patulum sit omnibus hominibus qualiter placuit 

nobis ut inter nos comutationem faceremus, sicuti et facimus. Dono 

namque vobis in vestra commutatione solario cum subtalo et casa 

cum curte et orto cum puteo. Quod habeo infra muros civitatis 

Barchinona. Qui mihi advenit per cartam largitionis quod mihi fecit 

Gillarani presbiteri dive memorie vel per omnesque voces. Affrontat


693 

hec omnia ade 1 parte circi in exio comune, de aquilonis in claustra 

de ipsa canonica, de meridie in casa de Richillis femina et in exios 

communes, de occiduo in via publica. Quantum istas affrontationes 

includunt, sic dono vobis: iam dicto solario cum subtalo et casa cum 

curte et ortulo cum puteo, cum solos et superpositos, cum hostios 

et ianuas, ab integrum, propter alios domos quod vos mihi dedistis, 

sicut resonat in vestra scriptura que mihi fecistis et tradidistis, ut 

de hodie in antea quicquid de iam dictos domos facere volueritis 

dormitorio aut refectorio vel cellario, in vestro arbitrio maneat sive 

in vestra plenissima potestate, cum exios et regressios earum. Si quis 

igitur alicuius homo contra hanc scedulam a nobis invicem factam 

surrexerit aliquid contrarium agere, in primis iram Dei Omnipotentis 

incurrat et omnia hec in duplo componat et ab omni coetu 

christianorum fiat extraneus et eterna pena dampnandus. Et huius 

seriem scripture inrumpere non permittatur, sed pro temporali 

iudicio suam obtineat roborem omni per evo. 

Facta commutatione VIII idus marcii, anno XXIIII regni Roberto 

rege. 

S+ Bonucius presbiter sss, qui ista commutatione feci et firmare 

rogavi. 

S+ Aientinus presbiter. S+ Longovardus presbiter sss, 

S+ Suniefredus presbiter. 

Sss. Iohannes levita, qui hec ex-/ a aravit cum litteras super 

positas in verso XI, et sss die et anno quod supra. 

1. a expuntuada. 

326 

1020 maig 2 

Maria, juntament amb les seves filles Quíxol i Gerberga, ven a Guanalgod 

unes cases, una cort, terres i una vinya, situades al comtat 

de Barcelona, al Maresme, al terme de Trilla, que tenien pels seus 

pares, per delme conjugal i per altres raons, pel preu de 4 

mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-2253. Original. Pergamí, 105 × 270 mm. Al verso: “In Maretima” 

(s. XIII-XIV); “Num... 2253” (s. XVII); “Diversorum A 2253” (Mas); “1020”; “1-1-2253” 

(AP). Caplletra “I”: 6 mm. 

In nomine Domini. Ego Maria femina et filias suas Chixol et 

Geriberga, nos simul in unum, vinditores sumus tibi Guanalgaudus, 

hemptrices. / 2 Per ahnc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi


casas cum solos et superpositos et curte et parietes et guttas et 

stillicinios et foveas, et terras ermas / 3 et cultas et arboribus qui 

ibidem sunt, et vinea, nostrum proprium. Quod abemus in chomitato 

Barchilona, in Maretima, in terminio de Tridilano. Que nobis advenit 

per geni-/ 4tores nostros vel per decimum vel per omnesque voces. 

Afrontant de cerci in ipsas Ollarias, de aquilonis in ipso torrente 

quod discurrit de Sancti Martini, de meridie in / 5 rio de Argentona, 

de occiduo in ipso torrente de Marcucio. Quantum infra istas afrontaciones 

includunt: sic vindimus tibi: casas cum / 6 solos et superpositos 

et curte et parietes et guttas et stillicinios et ostios et 

limitarios et foveas, et terras ermas et cultas cum ipsos arboribus 

qui / 7 ibidem sunt, et vinea, totum ab integrum, cum exios et regressios 

earum, a proprios, in precium mancosos IIII de auro bono 

placibile a penso legitimo. / 8 Et nihil que de ipso precio aput vos 

emptrice non remansit. Est manifestum. Quem vero predicto alaude, 

que nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo / 9 tradimus dominio 

et potestatem, ab omnem integritatem, ad tuum proprium, ad omnia 

que volueris facere. Quod si nos vinditrices aut ullusque homo / 10 

qui contra ahnc ista vindicione venerit pro inrumpendum, non ohc 

valeat vindicare, set componat aut componamus tibi ipso alaude 

supra / 11 nominato in duplo cum omne suo inmelioracione. Et ista 


Facta ista vindicione / 12 VI nonas madii, anno XXIIII regnante 

Roberto rege. 

S+num Maria, s+num Chixol, s+num Geriberga, / 13 nos qui ista 


S+num Bonushomo. S+num Adroario. / 14 S+num Adaulfus, 

virum de Maria, qui ista vindicione conscius sum. / 15 

SSS Bonushomo, qui vocant Lobeto, presbiter, scripsit et s+ 


327 

1020 maig 3 

Ponç, levita i cabiscol, permuta a favor de la Seu de Barcelona, del 

bisbe Deodat i del conjunt dels canonges un alou situat prop 

de Círcol i de Montjuïc, dues peces de terra, una treballada i una 

erma, situades a Montjuïc, juntament amb quatre mujades de 

vinya, i una peça de terra que hi ha prop de la vila de Sants, 

a Vilardell.


695 

ACB, perg. 1-2-1294. Original. Pergamí, 260 × 308 mm. Al verso: “Carta de Circulo 

et in Monte Iudaico”; “CCCCXXV” (s. XIII-XIV); “Num... 1170” (s. XVII); “Mitja escala, 

armari 3, n. 1294” (Caresmar); “Antiquit. I, 464” (Mas); “1020” (F/B). Caplletra: 

“I”: 25 mm. 

ACB, LA. I, n. 464, f. 176c-177a. Rúbrica: “Carta que Poncius levita et capudscole 

comutavit Canonice alodium suum apud Cucullum prope Montem Iudaicum”. 

Exterior verso: “N. 464” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1020” 

(s. XVIII). 


In nomine Domini. Ego Pontius, a levita qui et caputscole, b 

comutator sum Domino Deo et aecclesie c Sancte Crucis Sedis 

Barchinone et episcopo Deusdedit et subdite illi caterve cannonicorum. 

d Manifestum / 2 est enim quod dono illi aecclesie e in comutatione 

f alode meum quod habeo prope civitatem Barchinonam, 

videlicet prope ipsum Circulum sive prope Montem Iudaicum. 

Advenit mihi per genito-/ 3 res meos sive per comparationem quam 

emi de filiis de Mozone sive per ullasque voces. Est quoque hoc alode: 

domos cum curtibus 1 et puteo cum orto et arboribus diversi generis 

et trilea et vi-/ 4 neas et terras cultas et heremas. Habent terminum 

prefate domus cum curtibus et puteo cum orto et arboribus et trilea 

et terre que in circuitu sunt de parte circii in strata que vadit / 5 

ad ipsum pratum, de aquilonis in strata publica que pergit al ipsum 

Portum, de meridie in terra que fuit Gondemari, condam, g viri Caste 

femine, de ipso Circulo, de occiduo in ipso h / 6 regario sive in alode 

quod fuit Geriberge vicecomitisse coheredumque 2-i suorum. Et alie 

due pecie de terre, que sunt in Monte Iudaico, cum modiatis quattuor 

de vineis, habent terminum / 7 de parte circii in alode Gauzelmi, j de 

aquilonis in vineis Ermesinde k sive Ellesindi vel Gondemari, de meridie 

in vineis Adaltrudis femine filiorumque suorum Guadalli et 

Mironis, / 8 de occiduo in strata puplica l que pergit ad ipsum Portum. 

Infra hos quoque terminos comuto prefate ecclesie m quattuor modiatas 

de vineis et ipsas duas hereditates de ipsis duabus peciis 3 

terre, / 9 culte et hereme, n quas emi de filiis Mozoni Vivano presbitero 

et Petro, fratre suo. Et alia pecia de terra, que est ante villam de 

Sanctis, ubi dicunt ad ipsum Vilarzellum, habet terminum / 10 de 

parte circii in alode quod fuit condam Vigilii de Sanctis, de aquilonis 

in terra que fuit Elderici, de meridie in via, de occiduo in terra 

Adalberti, fratris mei, coheredumque suorum. / 11 Quantum iste affrontationes 

includunt, sic dono iam dicte ecclesie o in comutationem: 

prefatas domos cum curtibus et terris in circuitu positis, et orto cum 

arboribus et puteo, et pre-/ 12 fatas modiatas quattuor de vineis quas 

emi de prefatis filiis Mozoni, et ipsas duas hereditates prefatas de


terra culta et herema, et ipsam peciam de terra que est ante prefatam 

villam de Sanctis, / 13 et de meo iure in ius p prefate q ecclesie transfundo 

pro alio alode quod in mea comutacione accepi, sicut resonat 

in scriptura quam mihi fecit exinde prefatus dedit episcopus 

cum suis / 14 cannonicis. r Quod si ego comutator aut aliquis homo 

utriusque sexus hanc comutationem s inrumpere temptavero aut temptaverit, 

ad nihilum eveniat et com-/ 15 ponam aut componat [espai en 

blanc: ±3m raspat] prefate ecclesie t hec que illi in comutatione u dono, 

in duplum. Et insuper hoc firmum permaneat. 

Actum est hoc V nonarum madii, anno XXIIII / 16 regni Roberti 

regis. 

*S+ Pontius, v levita, que et caputscole, w sss, qui anc comutacionem 

feci et firmare rogavi. 

*S+ Seniofredus, sacer. *S+ Audesindus, presbiter, sss. *S+ 

Marcucius, presbiter, SSS. S+ *Guilabertus, x subdiachonus. 

*S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex, qui 

haec scripsi et SSS die et anno quo supra cum litteris rasis in versu y 

XV, sub die et anno prefixo sss. 

1. Sota la i hi ha una e. 2. Sota la c hi ha una l. 3. peciis corregit sobre 

peciss. 

LA. a. Poncius. b. capudscole. c. ecclesie. d. canonicorum. e. ecclesie. 

f. comutacione. g. quondam. h. ipsi. i. vel heredumque. 

j. Gaucelmi. k. Ermesinde. l. trada publica. m. ecclesie. n. terre culte 

et hereme. o. ecclesie. p. afegeix et dominium. q. prefate. r. canonicis. 

s. comutacionem. t. ecclesie. u. comutacione. v. Poncius. w. capudscole. 

x. Guilibertus. y. usu. 

328 

1020 maig 14 

Casta i els seus fills i filles Bonfill, Amalric, Miró, Ermegoda i Maressenda 

bescanvien amb el bisbe Deodat un alou que ella tenia 

per compra i per delme conjugal, situat al territori de Barcelona, 

al lloc de Port, a Círcol. 

ACB, perg. 1-2-756. Original. Pergamí, 178 × 450 mm. Al verso: “[±6] de Port”; 

“Ad Circulum”; “CCCXXXV” (s. XIII-XIV); “Permuta ab la qual Casta y los fills 

donaren a la Seu de Barcelona una casa y terras a Port”; “N o 75” (s. XVI); “Mitja 

escala, armari 2, n. 756” (PC); “Antiquit. I, 374” (Mas); “1020” (F/B). Caplletra: 

“I”: 12 mm. 

LA.I, n. 374, f. 144a-c. Rúbrica: “Carta que Casta femina et filii sui dederunt 

Canonice alodium suum in terminum de Port apud Circulum I terra, domos, 

curtes, coquina, columbarios, ortos, puteos.” Inter columnas recto: “N. 374” 

(Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1020” (s. XVIII).



697 

In nomine Domini. Ego Kasta femina et filios meos Bonushomo, 

Amalrigus et Miro et filias Ermegodo et Madersinda comutatores 

sumus tibi Deusdedit, gratia Dei episcopus, una cum collegio kannonicoruma 

tuorum. Mani-/ 2festum est enim quia placuit animis 

nostris et placet ut inter nos comutacionem fecissemus de alaudem 

nostrum, sicuti et facimus. Donamus namque vobis in ista 

comutacione alaudem nostrum proprium, / 3 quod abemusb in 

territorio barchinonense, in terminio de Porto, in loco ubi dicunt 

ad ipso Circulo, id est, terra et kasasc et curtes et quoquina et 

columbarios, et ortos cum puteos et fonte, et ficulneas et vites et 

aliis arbo-/ 4ribus de diversis ieneribusd et ipso kannedo, pro alio 

vestro alaude quod vos nobis dedistis, sicut resonat in ipsa sscriptura 

comutacionis, quod vos nobis dedistis et iure nobis tradidistis. 

Advenit nobis hec omnia / 5 ad me Kasta femina per mea comparacionee et per decimum sive per omnesque voces, et ad nos filios et filias 

supra dictosf per voce ienitores nostros vel per omnesque voces. 

Afrontatg hec omnia de parte circi in terra de Sancte Crucis / 6 

Sancteque Eulalie qui fuit de Poncio levita, de aquilonis in via, de 

meridie in valle et in terra de Ermengards femina, de occiduo in 

terra et in orto de Guitardo prolem Arnaldo vel eres suos. Quantum 

istas afrontacio-/ 7nesh includunt, sic comutamus vobis predicta terra 

et kasasi et curtes et quoquina et columbarios, et ortos cum puteos 

et fonte et ficulneas et vites et aliis arboribus de diversis ieneribusj et 

ipso kannedo, k hec omnia / 8 cum solos et superpositos, parietes, 

guttas et stilicinios et ianuas et ostios, et omnia quicquid ibi pertinet, 

et de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem, l ab omni 

integritatem, ut quicquid exinde faciatis vos / 9 et successores vestros 

sicut de aliis munificenciis matre vestre ecclesiae Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie. Quod si nos comutatores aut ullusque homo qui 

contra hanc comutacionem ad inrumpendum venerit, / 10 non hoc 

valeat vindicare, sed componat aut nos componamus vobis aut 

successores vestros hec omnia, que vobis comutamus, in duplo cum 

omni sua inmelioracione. Et ista comutacio firma permaneat / 11 omnique 

tempore. 

Facta comutacione II idus madii, anno XXIIII regnante 


S+ Kasta femina, s+ Bonushomo, s+ Amalrigus, s+ Miro, s+ 

Ermegodo femina, / 12 s+ Madersinda femina, nos simul in unum qui 

ista comutacione fecimus et firmare rogavimus.


*S+ Geribertus presbiter sss*. *S+ Endalegus*. / 13 *S+ Martinus 

presbiter*. S+ Guilelmus levite*. *S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, 

clericus et iudex doctorque parvulorum*. *S+ Senderedus 

presbiter*. / 14 *S+ Ato presbiter*. / 15 

S+ Suniefredus presbiter, qui hoc scripsi et sss die et anno 

quod supra. 

LA. a. kanonicorum. b. habemus. c. casas. d. generibus. 

e. comparatione. f. dictas. g. affrontat. h. affrontaciones. i. casas. 

j. generibus. k. cannedo. l. potestate. m. comutatione. 

329 


Sunyer i la seva dona Especiosa permuten amb Deodat, bisbe, dues 

peces petites de terra i una unça d’or, situada al territori de 

Barcelona, al terme de Monterols, per sengles peces petites de terra 

i una unça d’or. 

ACB, perg. 5-1-155. Original. Pergamí, 139 × 327 mm. Al verso: “Munteroli” (s. XIV); 

“XXVII”; “155” (s. XX). Tres fragments d’un i mig a dos mil·límetres d’amplada 

despresos en el marge superior que afecten el text de la primera ratlla, un altre 

al marge inferior de trenta-set mil·límetres d’ample i set de llargada i un foradet 

que ho fa a tocar del marge esquerre del pergamí, a més d’uns quants forats 

minúsculs repartits pel document. Caplletra “I”: 21 mm. 

In nomine Domini. Ego Suniario et uxori mea [Spetosa] femina 

comutatores sumus tibi Deusdedit, gratia Dei episcopus, una cum 

colleg[gio canno]nicorum meorum. Manifestum est enim quia 

placuit animis / 2 nostris et placet ut inter nos comutationem 

fecisemus, sicuti et facimus. Donamus namque vobis in vestra 

comutatione ipsa terra nostra pro vestra alia terra, id sunt, pecilas 

II et untia I de auro / 3 cocto, quod expendistis in ipsa opera de ipso 

castro Beveda, sicut resonat in ipsa comutatio, quod vos nobis 

fecistis. Est predicta terra in territorio Barchinona in terminio [de] 1 

/ 4 Monterolos. Advenit nobis per nostra comparatione seu per 

decimum vel per omnesque voces. Que affrontant de parte circi in 

terra qui fuit de condam Richarii, de aquilonis in terra de Stephanus, 

de / 5 merid[i]e 2 in terra de Guifredus de Olosto fratrique suo, de 

occiduo in terra de Sancti Michahelis vel in terra de condam predicti 

Richarii. Quantum istas affrontationes includunt, sic donamus vobis 

in vestra / 6 comutatione: predicta terra pro vestra alia terra, id sunt, 

petiolas II et untia I de auro cocto, sicut resonat in ipsa comutatione, 

quod vos nobis fecistis et nobis tradidistis, ut per-/ 7 henniter abendi, 

vindendi, donandi, comutandi vel faciendi exinde quod volueritis,


699 

cum exio vel regresio suo, a proprio, habeatis licentiam. Quos si 

nos comutatores aut ullusque / 8 homo utriusque sexus qui contra 

hanc comutatione ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vendicare, 

sed componat aut nos conponamus vobis predicta terra in duplo 

cum suam / 9 inmelioratione. Et ista comutatio firma permaneat 


Facta comutatione VIIII kalendas novembris, anno XXV regnante 

Roberto rege. 

S+num Suniario, s+num Spetosa femina, nos qui ista comutatione 

fecimus et firmavimus firmarique rogavimus. 

S+num Bellutio. S+num Gaucefredo. S+num Guitardo. 

S+ Emenirus presbiter, exarator, cum litteras vel emendatas 

in linea III ubi dicit “ipso castro”, sss die et anno prefixo. 

1. Foradet. 2. Foradet. 

330 


Elies i la seva muller Ermessenda venen a Ademar i la seva esposa 

Ermengarda una vinya situada al comtat de Barcelona, al terme 

de Lloberes, a les Oliveres, que tenen per compra i per delme 

conjugal, pel preu de 6 mancusos. 

ACB, perg. 1-4-58. Original. Pergamí, 97 x 330 mm. Restaurat, núm. 198 de 2.2.82. 

Reforçat amb quatre grans trossos de pergamí. Al verso: “1020” (Mas); “1-4-58” 

(AP). Caplletra “I”: 16 mm. 

In nomine Domini. Ego Elies et uxori mea Ermesinda vinditores 

sumus vobis Ademar et [u]xori tue Ermengards, emtore. Per hanc 

script[ura] / 2 vindicionis nostre vindimus vobis v[ine]a nostra propria. 

Qui michi advenit ad me Elies per mea [c]omparacione et ad 

me Ermesinda per meum decimum sive per ullas-/ 3 que voces. Et 

est ipsa vinea in chomitatum barqinonense, in termine Luparies, 1 

ad ipsa Oliveda. Et afrontat ipsa vinea de parte orientis in terra ere- 

/ 4 ma de nos emtores vel in vinea de Em femina, et de meridie in 

vinea de Em femina vel eres suos, et de occiduo in vinea de Sancti 

Micaelis sive in terra erema / 5 et de circi in ipsa Oliveda. Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: ipsa vinea ab 

integrum, cum exio et regresio suo, in precium / 6 manchosos VI. 

Quod vos emtores ipsum precium nobis dedisti et nos vinditores 

manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta 

ipsa vinea, / 7 que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro


tradimus dominio et potestate ad proprio. Quod si nos vinditores 

aut ullusque homo qui contra hanc ista vindi-/ 8 cione venerit pro 

inrump[en]dum, non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus 

vobis ipsa vinea in duplo cum omnem suam inmelioracionem. 

Et / 9 in antea ista vindicio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vindicione IIIIX kalendas dedember, anno XXV regnante 

Roberto rege. 

/ 10 S+m Elies, s+m Ermesinda, qui ista vindicione fecimus et 


S+m Bernardo. S+m Ermemir. S+m Gelmir. / 11 S+m Lorencio 

monaco. 

/ 12 Sss Archimundo diacono scripsit cum literas rasas et 

emendatas in verso III et sss die et anno quod supra. 

1. Escrit sobre raspat pel mateix escrivà. 

331 


Sunifred, fill del difunt Kalvús, fa títol de dot i de donació a favor 

de la seva muller Oruça. 

ACB, perg. 1-1-878 (b). Original. Pergamí, 100 × 475 mm. Al recto: “In nomine”; 

“In nomine Domini ego”; “In nomine”; “Manifestum” (s. XI); “n o X” (s. XVII); “b”; 

“1030” (F-B). Pel que fa al verso, cf. doc. núm. 639, de 15 de març de 1043. 


In Christi nomine. Ic est titulum dotis vel donacionis que facit 

homo nomine Seniofredo, filium condam Kalvuzo, in manu dilecta 

sponsa vel uxori mee nomine Oruza, mox futurum / 2 congungii. 

Divina est Dei providencia qualiter debet homo preceptum Domini 

adimplere, nam et ipse creator hommum Deus noluit homminem 

solum vivere sed creavit illi / 3 adiutorium similem sibi Eva, eo quod 

ammodo nascendi primo ordi ex ora viri femina figuravi quod ex 

uno (duo) 1 unum ex se monstravit nec ad esse diversuum de se gogno- 

/ 4 verat fabricatuum. Idcirco amantisima sponsa vel uxori me placuit 

mihi meis animis adque convenit ud te in matrimonio expectisem 

compulandi, sicuti et facio. Un-/ 5 de et in presencia multorum bonorum 

homminum ud inter nos anulos arrarum tradimus una per 

volumtate Dei seud parentum vel amicorum / 6 nostrorum. Et quia 

legalis congungis fieri non potest nisi prius per titulum dotis fuerit 

decoratuum, et ideo propter amorem et decorem dulcidinis tue et 

propter filios / 7 vel filias procreandas de me et te dono tibi de omni


701 

re et genere quod abeo vel deincebs, Deo propicio, agummentare 

potuero, decima partem tibi dono adque concedo, sicut / 8 Lex Gotorum 

continet. 

Facta ista dote et donacione VIII kalendas genuarii, ano XXV 

regnante Raudeberto rege. 

S+num Seniofredo, qui ista dote et donacio-/ 9 ne fecid et firmavit 

et firmare rogavit. 

S+num Gonneberto. S+num Guadaldo. S+num Mirone. 

/ 10 S+ Marcucio presbiter scripsid. 

1. Repetit. 

332 

1021 gener 7 

Ermemir i sa muller Guinidilda venen als esposos Goltred i Ballomara 

dues terres, al comtat de Barcelona, a Sant Cristòfol de 

Monteugues, i una altra al Vallès, a Corró d’Amunt, al lloc dit 

Garriga, pel preu d’1 mancús i mig d’or. 

ACB, perg. 1-4-59. Original. Pergamí, 206 × 198 mm. Al verso: “Curro Subira” 

(s. XIII-XIV); “Nil pro capitulo” (s. XVI-XVII); “1021” (Mas). Caplletra “I”: 14 mm. 

In nomine Domini. Ego Ermemirus et uxori mee Guinedelles 

femina vinditores sumus vobis Gol-/ 2 tredus et uxori sue Ballomara, 

emptores. Per hanc scriptura vinditio nostre vindimus vobis / 3 petia 

I de terra culta in parrochia Sancti Christofori de Monte Egues, in 

loco que dicunt / 4 ad Campo de Mascarone, et alia petia qui est ad 

ipsas casas cum ipsos casals, et alia / 5 petia de terra culta qui est 

in Vallense, in Currone Supperiore, totum ab integrum, nostrum 

/ 6 proprium. Quod abemus in comitatum barquinonense, in Monte 

Egues vel ad ipso Puio vel in Cor-/ 7 (rone) 1 supra nominato, in loquo 

que dicunt in ipsa Garriga. Qui mihi advenit per ge-/ 8 nitori meo, 

et ad uxori mee per suum decimum aut per quacumque ullas nostrasque 

voces. / 9 Et afrontat ipsas duas petias qui sunt in Monte 

Egues, una cum casales totas in simulo, / 10 de parte orientis in terra 

de Ellefredus vel de Durante, de meridie in ipsa via, de occiduo / 

11 in terra de Ellefredus sive in ipsas casas, de circi (in) 2 ipsa fageda 

de me vinditore / 12 vel eres. Et ipsa petia qui est in Currone supra 

nominato, cum illorum sua afronta-/ 13 tiones. Quantum in istas 

afrontationes includunt, sic vindimus vobis: hec omnia / 14 supra 

scripta tota ab integrum, cum exio vel regressio suo a proprio, in 

propter pretio man-/ 15 cuso I de auro et medio in rem placentem.


Et nichil exinde aput vos emptores de ipso / 16 pretio non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod superius 

resonat, / 17 de nostro iuro in vestro tradimus dominio et potestatem 

ad vestrum (proprium). 3 Quod si nos / 18 vinditores ad ullusque omo 

qui contra hanc ista vinditione venerit pro inrumpen-/ 19 dum aut ego 

venerimus, non hoc valeat vindicare, set componat aut com-/ 

20 ponamus vobis hec omnia supra scripta in duplo cum suam 

inmeliorationem. / 21 Et in antea ista vinditione stabilis firma 


/ 22 Facta ista vinditione VII idus genuarii, anno XXV regnante 4 

Rober-/ 23 to rege. 

S+num Ermemirus, s+num Guinedelle femina, nos qui ista / 24 

vinditione fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

/ 25 S+num Mirone. S+num Guifredus. S+num Domenicus. 

/ 26 S+ Rechosindus levita, qui ista scriptura scripsit et sss die 

et anno quod supra. 

1. rono ratllat. 2. Repetit. 3. Repetit. 4. Abreviatura supèrflua. 

333 

1021 gener 21 

Pere, la seva muller Guidenella, i Oria, Malúcia, àlies Guidenella, i 

Adelaida, germanes, venen a Baiemir i a la seva muller Júlia una 

terra, cultivada i erma, amb una font que hi ha, situada al territori 

de Barcelona, al lloc dit Font de Morzino, que Pere té per compra, 

la seva muller per delme conjugal i les esmentades germanes per 

llur mare, pel preu de sis sesters d’ordi. 


In nomine Domini. Ego Petrus et uxori mea Guidenelle femina 

et Oria et Malucia, que vocant Guidenelle, et Adala-/ 2 zis feminas, 

uterque sorores, nos simul in unum vinditores sumus tibi Baiemiro 

et uxori mea Iulia femina, emptores. Per ac / 3 scriptura vindicionis 

nostre vindimus vobis terra culta vel erema cum ipsa fonte qui intus 

est, nostrum proprium. Quod abe-/ 4 mus in territorio barchinonense, 

in locum que dicunt Fonte de Morzino. Advenit ad me Petrus per 

comparacione vel / 5 per quacumque voces, et ad uxori mea per decimum 

vel per omnesque voces. Advenit ad nos uterque sorores 

per ienitrice nostra vel per / 6 omnesque voces. Affrontat predicta 

terra, culta vel erema, cum ipsa fonte de parte orientis in terra de 

Geriberto, de meri-/ 7 die in terra de Ansulfus presbiter vel de eres


703 

suos, de occiduo in torrente et in terra de Geriberto, de circi in 

terra de Suniario. Quan-/ 8tum istas affrontaciones includunt, sic 

vindimus vobis: ipsa terra, totam ab integre, cum exios vel regressios 

suos, in propter / 9 precium sestarios VI de ordeo. Quod vos emptores 

pre-cium nobis dedisti et nos de presente manibus nostris recepimus. 

Est manifestum. / 10 Quem vero predicta terra, que nos vobis vindimus, 

de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestate, ad 

vestrum plenissimum proprium, / 11 ad omnia facere quod volueritis. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra ista vindicione 

venerit pro inrumpen-/ 12dum, non hoc valeat vendicare, sed componat 

aut componamus vobis ipsa terra in duplo cum omnem suam 

inmelioracionem. / 13 Et in antea ista vindicio firma permaneat modo 


Facta ista vindicione XII kalendas februarii, anno XXV / 14 


S+ Petrus, s+ Guidenelle femina, s+ Oria, s+ Malucia, que 

vocant / 15 Guidenelle, s+ Adalazis femina, nos qui ista vindicione 

fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. / 16 S+ Aurucius (?). S+ 

Vives. S+ Ferrialus. 1 * Wilielmus sacer sss*. 

1. Sota la primera r hi ha una l. 

334 

1021 gener 21 

El jueu Benvenist empenyora a Ermengarda dues parellades de terra 

que tenia pels seus pares, per compra i per altres raons, situades 

prop de les muralles de Barcelona, a Santa Maria del Pi i a 

l’Estany, per un deute de 38 cafissos d’ordi que ha de tornar la 

festa de Sant Fèlix de Girona vinent. 

ACB, perg. 1-1-2431. Original. Pergamí, 106 x 410. Al verso: “Num... 2431” (s. XVIII); 

“Diversorum A. 2431” (Mas). Caplletra “I”: 9 línies, gairebé tot el text. 

In nomine Domine. Ego Benevenisti ebreo impignorator sum 

tibi Ermeniards femina. Manifestum est enim quia debitor sum tibi 

kaficios XXXVIII de ordeo nitido purgato a mensura de tuo domo, 

unde / 2 tu mihi prestasti. Est manifestum. Propterea impignoro tibi 

pariliatas II de terra culta, separatas in duos locos, meas proprias. 

Quod abeo prope muros civitatis Barchinona, ad Sancta Maria de 

ipso Pi-/ 3 no sive ad ipso Stagno. Advenet mihi per genitores meos 

vel per conparacione sive per omnesque voces. Et affrontat ipsa 

pariliata, que est prope Sancta Maria, de parte circi in strada, de


aquilonis in ipso arenio, de / 4 meridie in ipso Stagno, de occiduo 

in terra de Ginidillis femina. Alia pariliata, que est ultra ipso Stagno, 

affrontat de parte circi in terra de me impignoratore, de aquilonis 

in ipso Stagno, de meridie / 5 in littore maris, de occiduo in ipso 

eremo de Monte Iudaigo. Quantum in istas affrontaciones includunt, 

sic impignoro tibi: iam dicta omnia ab integre, et de meo iure in 

tuo trado, et inter tantum te-/ 6 neam per tuo beneficio; et in die quod 

erit Sancti Felicis Gerunda, ista proxima ventura, sic rendere faciam 

tibi kaficios XXXVIII de ordeo mitido purgato ad mensura de tuo 

domo, et tu reddas mihi / 7 ista scriptura sine mora; et si ad ipso 

placito constituto minime fecero et die placitis meis non adimplevero, 

tunc abeas potestatem iam dicta omnia aprendere, tenere, vindere 

et facere quod volueris, / 8 simul cum exiis vel regresiis earum, a tuo 

proprio. Quod si ego impignorator aut ullusque homo qui contra 

hac ista impignoracione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, set compo-/ 9 nat aut ego conponam tibi ipsa hec omnia 

in duplo cum omnem illorum inmelioracione. Et in antea ista 

impignoracione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista impignoracione / 10 XII kalendas februari, anno XXV 

regnante Roberto rege. / 11 

Ermemirus presbiter, qui hec scripsit et sss die et anno quod 

supra. 

Traducció del text en hebreu: Jo, [...], fill de rabí Jacob, he fet aquest empenyorament 

a Dona Ermenards per XXXVIII cafissos d’ordi, i he demanat de validar-lo. Jucef, fill 

de rabí Saltell; Maquir, fill de rabí Issac. 

335 

1021 abril 22 

Bonhom, prevere, ven a Ermetruit una peça de terra amb arbres a la 

vall d’Olorda, al lloc dit la Valedosa, pel preu de 3 sous i 2 argents. 

ACB, perg. 1-2-690. Original. Pergamí, 78 × 322 mm. Té una petita osca amb 

pèrdua d’un fragment que no impedeix la lectura; a la zona del marge esquerre, 

amb una amplada variable que ateny fins a 12 mm, té la tinta molt perduda. 

Al verso: “Per paga la terra en heren” (s. XIV); “1021” (s. XVI); “1021”; “1- 

2-690” (JB). Caplletra “I”: 31 mm. 

In nomine Domini. Ego Bonusomo presbiter venditor sum tibi 

genitori mea Ermetruge. Per hanc scriptura vindo tibi I pecia de


705 

terra ab ipsas ar-/ 2 bores. Qui michi advenit de parentorum. Et est 

ipsa terra infra fines de valle Lordenense in locum que dicitur Odera, 

ipsa Valedosa que dicitur. Et ad-/ 3 frontat ipsa terra ab ipsas 

arbores de II partes in terras vel in vineas de te conparatore, et de 

III in terra de Bellone presbitero, qui iam fuit eiusdem, / 4 et de IIII 

vero latus in terra de me vinditore vel in terra de Singefredo. 

Quantum infra istas adfrontaciones includunt, sic vindo tibi: ipsa 

terra ab ipsas / 5 arbores ab integrum, propter precium solidos III 

et argencios II placibiles in re valentem. Et esse manifestum. Et 

quiqui ista carta vindicionis aut ullus-/ 6 que omo inquietare voluerit, 

in duplo tibi conponere faciat. Et in antea ista carta vindicionis 

firmis estabilis permaneat omnique tempore. 

Facta / 7 ista carta vindicionis X kalendas madii, anno XXV 

Radberto rege. 

Sig+num Bonusomo presbitero, qui hunc ista carta vindicionis 

feci et testes fir-/ 8 mare rogavi. 

Sig+num Trasemundo. Sig+num Trasovado. Sig+num Durando. 

@Bonusomo@ presbiter, qui hunc ista carta vindicionis / 9 ia 

manum suam scripsi et ssssi sub die et anno quod supra. 

336 

1021 juny 8 

Roberga, el monjo Gonter i Llop, acomplint la voluntat del difunt 

Ramon, donen a la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia 

de la Seu de Barcelona el pati, la cort i la cuina que aquest tenia 

dins els murs de la ciutat de Barcelona, prop de l’església de Sant 

Jaume. 

ACB, perg. 1-1-2414. Original. Pergamí, 84 × 348 mm. Al verso: “Domos in civitate” 

(s. XI); “CCLXXXIIII” (s. XIII); “Num... 2414” (s. XVII); “Lib. I Antiquit. N.323”; 

“Diversorum A. 2414” (Mas); “1021” (F-B). Caplletra “I”: 4 línies. 

ACB, LA.I, n. 323, f. 128b-c. Rúbrica: “Carta de domibus prope ecclesia Sancti 

Yacobi quas R. dimisit Canonice”. Inter columnas recto: “n. 323” (Caresmar). 

Exterior verso: “Anno Domini 1031” (s. XVIII). Caplletra “I”: 16 línies. 


In nomine Domini. Ego Roberga femina et Gontario monacho 

et Lubone. Manifestum est enim quia comendavit nobis chondam a 

Raimundus b suam elemosinam, unde iudicium roboratum abemus 

/ 2 infra metus temporum asserie conditionis, ordinante iudice et


precepit nobis ut kartamc donacionisd fecissemus, sichutie et facimus, 

ad ipsa Channonichaf Sancte Crucis et Sancta Eulalia Sedis / 3 

Barchinona de ipso suo solario et churteg et choquina cum solos 

et superpositos, parietes, stillicinios et guttis et clausuras. Quod ille 

abebadh infra muro civitatis Barchinona, prope domo / 4 Sancti 

Iachobi. i Et afrontaj hec omnia de parte orientis in ipsa chaerrerak qui pergit de ipsa Porta magore directa usque ad alia porta qui 

est ad ipso Kastellol novo, et de meridie / 5 afrontam in ipsa alia 

chaerrera, n et de occiduo afrontao in chasaliciosp de Bertolomeo, et 

de circi in ipsa alia chaerrera. q Quantum istas afrontacionesr includunt, 

sic dona-/ 6mus ad ipsa channonichas Sancte Crucis et 

Sancta Eulalia: ipso solario et curte et choquina, t totum ab integre, 

cum exiis et regresiisu earum, ad proprium, propter Deum et 

remedium anime / 7 de Raimundo prefato, v qui est condam. Quod 

si nos donatores aut ullusque omow qui ista donatione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeadx vindichare, y setz componamus / 8 

audaa componadab ad Sancta Cruce et Sancta Eulalia prescripta 

omnia in duplo cum suam inmelioracione. ac Et in antea ista scriptura 

firma permaneadad omnique tempore. 

/ 9 Facta ista donacioneae VI idus iunii, anno XXV regnante 

Roberto rege. 

S+m Roberga femina, [espai en blanc: ±22] s+m Lubone, nos 

qui ista donacioneaf / 10 fecimus et firmare rogavimus. 

S+m Raimundo. S+m Mirone. S+m Ermemiro. / 11 Gontariusag monachus sss. S+ Bonucius levita sss. 

/ 12 S+ *Ermemirus* sacer, qui hec scripsi et sss die et anno 

prefixo. 

LA. a. condam. b. Raemundus. c. cartam. d. donationis. e. sicuti. 

f. cannonica. g. curte. h. habebat. i. Yacobi. j. affronta. 

k. carrera. l. castello. m. affronta. n. carrera. o. affronta. p. casalicios. 

q. carrera. r. affrontationes. s. canonica. t. coquina. u. regressiis. 

v. prephato. w. homo. x. valeat. y. vindicare. z. sed. 

aa. aut. ab. componad. ac. inmelioratione. ad. permaneat. ae. donatione. 

af. donatione. ag. Contarius. 

337 

1021 agost 8 

Guillem i la seva muller Bel·la venen a Bonuç una vinya, al comtat 

de Barcelona, al terme de Vila Rafia, al lloc dit Monte Scatanello, 

pel preu de tres quarteres de forment.


707 

ACB, perg. 1-4-63. Original. Pergamí, 102 × 238 mm. Al verso: “Et sunt chartas 

VI”; al costat d’un dibuix antropomorf (s. XI?); “Villa Rafia in Monte Scatanello” 

(s. XIII-XIV); “1022” (Mas). Caplletra “I”: 20 mm. 

Ed.: BONNASSIE, La Catalogne du milieu Xe à la fin du xie siècle, 1979, p. 445. 

In nomine Domini. Ego Guilielmus et uxori mea Bela femina 

vinditores sumus tibi Bunucio, emptore. Per hanc scriptura vindicionis 

nostre vin-/ 2 dimus tibi sorte I de vinea niviter 1 edificata, nostrum 

proprium. Qui nobis advenit per nostra complantacione sive per 

ullasque voces. Et est ipsa / 3 vinea in chomitato barchinonense, in 

terminio de Villa Rafia, in locum vicitatum 2 Monte Scatanello. Que 

afrontat ipsa vinea / 4 de circii in vinea de te emptore, de aquilonis 

in terra de Vidal, de meridie in terra de te emptore, de occiduo in 

torrente sive in terra de Sancti / 5 Adiscli. Quantum istas afrontaciones 

includunt, si\c/ vindimus tibi: iam dicta sorte I de vinea et abet in 

circuitu X et VIIII dextros ad / 6 dextro legitimo, totum ab integrum, 

simul cum exiis vel regresiis earum, in propter precium quarteras 

III de fromente bono placibile. / 7 Quod tu emptore nobis precium 

dedisti et nos vinditores ad presens manibus nostris accepimus. Et 

est manifestum. Que vero predicta vinea (vinea), 3 / 8 que tibi vindimus, 

de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem ad tuum 

plenisimum proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque omo qui 

/ 9 contra hanc ista vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc 

valeat vindicare, sed componat aut componamus tibi iam dicta 

homnia in / 10 duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea 

ista vindicione abeat firmitatem modo vel omnique tempore. 

Facta vindicione VI / 11 idus agusti, anno XXVI regnante Roberto 

rege. 

S+n Guilielmus, s+n Bela, qui ista vindicione feci\mus/et firmare 

roga-/ 12 vimus. 

S+n Bels. S+n Bunucio filium Escolastica. S+n Marcucio. 

/ 13 Ss Bernardus presbiter scripsit sss die et anno quod supra. 

1. Per noviter. 2. Per vocitatum. 3. Repetit. 

338 

1021 setembre [14] 

Senior, dona, ven a Pasqual i a la seva muller Truitelda unes cases 

amb cort, colomar i terra amb arbres i vinyes, una terra amb 

molí i una peça de vinya, situades al comtat de Barcelona, al 

Vallès, al terme de Martorelles de Dalt, pel preu de 5 mancusos.


ACB, perg. 3-27-289. Original. Pergamí, 147 x 381 mm. Al verso: “Marto” (s. XI); 

“Venda de cases ab colomer et terres que son en Valles, en lo terme de Martorelles” 

(s. XIV); “Prepositura Gener, St. 27, no ” (36-39); “Senyal blau, 97”; “1021” (F-B). 

Caplletra “I”: 5 ratlles. 

Datació: pel que fa al dia, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Senior femina vinditrice sum vobis 

Pascual et uxori tua Truitelle femina, emptores. Per hanc scriptura 

vindicionis mee vindo vobis chasas cum curte, solos et superpositos, 

/ 2 guttes, parietes et ipso columbario cum illorum columbos, et terra 

qui ibidem est cum arboribus et vitis et ipsas foveas; et in alio loco, 

ad ipsa curte, terra et mulino / 3 ipsa mea 1 ereditate; et item in alio 

loco, ad ipso Portello, pecia una de vinea ipsa mea porcione. Quod 

abeo in comitatum barchinonense, in Vallense, 2 in terminio / 4 de 

Martorelias superios. Advenit mihi per vocem genitores meos sive 

per quacumque. Et affrontant ipsas chasas cum curte aput ipso 

palumbario et ipsa terra de oriente / 5 in terra de Martino vel in ipsas 

chasas, de meridie 3 in ipso torrente qui discurrit aqua, de occiduo 

in terra de Olalia femina, de circi in ipsa strada publica; et item 

/ 6 in alio loco, ad ipsa curte, afrontat de oriente in flumen Besoth, 

de meridie in terra de Petrasius, de occiduo in ipsa calciata, de circi 4 

in terra de predicta / 7 Olalia femina; et ipsa vinea, qui est a predicto 

Portello, afrontat de oriente in terra Sancti Cucufati martiris qui 

est cenobii, de meridie in ipso margine, de occiduo / 8 in vinea de 

Mirone vel eres suos vel in terra de Seseviça femina, de circi in vinea 

de vos emptores. Quantum infra istas afrontaciones includunt, sic 

vindo vobis: / 9 in ipsas chasas et curte et in ipso palumbario, et ipsa 

terra cum arboribus et vitis, et ipsa terra cum ipso mulino cum rego, 

et caput rego et ipsa vinea ipsa 5 mea / 10 ereditate, ab integrum, in 

propter precium mancusos V. Et nichilque de ipsum precium aput 

vos emptores non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta 

/ 11 hec omnia, quem vobis vindo, de meo iure in vestro trado 6 dominio 

et potestatem, ab omnem integritatem, cum exios et regressios 

earum, a proprio. Quod si ego vinditrice aut / 12 ullus omo fuerit qui 

contra ista carta vindicione vobis venerit ad inrumpendum, non hoc 

valeat vindicare, set compono aut ego componam vobis hec omnia 

supra / 13 nominata in duplo cum omnem suam inmelioracionem. 

Et in avantea ista vindicione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista vindicione XVIIII kalendas octobris, / 14 anno XXVI 

regnante Radbertus rex. 

S+m Senior femina, ego qui ista carta vindicione feci et firmavi 


/ 15 S+m Seniofredo. S+m Brandoino. S+m Senderedo.


709 

/ 16 S+ Mascharello sacer, qui ista vindicione scripsit cum litteras 

rasas in verso V et sss die et anno quod supra. 

1. A sota hi ha unes lletres il·legibles. 2. Sota la V hi ha una t. 3. A sota 

hi ha una paraula il·legible. 4. Sota ci hi ha oc. 5. A sota d’ip hi ha lletres il·legibles. 

6. Sota la r hi ha una t. 


339 

Testament de Marcús Grec jurat sobre l’altar de l’església de Sant 

Jaume, situada a la ciutat de Barcelona, en el qual fa diverses 

deixes de béns mobles i immobles, al terme del Cogoll, a favor 

dels seus fills i de la Canònica de la Santa Creu [de Barcelona]. 

ACB, LA.I, n. 136, f. 63c-d-64a-b. Rúbrica: “Sacramentale Marcucii Greci qui 

dimisit Canonice vineam suam apud Cucullum”. Exterior verso: “n. 136” 

(Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1122” (s. XVIII). Caplletra “C” ornamentada, 




Conditiones sacramentorum ad quarum ex hordinatione residebat 

sacerdote vel iudice a nomine Guilelmus et in presentia 

Vivanus, sacer et iudex, et in presentia Bonusfilius, clericus et iudex, 

et aliorum multorum bonorum homin\um/ qui ibidem aderant. 

Testificant testes prolati quas profert Sendredus Vivenis et Ermemirus 

Russus et Ermengarda femina in faciem de supra dicto sacerdote 

vel iudice, ad comprobandam causam helemosinariam de condam 

homo nomine Marcutius Greco. Et hec sunt nomina testium qui hoc 

tes-tificant, sicuti et iurant, id est, Gifredus et Falcutius levita et Deodatus 

presbiter. 

Iurandi autem dicimus in primis per Deum Patrem Omnipotentem 

et per Ihesum Christum, filium eius, Sanctumque Spiritum, 

qui est in Trinitate unus et verus Deus, et per hunc locum venerationis 

Sancte Marie Virginis, cuius altare fundatum est intus 

in aula Sancti Yacobi / d apostoli, infra muros civitatis Barchinona, 

supra cuius sacrosancto altario as manus nostras continemus vel 

iurando contangimus, quia nos, supra scripti testes, bene scimus in 

veritate sapemus, de presente eramus, oculis nostris vidimus et aures 

nostras audivimus ad ea ora quando condam prefatus Marcutius 

iacebat in sua egritudine, tamen obiit, sic nos videntes et audientes, 

comendavit vel iniuncxit omnem suam elemosinam ad istos iam 

dictos suos elemosinarios et precepit eis ut, si de ipsa egritudine


mortuus fuisset, sicuti et fuit, plenam potestatem abuissent a distribuere 

omnem facultatem suam, quemadmodum eis ordinavit vel 

iniuncxit per suum testamentum, quod ante se scribere iussit et 

manu propria firmavit et testes firmare rogavit. In primis concessit 

ad ipsa Canonica Sancte Crucis ipsam suam vineam quam habebat 

in termin\i/o de ipso Cucullo, iusta vineam Seniofredi Riorubiensi, 

pro sua sepultura, ut memores sint canonici prefati domus beneficii 

quod Dei gratia prefate ecclesie feci retroacto tempore. Et concessit 

pro sacrificio kaficios VI de vino. Et concessit episcopo Sancte Crucis 

mancusos II pro sua absolutione. Et concessit filio suo Gifredo et 

filio suo Compagno ipsam turrem et ipsum solarium quod iungitur 

turri Gilmundi Baiarici, et ipsam mansionem dispense que aderet 

prefate turri, simul cum orto et arboribus et puteo et palma que 

infra sunt, sicut terminatur de ipsa posterula unde ingressus est, 

in ipso orto directa linea usque in calle publica, trans ipsam parietem. 

Et concessit filio suo Gillaberto, illi bene serviente, alterum 

solarium et turrem cum curte et cellario et puteo et quoquina et 

portam et exeum atque regressium, quod est iusta exeum Petri 

presbiteri et Siguiuni. Et concessit uxori sue prefate mansionem, 

ubi ille detentus egritudine iacebat, cum parte ortuli qui remanet 

de prefate uxori sue ipsam terram, qui est trans civitatem, iusta 

terram Guadalli et ortum Guitardi Arnallo. Et concessit illi fexa I 

de terra, qui est iusta terra Sancti Iuliani. Et concessit illi ortum, 

quod commu-/ a tavit cum episcopo Deusdedit. Et concessit illi medietatem 

de ipsis vineis, que sunt in terminio de ipso Cucullo, iusta 

terras Bernardi Gelmiri et vineas filiorum Aurucii iudicis quondam. 

Hec omnia prefati, que illi donavit, teneat et possideat omnibus diebus 

vite sue. Et post obitum suum remaneant equaliter omnibus filiis 

et filiabus suis. Et concessit prefato filio suo Gilaberto ipsum ortum 

de Salvatore, integriter, causa meliorationis. Et concessit prefate 

uxori sue ipsam tonnam et ipsum cubum, que emi de Boveto Renardo. 

Ipsos suos drapos, que abebat tam de lecto quam alios, concessit 

illis. Alia autem omnia que remaneat, terras et vineas, cultum 

sive eremum, mobile sive imobile, concessit omnibus filiis suis et 

filiabus equaliter, exceptus ipsam tabulam quam concessit uxori sue. 

Et concessit ad novum venientem ipsam terciam partem de pane 

et vino, quod Deus dederit, in sua possessione, pro anima sua. Et 

postquam hec omnia ordinavit, sic addidit tamen modo in suis verbis 

coram prefato Ermemiro Russu et Gilabertus, filio suo, et Compagno 

et Boveto, gener suum, et Sigifret gramaticum et Ermemir sacriste 

et Ermengarda, uxor sua, ut medietatem de ipso ortulo, ubi Ermemir


711 

Matarucos abitat, simul cum ipsa fexa de terra qui iniungit cum 

predicto orto et connectu se cum terra Sancti Petri cenobio Puellarum 

et vadit directa linea usque ad domos de Mir Trasgoncia, 

ipsam medietatem a predicto Gifret ubi ille vult adprehendere. Alia 

vero medietas concessit filiis suis Gilaberto et Companno. Et item 

concessit in suis verbis post omnem ordinationem suam ad prefato 

Boveto, 1 generum suum, modiata I de vinea ad ipsa Turre Alba in 

presencia Ermengarda, uxore sua, at Gife\r/, filio suo, et Gilabertus 

Compagno. Et postquam hec omnia ordinavit, adhuc loquela plena 

et memoria integra, sic obiit de hoc seculo in mense decembris. Et 

nos supra scripti testes sic iuramus in Deum et per Deum, quia 

quantum istum iudium scluptum est, nulla fraus nec nullo malo 

ingenio hic impressa non est, sed secundum voluntatem ipsius 

conditoris est editus vel / b factus. Sic nos adiuvet Deus et istarum 

Sanctorum reliquiarum. Et ea que dicimus recte, et veraciter iuramus 

atque testificamus super et nixum iuramentum in Domino. 

Late conditiones V kalendas ianuarii, anno XXVI regni Roberti 

regis. 

S+ Deudatus presbiter, s+ Falcutius levita, s+ Guifredus, nos 

testes sumus et hanc sacramentum fideliter in Domino iuramus. 

Sss Senderedus, s+ Rememirus, s+m Gifredus, s+m Boveto, s+ 

Adalbertus levita, nos ad presens fuimus et hanc sacramentum 

audivimus. 

S+ Vivas sacer et iudex. 

S+ Adalbertus levita, qui hec scripsit cum litteras super2 positas 

ad capud paginola ubi dicti “et item concessit in suis verbis post 

omnem suam ordinationem ad prefato Boveto, generum suum, 

modiata I de vinea et ad ipsa Torre Alba in presentia Ermengarda, 

uxore sua, et Gifet, filio suo, et Gilabertus et Compagno”, et die 

et anno quo supra sss. 

1. Sota la e hi ha una i. 2. Abreviatura de ra sobre la p, expuntuada. 

340 


Berenguer [Ramon I], comte [de Barcelona], empenyora a l’abat Bonuç 

i a la resta dels canonges de la Seu de la Santa Creu un alou 

consistent en terres, vinyes i cases, situat prop de les muralles 

de la ciutat de Barcelona, que té pel jueu Isaac, fill del jueu Iento,


per sis cafissos d’ordi que els deu i que ha de tornar per la festa 

de Sant Feliu de Girona. 

ACB, perg. 1-1-327. Original. Pergamí, 135 x 598 mm. Al verso: “Karta impignoracionis 

Berengarii comitis de alodio qui est iusta Sanctum Paulum” (s. XI); 

“Antiquitatum” (s. XIII-XIV); “n e III” (s. XVI- XVII); “Num... 327” (s. XVII); “Diversorum 

A.327” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Berengarius, gratia Dei comes, impignorator 

sum vobis Bonucio abbati et ceteris cannonicis Sedis 

Sancte Crucis. Manifestum est enim quia debitor sum vobis kaficios 

VI de ordeo bono et placibili atque purgato. / 2 Propterea impignoro 

vobis alode, quod mihi advenit per vocem Isaac hebrei, filii Iento 

hebrei, quod est prope moenia civitatis Barchinone, terras scilicet 

\cum ipsa messe/ atque vineas \cum ipso fructu/, domos cum curte. 

Affrontat de parte orientis in ipso aragalio / 3 qui tempore puvie 

discurrit iusta Sanctum Paulum, de meridie in alode de Benevenisti 

hebrei, de occiduo1 \in ipso molare vel vinea/ de Segfred sive in Fonte 

Ocua, de circio in strata. Quantum iste affrontationes / 4 includunt, 

sic impignoramus vobis: prefatum alode, terras scilicet \cum ipsa 

messe/ atque vineas \cum ipso fructu/, domos cum curte, et de meo 

iure in vestrum trado dominium et potestatem, et teneam per 

vestrum beneficium. Et in die quod erat festivitas Sancti Felicis 

Gerunde, / 5 ista proxima veniente et prima, sic redam vobis prescriptos 

kaficios VI de ordeo placibili et bono atque purgato, et 

vo\s/ 2 mihi3 ista scriptura. Quod si minime fecero et ad institutum 

placitum prefatum ordeum vobis non reddidero, 4 / 6 tunc habeatis 

postestatem prescriptum alode ad5 integrum aprehendere6 et facere 

exinde \et de ipsa messe et ipso fructu de ipsis vineis/ quodcumque 

volueritis. Quod si ego impignorator aut aliquis homo utriusque 

sexus contra istam impignorationem / 7 venerimus aut venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeam aut valeat vendicare, sed componam 

aut componat vobis supra dictum alode in tripplum. Et in super 

hec impignoratio firma permaneat / 8 omnique tempore. 

Actum est hoc II kalendas ianuarii, anno XXVI regni Roberti 

regis. 

+ Berengarius, gratia Dei comes, qui hanc impignorationem 

feci et firmare rogavi. 

S+ Guadallus, / 9 mense prepositus. S+ Bernardus Seniofredi 

filius. S+ Guisadus Eldemari filius. S+ Fulco Guisadus. / 10 

S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex, qui hec 

scripsi et sss cum litteris super positis in linea II ubi dicit “cum


713 

ipsa messe et cum ipso fructu”, et in III ubi dicit “in ipso molare 

vel in vinea”, et in IIII “cum ipsa messe et cum ipso fructu”, et in 

VI / 11 ubi dicit “et de ipsa messe et ipso fructu de ipsis vineis”, sub 

die et anno prefixo sss. 

1. Segueix in torrente de circio ratllat. 2. A sota hi ha escrit tu. 3. A 

sota hi ha escrit nobis. 4. Sota la d hi ha una o. 5. Sota la d hi ha una 

b. 6. Sota la h hi ha una p. 

341 

1022 gener 15 

Fruilà i la seva muller Biada venen a Ermessenda dues peces de terra 

situades al comtat de Barcelona, al terme de Vilapicina, al lloc 

anomenat Horta, pel preu de 3 mancusos menys una tercera part. 

ACB, LA.II, n. 284, f. 93d-94a. Rúbrica: “Fruila et uxor sua Biada vendiderunt 

Ermenssendi II pecias alodii”. Inter columnas verso: “n. 284” (Caresmar); “Anno 

Domini / 1016” (s. XVIII). Interior verso: “LXXXXVII” (s. XIII-XIV). Caplletra “I” 



In nomine Domini. Ego Fruila et uxori sua Biada femina 

vinditores sumus tibi Ermesinda femina cum filiis suis, emptores. 

Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus vobis pecias II de 

terra nostras proprias. Quod abemus in comitato barchinonense, in 

terminio de Villa Piscina, in locum que dicunt Orta. Et advenit nobis 

de ienitorum nostrorum et per comutatione et per omnesque voces. 

Affrontat una petia de terra de circii in terra de Sancti Petri sive 

in terra de Sendevado, de aquilonis in terra de Sancti Michaelis archangelis, 

de meridie et de occiduo in terra de Sendevado. Et alia 

petia de terra affrontat de circii in terra de Moratone, de aquilonis 

in ipsa estrada publica, de meridie in terra de nos comparatores, 

de occiduo in terra de Petro F\r/aber. Quantum infra istas afrontationes 

includunt, sic vindimus nos vobis: ipsas petias II de terra 

ab integre, cum exiis et regressiis earum, in propter precium manchusos 

III, minus tercia parte. Quod vos emptores precium nobis 

dedistis et nos vinditores 1 de presente manibus nostris accepimus. 

Et nichil exinde apud vos emptores non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero predicta hec omnia, que nos vobis vindimus, de nostro 

iuramus in vestro tradimus dominio et potestatem a vestro proprio. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hanc ista vinditione 

inrumpere voluerit, non hoc valeat vindicare, set componat 

aut componamus vobis ipsas petias II de terra in duplo cum omni


sua inmelioratione. Et ista vinditio firma et stabilis permaneat omnique 

tempore. 

Facta vinditione XVIII kalendas februarias, anno XXVI regnante 

Rodberto rege. 

S+num / a Fruila, s+num Biada femina, nos qui ista vindicione 


S+num Gontero. S+num Guilielmus. S+num Durandus. S+num 

Senior. S+ Primus. 

S+ Iohannes presbiter, qui ista vinditione scripsit et die et anno 

quod supra. 

1. Sota la segona i hi ha una o. 

342 

1022 gener 16 

Bernat Oliba i la seva muller Em venen als canonges de la Santa Creu 

una terra situada al territori de Barcelona, al lloc anomenat Sant 

Pau apòstol, per tres unces i mitja d’or. 

ACB, LA.I, n. 342, f. 133d-134a. Rúbrica: “Carta quod Bernat Oliba et uxor sua 

vendiderunt Canonice alodium suum apud Sanctum Paulum”. Inter columnas 

verso: “n. 342” (Caresmar); “Anno Domini 1022” (s. XVII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Bernardus Oliba et uxor mea Em\a/ 

venditores sumus vobis omnibus canonicis, qui deservitis Deo in 

Canonica domo Sede Sancte Crucis (sunt) 1 barchinonensis, emptoribus. 

Per hanc scripturam venditionis nostre vendimus vobis terram 

nostram propriam, quam habemus in territorio Barchinona, in loco 

quo dicitur Sanctus Paulus apostolus, trans civitatem. Advenit mihi 

Bernardo per vocem coniugis mee prephate et mihi Ema supra dicte 

per vocem parentorum meorum sive per ullasque voces. Affrontat 

quoque prephata terra de parte orientis in ipsa terra Benevenisti 

hebrei, de meridie in ipso Stagno vel in littore maris, de occiduo 

in terram Guitardi prolis condam Arnalli, de circio in ipsa strata 

qua pergit ad Sanctum Iulianum. Quantum iste affrontationes includunt, 

sic vendimus vobis et supra dicte domui Cannonice: iam 

dictam terram et de nostro iure in ius et potestatem prephate domus 

cannonice tradimus, ut faciat exinde episcopus Sancte Crucis et cannonici 

eius sicut iuste faciunt de aliis possessionibus prephate Cannonice 

domus vel quemadmodum Sancti Patres sanxerunt, propter


715 

precium uncias III et mediam de auro cocto, quas vos emptores 

pro interventione apud Deum ob abluenda ab illo facinora Guidinillis, 

uxoris Regiati, adquisistis et nobis venditoribus pro supra dicta terra 

dedistis. Estque manifestum. Quod si vos venditores aut aliquis 

homo utriusque sexus contra hanc vendicionem venerimus aut venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeamus aut valeat vendicare, sed 

componat aut componamus vobis aut successoribus vestris prephatam 

terram in duplo. Et insuper hec venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Actum est hoc XVII kalendas februari, anno XXVI regni 


S+ Bernardus, s+ Ema femina, nos qui hanc venditionem fecimus 


S+ Guitardus levita sss. + Odgarius clericus. S+ / a Landencus. 

S+ Raimundus sss. 

S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex, qui hoc 

scripsit et sss die et anno quo supra. 

1. Expuntuat. 

343 

1022 gener [28] 

Testament de Goltred en què fa deixes a la seva esposa i filles i a 

diferents institucions religioses; a Sant Miquel de Barcelona, per 

exemple, li dóna una peça de vinya que és a les Feixes. 

ACB, LA.II, n. 675, f. 215c-216a. Rúbrica: “Carta de vinea ad Fexas”. Exterior 

verso: “[CLV]III” (s. XIII-XIV); “n. 675” (Caresmar). Interior recto: “Anno Domini 

1022” (s. XVIII). El dia 31 indicat en el document no sembla real, per tal com 

no pot ser posterior a la publicació sacramental del mateix testament feta el 30 

on, a més, es data el dia 28; per a més informació, vegeu el comentari cronològic 

de la introducció. Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 10 línies. 


In Christi nomine. Ego Goltredus, iacens in lectulo meo in 

egritudine, sperans in misericordia Dei, timeo ne subito mihi per 

langore casu mortis me obveniat mors, ideo hunc testamentum 

(faciam) 1 de rebus meis fieri decrevi, ut quicquid hunctestamentum 

subtus fuerit scriptum, firmis et stabilis permaneat omnique 

tempore. Ideo iubeo 2 atque decerno ut sit elemosinarius meus, id 

est, Gilmundo et Vivas et uxor mea Ballomara. Precor namque vobis 

elemosinarios meos ut, si mihi ocurrerit mors debita de hac


egritudine aut de alia, antequam alium testamentum faciam, plenam 

potestatem abeatis omnes faculta-/ d tes ad distribuere, sicut ego vobis 

precipio, et donare pro anima mea. In primis concedo ad domum 

Sancti Petri Rexago mancuso I in rem valentem ad ipso libro. Et 

concedo infra Sancta Maria del Puio et Sancti Petri Roma et Sancti 

Michaelis de Monte Gargano mancosada I a de diners limoganos. Et 

iubeo ut cartam faciatis a Sancti Michaelis Barchinona de petia I a 

de vinealo, qui est iusta ipsa vinea de Igiga et de Petre Vives, ad 

ipsas Fexas. Et concedo ad Sancti Cucuphati martyr petia I a de vinea, 

qui est ad ipsa Coma, que laboravit Onofredo, qui est in ipso feo 

de Albinana vel de ipso aragallo ad avanto. Et concedo pro anima 

mea ipsa tercia parte de pane et vino, tam de vetere quam de novo, 

et de ipsas ovelgas et de ipsas cabras et de ipsos porcos, et aconare 

faciatis ipsos filiolos nostros in comune. Et concessit ad filias meas 

Blanchucia et Enguncia sive terras vel vineas vel bestias et drapos 

per tota lur ereditate, quando concessit a die nuptialis, et de ipsas 

bestias quam deminutas vel grossas. Et concessit a filia mea 

Blanchutia semodiata I a de terra, qui fuit de Anna iusta ipsa sua 

terra. Et concessit infra Blanchutia et Engutia fexa I de terra, qui 

est in Albignana vel qui fuit de Quadamiro, et est iusta ipsa terra 

de Petre Salavino, per ipsa tota lur ereditate (quam), 3 tam de mobili 

quam et imobili. Et vindere faciatis ipso pullino chavallino et ipso 

precio donare faciatis pro anima mea. Et similiter faciatis de ipsa 

equa Miranda vel sua 4 filia pro anima mea. Et concessit a mulier 

mea terras et vineas, cultas et ermas, et omni genus arborum, cubos 

et tonnas, vascula maiore vel minore, et bestias maiores vel minores, 

ut in diebus vite sue teneat et possideat sine blandimentum de 

ullumque hominem et nutriat filios meos et marid filias meas / a et 

suas; et si alio viro prendiderit, estranea fiat. Et ad ipsos meos elemosinarios, 

singulos porcos meliores, et post obitum suum remaneat 

ad filios meos vel filias Adaleds et Trudcars. 

Facto testamento II kalendas februarii, anno XXVI regnante 


Si+num Goltredus, qui istum testamentum feci, firmavi et 


Si+num Egigane. Si+n Odino. Si+num Arnallo. 

S+ Bonefilio sacer scripsit cum litteras supra scriptas die et 

anno quod supra. 

1. Subratllat. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Subratllat. 4. Hi ha un 

senyal per indicar on s’ha d’inserir el text.

1022 gener 30 


344 

717 

Publicació sacramental del testament del difunt Goltred, feta pel 

sacerdot Bonfill i Bonhom, levita i jutge, que, en presència de 

Igigane, Audino, Arnau, Vidal, Gondemar i altres, i sobre l’altar 

de Sant Joan evangelista de l’església de Sant Pere de Reixac, juren 

que foren testimonis del testament en què Goltred nomenà 

almoiners seus Gilmon, Vives i Ballomara, dona. 

ACB, LA.II, n. 703, f. 223c-224a. Rúbrica: “Testamentum Goltredi de vinea ad 

ipsas Fexas, in Rexag, quam dimisit Sancti Michelis”. Exterior verso: “n. 703” 

(Caresmar). Caplletra “C”: 4 línies. 


Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinatione Bonefilio 

sacerdote et Bonushomo levita, qui et iudex, et in presencia Igigane, 

Audino, Arnallo, Vitalis et Gondemare vel aliorum multorum bonorum 

hominum ibidem consistencium. Testificant testes prolati quas 

proferunt hos viros, id est, Guilmundus, Vivane et Ballomara femina 

in faciem de supra dicto sacerdote vel iudice ad comprobandam 

causam elemosinariam de quadam homo nomine Goltredo condam. 

Iurandi autem dicimus in primis per Deum Patrem Omnipotentem 

et per Ihesum Christum, filium eius, Sanctumque Spiritum, 

quem in Trinitate unus et verus Deus, et per hunc locum venerationis 

Sancti Iohannis evangelista, cuius altarius est consecratus intus 

baselica Sancti Petri, qui est infra ecclesia Sancti Petri Rixiaco, supra 

cuius sacrosancto altario has conditiones manibus nostris continemus 

et iurando contangimus, quia nos supra scripti testes scimus et certe 

in veritate sapemus et videndo et audiendo qualiter eis iniuncxit 

suam facultatem ad distribuere, sicut eis predixit, post suum obitum 

et informavit per istum testamentum. In primis concessit ad domum 

Sancti Petri Rexiaco mancuso I in rem valentem ad ipso libro. Et 

concessit infra Sancta Maria de Pugio et Sancti Petri Rome et Sancti 

Michelis de Monte Gargano mancusada I de denarios limothganos. 

Et iussit cartam facere ad Sancti Michelis de Barchinona de petia 

I de vineale qui est ad ipsas Fexas, iusta vinea de Igiga et de Petro 

Vivas. Et ad Sancti Cucuphati concessit vinea pecia I qui est ad ipsa 

Coma. Et concessit ipsa tercia parte de suum pane et de suum vinum, 

tam de vetere quam de novum, vel de ipsas oves / d et de capras et 

de porcos. Et (acco)\u/nare 1 iussit suos filiolos in comune de facultate 

prefixa. Et concessit ad filias suas Blancutia et Enguncia terras et 

vineas vel bestias ad diem nupcialem, et de suos drapos per tota


illorum ereditate, et de bestias grossas et minutas. Et item concessit 

ad filia sua Blancucia semodiata I de terra, qui fuit de Anna et est 

iusta ipsa sua terra. Et concessit infra Blancutia et Enguncia fexia 

I de terra, qui est in Albuinana et qui fuit de Guadamiro et est iusta 

ipsa terra de Petra Salavino, per omnia illorum hereditate, tam de 

mobile quam de imobile. Et vindere eis iussit ipso pullino cavalino 

et ipsum precium dare iussit pro anima sua. Similiter fecissent de 

ipsa equa Miranda vel de sui filii pro anima sua. Et concessit ad 

mulier sua terras, vineas, cultas et eremas, vel omnis genus arborum, 

cubos, tonnas, vascula maiora vel minora, et bestias maiores et 

minores, ut in diebus vite sue teneat et possideat sine blandimentum 

de ullumque hominem et enutriat filios nostros et maritet filias meas 

et suas. Et si alium virum prendiderit, extranea inde fiat. Et \ad/ 

(ip) 2 ipsos meos elemosinarios, singulos porcos meliores. Et post obitum 

suum remaneat ad filios meos et filias Adalaizis et Trudigardigis. 

Facto testamento V kalendas februarias, anno XXVI regnante 

Roberto rege. 

Et has conditiones editas sunt III kalendas februarias, anno 

XXVI regnante Roberto rege. 

S+m Guilmundus, s+ Vivane, s+m Ballomara femina, nos 

elemosinarii sumus et has conditiones firmavimus. 

S+ Bonefilio sacer, nos testes sumus. 

S+m Egigane, s+m Audino, s+m Arnallo, nos qui adfuimus. 

S+m Gelmirus. 

Bonushomo iudex sss, qui has conditiones firma-/ a tor et cognitor 

sub die et anno prefixo fui vel extiti. 

1. cco subratllat. 2. ip repetit i anul·lat. 

345 

1022 gener 30 

Gilmon, Vives i Ballomara, com a marmessors de Goltred, fan donació 

a favor de l’església de Sant Miquel de Barcelona d’un vinyal erm 

situat al territori de Barcelona, al lloc de Pasturà. 

ACB, LA.II, n. 693, f. 220c. Rúbrica: “De Rexag”. Exterior verso: “n. 693” (Caresmar); 

“Anno Domini 1022” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 17 línies. 


In nomine Domini. Ego Gilmundus et Vivas et Ballomara 

femina, nos simul in unum, donatores sumus domum Sancti


719 

Michelis Barchinona vinealem ermum, qui mihi advenit per quadam 

conditionem vel collationem cuiusque hominis, corum nos testationis 

obtinemus asserie conditionis firmato. Que est ipsa vineale in territorio 

barchinonense, in loco Pasturano. Que affrontat de parte circii 

in vinea de Blidchario Aba vel de Gisla et filias suas, de aquilonis in 

vinea de Igiga vel de Gisla et filias suas, de meridie in vinea de Igiga, 

de occiduo in vinea de Ballomara vel filiis suis et filias. Quantum 

istas affrontationes includunt, sic donamus: omnia prefixa ad domum 

prelibatum, propter Deum et remedium anime mee prefati 

conditoris Goltredus, cui veniam. Et ita de nostro iure in eius contradimus 

dominio et potestate, ut servientes ipsius faciam exinde 

quodcumque voluerint, quemadmodum et de aliis monificenciis 

domui prelibati pertinentibus agunt et faciunt. Et qui hoc disrumpere 

temptaverit promiscui sexus, ad nichilum remeet eius assertio. Et 

in antea ista donatio firma permaneat omnique tempore. 

Facta donatione III kalendas februarii, anno XXVI regnante 

Roberto rege. 

S+m Gilmundus, s+m Vivane, s+m Ballomara femina, nos qui 

ista donatione fecimus et firmare rogavimus. 

S+m Unofredus. S+m Gelmiro. S+m Guilielmus. 

S+ Bonefilio sacer scripsit die et anno quod supra. 

346 


Elies i la seva muller Ermengarda venen a Bonhom i a la seva dona 

Arsenda una terra situada al comtat de Barcelona, al Maresme, 

al terme de Teià, a la Murta i a l’Arennolo, pel preu de 4 mancusos 

d’or i un sester de blat. 



In nomine Domini. Ego Elias et uxor mea Ermengarda femina 

vinditores sumus vobis Bonushomo et uxor tua Arsindes, emto-/ 2 res. 

Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus vobis terra nostra 

propria. Quod abemus in chomitato barchinonense, / 3 in Maretima, 

in termine de villa Taliano, ad ipsa Murta vel ad ipso Arennolo. 

Advenit ad me Elias per compara / 4 et ad me uxor per decimum 

vel per quacumque voces. Et affrontat ipsa terra, que vobis vindimus, 

de circi in terra de Bonus-/ 5 homo emptore, de oriente in terra de


Sancti Pauli cenobii, de meridie in undas maris, de occiduo in terra 

qui est vinea / 6 de predicto Sancti Pauli. Quantum in istas affrontaciones 

includunt, sic vindimus vobis: ipsa terra ab integrum, in 

precium / 7 manchosos IIII de auro et sestarium I de blad. Et nichil 

de ipso precio aput vos emtores non remansit. Et est manifestum. 

/ 8 Quem vero predicta terra, que vobis vindimus, de nostro iure in 

vestro tradimus dominio et potestatem ab omnem integritatem, / 9 

cum exios et regressios suos, a proprio. Et si nos vinditores aut ullus 

homo ista vindicione inrumpere volue-/ 10 rit, non hoc valeat vindicare, 

set componamus vobis ipsa terra in duplo cum omnem suam 

inmelioracionem. Et / 11 in antea ista vindicione firma permaneat 


Facta charta vindicione IIII idus februarii, anno XXVI / 12 

regnante Robertus rex. 

S+num Elias, s+num Ermengarda femina, nos qui ista vindicione 

fecimus et firmare / 13 rogavimus. 

S+num Vidal. S+num Senderedo. S+num Richario. S+ Adrovario 

presbiter. 

/ 14 S+ Unufredo sacer, qui scripsit die et anno quod supra. 

347 


El bisbe Deodat de Barcelona ven a Bonuç i a la resta de canonges 

de la Santa Creu de la seva Seu un alou consistent en terres i 

vinyes, situat al comtat de Barcelona, al lloc anomenat Lloberes, 

pel preu de 300 sous d’argent d’Hispània cacimi, reservant-se, 

però, la possibilitat de recuperar-lo si retorna aquests diners 

abans del Nadal vinent. 

ACB, LA.III, n. 55, f. 22 c. Rúbrica: “Quod dominus episcopus vendidit Canonice 

quicquid iure episcopii habebat in Luparias”. Exterior verso: “n. 55” (Caresmar); 

“Anno Domini 1016” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 7 línies. 


Ed.: PUIG, Episcopologio, ap. XXXVII, p. 378-379. 

In Christi nomine. Ego Deusdedit, gratia Dei episcopus, cum 

assensu canonicorum Sedis Sancte Crucis venditor sum vobis Bonutio 

abbati et ceteris canonicis prephate Sedis Cannonice. Manifestum 

enim quia vendo vobis alodium, quod est mee matris Ecclesie. 

Quod est in comitato Barchinone, in loco vocitato Luparias. Et est


721 

terras et vineas et alia huius alodii pertinentia. In eo quippe ordine 

vendo vobis supra phatum alodium, totum ab integrum, sicut Vivas 

pontifex emit eum de comite Borrello et sicut resonat in scriptura 

emptionis que exinde fuit facta: ut si potuero ad primam festivitatem 

Nativitatis Domini venientem reddere vobis CCC solidos ex optimo 

argento Ispanie cacimi, vos reddatis michi istam scripturam sine 

mora; sin autem, licitum sit vobis a predicta festivitate in antea eum 

pro predictis CCC solidis accipere et sit perhenniter vestre Canonice 

domui mancipatum, ad faciendum ex eo quod et 1 de aliis munificentiis 

huius Canonice domus facitis, cum exiis et regressiis eius. Quod si 

ego venditor aut aliquis homo utriusque sexus hoc disrumpere 

temptavero aut temptaverit, aut nichilum michi vel illi eveniat. Et 

insuper hoc firmum permaneat. 

Actum est hoc II idus febroarii, anno XXVI regni Roberti regis. 

S+ Deusdedit, gratia Dei, ac si indignus, episcopus sss. S+ 

Fulchus levita. Raimundusarchilevita +. Iohannes levita sss. S+ Ermemir, 

levita et sacris adstans. + Sigefredus levita. S+ Miro levita. 

S+ Suniefredus presbiter sss. + Guislabertus levita +. S+ Guilielmus 

sacer sss. S+ Vitalis presbiter sss. 

S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui hec 

scripsi et sss die et anno quo supra sss. 

1. quod et il·legible a causa d’una taca de tinta. 

348 


Oruç i la seva muller Raquel venen a Sunifred, que anomenen Baruç, 

i a la seva muller Em, dues peces de vinya situades en dos llocs 

del territori de Barcelona, al terme de Cubelles, a la Buada, pel 

preu de 3 mancusos d’or a condició que quan mori Em les 

heretaran els seus fills. 

ACB, perg. 1-1-2492. Original. Pergamí, 82 × 284 mm. Al verso: “+”; “Ad Buatam” 

(s. XIII-XIV); “Num...2492” (s. XVIII); “Diversorum A 2492” (Mas). Caplletra “I”: 

23 mm. 

In nomine Domini. Ego Aurutio et uxori mea Richilde femina 

vinditores sumus vobis Seniofredus, que vocant Barutio, et uxori mea 

Emo femina, in tale conventum: ut in die quando / 2 venerit ad 

hobitum tuum, de te predicta Emo, remaneat ad ipsos infantes qui 

de me et te procreati sunt, emptores. Per hac scriptura vinditionis 

nostre vindimus vobis pecias II de vineas / 3 in duos locos, nostrum


proprium. Quod habemus in territorio barchinonense, in terminio 

de Cubellas, ad ipsa Buada. Qui mihi advenit ad me Aurutio per 

genitorum meorum vel per comparatione sive per / 4 omnesque voces, 

et ad me Richilde per meum decimum vel et per omnesque voces. 

Afrontant hec omnia de parte circi in vinea de vos emptores, de 

aquilonis similiter, de meridie in vinea de Aicio, de occiduo / 5 in 

vinea de Bonaricus levita vel de fratres suos. Que infra istas quatuor 

afrontationes includunt, sic vindimus vobis: predictas pecias II de 

vineas in duos locos, totas ab in-/ 6 tegre, simul cum exiis et regressiis 

earum, in propter pretium mancusos III de auro placibile legitime 

pensatos. Quod vos emptores pretium nobis dedistis et nos vinditores 

/ 7 ad presens manibus nostris recepimus. Est manifestum. Quem vero 

predicta omnia, que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro 

tradimus dominio et potestatem, ab omni integritatem, / 8 ad agendum 

et faciendum quodcumque volueritis ad vestrum proprium. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hac venditione 

venerit / 9 ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componam 

aut componamus vobis prefata omnia in duplo (in duplo) 1 cum 

omnia sua inmelioracione. / 10 Et in antea ista vinditio firma permaneat 


Facta vinditione VIII kalendas marcii, anno XXVI regnante 

Roberto rege. 

/ 11 S+m Aurutio, s+m Richilde, nos qui ista vinditione fecimus 


/ 12 S+m Felix. S+m Geriberto. S+ Todalecus. 

/ 13 S+m Galindus, [script?], 2 scripsi et die et anno prefixo. 

1. Repetit. 2. Aquesta o la següent paraula podrien estar esborrades però atès 

el mal estat de l’acabament del pergamí es fa difícil d’esbrinar. 

349 

1022 [març 10] 

Adanàsia i la seva germana Biada venen a Ermessenda i als seus fills 

dues peces de terra, situades al comtat de Barcelona, al terme 

de Santa Eulàlia, al lloc que anomenen Vilapicina, pel preu de 


ACB, perg. 1-1-1193. Original. Pergamí, 128 x 284 mm. Al verso: “Comparatio 

Ermessinda et filiis suis” (s. XI); “CIII” (s. XVI); “Nil pro Capitulo” (s. XVI-XVII); 

“Antiquit. II 291”; “1022” (Mas). Caplletra “I”: 38 mm. 

ACB, LA.II, n. 291, f. 95c-d. Rúbrica: “Adanassia vendidit Ermessinda II petias 

terre in Villapiscina”. Exterior verso: “n. 291” (Caresmar). Inter columnas verso:


723 

“Anno Domini 1022” (s. XVIII). Vegeu l’estudi cronològic de la introducció. Caplletra 



In nomine Domini. Ego Adanassia 1 et sorore sua Biada femina 

vinditrices sumus vobis Ermesinda femina cum filios meos, emptores. 

/ 2 Per hanc scriptura vindicionis a nostre vindimus vobis pecias II 

de terra in duos locos, nostras proprias. Quod abemus in comitato 

barchinonense, / 3 in terminio de Sancta Eulalia, in locum que dicunt 

Villapiscina. Et advenit nobis de matre mea \nostra/ b et per omnesque 

voces. Afrontat c una pecia d de / 4 terra de circii in terra de Moratone, 

de aquilonis in ipsa estrada pubplica, e de meridie in terra de nos 

conparatores, f de occiduo in terra / 5 de Petro Fabre. Et alia pecia g 

afrontat h de circi in terra de Sancti Ihacobi i et de Sancti Michaelis j 

archangeli, de aquilonis in terra de Sendevado, / 6 de meridie et de 

occiduo in terra de iam dicto Sendevado. Quantum infra istas 

afrontaciones k includunt, sic vindimus vobis (vob-): 2 / 7 ipsas pecias l 

II de terra ab integreum cum exiis earum, in propter precium 

macosos IIII de auro cocto ad penso legitimo. Quod vos emp-/ 8 tores 

precium nobis dedistis et nos vinditrices de \presente/ manibus nostris 

accepimus. 3 Et nihcil m exinde aput vos emptores non remansit. 

/ 9 Et est manifestum. Quem vero predicta ech n omnia, que nos 

vobis vindimus, de nostro iuramus o in vestro tradimus dominio et 

po-/ 10 testatem a vestro proprio. Quod si nos vinditrices aut ullusque 

homo qui contra anc ista vindicione p inrumpere voluerit, / 11 non hoc 

valeat vindicare, set componat aut componamus vobis ipsas pecias q 

II de terra in duplo cum omnem sua inmelioracio-/ 12 nem. r Et ista 

vindicio s firma et stabilis permaneat omnique tempore. 

Facta vindicione t VI idus kalendas marcias, anno XXVI reg- 

/ 13 nante Rodberto rege. 

S+m u Adanassia, s+m Biada femina, nos qui ista vindicione v 

fecimus et firmavimus et fir-/ 14 mare rogavimus. 

/ 15 S+m Gonter. S+m Senior. S+m 4 Witardus. w S+ Ansovallus 

presbiter. 

/ 16 S+ Ioannes presbiter, qui ista vindicione scripsit cum litteras 

supra positas in verso VIII et di et anno quod supra. 

1. da restituït gràcies a la còpia. 2. vob esborrat. 3. Sota la p hi ha una 

l. 4. Segueix quelcom d’esborrat. 

LA. a. vinditionis. b. Segueix propria expuntuat. c. affrontat. d. petia. 

e. publica. f. comparatores. g. petia. h. affrontat. i. Yacobi. 

j. Michelis. k. affrontationes. l. petias. m. nichil. n. hec. o. Sota


la a hi ha una e. p. vinditione. q. petias. r. imeliorationem. s. vinditio. 

t. vinditione. u. S+. v. vinditiones. w. Guitardus. 

350 

1022 abril 13 

Miró bescanvia i ven a Marcús Guitard i a la seva dona Sança diversos 

béns que tenia pels seus pares i per altres motius, situats al comtat 

de Barcelona, al lloc que anomenen Provençana i a Espodolla, 

a canvi d’altres béns semblants i 3 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-1314. Original. Pergamí, 122 × 225 mm. Al verso: “Provinciana 

et Espodoia”; “Scripta” (s. XIII i XIV); “Num. 1314” (s. XVII); “IV Antiquit. 81” (Mas); 

“1022” (F/B). Caplletra “I”: 16 mm. 

ACB, LA. IV, n. 81, f. 26d-f. 27a. Rúbrica: “Commutatio inter Mironem et 

Marcutium super honoribus de Expodeya in Provinciana.” (s. XIII). Inter columnas 

verso: “N. 81” (Caresmar). Caplletra: 13 línies. 


In nomine Domini. Ego Mirone excamiator a I et vinditor 

sum tibi Marcucio, b cognomento Guitardo, et uxori mea Sanza. c Ma- 

/ 2 nifestum est enim quia placuit nobis ut inter nos d carta comutacionem 

fecisem(mus) 1-e vel vindicione, f id est, casas et curtes 

cum / 3 solos et superpositos, et ipsas foveas et ipsas ianuas et terras 

et vineas, cultum vel ermum, g meum proprium. Que mihi atvenit h 

per genito-/ 4 ri meii i sive per ullesque j voces. Que est ista omnia 

super scripta in comitatum barhinonense, in locum qui dicunt 

Provonzana sive qui / 5 dicunt at Expodolla. Et affrontat ista omnia, 

que ego vobis comuto vel vindo, de vero circio in ipso monto de 

Orsa, et de oriente in(a) 2 / 6 rio de Besoz, et de meridie in undas 

maris, et de hocciduo k in rio Lubergado. Quantum infra istas affrontaciones 

l includunt, / 7 sic comuto vel vindo vobis: ista omnia 

super scripta, quantum ibidem abeo, m totum ab integrum, cum exios n 

et regresios o earum, at p vestrum pro / 8 plenisimum q proprium, pro 

ipsas vestras kasas r et curtes, cum solos et super positos et foveas 

et ianuas, terras et vineas, cultum vel ermum, s / 9 et cum omni genere 

arborum qui ibidem sunt, et pro ipsos mancosos III de auro bono. 

Quod vero mihi dedisti in mea comutacione. t Et mani-/ 10 festum. Et 

nihil exinde aput te comutator. Aullusque homo fuerit qui contra 

anc ista comutacione u vel vindicione v / 11 tibi venerit ad inrumpenduum, 

non hoc valeat vindicare, setcompono aut componam vobis ista 

omnia super scripta, que ego vobis / 12 comuto vel vindo, in duplo 

cum omnem suam inmelioracionem. w Et in avantea ista comutacione x 

vel vindicionem y suam / 13 abeat z firmitatem.


725 

Fac\ta/ ista comutacione aa vel vindicione ab idus aprelii, ano ac 

XXVI, regnante Raudeberto rege. 

*Mirone*, qui ista comutacione ad vel vindicione ae fecit et firmavit 

et firmavit et firmare rogavit. 

/ 14 S+num Martino. S+num Iozfredo. S+num Sinner. 

/ 15 Sss s+ Marcucio af presbiter, qui istas literas superpositas in 

verso XIII scripsit et sub die et ano ag quod supra. 

1. Expuntuat. 2. Segueix una a expuntuada. 

LA. a. excanvator. b. Marcutio. c. Santa. d. interno. e. fecissem. 

f. vinditione. g. hermum. h. advenit. i. mei. j. ulleque. k. occiduo. 

l. affrontationes. m. habeo. n. exio. o. regressio. p. aut. 

q. plenissimum. r. casas. s. hermum. t. comutatione. u. comutatione. 

v. vinditione. x. inmeliorationem. y. comutatione. z. vinditione. 

aa. habeat. ab. comutatione. ac. vinditione. ad. anno. 

ae. comutatione. af. vinditione. ag. Marcutie. ah. anno. 

351 

1022 abril 24 

Guitard Arnau i la seva muller Riquilda pacten amb la Canònica de 

Barcelona una permuta per la qual donen unes terres situades 

a Sants, el Trull comtal i Círcol, i ells reben terres a Cardedeu, 

Santa Eulàlia de Corró i la Roca. 

ACB, LA.IV, n. 44, f. 14a-b. Rúbrica: “Guitardus Arnalli commutavit Canonice 

terras, domos, ortos, apud Sanctos, etc”. Interior recto: “XXXIII”; “n. 44” 

(Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Gitardus Arnallus cum uxore sua 

Richilde comutatores sumus Domino Deo et ecclesiis Sancte Eulalie 

Sedis Barchinona et Sancti Michaelis. Manifestum est enim quia 

damus illis in comutatione terras et casa cum orto et prato et 

arboribus et puteo, que sunt in territorio Barchinona, in loco quo 

dicitur Sanctis, et in loco quo dicitur Torcular Comitale, et in loco 

quo dicitur Circulo. Quantum nos scilicet habemus vel habere 

debemus per ullasque voces / b in prescriptis locis vel infra eorum 

terminos, totum integriter damus prefatis ecclesiis propter alias 

terras et vineas, cultas et eremas, cum casis et arboribus varii generis 

irriguum et aliud cum aquis, que nos accepimus in nostra comutacione, 

et sunt in Vallense, infra terminos scilicet in parrochiae 

Sancte Marie de Cardetulo, et infra terminos Sancte Eulalie de Corrono, 

et infra terminos parrochie Sancti Saturnini de ipsa Rocha.


Verumtamem prefata omnia, que nos prefatis ecclesis in comutatione 

damus, de nostro iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, 

ut faciant servientes illarum quod et de aliis munificentiis ecclesiarum 

faciunt. Quod si nos comutatores aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc comutationem venerimus aut venerit ad inrumpendum, 

non hoc valeamus aut valeat vendicare, sed componamus aut componat 

supra scripta omnia in triplum. Et in super hec comutatio 


Actum est hoc VIII kalendas madii, anno XXVI regni Robertus 

regis. 

S+ Gitardus Arnallus, s+ Richillis, nos qui hanc comutationem 


S+ Navii. S+ Arbertus levita sss. Bellihominis levite sss. S+ 

Gilabertus subdiachonus. 



352 

1022 maig 19 

Pere ven al seu germà Ermengol la seva herència consistent en un 

hort amb pou, cases i arbres, a la ciutat de Barcelona, a la part 

meridiana, al costat dels murs, que té pels seus pares, pel preu 

d’1 mancús d’or. 

ACB, perg. 1-1-2134. Original. Pergamí, 158 x 250 mm. Al verso: “De Monte 

Iudaico” (s. XII); “Num...2134” (s. XIX); “Diversorum A 2134” (Mas). També hi ha 

diverses paraules il·legibles; “1024” (F-B). Caplletra “I”: 10 mm. 


In nomine Domini. Ego Petrus vinditor sum tibi Ermengaudus, 

fratri meo, emptor. Per hanc scripturam vinditionis mee vindo tibi 

ipsa mea hereditate, quod habeo / 2 in ipso orto subtus ipso [muro, 

et ipso puteo et in ipsos casalicios et 1 ipsos 2 harbores qui infra sunt, 

similis et dissimilis. Qui mihi advenit per ienitore meo vel per 

ullasque / 3 voces. Et est hec omnia iusta ipso muro civitatis Barchinona, 

ad partem meridianam. Et affrontat prefata omnia de parte 

oriente in ipsa carrera, de meridie / 4 in via vel in ferraginale de 

Bonofilio Marco, de occiduo in ferraginale de Bonofilio Marco vel 

ad ipsa porta meridiana, de circi in muro prefato. Quantum istas 

/ 5 (istas) 3 afrontaciones includunt, sic vindo tibi: ipsa mea hereditate,


727 

quod ibidem habeo vel habere debeo per successionem parentorum 

meorum vel per alias voces, / 6 totum hab integre, simul cum exiis 

et regresiis earum, et de meo iuro in tuo trado dominio et potestate, 

ad omnia que volueris facere, in propter pre-/ 7 cium mancuso I de 

auro cocto. Quod tu emptor precium mihi dedisti et ego manibus 

meis recepi. Et est manifestum. Quem vero prefata omnia, / 8 que 

tibi vindo, de meo iure in tuo trado ad omnia que volueris facere. 

Quod si ego venditor aut aliquis homo qui contra ista / 9 venditione 

venerit ad inrumpendum aut venerimus, non hoc valeat vendicare, 

set componat tibi prefata omnia / 10 in duplo cum omnem suam in 

meliorationem. Et in antea ista venditio firma permaneat modo vel 

ultra. 

/ 11 Facta venditio XIIII kalendas iunii, anno XXVI regnante 

Roberto rege. 

*S+Petrus sss* [espai en blanc: ±4] qui ista venditione / 12 feci 


*S+ Dalmacius levita*. *S+ Rikarius [presbiter] . S+ Bellihomonis 

levite. 

/ 13 S+Adalbertus levita, qui hoc scripsit die et anno sss. 

1. Transformació d’una q. 2. Adaptació de qui ar, amb la “s” final sobre la 

h de harbores. 3. istas repetit. 

353 

1022 agost 12 

Ermengarda ven a Geribert deu mujades i mitja de terra situada prop 

de la ciutat de Barcelona, a Santa Maria del Pi, pel preu de 

18 unces d’or. 

ACB, perg. 1-2-122. Original. Pergamí, 300 × 282 mm. Al verso: “Kartes de 

Ermengardis de pariliata / de Ebrocards iusta Sanctam Mariam de Pino” (s. XIII- 

XIV); “Mitja Escala / Armari J / n. 122.” (s. XVIII); “Diversorum B 122” (Mas). 


In nomine Domini. Ego Ermengardis femine 1 venditrix sum 

tibi Geriberto, emptori. Per hanc scripturam venditionis mee vendo 

tibi modiatas X / 2 et mediam et aliquid amplius de terra mea propria. 

Quam habeo prope civitatem Barchinonam, ad Sanctam Mariam de 

ipso Pino. Advenit mihi prefata terra per / 3 pactum pignoris, quod 2 

mihi fecit exinde et de altero alode, quod est subtus Montem 

Iudaicum, Benevenisti hebreus, qui alio nomine dicitur Natham, 

propter kaficios / 4 XXXV de ordeo, quos ille mihi debuerat reddere


ad placitum constitutum et minime fecit. Ego vero expectavi eum 

ultra placitum / 5 temporis, quemadmodum lex iubet, atque amplius, 

ut reddidisset mihi prefatum debitum et nihil mihi profuit. 

Quapropter, insistentibus / 6 iudicibus Vivano et Bonofilio Marcho 

et Gitardo Aurutio aliisque idoneis viris, Ermemiro Russo et Sindaredo 

Seniofredi 3 filio et Seniofredo / 7 gramatico et Segfredo et 

Gitardo Bernardo et Geriberto Ugberti filio et Ataulfo et Leopardo 

aliisque multis, et in terra supra scripta precium / 8 extimantibus, 

appreciata fuit modiata una iam dicte terre valere X mancusos auri 

et non amplius. Sed ut hec venditio stabilitatem in omnibus / 9 

obtineat, non per precium sed per bonum consilium Sindaredi prefati 

et aliquorum ex supra dictis viris, adiecti fuerunt duo mancusi 

super X unicuique modiate / 10 ex prefata terra. Igitur ego Ermengardis 

prefata, que iuste potueram vendere omne pignus, que per supra 

dictum pactum in meo iure detinebam, / 11 consulentibus mihi 

iudicibus et aliis supra dictis viris, non vendidi eum integriter, sed 

perspecta hac parte pignoris ex qua potebam recuperare / 12 debitum 

quod mihi debebatur. Vendo eam tibi que sunt modiate X et mediam 

et aliquid amplius de terra, et de meo iure in tuum eam trado 

dominium et po-/ 13 testatem, propter precium X et VIII untias auri. 

Habet quippe terminum de parte circii in strata, de aquilonis in ipso 

Arenio, / 14 de meridie in ipso Stagno, de occiduo in terra Bernardi 

Gifredi. Quantum iste affrontationes includunt, sic vendo tibi: 

prefatam terram cum exiis / 15 et regressiis eius, ad tuum plenissimum 

proprium, propter precium supra dictum, videlicet, X et octo 

untias auri, ex quibus recepi XV propter / 16 supra fatum meum 

ordeum, quia hodie potest venundari quarta una ordei mancusum 

unum. Reliqum vero auri penes me retineo, / 17 ut supra fatus 

hebreus separato exinde comodo iudicum supra dictorum recipiat, 

qui pignus deposuit. Quem lex que continetur libro V, / 18 titulo VI, 4 

capitula III, ita dicit: “Pignus quod pro debito deponitur, si pro 

debito deponitur, si per cautionem fuerit obligatum et ille qui pignus 

/ 19 deposuerat ad tempus constitutum debitum reformare dissimulet, 

post diem cautionis exactum usque ad decem dies pignus salvum 

domino / 20 reservetur aut eidem domino, si in propinquo est, reportetur 

atque ut restituat debitum moneatur. Quod si per neglegentiam 

suam debitor / 21 debitum implere distulerit, addantur usure. 

Certe si debitum reformare dissimulaverit, tunc creditor iudici vel 

preposito civitatis / 22 pignus ostendat, ut quantum iudicio eius vel 

trium honestorum virorum fuerit estimatum, sit licentia distrahendi. 

Et postmodum / 23 de precio venditi pigneris creditor, quantum ei


729 

debetur, sibi evidentius tollat et reliqum ille recipiat qui pignus deposuerat”. 

Et de / 24 comodis iudicum atque saionum lex que continetur 

libro 5 II, titulo I, capitula XXV, inter alia ita dicit: “Hec tamen 

noviter adiciendum huic / 25 legi innectimus ut, si talis causa occurrerit, 

unde compositio exsolvi minime possit, tunc ab illo ratio X 

et XX solidi exigenda est iudici / 26 vel saioni qui aut comodatam 

sibi rem in constituto die reddere non occurrerit aut qui rei aliene 

debitor vel iniustus possessor extiterit”. / 27 Igitur ego Ermengardis 

prefata secundum superioris ordinem legis vendo tibi predictam 

terram, ut facias exinde quodcumque volueris. Et si ego aut / 28 aliquis 

homo utriusque sexus contra hanc venditionem venero aut venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeam aut valeat vendicare, sed compo- 

/ 29 nam aut componat tibi supra scripta omnia in tripplum. Et insuper 

hec venditio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc II idus augusti, / 30 anno XXVII regni Roberti 

regis. 

S+ Ermengardis femine, que istam venditionem feci et firmare 

rogavi. 

S+ Gitardi / 31 Regiati. S+ 6 Geriberti Ugberti. S+ Segfredi. S+ 7 

Sindaredi. S+ 8 Ermemiri Russi. S+ Gi-/ 32 tardi Bernardi. S+ Gitardi 

Sisenandi. S+ Ermenardi Isimberti. S+ Atonis Seniofredi. / 33 *S+ 

Iulianus presbiter sss*. *S+ Wivas, sacer atque iudex*. *S+ Guitardus, 

levita et iudex, ss*. 


hec scripsi et sss die et anno quo supra sss. 

1. Sota la e hi ha una a. 2. Sota la d hi ha una e. 3. A sota hi ha diferents 

lletres que no hem pogut identificar. 4. Sota el V hi ha un II. 5. Abreviatura supèrflua. 

6. Manca el punt al quarter inferior esquerre. 7. Manca el punt al quarter 

inferior esquerre. 8. Manca el punt al quarter inferior esquerre. 

354 

1022 agost 14 

Vinnuto fa donació a Déu i a Sant Miquel arcàngel de Barcelona d’una 

terra situada al comtat de Barcelona, al terme que anomenen 

Vilar Timim, a la vall Mocosa, tot seguint el manament testamentari 

que va fer el difunt Albaric per la salvació de la seva ànima. 

ACB, LA.II, n. 323, f. 105d-106a. Rúbrica: “Albaricus dimisit sedi alodium apud 

Vilar Timin, in valle Mochosa”. Inter columnas verso: “n. 323” (Caresmar). Inter 

columnas recto: “Anno Domini 1023” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

F: 5 línies.



In nomine Domini. Ego Vinnuto cartam donationis facio Domino 

Deo et Sancto Michael archangelo de Barchinona. Manifestum 

est enim quia precepit mihi condam Albaricus per suum testamentum, 

unde iuditium obligatum tenemus, ut cartam donationis fecissem 

Domino Deo et Sancto Michahello archangelo, pro anima sua, de 

terra cum arboribus, similis et dissimilis, in tale conventum: ut 

tenuisset posteritas sua et possedisset et ipsa tascha dedissent 

Domino Deo et Sancti Michaelis. Et est prefata omnia in comitato 

Barchinona, in terminio que vocant Vilar Timim, in Valle Mocosa. 

Et affrontat prefata omnia de parte oriente in terra de Baldrig, de 

meridie in terra de Lobeto, de occiduo in terra de Bonusfilius, 

de circio in torrente. Quantum istas affrontationes includunt, sic 

dono Domino Deo et Sancti Michaelis archangelo in tale conventum 

quod superius dicit. Et de meo iure / a in tuo trado simul cum exiis 

et regressiis earum. Quod si ego donator aut aliquis homo utriusque 

sexus qui contra ista carta donationis venerit aut venerimus ad 

inrumpendum, non hoc valeat aut valeamus vindicare, set componat 

aut componamus prefata omnia in duplo cum omnem suam 

inmeliorationem. Et in antea ista carta donationis firma permaneat 


Facta carta donationis XVIIII kalendas septembris, anno XXVII 


S+ Vennuto, qui istam cartam donationis fecit sub iussu 

condam Albaricus et firmavit. 

S+ Leo. S+num Ieorgius. S+num Martinus sacer. S+ Vicarius 

presbiter. 

S+ Adalbertus levite, qui hec scripsi die et anno prefixo sss, 

cum literis supra positis ubi dicit “pro anima sua”. 

355 

1022 agost 14 

Vinnuto, marmessor del difunt Albaric, dóna a Sant Miquel arcàngel 

de Barcelona una terra amb arbres, situada al comtat de Barcelona, 

al terme que anomenen Vilar Timim, a la vall Mocosa, amb 

la condició que els seus descendents prestin la tasca a Sant Miquel. 

ACB, perg. 1-4-65. Original. Pergamí, 110 × 258 mm. Al verso: “De vila tunim 

(?) valle Mocosa”; “scriptura” (s. XIII-XIV); “Sant Miquel” (s. XVI-XVII); “1023” (Mas). 

Caplletra “I”: 2 línies.


731 

In nomine Domini. Ego Vinnitto cartam donationis facio Domino 

Deo et Sancto Mikael arcangelo de Barchinona. Manifestum 

est enim quia precepit michi / 2 condam Albaricus per suum testamentum, 

unde iudicium obligatum tenemus, ut cartam donationis 

fecisem Domino Deo et Sancto Mikaello arcangelo, \pro anima 

sua/, de terra cum ar-/ 3 boribus, similis et dissimilis, in tale conventum: 

ut tenuisset posteritas sua et possedisset et ipsa tasca dediset 

Domino Deo et Sancti Mikaellis. Et est prefata omnia / 4 in comitatu 

Barchinona, in terminio que vocant Vilar Timuti (?), in valle Mocosa. 

Et afrontat prefata omnia de parte oriente in terra de Haldrig, / 5 

de meridie in terra de Lobeto, de occiduo in terra de Bonusfilius, de 

oriente in torrente. Quantum istas afrontaciones includunt, sic 1 dono 

/ 6 Domino Deo et Sancto Mikael arcangelo in tali conventum quod 

superius dicit. Et de meo iure in tuo trado simul cum exiis et regresiis 

earum. Quod si ego / 7 donator aut ullusque homo utriusque sexus 

qui contra ista carta donacionis venerit aut venerimus ad inrumpendum, 

non hoc valea-/ 8 mus aut valeat vendicare, set componat 

aut componamus prefata omnia in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et in antea / 9 ista carta donationis firma permaneat 


Facta carta donationis XVIIII kalendas setember, anno XXVII 


/ 10 S+ Venitto, qui ista cartam donationis fecit sub iussu condam 

Albaricus et firmavit. 

S+ Leo. / 11 *S+num Leorgius*. *S+ Martinus sacer*. *S+ Rikarius 

presbiter*. 

/ 12 S+ Adalbetus levite, qui hec scripsi die et anno prefixo sss 

cum litteras super positas ubi dicit “pro anima sua”. 

1. Segueix donemus donamus ratllat. 

356 

1022 agost 29 

Berenguer [Ramon I], comte [de Barcelona], i la seva muller Sança 

venen a Ramon, fill del difunt Guifré, d’una banda, un alou, 

consistent en terres, vinyes i cases, situat al comtat de Barcelona, 

als peus de Montjuïc, que tenen a causa de l’adulteri comès pel 

jueu Isaac, fill de Gento, jueu, amb una cristiana, i, de l’altra, 

unes cases amb torres, situades a la ciutat de Barcelona, prop 

del castell de Regomir, que Berenguer tenia pels seus pares i Sança


per donació del seu marit i per delme conjugal, pel preu de 300 

sous d’argent cacimi, és a dir el valor d’una bona espasa i un 

escut, i de sis cafissos d’ordi que devien els venedors a la Canònica 

[de Barcelona]. 

ACB, perg. 1-1-2331. Original. Pergamí, 162 × 372 mm. Al verso: “Montem 

iudaicum” (s. XIII-XIV); “Num... 2331” (s. XVII); “Lib. I Antiquit. N. 448”; “Diversorum 

A. 2331” (Mas). 

LA.I, n. 448, f. 170c-d-171a. Rúbrica: “Carta que Berengarius comes et uxor eius 

Sancia vendiderunt R. Guifredi alodium, vineas, domos, curtes ad radicem Montis 

iudaici et aput re.” Exterior verso: “n. 448” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno 

Domini 1023” (s. XVIII). 


Ed.: MARCA, Marca hispanica, d. CXCVII, c. 1038, edició parcial. 

In Christi nomine. Ego Berengarius, gratia Dei marchio comes, 

una cum coniuge mea Santia a comitissa, venditores sumus tibi 

Raimundo, filio qui fuisti Gifredi, emptori. Per hanc scripturam 

venditionis / 2 nostre vendimus vobis alode nostrum proprium, b terras 

et vineas, domos cum curte. Quod habemus in comitato barchinonensi, 

ad radicem Montis Iudaici. Advenit nobis per principalem vocem 

sive per aliquas quascumque voces. / 3 Accidit etiam uni hebreorum, 

cui nomen Isaac, c filio Gento hebrei, ad adulterium exercere cum 

quadam christiana, habente viro superstite, pro quo advenit nobis. 

Et iterum vendimus tibi domos cum turribus, quas habemus in 

civitate / 4 Barchinona, que sunt prope castrum Regumirum. Advenerunt 

mihi Berengario per vocem parentorum meorum sive per 

alias ullasque voces, et mihi Santie d per largitionem e viri mei prefati 

et per decimum sive per aliasque voces. Affrontat 1 / 5 quippe supra 

scriptum alode de parte circii in torrente qui discurrit de Fonte 

Ocua, de aquilonis in regario qui per imbrem ducit aquas, de meridie 

in terra et vinea Benevenisti hebrei, de oc-/ 6 ciduo 2 in ipso 

cingulo qui est in Monte Iudaico sive in ipso exio comuni vel in 

terra et vinea Segfredi. Et supra dicte domus, que sunt in civitate 

Barchinona, cum turribus et murum afrontat de parte circii / 7 in 

exio comuni sive in mansionibus Geriberti Adalberti, de orientis 

in ipsius muro sive in via trans civitatem, de meridie similiter 

sive in turribus ubi Lopardus habitat, de occiduo in exio comuni 

sive / 8 in curte ubi prefatus Lopardus habitat sive in ipsos casales 

de Emo femina. Quantum supra scripte affrontationes includunt, 

sic vendimus tibi: supra scriptum alode, terras scilicet atque vineas, 

domos cum curte / 9 et domos prefatas cum turri et murum, et de 

nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem, cum exiis


733 

et regressiis earum, ad tuum plenissimum proprium, propter precium 

CCC solidos de argento optimo cacimi in rem valentem, / 10 

id est, ensem unum optimum et unum acceptorem, et propter precium 

kaficiosf VI de ordeo, quos nos debebamus ad ipsam Cannonicam. 

Licitum etiam sit tibi ex prefatis omnibus rebus, quas tibi 

vendimus, facere quodcumque volueris. / 11 Quod si nos venditores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc venditionem venerimus 

aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeamus aut valeat 

vendicare, sed componamus aut componat / 12 tibi supra scripta 

omnia in tripplum. Et insuper hec venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Actum est hoc IIII kalendas septembris, anno XXVII regni Roberti 

regis. / 13 

*+ Berengarius comes*, + Santie, g gratiae Dei comitisse, nos 

qui hanc venditionem fecimus et firmare rogavimus. 

S+ Raiamballus. / 14 S+ Aianricus. S+ Gilelmus de Castro Vetulo. 

S+ Gitardus Odolardus. S+ Seniofredus Flavius. / 15 



1. at restituït gràcies a la còpia. 2. Escrit sobre quelcom de raspat. 

LA. a. Sancia. b. Segueix et. c. Ysaac. d. Sancie. e. largicionem. 

f. Escrit \k/aficios i precedit per be expuntuat. g. Sancie. 

357 


Bonuç, abat de la Canònica de la Santa Creu, i la resta de canonges 

venen a Raimon Guifré un alou consistent en terres, vinyes i 

cases amb cort, situat al territori de Barcelona, prop de Montjuïc, 

que tenen en penyora del comte Berenguer [Ramon I de Barcelona] 

pel valor de 18 mancusos d’or que valen sis cafissos d’ordi. 


iudaicum” (s. XIII-XIV)”; “n e XV” (s. XVII); “368 (p) Diversorum A” (Mas); “1023” 

(F-B). Caplletra “I”: 2 línies. 

In nomine Domini. Ego Bonutius, abbas Cannonice Sancte 

Crucis, cum ceteris cannonicis ibidem Deo famulantibus venditores 

sumus tibi Raimundo Guifredo, emptori. Per hanc / 2 scripturam 

venditionis nostre vendimus tibi alode nostrum proprium, terras 

scilicet atque vineas, domos cum curte. Quod habemus in territorio 

Barchinone, prope Montem Iudaicum. Advenit / 3 nobis per


cautionem pignoris, quod nobis deposuit Berengarius comes propter 

kaficios VI de ordeo ad mensuram legitimam, quos nos ei prestavimus, 

et illi debuerat nobis reddere ad placitum constitutum 

et minime / 4 fecit. Idcircho, insistente iudice Bonofilio Marco, vendimus 

tibi supra scripta omnia, que habent affrontationes de 

parte orientis in ipso aragal[l]o [q]ue tempore pluvie discurrit 

iusta Sanctum / 5 Paulum; de meridie in alode Benevenisti hebrei 

quod pignore tenet Guadallus, mense prepositus; de occiduo in ipso 

molare vel in vinea Sogfredi sive in Fonte Cova (?); de circio in 

strata. / 6 Quantum iste afrontationes includunt sic vendimus vobis: 

supra scriptum alode et de nostro iure in tuum tradimus dominium 

et potestatem, propter precium mancusos X et octo auri cocti 

valentes / 7 VI kaficios pensatos ordei. Et idcircho amplius non 

venundavimus tibi prefatum alode, quia iam venundatum habebant 

tibi supra scriptum alode Berengarius prefatus cum uxore 

sua Sancia / 8 CCC solidos de argento cacemi (?) in re valente illis 

placibile. Licitum sit etiam tibi de prescriptis omnibus rebus, 

quas tibi vendimus, facere quodcumque volueris, cum exiis et 

regressiis earum. / 9 Quod si nos venditores1 aut aliquis homo 

utriusque sexus contra hanc vendicionem iniuste venerimus 

aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeamus aut valeat 

vendicare, sed / 10 componamus aut componat tibi supra scripta 

omnia in tripplum. Et insuper hec venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Actum est hoc nonas septembris, anno XXVII regni Ro-/ 11berti regis. 

*S+ Bonucius presbiter sss*. *S+ Suniefredus presbiter sss*. 

S+ Guitardus levita, qui et iudex. / 12 *S+ Vitalis presbiter sss*. 

*Yocefredus presbiter*. Ermemirus presbiter, *+ Sigefredus levita 

sss*. / 13 *S+ Fulcus levita*. S+ Rikarius presbiter. *Sss s+ Compan 

levita*. / 14 

S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, auctoris et 

scriptoris atque sss huius venditionis die et anno quo supra. 

1. Sota vendi es llegeix dona. 

358 


Guillem, anomenat Martí, el seu fill Adalbert i la seva muller Gerberga 

venen a Bagemir, ferrer, i a la seva muller Júlia unes terres al


735 

territori de Barcelona, al lloc de Verç (Sant Just Desvern) o Fornace, 

pel preu d’1 mancús. 

ACB, perg. 1-4-66. Original. Pergamí, 84 × 205 mm. Pergamí molt aprofitat, amb 

la lletra atapeïda. Al verso: “Saeculi XI” (s. XVIII); “1023” (Mas”). Caplletra “I”: 

17 mm. 

In nomine Domini. Ego Guilielmo, que vochant Martino, et filio 

m[e]o Adalbrt et uxori mea Geriberga femina / 2 vinditores sumus 

tibi Bagemiro faber \et uxori mea Iulia/, emptores. Per ac scriptura 

vindicionis nostre vindimus / 3 vobis terra et vineas, cultum vel 

eremum, cum omni gene arborum qui ibidem sunt, fructuosi 

vel infruc-/ 4 tuosi, ubicumque invenietis nullam causam de ipsas 

ereditates que fuerunt de Esclua vel de filiis suis sive / 5 de filias 

suas. Que abemus in territorio bachinonense, in terminio de 

Vercio sive de ipsa Fornace. Advenit / 6 ad me Guilielmo Martino 

per vocem de meo homine nomine Arnallo per ipsas forasfacturas 

que ille mihi / 7 fecit vel per omnesque voces, et ad uxori mea 

per decimum vel per omnesque voces, 1 et ad me Adalbrt per 

genitorum vel / 8 per omnesque voces. Affrontad ipsa hec homnia 

supra scripta de parte circii 2 in termine de Olorda, de aquilonis / 9 

in monte de Orsa, de meridie in istrada de Sancti Iusti, de occiduo 

in ipsa strada qui pergit ad Olorda vel in ipso pugo / 10 de Germiro. 

Quam in istas afrontaciones includunt, sic vindimus nos vobis: 

predicta hec homnia, totum ab integre, / 11 cum exio vel regressios 

suos, in propter precium mancuso I in rem valentem. Quod vos emptores 

precium nobis dedisti et nos / 12 de presente manibus nostris 

accepimus. Est manifestum. Quem vero prenotata homnia, que nos 

vobis vindimus, de nostro iure in vestro / 13 tradimus dominio et potestatem, 

ad vestrum plenisimum proprium, ad homnia facere quod 

volueris. Quod si nos vinditores aut / 14 ullusque homo qui contra 

ista vindicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendichare, 

set componat / 15 aut componamus vobis prefixa homnia in duplo 

cum homne suam inmelioracionem. Et in antea ista vindicione / 16 

firma permaneat modo vel homnique tempore. 

Facta ista vindicione IIII kalendas octuber, anno XXVII 

regnante / 17 Roberto rege. 

S+ Guilielmo, s+ Geriberga femina, s+ Adalbrt, nos qui ista 

vindicione fecimus 3 et firmavi-/ 18 mus et firmare rogavimus. 

S+ Senderedo. S+ Amado. S+ Sabado. 

/ 19 S+ Bonefilius prebiter, qui scripsit cum literas superpositas 

in verso II, die et anno prefixo.


/ 20 *S+ Mirone iudice sss*. 

1. Sota la c hi ha una o. 2. Sota la primera i es llegeix or. 3. Sota la 

i hi ha un caràcter que amb el començament de la m sembla una o. 

359 

1023 gener 18 

Gerbert ven a Ermengarda deu mujades i mitja de terra situades al 

territori de Barcelona, prop de Santa Maria del Pi, que té per 

compra, pel preu de 18 unces d’or. 

ACB, perg. 1-4-64. Original. Pergamí, 195 × 314 mm. Ratllat a la punta seca molt 

marcat com a pauta per a l’escriptura. Té quatre taques d’humitat que han diluït 

la tinta sense impedir la lectura. Al verso: “Nil pro capº” (s. XVII); “1023” (Mas); 

“1-4-64” (AP). Caplletra “I”: 23 mm. 

In nomine Domini. Ego Geribertus venditor sum tibi Ermengardis, 

emptrici. Per hanc scripturam venditionis mee vindo tibi 

modiatas X / 2 et mediam et aliquid amplius de terra. Quod habeo 

in territorio 1 Barchinona, prope civitatem Barchinonam, ad Sanctam 

Mariam de ipso Pino. Advenit / 3 michi per comparationem vel per 

ullasque voces. Et afrontat prefata omnia de parte circii in strata, 

de aquilonis in ipso urenio, de meridie/ 4 in ipso stagno, de occiduo 

in terra Bernardi Gifredi. Quantum [istas] afrontationes includunt, 

sic vindo tibi: prefatas X modiatas / 5 et media et aliquid amplius 

de terra, et de meo iure in tuo trado dominio et potestate, ut facias 

exinde quodcumque volueris, in precium / 6 X et octo uncias auri 

bono et obtimo pensatas a penso legitimo. Et nihil de ipso precio 

aput te emptrice non remansit. Est / 7 manifestum. Prefata denique 

omnia, que tibi vindo, cum exiis et regresiis earum tibi ea vendo 

ad tuum plenisimum / 8 proprium. Quod si ego venditor aut aliquis 

homo utriusque sexus qui contra ista venditione venerit aut venerimus 

ad / 9 inrumpendum, non hoc valeamus aut valeat vendicare, 

set componat aut componamus tibi prefacta omnia in duplo / 10 cum 

omnem suam inmeliorationem. Et insuper hec venditio firma 


Facta venditio XV kalendas / 11 februarii, anno XXVII regnante 

Roberto rege. 

S+ Geribertus, qui ista vendicione feci et firmare rogavi. 

/ 12 S+ Geribertus, prolis Ugobertus. S+ Gitardus Bernardus. S+ 

Gitardus Regiatus. S+ Gilelmus Bellito. / 13 *S Iulianus presbiter sss*. 

*S+ Poncii, cognomenato Bonifili, clerici et iudicis*. *S+ Vivas sacerdos 

et iudex*. / 14 *S+ Guitardus levita et iudex sss*.


737 

/ 15 S+ Addalbertus levita, qui hec scripsit die et anno prefixo sss*. 

1. Sota territorio, hi ha una paraula il·legible que podria ser comitato. 

1023 [gener 19] 

360 

Gonter ven als germans Esteve i Ervigi una terra erma situada al 

territori de Barcelona, al terme de Sant Andreu de Palomar, pel 

preu de 8 sous en diners corrents. 

ACB, perg. 1-1-2294. Original. Pergamí, 100 × 278 mm. Al verso: “Carta vendicio 

de ipsa garriga” (s. XIII-XIV); “LXXXX” (s. XVI); “Lib II Antiquit. N. 277”; “Diversorum 

A. 2294” (Mas). Caplletra “I”: 19 mm. 

ACB, LA. II, n. 277, f. 92a-b. Rúbrica: “Gonter vendidit Stephano et fratri suo 

Eroigio terra hermam alodio in territorio Palomar”. Exterior recto: “n. 277” 

(Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1017” (s. XVIII). Caplletra “I”: 4 línies. 


Pel que fa a la datació, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Gonter vinditor sum vobis a Estefanus 

et fratri meo Eroigio emptores. Per anc scriptura vindicionis / 2 mee 

vindo vobis terra mea erma, que dicunt karriga, meum proprium. 

Quod abeo in territorio barchinonense, in termi-/ 3 nio de Sancti 

Andree. Et advenit mihi per mea conparacione b et per omnesque 

voces. Afrontat c ipsa terra de circi in terra de Olle-/ 4 bonus et de eredes 

suos, de aquilonis in terra de Ermesinda femina et de filos suos, 

de meridie similiter, de ociduo in psa serra. / 5 Quantum infra 

istas afrontaciones d includunt, sic vindo vobis: ipsa terra, tota ab 

integrum, cum exiis et regresis e / 6 earum, in propter precium solidos 

VIII de dinarios curibilis. Quod vos emptores precium nobis dedistis 

et ego vinditor / 7 de presentem manibus meis accepit. f Et nihil g exinde 

aput h vos emptores non remansit. Et est manifestum. Quem vero / 8 

predicta hec omnia, que ego vobis vindo, de meo iure in vestro trado 

dominio et potestatem, a vestro proprio. / 9 Quod si ego vind\di/tor 

aut ullusque homo qui contra hanc ista (inpignoracio) 1 vindicione i 

inrumpere voluerit, / 10 non hoc valeat vindicare, set componat aut 

vobis compono in duplo cum omnem suam inmelioracionem. j Et 

ista vindicio k / 11 firma et stabilis permaneat omnique tempore. 

Facta vindicione l XIIII [espai en blanc: ±4] februarii, anno 

VIIXX regnante / 12 Rodberto rege. 

S+num Gonter qui ista vindicione m fecit et firmavit et firmare 

rogavit. / 13


S+num Wiliara. n S+num Sunegilldus. o S+num Bovet. / 14 

S+ Ioanne presbiter, qui ista vindicione p scripsit cum litteras 

fusas in verso VIIII et die et anno quod supra. 

1. Ratllat. 

LA. a. tibi. b. comparatione. c. affrontat. d. affrontaciones. e. regressis. 

f. accepi. g. nichil. h. apud. i. vinditione. j. inmeliorationem. 

k. vinditio. l. vinditionis. m. vinditione. n. Guilara. 

o. Sunegildus. p. vinditione. 

361 


Andreu i la seva muller Ora venen a Miró unes terres i vinyes amb 

arbres diversos i fruiters, situades al comtat de Barcelona, al 

Vallès, al terme de Martorelles de Dalt, a Terrades, pel preu 

d’1 mancús d’or. 

ACB, perg. 3-27-320. Original. Pergamí, 125 × 242 mm. Estripat en el centre fins 

al mig, al costat dret té un gros i irregular fragment perdut i un de petit al centre 

del marge superior. Al verso: “Marto” (s. XI); “Venda de una vinya que és en lo 

terme de Martorelles” (s. XIV); “Prepositura Ganer, St. 27, n o ” (36-39); “Senyal 

verd, 49”; “1023”; “Restauración n o 210 - 3/5/82” (F-B). Caplletra “I” ornamentada: 

15 mm. 

In nomine Domini. Ego Andreo et uxori mea Ora femina vinditores 

[sumus tibi M]irone, emptore. Per hanc scriptura vindicionis 

nostre vindimus tibi / 2 terra et vinea cum arboribus et pomiferis, 

subreganea et kan[±2], [r]ego et caputrego, nostrum proprium (quod 

habemus in c). 1 Qui nobis advenit per genito-/ 3 res sive per decimum 

vel per ullasque voces. Et est hec omnia in comitatum barchinonense, 

in Vallense, in termine de Martorelias superiores vel in / 4 Terrades. 

Et affrontat hec omnia de parte circii in terra de filios de Azalaids 

femina, de aquilonis in terra de Livol femina vel de filiis suis, de 

meridie et de / 5 occiduo in terra de me comparatore vel de [meos 

e]res. Quantum istas affrontaciones includunt, sic vindimus tibi: 

terra subreganea et vinea cum arbo-/ 6 ribus et pomiferis, et ipsa aqua 

cum rego et caputrego, totum ab integrum, in propter precium 

mancoso I de auro bono obtimo. Et nihil exinde de ipso pre-/ 7 cio 

aput te emptore non remansit. [Et est] manifestum. Quem vero 

predicta hec omnia, que nobis vindimus, de nostro iuramus 2 in tuo 

tradimus dominio / 8 et potestate, cum exiis 3 et regresiis earum, tu[o 

prop]rio. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hac 

ista vindicione inrumpere tempta-/ 9 verit, non hoc valeat vendicare, 

sed [componat aut nos c]omponamus tibi ista hec omnia in duplo


739 

cum omnem suam inmelioracione. Et in antea / 10 ista vindicione 

firma permaneat om-[nique tempore]. 

[Fac]ta vindicione III kalendas marcii, anno XXVII regnante 


/ 11 S+m Andreo, s+m [Ora femina, nos qui ista vindicione] 


S+m Bonefilius levita. / 12 S+m Guifredus. S+m Guimara. 

/ 13 S+ Laurencius sacer, qui ista vindicione scripsit sss cum 

litteras fusas in verso II die et anno quod supra sss. 

1. quod habemus in c ratllat. 2. Sota la a hi ha una e. 3. Sota la i hi 

ha una o. 

1023 març 16 

362 

Judici fet en presència del comte Berenguer Ramon I i la comtessa 

Sança, els canonges i clergues de la Seu de Barcelona i els jutges 

Tudiscle, Giscafred i Joan, en la causa contra Joan, levita, canonge 

de la Seu, el qual era acusat d’haver mort uns companys seus. 

ACB, perg. 1-2-134. Original. Pergamí, 297 × 189 mm. Doblegat en molts plecs. 

Al verso: “[Iudicio.] / Cartas Ioani [canonici]”; “Compromissum” (s. XIII-XIV); “N e 

XIIII” (s. XVI-XVII); “Notabilis carta / super forma iudiciorum / antiquorum” (s. 

XVI-XVII); “Mitja Escala / Armari 1 / n. 134”; “Num...321.” (s. XVIII); “Diversorum 

B 134” (Mas). Caplletra “A” ornamentada: 18 mm. 

Ed.: DIAGO, Historia, f. 92r-93r. 

Anno Dominice Trabeacionis post millesimum XXI, 1 orta est 

audiencia in conspectu domni Berenga-/ 2 rii, marchionis comitis, 

coniugisque sue domne Sancie comitisse, assistente chaterva tam 

/ 3 primatum quam aliorum, cui interfuerunt quidam causidici, propulsantes 

unum chanonicorum sedis sanctissime / 4 barchinonensis 

cognominatum Iohannem. Dicebant enim adversum eum quod 

occise\rat/ 2 iniuste viros illis / 5 iunctos propinquitate germanitatis. 

Attamen predictus Iohannes respondens dixit: “Hoc enim quod contra 

me malum / 6 obicitis, non egi mundamque conscienciam meam 

ab hoc facinore debeo. Set non est michi 3 licitum causa per vobis 

/ 7 cum in seculari iudicio nisi exsores exefficiar Cannonice regule.” 

Ad ista quippe iurgia sopienda supra me-/ 8 moratus comes ita locutus 

est: “Volo enim ut iusticia ne depereat set, me aut meo assertore 

presente, / 9 cito compleatur, conservatis nichilhominus cunctis que 

Sancti Patres ad honorem Sancte Dei Ecclesie statuerunt / 10 et cunctis


institucionibus atque stabilitatibus que reges et antecessores mei 

specialiter barchinonensi / 11 ecclesie et illi presidentibus aegerunt 

et annuerunt.” Quapropter petitores alloqutus est ita: “Cesset ab 

inceps / 12 vestra annosa pulsacio et ite intra sinum ecclesie. Et illic 

aut episcopus aut ecclesiastici iudices vestram peticionem / 13 definiant, 

secundum quod norunt sibi Cannonice stabilitum.” His ita 

peractis, convenientibus sacerdotibus Dei ceterisque / 14 ordinibus 

illi famulantibus factaque corona, sicuti moris est, intra iam dictam 

katedralem ecclesiam, assisten-/ 15te quodam procere Guilelmo 

et agente per imperium comitis vicemque relancium, una cum ipsis, 

iusticiam / 16 petiit. Discussis namque ab utraque parte inpugnacionibus 

et requisitis testibus a parte pulsancium / 17 et minime pro\fertis, 

/ 4 ecclesiastici iudices talem dederunt sentenciam: “Debet Iohannes 

levita expiare / 18 conscienciam suam sacramentis quod non occisit 

prefatos viros neque iussit aut consiliavit occidi eos.” His / 19 ita censentibus, 

supra notatus pulsatus promisit se ita facturum, sicut et 

fecit, adstantibus causidicis et / 20 sacramentum recipientibus. Uunde5 ne ad futurum reitera\re/tur peticio, ista est ab eis confirmata paccio: 

/ 21 In Christi nomine. Ego Teudisclus et Giscafredus et Iohannes, 

[espai raspat: ±6] facientes tibi Iohanni levite / 22 pactum hoc 

securitatis, \ut/ ab odierno tempore quietus et sine aliqua pulsacione 

nostrorum supra / 23 dictorum mortis maneas propinquorum Stephani, 

scilicet, levite et Raimundi, inducimus super nos huius / 24 instruccionis 

penam ut, si in postmodum temptaverimus te propter hoc apellare, 

CCCtos solidos aureos / 25 componamus tibi. Et insuper hoc firmum 

permaneat. 

Acta est huius scripcionis institucio XVII / 26 kalendarum aprilis, 

anno XXVII regni Roberti regis. 

S+ Teudiscli, s+ Giscafredi, / 27 + Berengarius comes, + Sancie 

comitisse, qui signis atque subscriptionibus solitis / 28 hanc paccionem 

firmaverunt. 

S+ Iohannes, fratri Raimundi, qui hoc confirmo. 

/ 29 S+ Ermemirus. S+ Plancarius. S+ Durandus presbiter, qui 

istum signum / 30 Iohannes exaravi et firmavi. 

/ 31 S+ Poncii, cognomento Bonefilii, clerici et iudicis, qui hec 

edidit, scripsit / 32 atque sss die et anno quo supra. 6 

1. 1021. 2. Sota occisset amb at afegit i una r sobre la primera t. 3. Sota 

nichil. 4. Sota fer ratllat. 5. Per Unde. 6. Pel tipus de lletra, aquest document 

sembla que sigui una còpia o trasllat de l’original, per tant no hi hauria cap signatura 

autògrafa, ni tan sols la de l’escrivent.

1023 març 29 


363 

741 

Quirze i la seva muller Truitelda permuten una terra situada al comtat 

de Barcelona, al lloc anomenat Esplugues, a més de 8 mancusos 

d’or de València que lliuren al bisbe Deodat a canvi d’una 

peça de terra situada al comtat de Barcelona, a Banyols, que 

pertany a la Canònica de la Seu. 

ACB, LA.IV, n. 125, f. 42-43d-a. Rúbrica: “Chiricus comutavit sedi alode apud 

Speluncas in Lubricato”. Inter columnas verso: “n. 125” (Caresmar). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus A: 29 línies. 


In nomine Domini. Ego Chiricus et uxori mea Truitelle comutatores 

sumus Domino Deo et Sedis Sancte Crucis barchinonense. 

Per hanc scripturam conmutacionis nostre comutamus illi et Deo 

illic servientibus terram. Quod habemus in comitatu barchinonense, 

in loco que vocant Speluncas. Qui mihi advenit per comparacione, 

et ad mulier mea per suum decimum vel per ullasque voces. Et habet 

quoque terminum de parte oriente in vinea de Sendredi et in 

valle Orsera, de meridie in via, de occiduo in vinea de Suniario et 

de Illiardis femina, de circio similiter in terra de Illiardis femina. 

Quantum infra istas includunt, sic comutamus illis: predictam 

terram et de nostro iure in ius illius eam tradimus, ut faciant illis 

quodcumque voluerint, simul cum exiis et regressiis earum, et cum 

mancusos VIII de auro in rem valentem. Quod nos Deusdedit 

episcopo dedimus propter aliam terram prefate ecclesie, quod nos 

in nostro comutatione accepimus. Et est prefata terra in comitato 

barchinonense, in Bagneolis. Abet affrontationes de parte orientis 

in terra de me Chirico, de meridie in terra de Regiato, de occiduo in 

regario vel in terra de Regiato, de circio similiter vel in terra de 

Sancte Crucis et de Sancti Cucufati. Quod si nos comutatores aut 

aliquis homo contra hanc comutationem venerit ad inrumpendum 

aut venerimus, non hoc valeat vendicare, sed componat aut componamus 

illis prefata omnia in duplo cum omne / a suam inmeleriorationem. 

Et in antea ista comutacio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta comutatio IIII kalendas aprili, anno XXVII regnante 

Roberto rege. 

S+ Chiricus, s+ Truitelle, nos qui ista comutatione fecimus et 

firmamus et firmare rogavimus.


S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex. S+ 

Guilelmus sacer, sss. S+ Adroario sacer, ssss. 

S+ Adalbertus levita, qui hec scripsi sub die et anno prefixo 

et cum litteras ras et emendatas in verso VI. 

1023 abril 8 

364 

Deodat, bisbe de Barcelona, i els canonges donen per a tota la vida 

a Guislabert, levita i canonge, fill del vescomte Udalard, els delmes 

i primícies de l’església de Sant Cugat [del Rec], situada [a 

Barcelona,] al lloc anomenat Camí de Sant Cugat, que el mateix 

canonge havia construït. Quan ell mori, han de tornar a ser de 

la Seu barcelonina. 

ACB, LA.I, n. 47, f. 25b-26a Rúbrica: “Carta dodalia Sancti Cucuphatis de Camino 

cui Deusdedit episcopus et omnes canonici Barchinone obtulerunt mansos et 

decimas et primi et oblationes, defunctiones et alia multa”. Inter columnas recto: 

“n. 47” (Caresmar). Inter columnas verso: “Errat pro MCXXIII fortasis decimo 

post millesimum” (s. XVIII). Interior verso: “Anno Domini 1023” (s. XVIII). Caplletra 

“Q” ornamentada: 4 línies. 


Ed.: CAMPILLO, Disquisitio, ap. tit. XII, p. 31-34; MAS, vol. XIII, ap. XVI, p. 240- 

243; PUIG, Episcopologio, ap. XXXVIII, p. 379-380; ORDEIG, Les dotalies, doc. 135, 

p. 718-720; Catalunya romànica, vol. XX, p. 66. 

Quoniam a Domino nostro Ihesu Christo eterne retributionis 

premia non ambigimus recipere, si fideliter illi deservientes, fundatis 

in eius honore et sanctorum / c martirum opem servatis, iusticia 

suadente quatinus illic Deo famulantibus suffragationibus humanitatis 

proficium sit sub divina famulatione, ideo ego Deusdedit, 

episcopus sedis Sancte Crucis barchinonensis, annuens cum cuncta 

congregatione cannonicorum votivis precibus Gilaberti, levite et 

canonici predicte cathedralis ecclesie, filii Odolardi vicecomitis, Dei 

donatione motus, pontificali auctoritate tradidi atque donavi ecclesie 

Sancti Cucuphatis, quam ipse Gilabertus nostro assensu in honore 

Dei et predicti martiris construxit in loco qui annosa decursione 

temporum cognominatus est Caminus Sancti Cucufatis, eo quod 

ibidem venerabilis martir flammas incendii pertulit pro Christi 

nomine agonizans Diocletiani et Maximiani, tempore Galerio Barchinone 

proconsule, sub Datiano preside, res annotatas in huius 

scriptionis donatione, ut semper inconcusse in iure predicte ecclesie 

maneant, con [espai en blanc: ±2] et quamdiu supra dictus eius


743 

fundator Gilabertus vixerit, sub patrocinio Dei et episcoporum sedis 

prefate eas habeat et ministeria Deo debita fieri ibidem faciat. Post 

obitum quoque suum, licitum sit mihi et successoribus meis eandem 

ecclesiam cui Deo in sede prelocuta Deo servienti voluero aut voluerit 

dare, ita tamen ut ibi ipse ministeria fieri instituat, sicut supra 

retulimus. Oblationes autem fidelium, ibi factas aut votive faciendas, 

in donatione prenotate ecclesie simili modo confirmamus. Res 

quippe, quas ibi damus, hec sunt: decime et primitie omnium rerum 

que sunt Regiati et fuerunt Sindaredi et Benenate et sunt Petri et 

omnium coheredum illorum; decime et primitie omnium rerum 

Richarii de ipsa Gavarra; decime et primitie omnium rerum Sefredi 

et uxoris eius; decime et primitie omnium rerum Gilaberti, nuper 

baptizati; decime et primitie omnium rerum que fuerunt Lobatonis 

de Cheralto et sunt heredum eius aut fuerunt; decime et primitie 

omnium rerum que fuerunt / d Gilarani presbiteri; decime et primitie 

omnium rerum que fuerunt Marcutii Greci; decime et primitie 

omnium rerum Belliti et uxoris sue et matris sue. Supra dicta 

vero omnia, a nobis prenotate ecclesie collata et adhuc futuris temporibus 

a nobis aut a successoribus nostris aut ab aliis fidelibus ibi 

danda, per huius munificetie largitionem de nostro iure in ius prefate 

ecclesie consignamus et tradimus. Et ut hec nostre atributa collatio 

impensione robore obtineat sempiternum, nostris subscriptionibus 

ea munientes, sub duro anathemate eam constringimus personam, 

ut eterne ultione perculsa penam excomunicationis non effugiat, que 

ausa fuerit abincebs supra dictam ecclesiam Sancti Cucuphatis alicui 

laico dare aut aliquid decerpere supra dictarum rerum aut ibi futuro 

tempore adquirendarum de vire prescripte ecclesie. Et insuper componat 

in quadruplum de sue propietatis substantia omnia que exinde 

usurpaverit prenotate ecclesie mancipanda atque ab eius servientibus 

assumenda. 

Actum est hoc VI iduum aprilis, anno siquidem Dominice 

Incarnationis LXXIII 1 et regni Roberti regis XXVII. 

+ Ego Iohanes, sancte catholice et apostolice romane Ecclesie 

presul. Guifredus, sancte prime sedis narbonensis Ecclesie episcopus, 

sss +. S+ Deusdedit, gratia Dei, ac si indignus, episcopus. Sss 

Raimundus archilevita +. S+ Ermemirus, levita et sacriscrini. S+ 

Bonutius presbiter sss. S+ Suniofredus presbiter sss. S+ Seniofredus 

presbiter sss. + Sigefredus levita. S+ Compannus levita sss. + Rodlanus. 

Sss Odolardus vicecomes. Iohannes levita sss. S+ Vitalis 

presbiter sss. Sss Amalricus presbiter. S+ Audesindo sacer sss. S+ 

Richarius sacer sss. / a S+ Dalmatius levite. Ermemirus presbiter. Sss


Yodefredus presbiter. S+ Senderedus presbiter. S+ Guilelmus levita. 

S+ Adalbertus levita sss. S+ Fulcus levita. + Berengarius comes. + 

Ermesindis comitissa. + @Petrus episcopus@ +. + Guifredus presul 

+. + Wadaldus, ac si indignus, gratia Dei episcopus, sss. + Amelius 

episcopus +. 

S+ Guilaberti Marcutii, qui definivit et confirmavit omnes 

decimas tocius sui alodii, quod habet aut in antea adquisiturus erit, 

in potestate Dei et predicte ecclesie Sancti Cucuphatis et in manu 

domni Guilaberti episcopi ad suum proprium, et hoc manu propria 

corroboravit et corroborari iussit. 

Et fuit facta hec definitio et confirmatio II kalendas aprilis, 

anno XVIIII regni Henrici regis in palatio episcopali, coram viris 

subterius annotatis. 

S+ Bomparus presbiter. S+ Guitardus levita. S+ Bonutius 

presbiter. S+ Poncii levita. 

S+ Remundi, levite et iudicis, qui hanc diffinitionem et 

confirmationem scripsit et die et anno quo supra sss. 

S+ Poncius, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui hec 

scripsit et sss die et anno prefixo sss. 

1. L de lectura molt dubtosa i, a més, té un senyal de Caresmar, que la considera 

sobrera, el qual en nota adjunta al marge indica que segurament hi manca “post millesimum”. 

365 

1023 abril 17 

El·liarda ven a Quílio unes cases i terres situades al comtat de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Boi, a la vila nova, al terme de 

Benviure. 

ACB, LA.IV, n. 155, f. 54b-c. Rúbrica: “Emptio domorum terrarum vinearum in 

termini de Beviure in Sancti Baudilio”. Inter columnas recto: “n. 155” (Caresmar). 



In nomine Domini. Ego Heliardis femina vinditrice sum tibi 

Chilio femina, emptrice. Per hanc scripturam vinditionis mee vindo 

tibi casas meas proprias cum solos et superpositos, et curte et terra 

cum ficulneas et ipso puteo quod ibidem est. Et in alio loco terras 

et vineas et casales et ipsa ficulnea, meum proprium. Et est in 

comitato barchinonense, in parrochia Sancti Baudilii, in Vilanova 

vel in termine de Bevivere. Quod mihi advenit per comparacione vel 

per quacumque voces. Et affrontat ipsas casas cum ipsa terra


745 

de parte circii (et aquilonis in ista strata et in meridie in ipso arenio) 

[±12 lletres il·legibles] 1 et de occiduo in terra de Mironi Vivas. Et 

ipso alio alaude affrontat de circii in alaude de Sancti Iacobi, et de 

aquilonis in ipso torrent, et de meridie et occident in ipso alaude 

de me vinditrice. Quantum illorum affrontationes includunt, sic 

vindo tibi ipsum meum alaude, sic supra scriptum est. Et a bo-/ c nis 

hominibus est terminatum. Sic vindo tibi ab integrum, simul cum 

exiis et egressiis earum, a tuum plenissimum proprium, in propter 

precium sic vindo tibi ipsum meum alaudem per ipsum tuum alaude, 

unde cartam legitam teneo. Sic vindo tibi in ea videlicet ratione: 

quod si vos ipsum volueritis vindere, nos illum faciamus emere; et 

si nos noluerimus emere, tunc habeas licentia vindere ab aliis bonisque 

hominibus. Et de meo iure in tuo trado dominio et potestatem, 

sicut suprascriptum est, ab omni integritate. Quod si ego vinditrice 

aut ullus homo qui contra ista vinditio venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus tibi predicta 

omnia in duplo cum omni sua inmelioratione. Et in antea ista 

vinditione firma permaneat omnique tempore. 

Facta vinditione XV kalendas madii, anno XXVII regnante 

Roberto rege. 

S+ Heliardis femina, qui ista vinditione fecit et firmavi et 


S+ Suzela. S+ Arnallo. S+ Bonefilio. 

Ssss Senderedus presbiter, hec scripsit cum litteras et die et 


1. Anul·lat. 

366 

1023 maig 5 

Borrell, prevere, permuta amb el bisbe Deodat de Barcelona i els canonges 

d’aquesta Seu dues peces de vinya, situades en dos llocs diferents 

del territori de Barcelona, una al terme de Montjuïc i l’altra a Collà, 

i 6 mancusos d’or, a canvi d’unes cases situades dins els murs 

de la ciutat de Barcelona, a prop de les cases de Bernat Gelmir. 

ACB, perg. 1-2-1437. Original. Pergamí, 91 × 256 mm. Al verso: “In Monte Iudaico”; 

“CCCLXVIIII” (s. XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 3, n. 1437”; “(Num...952, ratllat)” 


ACB, LA, I, n. 408, f. 156a-b. Rúbrica: “Carta quod Borrellus presbiter comutavit 

Canonice II petias vinearum in Montem Iudaicum sive de Collano.” Interior recto:


“CCCLXVIIII” (s. XIII-XIV); “n. 408” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1023” 

(s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Borrellus presbiter comutator sum 

vobis Deusdedit, gratia Dei episcopus, una cum caterva subditorum 

kannonicorum a meorum Sede Sancte Crucis barchinonensis. 

Manifestum / 2 est enim quia placuit animis meis et placet ut inter 

nos comutatione b fecissemus de aliquid de proprietate mea, sicuti 

et facio. Dono namque vobis in vestra comutatione pecias II de vi- 

/ 3 neas. Quod habeo in territorio Barchinona, in terminio de Monte 

Iudaico sive de Collano: qui sunt separatas in duos locos. Advenit 

mihi prefatas petias c II de vineas per mea comparatione 1 / 4 vel per 

omnesque voces. Que affrontant prefata d petia I de vinea, qui est 

in Monte Iudayco, e de parte circi et de aquilonis vel meridie in vineas 

de Sede Sancte Crucis Sancteque Eulalie, de occiduo in / 5 torrente 

et in vinea qui fuit de condam Karutio. Et alia petia de vinea, qui 

est in termine de Collano, affrontant de parte circi in via, de aquilonis 

in vinea de Sancti Cucufati f octavienso sive de / 6 prefato comutator 

vel in vinea de Ataulfo, de meridie in vinea de predicto Borrello, 2 

de occiduo in torrente vel in via. Quantum iste affrontationes 

includunt sic dono vobis: prefatas petias / 7 duas de vineas in vestra 

comutationne (cum mancusos VI de auro) 3 pro vestros domos, qui 

sunt infra muros civitatis Barchinona, prope domos de Bernardo 

Gelmiro [espai en blanc: ±22, / 8 espai en blanc: ±16, raspat]. Quod 

vobis mihi de(de)distis, 4 sicut resonat in mea scriptura comutationis, 

quod vobis mihi fecistis. Ita ego 5 iure vobis 6 trado [espai en blanc: 

±3, raspat] eum vobis perenniter habendi, vindendi, / 9 donandi, comutandi 

vel faciendi exinde quod volueri(tis habeatis plenam) 7 

potestatem, cum exiis vel regresiis g earum, ad vestrum plenissimum 

proprium. Quod si ego comutator aut ullusque homo / 10 utriusque 

sexus qui contra ista comutationem venerit pro inrumpendum, non 

hoc valeat vendicare, sed componat aut ego conponam h vobis prefatas 

petias II de vineas, quod vobis comuto, / 11 in duplo cum suam 

inmelioratione. Et ista comutatio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc III nonas madii, anno XXVII regnante Roberto rege. 

*S+ Borrellus presbiter*, / 12 qui ista comutatione i feci et firmare 

rogavi. 

S+num Helias. *S+ Vitalis presbiter ss*. *S+ Mirone sacer ss*. 

/ 13 S+ Ermemirus presbiter, exarator, cum litteras rasas in linea 

VII ubi dicit “mancusos VI de auro”, et in antea ubi dicit “Gelmiro”,


747 

et in linea VIII et nona ubi fuerunt rasas et emendatas, / 14 sss die et 

anno prefixo. 

1. Sota la c hi ha una p. 2. La primera r és majúscula sobre una l. 3. cum 

mancusos VI de auro, escrit sobre raspat, inclou l’última lletra de la paraula 

anterior. 4. Síl·laba de repetida. 5. ego escrit sobre raspat. 6. vobis escrit 

sobre raspat. 7. tis, habeatis plenam escrit sobre raspat. 

LA. a. kanonicorum. b. comutacionem. c. pecias. d. perefata amb 

la primera e expuntuada. e. Iudaico. f. Cucuphati. g. regressiis. h. componam. 

i. comutacione. 


367 

Sunyer permuta amb Deodat, bisbe de Barcelona, i els seus canonges 

una casa amb cort i pou, situada fora de Barcelona, a tocar de 

la Trilla. 

ACB, LA.I, n. 237, f. 99a-b. Rúbrica: “Carta de domibus aput Trislam”. Interior 

recto: n. 237 (Caresmar); “CCIIII” (?); “anno Domini 1124” (s. XVII). Caplletra “I” 



In nomine Domini. Ego Suniario comutator sum vobis Deusdedit, 

gratia Dei episcopus, cum omni caterva subditorum canonicorum 

meorum Sede Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Manifestum est 

enim quia placuit animis meis et placet ut inter nos comutatione 

fecissemus de aliquid de proprietate mea, sicuti et facio. Dono 

namque vobis in vestra comutatione casa cum curte et puteo. Quod 

habeo foris burgo civitatis Barchinona, iuxta ipsa Trilia. Advenit 

mihi prefata omnia per (o)mea 1 comparatione vel per ullasque voces. 

Que affrontant prefata omnia de parte circi in domos vel in orto 

de Els, de aquilonis et de meridie in casalitios de Adrovario, de 

occiduo in via qui pergit ad Sancta Maria littore maris. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic dono vobis: prefata casa et curte 

cum puteo in vestra comutatione pro vestra alia casa et curte, cum 

orto et puteo, cum solos et superpositos, guttas et stillicinios, parietis 

et cum omni earum a pertinentia, simul cum mancusos quinque 

de auro cocto legitime pensatos. Ita ego iure vobis trado eam vobis 

perhenniter habedi, vin\d/endi, donandi, comutandi vel faciendi 

exinde quod volueritis, habeatis plenam potestatem, simul cum exiis 

vel regressiis earum, ad vestrum plenissimum proprium. Quod si 

ego comutator aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista 

comutatione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

sed componat aut ego componam vobis prefata omnia, quod vobis


comuto, in duplo cum suam inmelioratione. Et ista comutatio firma 


Actum est hoc IIII idus iulii, anno XXVIII regnante Roberto 

rege. 

S+m Suniario, qui ista comutatione feci et firmare rogavi. 

S+m Iohannes, s+m Aio, femina, qui in ista comutatione 

conscia sum. 

S+ Durandus presbiter sss. S+Riboarius capuscole sss. 

S+ Aime-/ b nirus, presbiter, exarator, cum litteras rasas vel 

emendatas in linea III ubi diem per mea comparatione, sss die et 

anno prefixo. 

1. o expuntuada. 

368 


Deodat, bisbe de Barcelona, i els canonges de la seu fan donació a 

favor de l’hospital dels pobres de Barcelona de diversos béns: una 

parellada de terra i dues mujades de vinya situades al territori 

de Barcelona, al terme de la Perella, al lloc de la Lliura, dues 

mujades més de vinya situades al territori de Barcelona, al terme 

de Mont Aguilar i un hort situat dins els murs de la ciutat de 

Barcelona, no lluny de la casa de Sant Miquel arcàngel, per tal 

que es construeixi un hospital per a pobres i pelegrins. Ho tindrà 

el prevere Jofre mentre visqui i passarà a la Seu barcelonina 

després del seu òbit. 

ACB, perg. 1-1-361. Original. Pergamí, 232 × 804 mm. Al verso: “Cartas de ospitale” 

(s. XI); “Antiquitatum”; “Scripsit” (s. XIII-XIV); “n e II”; “II”; “Es en lo libre de 

Antiquitats primer” (s. XVI); “Num. 361” (s. XVII); “361”; “Diversorum A.361”; “Lib. 

I Antiquit. N. 757” (Mas); “1024” (F-B). Caplletra “I”: 3 línies. 

ACB, LA.I, n. 757, f. 283d-284a-b. Rúbrica: “Deusdedit episcopus dedit ospitali 

I pariliatam terre ad libram et II modiatas vinee et in Montem Aquilarii”. Inter 

columnas verso: “n. 757” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1024” (s. XVIII). 


Ed.: PUIG, Episcopologio, ap. XXXIX, p. 380-381. 

In nomine Domini. Ego Deusdedit, gratia Dei episcopus, a cum 

subdita mihi plebe cannonicorum b sanctissime Sedis barchinonensis 

donatores summus c Domino Deo et domui que constructa est ad 

ospitalitatem d pauperum in predicta civitate sub honore Dei et prefate 

sedis. Manifestum est enim quia invenimus in sacris cannonibus


749 

quod episcopus habeat potestatem ecclesiasticarum rerum / 2 ad 

dispensandum omnibus indigentibus cum omni timore et refferencia 

Dei, ipsum quoque ex eis percipere 1 atque uti debere quibus indiget, 

vel ad suas necessarias expensas vel fratrum qui apud eum 

ospitalitatis gratia commorantur. Hoc enim inveniri potest in 

concilio antioceno et in multiis alii capitulis. Idcirco libenti animo 

et comuni assensu, sicut supra diximus, / 3 donamus iam dicta domui 

in territorio Barchinonae, in terminio de ipsa Perella, in loco de ipsa 

Libra, pariliatam una de terra et modiatas II de vineis. 2 Et hoc abet e 

terminum de parte circi in strada 3-f publica vel in vineis Guilielmi 

de Castro Vetulo, de orientis in vinea de Em femina de ipso Far, 

de meridie in ipsa Lacuna vel in mare, de occiduo in vinea de Zara 

ebrea. / 4 Et ipsas duas modiatas de vineis, qui ibidem sunt, affrontant 

de parte circi in vinea de Ermengaudo Aurucio g vel in estrada 

publica, de oriente in vineis de Bellucio de ipsa Celada, de meridie 

in ipsa pariliata de terra que superius dicta est vel in estrada publica, 

de occiduo in vinea de Gulielmi supra (supra) 4 nominati. Et in alio 

loco in territorio de Barchinona, in terminio de Monte / 5 Aquilario, 

mo-diatas II de vineis. Et affrontat de parte circi in vinea de Gondemarus, 

de oriente in vinea de Langobardo, h de meridie in ipso alaude, 

de occiduo in ipsa vinea vel in strada publica. Et ipso orto qui est 

infra muros civitatis Barchinone, non longe a domo Sancti Michaelis 

i archangeli, qui fuit de Isaac, j prolem condam Gento, que 

nuperrime est profusus aquam sacri bab-/ 6 tismatis, que afrontat k de 

parte circi in via qui inde transit et egreditur per portam novam 

eiusdem civitatis, de orientis in casas de Guilielmo presbitero, de 

meridie l in orto Sancti Mihaelis m vel in via, de occiduo in ipsa via 

qui inde dirivatur ad puteo machicio. n Hec omnia prefixa et prescripta 

ad iure et dominacione o concedimus et contradimus ad ipsum 

ospicium, p qui se inlaterat cum ipso portico aule et Sedis / 7 Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie, ut licenciam inde habeant servientes sedis 

prelibate bonum ospicium q construere ad susceptione peregrinorum 

et pauperorum ospicio r indigencium, ut ibidem conquiescant et 

pausent, usque quo releventur ad meliorem vitam et sanitatem. Hec 

omnia propter Deum et remedium anime cunctorum 5 christianorum, 

vivorum scilicet et mortuorum. Et qui contra hanc 6 prefata nostra 

largicio s / 8 venerit ad inrumpendum, sexus masculinus vel femininus, 

sub quorumqumque t secte religionis ordinatus, non sit ulli u licitum 

hoc temerare et violare, secundum cannonicam institucionem, v sed w 

stabilem et firmam in omnibus habeatur. Hoc enim modeste et 

simpliciter locum damus et concedimus ad fratri nostro Gaucefredo


presbitero, ut hec omnia prefixa iuris suo teneat et possideat, quan- 

/ 9 diu x in ista vita fuerit et vixerit, quiete et secure et sine aliqua 

mundana contrarietate. Et post hobitum suum remaneat cum omni 

suo augmento ad fideles de prefixa sede, cui benigniter episcopus 

eiusdem civitatis prefate instituerit vel ordinaverit. Et qui contra hoc, 

ut prefixum est, venerit ad inrumpendum, non sit illi licitum, sed y 

in omnibus proibitum. z Et insuper iram Dei / 10 incurrat et sub 

cannonica aa institucione devolutus et inlaqueatus atque maledictus 

incedat et cum Iuda Scariothis, qui Dominum tradidit, participacionem 

ab habeat et de penas inferni nonumquam ac evadat. Sed ad ista 

largicio ae plenam et integram habeat firmitatem iugiter in secula. 

Facta donationis scedula III idus iulii, anno XXVIII regnante 

Roberto / 11 rege. 

*S+ Deusdedit, gratia Dei, ac si indignus, episcopus, sss*. 

*Raimundus archilevita +*. *S+ Bardina levita sss*. *S+ Rikarius af 

caputscole sss*. *+ Sigefredus levita*. *S+ Dalmacius ag levita*. *S+ 

Vitalis presbiter sss*. / 12 *S+ Bonucius presbiter sss*. *S+ Suniefredus 

presbiter sss*. *S+ Wilielmus ah sacer sss*. *S+ Guilabertus subdiaconus 

ai *. *S+ Stefanus aj levita sss*. *+ Trasver presbiter sss*. *S+ Seniofredus 

clericus sss*. / 13 * Iohannes levita sss*. *Bonushomo levita, qui 

et iudex, sss*. *+ Guislibertus levita +*. *S+ Ermemirus, levita et sacriscrini*. 

*S+ Guilelmus levita*. *S+ Adalbertus levita sss*. / 14 + Berengarius, 

quamvis indignus, tamen gratia Dei sancte sedis elenensis 

episcopus +. S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex. 

/ 15 S+ Bellihominis levita, *exarator, huius scedula et notator 

procer cum emendacione in verso primo ubi dicit “sanctissime sedis 

Barchinone”, sub die et anno naviter prefixo*. 

1. re expuntuat entre p i ci. 2. Sota la i hi ha una a. 3. Sota la d hi ha 

una t. 4. Repetit. 5. La c aprofita el traç inicial de x. 6. Segueix in ratllat. 

LA. a. episcopus gratia Dei. b. canonicorum. c. sumus. d. hospitalem. 

e. habet. f. strata. g. Aurutio. h. Longobardo. i. Michelis. 

j. Ysaach. k. affrontad. l. Segueix in ipso alaude, de occiduo in ipsa vinea vel 

in strada publica. m. Michelis. n. marchitio. o. dominatione. p. ospitium. 

q. ospitium. r. ospitio. s. largitio. t. quorumcumque. u. illi. 

v. institutionem. w. set. x. quantum diu. y. set. z. prohibitum. 

aa. canonica. ab. participationem. ac. unquam. ad. set. ae. largitio. 

af. Richarius. ag. Dalmatius. ah. Guilielmus. ai. subdiachonus. aj. Stephanus. 

369 

1023 agost 18 

Teudemar i la seva muller Guisla venen a Bernat i a la seva muller 

Guisla i a Guillem, fill del difunt Pladià, una vinya situada al


751 

territori de Barcelona, al terme d’Or Trobat, a la Torreblanca, 

pel preu d’1 unça d’or. 

ACB, LA.II, n. 358, f. 120b-c. Rúbrica: “Carta de Turre Alba in termino de 

Auro Invento”. Inter columnas recto: “n. 358” (Caresmar). Exterior recto: “XXIX” 

(s. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1024” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Teudemaro et uxori mea Guilia femina 

venditores sumus vobis Bernardo et uxori tue Guila femina et Guilelmus, 

filium quondam Pladianus, emptores. Per hac scriptura / c 

vindicionis nostre vindimus vobis vinea nostra propria. Que habemus 

in territorio barchinonense, in terminio de Ora Invento, ad ipsa Turre 

Alba. Advenit nobis per comparatione vel per quacumque voces. Affrontat 

ipsa vinea de parte circi in terra de Bonutio, de aquilonis in 

vinea de Sancta Cruce Sedis Barchinona, de meridie in vinea et terra 

de Bonucio, de occiduo in terra de Bonucio. Quantum istas affrontationes 

includunt, sic vindimus vobis: in ipsa vinea ipsas duas partes, 

totum ab integre, cum exio vel regressio suo, in propter precium uncia 

I de auro. Quod vos emptores precium nobis dedisti et nos de presente 

manibus nostris accepimus. Est manifestum. Quem vero predictas 

duas partes, que nos vobis vindimus de ipsa vinea, de nostro iure 

in vestro tradimus dominio et potestate ad vestrum plenissimum proprium, 

ad omnia facere quod volueritis. Quod si nos vinditores aut 

ullusque homo qui contra ista vinditione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, set componat aut componamus vobis ipsas 

duas partes de ipsa vinea in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et in antea ista vinditio firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista vinditione XV kalendas septembris, anno XXVIII 


S+ Teudemaro, s+ Vigilia femina, nos qui ista vinditione 


S+ Sancio. S+ Seniofredus. S+ Donucius. S+ Ennego. S+ 

Bonefilius presbiter. S+ Galindus levita, qui istum nomen impressi 

de predicta Vigilia. 

Landericus sacer, qui scripsit sss die et anno prefixo. 

370 


Publicació del testament de Bernat, jurat sobre l’altar de l’església de 

Sant Martí, situada al terme de Martorelles de Dalt, al Vallès,


al comtat de Barcelona, en què fa deixes de béns mobles i 

immobles als seus germans i per a la salvació de la seva ànima. 

ACB, perg. 3-27-219. Original. Pergamí, 134 × 508 mm. Al verso: “Martorei” 

(s. XI); “Prep. Janer, St. 27, n o ” (1936-1939); “Senyal vermell, 130”; “1023” (F- 

B). Caplletra “C”: 2 ratlles. 

Condicione sacramentorum ad quarum ex ordinacione residebat 

Gelmirus sacer et iudice [espai en blanc: ±14] et in presencia 

Teudericus et Petrasius et Bernardus sacer et aliorum bonorum / 2 

hominum qui ibidem aderant. Testificant testes prolati quas profert, 

id est, Vivane levita et Martinus et Wifredus, in faciem de supra dicto 

sacerdote et iudice, ad comprobandam causam helemo-/ 3 sinariam de 

condam Bernardus. Et hec sunt nomina testium qui hoc testificant 

sicuti et iurant, id est, Durandus, Sperandeo et Adrovario. 

Iurandi autem dicimus (per Deum) 1 in primis per Deum Patrem 

Omnipotentem et per Ihesum / 4 Christum, filium eius, Sanctumque 

Spiritum, qui est in Trinitate hunus et verus Deus, et per hunc locum 

veneracionis in domum Sancti Martini, confessoris Dei, in comitatu 

barchinonense, in Vallense, in termine Mar-/ 5 toreliolas superioras, 

supra cuius sacrosancto altario has condiciones manibus nostris 

continemus et iurando contangimus, quia nos supra scripti testes 

bene scimus et in veritate sapemus et occulis nostris / 6 vidimus et 

aures nostras audivimus et de presenti eramus ea hora quando 

iacebat condam Bernardi in ipsa egritudine, hunde mortuus fuisset, 

sicut et fuit, plenam potestatem abuissent isti sui supra scripti 

helemo-/ 7 sinarii a distribuere omnem suam helemosinam pro anima 

sua, sicut illi ad eos iniuncxit per suum verbum vel per suum 

testamentum. In primis concessit a fratri meo Vives diaconus ipsa 

mea ere(re)ditate 2 in tale capcione: que redima uno / 8 captivo 3 pro 

anima mea. Et ipsum meum kavallum vindere faciatis et de ipso 

precio redimere faciatis ipsos captivos: et uno captivo pro anima 

de seniori meo Guitardi et alios pro anima mea. Et concedo a fratri 

meo Wilemus espada I minore. / 9 Et concedo a fratri meo Mirone 

ipsa medietate de ipso mulo. Et de alia medietate mancusos V a 

sorori mea Tedelende femina. Et aliud quod remanet, pro anima 

mea. Et alia espada meliore et ipso meo escudo et ipsa mea lanca 

et ip-/ 10 sum meum vestimentum, pro anima mea. Et cum hec omnia 

ordinavit, sic hobiit de hoc seculo in mense setembris. Et nos 

helemosinarii supra scripti sic iuramus in Deum et propter Deum, 

quia quantum isti testes hic testificaverunt in is-/ 11 to iudicio, 4 verum 

est et nulla fraus ne ullo malo ingenio hic inpressa non est, sed 

secundum suam volumptatem conditori est factus vel editus. Et nos


753 

testes omnia quod hoc dicimus, recte et verasciter testificamus 

adiuramus per / 12 superadnixum iuramentum in Domino. 

Late condicionis nonas novembris, anno XXVIII regnante 

Rotberto rege. 

S+m Martinus, s+m Wifredus, nos qui sumus helelemosinarii 

et pro ip-/ 13 sa helemosina hunc iuramentum iuramus. 

S+m Durandus, s+m Sperandeo, s+m Adrovario, nos testes 

sumus et pro ipsa testimonia hunc iuramentum testificamus. 

S+m Teudericus, s+m Petrasius, / 14 s+m Bernardo sacer, nos 

qui ad presenciales fuimus. 

*S+ Vivas levita sss*. 

/ 15 *S+ Poncius, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex*. 

/ 16 S+ Laurencius sacer, qui hec scripsit et subscripsit sss et 

die et anno quod supra sss. 

1. per Deum esborrat. 2. re repetit. 3. Sota la v hi ha una o. 4. Sota 

la o hi ha una u i un signe d’abreujament de m esborrat. 

371 

1024 gener 3 

Publicació del testament de Guillem Ermengol d’Oló, pelegrí a Santa 

Maria del Pui, que va ser assassinat pels seus familiars. 

ACB, perg. 1-4-345. Original. Pergamí 524 × 300 mm. Al verso: “Guillem 

Ermengardi de Olone” (s. XIV). 

In Dei nomine. Hec sunt condiciones sacramentorum de ultima 

voluptate condam Ermengaudi Olonense, quem ordinavit in suo 

testamento hubi elegit vel constituit suos advocatos helemosinarios, 

id est, Ramio habbate/ 2 et Guilielmo, fratre suo, et Seniofredo 

Luzanensi atque Gontario. Testificant testes prolati quos proferunt 

iam dictis viris in faciem Olibane 1 sacerdote vel quoram Guifredo, 

levita et iudice, id est, Guisado sacer / 3 et Isarno et alio Guisad. 

Nos testes prephati iuramus per Dominum vivum et verum 

super altare Sancte Marie, matris Domini, in chastro Olo, quia 

vidimus, quando iam dicto condam Ermengaudo suum condidit 

testamentum / 4 et precepit atque iniuncxit supra scriptos suos helemosinarios, 

in sua loquela plena, memoria integra, dum pergere 

volebat ad Sancta Maria que dicunt Puio, ut quandocumque mors 

illi advenisset in qualique loco, / 5 licitum illis fuisset plenissime 

adprehendere omnem suam facultatem et ita destribuere, sicut ille


ibi eis iniuncxit vel ordinavit per suum testamentum vel suum 

verbum. 

In primis iussit dare ipsum suum alodem de Baies ad Sancti 

/ 6 Benedicti cenobio. Et ipsum suum alodem quod abebat in commitatu 

Barchinona vel in eius terminis, et ipsum quod abebat in 

comitatu Ausona vel in eius terminis, et alium suum alodem quod 

abebat in Gerundense vel in omni loco hubicumque / 7 invenire 

potuerint, iussit remanere ad uxori sue omnibus diebus vite sue, 

si bene tenuerit suam viduitatem 2 vel castitatem. Et post obitum 

suum iussit remanere a Guilelmo, filio suo, kalafi qui est in Sagara 

/ 8 et ipsum alodem quem in Moliste vel de Orsal. Et post obitum 

suum iussit remanere ad fratres suos. Et ad Stanege, filio suo, iussit 

remanere castrum Agilo et ipsum alodem quod abebat infra 

terminum de Olo et alode de Batudas. Et post obitum / 9 suum precepit 

remanere ad fratres suos. Et ad Oto, que modo vocant Remum, 

iussit remanere ipsa Macana et ipsum alodem de Ierundense. Et a 

Folcone iussit remanere ipsum suum alodem de Corbera vel de 

Penedes vel de Sancto/ 10 Bausilii aab ipsas paradu. Et post obitum 

suum iussit remanere ad fratres suos. Et ad filias suas Anna 

Maianburias iussit remanere ipsum alodem quod abebat de flumine 

Lubrigad usque in flumine Besocio. Et post obitum suum / 11 [iussit] 

remanere ad fratres suos. Et \de/ ipsu alodem Sancti Iohannis sic 

iussit donare ipsam medietatem pro anima sua, \dum vivit, ipseque 

ipsum alodem de Olo teneat/ omnibus diebus vite sue. Et ipsum caval 

baio iussit dare pro anima sua. Et ipsum as\l/be\r/g et elme iussit 

remanere ad Stange./ 12 [Et iussit] dare medietatem preci de ipso mulo 

pro anima sua et alia medietate ad uxori sue. Et de pane et vino, 

quod abebat in omni loco, iussit dare ipsa medietate pro anima sua 

et ad novo de pane et vino ipsa tercia parte. / 13 Et de ipsa vascula 

maiore atque minore iussit dare \ipsa tercia parte/ pro anima sua. 

Et precepit uxori sue cum filiis Iulovona \et sua/ remanere in 

misericordia Dei vel Sancti Petri et de fratre suo Guilelmo. Hec 

omnia ordinavit atque constituit predictus condam Ermengaudus, 

/ 14 sicut supra scriptum est, in sua sanitate vel memoria. Postea ad 

dies plurimos vocatus est ad placitum per suos proprios consaguineos, 

id est, Guitardum vel Geribertum. Et in ipsa invitacione placiti dolose 

deceptus, gravi peri-/ 15 culo ymmenente et casu mortis interveniente, 

ibi crudeliter vulneratus atque lanceis vulneratus, subito in ipso 

placito ex hoc migravit seculo in mense isto preterito augusto, 

antequam \de/ hac re suam permutasset / 16 volumtatem. Set in hac 

ordinacione aliquit restat quod hic emendare necesse est: videlicet,


755 

quod post obitum defuncti fetu gravidam reliquid uxorem, quem lex 

posthumum apellat, et cum ceteris qui nati sunt fieri debere, / 17 

confirmat heredem. In aliis vero in quibus suam dividit facultatem, 

videmus congruum ut ipsum cui dimisit alodem suum in terminio 

castrum Olone ut eum pleniter habeat, ceteris vero fratribus vel 

sororibus uni quibus amplius alium minus contulit, det servaisi (?), 

/ 18 ut equaliter dividant paternam hereditatem. 3 

Signum Isarno, + Wisadus sacerdos sss, sig+num alio Guisado, 

testes sumus de hac causa et hunc testi legaliter confirmavimus, 

ordinante iudice, per superadnixu iu-/ 19ramentum in Domino. 

Late condiciones4 III nonas ianuarii, anno XXVIII regnante 


*Wilielmus levita sss*. Seniofredus Luzanensi. *Si+gnum 

Gontarius*. 

/ 20 Seniofredus levita, qui istam condicionem sacramentorum 

scripsit et in secundo versu I littera rasit atque emendavit, et in 

VII\mo/ rasit, et in XI\mo/ in iibus locis superposuit, et in XIII\mo/ 

in uno rasit, et in duobus superposuit, sss et in finem sub-/ 21scripsit die et anno quo supra. 

1. O interlineada sobre raspat. 2. Al doc. virgenduitatem; les lletres sobreres 

van ser raspades pel mateix escrivent. 3. her- (espai en blanc) -reditatem. 

4. condicionis, -e- com si fos el pic de la i. 

372 

1024 gener 9 

Llobeta, dona, permuta amb Martí i la seva muller Ermessenda una 

terra amb arbres i una vinya, al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al terme de Martorelles de Dalt. 

ACB, perg. 3-27-315. Original. Pergamí, 102 × 314 mm. Al verso: “Marto” (s. XI); 

“Carta de conmutació feta de terra qui és a Martoreyes” (s. XIV); “Prepositura 

Gener, St.27, n o ” (36-37); “Senyal verd, 44”; “1024” (F-B). Caplletra “I”: 21 mm. 

In nomine Domini. Ego Lobeta femina commutatrice sum vobis 

Martino et uxori sue Ermesinda femina. Manifestum est enim quia 

commu-/ 2 to vobis terra cum arbores et vinea mea ereditate. Et est 

ipsa ec omnia in commitato barchinonense, in Vallense, in termi- 

/ 3 ne de Marturilias superrioras. Et advenit mihi per ienitoris meos 

vel pro ullasque voces. Et afrontat ipsa ec omnia de circi in / 4 vinea 

de me Lobeta vel de meos eres 1 et abet destros XXIIII, et de aquilonis 

in vinea de Igela et abet destros XII, et de me-/ 5 ridie in via et abet 

destros XXII, et de occiduo in vinea de Pasqual et abet destros VIII.


Quantum in istas IIII or afrontacio-/ 6 nes includunt, sic commuto 

vobis: ista terra cum arbore et vinea, totum ab integrum, qui mihi 

vos commutacione fecit, sicut super-/ 7 rius ressonat, cum exio vel 

regressio, vestro a proprio, libera in Dei nomine abeas plenam potem 

a proprio. Quod si ego aut ullusque ommo / 8 qui contra anc ista 

commutacione inrumpere temtaverit, non oc valeat vindicare, set 

componam aut componam vobis ipsa ec / 9 omnia, qui est superra 

scripta nominata, in duplo cum omnem suam inmeliioracionem. Et 

in antea ista commutacione fir-/ 10 ma permaneat omnique tempore. 

Facta commutacione V idus ienerii, anos XXVIII rennantem 

Roberto rex. 

/ 11 S+ Lobeta femina, qui ista carta commutacione fecit et 

firmare rogavit. 

S+ Petrassio. S+ Ansolfo. / 12 S+ Bernardo. 

/ 13 S+ Gelmiro presbiter, qui ec scripsit sub die et anno quod 

superra. 

1. me Lobeta vel de mos er- escrit sobre raspat. 

373 

1024 gener 17 

Pere ven a Ermengol, fill d’Oruç, dues mujades de terra situades al 

territori de Barcelona, al Pi, prop de la llacuna Lantana, que té 

per compra, pel preu de 16 mancusos d’or cuit pel jueu Bonhom. 

ACB, perg. 1-4-67. Original. Pergamí, 121 × 195 mm. Al verso: “lacuna literaria” 

(s. XI); “nil pro cap” (s. XVII- XVIII). 

In nomine Domini. Petro pr[oli]s Vivanus, vinditor sum tibi 

Ermengaudus, filius Orucio condam, et 1 [±9] / 2 [±20] emptores. Per 

hanc scripturam vindicionis nostree vindo vobis terra, id sunt, mo- 

/ 3 diatas II et amplius. Que sunt in territorio barchinonense ad ipso 

Pino vel ad ipsa Laguna Lantanna. / 4 Que mihi advenit per mea 

comparacione vel per ullasque voces. Que afrontat de circio in estrata 

qui per-/ 5 git ubique, de oriente in terra de Bernardus Gelmir vel de 

nos emptores, de meridie in terra de Sancti Mikael, de occiduo / 6 in 

terra de Guadal. 2 Quantum iste 3 afrontaciones includunt et isti 

termini resonant, sic vindo vobis: / 7 prefata omnia, totum ab integre, 

in precium mancosos XVI de auro cocto de manu de Bonom ebreo. 

Quem / 8 vero predicta omnia, que ego tibi vindo, de meo iure in 

vestro trado dominio et potestate, ad vestrum plenissi-/ 9 mum proprium, 

4 ut faciatis exinde quodcumque volueritis, simul cum exiis


757 

et regresiis earum. Et nihil / 10 de ipso precio aput vos emptores non 

remansit. Et est manifestum. Quod si nos 5 vinditores aut aliquis homo 

/ 11 utriusque sexus qui contra hanc vendicione venerit aut 

venerim ad inrumpendum, non hoc / 12 valeat aut valeam vendicare, 

set componat aut componamvobis prefata omnia in duplo cum / 13 

omnem suam inmeliorationem. Et inantea ista vendicio firma 


Facta / 14 vendicio XVI kalendas februarii, anno XXVIII regnante 


*S+ Petrus*, qui ista venditione feci et manu / 15 propriafirmavi 


/ 16 *S+ Dalmacius levita*. *S+ Guifredus*. *S+ Marcus sss*./ 17 

S+m Iohannes. 

/ 18 *S+Adalbertus* levita, qui hec scripsi sss. 

1. Segueixen unes paraules il·legibles raspades de ±9 lletres a la primera línia. 

A la línia següent hi ha ±20 lletres raspades il·legibles. 2. Segueixen una serie de paraules 

il·legibles de ±5 lletres raspades. 3. Segueix una lletra il·legible raspada. 4. Sota 

la i hi ha una o. 5. Sota nos es llegeix ego. 

374 


Oruç ven a Esteve i al seu germà Ervigi una feixa de terra situada 

al comtat de Barcelona, al terme de Santa Eulàlia, pel preu d’1 

sester entre pa i vi. 

ACB, LA.II, n. 262, f. 88a-b. Rúbrica: “Aurucius vendidit Stephano et Eroigio I 

fexam terre”. Interior recto: “n. 262” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 

983 [l’any és ratllat]” (s. XVIII); “1024” (Mas). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

F: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Aurucio vinditor sum vobis Estephanus 

et fratri meo Eroigio, emptores. Per hanc scriptura vinditionis nostre 

vindimus vobis fexa I de terra mea propria. Que abeo in comitato 

barchinonense, in terminio de Sancta Eulalia. Et advenit mihi per 

mea comparatione et per meas omnesque voces. Affrontat ipsa terra 

de circii in vinea de Ecolina femina, de aquilonis in vinea de 

Sendevauzus, de meridie in terra de Malainnegus, de occiduo in terra 

de Ecolina. Quantum infra istas affrontationes includunt, sic vindo 

vobis: ipsa terra, tota ab integre, cum exiis et regressiis earum, in 

propter precium sestario I infer pane et vino. Quod / b vos emptores 

precium nobis dedistis et nos vinditores de presente manibus meis


accepit. Et nichil exinde apud vos emptores non remansit. Et est 

manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que nos vobis vindo, 

de me iure in vestro trado dominio et potestatem, a vestro proprio, 

cum exio atque regressio suo. Quod si ego vinditor aut ullusque homo 

qui contra hanc ista vindicione inrumpere voluerit, non hoc valeat 

vindicare, sed componat aut componamus vobis ipsa terra que ego 

vobis vindo in duplo cum omni sua inmelioratione. Et ista vinditione 

firma et stabilis permaneat omnique. 

Facta vinditione XV kalendas marcias, anno XXVIII regnante 


S+m Aurutio, qui ista vinditione fecit et firmavit et firmare 

rogavit. 

S+m Sonegildus. S+m Segovinus. S+m Galindus. 

S+ Ioannes presbiter, qui ista vinditione scripsit sss et die et 


375 

1024 març 4 

Gualarig i la seva muller Domela venen a Gaudemar un tros de terra 

amb arbres, situada al comtat de Barcelona, al terme de Lloberes, 

al lloc anomenat Planes, que tenen pels seus parents i per delme 

conjugal, pel preu de 10 sous. 

ACB, perg. 1-4-68. Original. Pergamí, 105 × 265 mm. Al verso: “de Gaudemar 

sum XXII” (s. XVI). 

In nomine Domini. Ego Gualarigo et uxori mea Donela vinditores 

su[mus] tibi Gaudemar, emtore. Per hanc scriptu-/ 2 ra vindiciois 

nostre vindimus tibi pecia I de terr[a], chulta et e[rem]a, cum 

omnis genera arborum qui infra sunt. / 3 Qui michi advenit ad m[e] 

Gualarigo per genitores meos et per ull[as]que voces, et ad me Donela 

per meum decimum et per ullas-/ 4 que voces. Et est hec omnia in 

chomitatum barquinonense, in termine de Loberes, in locum que 

dicunt Planas. Et / 5 affrontat hec omnia de parte orientis in terra 

de Guadamir ad ipsa Figerola, et de meredie in torente qui per Planas 

/ 6 discurit, et de occiduo in terra de Maria et de filiis suis, et de 

circi in terra de Totfret et de Guifret eres suos. Quan-/ 7 tum istas 

afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra, culta et erema, 

et cum omnis genera arborum qui infra / 8 sunt, fructuosis et 

infructuosis, ab integre \ipsam vestram partem/, cum exios et regresi\o/s 

suos, in precium solidos X Et nichil exinde non remansit.


759 

Et / 9 est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que nos tibi 

vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potesta-/ 10te, ad proprio. Quod si nos vinditore aut ullusque homo qui contra 

hac ista vindicione venerit pro inrupendum, non hoc va-/ 11leat vindicare, set componat aut componamus tibi hec omnia in duplo 

cum omnem suam inmelioracione. Et in antea ista / 12 vindicio firma 


Facta vindicione IIII nonas marcii, anno XXVIII regnante 

Roberto / 13 rege. 

S+m Gualarigo, s+m Donnela, qui ista vindicione fecimus et 


/ 14 S+m Seniofred. S+m Ollesindo. S+m Boveto. 

/ 15 Sss Archimundo diacono scripsit cum litera superpositas in 

verso VIII et sss die et anno quod supra. 

376 

1024 juny 3 

El comte Berenguer Ramon I de Barcelona i la seva muller Sança venen 

a Bernat i a Guadall un feu o fisc situat al comtat de Barcelona, 

als llocs de Collsabadell, Sanata, Vilar de Auid, Montells i Corró 

d’Amunt, pel preu de 700 sous d’argent òptim de Càsim. 

ACB, perg. 1-2-473. Original. Pergamí, 362 x 390 mm. Doblegat en molts plecs. 

Al verso: “Vendicio de Senata, de Sabadellum et de Corro et aliorum locorum”; 

“Carta Berengarii comitis” (s. XIII-XIV); “Roberti regis anno 28 [9 setmbre ?]” 

(s. XVI-XVII); “Mitja Escala, Armari 2, n. 473”; “1021”; “Num. (1494, ratllat)” (s. XVIII); 

“Antiquitatum III 137” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 27 mm. 

ACB, perg. 1-2-473 bis. Còpia del s. XI sense datació. Pergamí, 101 x 655 mm. 

Al verso: “Kartes de Collo Sabatelli”; “(Cartas de Collo Sabatelli) vendicionis quam 

fecerunt Berengarius comes super Colle de Sabadel Bernardo et Guadaldo 

emptoribus et super aliis locis” (s. XIII-XIV), “Saeculi XI” i “1024” (s. XVIII) i 

“Antiquitatum III 137” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 24 mm. 

ACB, LA, III, n. 137, f. 48b-c. Rúbrica: “Berengarius comes vendidit \sedi/ fevum 

apud Collo Sabatelli, Senata, in Vilar [Daudid ?] et in Montels, in Corrone Iusano.” 

Inter columnas recto: “n. 137” (Caresmar). Exterior recto: “Corro Subira” (s. XV- 

XVI). Exterior verso: “Anno Domini 1024” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

F: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Berengarius, 1 gratia a Dei b marchio 

comes, una cum coniuge mea Santia c comitissa venditores sumus 

vobis Bernardo et Guadallo, d emptoribus. Per hanc / 2 scripturam


venditionise nostre vendimus vobis ipsum nostrum fevum sive 

fiscum, a’ quod nos habemus in comitatu barchinonensi, scilicet quod 

vos retinetis in loco quem / 3 dicunt Sabatellum, et in locof quem 

dicunt Senata, et in loco quem dicunt Vilarg de Auid, et in loco quem 

dicunt Montells, b’ et in loco quem dicunt Corrono / 4 Subteriore. h Hec i 

omnia vendimus vobis: terras scilicet et vineas, casas et curtes, j ortos 

et ortalibus, prata et pascua, montes et valles, fontes et aquas, silvas 

/ 5 et garricas, c’ omnia et in omnibus, quidquidk-d’ dici vel nominari 

potest, quod pertineat ad prefatum fevum2 sive fiscum, e’ cum 

omnibus finibus et terminis / 6 atque pertinenciisl-f’ sive aiacentiisg’ eorum, in aderato et definito precio solidos DCC de argento optimoh’ 

cazmino in rem valentem et nobis satis amabi-/ 7lem, quam nos 

propter hanc venditionem recepimus. Et est manifestum. Predicta 

vero omnia, que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestrum 

tradimus / 8 dominium et potestatem, ut ab hodierno die et tempore 

supra dicta omnia maneant in vestro iure contradita ad faciendum 

exinde quodcumque vo-/ 9lueritis, et nullam vocem in supra dictis 

omnibus rebus ad opus nostrum sive nostrem posteritatis reservamus. 

Seti’ omnes voces, quas nos ibi habemus aut aberen-j’ / 10 debuimus, 

vobiso vendimusk’ ad faciendum quodcumque volueritis, in eo scilicet 

modo et ordine: ut si tu Bernardus3 supra dictus ab hoc seculo ante 

obieris / 11 quam prefatus Guadallus, omnia supra dicta, p sicut 

superius ordinata sunt, 4 remaneant in iure et potestate prefati 

Guadalli, ut faciat exinde / 12 quodcumque voluerit; et siq predictus 

Guadallus ante vitam finierit quam tu Bernardus predictus, similiter 

omnia supra dicta integri-/ 13ter et absque diminutione5-r deveniant 

in iure et tua potestate, ut facias exinde quodcumque volueris. Quod 

si nos venditores aut / 14 aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

venditionems venerit adl’ inrumpendum aut venerimus, non hoc 

valeat aut valea-/ 15mus vendicare, setm’ componat aut componamus 

vobis prefata omnia in duplo. n’ Et in antea ista venditione firma 

permaneat / 16 omnique tempore. 

Actum est hoc III nonas iunii, anno XXVIII regni Robertit regis. u 

*+ Berengarius comes*, / 17 s+ Santia, gratia Dei comitissa, nos 

qui h[anc ven]ditionem fecimus et firmamus et firmare rogavimus. 

/ 18 *S+numv Gitarduso’ Arnallus*. *S+ Ermemirus levita et 

sacriscrini*. *+ Guilielmusp’ Seniofredus*. / 19 *Wilielmusq’ ss*. 

*Reinardus*. *S+ Compannusw levita sss*. / 20 *S+ Poncius, cognomento 

Bonusfilius, clericus et iudex ss*. *Odolardus vicescomes*. x 

/ 21 S+ Adalbertus levita, qui hec scripsi ss.


761 

1. Sota la u hi ha una o. 2. Sota la v hi ha sc sobre raspat. 3. Sota la 

d hi ha una u. 4. Sota la n hi ha una u. 5. Sota la primera i hi ha una o i 

sota la u hi ha una a. 

Perg. 1-2-473bis. a. Sota la r hi ha una o. b. Sota la D hi ha una c. c. Sancia. 

d. Guadaldo. e. vindicionis. f. locum. g. Villar. h. Supteriore. 

i. Hec. j. A continuació et. k. quicquid. l. pertinentiis. m. Manca a la 

còpia. n. habere. o. Sota la b hi ha una o. p. scripta. q. A continuació 

[espais raspats: ±2]. r. diminucione. s. vendicionem. t. Rotberti. u. Hec 

scriptura translata est ab autentica ne sit perdita neque per ullo ingenio dissimulata. 

v. s+. w. Companius. x. vicecomes. 

LA. a’. fischum. b’. Montels. c’. guarricas. d’. quicquid. e’. fischum. 

f’. pertinentiis. g’. adiacentiis. h’. obtimo. i’. sed. j’. habere. 

k’. vindimus. l’. aut. m’. sed. n’. dupplo. o’. Guitardus. p’. Guilelmus. 

q’. Guilielmus. 

377 


Jacinta i els seus fills Mir, Em i Engúncia permuten amb Ermegel 

i Trasmira, esposos, una terra situada al comtat de Barcelona, 

al terme de Terrassa, al lloc de Sants, per una altra situada a 

la Rovira de Sunyer. 

ACB, perg. 1-4-73. Original. Pergamí, 100 × 422 mm. Al verso: “Iacita cum filio 

meo Mir et Em et Enguncio comuta Ermegel et uxor mea Trasmira. Per hac 

scri comutamus vobis / terra et arboribus fra qui michi adve 

ad de ieni\t/ores meos vel per quacumque voces in villa de Sanctis. Et afrontat 

de orientis / in ipso torrente, de meridie in terra de Mir, de hocciduo in alo 

de Sancti Quirici, de circi in terra de Ermegel.” (s. XI); “Carta comutacionis” (segles 

XIV-XV); “Siglo XI” (s. XX); “1025” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 40 mm. 

In nomine Domini. Ego Iacinta cum filiis meis Mir et Em et 

Engucia 1 comutatores sumus vobis Ermegel et uxori mee Trasmira. 

Comutamus nos vobis terra / 2 et arboribus qui infra sut 

glandiferis, francum nostrum proprium. Qui nobis advenit de 

genitores nostros vel per quacumque voces. Et est hec omnia in 

comitatu Barquinona, infra termine Terra-/ 3 cia, in locum que dicut 

Sanctis. Et afrontat de orientis in ipso torrente, de meridie 

in terra de Mir, de hocciduo in alode de Sancti Quirici, de circi in 

terra de Ermegel. Quantum / 4 istas afroncaciones includunt, sic 

comutamis vobis: iam dicta omnia ab integre, cum exiis vel regresiis 

earum, et nos accepimus in nostra comutacione pactum vel placitum 

/ 5 terra franca qui est ad ipsa Ruira de Suniario vice. Et est 

manifestum. Et de nostro iuro vestram trado dominio et potestatem 

ad omnia que volueritis facere. Quod si nos co-/ 6 mutatores aut aliquis 

homo qui contra hanc ista comutacione venerit pro inrumpendum, 

non hoc val\e/at vindicare, set conponat aut conponamus vobis / 7


iam dicta omnia in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et 

in antea ista comutacione firma permaneat omnique tempore. 

Facta comutacione XVIIII kalendas agusti, / 8 anno XXVIIII 

regnante Robertus rege. 

S+num Iachinta, s+num Mir, s+num Emo, s+num Enguncia, 

qui ista comutacione fecimus et firmare roga-/ 9 vimus. 

S+num Guifred. S+ Martino, que vocant Mataref. S+num 

Borrel. 

/ 10 Ss Donucio presbiter scripsi. 

1. Fins al final del document sembla lletra d’una altra mà. 

378 


Bernat, fill del difunt Bernat, i la seva àvia Em fan donació a favor 

de l’església de Sant Cristòfol del Far d’un alou consistent en 

terres, vinyes i cases amb corts que són de Gontrigo. 

ACB, LA.III, n. 125, f. 44a-b. Rúbrica: “De Sancto Christoforo de Far de suis 

alodiis”. Interior recto: “n. 125” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1025” 

(s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada amb entrellaçats vegetals, tipus F: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus, proli condam Bernardus, 

et avia mea Hem / b femina donatores \sumus/ ad domum Sancti 

Christofori de ipso Far. Certum quidem et manifestum est enim quod 

sic animis meis placet, nullus quoque cogentis imperium nec 

suadentis ingenio, sed propria et expontanea nostra hoc elegimus 

cum Deo bona voluntas, ut aliquid de nostro alode ad domum Sancti 

Christofori donare debemus, sicuti et facimus. Donamus namque 

ipsum alodem, qui sunt de Gontrigo, id sunt, terras, vineas et casas 

cum curtes, cum solos et superpositos. Qui mihi advenit ad me 

Bernardus per genitori meo, et Odem femina per mea comparatione 

sive per ullasque voces. Affrontat ipsa omnia supra dicta de parte 

circi in vias forcades, de orientis in casa de Belone, de meridie in 

ipsas paredes, de occiduo in ipsas caselas. Quantum infra istas affrontationes 

\i/ncludunt, 1 sic donamus: ipsa omnia supra nominata 

ad domum Sancti Christofori, totum ab integrum, in tale conventu 

ut iam semper fiat ipsa ecclesia supra scripta bene cantata usque 

in finem seculi, sicut canonica auctoritas pro Deum iubet et remedium 

animas nostras, et remaneat in potestate de illos quod ego 

Bernardus post obitum meum debitare, una cum exios et regressios


763 

earum, a proprio. Quod si nos donatores aut ullusque homo supposita 

persona qui contra ista donatione venerit ad inrumpendum, 

in primis iram Dei incurrat super eam et cum Datan et Habiron 

et Iuda Scharioth participationem accipiant et in antea componat 

ipsa omnia super facta ad domum Sancti Christofori in vinculo in 

duplo cum omnem suam inmelioratione. Et hac donatio firmis 


Facta donatione XII kalendas augustas, anno XXIX regno 

Roberto rege. 

S+m Bernardus, s+m Eme femina, nos qui ista donatione 


S+m Seniofredi. S+m Mirone. Mirone scripsit et sss. Sss 

Seniullo levita. 

Sss Guilelmus sacer scripsit et sss sub die et anno quo supra. 

1. m anul·lada amb puntuació per sobre. 

379 


Ermemir i la seva muller Guifreda permuten una casa amb el bisbe 

Deodat per una terra situada al territori de Barcelona, a les Arenes, 

que tenen per compra i per delme conjugal. 

ACB, perg. 1-1-872. Original. Pergamí, 208 × 205 mm. “nº VIII” (s. XVII); “CC Minus 

V” (s. XII); “De arenas” (s. XII); “De arens in Barchinona” (s. XII); “Diversorum 

A” (Mas); “1025” (Mas); “369” (Mas). Caplletra “I”: 7 línies. 

LA,I, n. 629, f. 232c-d. Rúbrica: “C commutationis apre Arennos”. Exterior verso: 

“n. 629” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1025” (s. XVIII). 


In nomine Domini. Ego Ermemirus, simul cum coniux mea 

Guifreda, comutator a sum tibi Deusdedit, b gratia / 2 Dei episcopus, una 

cum cannonicis c tuis. Manifestum est enim quia placuit animis 

(meis) 1 nostris et placet ut / 3 inter nos comutacionem fecissemus aliquid 

de proprietate nostra, sicuti et facimus. Donamus namque / 4 vobis 

in vestra comutacione d terra nostra propria. Quod habemus in territorio 

barchinonense ad ipsos Arennos. / 5 Qui mihi advenit ad me Ermemirus 

per mea comparatione et ad me Guifreda per meum decimum 

vel per ullasque / 6 voces. Que affrontat de parte circi in vinea de Zara 

ebrea, de aquilonis in ipso torrente qui venit / 7 per Monterols, de meridie 

in terra de Galindus levita, de occiduo similiter in terra de predicto 

Galindo. Quan-/ 8 tum infra istas totidem affrontaciones e includunt


et isti termini ambiunt, sic donamus vobis: in vestra / 9 comutacione f 

propter vestrum g casalem, h quod nobis commutastis, i sicut in nostra 

resonat scriptura, quod nobis fecistis. / 10 Ita nos iure vestro eam tradimus 

vobis perhenniter habendi, vindendi vel faciendi exinde quod 

/ 11 volueritis, libera in Dei nomine habeatis plenam potestatem, cum 

exio vel regressio suo, ad vestrum / 12 plenissimum proprium. Quod 

si nos commutatores j aut ullusque homo utriusque sexus qui contra 

/ 13 hanc commutacionem k venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, set componat aut / 14 componamus vobis predicta ea omnia 

in duplo cum omnem suam inmeliorationem. Et hanc comuta-/ 15 

cione l firmis et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta comutacione m X kalendas / 16 octobris, anno XXVIIII n 

regni Roberti regis. 

/ 17 *S+ Ermemirus*, s+num Guifreda femina, nos simul qui 

ista comutacio-/ 18 nem o fecimus et firmavimus firmarique rogavimus. 

S+num Bellus. S+num Bonifilius. / 19 S+num Borrellus. *S+ Stephanus 

2 levita * sss. *S+ Iohannes levita*. 

/ 20 S+ Bellihominis levite, exarator, et sub die et anno prefixo 

cum / 21 litteras fusas in linea II. 

1. meis ratllat. 2. Sota la p hi ha una o. 

LA. a. commutator. b. Desdedit. c. canonicis. d. comutatione 

e. affrontationes. f. comutatione. g. nostrum. h. casale. i. comutastis. 

j. comutatores. k. comutationem. l. comutatione. m. comutatione. 

n. XXIX. o. comutationem. 

380 


Berenguer Ramon I, comte de Barcelona, i la seva muller Sança, 

comtessa, fan donació a Guillem, fill del difunt Sunyer, d’un alou 

que tenia Queruç al comtat de Barcelona, al seu territori, al lloc 

anomenat Provençals, tot canviant-lo per un alou situat al comtat 

de Cerdanya, al lloc de Planoles, amb l’església de Sant Vicenç 

màrtir, que el comte Guifré li ha pres injustament. Els comtes 

també li fan donació d’un altre mas que té Queruç amb la 

condició que si el comte Guifré retorna a Guillem l’alou de Planoles 

l’esmentat Queruç recuperarà tots dos masos abans de dos 

mesos. Si el comte Guifré no torna el dit alou a Guillem, aquest 

podrà quedar-se el primer mas de Queruç. A més a més, els comtes 

li venen els béns esmentats amb dues mujades de vinya situades 

a Romanet, pel preu de 2 unces d’or.


765 

ACB, perg. 1-1-2343. Original. Pergamí, 290 x 369 mm. Aquest pergamí havia 

es-tat doblegat amb plecs molt petits que encara es veuen. Al verso: “Num. 2343” 


In nomine Domini. Ego Berengarius com[es?], gratia Dei 

inclitus comes atque marchisus, una cum coniuge mea Santia, 

venerabilis comitissa, nos vero pariter / 2 in unum, donatores sumus 1 

tibi Wilielme, prolis condam Suniarius. Certum quidem et manifestum 

est enim quia de promto animo bonamque / 3 volumptatem donamus 

tibi alodem, quod Cherucius habebat vel tenebat atque possidebat in 

comitato nostro barchinonense, in confinio vel in eius / 4 territorio, 

in locum vocitatum Provincialis, pro alium tuum alodem, quod pater 

tuus habebat vel tenebat in comitatum cerdaniense et tibi relinquid, 

/ 5 sicut resonat in tuam scripturam emptionis. Est namque ipsum 

alodem in predictum comitatum, in locum vocitatum Planezoles, 

cum ecclesia 2 qui in eodem / 6 alodem est sita vel fundata in onorem 

Sancti Vincentii martir Christi, et cum domibus vel curtibus, cum 

solos et superpositos, qui in predictum alodem sunt fundatos / 7 vel 

positos, cum eiusdem strumentibus. Quod Wifredus comes iniuste 

et absque lege tollit vel disuasit ex tua potestate. Et pro hoc donamus 

/ 8 tibi ipsum alodem de predicto Cherutio, sicut supra in textum 

est, vel per alium masum quod prelibato Cherutio tenet vel possidet, 

in ea, videlicet, / 9 ratione: ut si predictus comes recuperaverit te in 

tua pote[st]ate predictum alodem, aut de proles tuos vel \con/sanguineos 

tuos, vel viven-/ 10 tis cuiuslibet homo utriusque sexus cui tu 

volueris aut relinqueris, sicut lex gotica iubet, quod Sanctorum 

Patrum dimulgaverunt atque / 11 sanxerunt, statim infra duobus mensibus 

prescriptus Cherutius recuperet supra nominatum alodem sine 

ullo inpedimento. Et si predictus / 12 comes Wifredus aut filiis suis 

tibi non rendederint, aut cui tu volueris vel relinqueris, ut fatias de 

supra taxato \alodem/ 3 de predicto Cherutio / 13 quodcumque volueris, 

vindendi, donandi, comutandi in arbitrio tuo consistat. Affrontat 

quippe predictum alodem de parte circ[ii?] / 14 in alodem de Sancti 

Petri sedis Vicco, de aquilonis vero parte in alodem de Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie sedis Barchinone, de meridie vero parte / 15 

in alodem de prefatus comes Berengarius, de occiduo 4 in alodem 

de Bonutio prolis condam Vives. Quantum infra istas totidem affrontaciones 

/ 16 includunt et isti termini ambiunt, sic donamus tibi: 

ea omnia prescripta cum duabus modiatas de vineis qui sunt in 

Romanedo, simul cum exiis vel / 17 regressiis earum, ad tuum plenissimum 

proprium, pro duabus untias auri. Quod tu nobis exinde 

dedisti et nos ad presens manibus nostris recepimus. Est ma-/ 18 ni-


festum. Quod si nos donatores aut ullusque homo utriusque sexus 

qui contra hanc donatione venerit pro inrumpendum aut nos 

venerimus, non / 19 hoc valeat vendicare, set componat aut 5 componamus 

tibi ea omnia prefata in duplo. Et hanc paginola donationis 

semper permaneat / 20 inconvulsa. 

Acta pagina donationis IIII nonas november, anno XXVIIII 

regni Roberti regis. 

/ 21 *+ Berengarius*, s+num Santia, gratia Dei comitissa, nos 

pariter in unum, qui istam donatio-/ 22 nem fecimus et testes firmare 

rogavimus. 

S+num Aienric. S+num Bonifilii, prolis condam Ugoni. \*Goceran 

/+\*/ 6 . \*Oliba Iovan 7 +*/. / 23 *S+ Vivas, sacer et iudex*. 

*Remundus +*. 

/ 24 S+ Bellihominis levite exarator et sss sub die et anno prefixo 

cum litteras fusas vel emendatas. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. Sota la segona c hi ha una e. 3. Aquesta 

paraula porta un senyal que indica el lloc on cal intercalar-la en el text. 4. A continuació 

abreviatura supèrflua. 5. Sota la a hi ha una n. 6. Aquesta signatura es troba 

al començament de la ratlla 21, davant de la del comte, però creiem que aquesta situació 

és més adient. 7. També podria ser Govan. 

381 


Bonafilla ven a Sanla una peça de terra situada al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Polinyà per 1 mancús d’or i tres aimines 

d’ordi. 

ACB, perg. 1-2-888. Original. Pergamí, 98 × 328 mm. Al davant, en un espai al 

mig de la subscripció notarial “nº 613” dins un cercle (s. XVII). Al verso: “Venda 

de una terra a Polinyà” (s. XVI); “12 kalendas janer, any 29 del Rey Robert, any 

1024. Bonafilla vené a Sala una pessa de terra en Polinyà per preu de un mancús 

y 4 emines de ordi” (s. XVII); “1024”; “1-2-888” (JB). 

In nomine Domini. Ego Bonafilia femina vinditrice sum tibi 

Sanla, emtore. Per anc scriptura vindicionis me vindo tibi / 2 pecia 

una de terra mea propria. Qui mihi advenit per genitores meos sive 

per quaqueque vo. Et est ipsa terra in homi-/ 3 tatum 

barhinonense, in Vallense, in termine de Pauliltano (in termine 

de P). 1 Et adfronta ipsa tera de orient in me-/ 4 die strada, de occiduo 

in terra de Lobet, de meridie in terra de Gonmar, de circii in tera 

de Sancti Cucufati cenobii. Quantum / 5 infra istas IIII r adfrontaciones 

includunt, sic vindo tibi: ipsa ec omnia ab integrum, cum exiis vel 

regresis / 6 suis, in propter preciun mancuso I et emines III de ordio.


767 

Quod tu emtor precium mihi dedisti et ego vinditrice ma-/ 7nibus meis accepit. Et nihil de ipso precio non remansit. Et est 

manifestum. Quem vero predicta terra de meo / 8 iure in tue eam 

trado potestate ad propro. Quod si ego vinditrice autem ullusque 

omo qui contra anc ista vindicione / 9 pro inrumpendum venerit, non 

oc valeant vindicare, set componat aut componam tibi ipsa tera in 

duplo cum omnem suam in-/ 10melioracione. Et in antea ista vindicio 

firma et stabilis permanet modo vel omique tempore. 

Facta ista vindicione / 11 XV kalendas ienuarias, anno XXVIIII 

regnante Raudebertus rex. 

+n Bonafilia femina, qui ista vindicione / 12 fecit et firmare 

rogavit. / 13 

+n Pedro. +n Domenec. +n Malaneg. 

/ 14 Sss Gonmar presbiter scripsi die et anno quod supra. 

1. in termine de P raspat. 

382 

1025 febrer 2 

Gualarig i la seva dona Domnela venen a Gaudemar unes terres amb 

cases situades al comtat de Barcelona, al terme de Lloberes, al 

lloc anomenat Planes, que tenen pels seus progenitors, per 

compra i per delme conjugal, a canvi d’1 mancús i mig. 

ACB, perg. 1-4-70. Original. Pergamí, 115 × 374 mm. Netejat i reforçat amb quatre 

trossets de pergamí. Al verso: “1025” (Mas); “1-4-70” (AP). Caplletra “I”: 17 mm. 

In nomine Domini. Ego Gualarigo et uxori mea Domnela 

vinditores sumus tibi Gaaudemarus, emtore. Per hanc scriptura vindicionis 

nostre vindimus tibi / 2 terras cultas et eremas, cum omnes 

generes arbores qui infra sunt, et kasas et curtes et solos et 

superpositos cum cigias et ostiis, qui infra sunt, et orto. Qui michi 

atvenit at me Gua-/ 3 larigo per genitores meos et per comparacione 

seu per ullasque voces, et at me Domnela per comparacione et per 

decimum et per ullasque voces. Et est hec omnia in comitato 

barchinonen-/ 4 se, in terminio de Luparias, in locum Planas. Et 

afrontat hec omnia de oriente in terra de Erovigio, et de meridie 

in torrente, et de hocciduo in terra de Gifre et in roka, et de / 5 

circi in terra de Erovigio. Quantum infra istas afrontaciones includunt, 

sic vindiums tibi: predicta hec omnia ab integre, cum exios 

et regresios earum, in pre-/ 6 cium mancoso I et medio in rem valentem. 

Quod tu emtore nobis dedisti et nos vinditores manibus nostris


recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, / 7 

que tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem. 

Quod si nos vinditores aut ullusque omo qui contra hanc 

vindicione venerit pro inrum-/ 8pendum, non hoc valeat vindicare, 

set componat aut componamus tibi hec omnia superius scripta in 

duplo cum omnem suam inmelioraci[on]em. Et in antea ista / 9 

vindicione firma permaneat modo et omnique tempore. 

Facta vindicione IIII nonos februarii, anno XXVIIII regnante 

Roberto rege. 

/ 10 S+ Gualarigo, s+ Domnela, qui ista vindicione fecimus et 


S+ Unifret. S+ Undela. / 11 *Sss Ardemagno*. Sss Gerallo. 

/ 12 Sss Fructuosus presbiter scripsit et sss die et anno quod 

supra. 

383 


Testament de Domènec, prevere, en què fa deixes a la seva mare, als 

seus germans, principalment a Sant Pere de les Puelles de 

Barcelona, a la Canònica, als pobres i a uns clergues perquè 

preguin per ell i perquè li cantin trenta misses. 

ACB, perg. 1-2-1543. Original. Pergamí, 426 × 257 mm. Aquest pergamí estava 

doblegat en plecs. Al verso: “Testamentum Dominici presbiteri” (s. XIII-XIV); “Nichil 

facit” (s. XVI-XVII); “105”; “8”; “106”; “Mitja Escala / Armari 3 / n. 1543”; 

“(Num...1198, ratllat)” (s. XVIII). Caplletra “I”: 22 mm. 

In Christi gloriosissimi nomine. Ego Domenicus presbiter, 

integer corpore et sanus mente, cogitans quod elemosina a morte 

liberat animam / 2 et karitas Dei et proximi facit feliciter amatines 

suos ingredi aeternam patriam, h\oc/ (unc) 1 testamentum ex meis 

rebus curavi agere / 3 ob metum mortis humane. Proptera iubeo atque 

discerno distributoribus mearum rerum, scilicet Bonucio Paulo 

presbitero et Vivano presbitero / 4 et Geriberto, proli Ermildis femine, 

et Atile et Guitardo Piperario, quos per hoc testamentum constituo 

ad donandas sive distribuendas / 5 meas res, tam 2 mobiles quam 

immobiles, ut, si mors debita advenerit mihi qualicumque tempore 

in qualicumque loco, 3 antequam alium / 6 testamentum faciam, habeat 

licenciam distribuere atque dare omnem meam facultatem, 

mobilem seu immobilem, sicut ego per hanc mee / 7 testationis scripturam 

eis iniungo.


769 

In primis concedo ipsam meam hereditatem que me contingit 

per paternam vocem, matri meae / 8 Igiloni, tam in molibus rebus 

quam in immobilibus, tam in parvis quam in maximis, tantum ut 

in diebus vite sue hoc teneat atque / 9 possideat sequre et quiete. Post 

obitum vero suum concedo hec omnia fratribus meis aut omnibus 

aut uni eorum qui vivus eo tempore / 10 fuerit. Si autem omnes mortui 

fuerint, tunc ad capiendam hanc hereditatem servientes Deo in aula 

Beati apostoli Petri archi-/ 11 sterii barchinonensis Puellarum insurgant. 

Et concedo predicto cenobio Sancti Petri ipsam vineam quam Ato 

plantavit ad Aurum Inven[tum], / 12 et modiatas duas de terra que 

sunt ad ipsos Archos Barchinone, quam emi de Guillarane sacerdote. 

Et iubeo ut mei supra / 13 dicti elemosinarii accipiant modiatas 

quattuor de terra que sunt in loco quod nominatur Puteoli, que fuerunt 

Seniofredi presbiteri acu-/ 14 tellensis, et faciant exinde scripturam 

donationis uni presbitero quem ad hoc capiendum ego adhuc 

elegero aut quem ipsi, si ego / 15 non elegero, elegerint, ita ut in diebus 

suis teneat et possideat hanc terram et non liceat illi hoc vendere 

aut donare / 16 aut suppignorare vel inalienare, sed per unumque 

annum cum suma devocione pro ablutione facinorum meorum treginta 

/ 17 missas non pigriciter cantare. Sub ista et tali ordinatione 

concedo hanc terram uni presbiterorum, quandiu mundus iste fuerit, 

/ 18 ita ut unus post mortem aliorum hanc terram, sive hoc quod ibi 

adhuc positam fuerit, teneat et possideat et pro me orare Deo pro- 

/ 19 curet. Nam et sub ista ordinatione supra dicti helemosinarii mei 

faciant scripturam donationis illi presbitero quem ego / 20 elegero aut 

quem ipsi elegerint, si ego non elegero, de modiatis duabus de vinea 

que sunt in Migoria, que fuerunt Ataulfi, / 21 et de modiata una de 

[espai raspat: ±4] terra et media que similiter ibi est et fuit Ermofredi. 

De reliquis autem omnibus meis rebus, tam mobilibus / 22 quam immobilibus, 

que hodie habeo aut tempore mortis mee inventus fuero 

habere, quatuor equas portiones iubeo fieri. / 23 Et unam portionem 

concedo Sancto Petro predicto cenobio, alterum cannonicis Sancte 

Crucis sedis Barchinone, terciam aliis clericis et presbiteris ut / 24 

exorent pro me Dominum, quartam autem concedo pauperibus. Et 

si alique scripture die obitus mei invente fuerint, per quas aliquid 

/ 25 mihi debeatur, si ipsi qui mihi eas deposuerunt dixerint quod 

non debent mihi quantum in ipsis scripturis resonat, iubeo ut 

iureiurando, / 26 sicuti lex est, profeteantur non amplius mihi debuisse 

quam quod ipsi dixerint. Hoc, sicut supra scriptum est, quod ipsi 

recognoverint, / 27 pro anima mea detur et sic postmodum reddantur 

illis scripture ipse et debitum finiatur. Et iubeo ut, si tempore mortis


mee / 28 isti mei helemosinarii aut unus ipsorum vivi non fuerint et 

ego non elegerim alios ad hoc quod supra ordinatum est distribu- 

/ 29 endum, iubeo ut unus clericus ex congregatione Sancte Crucis 

sedis predicte et alter ex congregatione Sancti Petri insurgant et hoc 

/ 30 requirant et, sicut supra ordinatum est, ita ex meis facultatibus 

faciant. 

Actum est hoc XIII kalendarum marcii, / 31 anno XXVIIII regni 


*S+ Domenicus sacer sss*, / 32 qui hoc testamentum feci et 


\*S+ Bellihominis levite*. / 4 *S+ Sendredus presbiter*. *S+ Petrus 

presbiter*. *S+ Durandus presbiter ss*. / 33 *S+ Deudatus presbiter*. 

*S+ Martinus sacer*. *S+ Mirone sacer ss*. 

/ 34 S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui hoc 

scripsit et sss die et anno quo supra ss. 

1. unc superflu. 2. Sota la a hi ha una o. 3. Sota la primera o hi ha 

una e. 4. Aquesta signatura està situada al final de la ratlla 31, l’hem posada aquí 

perquè a l’emplaçament original es pot confondre amb l’explicació del testador. 

384 


Ermegoda empenyora a favor de Longobard, artesà, una peça de terra 

situada prop del riu Llobregat, vora el canyar, al comtat de Barcelona, 

a canvi d’1 mancús d’or de Bonhom, que Longobard li 

havia prestat, i que ha de ser tornat amb un lucre d’un quart en 

el termini d’un any a comptar des de la primeria de març vinent. 


Caplletra “I” que ocupa 4 línies. 

In nomine Domini. Ego Ermegode femina impignoratrice sum 

tibi Longvardus faber. Manifestum est enim quod debi-/ 2 trice sum 

tibi mancuso de auro cocto de mane de Bonomen aurifice, a penso 

legitime pensato, cum lucro per quar-/ 3 to, quod tu mihi prestasti. 

Et est propterea sic impignoro tibi pecia una de terra mea propria, 

que mihi advenit per vocem / 4 de condam viro meo Undela. Et est 

in comitato Barchinona, iusta flumine de Lubricato sive ad ipso 

Cannedo. Affrontad de par-/ 5 te circi in ipso regario, de aquilonis in 

terra de Galindus, de meridie in terra de Mirone, de occiduo in terra 

de filiis / 6 meis. Quantum infra istas quatuor afrontaciones includunt, 

sic impignoro tibi: ipsa mea pecia de terra, totam / 7 ab integre, et


771 

de meo iure in tuo trado. Et inter tantum teneam per tuum beneficium, 

ut in die quod erit kalendas / 8 marcii, istas primas ad alias 

venientes, sic tibi rendere faciam mancuso I cum suo lucro per 

quarto de auro cocto legiti-/ 9 me pensato. Et sic tu mihi rendere 

faciam ista scriptura sine mora. Quod si minime fecero et diem 

placitis meis non ad-/ 10 implevero, tunc licenciam habeas aprehendere, 

vindere et facere quod volueris, simul cum exiis et regressiis / 11 

earum, ad tuum proprium. Quod si ego impignorator aut ullusque 

homo qui contra ista impignoracione venerit ad inrum-/ 12 pendum, 

no hoc valeat vendicare, set componam aut componam tibi in duplo 

cum omnem suam inmelioracione. / 13 Et in antea ista impignoracione 

firma permanead modo vel omnique tempore. 

Facta impignoracione / 14 XI kalendas marcii, anno XXVIIII regnante 

Roberto regi. 

S+num Ermegode, femina, qui ista impigno-/ 15 racione fecit et 


S+num Mirone. S+num Elias. S+num Bone-/ 16 filio. S+num 

Bonefilio magister. 

/ 17 S+ Martinus sacer, qui scripsit die et anno prefixo. 

385 


Campà, levita, empenyora a Guilmon per raó d’un deute de 6 mancusos 

d’or de Bonhom, una terra situada als afores de Barcelona, prop 

de la casa cenobi de Sant Pere de les Puelles, que té pels seus pares. 

ACB, perg. 1-1-2137. Original. Pergamí, 90 × 219 mm. Al verso: “In suburbio 

Barchinone intra Sanctum Petrum” (s. XII); “Num... 2137” (s. XVIII); “Diversorum 

A” (Mas); “1025” (F-B). 

In nomine Domini. Ego Compannus levita inpignorator sum 

tibi Guilmando. Manifestum est enim quia debitor sum tibi 

mancusos [VI]/ 2 de auro de manu Bononomine ebreo, quod tu mihi 

prestasti. Et est manifestum. Propterea inpignoro tibi, ipsa mea 

terra. Quod hab[eo] / 3 foras portam civitatis, prope domum Sancti 

Petri cenobii Puellarum. Qui mihi advenit per vocem genitorum 

meorum. Que affro[ntat] / 4 de parte circi in ipsa terra de Sancti Petri, 

de aquilonis in terra Guislaberti fratri mei, de meridie in ortalis 

Sancti Petri, de occiduo in [ortali] / 5 Sancti Benedicti. Quantum iste 

affrontaciones includunt, sic inpignoro tibi: predicta terra cum 

ficulneis, totum ab inte[gro], / 6 et de meo iure in tuo trado dominio


et potestate. Et inter tantum teneam per tuum beneficium. Et in 

die quod erit festivitas Pen[te-]/ 7 costen, sic tibi rendere faciam iam 

dictos mancusos VI de auro et tu rendas mihi ista scriptura sine 

mora. Et / 8 si minime fecero et diem placitis mei non adimplevero, 

tunc habeas licentiam predicta omnia aprehendere, tenere, vindere 

/ 9 et omnia exinde quodcumque volueris facere, liberam in Dei 

nomine habetis plenam potestatem. Quod si ego inpignorator aut 

aliqu[is] / 10 homo utriuque sexus qui contra ista inpignoratione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat 

aut com-/ 11 ponam tibi predicta omnia in duplo cum omnem suam 

inmeliorationem. Et in antea ista inpignoratio firma permaneat / 12 

modo vel omnique tempore. 

Facta inpignoratione VI kalendas marcii, anno XXVIIII regni 


S+Compannus levi-/ 13 ta sss*, qui ista inpignoratione feci et 


S+num Amadus. S+num Guislaberti. S+num Belad[n]e / 14 . 

S+num Ermengarda. 

/ 15 S+ Bellihominis levite, exarator, et sss sub die et anno prefixo. 

386 

1025 març 15 

Engúncia, dona, i els seus fills, Sunifred, Gotmar i Bonadona, venen 

a Bellit (Bellitus) un farraginar amb arbres i un pou, situat al 

burg de Barcelona, fora dels murs de la ciutat, al Merdançà, que 

Engúncia té per compra i per delme conjugal i els seus fills per 

llurs pares, a canvi de 17 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-72. Original. Pergamí, 125 × 399 mm. Al verso: “in burgo Barchinone” 

(s. XIII-XIV); “nil pro Capitulo” (s. XVI-XVII); “1025” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Enguncia femina cum filiis vel filia 

mea, id sunt: Seniofredo et Gondemaro et Bonadomna femina, nos 

simul in unum, vinditores sumus tibi Bellitus, / 2 emptore. Per hac 

scriptura vinditionis nostre vindimus tibi ferragenale cum arboribus 

et puteo, cum solos, parietes, guttas et stillicinios, nostrum proprium. 

Que est / 3 hec omnia in burgo foris muros civitatis Barchinona, ad 

ipso Merdantiano. Qui mihi advenit ad me Enguntia per mea 

comparatione sive per meum decimum vel et per ullas-/ 4 que voces, 

et ad nos infantes de genitores nostros sive per omnesque voces. 

Que affrontat hec omnia de parte circi in ferragenale de te emptore,


773 

de aquilonis in ipso ferrage-/ 5nale de Ermengarda femina sive in 

ipso orto de Bellutio, de meridie in orto de Manesindo, de occiduo 

intus in Merdantiano. Quantum istas afrontationes includunt, / 6 sic 

vin-dimus tibi: in prefata omnia ipsas nostra hereditates, quantum 

ibi habemus vel habere debemus, totum ab integre, simul cum exios 

et regressios, in propter pretium mancusos / 7 XVII de auro cocto 

placibile a penso legitimo. Quod tu emptor exinde nobis dedisti et 

nos a manus nostras recepimus. Est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que nos tibi / 8 vindimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestate ab omni integritate, ad agendum et faciendum 

quodcumque volueris ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos 

vinditores aut / 9 ullusque homo qui contra hac vinditione venerit 

pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componat aut 

componamus tibi prenotata omnia in duplo cum omnem suam 

inmelioratione. / 10 Et in antea ista vinditio firma permaneat omnique 

tempore. / 11 

Facta vinditione idus marcii, anno XXVIIII regnante Roberto 

rege. 

S+m Enguncia femina, / 12 s+m Seniofredo, s+m Gondemarus, 

s+m Bonadomna femina, nos simul in unum, qui ista vinditione 

fecimus et fir-/ 13mare rogavimus. 

*S+ Amalricus levita sss*. *S+ Ermemirus presbiter, exarator, 

sss*. *S+ Carucio presbiter sss*. / 14 

S+ G[ali]ndus levita, qui hec scripsi et sub sss die et anno quod 

supra. 

387 

1025 [abril 11] 

Livol, Ricolf, la seva muller Ermetruit i Adroer venen a Guitard i a 

la seva esposa Ermetruit una peça de terra plantada de vinya 

situada al comtat d’Osona, al lloc anomenat Múnter, al Verdeguer, 

pel preu d’una mancusada. 

ACB, perg. 1-1-1911. Original. Pergamí, 103 × 247 mm. Al verso: “In Ausona, in 

loco Monte Tabri” (s. XIII-XIV); “Num. 1911” (s. XVIII); “Diversorum A 1911” (Mas). 

Pel que fa a la datació, vegeu el comentari cronològic de la introducció. Caplletra 

“I” ornamentada: 26 mm. 

In nomine Domini. Ego Livol femina et Ricolfo et uxor me 

nomine Ermetruit et Adrover, nos simul in unum, vinditores / 2 sumus 

vobis Guitardo et uxor sua Ermetuit, emtores. Per anhc scriptura


vindicionis nostre vindimus vobis / 3 pecia I de terra complantata 

vinea. Qui nobis advenit ad me Livol per viro meo et ad nos omnes 

per filio-/ 4 latico. Et est ipsa vinea in comitatum Ausona, in locum 

que dicunt 1 Montabri, ad ipso Verdecario. Et / 5 adfrontat ipsa vinea 

de parte oriente in vinea de Gilmono, et de meridie in torrente 2 plu- 

/ 6 vial, et de occiduo similiter in vinea de Gilmon, et de circii in 

vea de me comparatore. De quantum / 7 infra istas quatuor 

afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: ipsa terra et vinea ab 

inte-/ 8 grum, ipsas vestras voces, quod abemus 3 vel abere debemus, 

in propter precium mancossada I. Et est ma-/ 9 nifestum. Quem vero 

predicta ec omnia de nostro iuro in vestro tradimus dominio et 

potestate, ad facien-/ 10 dum omnia quod volueris, in Dei nomine 

abeas potes(tes)tate. 4 Quod si nos vinditores aut ullusque omo / 11 

qui contra ista carta vindicione venerit pro inrumpendum, non oc 

valeat vindicare, set componat / 12 aut componandum ipsa ehc omnia 

in duplo cum omnem suam imelioracione. Et in ante ea ista carta 

/ 13 vindicione firma et fracca, stabilis permaneat modo vel 


Facta ista carta III idus / 14 kalendas aprelii, ano XXVIIII regnante 

Roberto rege. 

S+m Livol, s+m Ricolfo, s+m / 15 Ermetruit, s+m A\d/rovero, qui 

ista carta vindicione fecimus, firmamus et firmare roga-/ 16 vimus. 

S+m Seniofre. S+m Matefredo. S+m Gaucefre. 

/ 17 Mirrone lector scripsit ss et die et ano quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua. Aquest escrivent, poc polit, en posa moltes; des d’ara ja 

no les assenyalem. 2. Sota la primera e hi ha una t. 3. Al començament de la 

paraula hi ha com una t supèrflua. 4. Sobrer. 

388 

1025 maig 26 

Malainegus i la seva muller Riquilda venen a Esteve i al seu germà 

Ervigi una peça de terra pròpia que ell tenia pels seus pares i 

ella pel seu delme conjugal, situada al territori de Barcelona, al 

terme de Sant Andreu de Palomar, prop de Santa Eulàlia de 

Vilapicina, pel preu de 2 sous. 

ACB, perg. 1-1-2363. Original. Pergamí, 89 × 284 mm. Al verso: “Comparacio Eruig 

et fratri suo Stefano”; “Videntes” (s. XIII i XIV); “Num. 2363” (s. XVIII); “Lib. II. 

Antiquit. N. 237”; “Diversorum A. 2363” (Mas). La darrera xifra de l’any apareix 

mig esborrada, com si l’haguessin rectificat en el moment d’escriure el document. 

Podria ser, doncs, de la que dóna la còpia, 1024. Caplletra “I”. Ocupa 5 línies.


775 

ACB, LA.II, n. 237, f. 81 b-c. A. Rúbrica: “Malainnegue vendidit Stephano fratri 

suo I peciola terre prope Sanctam Eulaliam de Villa Piscina”. Inter columnas recto: 

“n. 237” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1024” (s. XVIII). Caplletra “I”: 

5 línies. 


In nomine Domini. Ego Malainnegus et uxor mea Richelle 

femina vinditores sumus vobisa Estefanus et fratri meo Eroigio, 

emptores. Per ancb s[cr]i[pt]ura vindicionis / 2 nostre vindimus vobis 

peciola I de terra nostra propria. Quod abemus in territorio barchinonense, 

in terminio de Sancti Andree, in locum que dicunt prope 

Sancta Eulalia. / 3 Et advenit nobis ad me Malainegus de ienitorum 

meorum, et ad uxor mea per suum decimum et per omnesque voces. 

Afrontatc ipsa terra de parte cir in terra de Petrus presbiterd vel / 4 in vinea de Ansovallus presbiter, de aquilonis in terra de nos 

conparatores, de meridie similiter vel in ipso vallo, de occiduo in 

vinea de Ansevalus presbiter / 5 et in ipso vallo iamdicto. Quantum 

infra istas afrontacionese includunt, sic vindimus vobis: ipsa terra 

tota ab integrum, cum exiis et regresiis earum, / 6 in propter precium 

solidos II de dinarios ad moneda curribile. Quod vos emptores precium 

nobis dedistis et nos vinditores de presentem manibus nostris 

acce-/ 7pimus. Et nihil exinde aputf vos emptores non remansit. Et 

est manifestum. Quem vero predicta ecg omnia, que nos vobis vindimus, 

de nostro iura-/ 8mus in vestro tradimus dominio et potestatem, 

a vestro proprio, cum exio adqueh regresioi suo. Quod si nos 

vinditores aut ullusque omoj qui contra / 9 hanc ista vindicione inrumpere 

voluerit, non hoc valeat vindicare, set conponat aut conponamus 

vobis ipsa terra, que nos vobis vindimus, / 10 in duplo cum 

omni sua inmelioracione. k Et ista vindiciol firma et stabilis permaneat 


Facta vindicionem VII kalendas iunias, anno / 11 XXVIIII 

re[g]nante Rodberto rege. 

S+num Malainegus, s+num Richelle femina, nos qui ista 

vindicionen fecimus et firmavimus et firma-/ 12re rogavimus. 

S+num Petrus. S+num Gelmirus. S+num Trasovario. / 13 

S+ Ioannes presbiter, qui ista vindicione scripsit sss et die et 


LA. a. Stephanus... vindimus vobis al marge dret. b. hanc. c. affrontat. 

d. srbr abreujat. e. affrontationes. f. apud. g. hec. h. adque. 

i. regressio. j. homo. k. inmelioratione. l. vinditio. m. vinditione. 

n. vinditione.


1025 agost 15 

389 

Guitard, levita, fill del jutge Oruç, ven a Pere, fill del difunt Vivà, 

una vinya i una peça petita de terra, situat tot al territori de 

Barcelona, al terme de Torreblanca, al lloc dit Campclar, pel 

preu d’11 mancusos d’or. 

ACB, LA.II, n. 359, f. 120c-d. Rúbrica: “Petrus Vivani emit petiam I terre et aliam 

vinee ad Turrem Albam, apud Campum Clera”. Exterior verso: “XXX” (s. XIII-XIV); 

“n. 359” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1026” (s. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Guitardus, levita prolis Aurutio iudice, 

venditor sum tibi Petrus, prolis quondam Vivani, emptori. Per 

hac scriptura venditionis mee vindo tibi petiola I de terra et alia 

de vinea meum proprium. Quod ha-/ d beo in territorio Barchinona, 

in terminio de ipsa Turre Alba, ubi dicunt Campo Clerano. 

Advenit mihi per mea comparatione vel per omnesque voces. Que 

affrontant prefata terra et vinea de parte circi in terra de te emptore 

vel in terra de fratri tuo Geriberto, de aquilonis in terra de 

prefato Geriberto, de meridie in ipsa strada, de occiduo in vinea 

de Carbonelo vel coniux sua vel suosque heres. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic vindo tibi: predicta terra et vinea, 

totum ab integre, in aderato et definito precio mancusos XI de auro 

cocto legitime pensatos. Quod tu emptor precium mihi dedisti et 

ego venditor ad presens manibus meis accipi. Est manifestum. 

Quem vero prenotata terra et vinea, quod tibi vindo, sicut superius 

resonat, de meo iure in tuo trado dominio et potestate ab omni 

integritate, ut quicquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam 

in Dei nomine habeas plenam potestatem, simul cum exiis 

vel regressiis earum, ad tuum plenissimum proprium. Quod si 

ego venditor aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista 

venditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

set componat aut ego componam tibi prefata omnia in duplo cum 

suam inmelioratione. Et ista venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta vendicione XVIII kalendas septembris, anno XXX 


S+ Guitardus levita sss, qui ista venditione feci et firmavi, 

firmarique rogavi.


777 

S+ Bonucius presbiter. S+num Unifredus. S+num Mirone. S+ 

Guilelmus sacer sss. 

S+ Ermemirus presbiter, exarator, sss die et anno prefixo. 


390 

Pere i sa muller Chuitol venen al seu fill Guillem una vinya situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Palou, pel preu 

d’1 mancús i mig. 

ACB, perg. 1-4-76. Original. Pergamí, 128 × 338 mm. Restaurat. Al verso: “Nil 

pro capitulo” (s. XVI-XVII); “1026” (Mas). Caplletra “I”: 25 mm. 

In nomine Domini. Ego Petro et uxori mea Chuitol vinditores 

sumus tibi filio meo Guigelmus, emptore. Per hanc scriptura vindicionis 

nostre vindimus / 2 tibi pecia I de vinea. Qui nobis advenit 

per genitores nostros aut per omnisque 1 voce. Et est ipsa vinea in 

chomitatum barquinonense, in Valense, / 3 infra termine Palaciol. Et 

afrontat ipsa petia de vinea de orient in ipso margine, de merdie 

in terra Sancti Mikaelis de ipso Falo, de occiduo / 4 in vinea de me 

emptore, de circii in vinea de Durando. Quantum infra istas IIII or 

afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: ipsa vinea / 5 ab integrum, 

in precium mancuso I e medio. Et nihil exinde aput te emptore 

quod de ipso precio non remansit. Et est manifestum. Quem vero 

predicta ipsa / 6 pecia de vinea, que tibi vindimus, de nostro iuramus 

in tuo tradimus dominio et potestate ab omni integritate. Quod si 

nos vinditores a ullusque omo fuerit / 7 qui contra hanc ista 

vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set 

componamus ipsa pecia de vinea in duplo cum omni sua inmelioracione. 

/ 8 Et in avantea ista vindicione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta ista vindicione III kalendas october, anno XXX regnante 

Roberto rege. 

S+num Petro, s+m [Chui-]/ 9 tol, qui ista vindicione fecimus et 


/ 10 S+num Durandus. S+num Seniofredus. S+num Isarnus. 

/ 11 @Wifredus presbiter@, qui exaravi et ss sub die et anno 

prefixo. 

1. Davant la o hi ha una c. S’hauria de transcriure com comunisque.



391 

Bel·lúcia i els seus fills Amill, Guillem, Raimon i Susanna venen a 

Aremon i a la seva muller Tedlem unes cases, horts, terres i vinyes, 

cultivades i ermes, i un molí, situats al comtat d’Osona, al castell 

de Besora, a la vila de Maçanet, pel preu de 3 sous. 

ACB, perg. 1-4-74. Original. Pergamí, 83 × 280 mm. Al verso: “Saeculi XI” (s. XVI- 

XVIII); “1025” (Mas). Caplletra “I” que ocupa 3 línies. 

In nomine Domini. Ego Beluca femina et filiis suis, id est, Amill 

et Guillem et Reimon et Susana femina, vinditores sumus vobis 

Aremon et uxoris sue / 2 Tedlem, emtores. Per hanc scriptura 

vindicionis nostre vindimus vobis chasas, chasalibus, ortis, ortalibus, 

terras et vineas, cultas / 3 vel incultas, cum omni ienera arborum, 

cum solo et superposito, et ipso molino molente cum suo chaput 

aqis et cum suo clevario et cum sua / 4 usabilia. Que nobis advenit 

de ienitore vel de ienitrice nostri vel per qalesqumque voces. Et est 

hec omnia in comitatum Ausona, in castro Bisaura, / 5 in villa 

Macaned. Et afrontat hec omnia supra scripta de parte orientis ad 

ipso rio de ipsa Ciresa, de meridie in Busohatell, de occiduo in villa 

/ 6 de Foradada, de circii in Castelar. Qantum inter istas IIII or 

afrontaciones includunt, sic vindimus nos vobis: totum ab integrum, 

cum exio / 7 vel regresis earum, in propter precium solidos III in rres 

valentem. Et est manifestum. Si quis contra hanc ista carta 

vindicione venerit ad inrumpendum, / 8 non hoc valeat vindicare, set 

componat in duplo. 

Facta ista carta V idus december, anos XXX regnante Radberto 

rex. 

Sig+num / 9 Beluca femina, sig+num Amill, sig+num Guilem, 

sig+num Reimon, sig+num Susana, qui ista carta mandavimus 

scribere et testes / 10 firmare rogavi. 

Sig+num Amalrig. Sig+num Reimon. Sig+num Sala. 

/ 11 Ermengaudus sacer sss. 

392 

[1024-1025] [...12/14] 

Pere i la seva muller Bel·lúcia donen al cenobi de Sant Miquel una 

peça de terra situada al comtat de Barcelona, a Samalús, al lloc 

anomenat Puig.


779 

ACB, LA.III, n. 233, f. 89a. Rúbrica: “De una pecia terre ad ipsum Puig de 

Samalue”. Interior recto: “n. 233” (Caresmar). Interior recto: “Anno Dominio 1025” 

(s. XVII). Li manca el nom del mes. Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 6 línies. 


Datació: vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Petro et uxori sua Beluca, nos simul, 

donatores sumus ad Sancti Michaelis cenobii. Manifestum est enim 

quia sic placuit animis nostris et placet, nullus cogentis ingenio nec 

suadentis imperio, sed propria et expontanea hoc elegit nobis ut per 

nostra bona voluntas carta donatione fecissemus vobis ad Sancti 

Michaelis qui est per nominatum inBarchinona, de pecia una de terra 

nostra propia, qui nobis advenit per genitori nostro et per decimum 

sive per omnesque voces. Est in comitato Barchinona, in Samalucio, 

in loco que dicunt ad ipso Pug. Et affrontat ipsa petia de terra de 

orientis in via publica, de meridie in terra de Saliger et de Vidal, 

de occiduo in terra et vinea de Landricus sacer, de circi in terra de 

Guilelmus. Quantum in istas IIII or affrontationes includunt, sic donamus 

tibi: ipsa petia de terra tota ab integrum, cum exios et 

regressios suos, sine nulla lesione. Quod si nos donatores aut ullusque 

homo vel femina qui ista donatione venerit ad inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, sed componat aut componamus in duplo 

et in vinculo cum sua melioratione. Et ista donatione firma et stabilis 


Facta ista donatione II idus, 1 annos XXVIIII regnante Raudebertus 

rege. 

S+num Petro, s+num Belluca, nos qui ista donatione fecimus 


S+num Gonmar. S+num Traserig. S+ Adrovert, 

Sss Reconsindo levita et scripsit sss et dies et annos quo supra. 

1. Manca el mes. 

393 

1026 març 7 

Joan, levita, dóna al seu fill Bonfill, levita, una casa amb cort, situada 

al burg de Barcelona; una casa, terres amb arbres i vinyes, situada 

a Montjuïc, i tres mitgeres de terra en un altre lloc, que té pels 

seus pares; la meitat de les vinyes les cedeix al seu germà Bonuç, 

però la mare d’ells les tindrà mentre visqui.


ACB, perg. 1-2-1419. Original. Pergamí, 165 × 260 mm. Al verso: “in monte Iudaico” 

(s. XII); “mitja escala armari 3 n. 1419” (Caresmar); “Num...1099” (s. XVII); “1026” 

(F-B). 

In nomine Domini. Ego Iohannes levita donator sum tibi filio 

meo Bonefilio levita. Manifestum est enim quia / 2 placuit animis 

meis et placet, nullus quoque agentis imperio nec suadentis 

ingenio sed propria et spontanea cum / 3 Deo mihi elegi bona 

voluntas, ut tibi cartam donationis fecissem aliquid de proprietate 

mea, sicuti et facio. / 4 Dono namque tibi in burgo civitatis 

Barchinona casas cum apendiciis et curte, et in Monte Iudaico 

casas et curte / 5 cum arboribus et terra et vineas, et in alio loco 

modiatas III et media de terra ibidem ad prope. Advenit mihi 

hec / 6 omnia per genitores meos vel per omnesque voces. Affrontant 

predictas casas, qui sunt in burgo civitatis Barchino-/ 7na, de 

parte circio in domos de Malannego, de aquilonis in domo de 

me donatore, qui est facta ex petra / 8 et cale, de meridie in exio 

comune, de occiduo in domos de Malannego. Et ipsa\s/ casa\s/ 

et curte, qui est in / 9 Monte Iudaico, cum arboribus et terra et 

vineas affrontat de parte circi in vineas de Seniofret Rio Ruben- 

/ 10sis, de aquilonis in terra de Pontio cannonico, de meridie in 

ipso torrentis medio, de occiduo in terra et vineas de / 11Malannego et in terra de me donatore. Et iterum dono tibi terra in ipso plano 

qui affrontat de parte circio / 12 in terra de Segfret, de aquilonis 

in terra de me donatore, de meridie in terra Iudiga qui fuit, de 

occiduo in terra de Bonnom / 13 ebreo vel eredes suos. Quantum 

iste affrontaciones includunt, sic dono tibi: hec omnia supra 

scripta, totum ab in-/ 14tegre, cum exiis vel regressios earum, exceptus 

ipsa medietate de ipsas vineas, quod concedo ad fratri tuo 

Bonutio, / 15 in eo videlicet modo: ut mater vestra teneat diebus 

vite sue, post obiti suo remaneat ad te. Quod si aliquis / 16 homo 

utriusque sexus qui ista donatione voluerit inrumpere, in primis 

iram Dei omnipotentis incurrat et cum / 17 Iudas Scarioth parti\ci/ 

pationem accipiat. 

Facta donatione nonas marcii, anno XXX regnante Rober-/ 18to rege. 

* Iohannes levita*, qui ista donacione fecit et firmare rogavit. 

*Gocefredus presbiter*, / 19 *s+ Bonefilius levita*. *S+Geribertus 

presbiter sss* 

/ 20 S+ Sendredus presbiter, qui ista donatione scripsit et subscripsit 

ssss die et anno quod supra.

1026 març 8 


394 

781 

Bonfill ven a Arnall una peça de vinya situada al comtat de Barcelona, 

al terme de Codines, a Lobercano, a canvi d’1 mancús. 

ACB, perg. 1-4-75. Original. Pergamí, 130 × 315 mm. Les cinc primeres ratlles 

estan partides per una franja vertical, que salva un defecte original del pergamí. 

Al verso: hi ha un resum pràcticament il·legible que diu “[...] Bonefilio vin 

Arnallo [...] / pecia I de vinea [...] Lobercano / de parte orientis in vinea de Atto 

Centurio, [de meridie] in vinea / Argemir, de occiduo similiter, [circii...] / de 

Mascarono pro mancoso I.” (s. XIII-XIV); “1026” (Mas). Caplletra “I”: 21 mm. 

In nomine Domini. Ego Bonefilio vindi[to]r sum tibi Arnallo, 

emtore. Per anc scriptura vin-/ 2 diccionis mee vindo tibi pecia I de 

vinea. Qui mihi ad[v]enit per comparacione / 3 seu per ullasque voces. 

Qui est ipsa vinea in chomitato barchinonense, in termi-/ 4 nio de 

Cudines, intus in Lobercano. Qui afrontat de parte orientis in vinea 

de Atto / 5 Centurio, de meridie et de occiduo in vineas de Argemir, 

de circi in terra / 6 erema et culta de Ermegoncia. Quantum infra 

istas afrontaciones includunt, sic vin-/ 7 do tibi: ipsa vinea ab integrum, 

cum exio et regresio suo, in precium mancoso I / 8 in rem 

valente. Et nihil exinde non remansit de ipso precio aput te emptore. 

Et est ma-/ 9 nifestum. Et de meo iuro in tuo trado potestatem ad 

proprium. Quod ego vinditor aut ul-/ 10 lusque omo qui contra ista 

vindiccione venerit pro inrumpendum, non oc vale-/ 11 at vindicare, 

set componat aut componam 1 tibi ipsa vinea in duplo 2 cum omnem 

/ 12 suam inmelioracione. Et in antea ista vindicione abeat firmitatem 

modo et / 13 omnique tempore. 

Facta ista vindiccione VIII idus marcii, annos XXX / 14 regnante 

Radeberto rex. 

+ Bonefilio, qui ista vindiccine fecit et fir-/ 15 mare rogavi. 

+ Mir. S+ Altemir. S+ Longovardo. 

/ 16 S Ioannes presbiter, qui scripsit et die et anno quod supra. 

1. Sota la m una t. 2. Sota la l hi ha una r. 

395 

1026 març 19 

Giscafred i la seva dona Ermetruit venen a Fruio, dona, unes cases 

amb cort, hort, hortals, terres, vinyes i bosc, situades al comtat 

de Manresa, al terme d’Artés, a la vall, per 3 mancusos i 1 sou.


ACB, perg. 1-2-837. Original. Pergamí, 95 × 359 mm. Al verso: “1021”; “1-2-837” 

(JB). Al marge superior, tres minúsculs trossets menjats. Caplletra “I”: 23 mm. 

In nomine Domnini. Ego Gischafredus et uxori sue Ermetructe 

vinditores sumus tibi Fruio femina, hemtores. Per hanc scriptura 

/ 2 vindicionis nostre vindimus tibi in psas chasas et in ipsa curte 

et in orto, ortalibus et in ipsas terras et vineas et ipsi-/ 3 as boscacio 

cum illorum arboribus, cultum vel ermum. Sic vindimus tibi ipsa 

medietate. Que nobis advenit de genitores nostros. / 4 Et est ipsa hec 

omnia in comitatum Minorisa, in terminio de Artesso, in ipsa valle. 

Et affrontat ipsa hec omnia de / 5 oriente in vinea de Guadallo clerico, 

de meridie in terra de Ermemiro, de occiduo in torrento qui discurit, 

de cir- / 6 cii in rio Ballete 1 Rubio. Quantum in istas affrontaciones 

incl[ud]nt, sic vindimus: ipsa hec omnia supra scrip-/ 7 ta ab integrum, 

cum exio vel regresio suo, in propter precium mancossos III et solido 

I, que (iuro) 2 predicta ipsa hec om-/ 8 nia de nostro iuro in vobis tuo 

tradimus dominio, potestate a facere quod volueris. Quod si nos vinditores 

aut ullus-/ 9 que omo inquietare voluris, non hoc valeat vindichare, 

set componamus in duplo cum sua inmelioracione. / 10 Et in 

antea ista carta vindicione firma estabilis omnique tempore. 

Facta ista carta XIIII kalendas aprelii, anno / 11 XXV regnate 

Roberto rege. 

S+num Gischafret, s+num Ermetructe, qui ista carta vindicione 


S+num Ramio. S+num Oliba. S+num Argimire. 

/ 13 @Riculfus presbiter@, qui ista carta vindicione scripsit sss 

die supraque anno. 

1. També Balete, perquè la tercera lletra sembla una barreja de l i e. 2. iuro 

ratllat. 

396 

1026 maig 2 

Guillem i la seva muller Levegoda venen al seu fill Guanalgod unes 

cases situades al comtat de Barcelona, al Maresme, al terme de 

Trilla, a canvi de dos cavalls. 

ACB, LA.II, n. 508. f. 173a-b. Rúbrica: “Iste Ganalgol emit honore de Tridiliano 

que precia vendidit Mironi Ballovi Canonico in Argentona”. Interior recto: “n. 508” 

(Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1026”. Caplletra “I” ornamentada, tipus 

I: 18 línies. 



783 

In nomine Domini. Ego Guilelmus et uxori sue Levegode vinditores 

sumus tibi filio nostro, Guanalgaldus, emptores. Per hanc 

scriptura vindicionis nostre vindimus tibi casas cum solos et superpositos 

et parietes et curtes et solarios et foveas et palumbario 

et casalicis, et terras et vineas cum arboribus et trilas, ermum et 

cultum, prono et plano, silvis et garricis, petra et ligna, in aquis 

aquarum, viaductibus et reductibus, nostrum proprium. Quod abemus 

in comitato barchinonense, in Maretima, in terminio de 

Tridilano. Advenit nobis per nostra comparatione vel per omnesque 

voces. Affrontant de circi in ipso torrente de Marcutio sive in ipsas 

planas de Ermemiro, de aquilonis in ipso torrente de Mananos, de 

meridie in ipsa serra qui est supra casa de Riculfus presbiter, de occiduo 

in ipso rio de Argentona. Quantum in istas affrontationes 

includunt: sic vindimus tibi: ipso alaude supra nominato totum ab 

integrum, in precium cavalos II. Et nichilque de ipso precio apud 

vos emptores non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicto 

alaude, que nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestatem, ad omnem integritatem et cum exios et 

regressios earum, a propios. Quod si nos vinditores aut ullusque 

homo qui contra hanc ista vinditione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus tibi in 

/ b duplo cum omni suo melioratione. Et ista vinditione firma permaneat 


Facta vinditione VI nonas madii, anno XXX regnante Roberto 

rege. 

S+ Guilelm, s+num Levegode, nos qui ista vinditione fecimus 

et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+num Oriolo. S+ Guadamirus. S+ Guilemus. 

Ssss Bonushomo, que vocant Lobeto, presbiter, scripsit die et 


397 

1026 maig 19 

Ollesén, la seva muller Bonadona i Sunlo venen a Sunifred i a la 

seva muller Trasegòncia tres peces de vinya i tres de terra, situades 

al comtat de Barcelona, al terme d’Olceda, a canvi de 

5 sous. 

ACB, perg. 1-4-69. Original. Pergamí 116 × 188 mm. Restaurat. Hi ha petites clapes 

de tinta despresa. Al verso: “1025-1026” (Mas). Caplletra “I”: 20 mm.


In nomine Domini. Ego Ollesenno et u[xor]i mea Bonadona 

et Sunllo vinditores sumus vobis Sin-/ 2fret et uxori su[e] [T]r[a]sgonz[ia], 

[emp]tores. Per anch scri[p]tura vindicionis nostre vindimus 

/ 3 vobis pecias III de vi[n]ea et pecias III de terras, nostras 

proprias. Qui nobis atvenit per compara-/ 4ciones aut per omnesque 

voces. Qui est ipsas [v]ineas et t[err]as in comitatum barchinonen- 

/ 5se, in terminio de ipsa Olceda. Et afronta ipsas vineas [et] terras 

de o[r]ientis in ipsa sera que / 6 dicunt Argemundo, et de meriedie 

at idpso Perero[n ?]em, et de ochiduo in flumen Tor-/ 7daria et de 

circi1 at ipsa casa de Miro. Quantum infra istas IIIIr afrontaciones 

inclu-/ 8dunt, sic vindimus vobis: ipsas terras et vineas ab intecrum, 

cum exios et regresios suos, in / 9 propter precio solidos V. Et est 

ma-nifestum. Que vero predicta ec omnia, sicut superrius / 10 resona, 

de nostros iuramus in vestros tradimus dominio et potestatem. 

Quod si nos / 11 vinditores aul\u/us omo qui contra anch ista vindicione 

venerit pro inrumpendum, non och va-/ 12leat vindidcare, 

se componamus vobis in duplo2 cum omni sua inmelioracione. 

Et in an-/ 13tea ista firmis e stabilis permanea omnique 

tempore. 

Fachta vindicione XIIII kalendas iunii, 3 / 14 anno XXXmo regnantem 

Redberto rex. 

S+num Ollesenno, s+num Bonadonna, s+num / 15 Sunllo, qui 

ista vindicione fecimus, firmamus et firmare rogavimus. 

S+num Iouan. S+num Oriol. 

/ 16 Ss Teudered[us] sacer, qui ista ca[rta] [scr]ipsit sss die et 

anno quod su[p]ra. 

1. Sota la r hi ha u i una altra r interlineada. 2. La p porta abreviatura 

de pro. 3. La k, únic indici de kalendas, en gran part destruïda per l’acció d’un 

lepisma. 

398 

1026 juny 2 

Guarangarda dóna a Déu i a la Canònica de Barcelona sis mujades 

de vinyes situades al territori de Barcelona, a la Gavarra. 

ACB, LA.IV, n. 108, f. 73b-c. Rúbrica: “Guarangard, femina, dedit sedi VI 

modiatas vinee aput Gavarram in Corleniano”. Exterior recto: “XIII”. Inter 

columnas recto: “n. 108” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 10 

línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 197-198, n. 428.


785 

In nomine Domini. Ego Guarangardis femina donatrix sum 

Domino Deo et Canonice Domui barchinonensi et tibi Deusdedit 

episcopo et tuis canonicis. Manifestum enim est quia promto animo 

promtaque voluntate dono vobis sex modiatas de vineis propter ipsum 

presbiteratum Sancte Marie de Corneliano, que mihi donastis, 

sicut mos fuit presbiteris eundem tenere. Que mihi advenerunt per 

meam comparationem. Et sunt in territorio barchinonensi, in ipsa 

Gavarra. Habent terminum de parte orienti / c in vineas de Bernardo 

Sendredo, de meridie in terra et vinea de Guitardo Bernardo, de 

occiduo in terra de prefata Guarangardis, de circio in via qui vadit 

ad Sancta Maria vel in terra et vinea de Guarangardis. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic dono predicte Domui in manu 

Deusdedit episcopi: supra dictas sex modiatas de vineis, et de meo 

iure in canonicorum potestatem supra dictas vineas trado ad proprium, 

ut faciant exinde sicut de aliis munificentiis eiusdem domus 

faciunt, cum exiis et regressiis earum. Quod si ego donatrix aut 

aliquis homo qui contra hanc donacionem venero aut venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeam aut valeat vendicare, set componant 

aut componat supra dicte Domui prefatas vineas in triplum. 

Et insuper hoc firmum permaneat. Si autem supra dictus episcopus 

aut succedentes eius aut cononici supra dicti presbiteratum Sancte 

Marie de Corneliano mihi abstulerint et non reddiderint mihi 

ipsum, vilescat hec donatio quam feci Canonice Domui de supra 

dictis vineis et licitum sit in \exinde/ facere quodcumque voluerim. 

Si autem ego ministeria diebus consuetis in ecclesia Sancte Marie 

prefata, quamdiu vixero, celebrari et effici, ut mos est, non fecero, 

aut ex parte quam vobis in prefata ecclesia reservastis iniusticiam 

fecero, sive ex eius rebus et non emendavero episcopo aut canonicis 

Sedis Sancte Crucis, perdam et vineas, quas vobis donavi, Canonice 

Domui sine recuperatione et presbiteratum, quem pro eis accepi, 

et licitum sit episcopo et eius canonicis facere ex vineis exinde 

quodcumque voluerint. 

Actum est hoc IIII nonas iunii, anno XXX regni Roberti 

regis. 

S+num Guarangardis femina, qui hanc donationem feci et 


S+ Poncius levita sss. S+ Dalmacius levita. S+ Bernardus levita. 

S+ Ermemirus presbiter, exarator, cum litteras supra positas 

in lineas III ubi dicit “Bernardo” et in antea ubi dicit “vineas de 

Guatandis”, sss die et anno prefixo.


399 


Testament d’Ermessenda en què nomena marmessors Prim, Ansovad, 

Bernat, Bonuç, Senuad i Bonfill. 

ACB, perg. 1-1-2299. Original. Pergamí, 118 × 210 mm. “LXXXXIII” (s. XV), “Num... 

2299” (s. XVIII). 

ACB, LA.II, n. 281, f. 93a-b. Rúbrica: “Testamentum Ermesendis qui dimisit filiis 

suis omnia que habebat”. Interior recto: “n. 281” (Caresmar). 

Breve vel t[e]stamentum quod iussi facere ego Ermesinda femina 

ad ipsos meos elemosinarios, id sunt, Primus et Ansovadus presbiter 

et Bonutio / 2 presbiter, Bernard[us] et Senuadus et Bonefilio. Iaceo in 

lectulo meo in egritudine. Timeo ne subito veniat repentina casu mor- 

/ 3 tis me[e]. Et ideo iubeo atque discerno, ut si de ista egritudine mors 

mihi advenerit, antequam alium testamentum fatiam, licentiam / 4 abeatis 

ipsum meum abere movile adpreendere a et distribuere in eclesiis, 

in sacerdotibus, in pauperibus, sicut ego vobis iniungo, propter Deum 

et re-/ 5 medium anime mee. In primis concedo pro anima mea oves VI 

et kapras b IIII or c et truia I et vaka d I brava et vitula I roia, / 6 et sestarios 

VI de ordeo et sestario I de formento et mediam iminam (et mediam 

iminam) 1 de fegal et kafitios e II de vi. Et ad Rechosindus presbiter, kamiso 

I / 7 et pellitia f I. Et concedo ad filios meos, his nominibus Bernardus 

et Stefanus et Eroigio, singulos mancusos. Et ad novo veniente / 8 de 

pane et vino quod Deus dederit, ipsa q[ua]rta parte pro anima mea. 

/ 10 Facto testamento XIIII kalendas genuarii, 2-g anno XXXI 


Sig+num Ermensinda / 10 femina, qui hunc testame[ntum] fe[ci] 

et firmavi et testes firmare rogavi. 

Sig+num Pontio. / 11 S+num Bonefilio de Terradas. S+num Vivas 

de Terradas. 

/ 12 S+Rechosindus presbiter, qui hunc testamentum scripsit et 

sss die et anno /quo supra\. 

1. Repetit. 2. Sota la g hi ha una d titllada. 

LA. a. adprehendere. b. capras. c. IIII. d. vacha. e. kaficios. 

f. pellicia. g. ienuarii. 

400 


Bella, filla de Bladí, ven a Ballomara i als seus fills Mir, levita, i Bernat 

una casa amb terra, una font i una peça de vinya, situat tot


787 

al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Reixac que 

anomenen Purcià, a canvi d’1 mancús i mig i un drap de llit. 

ACB, LA.II, n. 660, f. 212a-b. Rúbrica: No n’hi ha. “F. 211” (al costat de l’espai 

en blanc destinat a la rúbrica). Interior verso: “CXLIII” (s. XIII-XIV). Interior recto: 

“n. 660” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1027” (s. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Bella femina, prolis Bla(n)di, 1 vinditrice 

sum vobis Ballomara femina et filiis tuis Miro levita et Bernardo, 

emptores. Per hanc scriptura vinditionis mee vindo vobis chasa cum 

casalis et terra qui in circuitu eius est, cum arboribus fructuosis 

vel infructuosis vel cum ipsa fonte, meum proprium, et petia una 

de vinea mea propria francha. Et est hec omnia in comitatu 

Barchinona, in Vallense, in termine de Rexago, que vocant Porciano. 

Et advenit mihi per genitores meos et per comparatio vel per 

quecumque voces. Et affrontat ipsa casa cum ipsa terra de orient 

in ipsa via, et de meridie in via qui pergit a Tresculs, et de occiduo 

in via qui pergit per ipsa fonte, et de circii in ipso torrent qui discurrit 

per tempus pluviarum. Et affrontat ipsa vinea de orient in vinea de 

Sancti Cucuphati cenobii, et de meridie in vinea de Sancti Petri 

Rexago, et de occiduo in vinea de Sancti Cucuphati et de circii in 

vinea de nos emptores. Quantum istas affrontationes includunt, 

sic vindo vobis: ipsa hec omnia ab integre, cum exios et regressios 

earum, in propter precium mancuso I et medio et drapo I de lito, 

quod manibus meis recepi. Et nichil de ipso precio apud vos emptores 

non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta hec 

omnia, que ego vobis vindo, de meo iuro in vestro trado dominio 

et potestatem, libera in Dei nomine abeatis plenam potestatem. 

Quod si ego vinditrice aut ullusque homo qui contra hanc ista vinditione 

venerit pro inrumpendum aut ego venero, componant aut 

componam vobis ipsam chasa cum casalis et ipsa terra cum ipsos 

arboribus vel cum ipsa vinea in duplo cum sua immelioratione. Et 

ista carta vinditione firma et stabilis permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta vinditione XII kalendas ianuarii, anno XXXI regnante 


Si+num Bella femina, qui ista carta vinditione feci, firmavi et 


/ b Si+num Arnallo. Si+num Gelmiro. Si+num Reimundo. 

Si+num Guilielmo subdiachonus.


S+ Bonefilio sacer scripsit die et anno quod supra. 

1. n expuntuada. 


401 

Gaudemar, Gontard, Miró, Bonadomna i Landric, prevere, venen a 

Ademar i a la seva muller Ermengarda un alou al comtat de 

Barcelona, al terme de Lliçà de Munt, prop de Santa Justa, pel 

preu de 18 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-77. Original. Pergamí, 200 × 365 mm. Restaurat. Mutilat pel cantó 

superior esquerre del pergamí, retalla la lectura de les primeres cinc ratlles. Al 

verso: “1026” (Mas). Caplletra “I”: 25 mm. 

In nomine Domini. Ego Gaudemarus et Gontardus et Mirone 

et Bonadomna et Landricus presbiter vinditores sumus vobis 

Adema[rus] / 2 et uxori tue Ermeniardes, [emp]tores. Per hanc scriptura 

vindicionis nostre vindimus vobis alaudem nostrum proprium. 

Qui nobis atveni[t] / 3 ad me Gaudemar et Gontar[dus] et 

Landrigo per manumisoria de condam Wlielmi, unde iudicium 

obligatum abemus, et at me M[irone] / 4 similiter per manumisoria 

de predicto Wi[l]elmi, quod mandavit nobis vindere quando venit 

at extrema voluntate, et per gen[itore] / 5 meo sive per ullasque 

voces, et ad me Bonadomna per meum decimum seu per ullasque 

voces. Et est ipsum alaudem in comitato barch[inonen-]/ 6 se, in 

terminio de Licano Superiore, prope Sancta Iusta. Et afrontat 

ipsum alaudem de oriente in ipso riunculo de Oliveto qui discu- 

/ 7 rrit, et de meridie in via qui pergit at Matamala, et de hocciduo 

in flumen Tenes, et de circi in alaude de Arnallo sive de Sancti 

/ 8 Micaelis sito Falio. Quantum infra istas afrontaciones includunt, 

sic vindimus vobis: ipsum alaudem, cultum et eremum, / 9 

cum omnis kasaliciis et petris qui infra sunt, ab omni integritate, 

et cum exiis et regresiis earum, ad vestrum proprium, in propter 

/ 10 precium manchosos XVIII de auro. Quod vos emtores nobis 

dedistis et nos vinditores manibus nostris recepimus. Et est manifest-/ 

11 tum. Quem vero predictum 1 alaudem, que vobis vindimus, 

de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem at vestrum 

propri-/ 12 um. Quod si nos vinditores aut ullusque omo qui contra 

hanc ista vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat / 13 

vindicare, set componat aut componamus vobis ipsum alaudem 

iam dictum in duplo cum omnem suam inmelioracionem. / 14 Et


789 

in antea ista vindicione firma et stabilis permaneat modo et 


Facta vindicione X kalendas / 15 ianuarii, anno XXXI regnante 

Roberto rex. 

S+ Gaudemarus, s+ Gontardus, s+ Mirone, / 16 s+ Bonadomna, 

*s+ Landericus presbiter /ss\*, qui ista vindicione fecimus et firmare 

rogavimus. 

/ 17 S+ Ermemir. S+ Boveto. S+ Mirone. *S Ioannes presbiter 

s*. / 18 *Ss Ardemagno*. 

/ 19 Ss Fructuosus presbiter scripsit et sss die et anno quod supra. 

1. Abans de la u hi ha una a ratllada. 

402 


Ermessenda, comtessa, juntament amb el seu fill Berenguer, comte 

i marquès, i Sança, muller seva, venen a Trascuari un alou 

situat al comtat de Manresa, a Moià, al terme d’Artés, per 

3 unces d’or. 

ACB, perg. 1-4-333. Original. Pergamí, 446 × 172 mm. Al verso: “Nº 370” (s. XVI- 

XVII). 

In nomine Domini. Ego Ermessindis, gratias Deo chomitissa, 

simul cum filio meo Berengario, comite et marchio, et uxori mea 

nomine Sancia comitissa vinditores sumus tibi Trascuario, / 2 

hemptore. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi 

alaudem nostrum proprium in comitatu Menresa, in Modeliano, 

iuxta termines de Artes, id est, ipsa hostilitate qui / 3 fuit de Cesario 

ab integra, et in ipsa encontrada pecia I de terra, qui fuit boscho, 

cum illorum termines. Qui mihi advenit a me Ermesindis prescripta 

per scriptura don[a-]/ 4 cionis, quod mihi fecit viro meo condam 

Raimundi, cui Dominus dimittad omnia peccata, et a me prefato 

Berengario pro ienitori meo vel pro ienitrice mea, et a me predicta 

Sancia com[i-]/ 5 tissa per meum decimum vel per qualescumque 

voces. Et afrontad predicta terra, qui fuit bosco, de parte orientis 

in ipsa fonte que est in ipsa iam dicta hostilitate de Audesindus, 

de meridie / 6 in ipsa predicta hostilitate de Audesindus ad ipsa 

elzinella in limite petra, de occiduo in cingulo de ipso puiolo de 

Chinberga iuxta ipso boscho, de circii in rio / 7 que dicunt Lavaneras. 

Quantum in\fra/ istas predictas affrontaciones includunt, cum ipsa


iamdicta hostilitate, sic vindimus tibi: totum ab integrum, cum exiis 

et regresiis earum / 8 et cum illorum affrontationes, in propter 

precium uncias III de auro. Et est manifestum. Quem vero predictum 

alaudem de nostro iuramus in tuo tradimus dominio et potestate 

/ 9 ad omnia facere quod volueris. Quod si nos predicti vinditores 

aut ullus homo vel femina qui contra ista scriptura vindicione pro 

inrumpendum venerit, non hoc valeat vindi-/ 10 (d)care 1 quod requirit, 

sed componat aut componamus tibi predictum alaudem in duplo 

cum omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista scriptura 

vindicione / 11 firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista scriptura vindicione II kalendas ianuarii, anno XXXI 

regnante Rotberto rege. 

Sig+num Ermessindis, gratias / 12 Deo comitissa, + Berengarius 

comes, sig+num Sancia comitissa, qui ista scriptura donacione 

pariter fecimus et firmamus et testes / 13 firmare rogavimus. 

Sig+num Angerii abatis. Sig+num Wilielmus. Sig+num Mirone. 

Sig+num Barnardus Ruviur (?). / 14 *Bermundo vicecomite*. Bernardus. 

/ 15 @Ssss Speraindeo presbitero@, qui ista scriptura vindicione 

scripsi et sss sub die et anno quo supra. 

1. d raspada. 

403 

1027 gener 19 

Eldesind dóna a Déu i a la Santa Creu una parellada de terra amb 

la seva casa i altres béns, situats al comtat de Barcelona, a la 

parròquia de Sant Boi, al terme d’Alcalà, per la salvació de la 

seva ànima. 

ACB. LA.IV, n. 149, f. 51b-c. Rúbrica: “Gidesindo dedit Sedi pareliatam terre et 

domum et modiatam vinee aput Alcala in Sancti Baudili”. Inter columnas recto: 

“n. 149” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 22 línies. 

RegestA: MAS, Notes, vol. IX, p. 199, n. 432. 

In nomine Domini. Ego Eldesindo donator sum Domino Deo 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie atque illorum Canonice. Manifestum 

est enim quia de bono animo et de bona voluntate dono ad 

prelibatum domum, ob remedium anime mee et pro redemptione 

exilium, pariliata I de terra cum casa et curte, orto cum arboribus 

et puteo, et modiata I de vinea et cubo et tonna, et parilio I de bubos 

cum illorum apero. Qui mihi advenit predicta omnia per ienitorum


791 

meorum vel per ullasque voces. Que est prefata omnia in comitatum 

Barchinona, in parrochia Sancti Baudilii, in terminis de Alchala. 

Affrontant prefata terra cum ipso domo de parte circio et de aquilonis 

in alode de Guilelmus, de meridie in alodio de Bonifilio Ugoni, de 

occiduo in stagno de Lanea. Et ipsa modiata I de vinea, qui est in 

termine de Monte Pedroso, affrontant de circi in torrente, de aquilonis 

in vinea de Bonadompna femina, de meridie in vinea de Richel femina, 

de occiduo in vinea de predicto donatore. Quantum iste affrontationes 

includunt et pre-/ b notati limites ambiunt sic dono ea Domino Deo et 

Sancte Cruce Sancteque Eulalie vel ad illorum Canonice prelibate: 

totum ab integre, simul cum exiis vel regressiis earum, ut servientes 

canonicos prelibato domo faciant exinde quemamodum agunt et 

faciunt de aliis munificentiis domui pertinentibus. Quod si ego donator 

aut alicuius homo utriusque sexus qui contra hanc donatione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componat 

aut componam ea omnia supra scripta ad domo prelibato in quadruplum, 

prout Sancti Patres sancxerunt. Et in antea ista donatio firma 


Facta donatione XIIII kalendas februarii, anno XXXI regni 


S+num Eldesindo, qui ista donatione feci et firmare rogavi. 

S+ num Lobeta, coniux mea, s+num Trutel, mater mea, s+num 

Miro, s+num Guisla, femina, nos pariter qui ista donatione bono 

animo bonaque voluntate firmavimus et conscius sumus. 

S+ Ermemirus presbiter, exarator, sss die et anno quod supra. 

404 

1027 juliol 8 

Definició donada per Gondeball sobre la qüestió que mantenien Miró 

i el levita Vives, fills del difunt Guillem, d’una banda, i Ganagold, 

fill del difunt Sendred, de l’altra, pel curs de l’aigua d’uns 

molins, situats a la parròquia de Martorelles, al Vallès, al comtat 

de Barcelona. 

ACB, perg. 3-27-229. Original. Pergamí, 367 × 239 mm. Al verso: “Carta 

definicionis” (s. XI); “Scripta” (s. XIII); “Prepositura Ganer, St. 27, n o (36-39)”; 

“Senyal blau, 37”; “1027” (F-B). Caplletra “H”: 18 mm. 

ACB, LA.III, n. 14, f. 5b-6a. A. Rúbrica: “Iuditium et compositio super transitu 

aquarum de molinis”. Inter columnas recto: f. 5, “n. 14” (Caresmar). Interior recto: 

f. 6, “Anno Domini 1028” (s. XVIII). Inter columnas recto: f. 6, “1028” (s. XVIII). 

Caplletra “H”: 6 ratlles.



Hac notitiaa continetur quod acta est magna altercatio inter 

Mironem et Vivanum levitam, filii qui fuerunt Guilelmi, / 2 et inter 

Guandalgaudum, filius qui fuit Sindaredi, in audientia domni Gondeballi, 

assistente iudice Bonofilio Marcob / 3 et Raimundo et Bernardo 

et Guilelmo Audegarii et Geriberto et Richoaldo et Guadallo et 

Raimundo Guadamiri et / 4 Arnallo Belliti et Lupo Santioc Plancarii 

et Adalberto Petri aliisque multis, scilicet, pro decursibus aquarum 

unde constructa / 5 sunt molina que fuerunt iam dicti Sindaredi, qui 

sunt infra terminos parrochie [espai en blanc: ±12], in comitatu 

Barchinonae, d / 6 in Vallensi. 

Aiebat enim predictus Guandalgaudus in suis responsis quod 

iuste debebat decurrere aqua per ipsum alodium quod / 7 emerant 

predicti petentes, quem predictus Guandalgaudus valebat comprobare, 

sicuti dicebat, per idoneos testes, quod predicta molina / 8 per hos 

XXX annos presentes sine inruptione temporis molebant ex ipsa que 

decurrebat aqua per supra dictum alodium. / 9 Sed hoc, sicuti dicebat, 

non potebat legaliter probare Guandalgaudus predictus. Nam et de 

petitione decursus aque, unde mo-/ 10lebant molina que fuerunt 

Guilelmi, que sunt infra terminos parrochie de Martoreliis, patuit 

quod nequaquam debebat, sicuti / 11 Guandalgaudus petebat, decurrere 

per ipsum locum, unde regus predictorum molinorum presumptivo 

modo erat factus, quem / 12 multum infra terminum centum dextrorum 

erat constructus predictus regus, quem Sindaredus predictus 

constituit inter / 13 possessionem predicti Guilelmi et suam, qui, 

scilicet, terminus incoabat ab ipsis molinis que fuerunt predicti 

Sindaredi. Et haece causa / 14 valuit recognosci per ostensionem placiti 

scripture que facta fuit inter eos et evidentibus inspectoribus supra 

dictis. Ad quas vero / 15 intentiones sedandas et ut molina litigantium 

supra dictorum non fuissent destructa, supra dictus Gondeballus, 

patronus / 16 eorum, una cum idoneis viris supra dictis, invenit 

consilium et consuluit predictis Vivano et Mirono et coheredibusf illorum / 17 ut nullam intentionem facerent transeundi aquam unde 

molant molina predicti Guandalgaudi et coheredumg illius, sed / 18 

adhibito facto firmitatem exinde illis facerent, sicuti et fecerunt. Et 

consulit predicto Guandalgaudo ut sineret decurre-/ 19re et capi 

aquam per omnem suam et coheredum illius glaream, sicut continetur 

in pacto stabilitatis, quod manu iudiciaria / 20 et confirmatione 

auctorum aeditumh est, unde molant molina que sunt Vivani et Mironis 

et coheredumi illorum, / 21 in eo scilicet modo et ordine: ut ab


793 

hodierno die et tempore licitum sit illis et successoribus illorum, qui 

post ipsos molina / 22 superius scripta possederint, transducere ipsam 

aquam, unde 1 solent molere, per omnem ipsius et coheredum j illius 

glaream, unde / 23 ipsi voluerint, et iusta Guandalgaudi et coheredum k 

illius alodium per ipsam glaream tantum, ut de illorum campo nec 

glebas sumant / 24 nec ad diminutionem illum adducant. Et hanc 

potestatem habeant a termino illorum alodii in longitudine usque ad 

ipsum fontem / 25 Ville Ricardi, et in latitudine quantum vox alodii 

predicti Guandalgaudi tenet usque ad radicem montis iusta quem 

constructa / 26 sunt ipsius et coheredum l illius molina, scilicet, si provenerit 

omne illorum alodium efici glarea propter inundationem vel 

im-/ 27 pulsionem rivi circum decurrentis, ita tamen ut iusta animi 

illorum voluntatem deducant ad ipsorum molina exinde / 28 aquam per 

ipsam glaream. Veruntamen m et quotiens provenerit supra ipsam 

glaream aut in ipsa glarea (aut in ipsa glarea) 2 effici campo, / 29 ut dicere 

valeant tres boni homines circummanentes et idonei quod habilis fiat 

ipse campus ad fruges seminandas, relin-/ 30 quant ipsum decursum 

aque ad fruges seminandas et iusta predictum campum sit illis licitum 

aut per supra dictam gla-/ 31 ream deducere ipsam aquam tantum, ut 

de predicto campo nec glebas sumant nec ad diminutionem eum 

adducant. / 32 Veruntamen, n si contigerit ab illis aut a successoribus 

illorum violari hoc pactum et tamdiu in obstinationis contrarietate 

/ 33 perdurare voluerint, quousque necesse sit predicto Guandalgaudo 

aut coheredibus o eius aut successoribus illorum infringere supra dictum 

/ 34 regum aut conclusionem supra nominate aque aut ipsas resclausas, 

licitum sit Guandalgaudo et coheredibus illius aut successoribus / 35 

illorum, absque ullo detrimento suarum rerum aut aliqua iniuria, hoc 

facere tantum: ut maneat predicto Vivano et Mironi et coheredibus p 

/ 36 illorum et successoribus, sicut superius scriptum est, per omnem 

supra dictam glaream firmissima postestas omni tempore, aut si etiam 

provenerit omne / 37 predictum alodium effici glarea, transducere et 

deducere atque derivare predictam aquam ad illorum molina et ad 

ceteras illorum / 38 utilitates faciendas. Et si Guandalgaudus aut coheredes 

q eius aut successores illorum aut aliquis hoc pactum violaverit 

aut vio-/ 39 laverint aut disrumpere voluerit aut voluerint, nihil proficiat, 

sed componat aut componant VI uncias auri purissimi / 40 Vivano 

et Mironi 3 et coheredibus illorum aut successoribus. Et insuper hoc 

pactum firmum permaneat modo vel omni futuro tempore. 

/ 41 Et hoc est pactum firmitatis quod Vivanus et Miro et ooheredes 

4-r illorum fecerunt 5 Guandalgaudo et uxori sue et cohe-/ 42 

redibus illorum et successoribus, quod ita incipit:


In Christi nomine. Ego Vivanus et Miro et Guilelmus et Aimo 

femina, nos simul / 43 in unum, facimus tibi Guandalgaudo et uxori 

tue Guilie et Ricoaldo et Gauzberto [espai en blanc: ±14] hoc pactum 

firmitatis / 44 et sequritatis: ut ab hodierno die et tempore licitum 

sit vobis et successoribus vestris transducere ipsam aquam, unde 

vestra molina / 45 molunt, per ipsum nostrum alodium, unde nos 

dicebamus non debere transire predicta aqua, ut molunt exinde 

vestra molina, secundum / 46 animi vestri voluntatem et ad ceteras 

vestras aut illorum utilitates faciendas. Et nec nos ne ullus vivens 

homo utriusque sexus vos / 47 aut successores vestros aut de transitu 

predicte aque aut de predictis molinis aut de aliqua voce, que ad 

hoc pertineat, appeteres / 48 presumamus aut presumat. Quod si facere 

presumpserimus aut presumperit, nihil proficiat, sed componamus 

aut componat vobis / 49 et successoribus vestris VI uncias auri purissimi. 

Et insuper hoc firmum permaneat pactum. 

Actum est hoc VIII iduum iulii, anno / 50 XXXII regni Roberti 

regis. 

S+ Mironis Guilelmi, s+ / 51 Guilelmi Guilelmi, s+ Em femine, 

nos qui hoc pactum sequritatist fecimus et firmare rogavimus. 

/ 52 S+ Raimundi, vicari de Monteboy. S+ Bernardi Agilanis. S+ 

Guilelmi Audegarii. S+ Geriberti. S+ Gua-/ 53dalli. 6 S+ Raimundi Guadamiri. 

S+ Arnalli Belliti. S+ Lupi Sancii Plancarii. / 54 S+ Adalberti 

Petri. 

S+ Gondeballi, in cuius audientia hoc definitum fuit. 

/ 55 S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clericiu et iudicis, qui haecv scripsit et sss die et anno quo supra sss. 

1. Sota la u hi ha una i. 2. aut in ipsa garea repetit. 3. Sota la i final 

hi ha una o. 4. Sota la e hi ha una i. 5. Sota la f es llegeix et. 6. Sota la 

u hi ha una a. 

LA. a. noticia. b. Marcho. c. Sancio. d. Barchinone. e. hac. 

f. choeredibus. g. choeredum. h. deditum. i. choeredum. k. choeredum. 

l. choeredum. m. verumptamen. n. verumptamen. o. choeredibus. 

p. choeredibus. q. choeredes. r. choeredes. s. apetere. t. securitatis. 

u. Dei. v. hec. 

405 


Deodat, bisbe de Barcelona, dóna a Bernat, prevere, l’església de Santa 

Maria de Cornellà amb la meitat dels delmes i amb tots els alous 

de l’església per a regir-la i celebrar-hi els oficis divins.


795 

ACB, LA.IV, n. 116, f. 40a-b. Rúbrica; “Convenientia inter clericum de Cornelano 

et Canonicam”. Interior recto: “n. 116” (Caresmar); “XII”. Exterior recto: “omnia 

(?) vineas ecclesie de Corneliano”. Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 9 línies. 


In Cristi nomine. Ego Deusdedit, gratia Dei episcopus barchinonensis, 

cum canonicis Sedis Sancte Crucis donatores sumus tibi 

Bernardo presbitero. Manifestum est enim quia damus tibi ecclesiam 

Sancte Marie de Corneliano ad regendum et ad divina ministeria 

ibi faciendum; quatenus dum tu vixeris, ipsas oblationes et primicias 

et medietatem de ipsis decimus et alodia omnia eiusdem ecclesie et 

vineas / b omnes eiusdem ecclesie habeas ad exfructandum, sicut hec 

omnia tenuit Ieorgius presbiter uno anno antequam mortuus esset, 

ita tamen ut sub meo patrocinio successorumque meorum hec omnia 

habeas et de parte decimarum aut pertinentiarum iam dicte ecclesie, 

que mihi competunt, aut ipsi qui per me et successores meos hanc 

ecclesiam tenuerit, fidelis mihi et illi existas, ita ut nullus vicarius 

tibi contrarius aut molestus iniuste presumat existere. Verumtamen, 

si mihi aut successoribus meis aut ipsi qui per nos hanc ecclesiam 

retinuit, infidelis fueris, ex hoc quod expredicta ecclesia mihi competit 

aut illi, aut facere paratus ante me aut successores meos 

iusticiam secundum canonicam auctoritatem aut secundum legem 

infra ipsos primos XXX dies quibus de te querela fuerit, aut careas 

ista ecclesia cum omnibus rebus suis sine recuperatinone alicuius 

rerum quam mihi dedistis. Quod si ego aut aliquis homo utriusque 

sexus hoc iniuste disrumpere temptaverit, componat aut componam 

duas uncias auri. Et insuper hoc pactum firmum. 

Actum est hoc V kalendas iannuarii, anno XXXII regni Roberti 

regis. 

S+ Deusdedit gratia Dei episcopus sss, *s+ Ermemirus, levita, 

et sacris erini*, + Guilibertus levita, + Reimundus levita. 

S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui hoc scripsit 

et sss die et anno quo supra. 

Sss Wadaldus, qui, ac si indignus, gratia Dei episcopus. 

406 

[1026-1027] 

Oliba i el seu germà Guifré venen a Bagemir i a la seva muller dues 

peces de terra situades al territori de Barcelona, una d’elles al 

Cogoll, a canvi de dos sesters d’ordi.


ACB, perg. 1-4-100 (a). Original. Pergamí, 115 × 280 mm. Restaurat. Sobre l’ estat 

de conservació, la descripció del verso i la descripció, vegeu el doc. núm. 528. El 

recto d’aquest pergamí està encara en pitjors condicions de conservació que el verso. 

Al recto: “In monte de Ursa” (s. XIII-XIV); “a/”; “1026-1028” (AP). Caplletra il·legible. 

Datació: vegeu l’estudi cronològic de la introducció. La inconcreció fa pensar en 

els mesos de gener i febrer. 

[In nomine Domini. Ego] Oliba [et Guifredo] fratri meo, [nos 

simul in unum], vinditores sumus tibi Bagemiro et [uxo]ri [s]ua [Ivina 

(?)] femina, emptores. / 2 [Per] anc [scriptura vindicionis] nostre 

vindimus vobis peciolas II de terra nostras proprias. Quod abmus in 

territorio barchinonense, / 3 [±26] vel de ipso Cucullo. Advenit nobis 

per genitorum nostrorum vel per omnesque voces. Et affrontat ipsa 

/ 4 [pecia] [±7] [de oriente in] ipsa comma de Pod[±4]irci in terra de 

Guaranaardis femina, de aquilonis in ipsa rocha / 5 [±13] [de meridie 

in] [±2]mesinda femina, de oc[cidu]o in ipso torrente. Et alia pecia, 

qui est ad ipso Cucullo, afron-/ 6 [tat de oriente in] [±9], [de a] quilonis 

in terra de [Guil]ielmo Suniario, de meridie in terra de Guilielmo, 

de occiduo / 7 [in via seu] [±10]. [Quantum is]tas affrontacione[s in]cludunt, 

sic vindimus vobis: in ipsas pecias II de terra ipsas terras 

ere[±2] / 8 [±7], [totum ab integrum, cum e]xios vel regressios s[u]os, 

in propter precium sestarios II de ordeo legitime mensuratos. Quod 

vos er-/ 9 [±5] nobis dedistis et nos ma]nibus nostris accepimus. Est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos vobis vindimus, [de 

nostro iure / 10 in vestro tradimus dominio et potestatem ad vestrum 

plenissimum proprium, ad omnia facere quod volueritis] [±22]. [Quod 

/ 11 si alicuis homo contra ista vindici]one venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus vobis [hec 

omnia / 12 in duplo cum omne sua inmeliorac]ione. Et in antea ista 

vindicio firma permaneat modo vel omni[que] tempore. 

Facta ista vindicione / 13 [±10 il·legible februarii, ano XXXI] regnante 

Roberto rege. 

S+ Oliba presbiter, s+ Guifredo, nos [qui ista] vindicione fecimus, 

/ 14 [firmavimus et testes firmare rogavimus]. 

S+ Ermemiro. S+ Oliba. + B[±4]. 

/ 15 [Henci (?) sacerdoti (?)] scripsit sss die et anno prefixo. 

407 

1028 gener 12 

Ervigi, la seva muller Olàlia, Oriosa i la seva filla Nevolenda, venen 

a Mir i a Bernat una terra amb casals, perera i pou, situat tot


797 

al comtat de Barcelona, a la parròquia de Pere de Reixac, al 

pla de sota la Calçada, a canvi de 12 mancusos i una aimina 

d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 663, f. 212d. Rúbrica: “De ipsa terra et puteo de calciata”. Inter 

columnas verso: “n. 663” (Caresmar); “Anno Domini 1028” (s. XVIII). Interior verso: 

“CXLVI” (s. XIII-XIV). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Ervigio et uxor sua Olalia et Oriosa 

et filia mea Nevolenda feminas vinditores sumus vobis Miro et 

Bernardo emptores. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus 

vobis terram nostram cum chasalibus et cum ipsa perera vel 

ipso puteo, nostrum proprium. Quod abemus in chomitatu Barchinona, 

in parrochia Sancti Petri Rexag, in ipso Plano, subtus ipsa 

calciata. Et advenit mihi ad me Ervigio per vocem uxoris mee, et 

ad me uxor per genitorum meorum, et ad me Oriosa per viro meo 

Guilielmo condam, et ad me Nevolenda per genitori meo vel per 

ullasque voces. Et affrontat hec omnia de orient in via vel in terra 

Sancti Petri Rexag, et de meridie in terra de Ballomara, et de 

occiduo similiter vel in terra de Arnallo, et de circii in ipsa calciata 

(et advenit mihi ad me) 1 vel in terra de Durabile. Quantum iste 

affrontaciones includunt, sic vindimus vobis: hec omnia supra 

scripta ab integre, simul cum exiis vel regressiis earum, in propter 

precium mancusos XII et emina I de ordio, quod manibus nostris 

recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que 

nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro tradimus dominio et 

potestatem a proprio. Quod si nos vinditores aut ullusque homo 

qui contra hanc ista vinditione venerit pro inrumpendum aut nos 

venerimus, componant aut componamus vobis prefata omnia in 

duplo cum sua inmelioratione. Et in antea ista vinditione firma 

et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta carta vinditione II idus ianuarii, anno XXXII regni 


Si+num Ervigio, si+num Olalia, si+num Oriosa, si+num 

Nevolenda, nos qui ista vinditione fecimus et firmavimus et firmare 

rogavimus. 

Si+num Arnallo. Si+num Reimundo. Si+num Sancio. 

S+ Bonefilio sacer, qui hec scripsi die et anno quod supra. 

1. Subratllat.



408 

Folc i la seva muller Virgília empenyoren a Bonhom una mujada 

de vinya situada al territori de Barcelona, al lloc que anomenen 

Bederrida, que Folc té per la seva muller i aquesta 

pel seu difunt marit Gondefred, a causa d’un préstec de 4 

mancusos d’or de Bonhom, que han de tornar al cap d’un 

any. 

ACB, perg. 1-1-2257. Original. Pergamí, 106 × 341 mm. Al verso: “Bederrida” (s. 

XI), “Num. 2257” (s. XVII) i “Diversorum A. 257” (Mas). 

In nomine |Domini|. Ego Fulchus et uxori mea Virgilia femina 

impignoratores sumus tibi Bonushomo. Manifestum est enim quia 

debitores sumus tibi / 2 mancusos IIII de auro cocto de manu de 

Bononomen ebreo a penso legitimo, unde tu nobis prestasti. Est 

manifestum. Propterea impignoramus tibi mo-/ 3diata una de vinea 

nostra propria. Quod abemus in territorio de Barchinona, in locum 

que dicunt Bederrida. Advenit nobis ad me Fulchus per vocem / 

4 uxori mea, et ad me Virgilia per viro meo Gondefret condam vel 

per quacumque voces. Et affrontat prefata vinea de parte circi in 

terra de Ranemir, / 5 de aquilonis in vinea de Lobet presbiter sive 

de Ranemir, de meridie in vinea de Bonefilio Gratallo, de occiduo 

in terra de Mir. Quantum istas affron-/ 6taciones includunt, sic 

impignoramus tibi: ipsa modiata I de vinea ab integrum, de nostro 

iure in tuo tradimus, et inter tantum teneamus per tuo / 7 beneficio. 

Et in die quod erit Alleluia, laxante de isto ad alio ano veniente, 

sic rendere faciamus tibi mancusos IIII de auro cocto de manu / 8 

de Bononomen ebreo a penso legitimo, unde tu nobis prestasti. Et 

si hoc non fecerimus et diem placitis tuis non adimpleverimus, tunc 

abeas potesta-/ 9tem ipsa hec omnia aprendere, tenere, vindere et 

facere quod volueris, simul cum exiis vel regresiis suis, a tuo proprio. 

Quod si nos impignorato-/ 10res aut ullus homo qui contra hac ista 

impignoracione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

sed componat aut nos componamus / 11 tibi in duplo cum omnem 

suam inmelioracionem. Et in antea ista impignoracione firma et 

stabilis permaneat omnique tempore. 

Facta ista impignoracio-/ 12ne IIII idus februarii, anno XXXII 


S+m Folcho, s+m Virgilia, qui ista impignoracione fecimus et 

firmare / 13 rogavimus.


799 

Sig+m Salamon. Sig+m Petrus. S+m Mir. / 14 

Ermemirus presbiter scripsit et sss die et anno quod supra. 

1028 [febrer 20] 

409 

Miró i la seva muller Adzaledo juntament amb els seus fills Guadall, 

Ermengarda, Guisla i Alba permuten amb Olibà i la seva 

muller Ermessenda cases, corts, horts i dues peces de terra 

cultivades i ermes amb arbres. Miró els tenia per compra, Adzaledo 

pel seu delme conjugal i els fills pel seu dret hereditari. 

Aquests béns es troben al comtat de Manresa, al terme de 

Castellterçol. 

ACB, perg. 1-4-79(a). Original. Pergamí, 105 × 460 mm. Al recto: “1028” (actual). 

Al verso: “document 1-4-79(b) de l’any 1126” (AP); “Castellterçol” (s. XVII); 

“Saeculorum X u XI”; “1126” (Mas). 


In nomine Domini. Ego Mirone et uxori sue Adzaledo et filios 

vel monetes de Mirone, id est, Guadal et Ermegardis et Guila et 

Alba, nos simul in unum, comutatores sumus vobis Olibane et uxori 

sue Ermesenis femina, emtore. Per hac scriptura comutacionis nos 

/ 2 sicut commutamus vobis kases cum solos et superpositos et cum 

ipsos foveos et curtos et ortos, et pecias II de terras, cultas vel ermas, 

cum omnia genera arboribus qui infra sunt, pomiferis vel glandiferis. 

Qui mhi advenit ad me Mirone per comparacione et ad me / 3 

uxor per decimum, et ad nos infantes per nostras ereditates sive 

per ullasque voces. Et est hec omnia in comitatum Minorisa, in 

terminio de Kastrum Terciol vel dicunt ad ipsa Genebreda vel ad 

ipses kases que fuerunt de Adrover qui fuit condam. Et afron-/ 4 tad 

ipsos kases cum ipsa terra que est de Mirone de orientis in torent 

qui discurit vel in ipsa fontanella, et de meridie in ipso aragallo vel 

in terra de Geribert vel eres suos, et de hocciduo in terra de Guilmon 

vel in ipsa rocha, et de vero circii in ipsa fexa / 5 de Guilmon. Et 

de alia pecia I de nos infantes afrontad de orientis in torent vel in 

ipsa font, et de meridie in ipso aragallo vel in terra de Alba vel eres, 

et de hocciduo in terra de nos emtores, et de vero circii in ipso val 

de ipsa Coma / 6 que de nos estis et de ipsa ereditatem quod Miro 

abet de Pascal ad ipsa Sorbera similiter faciam. Quantum infra istas 

afrontaciones includunt, sicut comutamus vobis: ipsas hec omnias, 

quod superius resonad, totum ab integrum. um. Quem vero pre-


/ 7 dicta hec omnia de nostros iuramus in vestros tradimus dominio 

ad potestatem. Quod si nos comutatores ad aliquis omo vel 

femina \pro inrumpendum/, non hoc valead vindicared, set comoponamus 

in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in ante 

ea ista / 8 comutacione firma, estabilis permanead modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista comutacione Xmo idus kalendas marcii, annos XXXII 

Rotberto rex. 

S+num Mirone, s+num Adzaled, s+num Guadal, s+num 

Ermeradeas, / 9 s+num Guilga, s+num Alba, /nos simul in unum, qui 

ista1 comutacione fecimus et firmare rogavimus.\ 

S+num Ennego. S+num Rochosindus. S+num Isarno. / 10 

*Sss Adanagelli*, que vocant Lobet, sacer, qui ista comutacione 

scripsit et subscripsit sss die et anno quod supra. 

1. Segueix un espai amb una paraula raspada. 

410 


Regiat, la seva dona Adelaida i el seu fill Guitard reconeixen haver 

retingut injustament un alou situat a Banyols, territori de Barcelona, 

que pertanyia de dret a la Seu. Ara, a petició del bisbe 

Deodat, Regiat i la seva família retornen l’alou a la Catedral i, 

a més, donen per la salvació de les seves ànimes una terra situada 

al suburbi de Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-719. Original. Pergamí, 274 × 237 mm. Al verso: “Carta de Regiato”; 

“Alodium in Bageneolis” (s. XIII-XIV); “Restitució feta per Regiatus y altres al Bisbe 

y Capitol de la Seu de Barcelona de proprietats situades a Banyols, territori de 

Barcelona, que ells injustament possehian”; “N o 193” (s. XVII); “Mitja escala, armari 

2, n. 719” (Caresmar); “1028” (F/B). Caplletra: 30 mm. 

In nomine Domini. Ego Regiatus cum uxore mea, cui nomen 

Adalaizis, et filio meo, cui nomen Witardus, 1 hanc / 2 scedulam nostrae 

professionis confirmantes, patefacimus tam presentibus quam 

futuris quod iniuste et absque iudicio legum retinebamus / 3 alodium 

quod quedam Bonadomna femina, soror quae fuit Vivani, presulis 

barchinonensium, vendidit mihi Regiato in territorio Bar-/ 4 

chinonne civitatis, in Bagneolis, in variis locis situm, quem iuris 

debet esse aecclesiae Sedis urbis predictae, eo quod fuit hoc alodium 

/ 5 cuiusdam Recesvindi qui iusto ordine his rebus caruit in 

audientia comitum et iudicium pro furto aurei calicis quod fecit


801 

huic aecclesie / 6 supra notate in manum predicti Vivani pontificis. 

Nam iste episcopus tenuit et habuit eum, sed nescitur quamodo 

transivit in ius / 7 dominationis sororis suae supra dicte. Idcircho ad 

petitionem Deusdedit episcopi, hoc ita esse recognoscentes, reddimus 

Domino et / 8 supra dicte catedrali aecclesiae in manu Deusdedit et 

cannonicorum eius omne supra dictum alodium, quod in Bagneolis 

umquam / 9 tenut iam dicta Bonadomna. Et si aliquam 

vocem aut aliquod ius ad future proclamationis ibi habemus aut 

habere debemus, / 10 aut aliquis homo aut femina per nostram vocem 

aut per alias omnimodas voces de iure illius, hoc revocantes et 

accipientes, totum / 11 integriter damus et confirmamus in ius Sedis 

predicte, episcopi et cannonicorum eius, cum illarum rerum edificiis 

omnibus et melio-/ 12 rationibus de hoc quod ut profectu istius 

comparate adiectum est, cum exiis et regressibus rei, simul cum 

aliqua parte terre / 13 site iusta vineam Sedis supra nominate, quam 

huic aecclesie et Cannonice eius domus damus pro remedio animarum 

nostrarum. / 14 Habetque terminum haec terra, que est in suburbio 

civitatis iam dictae, de parte orientis in vinea trilaee huius 

Sedis, / 15 de meridie in calle publico, de occiduo in farragenali cuiusdam 

Adroarii, de septentrione in farragenali cuiusdam Segfredi. 

/ 16 Quantum possessionis namque terre concluditur infra hos terminos, 

tantum damus huic aecclesie in manu Deusdedit presulis 

/ 17 et de nostro iure in suum hoc tradimus dominium et potestatem, 

ita ut cannonici huius faciant ex hoc per vocem Canno-/ 18 

nice domus quod et de aliis munificentiis huius Cannonice faciunt; 

necnon et de supra dicto alodio, quod in manu Deusdedit 

/ 19 reddimus, ita faciant, quia volumus ut semper cannonici supra 

dicte Sedis his rebus omnibus supra dictis utantur, / 20 cum 

omnibus illarum terminis et affrontacionibus. Quod si nos aut 

aliquishomo utriusque sexus contra hanc / 21 scripturam redditionis 

et donationis venerimus aut venerit ad inrumpendum aut in 

aliquo eam dimmovere aut / 22 diminuere aut appellare conati 

fuerimus aut fuerit, cum fraudatoribus rerum aecclesiasticarum 

in Averni ignibus / 23 ultionem dignissimam recipiamus et insuper 

pro temporali pena componamus supra dicta omnia, que reddimus 

simul / 24 et damus, in tripplum. Et insuper hec scriptura firmitatem 

in omnibus obtineat et hanc triplationem cannonici iam / 25 dicti 

ad usum illorum applicare non differant, tam presentes quam 

futuros. 

Actum est hoc VIIII kalendas marcii, / 26 anno XXXII regni 

Roberti regis.


S+ Regiati. Ego Regiatus, qui ob cecitatem occulorum corporis 

/ 27 non valens propria manu scribere et hacn scripturam nomine meo 

corroborare signo aliorum / 28 hominum solito, mea impressione eam 

corroboravi et corrobari testibus rogavi. S+ Adalaizis, / 29 que omnem 

meam vocem in hac donatione et redditione, ut superius insertum 

est, confirmo. S+ / 30 Guitardus Regiato. 

*S+ Ermemirus, levita et sacricrini*. / 31 *S+ Vivas, sacer et 

iudex*. *S+num Guadallus*. / 32 *S+ Elias presbiter sss*. / 33 S+ Poncii 

Bonifilii, clerici et iudicis. 

Ego Bonusfilius Marci, hanc scribens scribturam, iterum 

subscripsi / 34 sss die et anno quo supra. SSS 

1. Sota la t hi ha una g. 

411 


Guadall Cixela, la seva muller Ermel i el seu fill Mir Cixella venen 

a Adroer i a la seva muller Bonadona una peça de terra cultivada, 

situada al comtat de Barcelona, a Montjuïc, que Guadall té pels 

seus pares, Ermel per delme conjugal i Mir pels seus pares, pel 

preu de 7 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-1455. Original. Pergamí, 98 × 336 mm. Al verso: “De Monte iudaico” 

(s. XI); “Num. 859” (s. XVII); “Mitja Escala, Arm. 3, n. 1455” (Caresmar); “1028” 

(F-B). Caplletra “I”: 5 línies. 

In nomine Domini. Ego Guadallus Cixela et uxori sua Ermellis 

et Mir Cixela, nos simul in unum, vinditores sumus vobis Adrover et 

uxori sua Bonadomna, / 2 emtores. Per hanc scriptura vindicionis 

nostre vindimus vobis pecia I de terra culta nostra propria. Quod 

habemus in comitatu Barchinona, in loco que dicitur Monte / 3 

Iudaico. Advenit nobis ad me Guadallus per genitores meos vel per 

omnesque voces, ad me Ermellis per meum decimum, ad me Mirone 

per genitores meos vel per omnesque voces. Et / 4 affrontat prefata 

terra de circi in terra de vos emtores, de aquilonis in terra de Orfacta 

vel in ipsa strata, de meridie in terra de Ermengardis, de occiduo 

in ipsa / 5 strata. Quantum iste predicte affrontaciones includunt, sic 

vindimus vobis: prefata terra, totum ab integre, cum exiis vel 

regressiis earum, in propter precium / 6 mancusos VII de auro, quod 

vos emtores nobis dedistis et nos vinditores ad presens manibus 

nostris recepimus. Et nihil de ipso precio aput vos emtores non 

/ 7 remansit. Est manifestum. Quem vero prefata terra, que vobis


803 

vindimus, de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestate. 

Quod si nos vinditores aut ullusque / 8 utriusque sexus qui 

contra ista vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, sed conponat aut conponamus vobis supra scripta terra 

/ 9 in duplo cum sua inmelioracione. Et in antea ista vindicione firma 


Facta ista vindicione III kalendas / 10 marcii, anno XXXII regni 

Roberto regis. 

*Guadal*, s+ Ermelle, s+ Mirone, nos qui ista vindicione 


S+ Guilielmus. S+ Iohannes. *S+ Bompar clericus*. 

/ 12 S+ Sendredus presbiter, qui ista vindicione scripsit et 

subscripsit sss die et anno quod supra. 

412 

1028 març 23 

Adroer i la seva muller Gontízia donen a Sunyol i a la seva muller 

Aio terres situades al comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Genís d’Agudells, al terme d’Agudells, a Pixaranes i a la Rovira, 

pel preu de 3 mancusos. 

ACB, LA.II, n. 111, f. 40c-d. Rúbrica: “Senuillus emit terras et cetera, apud 

Pixaranes, in Acutellis”. Exterior verso: “n. 111” (Caresmar). Inter columnas verso: 

“Anno Domini 1028” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Adroario et uxori mee Gontizia femina, 

nos simul in unum, venditores vel comutatores sumus vobis 

Seniollus et uxori sue Aio femina, emptores. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vel comutationis nostre vindimus vobis vel 

comutamus terras cultas et eremas, et cum multum genus arborum 

qui infra sunt oriti vel radicati, simul cum ipso brugario, exceptus 

ipso cirisario, nostrum proprium. Quod habemus in comitatu 

barchinonense, in parrochia de Sancti Genesii de Agudels vel in 

termine de Agudels vel in Pixarannas vel Reuvira. Qui mihi advenit 

per mea comparatione aut per ullasque voces, et ad uxori mee per 

suum decimum aut per ullasque voces. Qui affrontat hec omnia 

supra nominata de parte circi in terra de Truitelle vel de vos 

emptores, de aquilonis in torrente qui escurrit, de meridie in strada 

publica, de occiduo in terra de Bonefilio vel in ipso Alborner. 

Quantum in istas affrontaciones includunt, sic vindimus vobis vel


comutamus: hec omnia supra nominata tota ab integrum, cum exio 

vel regressio suo, a proprio, et est in precio sine ulla mencione et 

sine ullo male ingenio per fidem et bonam operationem mancusos 

III in rem placentem. Et nichil exinde apud vos emptores de ipso 

precio non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta hec 

omnia, quod superius resonat, de nostro iure in vestro tradimus 

dominio et potestatem ad vestrum proprium. Quod si nos vinditores 

aut comutatores ad ullusque homo aut aliqua persona qui contra 

hanc ista carta escripta voluerit disrumpere aut frangere aut aliquam 

lesionem facere, non hoc valeat vendicare, set componat aut 

componam in vinculo au-/ d ri libras II. Et in antea suam abeat 

firmitatem. 

Facta ista carta vinditione vel comutacione X kalendas aprili, 

anno XXXII regnante Roberto rege. 

S+num Adroario, s+num Gontizia femina, nos qui ista carta 

vinditione vel comutatione fecimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

S+num Adalbertus. S+num Recosindus. S+num Bells. 

S+ Rechosindus presbiter, qui ista carta scripsi et sss die et 

anno quo supra. 

413 

1028 abril 21 

Guifré i la seva muller Ermengarda venen al levita Miró, fill de Queruç, 

una terra situada fora de Barcelona, al burg, a la part meridional, 

sota els murs de la ciutat, que tenen per compra i per delme 

conjugal, a canvi de 3 mancusos i mig d’or de Bonhom. 

ACB, perg. 1-2-1178. Original. Pergamí, 99 × 428 mm. Al verso: “In burgo” (s. XI); 

“Num... 833” (s. XVII); “Mitja Escala, Arm. 2, n. 1178” (Caresmar); “1028” (F-B). 


In nomine Domini. Ego Guifredi et uxori mea Ermengarda, 

nos simul in unum, venditores summus tibi Mirone levita, filium 

Cherucii, emptore. Per hanc scripturam venditionis nostre 1 vindimus 

tibi terra nostra propria. Quod habemus foras / 2 civitas Barchinona, 

in ipso burgo, ad partem meridiem, subtus ipsos muros predicte 

civitatis. Advenit namque ad nos per nostra comparatione et per 

decimum vel per ullasque voces. Affrontat predicta terra de parte 

circi in exio comune / 3 qui est inter predicta terra et ipsa de Bellaroni, 

de parte orientis in ipsa strada, de meridie in casas de Vivas vel


805 

in ipsa sua gutta, de occiduo in via vel in ipsos muros predicte 

civitatis. Quantum iste affrontaciones includunt et isti / 4 termini 

ambiunt, sic vindimus tibi: predicta terra cum ipso puteo et ipsos 

calciobros, ab omni integritate, ad tuum plenissimum proprium, 

cum exios vel regressios earum, in propter pretium mancusos III 

et medio de auro cocto bonnominos. Quod tu / 5 emptor hoc pretio 

nobis dedisti et nos venditores ad presens manibus nostris recepimus 

integriter. Est manifestum. Quem vero prefata omnia, que tibi 

vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, ut 

quicquid exinde facere / 6 vel iudicare volueris, liberam et firmam 

in Dei nomine habeas plenam potestatem. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hac venditione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat / 7 aut 

componamus tibi predicta omnia in duplo cum omnem suam 

inmeliorationem. Et ista venditione firma permaneat modo vel 


Facta venditione XI kalendas madii, anno XXXII regni Roberti 

regis. 

S+m Guifredi, / 8 s+m Ermengarda femina, nos simul in unum 

qui istam venditionem fecimus et firmavimus et testibus firmare 

rogavimus. 

/ 9 S+m Bellaroni. *S+ Seniofredus levita*. *S+ Mirone sacer 

sss*. *S+ Bonushomo presbiter*. 

/ 10 S+m Bellihominis levite, exarator, et sss sub die et anno 

prefixo. 

1. Sota la r hi ha una t. 

414 

1028 abril 27 

Sicarda, filla de Bardina, ven a Olibà Agualt dos alous situats al comtat 

de Barcelona, un al terme de Vilalba i l’altre al de Vilanova, al 

lloc que anomenen Merdàs, a canvi de 2 unces d’or. 

ACB, perg. 1-4-80. Original. Pergamí, 155 × 251 mm. Al verso: “Vilalba”; “In nomine 

Domini. Ego Guilielmi”; “In nomine D” (s. XIII-XIV); “Saeculi XI”; “8” (s. XVIII); “1028” 

(Mas). Caplletra “I”: 17 mm. 

In nomine Domini. Ego Sicardis femina, filia que fui 1 Bardine, 

vinditrix 2 sum tibi Olibano Agualto, emptori. Per hac scripturam vindicio-/ 

2 nis mee vindo tibi omnem meum alodem, id sunt, kasas et


terris et vineis, cultum vel heremum, pronum 3 et planum, in silvis et 

in gar-/ 3 ricis, in suptus rego, in super rego, in omnia et in omnibus, 

et omnes meas mobiles res. Qui michi adveniunt per vocem patris 

mei iam / 4 dicti. Abheo hec omnia in comitato Barchinona, in termine 

de Villa Alba et in termine de Villanova, in loco quod dicitur / 5 

Merdacius. Et sunt hec omnia franca. Et advenerunt mihi 4 per vocem 

ienitoris mei Bardina. Et adfrontat 5 ipsum alodium / 6 de Villa Alba 

de parte circii in strada qui pergit ad Granularios, de orientis in 

ipso Regal, de meridie in strada calciata, / 7 de occiduo in terminio 

de Novalilas. Et ipsum meum alodium de Villanova affrontat de parte 

circii in ipso Ponto Petricio, / 8 de orientis in rio Mugiente, de meridie 

similiter, de occiduo in ipsa serra de Congustello. Quantum infra 

istas affrontaciones / 9 includitur, sic vindo tibi supradicto Olibano 

Augalti: omnem meum alodium supra dictum, insuper et omnes 

meas res mobiles que / 10 me contingere debent per hereditariam vocem 

patris mei, et de meo iure in tuum rea omnia trado dominium 

et potestatem, / 11 cum exiis et regressiis earum, ad tuum plenisimum 

proprium, ut facias exinde quodcumque volueris, propter precium 

uncias II / 12 de auro cogto. Quas tu emtor precia mihi dedisti 

et ego vinditrix manibus meis recepi. Est manifestum. Quod si ego 

vindi-/ 13 trix aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc vindicionem 6 

venero aut venerit ad inrumpendum, non hoc 7 valeam aut / 14 valeat 

vindicare, set componam aut componat tibi supra dicta omnia in 

duplum. Et insuper hec vindicio firma permaneat / 15 omnique 

tempore. 

Actum est hoc V kalendas maii, anno XXXII regni Roberti 

regis. 

S+num Sicardis / 16 femine, que hanc vindicionem fecit et 

firmari rogavit. 

S+num Bernardi Giscafredi, s+num Seniofredi Kintelani, / 17 

s+num Seniofredi Ruffi, s+num Geriberti, s+num Iulmiri, s+num 

Leopardi, nos omnes huius vin-/ 18 dicionis testes sumus. S+ Ariovad. 

S+ Guadallus. S+ Ermemir. 

/ 19 *S+ Poncii, cognomento Bonusfilius, clericus et iudex, hoc 

legaliter definitum sciens sss*. 

/ 20 Ss Wilihelmus 8 sacer scripsit sss et sub die et anno quod 

supra. 

1. Raspat. 2. Sota la primera i hi ha una e. 3. Sota la u sembla que s’hi 

pot llegir et. 4. Abreviatura supèrflua. 5. Sota la f hi ha una a. 6. Sota la 

primera i hi ha una e. 7. La h correspon a l’abreviatura. 8. Sota la w hi ha una i.

1028 juny 6 


415 

807 

Lleó, fill de Just, ven a Pere Oliba Umbert, germà d’Amalric, prevere, 

tres quarterades i mitja de vinya, situades al territori de Barcelona, 

al terme de Sarrià, al lloc de Collà, a canvi de 2 mancusos d’or 

a pes legítim i dos sesters d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 53, f. 19a-b. Rúbrica: “Carta quod Leo filius Iusti vendidit Petro 

Oliba III quarteratas et media vinee in Serriano apud Collanum”. Interior recto: 

“LIIII” (s. XIII-XIV); “n. 53” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1022” (s. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Leo, filium condam Iusto, vinditor sum 

tibi Petrus, filium Olibane, frater Amalricus, presbiter, emptore. Per 

hac scriptura vinditionis mee vindoque tibi (per mea com) 1 vinea 

quarteradas III et media, meum proprium. Quod habeo in territorio 

barchinonense, in terminio de Serriano, in locum que dicunt Col- 

/ b lano. Advenit mihi per mea coparatione vel per omnesque voces. 

Affrontat de parte circi in vinea de Sancti Michaelis, de aquilonis 

in vinea de filiis condam Seniofredo riorubensis, de meridie in vinea 

de domum Sancti Petri et in vinea de filiis iam dictos Gofredus, de 

occiduo in ipsa karraria. Quantum istas omnes afrontationes includunt, 

sic vindo tibi: iam dictas quarteradas III et media de vinea 

totas ab integre, ad dextro legitimo, cum exiis et regressiis earum, 

in propter precium mancusos II de auro cocto placibile a penso 

legitimo et sestarios II de ordeo. Quod tu emptor precium mihi 

dedisti et ego vinditor ad presens manibus meis recepi. Est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que ego tibi vindo, de meo iure 

in tuo trado dominio et potestate ab omni integritate, ad agendum 

et faciendum quodcumque volueris, ad tuum plenissimum proprium. 

Quod si ego vinditor aut ullusque homo qui contra hac venditione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat 

aut ego componam tibi prefata omnia in duplo cum omnem suam 

inmelioratione. Et in antea ista vinditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta vinditione VIII idus iunii, anno XXXII regante Roberto 

rege. 

S+m Leo, filium condam Iusto, qui ista vinditione fecit et firmare 

rogavi. 

S+m Oliba, s+m Ballomir, s+m Seniofredus, s+m Iohannes, nos 

testes sumus.


S+ Galindus scriptor, qui hec scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

1. Ratllat. 

1028 juny 19 

416 

Aventí, prevere, ven a Miró, prevere, un casal amb cort situat fora 

de la ciutat de Barcelona, a la part meridional, al suburbi, que 

tenia per carta d’empenyorament que el comprador li havia fet, 


ACB, perg. 1-4-81. Original. Pergamí, 180 × 220 mm. Restaurat amb cinc trossets 

de pergamí enganxats. Al verso: “In burgo” (s. XIII-XIV); “Nil pro capitulo” (s. XVII); 

“1028” (Mas); “1-4-81” (AP). 

In Christi nomine. Ego Aventinus presbiter vinditor sum Mironi 

presbitero, emptori. Per hanc scripturam vinditionis mee vindo / 

2 tibi casalitio cum parietes, guttas et stillicinios et solo et fundamenta 

apud cum aliquid de ipsa curte, meum / 3 proprium. Quod habeo 

foras civitas Barchinona, a parte meridiane, in eius suburbio. Qui 

mihi advenit per cartam / 4 inpignorationis, quod tu emptori mihi 

fecisti, vel per ullas voces. Affrontat prefata omnia de parte circi 

in casa / 5 de Cherutio, fratri tuo, et habet dextros IIII minus cubitos 

II; de aquilonis in ipsa via et habet dextros III et cubito I / 6 et palmo 

I; de meridie in curte et in casa de te emptori vel sorori tuae et 

habet dextros IIII; de occiduo in ipsa / 7 via vel in ipsos muros predicte 

civitatis et habet dextros [±4] et cubito I et palmo I. Quantum iste 

affrontaciones / 8 includunt et isti dextri ambiunt, sic vindo tibi: iam 

dicta omnia ab integre, in aderato et definito pretio / 9 mancusos 

III de auro cocto equo pensatos. Quod tu emptor pretium exinde 

mihi dedisti et ego vinditor manibus / 10 meis integriter accepi. Est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi vindo, de meo iure 

in tuo trado / 11 dominio et potestate, ab omni integritate, simul cum 

exiis et regressiis earum, ad tuum plenissimum proprium, ut quicquid 

/ 12 exinde facere vel iudicare volueris liberam et firmam in Dei 

nomine habeas plenam potestatem. Quod si ego vinditor / 13 aut 

aliquis homo utriusque sexus qui contra hac vinditione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat ven-/ 14 dicare, set componat aut componam 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et ista / 15 venditione firma permaneat modo vel omnique 

tempore.


809 

Facta venditione XIII kalendas iulii, anno XXXII / 16 regni 


*S+ Aventinus presbiter*, qui hanc venditionem fecit et testibus 

/ 17 firmare rogavit. 

*S+ Mirone levita*. / 18 S+num Gitardus Rameser. S+num Oliba 

clericus. S+num Borrellus de ipsa curte de Aventinus / 19 

S+num Bellihominis levite, exarator, et sss sub die et anno 

prefixo / 20 

Et ista carta tradet Aventinus in manus Guadalli emptori in 

vice de Miro presbiter, qui iam mortuus erat, in 1 presentia de isti 

testibus. 2 

1. Signe d’abreujament sobre la n. 2. Tota aquesta frase és afegida contemporàniament. 


417-418 

El comte Berenguer [Ramon I de Barcelona] restitueix a la Seu de 

la Santa Creu i Santa Eulàlia de Barcelona tots els alous, 

consistents en terres, vinyes, cases, corts, arbres i aigües, que són 

o han estat d’aquella, dins els termes d’Egara i Terrassa, llevat 

d’aquesta parròquia, i rep del bisbe Deodat un mul que val 10 

unces d’or. 

ACB, perg. 3-4-177. Original. Pergamí, 151 × 257 mm. Al verso: “Carta Berengarii 

comitis, de Terracia” (s. XI); “n o 306” (s. XVI); “Donació feta per Don Berenguer, 

comte de Barcelona, a la Iglesia de la Seu de proprietat en Egara y Tarrassa” 

(s. XVII); “Cubiculum III, Stancia 4, Titulum Comitus, n. CLXXVII” (Caresmar); 

“1028” (F-B). Caplletra: 11 mm. 

ACB, LA.I, n. 25, f. 12b-c. Rúbrica: “Privilegium quod Berengarius comes reddidit 

omnia alodia, terras, vineas, casas, curtes et aquas, infra terminum Egare et 

Terracie”. Exterior recto: “n. 25” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1028” 

(s. XVIII). Caplletra “I”: 27 espais. 

In Christi nomine. Ego (ego) 1 Berengarius, gratia Dei marchio 

comes, spontanea et prompta / 2 voluntate reddo Domino Deo et Sedi 

atque altari Sancte Crucis \et Sancte Eulalie/ Sedis barchinonensis 

/ 3 om-nes alodes vel alodia, terras, scilicet, et vineas, domos et curtes, 

arbores et aquas et omne alodium, / 4 quicquid dici vel nominari 

potest, quod sit iuris aut fuit iam dicte sedis, infra terminos / 5 Egare 

et Terraciae, exceptus ipsam parrochiam. Et recepi ego de manu 

Deusdedit / 6 episcopi de suo proprio mulum unum valentem X


uncias auri optimi, pro eo quod reddidi in manu eius / 7 supra dicta 

omnia Domino Deo et predicte Sedi Sancte Crucis, ut ab hodierno 

die et tempore / 8 nec ego nec ullus vivens homo utriusque sexus aut 

mee posteritatis aut propinquitatis / 9 aut aliarum personarum amplius 

non requiram aut requirat, aut de iure supra dicte 2 / 10 sedis sumere 

aut accipere aut apprehendere aut usurpare aut invadere supra / 11 

dicta alodia, aut de supra dictis omnibus rebus redditis aliquid presumam 

aut presumat, 3-a / 12 sed per vocem aliquam quorundam fidelium 

aut principum aut comitum aut aliquam vocem / 13 alicuius iuste possessiones, 

b qua iuste debent revocari, supra dicta omnia in ius predicte 

sedis / 14 ab hodierno die et tempore in iure donationis eius et episcoporum 

eius sive servientium Deo / 15 in aula predicte Sedis supra 

dicta omnia maneant assignata et reddita. Quod si ego / 16 aut aliquis 

homo utriusque sexus contra hoc 4 definitionis c pactum et placitum 

venero / 17 aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeam aut valeat 

vendicare, sed componam / 18 aut componat supra dicta omnia, quae d 

huic aecclesie e reddo, in tripplum. Et insuper hoc pactum / 19 firmum 


Actum est hoc IIII iduum iulii, anno / 20 XXXIII regni Roberti 

regis. 

*+ Berengarius comes+*, / 21 qui hoc pactum redditionis fecit 


/ 22 + Guiliae comitisse, qui f in hoc conscia sum. 

Adalbertus levita, qui et prepositus, /sss\. / 23 S+ Mironis de Villa 

de Maier. S+ Haianrici. S+ Gui-/ 24 tardi Arnalli. S+ Guilmundi. S+ 

Bellihominis levite. / 25 *S+ Dalmacius levita*. S+ Bonifilius levita. 

*S+ Miro levita*. / 26 *S+ Reimundus presbiter*. 

1. Repetit. 2. Sota la c hi ha una e. 3. Sota la t hi ha una n i segueix 

una lletra raspada, segurament t. 4. ho escrit sobre raspat. 

LA. a. presumant. b. possessionis. c. diffinitionis. d. que. e. ecclesie. 

f. que. 

419 


Resolució de Bonfill Marc, jutge de palau, sobre el contenciós que 

enfrontava Miró Guillem amb la seva mare Beliarda amb motiu 

d’un solar amb trilles i l’església de Sant Martí, situats al comtat 

de Barcelona, al Vallès, al lloc anomenat Martorelles, que havien 

estat del difunt Guillem, pare de Miró Guillem.


811 

ACB, perg. 1-1-877. Original. Pergamí, 295 × 238. Al verso: “Martorilias”; “Scripta”; 

“Nº X” (s. XIV); “Instrumentum sentencie a iudice palati” (s. XV entre dues mans); 

“368 (j) Diversorum A” (Mas); “1029”; “1-1-877” (AP). 

ACB, LA.III, n. 15, f. 6b-d. Rúbrica: “Iuditium super quodam testamento”. Inter 

columnas recto: “n. 15”. Inter columnas verso: “Anno Domini 1029” (Caresmar). 

Caplletra “C” ornamentada: 4 línies. 


Ed.: MARCA, Marca hispanica, d. CCIV, c. 1045-1046. 

Cum, in nomine Domini, diversorum causa remediorum constet 

iudices esse creatos, a decet ipsos ut, qualiter / 2 eorum audientiis 

lites negociorum finem accipiunt, conscriptis iudiciis ordine pandant 

tam presentibus / 3 quam futuris. Igitur ego Bonusfilius Marci, iudex 

palacii, quomodo terminum causa accepit, que orta fuit / 4 inter 

Mironem Guilelmi et matrem suam, cui nomen Belliardis, huius 

meae b notitiae c patefacere curavi titulis. / 5 Accidit 1 namque mori 

patrem predicti Mironis denominatum et moriens causa immeliorationis 

per ordinem testamenti / 6 testatus fuit illi partem rerum 

suarum, id est, ipsum solarium cum trileis et terrulis que d in circuitu 

sunt, et domibus et aecclesiam e / 7 Sancti Martini, quod ipse conditor 

habebat in comitatu barchinonensi, in Vallensi, in loco cognominato 

Martorelias. Tempore autem / 8 quo crevet f predictus Miro et 

voluit capere hereditatem sive immeliorationis, mater eius iam 

dicta propter quasdam hereditates / 9 luctuosas filiorum suorum, 

quas retinebat in rebus iam dicti Guilelmi, ostendit conditiones 

sacramentorum testamenti predicti / 10 Guilelmi dissonas huic testamento, 

in quibus resonabat quod Guilelmus predictus iusserat 

ut unusquisque filiorum suorum, excepto / 11 Mirono iam dicto, 

tantum hereditatis accepisset g ex rebus suis quantum hereditas 

predicte h immeliorationis erat, et sic unus-/ 12 quisque filiorum suorum, 

simul cum eodem Mirono, ex residuis rebus singulas cuperent 

hereditates. Ex quo magna al-/ 13 tercatio fuit inter rationales exorta. 

Ad ponendos autem harum litium modos, quia mos est et institutio 

legis ut condi-/ 14 tiones sacramentorum, que aedite i fuerint ex serie 

testamentorum ultimae voluntatis defunctorum, infra sex menses 

/ 15 coram quolibet sacerdote pateant publicandae. Et quia institutio 

legalis est ut conditionibus aeditis j a iudice ex volun-/ 16 tatibus 

defunctorum extremis promulgatis in solis tantumodo verbis coram 

iudice ipsi, qui hoc iniunctum habuerint, / 17 sua iuratione confirment, 

ego, iam dictus Bonusfilius, ut vidi predictus conditiones, 

quas Belliardis supra dicta ostendebat, / 18 et recognovi quod aliquis 

previdentium iudex voluntatem defuncti verbis solumodo k aeditum l


non superponendo ordinat / 19 in textu conditionum, sed separatim 

toto prius conscripto textu testament[i] 2 previsa ipsa superpositionem litterarumn et / 20 dictionum non aequo ordine positarum, iudicavi 

quod comprobatum debebat exhistereo per idoneos testes, quorum 

nomina / 21 ipse conditiones retinebant, aut per alios quibus hec causa 

cognita fuisset secundum leges, quod infra sex mensium spaciop / 22 

coram iudice fueruntq sacramentis confirmate predicte conditiones 

ostense in mea audientia, et tunc coram ipso iudice simili / 23 modo 

voluntas que ibi superposita inveniebatur, ipsi qui eam iniunctam 

habuerunt sua iuratione confirmaverunt, et tunc / 24 supra dicta voluntas 

verborum superposita stabilis haberetur. Sin autem hac 

comprobari non valebat, invalidum de-/ 25bebat exhistere omne quod 

plus resonabat in predictis conditionibus quam quod scriptum erat 

in iam dicto testamento, et Miro / 26 supranotatus ipsam immeliorationis 

partem, que r in ipso testamento resonabat, habere debebat extra 

fratres soro-/ 27resque suas. Et insuper in aliis omnibus rebus, que 

fuerunt patris sui iam dicti, sicut iudicari potest, legaliter hereditatem 

integram de-/ 28bebat accipere qualem unus ex fratribus suis. Et ut 

hoc iudicium nunc et ab inceps roborem plenissimum obtineat, / 29 

tam sua3 quam testium manu corroboravit4 et supra dicto Mirono res 

sibi testatus per iam dictum testamentum consignavit. / 30 Si quis 

autem hoc iniuste disrumpere temptaverit, quantum de iniusta petitione 

et pro iudiciss suspectione / 31 legibus continetur, componat. 5 

Acta est hec audientia in presentia domni Gondeballi et Guilelmi 

et Raimundi archilevite, t / 32 utrorumque fratrum, et Raimundi, 

viri supra dicte u Belliardis, et Bernardi Ovasiiv et Lupi Sancii et Seniuldi 

et Bernardi / 33 et Geriberti aliorumque multorum in porticu6-w Sancti Saturnini aecclesiae, x site y in Palacio de Almanla vel in eius 

confinio. 

/ 34 Scriptio huius iudiciiz kalendis septembris, anno XXXIII 

regni Robertiaa regis. 

S+ Ego Poncius Bonus-/ 35filius, eo quod supra dictos testes non 

inveni a parte Belliardis, hoc iudiciumab feci et firmari testibus7 rogavi. / 36 

*S+m Vorgius*. *Marcus sss*. s+ Amalerici Gontardi. s+ 

Brocardi. / 37 *Guifredus levita, qui et iudex sub sss*. / 38 

S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clericiac et iudicis, qui haecad scripsit et sss die et anno quo supra sss. 

1. Al marge esquerre. 2. Hi ha una taca que sembla tapar una a. 3. S’han 

esmenat les lletres inicials i una s gran sobreposada. 4. Segueix, raspat, l’espai d’una


813 

lletra. 5. Esmena d’una altra paraula. 6. por esmena pala (potser anava a escriure 

palacio). 7. ti esmena te. 

LA. a. citatos. b. mea. c. noticie. d. que. e. ecclesiam. f. crevit. 

g. accepisse. h. predicte. i. edite. j. editis. k. solummodo. l. editam. 

m. superimpositione. n. literarum. o. existere. p. spatio. q. fuerint 

r. que. s. iuditis. t. archilevite. u. supradicte. v. Ovasti. 

w. parrochia. x. ecclesie. y. site. z. iuditii. aa. Rotberti. ab. iuditium. 

ac. Dei. ad. hec. 

420 


Ballomara ven al seu fill Miró, levita, un tancat amb molts arbres, situat 

al comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant Pere, dins la vila 

de Reixac, a canvi d’1 mancús d’or i dos sesters d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 646, f. 208c-d. Rúbrica: no n’hi ha. Exterior verso: “[CXX]IX” 

(s. XIII-XIV); “n. 646” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1030” (s. 

XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Ballomara femina vinditrice sum tibi 

filio meo Mirone levita, emptore. Per hanc scriptura vinditionis mee 

vindo tibi clausa mea propria, cum multum genus arborum qui infra 

sunt oriti vel radicati diversis generis, me-/ dum proprium. Quod abeo 

in comitato Barchinona, in parrochia Sancti Petri intus in villa 

Rexago. Qui michi advenit per mea comparatione sive per ullasque 

voces. Qui affrontat hec omnia supra scripta de parte orientis in 

terra de me vinditrice vel de filiis meis, de meridie in via et de occiduo 

similiter in via, de circi in terra de Sancta Eulalia barchinonensis. 

Quantum in istas affrontaciones includunt, sic vindo tibi: iam dicta 

omnia supra scripta tota1 ab integrum, cum exiis et regressiis earum, 

in propter precio mancuso I de auro et sestarios II de ordeo, quod 

manibus meis accepi. Et est manifestum. Quem vero predicta hec 

omnia, quod superius ressonat, de meo iure in tuo trado dominio 

et potestatem ad tuum proprium. Quod si me vinditrice ad ullusque 

homo qui contra hac ista carta vinditione venerit pro inrumpendum 

aut ego venero, non hoc valeat vindicare, set componat aut componam 

tibi iam dicta omnia supra scripta in duplo cum omnem suam 

immeliorationem. Et in antea ista carta vinditione stabilis firma 


Facta ista carta vinditione XIIII kalendas octubris, anno XXXIII 

regnante Roberti regis.


S+num Ballomara femina, qui ista carta vinditione feci et 

firmavi et testes firmare rogavi. 

S+num Petrus. S+num Remon. S+num Guilielmus. 

S+ Rechosindus presbiter, qui ista carta vinditione scripsi et 

sss die et anno quo supra. 

1. Sota la o hi ha una a. 

421 


Testament de Sunyol, jurat sobre l’altar de Sant Fost, a Campsentelles, 

en què fa deixes als seus fills dels béns situats a Canyamars i 

Caldes. 

ACB, perg. 4-18-61. Original. Pergamí, 204 × 582 mm. El document presenta 

diferents foradets. Al verso: “Testamentum Senioli” (s. XI); “XVIII Stancia, 

Testamentum Piae Elemosinae LXI” (Caresmar); “Senyal vermell”; “1028” (F-B). 

Condicione saccramentorum a quarum ex ordinacione residebat 

Guifredus sacer et iudice Adalbertus et in presenciam Guigelmus 

et Vidal et Vives et Guimara, Ledus et Gerallus et Goltredus atque 

Mirone et aliorum bonorum hominum qui ibi aderant. / 2 Testificant 

tes prolati quas proferunt, id sunt, Guifredus et Bardina atque 

Bomparus, qui sumus helemosinarios de condam Seniolli, in faciem 

de supra scripto sacerdote vel iudice ad comprobandam ipsa 

helemosinam de iam dicto Senioli. Et hec / 3 sunt nomina testium 

qui hoc testificant sicuti et iura, id est, Iohannes et Oser atque 

Guifredus presbiter. 

Iurati autem dicimus in primis per Deum Patrem homnipotentem 


in Trinitate unus et verus Deus, et per reli-/ 4quias Sancti Faustus 

martir, cuius baselica cita est in comitatum barquinonense, in 

Vallense, in villa vocita Camposenteges, supra cuius saccrosancto 

altario as condicione manibus nostris continemus et iurando contagimus, 

/ 5 quia nos supra scriptos testes scimus bene, in veritate 

sapemus, occulis nostris vidimus et aures nostras audivimus et de 

presente ibi eramus ad ipsa ora quando fecit Seniollus suum 

testamentum et precepit illis ad iam dictis suis elemosi-/ 6nariis ut, antequam alium testamentum faciat, plenam potestatem habeant 

omnem suam helemosinam aprehendere et distribuere sine ullius 

blandimentum, et exinde faciant sicut precepit illis. In primis con-


815 

cessit a filioli suo Orando ipso maiol / 7 qui est in Canamars, et ipsa 

terra qui est ad ipsos Calis pro amore Dei et anime mee et de uxori 

mea Adaltruze. Et concessit ad Geral ipso closo ad ipsa Fosa [cum] 

ipsa trilia in eius, videlice, racione: non habeat licencia nullum 

seniorem inpendere alium / 8 in ullumque modum aut vindere nisi 

ad posterita nostra. Et concessit de omnem suum habere ovile et 

immobile dare faciatis ipsas duas porciones pro redene animas 

nostras de me et de uxori mea Adaltruze. Et alia tercia parte, qui 

remanet, concedo ad ipsos / 9 meos infantes. Et de ipsas duas 

porciones, que superius ressonant, dare faciant ad ipso meos 

elemosinarios singulos mancusos et a Guifredus presbiter mancuso 

I. Et de alia omnia quod remanet, solvere faciant ipso meos debitos. 

Et exinde alium quod / 10 remanent, dare faciatis propter Deum et 

remedium animas 1 nostras de me et de uxori mea Adaltruze in 

ecclesiis, in saccrificium vel in oficium, ut maiorem opus abeat 

nobis. Et precepit ut, \si/ iam dictos suos elemosinarios 2 mortuus 

fuissem, antequam alium / 11 testamentum faciat, unus post unum 

absolutus permaneat, sicut superius ressonat. Et si illos totus 

mortuus fuissem, veniant alios amicus meus dare faciant ipsa hec 

omnia, sicut superius ressonat, sine ulla contagiones. Hec eis 

concessit et ius-/ 12 sit dare, sicut superius insertum est. Et cum hec 

omnia ordinavit, in memoria sua erat plena et loquella integra et 

sic migravit de oc seculo in mense dedembrio. Et nos, qui sumus 

elemosinarii, de hanc rem sic iuramus in omnia et in omnibus: quia 

quantum in isto / 13 suo ressonat, verum nec ulla fraus nec ullo 

\ingenio/ ibi inpresa non est, set secundum suam volumptatem ipsius 

conditorius est factus vel editus. Et ea que scimus, recte et verasciter 

testificamus atque iuramus per super hancnixum iuramentum in 

Domino. 

Lacte condicione VI idus december, / 14 anno XXXIII regnante 

Roberto rege. 

S+m Guifredus, s+m Bompar, s+m Bardina, nos elemosinarii 

sumus et pro ipsa helemosina hunc iuramentum iuramus. 

S+m Oser, s+m Iohanne atque Guifredus presbiter, auditores 

fuerunt, nos tes sumus et / 15 pro testimonio hunc iuramentum 

iuramus. 

/ 16 Adalbertus, sacer et iudex. 

/ 17 S+m Guigelmus. S+m Geral. S+m Altemir. 

@S+ Wifredus presbiter@, qui hanc condicione scripsit sub die 

et anno prefixo.


1. Sota la a hi ha una e. 2. Sota la e hi ha alguna altra cosa escrita i 

raspada. 


422 

Ramio i la seva muller Nevolenda venen a Esteve, fill de Suniefred 

Olisindus, una peça de terra de regadiu amb arbres i la vinya 

que hi ha plantada, situada al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al terme de Vila Merdàs, a canvi d’1 mancús d’or. 

ACB, perg. 1-1-2058. Original. Pergamí, 133 × 260 mm. Tot el cantó esquerre del 

pergamí presenta una taca d’humitat que no dificulta la lectura del text. Al verso: 

“De Villa Merita” (s. XIII-XIV); “[te]” (afegit a “Merita”, amb lletra posterior, potser 

s. XVIII); “Num...2058” (s. XVIII); “Diversorum A 2058” (Mas). Caplletra “I”: 24 mm. 

In nomine Domini. Ego Ramio et uxori tua Nevolanda 1 vinditores 

sumus tibi Stefanus, filium Suniefret-/ 2 dus Olisindus, emtore. 

Per hannc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi pecia I 

de terra subregan-/ 3 ea, cum ipsos arbores et cum ipsa vite qui ibidem 

sunt, nostrum proprium francum. Quod abemus in chomitato bar- 

/ 4 chinonense, in Udense, 2 in terminio de Villa Meritaze. Advenit nobis 

per emcione sive per quacum-/ 5 que voces. Et afrontat ipsa terra de 

circii in terra de Sancta Eulalia, de oriente in ipso rego qui discurit 

/ 6 de Valle Ariulfi 3 et in terra de Sancta Eulalia, et de meridie in terra 

de Sancta Eulalia vel in ipso rego mulne-/ 7 ro, de occiduo in terra de 

Sancta Eulalia. Quantum infra istas IIII ro afrontaciones includunt, 

sic vindimu-/ 8 s tibi: ipsa terra ab integrum, in precium macoso I 

de auro. Quod tu emtor precium nobis dedisti et / 9 nos vinditores 

manibus nostris hic 4 cepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta 

terra, que nos tibi / 10 vindimus, de nostro iure in vestro trado 5 

dominio et potestatem, ab omnem integritate, ut quiquit / 11 exinde 

facere vel iudicare volueris, libera in Dei nomine abeatis plenam 

potestatem, cum / 12 exios vel regresios suos, a proprio. Quod si nos 

vinditores aut ullus omo qui contra hanc ista vin-/ 13 dicione venerit 

pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat aut pona- 

/ 14 mus tibi ipsa terra in duplo cum sua inmelioracione. Et in atea 

ista vindicione firma / 15 permaneat omnique tempore. 

Facta ista vindicione XV chalendas genuarias, ano XXX / 16 

III regnante Rotbertus rege. 

S+num Ramio, s+num Nevolenda femina, qui ista / 17 vindicione 

fecit et firmare rogavimus. 

S+num Bonofilio. S+num Gischafret.


/ 18 S+ Stef\a/nus sacer scripsit et die et ano quod supra. 

817 

1. Sota la a hi ha una e. 2. Sembla error per Valense. 3. La l està escrita 

sobre el primer pal de la u. 4. La i és supèrflua. 5. Abreviatura com si escrivís terra. 

1027-1028 

423 

Pasqual dóna a la seva muller Truitelda la meitat de l’alou que havia 

comprat a Sanla i a la seva muller Beliarda, situat al comtat 

de Barcelona, al Vallès, al terme de Martorelles de Dalt. 

ACB, perg. 3-27-288. Original. Pergamí, 132 × 383 mm. Al verso: “Martoreies” 

(s. XI); “De Martoreyes” (s. XIV); “Prepositura Ganer, St.27, n o ” (36-39); “Senyal 

blau, 96”; “1027-1028” (F-B). Caplletra “I”: 8 ratlles. 

Datació: el document només esmenta l’any del regnat, sense mes ni dia; vegeu 

l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Paschualle donator sum tibi uxor mea 

Truitelle femina. Certum quidem et manifestum est enim quia placuit 

animis meis et placet, nullus quoque / 2 agentis imperio nec 

suadentis ingenio, set propria expontanea hoc mihi helegit, ut cum 

bona volumtas cartam donacionis fecissem tibi de ipsa medieta-/ 3te de ipsum aulodem quod emivit de Sanla et de uxor sua Belliardis, 

sicuti1 et facio. Est hec omnia in comitatum barquinonense, in 

Vallense, in terminio de2 Mar-/ 4turelias superioras. Advenit mihi per 

comparacione sive per quacumque voces. Que afrontat pecia I de 

terra, cultum vel eremum, sive prato, de parte aurientis / 5 in alveo 

Bissaucius, de meridie in terra de Sancta Maria, de occiduo in strada3 pluplica, de circi in rego mulner vel in terra de Marcucio; et alia 

pecia de4 / 6 terra afrontat de aurientis in alveo predicto, de meridie 

in terra de Miro et suos eredes, de occiduo in rego mulnario, de 

circi5 in terra de Elliardis femina / 7 et de me donator. Quantum istas 

affrontaciones includunt, sic dono tibi: ipsa medietate de ipsum 

predictum aulodem ab integre, cum exios et regresios / 8 earum, et 

ad tuo proprio, ad omnia facere quodcumque volueris. Quod si ego 

donator aud ullusque vivens homo utriusque sexus qui contra hac 

ista donacio-/ 9ne venerit pro inrumpendum aud ego venero, non hoc 

valeat vendicare, set componat in vinculo auri libra I. Et in antea 

ista donacio firma perma-/ 10neat modo vel omnique tempore. 

Facta ista donacio anno XXXmo II regnante Roberto rege. 6 

S+m Paschuale, ego qui ista donacione fecit et firmavi / 11 

firmarique rogavi.


S+m Guilara. S+m Oliba. S+m Senderedus. 

/ 12 S+ Bonefilio sacer, qui hec scripsit. 

1. Sota de sic hi ha alguna altra cosa escrita i raspada. 2. Sota la d hi ha 

una n. 3. Sota st hi ha tr. 4. de repetit. 5. Sota la r hi ha una c. 6. Manquen 

el dia i el mes. 

424 

1028 gener 18 

Oliba i la seva dona Bela venen a Pere una vinya situada al comtat 

de Barcelona, al terme de Sarrià, que tenen per compra i per delme 

conjugal, pel preu de 2 mancusos i mig d’or. 

ACB, perg. 1-4-83. Original. Pergamí, 111 × 252 mm. Al marge inferior esquerre, 

proves cal·ligràfiques afegides: “advenit \qui ibi est fiand/ quibidem” (s. XI-XII). 

In nomine Domini. Ego Oliba et uxori mea Bela [vinditore]s 

sumus tibi Petrus, emptor. Per hac scriptura vindicionis nostre vindimus 

/ 2 tibi pecia I de vineam cum ipsa terra qui ibi est fund[ata. 

Qui mi]hi advenit ad me Oliba et a mulier mea per comparacione 

et per decimum vel per omnesque / 3 voces. Et est ipsa vinea in chomitatum 

Barchinona, in terminio de Seriano. Et afrontad ipsa 

vinea de oriente in terra de Sancta Elulia, / 4 de meridie in vinea de 

Bonofilio condam qui fuit vel suos eres, de hocciduo in terra de Belido 

et de uxore sua, de circii in vinea de En-/ 5 guncia vel filios suos. 

Quantum infra istas afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: ipsa 

vinea ab integre, cum exios et regresios / 6 suos, in precium mancusos 

II de auro et medio, quod manibus nostris recipimus. Est manifiestum. 

Quem vera predicta vinea, que nos tibi / 7 vindimus, et de nostre 

in tua tradimus dominio et potestatem, libera in Dei nomine abeas 

postestem. Quod si nos vinditores aut ull[us]-/ 8 que homo qui contra 

hanc ista carta vindicione venerit vel pro inrumpendum, non hoc 

valeat vindicare, set componam aut c[om]-/ 9 ponamus tibi ipsa vinea 

in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in nantea ista carta 

vindicione firma, / 10 stabilis permaneat homnique tempore. 

Facta vindicione XV kalendas februarii, anno XXXIII reganante 

Rotberto rex. 

/ 11 S+m Oliba, s+m Bela, qui ista carta vindicione fecimus et 


S+m Guifardo. / 12 S+m *sss Miro*. S+m *Bonusomo sss*. S+m 

Argemir. 

/ 13 *sss Castus sacer scripsit et sub sss* dia et anno quod supra.


425 

819 

[Número buit en descobrir, després d’assignada la numeració de tots 

els textos, que hi havia hagut un error de lectura del mes, ja que 

s’havia transcrit com a febrer, en comptes de setembre, que és 

el correcte; ara és l’original del núm. 419.] 

1029 març 1 

426 

Guillem i el seu pare Bonfill permuten diversos béns amb Ermengol 

i la seva muller Bonadona, que tenien per deixa testamentària 

que els va fer el seu avi i pare respectiu, Inguilbert, situats al 

territori de Barcelona, a Banyols, a canvi de tres mujades i mitja 

de terra situades a Provençals. 

ACB, perg. 1-1-1906. Original. Pergamí, 142 × 420 mm. Al verso: “Núm... 1906” 

(s. XVIII) i “Diversorum A 1906” (Mas). Caplletra “I”: mm. 

In nomine Domini. Ego Guilielmus una cum pater meus Bonefilius, 

nos pariter in unum, comutatores sumus vobis Ermengaudus 

et uxori tua Bonadomna. Manifestum est enim / 2 quia comutamus 

vobis casas et curte, cum solos et superpositos et cum ipso 

solario, cum ostios et ianuas, guttas et stillicinios, ortos cum arboribus 

et puteo, et omne ipsum edifi-/ 3 cium et ipsa terra qui ibidem est, 

sunt modiatas III et media \et amplius/. Quod habemus in territorio 

barchinonense, in ipso plano de Bannols. Qui nobis advenit ad me 

/ 4 Guilielmus per avunculo meo condam Ingilbertus, et ad me Bonefilius 

per voce filio meo supra scripto Guilielmo sive per fratri meo 

supra dicto condam Ingilbertus, quia ille / 5 nos testavit ad extrema 

sua voluntate et de una modiata de terra supra scripta iussit ut 

(dedissemus) 1 in diebus vite nostre possideamus eam et fructum, 

quod Deus ibidem / 6 dederit, quartam partem donare faciamus propter 

Deum et remedium anime sue. Et nos per iussionem Bonefilius, 

clerici et iudicis prolisque condam Marchus, sive per aliorum multorum 

/ 7 bonorum hominum, sic accepimus de ea precium mancusos 

III et dedimus eos pro anima sua: unum ad ipsa opera de Sancta 

Maria ad ipsa turre qui est in littore maris, / 8 et alium ad ipso signo 

de Sancti Michaelis barchinonensis, alium ad Sancti Martini 2 de 

Provincialis. Et est manifestum. Affrontat prefata omnia de parte 

circi in ipsa / 9 strata que pergit ad Lanaria sive in terra de Bernardus 

Sendredus, de aquilonis in terra de Petro Revul, de meridie in terra 

de Regiatus et de Gilabertus, de occiduo in / 10 terra de Bernardus


et de Gilabertus iam dictos. Quantum iste affrontaciones includunt, 

sic comutamus vobis: predicta omnia, totum ab integre, cum 

exiis vel re-/ 11gressios earum, a vestrum plenissimum proprium, 

et accepimus de vos in nostra comutacione modiatas III et media 

de terra in Provincialis in duos locos. Et est manifestum. / 12 Quem 

vero predicta omnia, que comutamus vobis, de nostro iure in vestro 

tradimus dominio et potestatem, \ut quidquid exinde facere vel 

iudicare volueritis, libera in Dei nomine abeatis plenam potestatem./ 

Quod si nos aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista / 13 

comutacione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, 

sed conponat aut componamus vobis prefata omnia in duplo cum 

sua inmelioracione. Et / 14 in antea ista comutacione firma permaneat 


Facta ista comutacione die kalendas marcii, anno XXXIII regni 


S+ Guilielmus, s+ Bonefilius, qui ista comutacione fecimus et 


*S+ Petrus presbiter*. *+Seniofredus levita*. / 16 S+ Bovetus. S+ 

Bonucius. *S+ Petrus*. S+ Sancia femina, qui in ista comutacione 

conssciencia fui. / 17 *S+ Poncius, cognomento Bonifilii, clerici et 

iudicis, sss. / 18 

S+ Sendredus presbiter, qui ista comutacione \s/cripsit3 cum 

litteras superpositas in linea III et fusas in linea V et item 

superpositas in linea XIIa , et sss die et anno quod / 19 supra. 

1. dedissemus ratllat. 2. Sota la i de tin hi ha una a. 3. s tacada. 

427 

1029 març 1 

Bonadona i el seu marit Ermengol permuten amb Guillem tres mujades 

i mitja de terra situades al territori de Barcelona, al lloc que 

anomenen Provençals, que Bonadona té pels seus pares i 

Ermengol per la seva muller, a canvi de cases, corts, horts amb 

arbres i un pou amb la resta de l’alou que Guillem hi té. 

ACB, perg. 1-4-84. Original. Pergamí, 122 × 331 mm. Al verso: “Provincialis” 

(s. XIII-XIV); “nil pro capitulo” (s. XVI-XVII); “1029” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Bonadomna una [cum] viro meo Ermengaudus 

comutatores sumus tibi Guilielmus. Manifestum est 

enim quia comutamus tibi modias III / 2 et media de terra in


821 

duos locos. Et \est/ ipsa terra in territorio barchinonensis, in loco 

que nuncupant Provincialis. Advenit nobis ad me Bonadomna per 

genitores meos / 3 vel per omnesque voces, ad me Ermengaudus 

per uxori mea predicta Bonadomna. Affrontat ipsa terra, (de circ) 1 

qui2 sunt modiatas II, de circi in terra de Bonucius / 4 et de Bonifilius, 

de aquilonis in terra qui fuit de Gimara et in terra de Bonopar, de 

meridie in vinea de Petro et in terra de Truetillis femina, de occiduo 

in terra / 5 et in malol de Bonucius et de Bonifilius. Et alia terra, 

qui est modiata et media de terra, affrontat de circi in terra (in terra) 3 

de iam dicta Truetillis, de aquilonis / 6 in terra Iaucelmo, de meridie 

in ipsa strata publica, de occiduo in terra qui fuit de Domnucia femina. 

Quantum iste predicte affrontaciones includunt, / 7 sic comutamus 

tibi: predicta terra, totum ab integre, cum exiis vel regressios 

earum, et accepimus de te c\a/sas4 et curtes et ortos cum arboribus 

/ 8 et puteum cum ipsum tuum alodem qui ibidem est. Et est manifestum. 

Quem vero predicta terra, que tibi comutamus, de nostro 

iure in tuo tradimus / 9 dominio et potestate ab omni integrietate, 

ut quicquid exinde facere vel iudicare volueris, libera in Dei nomine 

habeas plenam potestatem. / 10 Quod si nos comutatores aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra ista comutacione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, / 11 sed componat aut componamus 

tibi prefata terra in duplo cum sua inmelioracione. Et in antea ista 

comutacione firma permaneat / 12 modo vel omnique tempore. 

Facta ista comutacione die kalendas5 marcii, anno XXXIII 


S+ Ermengaudus, / 13 s+ Bonadomna, nos qui ista comutacione 

fecimus et firmare rogavimus. / 14 

S+ Bonifilius. *S+ Petrus sacer*. S+ Seniofredus. / 15 

S+ Sendredus presbiter, qui ista comutacione scripsit et 

subscripsit sss die et anno quod supra. 

1. de circ ratllat. 2. Sota la q hi ha ci. 3. Repetit. 4. c interlineada 

sobre una lletra il·legible titllada. 5. Segueixen dues lletres il·legibles titllades. 

428 

1029 març 3 

Guillem i el seu pare Bonfill venen a Pere i a la seva muller Guisla 

una mujada i mitja de terra, situada al territori de Barcelona, 

al terme de Provençals, prop de Sant Martí, a canvi de 5 mancusos 

d’or iafarins.


ACB, perg. 1-2-1517. Original. Pergamí, 116 × 278 mm. Al verso: “Ic ? Provincials” 

(s. XIII-XIV); “Núm... 860” (s. XVII); “Mitja escala, armari 3, n. 1517” (Caresmar); 


In nomine Domine. Ego Guilelmus simul cum patri meo 

Bonofilio, nos pariter venditores sumus vobis Petrus et uxori tue 

Guisla femina, emptores. Per hanc scripturam venditio-/ 2 nis nostre 

vendimus vobis modiata I et media de terra et amplius nostra 

propria. Quod habemus in territorio Barchinona, in terminio (in termino) 

1 de Provincialis, non longe sed / 3 prope Sancti Martini. Advenerunt 

nobis ad me prefatus Guilelmus per donationi et laxatione 

quod mihi fecit avunculo meo ad extrema voluntate, nomine condam 

Inguil-/ 4 berti, cui sit requies, vel per ullasque voces; et ad patri meo 

predicto Bonofilio, per meas voces de me prefatus Guilelmus sive 

et per omnesque voces. Que affrontant de parte circio / 5 in terra 

de Truitellis femina, de aquilonis in terra Guacelmus suosque heres 

vel in ipsa strada, de meridie in ipsa strada vel in terra de prefatos 

emptores, de occiduo in terra de / 6 Vivas filium condam Donnutia. 

Quantum iste affrontationes includunt, sic vendimus vobis: prefata 

modiata I et media de terra, totum ab integre, in aderato et definito 

pretio man-/ 7 cusos V de auro cocto Iaharis a penso legitime pensatos. 

Quod vos emptores pretium nobis dedistis et nos venditores ad presens 

manibus nostris accepimus. Est manifestum. Quem / 8 vero 

predicta modiata I et media de terra, quod vobis vindimus, sicut 

superius resonat, de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem 

ab omni integrietate, ut quidquid / 9 exinde facere vel iudicare 

volueritis, liberam in Dei nomine habeatis plenam potestatem, simul 

cum exiis vel regresiis earum, ad vestrum plenissimum proprium. 

Quod si nos / 10 venditores aut ullusque homo utriusque sexus \qui/ 

contra ista venditione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, sed conponat aut nos conpona-/ 11 mus vobis predicta modiata 

I et media de terra, quod vobis vindimus, in duplo cum suam 

inmelioratione. Et ista venditio firma permaneat omnique tempre. 

Facta ven-/ 12 ditione V nonas marcii, anno XXXIII regni Roberti 

regis. 

S+num Guilelmus, s+num Bonusfilius, nos qui ista venditione 


S+num Ferrutio. S+num Ansalone. S+num Salomon. S+num 

Iohannes. *S+num Mirus sacer sss*. 

/ 14 S+ Ermemirus presbiter, exarator, sss die et anno prefixo. 

1. Repetit.


429 

823 

1029 març 12 

Albar ven a Sunifred, prevere, dues peces de terra, en una de les quals 

hi ha un oratori dedicat a Santa Cecília, i una peça de vinya, 

situades al territori de Barcelona, al lloc que anomenen Pedralbes, 

que té pels seus pares, a canvi de 4 mancusos i un sester i mitja 

aimina d’ordi. 

ACB, perg. 1-1-2337. Original. Pergamí, 190 × 188 mm. Al verso: “Petras Albas 

XXV” (s. XIII-XIV); “Núm...2337” (s. XVII); “Lib. II Antiquit. n. 25”; “Diversorum 

A. 2337” (Mas). 

ACB, LA.II, n. 25, f. 8b-c. Rúbrica: “Emit Sinfre presbiter duas pecias terre et 

ecclesiam Sancte Cecilie aput Petras Albas”. Inter columnas recto: “n. 25” 

(Caresmar). Exterior recto: “No ecclesiam Sancte Cicilie esse oratorium” (s. XIII). 

Exterior verso: “Anno Domini 1026” (s. XVIII). 


In nomine Domini. Ego Albar vinditor sum tibi Seniofredus 

presbiter, emtore. a Per hanc scriptura vindicionis b / 2 mee vindoque 

tibi pecias II de terra, separatim in duos locos, et pecia I de vinea. 

Et in ipsa una pecia de / 3 terra supra scripta habet oratorium in 

honore Dei et Sancte Cecilie virginis. Et ipsum oratorium tibi vindo. 

Et est / 4 supra scripta omnia in territorio barchinonensis, in loco 

que nominant Petras Albas. Advenit mihi / 5 per genitores meos vel 

per omnesque voces. Prima sorte de terra, ubi est prefatum 

oratorium, affrontat de parte / 6 circio in terra de Sancti Michaelis 

barchinonensis, de aquilonis in terra de Ecius vel suos heres, de / 7 

meridie in vinea de Godemar vel in ipsa karrera, c de occiduo in vinea 

de Sancti Vincencii. / 8 Et alia predicta sorte de terra affrontat de 

circio in terra de Sancti Michaelis supra scriptus, de / 9 aquilonis in 

terra de Sancti Vincencii d sive in terra de te emtor, e de meridie 

in terra de Sancti Petri, de occiduo / 10 in terra de Ecius vel heres suos. 

Et ipsa vinea affrontat de circi in terra de Sancti Vincencii, f de 

/ 11 aquilonis in vinea de Ecius vel heres suos, de meridie in vinea 

de Emma femina, de occiduo in ipsa / 12 karrera. Quantum iste 

totidem affrontaciones g includunt, sic vindo tibi: supra scripta 

omnia, / 13 totum ab integre, cum exios vel regressios earum, in 

aderato et definito precio mancusos IIII et sestarium I / 14 et mediam h 

eminam de ordeo. Quod tu emtor i precium mihi dedisti et ego de te 

de presente manibus meis rece-/ 15 pi. Et nihil de ipso precio aput 

te emtore j non remansit. Est manifestum. Quem vero prefata omnia, 

/ 16 que tibi vindo, de meo iure in tuo trado dominio et potestate,


ab omni integrietate, ut quicquid ex-/ 17 inde facere vel iudicare 

volueris, libera in Dei nomine habeas plenam potestatem. Quod si 

ego / 18 vinditor aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista 

vindicione k venerit pro inrumpen-/ 19 dum, non hoc valeat vindicare, 

sed componat aut componam tibi prefata omnia in duplo / 20 cum 

sua inmelioracione. Et in antea ista vindicione l firma et stabilis 

permaneat modo / 21 vel omnique tempore. 

Facta ista vindicione m IIII idus marcii, anno XXXIII regnante 

/ 22 Roberto rege. 

S+ Albar, qui ista vindicione n feci et firmavi et testes firmare 

/ 23 rogavit. 

S+ Guilielmus. S+ Ecius. S+ Sendredus. / 24 *S+ Miro levita*. 

S+ Seniofret levita. 

/ 25 S+ Sendredus presbiter, qui ista vindicione o scripsit et 

subscripsit sss \die et anno/ quod supra. 

LA. a. emptore. b. vinditionis. c. carrera. d. Vincentii. e. emptor. 

f. Vincentii. g. affrontationes. h. media. i. emptor. j. emptore. k. vinditione. 

l. vinditione. m. vinditione. n. vinditione. o. vinditione. 

430 

1029 març 24 

Sunyer, fill del difunt Borrell, amb els seus germans Ermessenda i 

Ramon, levita, venen a Enyec terres i vinyes, situades al comtat 

de Barcelona, al terme de Pinells, a canvi de 2 mancusos òptims 

i vells d’Hispània. 

ACB, perg. 1-4-85. Original. Pergamí, 89 × 297 mm. Restaurat. Al verso: “Compte 

Sunyer”; “Siglo XI” (s. XX); “= 1029” (Mas). Caplletra “I”: 23 mm. 

In nomine Domini. Ego Suniarius, prolis condam Borrellus, 

et fratri meo Remundus levita et soror nostra [E]rmesindis, nos 

simul in unum, vinditores [s]umus tibi Ennegus, emtore. / 2 Per hanc 

scrip-tura vindicionis nostre vindimus tibi ipsa porcione qui fuit de 

Oriol Tortafide et fuit ipso alode de condam Truetillis femina, id 

sunt, casas et curte et / 3 terra, [nostrum?] proprium. Quod habemus 

in comitatu Barchinona, in terminio de Pinels. Advenit nobis prefata 

omnia per [ie]nitores nostros vel per omnesque voces. Et affron-/ 4 

tat supra dicta omnia de orientis in ipso torrent, de meridie in ipsa 

via [ve]l in terr[a] de te emtore, de occiduo in ipsa via vel in ipso 

margine, / 5 de circi in terra (in terra) 1 de Ennego Iohanne vel in 

terra de te emtore. Iterum vindimus tibi in predicto Pinels pecia


825 

I de terra et alia de vinea. / 6 Et affrontat ipsa terra de circi in ipso 

torrent, de orient in alio torrent, [d]e meridie in terra de Ennego 

Iohannes, de occiduo in terra de Giteda / 7 vel in ipso margine. Et 

ipsa vinea affrontat de circi in ipso torrent, de or[ie]nt similiter, de 

meridie in terra de Ennego Iohanne, de occiduo / 8 in terra de Giteda. 

Quan-tum iste affrontaciones includunt, sic vindimus tibi: predict[a] 

omnia et ipsa vinea simul cum omnes arbores qui sunt in ipsa vinea, 

totum / 9 ab integrum, cum exiis vel regressiis earum, in tale conventu: 

ut facias nobis ipsum se[rvi]cium qui consuevit exire de ipso alodem, 

\et teneas et abeas ad nostrum servicium [vestre?]/. Hec omnia supra 

scripta v\i/ndimus / 10 tibi in aderato et definito precio mancusos II 

optimos et veteres de Spania. Quod tu emtor precium nobis dedisti 

et nos vinditores presentibus manibus nostris / 11 recepimus. Et nihil 

de ipso precio aput te emtore non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que tibi vindimus, de nostro iure in tuo 

tradimus / 12 dominio et potestate, ab omni integrietate, ut quicquid 

exinde facere vel iudicare volueris, libera in Dei nomine abeas 

plenam potestatem. Quod si nos vinditores / 13 aut ullusque homo 

utriusque sexus qui contra ista vindicione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, sed conponat aud conponamus tibi prefata 

/ 14 omnia cum sua inmelioracione. Et in antea ista vindicione firma 

permaneat [m]odo vel omnique tempore. 

Facta ista vindicione VIIII kalendas aprilis, / 15 anno XXXIII 


*Suniario*, *s+ Remundus levita*, s+ Ermesindis, nos qui ista 

vindicio-/ 16 ne fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+ Odone. S+ Geribertus. *S+ Bernardus sacer*. 

/ 17 S+ Sendredus presbiter, qui ista vindicione scripsit cum 

litteras super positas in linea VIIII a ubi dicit “teneas et habeas ad 

nostrum servicium”, et sss \die et anno/ quod supra. 

1. in terra repetit. 

431 

1029 abril 2 

Guillem i la seva muller Ofresa venen a Sunifred, prevere, mitja mujada 

de terra, situada al territori de Barcelona, al terme de Pedralbes, 

al lloc que anomenen església de Santa Cecília, a canvi de vuit 

aimines d’ordi a mesura legítima.


ACB, 1-1-1194. Original. Pergamí, 140 × 226 mm. Al verso: “Petras Albas”; “XXI” 

(s. XIII-XIV); restes de la marca d’un segell il·legible (s. XVIII-XIX?]; “1029”; “Antiquitatum 

II, 21” (Mas). Caplletra “I”: 20 mm. 

ACB, LA.II, n. 21, f. 7a-b. Rúbrica: “Guilelmus et uxor sua Orfresa vendiderunt 

Seniofre presbitero modiatam I terre ad Petras /Albas\”. Interior recto: “XXI” 

(s. XIII-XIV); “n. 21” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1026” (s. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Guilelmus et uxori mea Ofresa femina 

venditores sumus tibi Suniefredus presbiter, / 2 emptori. Per 

hanc scriptura venditionis nostre vendimus tibi semodiata I de terra, 

nostra propria. Quod habe-/ 3 mus in territorio Barchinona, in 

terminio de Petras Albes, ubi dicunt ecclesie Sancte Cecilie. Advenit 

nobis / 4 per donatione et per filolaticum quod nobis fecit nomine 

Albar, cui sit requies, vel et per ullasque voces. Que / 5 affrontant 

de parte circio in terra de Amalrico presbitero, de aquilonis in terra 

de te prefato emptore, de / 6 meridie in terra de Sancti Vincencii, 

de occiduo in terra de prenotato emptore. Quantum iste affron-/ 7 

tationes includunt, sic vendimus tibi: prenotata semodiata I de 

terra tota ab integre, in / 8 aderato et definito pretio a memnas VIIII 

de ordio purgato, nitido, a mensura legitima. Quod / 9 tu emptor 

pretium b nobis dedisti et nos venditores ad presens manibus nostris 

accepimus. Est mani-/ 10 festum. Quem vero predicta terra, quod nos 

tibi vendimus, sicut superius resonat, de nostre iure in tuo / 11 

tradimus dominio et potestatem, ab omni integrietate, c ut quicquid d 

exinde facere vel iudicare / 12 volueris, liberam in Dei nomine habeas e 

plenam potestatem, simul cum exiis vel regresiis f earum, ad tuum 

/ 13 plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut ullusque homo 

utriusque sexus qui contra ista ven- / 14 ditione venerit ad inrumpendum, 

non g hoc valeat vendicare, sed h conponat aut nos conponamus 

/ 15 tibi prefata semodiata I de terra in duplo cum suam inmelioratione. 

Et ista venditio firma per-/ 16 maneat omnique tempore. 

Facta venditione IIII nonas aprilis, anno XXXIII regni Roberti 

regis. 

S+num / 17 Guilelmus, s+m Ofresa femina, nos qui ista 

venditione fecimus et firmare rogavimus. 

/ 18 S+num Albar. S+num Oliba. S+num Petrus. 


LA. a. precio. b. precium. c. integritate. d. [quidquid] sota la primera 

d hi ha una c? e. habetis. f. regressiis. g. Sota la o hi ha una 

e. h. set.

1029 abril 29 


432 

827 

Vidal, clergue, i la seva dona Igol venen a Longobard una vinya al 

comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Martorelles, al lloc 

de les Comes, a canvi d’1 mancús d’or i un cafís de vi. 

ACB, perg. 1-2-836. Original. Pergamí, 85 × 413 mm. Al verso: “Marto”; “Venda 

de un troc de terra que és al terme de Martoreyes” (s. XIV); “1029”; “1-2-836” 

(JB). Caplletra “I”: 17 mm. 

In nomine Domini. Ego Vidal clericus et uxori sue Igol vinditores 

sumus tibi Langoardus, emtores. Per hac scriptura vindicionis 

nostre v[i]n[di]mus tibi vinea I / 2 nostra propria. Quod abemus in 

comitato barchinonense, in Vallense, in terminio de Marturilias 

Soterioras, in ipsas Comas. Et avenit nobis per nostra copara-/ 3 cione 

sive per ullasque voces. Et affrontat ipsa peciola de vinea de aquilonis 

in vinea de Gidaleds femina, de meridie in vinea de Gonbal 

vel eres, de occiduo in vinea de Guifred sive / 4 de Gonbal, de ciircii 

in vinea de Senonfred. Quantum in istas affrontaciones includunt, 

sic vi[n]dimus tibi: ipsa peciola de vinea ab integrum cum exios et 

regresio suos, in propter precium / 5 macusio I de auro et caficio 

I de vino. Quem vero predicta hec omia, qi nobis vindimus, de nostra 

iuramus in tuo tradimus dominio et potestatem a tuum proprium. 

Quod si nos vinditores aut ulus-/ 6 que homo qui contra hac ista 

vindicione inrumpere tetavero, non hoc valeat vindicare, sed componam 

aut componam tibi in duplo cum omni sua immelioracione. 

Et ista vin-/ 7 dicione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista vindicione III cio kalendas madii, anno XXX mo III 

regnante Radeberto rege. 

S+num Vidal clericus, s+num Igol femina, iis / 8 qui ista vindicione 


S+num Seniofredi. S+num Altemir. S+num Bonushomo. 

/ 9 S+ Ioan diaconus, qui ista vindicione scripsi die et anno quod 

supra. 

433 

1029 abril 29 

Guifré i la seva muller Truitelda venen a Adalbert tres quarterades de 

vinya situades al comtat de Barcelona, al terme d’Olèrdola, al 

lloc anomenat Avellà, a canvi de 3 mancusos i mig d’or.


ACB, perg. 1-2-959. Original. Pergamí, 117 × 239 mm. Al verso: “Scrip XVIII”; 

“Olerdola”; “De Avelano, in Olerdola” (s. XIII-XIV); “Mitja Es-/cala Ar-/mari 2 / n. 

959”; “(Núm...808, ratllat)” (s. XVIII); “Antiquitatum IV 294” (Mas). Caplletra “I”: 

23 mm. 

ACB, LA.IV, n. 294, f. 115a-b. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Olerdula”. Rúbrica: “Gaucefredus vendidit sedi III quarteratas / et media vinee 

apud Avelanum, in Olerdula”. Interior recto: “XVIII” (s. XIII-XIV); “n. 294” (Caresmar). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 13 línies. 


In nomine Domini. Ego Guifredo et uxori sua Truitel femina 

vinditores sumus tibi Adalberto, emtores. a / 2 Per hanc scriptura vindicionisb 

nostre vindimus nos tibi quarteradas III de vinea et 

media. Quod mihi ad-/ 3venit ad me Guifred per nostra comparacionec et ad me Truitelle per meum decimum. Et est ipsa / 4 vinea in 

comitatum barchinonense, in terminio de Olerdula, in locum que 

vocitant ad ipso / 5 Avelano. Et afrontadd ipsa vinea de orientis in 

vinea de Belengarioe comite, de meridie in vi-/ 6neas de Bunucio, de 

occiduo in strada, de circii in via. Quantum istas afrontacionesf inclu- 

/ 7dunt, sic vindimus nos tibi: g ipsa vinea ab integrum, cum exios 

vel regresiosh earum, in propter precium / 8 manchosos III et medio 

de auro. Quod tu emtore1-i nobis dedistis et nos vinditores de presente 

/ 9 manibus nostris recepimus. Est manifestum. Quem vero predicta 

vinea, que tibi vindimus, de nostro iure / 10 in tuaj tradimus dominio 

et potestatem ab omni integrietate, a proprio. Quod si nos vinditores 

aut / 11 ullusque omok qui contra hanc ista carta vindicionel venerit 

pro inrumpendum aut nos venerimus, / 12 non hoc valeat vindicare, 

set componat aut componamus tibi ipsa vinea in duplo cum omnem 

/ 13 suam inmelioracione. m Et in antea ista carta vindicionen firma 

et stabile permaneat / 14 modo vel omnique tempore. 

Facta carta vindicioneo III kalendas madii, anno XXXIII / 15 

regnante Radebertop reie. q 

S+num Guifred, s+num Truitel femina, nos simul in unum / 

16 r qui ista carta vindicione fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Adalberto. / 17 S+num (Adalb) 2 Fruia. *S+ Geribertus 

levita ss*. / 18 

Et tu Adalberto, si ipsa vine vindere volueris, non abeass licenciat a vindere nisi ad me / 19 aut posteritas mea. 

/ 20 S+ Seniofredus presbiter, qui hec scripsit die et anno ss quod 

supra. 

1. Sota la primera e, tipus èpsilon, hi ha una e plena de tinta. 2. Raspat.


829 

LA. a. emptores. b. vinditionis. c. comparatione. d. affrontat. 

e. Belegario. f. affrontationes. g. vobis. h. regressios. i. emptore. j. tuo. 

k. homo. l. vinditione. m. inmelioratione. n. vinditione. o. vinditione. 

p. Radberto. q. rege. r. vinditione. s. habeas. t. licentiam. 

1029 maig 1 

434 

Mir, Sintela i Em, acomplint la voluntat testamentària del difunt 

Baruç, donen a Déu i a la Canònica de la Santa Creu i Santa 

Eulàlia de la Seu de Barcelona una mujada de vinya i un mallol, 

situats al territori de Barcelona, al lloc que anomenen els 

Vidalones i a Bederrida. 

ACB, perg. 1-2-1382. Original. Pergamí, 126 × 343 mm. Al verso: “De Bederrida” 

i afrontacions il·legibles (s. XI); “CCCCX” (s. XIII); “Núm... 898” (s. XVII); “Mitja 

Escala, Armari 3, n. 1382” (Caresmar); “Antiquit. I 449” (Mas); “1029” (F-B). 

Caplletra “I” que ocupa 7 ratlles. 

ACB, LA.I, n. 449, f. 171a-b. Rúbrica: “Carta que Cherutius in suo testamento 

dimisit Canonice I modiatam vinee et I malleolam in Bederrida, apud Vidalones”. 

Interior recto: “CCCCX” (s. XIII); “n. 449” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 

1029” (s. XVIII). Caplletra “I” que ocupa 14 ratlles. 


In nomine Domini. Ego Mir et Sintela et Emmo femina, nos 

simul in unum, donatores sumus Domino Deo et ad ipsa Kannonicha a 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis Barchinone. / 2 Manifestum 

est enim quia precepit nobis condam Barucio b per suum testamentum, 

unde iudicium obligatum tenemus, infra temporum meta et donare 

fecissemus / 3 a predicta Kannonika c modiata I d de vinea et sorte I 

de maliolo. Est namque omnia predicta in territorio Barchinona, 

in locum que dicunt ipsos Vidalones / 4 vel in Bederrida. Et affrontat 

ipsa modiata de vinea de parte circi in strada, de aquilonis in ipso 

arenio, de meridie in vineas de Aecioni, 1-e de occi-/ 5 duo in terra de 

Sancta Eulalia. Et ipso maliolo affrontat de parte circi in vinea de 

Geribertus, de aquilonis in terra de Guilielmo presbitero Ranemiro, 

de me-/ 6 ridie in vinea Bonefilio Gratallo, de occiduo in terra de Mir 

elemosinario. Quantum in istas affrontaciones f includunt, sic donamus 

a Domino \Deo/ et ad ipsa / 7 Kannonicha g supra dicta ipsa: 

hec omnia iam dicta, simul cum exiis et regresiis h earum, propter 

Deum et remedium anime prenotato Barucio, i ut servien-/ 8 tes de 

prenotata Kannonika, j qui hodie exinde sunt vel fuerint, licenciam 

exinde abeant agere et facere quemadmodum et de aliis munificenciis 

Kanno-/ 9 nicha k ipsius pertinentibus, ad illorum proprio. Et si nos


donatores aut ullusque homo qui contra hac donacione l mercedem 

largicionis m facta venerit pro / 10 inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

set componat aut nos componamus a prelibata kannonika n 

ipsa omnia supra scripta in quadruplum, prout Sancti Pa-/ 11 tres 

sancxer. Et in antea ista donacione o plenissimam in omnibus 

habeat firmitatem. 

Facta donacione p die kalendas madii, anno XXXIII regnante 


/ 12 Sig+m Mir, sig+m Sintela, sig+m Emmo femina, nos qui 

ista donacione q fecimus et firmavimus firmarique rogavimus. 

Sig+m / 13 Guifredus. Sig+m Adalbertus. Sig+m Ioannes. r 

/ 14 Ermemirus presbiter, qui hec scripsit cum litteras rasas et 

emendatas in verso ubi dicit “in vineas de Aecioni s ”, et sss die et 


1. in vineas de Aecioni escrit sobre raspat. 

LA. a. canonica. b. Karucio. c. canonica. d. una. e. Etioni. 

f. affrontationes. g. canonica. h. regressiis. i. Karucio. j. kanonica. 

k. kanonica. l. donatione. m. largitionis. n. canonica. o. donatione. 

p. donatione. q. donatione. r. Iohannes. s. Ecioni. 

435 

1029 juny 1 

Esclua, la seva muller Ranlo i Recosinda, la seva mare, venen a Bovet 

i a Llobet, respectivament, una i dues peces de terra, situades 

al comtat de Barcelona, al terme de Lloberes, que tenen per 

compra i per delme conjugal, a canvi de tres mitgeres d’ordi. 

ACB, perg. 1-4-86. Original. Pergamí, 110 × 218 mm. Restaurat. Rúbrica: “1029” 

(Mas); “1-4-86” (AP). 

In nomine Domini. Ego Escluva [et] uxori mea Ranl[o et] 

Recosinda vinditores sumus vobis Boveto et Lobe-/ 2 to, emptores. Per 

anc scriptura vindiccionis nostre vindimus vobis pecias III de terra, 

culta et erema, / 3 cum omnes generis arborum qui infra sunt, nostrum 

proprium. Qui nobis advenit (advenit) 1 ad me Escluwa / 4 per comparacione 

et ad uxori mea per decimum et ad Rechosinda per ienitrice 

et per ullasque voces. Et est/ 5 ec omnia in chomitato barchinonense, 

in terminio de Luparies, in locum Perdutos. Et afron-/ 6 tant de parte 

orientis in vinea de Folcho et eredes suos, et de meridie in via publica 

sive / 7 in ipsa rrocha, et de occiduo in ipsa choma de Guilribrido, 2 

et de circi in ipsa rocha fundata. / 8 Quantum istas afrontaciones


831 

includunt, sic vindi\mus/: tibi Boveto ipsa I sorte culta, et ad Lobeto3 

/ 9 alias .II. eremas, ab integrum, cum exios et regresios suos, 

in precium migeres III de ordio. Et / 10 nichil exinde de non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta ec omnia, que vobis vindimus, 

de / 11 nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem 

ad proprio. Quod si nos vinditores aut / 12 ullusque omo qui contra 

ista vindiccione venerit pro inrumpendum, non oc valeat vindictare, 

/ 13 set componat aut componamus vobis ipsa ec omnia in duplo cum 

omnem suam inmelioracionem. Et in an-/ 14tea ista vindiccione firma 

permaneat modo et omnique tempore. 

Facta ista vindiccione / 15 kalendas iunii, annos XXXIII regnante 

Redberto rex. 

S+ Escluva, s+ Ranlo, / 16 s+ Rechosinda, qui ista vindiccione 


/ 17 S+ Bonefilio. S+ Recosind[o]. 

/ 18 Sss Ioannes presbiter, qui scripsit. 

1. Repetit. 2. Guilribbrido amb la b ratllada. 3. Segueix et ratllat. 

436 

[1029 juliol-agost] 

Elecció del bisbe de Barcelona Guadall Domnuç. 

ACB, Índex Caresmar, any 1029, núm. 8. Còpia parcial del pergamí original, 

conservat llavors a mitja escala, armari 2, núm. 491 (correspondria a 

perg. 1-2-491), perdut en data posterior de finals del s. XVIII. Caresmar, a 

continuació de la data del document va afegir entre parèntesis: “Hoc est anno 

1029 mense julio”. 


Ed.: PUIG, Espiscopologio, p. 103-104. 

Electio Guadalli episcopi Barchinone, ubi post prologus dicitur: 

Contigit barchinonensium ecclesia a proprio viduari pastore. 

Unde qua secundum instituta Sanctorum Patrum non oportet diu 

differre ordinationem episcopi, eligitur a nobis, terre principibus et 

ab omnibus clericis et laicis supra dictae aeclesiae dioceseseos ad 

ordinem episcopatus, assentiente domno Ottoni, venerabili primae 

sedis Auscie archiepiscopo, atque aliis comprovincialibus episcopis, 

Guadallus Domnucii, vir valde nobilis et afabilis, instructus satis in 

Domini mandatis, predicans fidem sanctae et indissolubilis Trinitatis


simplicibus verbis, Patrem ac Filium et Spiritum Sanctum unum 

et verum Deum esse credens, et eundem Filium Dei verum hominem 

animamque rationalem in utero Beatae Mariae Virginis suscepisse 

et ab ea ineffabiliter natum esse non diffidens, passum, crucifixum, 

mortuum sepultum carne. Qui ad inferos descendit et tertia die vera 

carnis resumptione a mortuis resurrexit. Credit eundem Dominum 

nostrum Iesum Christum cooperatorem esse cum Patre et Sancto 

Spiritu omnium visibilium et invisibilium creaturarum, Deumque 

verum esse de vero Deo Patre, et verum hominem de vera homine 

matre. Quem ad caelos credit ascendisse, et ad dexteram Dei Patris 

sedere; inde venturum vivos ac mortuos iudicare. Extra Ecclesiam 

autem Katholicam nullum credit salvari posse. Confitetur 

autem unum Babtisma in peccatorum remissionem. Expectat autem 

mortuorum resurrectionem, et venturi vitam seculi. Nuptias 

non damnat. Aesum carnium non culpat. Reconsiliatis penitentibus 

communicat. In his autem atque aliis orthodoxe fidei regulis 

probatus, humilis, hospitalis, aeloquio clarus et dulcis, mansuetus 

inventus expetitur atque eligitur a nobis vestra electione, et per 

hanc renotationis nostre scedulam ad ordinem Episcopalem provehendus, 

Sancti Presules Dei vobis offertur, quatinus consecratus 

est titulum Sancte Crucis Sedis Barchinone et nostri curam gerens 

interventor sibi commissi populi aput Deum existat, et quod ibi 

confractum est solidet, atque quod adhuc illesum est servet, et ad 

meliora provocet, quo ipsos sine offensa Deo vivo et vero cum 

gaudio sine fine mansuro reddat. Et ut haec electionis formula 

meliorem obtineat firmitatem in omnibus vestris subscriptionibus 

eam roborari optamus, ut quod a vobis fuerit gestum, nostra confirmatione 

roboretur in postmodum. 

Actum est hoc annorum Dominice Incarnationis quatter quinquagenis 

et quinquies, quinis lustris, et tribus curriculis, mensibus 

quoque quinque peractis. 

Otto, minimus Christi episcopus (crismó). Guilelmus episcopus. 

Petrus episcopus. Guibertus, grammaticorum ultimus. Raimundus, 

archilevita sancte sedis predicte. Adalbertus prepositus. Mironis levite. 

Alalbertus levita. Hermessindis, divina propiciante clementia 

comitissae. Arbertus vicescomite. Bernardo Wifredo. Guislebertus 

levita. Ermemirus, levita et sacriscrini. 

Pontii Bonfilii, clerici et iudicis sancte Sedis Barchinone, qui 

hec rogatus suscripsit.



437 

833 

Testament d’Ermengarda en el qual nomena marmessors Guitard, 

Raquel, Sunyol, Estupsanç Sunifred, Geribert Ugbert, Guillem 

Llopard i Ermonie Ananias i fa constar entre els seus béns 

immobles feus a Subirats, alous a Vidrà i a Ventallols, parellades 

al Llobregat, alous amb cases a Esplugues, alous a Monterols, 

domini a Ribes, torres, cases, vinyes i terres a llacuna Lantània, 

vinyes a Cezma, blat a Santa Maria de Castelldefels i alous a 

Eramprunyà i Sant Baudili. 

ACB, perg. 1-1-303 (a). Original. Pergamí, 267 × 166 mm. Sota el pergamí: “1029”; 

“Liber IV Antiquitatum n. 375” (Mas). 

ACB, LA. IV, n. 375, f. 159b-160a. Rúbrica: “Testamentum predicte Ermengardis 

que dimisit sedi alode et in Erapruniano et in Sancto Baudilio”. Inter columnas 

recto: “n. 375” (Caresmar). Exterior recto: “CLVIII” (s. XIII). 


Ed.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. Doc. IX, p. 381-383; PLADEVALL i altres, El monestir, 

doc. 1, p. 91-92; Catalunya romànica, vol. XIX, p. 80. 

In nomine Domini. Ego Ermeniardis, integ[er corpus et trepidus 

mortis hu]mane, hoc testamentum de rebus meis elegi facere, 

ut post [obitum meum] firmi-/ 2 [tatem in omnibus obtine]at et pro 

rebus meis intege[r eredes meos nulla] contentio fiat. Propterea 

iubeo ut, si mors mihi adve[niret in qualecumque loco, sint] mei 

/ 3 elemosinarii: a Guitardus et soror mea Richel et Semol et Stupsantio 

Seniofre et Geribertus Ugbertus et Guilelmo Lopardo et Ermonie 

Ananias, quibus precipio / 4 ut, si mors mihi advenerit, licentiam 

habeant omnes res meas distribuere, sicut ego illis dispono. 

In primis \confirmo/ per hoc meum testamentum a [Guita]rdus 

Lubsancio / 5 Subiratis cum suos terminos et suo fevo, que hodie 

tenet aut in antea que per meum consilium acaptara, et teneat 

Guitardus Lubsantio ipso kastelb / 6 per manu de Mir, filio meo, et 

per ipso kastelc que dimitto a Mir. Sic donet ad sua nepota, filia 

de Reimundo, mild et cincenctose solidos. Et pro anima de viro meo 

/ 7 domnus G[eriber]tus et ipsa mea anima sic donet Mir, filio meo, 

solidos mille per kativos. f Et si menedevenia de Mir in quale 

conventum ego habeo aput Mir, in tale conven-/ 8tum sic lexo ipsog kastelh a Guilel, filio de Mir. Et ego Ermeniards mando tibi Guitardus 

vel ad alios meos manumissores ut tu non dones ipso kasteli usque 

tibi / 9 donet Mir, filio meo, ipsa carta de Ventallos et ipsa mea


elemosina, j quomodo ego mandavero donare pro mea anima k in isto 

testamento. In primis concedo ad Fulcus / 10 filio ipsum alaudem de 

Vitra et pariliatas II qui sunt in Lubricato, et ipsum alaude l qui est 

in Espluges cum ipsas kasas, m et in Vales ipsum alaude que habeo 

in Monte-/ 11 lor. Et concedo ad Seniollo et Ardenco Ribas ut teneant 

illas in dominatico n et per manu de nepta mea, filia de Reimundo, 

diebus vitas illorum et vitas / 12 filiis suis et filiis vestris. Et de ipsa 

dominicatura que hodie habeo in Ribes, ipsa medietate a nepta mea, 

ut faciant ad illa laborare et in antea facere; / 13 et alia medietate 

remanet a Seniol, que illum teneat et post obitum suum filiis suis. 

Et concedo Porto a Seniol aput o ipsum alaude que ibi abeo p et ipsum 

qui fuit / 14 de Iocelmo, q que teneat Seniol per donomicatrine 

de filia mea Guilla et per sua manu; et isto alaude superscripto ipso 

medietate a Seniol et a filiis suis, et alia / 15 medietate a filia mea 

Guilla, ut faciant ad illa laborare et in antea facere. Et si filia 

mea aut filiis meis noluerint observare meum mandatum / 16 aut 

intentus voluerint mittere r de isto kastel s de Porto cum ipso alaude, 

que ibi est scripto, sic mando tibi a te Seniol, et quale tenezone 

ibi est scripta / 17 aut ego tibi lexo in tale tenentione, sic tu tendas 

a Sancti Cucuphati, et de ipso treta\d/go que ibi mando a filia mea, 

sic facias carta a Sancti Cucuphati. / 18 Et ipsum alaude que tenet 

Adnulfo t et ipsas II pariliatas et IIII modiatas de vineas et ipsa terra, 

qui est a Laguna Lantanna, cum ipsas vineas / 19 sic lexo inter Iozfre 

presbiter et Bunucio u Cristiano, in tale videlicet ratione: ut vos 

singulos clericos abeatis v ut dicant die cotidie duas missas / 20 cum 

matutinas et vesperas omnibus vitas vestras. Et post obitum vestrum 

vos sic w mando et preco: in quale conventum ego vobis isto alaude 

firmo, vos sic faciatis / 21 ad alios duos meliores que abere x potestis. 

Et ego sic vobis comando per Deum ut vos sic faciatis quomodo 

Deum timetis. Concedo ad Sancti Sebastiani ipsas vineas / 22 que 

abeo y ad ipsos Gorgos, et ipsas vineas et terras que tenet Teudemun. 

Et concedo ipsum alaude de Ventallols z ipsa medietate a Guitardus 

Lubsantio / 23 simul cum ipsa turre et ipsas casas ipsa medietate, 

et teneat illum et posideat aa in vita sua et illum et filiis suis, si Deus 

illi dederit; et alia / 24 medietate a Sancti Sebastiani. Et post obitum 

de Guitardus aut de filio remanet a Sancti Sebastiani et inadeant 

in Sancti Sebastiani monacos ab IIII or . / 25 Et istis aut aliis clericis, qui 

erint in Sancti Sebastiani, sic se vesteant ac et dicant missas cum 

matutinas et vesperas omnibus diebus quodcumque erit Sancti 

Sebastiani / 26 per mea anima. Et ego sic vobis comando per Deum 

ut sic faciatis quomodo Deum timetis. Et \de/ ipsum avere que abui ad


835 

de Reiembal, sic fuerunt pessasae III de auro et / 27 abuitaf Lubssantioag Senfre I. Et istas tres pessasah de auro sic mando vobis ut donetis 

ad Reiembal aut in mul aut in caval que valeat octo uncias de auro. 

/ 28 Et totos alios kavallosai aut pullinos aut mulos aut muletos que 

abeoaj aut sunt anexer vindere faciatis per ipsa opera qui est a fer 

in Sancti Sebastiani aut per ipsa / 29 dedicatione. Et si hoc non 

abundaverit, vos aprehendite in vacas aut in porcos aut pane aut 

in vino, unde dedicatum fuisset pro anima mea. Et de ipso pane 

/ 30 et vino que abuiak in ipsa vide, vindere faciatis simul cum ipsas 

tonnas et cubos, unde fiat dedicata Sancta Maria de ipsa Vide pro 

anima de viro meo domnus / 31 Geribertus et pro anima mea. Et si 

non abundaverital isto precio, date de alio meo a[v]ere. Et ipsas vineas 

que abuitam in Cezma et ipsas kasasan remanet inter / 32 Sancta Maria 

de Cezma et Sancti Cristophori. ao Et a Sancti Sebastiani concedo 

vacas VI et eguasap V, et inter ordeo et frumento kaficiosaq X, et de 

vino kaficiosar XX, et porcosas XII, / 33 et oves XX. Et a Sancti Cucufatiat ipso blado qui est ad Sancta Maria de Kastelau de Fels et ipsum alaude 

qui est in Erapruianoav vel in Sancti Baudilii. Ad ipsa / 34 Canonica 

de Sancta Eulalia kaficios de frument que reti (?) Iocefredus per 

ipsas capas que tenet in Guadioaw et kaficiosax V de ordeo pro anima 

mea. Et de ipso blado qui est / 35 in Porto sic teneat tantum unde 

fiat dedicatum Sancta Maria de Port. Et a Sancti Petri de Subiratis 

sic donetis tantum unde fiat factum ipso caput de / 36 ipsa ecclesia 

et liber I comparatum. Et a Bonefilius Igela sic donetis solidos C et 

inter Raimun Navio et Guinabal solidos C. Et Aliguad, ay solidos C. 

/ 37 Et ipsas meas sarracinasaz fiant babtidatasba pro anima mea. Et 

ad Belliards de Guitardus, bambed I de palio. Et alios meos adubos 

que abeo, bb / 38 remanet ad Adilet, bc filia de Mir. Et ipsis eguas et vacasbd 

et oves et porcosbe et pano et vino, tonnas, cubos, boves et 

asinos et someras / 39 et vexela de auro et de argento, id sunt, enapos 

V et gradals II et copes II et cuzlares VII, et isto avere vindere faciatis 

que ibi / 40 est scripto vel que aberebf debeo, et redemitte ipso Guadio 

que tenet Alchalifa. Et alium avere que remanet aut de novo in pane 

/ 41 et vino donare faciatis pro anima mea per missas aut kativuos. bg 

Facto isto testamento XVI kalendas novembris, anno XXXIIII 

regnante / 42 Robertus rex. 

S+num Ermeniards, qui isto testamento feci et firmare rogavi. 

S+num Bonefilius Igila. S+num Reimundo. / 43 S+ Reiiembal. 

LA. a. helemosinarii. b. castel. c. castel. d. M. e. C. f. cativos. 

g. ipsum. h. castel. i. castel. j. helemosina. k. anima mea. 

l. alaudem. m. casas. n. deminatico. o. apud. p. habeo. q. Iocelmus.


r. mitere. s. castel. t. Adaulfo. u. Bonutio. v. habeatis. w. sic 

vos. x. habere. y. habeo. z. Ventalols. aa. possideat. ab. monachos. 

ac. vestiant. ad. habui. ae. pesas. af. habuit. ag. Lubsancio. ah. pessas. 

ai. cavallos. aj. habeo. ak. habui. al. habundaverit. am. habuit. 

an. casas. ao. Crispofori. ap. equas. aq. caficios. ar. caficios. 

as. porchos. at. Cucuphati. au. Castel. av. Erapeviano. aw. Gaiadio. 

ax. caficios. ay. Arigaut. az. sarracenas. ba. baptizatas. bb. habeo. 

bc. Adalet. bd. vaccas. be. porchos. bf. habere. bg. cativos. 

438 


Ingilrada i els seus fills Amat i Mir fan donació a Guillem d’una terra 

a precari, per construir-hi un molí, situada al comtat de 

Barcelona, al terme de Montcada, prop del riu Besòs. 

ACB, perg. 1-4-82. Original. Pergamí, 188 × 426. Al verso: “In terminio Montis 

Scatani”; “Montcada” (s. XIII-XIV); “Do”; “Donació feta per Gilrada / y sos fills a 

Guillem de una / terra per a construir molí prop / Besòs ab pacte que fet lo 

/ molí fos la mitat de cada / hu”; “Nil pro Capitulo” (s. XVII-XVII); “1029” (Mas). 


In nomine Domini. \Ego/ Ingilrada femina cum filiis meis 

Amato et Miro, nos simul in unum, donatores sumus tibi Guilielmo. 

Manifestum est enim quia donamus tibi terra nostra et locum ad 

molina construenda ceteraque / 2 edificia plantacionesque faciendas. 

Quod habemus in comitato Barchinone iusta fluenta de flumine 

Bisaucii, in termine Montis Scatani. Que nobis advenit per genitores 

nostros vel per nostra compara-/ 3 cione. Habet terminos de parte 

circio in ipsa Bufatera vel in Riopullo, de oriente in ipso Castelar 

et in alode de Sancti Cucuphati cenobii et in ipsa Erola et in alode 

de Gaucefredo vel heres suos, / 4 de meridie in alveum Bisaucii vel 

de predicto Gaucefredo, de occiduo in flumine Bisaucii. Quantum 

istas affrontaciones includunt, sic donamus tibi: supra dictam terram 

et locum cum aquis molinariis et / 5 decursibus earum, ut tu ex eis 

molina construas, et ad opus molinorum quantum ius ex predicta 

terra accipias ad eorum quipe utensilia et regos et subtus regos 

faciendos, glebarias atque resclausas ceteraque / 6 edificia vel conplantaciones 

in prenotata terra et loco facias, si visum tibi fuerit. 

Et cum fuerint predicta molina ad efectum vel perfeccionem perducta 

sive prenotate conplantaciones vel edifi-/ 7 cia, una medietas 

molinorum et conplantaciones vel edificiorum sit nostra, altera vero 

sit tui iuris et posteritatis tue, salva tamen ipsa decima ad nostre 

opus utilitatis reservata et data. / 8 In eo quipe modo et ordine: ut 

tuam medietatem de isto alode supra scripto non sit licitum tibi


837 

aut tue posteritati vindere vel inalienare nisi ad nos aut cui nos 

dederimus aut vendiderimus aut / 9 comutaverimus supra dictum 

alode, si nos aut ipsi emere voluerimus aut voluerint ad precium 

de bonos laboratores. Quod si hoc noluerimus facere, licitum sit tibi 

aut tue posteritati de tua / 10 prescripta medietate facere quodcumque 

volueris. Ita ut non liceat tibi tueque posteritati vel cui tu vendideris 

aut comutaveris vel donaveris istum alodem supra scriptum maioris 

potestatis / 11 vel maioris persone vindere \vel inalienare/ quam tu, 

et non liceat tibi aut tue posteritati aut cui tu vendideris aut comutaveris 

vel donaveris per aliquo modo in isto alode supra scripto 

alium senioraticum vel / 12 \alium baiulum/ facere nisi nos aut posteritas 

nostra aut cui nos vendiderimus aut comutaverimus aut 

donaverimus. Quod si nos donatores aut aliquis homo utriusque 

sexus qui contra ista donacione / 13 precarie venerit ad inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, sed conponat aut conponamus tibi prefata 

terra vel edificia in duplo cum suam inmelioracionem. Et ista 

donacio precarie / 14 firma permaneat omnique tempore. 

Hactum est hoc die kalendas december, anno XXXIIIIo regni 


S+ Ingilrada, *s+ Miro levita*, / 15 *s Amado*, nos qui ista 

donacione precarie fecimus et firmare rogavimus. 

*Iohannes levita ss*. / 16 *S+ Dalmacius levita, kaput scole*. *S+ 

Bellihominis levite*. *S+ Bonifilius levita*. / 17 *S+ Pontius levita 

sss*. *S+ Reimundus presbiter*. *S+ Seniofredus presbiter*. 

/ 18 S+ Sendredus presbiter, qui ista donacione precarie scripsi 

cum litteras super positas in linea prima et XIa et XIIa et subscripsi 

sss die et anno quod supra. 

439 


Miró i la seva muller Quinverga venen a Raimon i a la seva muller 

una peça de terra que posseïen per compra, situada al comtat 

d’Osona, al castell de Besora, a tocar de Foradada i a Pugalons, 

a canvi d’1 sou i mig. 


In nomine Domini. Ego Miro et uxori m Chinverga vinditores 

sumus tibi Reimon et uxori sue Ted-[±2]n. Per / 2 hanc 

scriptura vindicionis nostre vindimus vobis pecia I de terra, que


nobis advenit de comparacione sive / 3 per ullasque voces. Et est in 

comitatu Ausona, in castro Bisaura, in agacencia de Foradada vel 

in Pugalons. Et / 4 afrontad ec omnia de oriente in tra de 

Gonteviga, et de meridie in tram de Sancta Maria vel in ipso 

gual, et de occi-/ 5due in tram que fuit de Belucia, et de circi 

similiter. Quantum infra istas afrontaciones includunt, sic vin-/ 6 

dimus vobis: ipsa terra, ipsa media coma, cum exis earum, ab 

integrum, precium solidum I. et media in rem valentem. Et ni-/ 7chil exinde non remansit. Et est manifestum. Quod si nos vinditores 

a ullusque omo venerit pro inrumpendum, / 8 non oc valeat 

vindicare, set componat in vinculo in duplo cum suam inmelioracione. 

In antea ista vindicio-/ 9ne firma permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta vindicione XIIII kalendas genuari, ano / 10 XXXIIII 

regnante Radevertus rex. 

Sin+um Miro, sin+ Chinverga, nos qui ista vindi-/ 11cione fecimus et testes firmare rogavimus. 

Sin+ Benardus. Sin+um Gillelmus. / 12 Sin+um alio 

Guillelelmus / 13 

Yidalys presbiter rogidys scripsit et sss die et ano quod supra. 

440 


Raquel, el seu fill Ramon i la muller d’aquest, Raquel, venen a 

Trasegòncia cinc peces de vinya situades al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Vilalba, a canvi de 5 mancusos d’or i d’un 

sester d’ordi. 

ACB, perg. 1-4-87. Original. Pergamí, 85 × 461 mm. Al verso: “Vilalba” (s. XIII- 

XIV); “Nil pro capitulo” (s. XVII-XVII); “1030” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 33 

mm. 

In nomine Domini. Ego Ricelle femina et filii mei, id 1 est, 

Remonno et uxori mea alia Ricelle femina vinditores sumus 2 vobis 

Trasgonc[e?] 3 femina, emtores. Per anc criptura vindicionis 

nostre vindimus tibi 4 pecies V de vin-/ 2 nes simul cum ips\es/ terres 

qui ibidem est, totum ab integrum, cum arboribus qui infra sunt, 

nostris proprium. Qui nobis advenit per genitori nostro vel per 

quecumque vo\c/es. Et est ipsas pecias V de vinnes cum ipsa terra 5 

cum arboribus / 3 in comito barcinonense, in Vallense, in 

terminio de Villalba. Et afrontat I peccia de vinna de orient in rio,


839 

de meridie in vinne de Gelmiro, de occiduo in vinna de ipso feo, de 

circii in vinna de Geriber-/ 4to. Et alia pecia afrontat de orient in 

vinna de Geriberto, de meridie in vinna de Gelmiro, de occiduo in vinna 

de feo vel in ipso marge, de circii in vinna de Guadallo. Et alia 

pcca de vinna afrontat / 5 de orient in vinna de Guadallo 

Senfredo, de meridie in vinna de Cinta de Borello, de occiduo de 

nos comparatores, de ccircii in vinna de Guadallo. Et aliam peciam 

afrontat de \o/rient in pugo Maga-/ 6ridar, de meridie in Rodetor 

vel in te Comedalle, de occiduo in vinna de Lobatone vel 

in sua terra, de circii in terra de Seniofredo. Quantum in istas totas 

afrontaciones includunt, sic vindimus ti-/ 7bi: ab ingrum, in 

propter precium mancossos V de auro cogto et [sestarium] I de 

or. 6 Et nichil exinde quod de ipso precio non remansit. Est 

manifestum. Quem vero predicta ista ec omnia de nostro iuramus 

in tuo tradimus domi-/ 8nio et potestatem, ad omnia facere que volueris 

in Dei nomine abeas plenam potestatem, cum exio vel regresios 

earum, a tuo proprio. Quod si ego vinditores7 aut ullusque omo qui 

contra hanc ista carta vindicione ve-/ 9nerit ad inrumpendum, non 

oc valeat vindare, set compono aut componamus tibi in duplo 

cum omne suam inmelioracione. Et in antea ista vincio firma 


Facta carta vindicione / 10 V kalendas ienarii, annos XXXIIII 

regnante Rotberte rege. 

S+num Ricelle femina, s+num Remonno, s+num alia Ricelle 

femina, qui ista carta vindicione fecimus et firmare rogavimus. 

S+n Galin8-/ 11no. S+num Seniofredo. 9 S+num Pedro. 10 

/ 12 @Ss+ [Albertus] presbiter@ escripsit et sub sss die et anno 

quod supra. 11 

1. Abreviatura supèrflua. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Caràcter confús que 

podria ser una e. 4. A sota hi ha vobis. 5. Abreviatura supèrflua. 6. Sense 

abreviatura. 7. Sota l’última i hi ha una o. 8. Abreviatura supèrflua. 9. Sota 

l’última e hi ha una o. 10. Sota la r hi ha una o. 11. Sota la p abreviatura supèrflua. 

441 

[1027-1029] 

Berenguer Ramon I, comte de Barcelona, i la seva muller Guisla, 

comtessa, fan donació a la Canònica de Barcelona del monestir 

de Sant Pere de les Puelles i de l’església de Sant Sadurní, per 

la salvació de les seves ànimes i les dels seus pares.


ACB, LA.I, n. 24, f. 11d-12b. Rúbrica: “Privilegium quod Berengarius comes et 

Guilia comitissa dederunt Canonice cenobium Sancti Petri Puellarum et ecclesia 

Sancti Saturnini parrochialem cum omnibus pertinenciis earum”. Interior verso: 

“n. 24” (Caresmar); “Sant Pere de Barcelona” (s. XVII-XVII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus E: 9 línies. 

Datació: pel que fa a la data, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 


Ed.: MAS, Notes XIII, doc. XXV, p. 274-276; FLÓREZ, Barcelona, d. XV, p. 463-465. 

In nomine Domini. Ego Berengarius, gratia Dei marchio 

comes, una cum uxore mea Guilia comitissa donator sum Domino 

Deo et ecclesie Sancte Crucis et Sancte Eulalie Sedis barchinonensis 

ob remedium anime mee et anime genitoris mei domni Reimundi, 

bone memorie comitis, monasterium Puellarum Sancti Petri apostoli, 

situm prope menia urbis Barchinone, cum ecclesia eius et ecclesia 

Sancti Saturnini, necnon et omnibus ecclesiis vel oratoriis huic monasterio 

pertinentibus, cum terris et vineis, pratis, et pascuis, silvis 

et garriciis et omnibus pertinenciis sive adiacenciis, cum decimis et 

primiciis et oblationibus huius monasterii et ecclesiarum vel oratoriorum 

eius, omnia scilicet que dici vel nominari possunt, que modo 

pertinent ad hoc monasterium sive ecclesiarum eius vel in antea, 

Deo auxiliante, pertinuerint in comitatu Barchinone in omnibus 

locis, et in comitatu ausonensi vel in ceteris omnibus locis, / a sub 

eo modo et ordine: ut abincebs sit hoc monasterium cum omnibus 

rebus sibi pertinentibus in iure dominationis sedis predicte et episcopi 

Deusdedit et successorum eius, ita ut secundum iussionem et 

electionem supra dictorum episcoporum omnis congregatio, tam 

puellarum quam clericorum, Deo ibidem modo famulantium necnon 

et earum que ibidem future sunt, ibi in supra dicto monasterio 

maneat et res huius ecclesie dispenset et nichil dominationis vel helectionis 

nos ibidem amplius habeamus nec nos nec heredes vel 

proienies nostra sive ulla alia vivens persona, sed helectio et omnis 

dominatio et obtemperatio et ordinatio huius monasterii et omnium 

rerum sibi pertinencium perenniter maneat in arbitrio predicti 

episcopi Deusdedit et omnium episcoporum successorum eius, quia 

nos in supra dicto monasterio vel in rebus omnibus sibi pertinentibus 

ullam vocem ad opus nostrum non reservamus sive heredum 

nostrorum, nisi quantum comites consueti sunt habere in dando 

episcopatum predicte Sedis. Hec omnia supra dicta, sicut superius 

scriptum est, sic donamus Domino Deo et predicte sedi et de nostro 

iure in eius tradimus dominium et potestatem, cum omnibus regiis 

vocibus et dominationibus et potestatibus, quas ibi habemus vel


841 

aliquo tempore habere debemus, ita ut Deusdedit, supra dicto episcopo, 

et omnibus episcopis eius successoribus licitum sit supra 

dicta omnia cum omnibus vocibus super adscriptis tenere et possidere 

et ordinare, sicut illi consuetum est de aliis munificenciis 

huius prenotate Sedis. Quod si nos donatores aut aliquis homo 

utriusque sexus contra hanc nostre munificencie largicionem venerimus 

aut venerit ad inrumpendum, primum iram Dei incurramus 

sive incurrat et sentenciis omnium antiquorum patrum obnoxii 

et excomunicati maneamus vel maneant, necnon / b et Apostolice 

Sedis Romane et omnium episcoporum subterius roboratorum 

sentenciis et excomunicationibus simus aut sit dampnati. Et nos 

et omnes homines, tam laici quam et religiosi vel episcopi, qui hoc 

facere vel disrumpere presumpserunt vel palam aut absconse hoc 

machinare temptaverint aut temptaverit, et cum Iuda proditore 

Domini et sociis eius igne perpetuo simus et sint concremandi 

perpetua dampnatione. Et insuper reddantur a nobis vel a successoribus 

nostris mille quingenti solidi argenti optimi apensi 

legitime huic sedi profuturi, eo quod nos, ut hec donatio firmitatem 

obtineret, solidos de manu predicti Deusdedit episcopi recepimus. 

Estque manifestum. 

Actum est hoc. 1 

1. El text fineix així. 

442 

[1028-1029] 

Joan i Calvucia, esposos, venen a Guillem mitja mujada de vinya, 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, terme de Caselles, a 

la vila que anomenen [Abce?]crino, a canvi d’1 mancús d’or i 

d’un [sester] d’ordi. 

ACB, perg. 1-4-78 (b). Original. Pergamí, 89 × 324 mm. La part esquerra del pergamí 

té un forat petit i importants taques d’humitat que dificulten molt la transcripció 

de gairebé tots els acabaments de línies. Restaurat. Es troba amb l’1-4-78 (a). Al 

verso: “1028-1029” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: ±38. 


[In] nomine Domini. Ego Iohannes et uxori sue \Calvucia/ 

vinditores sum tibi Guigelmus, emtore. Per anc scriptura vindicionis 

nostre vindimus vobis semodiata I / 2 [de] vinea in comitatum barquinonense, 

in Valense, infra termine Caselas, in villa que nuncupant


[villa de] [Abce]crino. Et afrontat / 3 [ipsa] vinea de orient in terra 

de Bonusomo et de Rotballo, de meridie in vinea de Bonushomo 

vel de uxori s[ua], de occiduo in ipsa [±5], / 4 [de] circii similiter. 

Quantum infra istas IIII or afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: 

ipsa semodiata I de vinea, [totum ab in-]/ 5 [te]grum, cum omnis exiis 

et regressiis earum, a proprio, in precium mancuso I et [sestario] 

I de ordio. Et nihil exinde aput te emtore / 6 de ipso precio non 

remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta ipsa vinea, que 

tibi vindimus, de nostro iuramus in tuo [tradimus] / 7 dominio et 

potestate ab omni integritate, ad omnia facere quod volueritis. Quod 

si nos vinditores a ullusque homo [qui] / 8 contra hanc ista 

vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set 

componamus vobis ipsa semodiata I de vinea [in du-]/ 9 plo cum omni 

sua inmelioratione. Et in avantea ista vinditione firma permaneat 


Facta ista vindicione [±10], / 10 anno XXXIII regnante Roberto 

rege. 

S+num Iohannes (q-) 1 s+num 2 Calvucia, qui [firmavi]mus et 


/ 11 S+num Boveto. S+num Iaucefredus. S+num Geruvardus. 

/ 12 @ Wifredus presbiter@, qui scripsit et s die et anno quod 

supra. 

1. Sobrer. 2. Sota la s es llegeix ni. 

443 

1030 abril 28 

Gaucelm i la seva muller Trasegòncia permuten amb Ermemir Ros 

un alou consistent en cases, corts, horts amb arbres de diferents 

classes, terres i vinyes, cultivades i ermes, situat al territori de 

Barcelona, al terme de la Perella, a la vila de Provençals i a la 

Torre Blanca, per unes vinyes situades a la Gavarra i 51 mancusos 

iafarins, amurins i ceptins. 


diferents taques. Al verso: “In Provincialibus” (s. XI); “XXXVII” (s. XIII); “Permuta 

de una casa y terras al Hospitalet”; “Núm... 14” (?) (s. XVII); “Mitja Escala, Armari 

2, n. 553” (Caresmar); “LA. II, n º 366”; “1030” (F-B). Caplletra “I” que ocupa 6 

ratlles. 

ACB, LA.II, n. 366, f. 123a-124a. Rúbrica: “Gaucelmus comutavit Ermemiro 

Rosso alodium, casas, curtes, ortum et puteum in Provencialibus, in termine


843 

de Perela, ad Turrem Albam”. Inter columnas recto: f. 123, “n. 366” (Caresmar). 

Inter columnas verso: f. 123, “Anno Domini 1026” (s. XVIII). Caplletra “I” que ocupa 

8 ratlles. 


In nomine Domini. Ego Gaucelmus et uxori mea Trasegontia a 

femina comutatores sumus tibi Ermemirus Russo. Manifestum est 

enim quia placuit animis nostris et placet ut inter nos comutatione 

fecissemus de aliquid / 2 de proprietate nostra, sicuti et facimus. 

Donamus namque tibi in tua comutatione b alaudem nostrum, id sunt, 

casas et curtes cum cigeas atque cloacas, cum solos et superpositos, 

parietis, guttis et stilliciniis, hostios cum / 3 limites simulque ianuas 

atque pavimentum, ortos cum arboribus variisque generis, vitis atque 

puteo cum pila, terras et vineas, cultum et eremum, separatim in 

multis locis. Quod habemus in territorio Barchina, in / 4 terminio 

de ipsa Perella c sive de villa que dicunt Provintialis d sive de Turre 

Alba. Advenit nobis hec omnia per ienitorum e nostrorum vel per 

comparatione vel per comutatione f seu per decimum vel per ullasque 

voces. Affron-/ 5 tant namque petia I de terra, ubi sunt ipsos domos 

edificatos, de parte circio in ipsa strada et habet dextros LXIII, de 

aquilonis in terra de Borrello et habet dextros g CVI, ipso angulo a 

parte meridie affrontant / 6 in terra de prefato Borrello et habet 

dextros V, alio angulo de parte circio h affrontat in terra de predicto 

Borrello et habet dextros II et medio; de ipso angulo de terra 

nominato Borrello usque ad ipso angulo de nostra terra ex parte 

aquilo i / 7 affrontat in terra meminito Borrello et habet dextros XLV, 

alio angulo affrontat a parte circio in terra de predicto Borrello et 

habet dextros VIIII et medio, alio angulo affrontant a parte occiduo 1 

in terra prefatus Borrello / 8 et habet dextros XI; 2 ipso angulo de ipso 

balneo affrontat a parte circio in terra cognomito Borrello et habet 

dextros XXVIII, alio angulo ex parte aquilo affrontat in terra de 

Geribertus et habet dextros XXXVIIII, a parte / 9 meridie affrontat 

in ipsa strada et habet dextros LXX, de parte occiduo in vineas de 

Ermengarda femina et habet dextros XLVIIII; ipso angulo affrontat 

de meridie in terra de condam Mironi Sanla et habet dextros XXXII, 

/ 10 ex parte vero aquilonis de ipsa strada, \de/ circi per ipso nostro 

semitario usque ad terra de condam Mironi Sanla habet dextros 

XLIII, de occiduo affrontat ipsa terra in terra de condam Mironi 

Sanla et in terra de Vives et in terra nostra et in terra de / 11 Bonadomna 

femina vel sorori sue et habet dextros CXXVIII. Affrontat 

alia vero petia de terra de parte circio in terra de condam Mironi 

Sanla et habet dextros CXLVIII, de aquilonis in ipso nostro semitario


et habet dextros XXII / 12 et quarta parte de alio, de meridie affrontat 

in terra de Vives et habet dextros CXLVII, de occiduo in terra de 

prefatus Vives et habet dextros VI. Alia vero petia de terra affrontat 

\de circio/ in terra de predictus Vives et habet dextros CL, / 13 de 

aquilonis in nostro semitario et habet dextros XXI, de meridie in 

terra de Bonadomna femina vel sorori sue et habet dextros CLII, 

de occiduo in terra predictus Vives et habet dextros V. Alia vero 

petia de terra, qui est ad ipsa Turre / 14 Alba, affrontant a parte circio 

affrontat in terra de condam Mironi Sanla et habet dextros XX et 

medio, de aquilonis in terra de prefatus Vives et habet dextros XVIIII, 

de meridie in ipsa strada et habet dextros XVIIII et medio, / 15 de 

occiduo in terra de Petrus Vives et habet dextros XIIII. Alia petia, 

qui ibidem est, affrontat de parte circio in terra de predictus Petrus 

Vives et habet dextros XLI, de aquilonis similiter in terra de fatus 

Petrus et habet dextros / 16 XIII et medio, de meridie in ipsa strada 

et habet dextros XLI, de occiduo similiter in ipsa strada et habet 

dextros III. Et ipsa petia I de vinea, que est de ipsa Pe\re/lla, affrontat 

de parte circio in terra de Bellutio et in terra de Sancti / 17 Petri 

Puellarum Barchinone et habet dextros XXVIII, de aquilonis in terra 

de Sancti Pauli cenobio Maritime et habet dextros LX, de meridie 

in ipsa strada et habet dextros LV, de occiduo in nostro semitario 

et habet dex-/ 18 tros LXXXIIII. Et ipsa petia de vineal affrontat de 

parte circio in terra de Bonutio j et habet dextros XVII, de aquilonis 

in nostro semitario et habet dextros LXXXVII, de meridie in ipsa 

strada et habet dextros XXVIIII et medio, / 19 de occiduo in terra 

de Sancti Pauli cenobio Maritime et habet dextros LVIIII; ipso angulo 

affrontat de circio k in terra de Bonutio et habet dextros XVII; similiter 

alio angulo, de occiduo affrontat in terra de predictus Bonutius l 

et habet / 20 dextros XXVIII et tercia pars de alio. Quantum istas 

affrontationes m includunt et isti dextri circundant, sic donamus tibi: 

ipso nostro alaude in tua comutatione pro tuas vineas qui sunt ad 

ipsa Gavarra et mancusos LI / 21 legitime pensatos iaharis aut amoris 

aut ceptis. Quod tu nobis dedisti, sicut resonat in nostra scriptura 

comutationis, quod tu nobis fecisti. Ita nos iure tue tradimus ipsum 

alaudem eum tibi perhenniter, ad habendum, vindendi, donandi, / 22 

comutandi vel faciendi exinde quod volueris, habeas plenam potestatem, 

cum exiis vel regresiis earum, ad tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos comutatores aut ullusque homo utriusque 

sexus qui contra istam comutationem venerit / 23 pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, sed componat aut nos componamus 

tibi ipsum alaudem, quod nos tibi comutamus, in duplo cum


845 

suam inmeliorationem. Et ista comutatio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta / 24 comutatione IIII kalendas mai, anno XXXIIII regni 


S+m Gaucelmus, s+m Trasegontia n femina, nos qui ista 

comutatione fecimus et firmare rogavimus. 

S+m Guadallus Guisardus. / 25 S+m Oliba Sendaredi. S+m Boveti. 

*Landericus sacer sss*. *S+ Aventinus presbiter*. *S+ Bonutius o 

presbiter*. / 26 *Sss Iuscafredus sss*. *S+ Ermengaudus +*. / 27 *+ 

Oliba*. 

/ 28 S+ Ermemirus presbiter, exarator, cum litteras supra positas 

in linea XII ubi dicit “de circio”, sss die et anno praefixo. 

1. Sota oc es llegeix cir. 2. Sota I es llegeix quelcom raspat. 

LA. a. Trasegoncia. b. comutacione. c. Perela. d. Provincialis. 

e. genitorum. f. comutacione. g. Manca. h. circi. i. aquilonis. 

j. Bonucio. k. circi. l. Bonucius. m. affrontaciones. n. Trasegoncia. 

o. Bonucius. 

444 

1030 maig 6 

Vives ven a Oliba i la seva dona Sènior una casa de planta i pis amb 

cort i hort amb arbres fruiters, situada al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Martorelles, pel preu d’1 mancús d’or. 

ACB, perg. 1-2-650. Original. Pergamí, 124 × 553 mm. Al verso: “Vendicio cuiusdam 

domus que est a Martoreies” (s. XIV); “1030”; “1-2-650” (JB). Té tres forats rodons 

alineats per sota del text central del document al sector esquerre i cinc noms més, 

que semblen osques, al marge inferior. Caplletra “I”: 10 mm. 

In nomine Domini. Ego Vives vinditrice sumus vobis Oliba et 

uxori sua Senior femina, emtores. Per annc scriptura vendicionis 

me vindo vobis cassa curtis, cum sol et superpositis, cum ortis, / 2 cum 

arboribus, cum parietes, cum pomiferis, qui infra sunt, totum ab 

integrum. Et est ipsa terra in comitatu Barhinonense, in Vallense, 

in terminio de Marturelias Superiores. Afrontat / 3 de parte oriente in 

cassa de Cixol vel suos eres, de meridie in ipsa carrera qui pergit 

ad ipso rio, de occiduo similiter, de circi in trra de Sancta Maria. 

Quantum infra istas IIII affrontaciones / 4 includunt, sic vindo vobis: 

ipsa cassa cum sol et sub 1 hostiis, cum curtis, cum parietes, cum 

ortis, cum arboribus et pomiferis qui \i/nfra sunt, totum ab integrum, 

in propter precium mancuso I de auro. / 5 Quod manibus nostris


recepi et nihilque de ipso precio aput vos emtores non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta homnia, que vobis, de meo 

iure in vestro tradimus dominio / 6 et potestatem, cum exio vel regresio 

suo earum, a vestro plenisimum proprium. Et si me vinditore 

aut usllusque omo qui contra ista vindicione venerit aut inrumpendum, 

non valeat vindicare, / 7 set componam aut componamus vobis 

hec omnia in duplo, hec om quod superius resonat. Et in antea ista 

vindicio firma permaneat vel omnimodoquem tempore. 

Facta vindicione II nonas madii, / 8 anno XXXIIII regnante 

Raubertus rex. 

+ (nos qui ista vendicione feci et firmare rogavi) 2 Vives, nos 

qui ista vindicione feci et firma rogavi. 

+ Odone. + Bernardus. + Galindus. 

/ 9 S+ Guifredus presbiter, qui hec scripsit cum litteras rassas 

in verso VIII sub die quod et anno quod supra. 

1. Sota la l hi ha una o i un signe d’abreujament. 2. Ratllat pel sistema de 

traç ample. 

445 

1030 maig 18 

Amalric, prevere, ven a Joan, levita, i als seus fills Bonfill, levita, i 

Bonuç, clergue, una peça de terra que tenia per carta precària 

i per altres raons, situada al territori de Barcelona, prop de Santa 

Maria tres civitate i d’Inbrozatos, pel preu de 2 mancusos i mig 

d’or. 

ACB, perg. 1-1-2149. Original. Pergamí, 95 × 292 mm. Al verso: “Ad Inbrozads 

prope Sancta Mariam utra civitate” i quatre línies il·legibles (s. XIII - XIV); “Núm... 

2149” (s. XVIII); “Diversorum A 2149” (Mas). Caplletra “I”: mm. 

In nomine Domini. Ego Amalricus presbiter venditor sum vobis 

Iohannes levita, simul cum filiis suis Bonusfilius levita et Bonutius 

clericus, emptores. Per hanc scriptura venditio-/ 2 nis mee vendo vobis 

petia I de terra mea propria, quod habeo in territorio Barchinona, 

prope Sancta Maria tres civitate sive de Inbrozatos. Advenerit mihi 

per cartam precaria quod / 3 mihi fecit Deusdedit episcopus, cui sit 

requies, per ipsa trilia quod plantavi vel edificavi, sive per ullasque 

voces. Que affrontant prefata terra de parte circio in ipsa strada, 

de aquilonis / 4 in terra de Guilabertus Marcucii vel eius heres, de 

meridie in terra de Ermengardis femina, de occiduo in terra de Miro 

levita heresque eius. Quantum iste affrontationes includunt, / 5 sic


847 

vendo vobis: prefata petia I de terra, tota ab integre, in aderato et 

definito pretio mancusos II et medio de auro cocto legitime pensatos. 

Quod emptores pretium mihi de-/ 6distis et ego venditor ad presens 

manibus meis accepi. Est manifestum. Quem vero predicta petia I 

de terra, quod vobis vindo, sicut superius resonat, de meo iure in 

vestro trado dominio et po-/ 7testatem, ab omni integritate, ut 

quicquid exinde facere vel iudicare volueritis, liberam in Dei nomine 

habeatis plenam potestatem, simul cum exiis vel regresiis earum, 

ad vestrum / 8 plenissimum proprium. Quod si ego venditor aut 

ullusque homo utriusque sexus qui contra ista venditione venerit ad 

inrumpendumn, non hoc valeat vendicare set com-/ 9ponat aut ego 

conponam vobis prefata petia I de terra in duplo cum suam 

inmelioratione. Et ista venditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione XV kalendas / 10 iunii, anno XXXIIII regni 


*Amalricus presbiter, qui ista karta vindicione feci et firmare 

rogavi sss*. / 11 

S+num Petrus. S+num Suniarius. S+num Adalbertus. / 12 


446 

1030 maig 19 

Orúcia i el seu fill Miró venen a Icla i a la seva dona Sesnana unes 

terres cultivades i ermes amb casals i arbres, franques i de 

feu, que Orúcia posseïa per compra i pel seu delme conjugal 

i Miró pels seus pares, situades al comtat d’Osona, al 

terme de Santa Maria de l’Estany i a Montfred, a canvi de 

6 mancusos. 

ACB, perg. 1-4-88. Original. Pergamí, 80 × 273 mm. Al verso: “Saeculi XI” (s. XVII- 

XVII); “1030” (Mas). 

In Dei nomine. Ego Oruca femina et filio suo Mirone vinditores 

sumus vobis Ichla et uxori sue Sesnana, emtores. Per hista scriptura 

vindicionis nostre / 2 vindimus vobis terras, cultas vel ermas, cum 

casalibus vel arboribus, francas vel de feo. Que est in comitatum 

Ausona in terminio Sancta Maria / 3 que est ad ipso stagno sive a 

Montefrede. Advenit mihi Oruca per comparacione sive per decimum, 

et ad me Mirone per genitores meos vel per quacumque. / 4 Et afrontat 

de orient in Ferrerons vel in alaude de Beregere, et de meridie in 

rio de Avelanes, et de occiduo in Rosdors, et de circii in Pug de


/ 5 Bruví. Quantum in istas afrontaciones includunt, sic vindimus 

vobis: ipsa hec omnia, quod superius est scripta, ab integrum, cum 

exiis vel regresis / 6 suis, in precium manchosos VI Et de nostro 

iuramus in vestro tradimus ad proprio. Quod si nos vinditores aut 

ullus omo qui contra ista vindicio-/ 7ne venerit ad inrumpendum, non 

hoc valeat vindicare, set componat in duplo cum sua inmelioracione. 

Et in antea ista vindicio firma / 8 permanet omnique tempore. 

Facta ista vindicio XIIII kalendas iunias, 1 anno XXXIIII regnante 

Robert rege. 

S+m Oruca femina, s+m Mi-/ 9rone, qui ista vindicone fecimus 


S+m Bernard. S+m Oliba. S+m Sendred Ramon / 10 

Goltredus presbiter, qui scripsit die SS et anno quod supra. 

1. La segona i, amb el puntet sobre el darrer traç de m, per n. 

447 

1030 juny 3 

Ervigi, que anomenen Llop, i la seva muller Ermetruit venen a Madego 

una peça de terra amb garriga, situada al comtat de Barcelona, 

al terme de Caldes, sobre Montmajor, al lloc que anomenen Terae 

i puig de Donazano, a canvi de 3 mancusos i una aimina d’ordi. 

ACB, LA.III, n. 204, f. 76a-b. Rúbrica: “Luponus dedit Sedi peciam terre et 

garricam ad Terve et ad Pug de Donazano super Munt Maior”. Interior recto: “n. 

204” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1026” (s. XVIII). Caplletra “I” 



In nomine Domini. Ego Lupone et uxor mea Ermetruite vinditores 

sumus tibi Madego, emptore. Per hanc scripturam vinditionis 

nostre vindimus tibi petia I de terra, culta vel herma, cum garriga. 

Qui mihi advenit ad me Luponem per mea comparatione sive per ullasque 

voces et ad me Ermetruite 1 per meum decimum sive per ullasque 

voces. Et est ipsa terra in comitatum Barchinona, in termine de 

Calidis, supra Monte Maiore, in locumque vocitatum ipsa Terae 

vel pugio de Donazano. Et affrontat ipsa terra, culta vel erma, de 

orientis in ipsa silva, de meridie similiter in ipsa silva vel in ipso 

/ b rio qui vadit per ipsas Avellanes, de occiduo in ipso pugio de 

Donazano, de circii in terra que fuit de condam Frugio femina vel 

de heres suos. Quantum istas affrontationes includunt, sic vindimus


849 

tibi: ipsa terra, culta et herma, totum ab integrum, cum exios vel 

regressios earum, in propter precium mancusos III et emi-nam I 

de ordeo. De manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem 

vero predicta terra, que nos vindimus tibi, de nostro iure in tuo 

tradimus dominio et potestatem ad omnia que volueris facere, ad 

tuum proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra 

ista carta vinditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, sed componat aut componamus tibi ipsa terra in duplo 

cum omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista carta vinditione 

firmitatem habeat modo vel omnique tempore. 

Facta ista vinditione III o nonas iunii, anno XXXIIII regnante 


S+ Eroigio, que vocant Lupone, s+ Ermetruite, nos qui ista carta 

vinditione fecimus et firmare rogavimus. 

S+ Bonushomo. S+ Guifredus. S+ Sendere. 

Sss Sperandus presbiter scripsit sss die et anno quo supra. 

1. Sota la u hi ha una a expuntuada. 

448 

1030 agost 12 

Ermemir, la seva germana Guisol i el seu cunyat Welmus venen a 

Esteve, sacerdot, i a la seva sòcia Bonafilla una vinya situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Sant Sadurní de 

la Roca, a canvi de cinc mitgeres i una quartera d’ordi. 

ACB, perg. 1-4-96. Original. Pergamí, 90 × 247 mm. Al verso: “Luparias” (s. XIII- 

XIV); “1035” (Mas) i amb lletra posterior, a llapis, hi ha un “1” sobre el “5”. Caplletra 

“I” ornamentada: 80 mm. 

In nomine Domini. Ego Ermemir Eza et Guisol femina, soro\re/ 

mea, et Welmus, cognato nostro, nos simul in unum, vinditores 

sumu\s/ / 2 tibi Stefanus sacer et socia tua Bonafilia, emtpores. 1 Per 

hanc scriptura vindicionis nostre vindimus vobis pecia I de (vi) 2 vinea 

/ 3 simul cum ipsa terra ubi est fundata, nostrum proprium, franchum. 

Quod abemus in chomitatum barchinonense, in Vallense, in ter-/ 4 

minio de Sancti Saturni de ipsa Rocha. Advenit ad nos Ermemir 

et Guisol per genitorum nostrorum, et ad me Welmus per mea / 5 

complatacione sive per quacumque voces. Et afrontat ipsa vinea 

de parte circi in vinea de me comparatore, de orien-/ 6 tis in ipso feo 

vel in terra de Gheribertu[s], de meridie in vinea 3 de te comparatore


et in vinea de Gheribertus, / 7 de occiduo in terra de Gheribertus. 

Quantum infra istas IIII afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: 

ipsa terra / 8 cum ipsa vinea, totum ab integrum, in propter precium 

migeres V de ordeo et quartera I. Quod tu emtor precium nobis 

dedistis / 9 et nos vinditores manibus nostris accepimus. Et est 

manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que nos tibi vindimus, 

/ 10 de nostro \iure/ in tuo trado dominio et potestatem ab omne 

integritatem, ut quiquid exinde fachere vel iudichare volueris, / 11 

libera in Dei nomine abeas plenam potestatem, cum exis vel regressis 

earum, a proprio. Quod si nos vinditores aut ullus-/ 12 que omo qui 

contra han ista vindicione venerit pro inrrumpendum, non oc 

valeat vindichare, set componat aut componam vobis / 13 ipsum 

alaudem in duplo cum omnes suas inmelioraciones. Et in antea ista 


/ 14 Facta ista vindicione II idus augusti 4 (omnique tempore), 5 

anno XXXV regnate Robertus rege. 

/S+num Ermemir,\ 6 / 15 s+num Welmus, s+num Guissol femina, 

qui ista vindicione fecit et firmare rogavit. 

/ 16 S+num Lobatono. S+num Bernardus. 

/ 17 S+ Moratone sacer, qui hoc scripsit. 

1. Per emptores. 2. Segueix vi esborrat. 3. Entre la u i la i hi ha una 

e ratllada. 4. II idus augusti escrit sobre raspat. 5. Raspat. 6. Aquesta 

signatura es troba al final de la ratlla 15 però porta un senyal indicant que el seu lloc 

és al final de la ratlla 14. 

449 


Bella, el seu gendre Petroni i la seva filla Riquilda venen a Guitard 

Bernat mitja mujada de terra situada al territori de Barcelona, 

al terme de Torres, a Espodolla, a canvi d’una quartera d’ordi. 

ACB, perg. 1-1-2127. Original. Pergamí, 71 × 293 mm. Al verso: “Cartas de 

Espodoia” i tres línies il·legibles (s. XIII-XIV); “Núm. 2127” (s. XVIII); “Diversorum 

A 2127” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Bella femina et generi meo Petroni et 

uxori sua Richelle femina, nos simul in unum, venditores sumus tibi 

Guitardo Bernardo, emptore. Per ahc scriptura vindicionis nostre 

vin-/ 2 dimus tibi media modiata de terra nostra propria. Quod abemus 

in territorio barchinonense, in terminio de Torres, ubi dicit Espozolla. 

Que mihi advenit ad me Bella femina de condam genitori mei


851 

et de genitrice mea / 3 sive per omnesque voces, et ad me Petroni 

per uxori mea, et ad me Richelle femina de genitrice mea vel per 

omnesque voces. Affrontat de circi in terra de nos vinditores, de 

aquilonis similiter, de meridie in terra de me com-/ 4 paratore, de occiduo 

in via sive in terra de Guitardo. Quantum istas affrontaciones 

includunt, sic vindimus tibi: predicta media modiata de terra tota 

ab integre, in propter precium quartera I de ordio / 5 a mensura 

legitima. Quod vos emptores precium nobis dedisti et nos vinditores 

de presente manibus nostris ahccepimus. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo 

tradimus dominio et po-/ 6 testatem, ab omni integritatem, ut quiquit 

exinde facere vel iudicare volueritis, liberam in Dei nomine abeas 

plenam potestatem, simul cum exios et regresios earum, ad tuum 

plenisimum proprium. Quod si nos / 7 vinditores aut ullusque homo 

qui contra hac vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, set componat aut componamus tibi hec omnia in duplo 

cum omnem suam inmelioratione. / 8 Et in antea ista vindicio firma 


Facta vindicione XVIII kalendas ianuarii, anno XXXV regnante 

Rocberto rege. 

S+m Bella femina, s+m Petroni, s+ [Ri]chelle / 9 femina, nos 

simul in unum qui ista vindicione fecimus et firmare rogavimus. 

S+m Enguinulfo. S+m Isarno. S+m Amalricus. S+ Meto. 

/ 10 S+ Durandus presbiter, qui hec scripsi et die sss et anno 

quo supra. 

450 


Galind i la seva muller Bonadona venen a Bonpar una quarterada 

de vinya amb terra, situada al comtat de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Feliu, dins de Lobecano, a canvi d’1 mancús i mig d’or. 

ACB, perg. 1-2-907. Original. Pergamí, 105 × 219 mm. Al verso: “Venda, n o 44” 

(s. XVIII). Caplletra ornamentada “I”: 35 mm. 

In nomine Domini. Ego Galindus et uxori sue Bonadona vinditores 

sumus tibi Bonparus, emtores. Per / 2 anc scriptura vindicionis 

nostre vindimus vobis qurterada I de vinea cum ipsa terra francha 

nostra pro-/ 3 pia. Qui nobis advenit de comparacione, et ad muliere 

mea per decimum vel per quacumque voces. Et est hec / 4 omnia 

in comitatum barcinonensis, in parocia Sancti Felicis, intus Lobecano.


Et afrontat ehec / 5 omnia de orientis in terra de Petrasio, de meridie 

et de occiduo similiter, et de circii in terra de Oruca vel eres. / 6 

Quantum in istas IIII or afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: 

ipsa ehc omnia, quod superius scripta, / 7 ab integrum, cum exis et 

regresis earum, in propter precium mancoso I de auro et medio in 

rem valentem. / 8 Et est manifestum. Quem vero predicta ehc omnia, 

quod nos tibi vindimus, de nostro iuramus in tuo tradimus / 9 dominio 

et potestate ad omnia que volueritis facere. Quod si nos vinditores 

ad ullusque omo qui contra / 10 anc ista scriptura vindicione venerit 

pro inrumpendum, non ohc valeat vendicare, set compono / 11 tibi 

in duplo cum omne sua inmelioracione. Et in antea ista scriptura 

vindicione. 

X kalendas ie-/ 12 nuarii, anno XXXV rengnante Robertus rege. 

S+num Galindus, s+num Bonadona, qui is-/ 13 ta scriptura 

vindicione fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+num 1 / 14 Oliba. S+num Salamone. S+num Petro. 

/ 15 @Gueribertus@ scripsit et sss die et anno / 16 quod supra. 

1. Segueixen tres lletres il·legibles esborrades. 

451 


Ansaló i la seva muller Truitelda venen a Bonadomna una casa situada 

al lloc anomenat Pi, que tenen per herència, a canvi d’un sester 

d’ordi i tres de vi. 

ACB, perg. 1-2-965. Original. Pergamí, 125 × 160 mm. Manca la punta inferior 

esquerra que trenca la darrera paraula de la subscripció. Al verso: segueixen algunes 

paraules il·legibles: “mea vetulo in ...debo tibi quarterias ..., de circi ... vinea 

...antiqua, de aquilonis de ... in vinea Sancti ..., de occiduo in via de Orta”; “de 

circi in casa de Bernardi Gelmiri in exio comuni, de aquilonis in casa similiter 

Bernardi Gelmir, de occiduo in orto et in ... lego emptor”; “Ansaloni de Truicelle 

casa cum parietis et supra in locum qui dicunt ad ipso Pino precium sextarios 

I de ordeo et tres de vino”; “Adacuna batzincia”; “ad pinum” (s. XII); “Mitja Escala 

armari nº 965” (Caresmar); “Num... 803” (s. XVII); “1030” (F-B) La caplletra ocupa 

sis línies. 

In nomine Domini. Ego Ansaloni et uxori mea Truictille femine 

venditores sumus tibi Bona-/ 2 domna femina, emtrice. Per hac 

scripturam vendicionis nostre vendimus tibi casa nostra pro-/ 3 pria 

cum suprapositis, guttis et stilliciniis, parietis et omnia que ad ipsa 

casa pertinet. Quod abe-/ 4 mus in locum que dicunt ad ipso Pino. 

Advenit nobis per nostra hereditate vel per omnesque voces. / 5


853 

Afrontat namque iam dicta omnia de parte circii in casa de Bernardi 

Gelmiri et in exio / 6 comune, de aquilonis in casas similiter iam dicta 

Bernardi, de meridie et de occiduo / 7 in casa de Ermengaudus 

Aurucius. Quantum in istas omnes afrontationes includunt, sic / 8 

vindimus tibi: iam dicta casa in propter precium sextarios I de ordeo 

et tres de vino. Quod tu em-/ 9trice omnem hec precium exinde nobis 

dedisti et nos venditores de manus nostras ab in-/ 10tegrum illum 

recepimus. Et nihilque de ipsum precium aput me emptrice non 

reman-/ 11sit. Est manifestum. Que vero predicta omnia, que nos tibi 

vindimus, de nostro in tuo / 12 iure tradimus dominio et potestate, 

ab omni integritate, simul cum exiis vel regressiis / 13 earum, ad tuum 

plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut aliquis homo 

/ 14 utriusque sexus contra ista vendicione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeamus / 15 aut valeat vendicare, set componamus aut 

componam tibi in duplo cum omnem / 16 suam inmeliorationem. Et 

in antea ista vendicio firma permaneat per seculo evo. 

/ 17 Facta vindicione II kalendas ianuarii, anno XXXV regni 

Roberti regis. / 18 

S+num Ansoloni, s+num Truictille femine, nos qui ista venditione 

/ 19 fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+num Bonusfilius. / 20 S+num Vives. S+num Ataulpho. S+num 

Sarra femina. / 21 S+num Atoni. 

/ 22 S+Petrus sacer, qui hec scripsi et sss die et anno quod su[pra]. 

452 

1031 gener 8 

Oliba i la seva muller Filmera venen a Ervigi i al seu germà Esteve, 

fills del difunt Sunyer, una peça pròpia de terra erma situada 

al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al lloc 

que anomenen Vall Duvizia. Oliba la tenia per compra i Filmera 

pel seu delme conjugal. El preu de la venda és de 8 sous de 

Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-90. Original. Pergamí, 112 × 212 mm. Al verso: “Comparatio Eroigio 

et fratri suo Stefano” (s. XIII-XIV); “Nil pro capitulo” (s. XVI-XVII); “1030” (Mas). 

In nomine Domine. Ego Oliba et uxori mee Filmera femina 

nos simul in unum vinditores [sum]us vobis Eroigius et fratri suo 

Stefanus, fi-/ 2 liis condam [Su]niarii, emptores. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus vobis [pec]ia I. de terra erema nostra 

propria, quod abemus / 3 in territorio barquinonense, in parrochia


Sancti Andree, in loco qui dicunt Valle D.....zia (?). Qui mihi advenit 

per mea comparatione, / 4 et ad uxori mee per suum decimum sive 

per ullasque voces. Qui afrontat iamdicta pecia de terra herema de 

circi in terra de Bernard, / 5 de aquilonis in terra de vos emptores 

vel in margine, de meridie in terra de Elliards, de occiduo in terra 

de Sancte Eulalia Merita. / 6 Quantum in istas afrontationes includunt, 

sic vindimus vobis: iamdicta pecia de terra erema tota ab 

integrum, cum exiis et / 7 regressiis earum, in aderato et diffinito 

precio solidos VIII. de pla\za/ de Barquinona curribile in rem placentem. 

Et nichil exinde / 8 aput vos emptores de ipso pretio non 

remansi. Et est manifestum. Quem vero predicta terra que nos vobis 

vindimus, de nostro iure in vestro / 9 tradimus dominio et potestatem, 

ad vestrum proprium. Quod si nos vinditores ad ullusque omo qui 

contra hanc ista carta vinditione ve-/ 10nerit pro inrumpendum aut 

ego venerimus, non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus 

vobis iamdicta pe-/ 11tia de terra erema in duplo et in vinculo 

cum omnem suam immeliorationem. Et in antea ista carta vinditione 

stabilis / 12 firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vinditione V kalendas februarii, anno XXXV 

regnantem Roberto rege. / 13 

Sig+num Oliba, sig+num Filmera femina, nos pariter qui ista 

carta vinditione fecimus et firmavimus firmarique rogavimus. / 14 

Sig+num Senuadus. Sig+num Senuadus alio. Sig+num 

Companius. Sig+num Suniario. / 15 

S+ Rechosindus, qui ista carta vinditione scripsi et SSS die et 

anno quo supra. 

453 

1031 febrer 1 

Els esposos Iulmir i Strellis, conjuntament amb Ramon i la seva mare 

Raquel venen als esposos Higà i Cusca quatre peces de terra 

situades a Vilalba, a canvi d’11 sous i mig de diners i una mitgera 

de forment. 

ACB, perg. 1-4-91. Original. Pergamí, 100 × 256 mm. Al verso: “Vilalba” (s. XIII- 

XIV); “Nil pro capitulo” (s. XVI-XVII); “11”; “1031” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 

22 mm. 

In nomine Domini. Ego Iulmir et uxor mea Strellis et Raemundus 

et mater sua Richellis femina, nos simul in hunum, vinditores 

sumus vobis Higano / 2 et uxor sua Cuscha, emptores. Per


855 

hac scriptura vindicionis nostre vindimus vobis pecias IIII de terra, 

francha nostra propria. Quod abemus intus / 3 in Villa Alba. Qui nobis 

advenit per ienitori nostro sive per decimum sive per ullaque voce. 

Affrontat ipsa pecia de terra, qui fuit de Richellis, de parte circi 

/ 4 in terra de Geriberto, de meridie 1 in terra de nos comparatores, de 

orientis in terra de Seniofredi, de occiduo in torrent. Et alia 2 pecia 

de terra, qui fuit de Richellis, / 5 affrontat de orientis in strada publica, 

de meridie et de occiduo et de circi in terra fiska. Et tercia pecia 

de terra, qui fuit de Iulmir, affrontat de orientis / 6 et de meridie 

in terra fiska, de circi similiter, de occiduo in ipso torrent vel in ipsa 

aqua qui dis per Villa Alba. Et quarta pecia de terra affrontat 

/ 7 de orientis in ipso torrent, de meridie in terra de nos viditores, 

de occiduo similiter, de circi in terra de Petrus vel heres. Quantum 

infra (ista) 3 istas / 8 totas affrontationes 4 includunt, sic vindimus vobis: 

ipsas IIII pecias de terra franca, cum ipsa vite et cum ipso salice, 

totum ab integrum, cum exio\s/ / 9 et regressio\s/ earum, a proprio, 

in precium solidos XI de dinarios et medio et migera I de fromento. 

Et nichil exinde non remansit. Et est / 10 manifestum. Quem vero predicta 

hec omnia, que nos vobis vindimus, de nostro iure vestro tradimus 

dominio et potestate a proprio. Quod si / 11 nos vinditores aut 

ullusque homo vivens qui contra hac ista vindicione venerit pro inrumpendum, 

non oc valeat vindicare, set com-/ 12 ponat aut componamus 

vobis ipsa terra in duplo cum omne suam inmelioratione. Et 

in antea ista vindicione firma permaneat omnique / 13 tempore. 

Facta ista vindicione die kalendas februarii, anno XXXV regnante 

Roberto rege. 

S+num Iulmir, / 14 s+num Strellis, s+num Raimundus, s+num 

Richellis 5 femina, nos qui ista vindicione fecimus / 15 et firmare 

rogavimus. 

S+num Dominicho. S+num Fortunius. S+num Olibane. 

/ 16 Ss @Wilihelmus sacer sss scripsit@. 

1. Sota la m hi ha or. 2. Una l raspada per poder llegir i. 3. Segueix ista, 

ratllat. 4. Sota la segona t hi ha una i. 5. Espai raspat entre la r i la i; sota aquesta 

i hi ha una e. 

454 

1031 febrer 8 

Maria i els seus fills Gondebert, Raquel i Persona venen als germans 

Esteve i Ervigi, fills del difunt Sunyer, una peça de terra amb


el mallol que hi ha plantat, situada al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Andreu, al lloc de Vilapicina, sobre l’església 

de Santa Eulàlia d’Horta, a canvi d’1 mancús d’or i 

l’equivalent a un quart de mancús. 

ACB, LA.II, n. 267, f. 89c-d. Rúbrica: “Maria et sui vendiderunt Stephano et (sui, 

anul·lat per subratllat) Eroigio petiam terre et vinee et cetera”. Exterior verso: 

“n. 267” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1031” (s. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Mariam femina et filium vel filiabus 

meis, his nominibus: Gondebertus et Richelle femina et Persona 

femina, nos pariter simul in unum, vinditores sumus vobis Stephanus 

et Eroigius, ambos fratres, prolisque Suniarii, qui est condam, 

emptores. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus nos vobis 

petia I de terra culta cum aliquis de maliolo plantato, non fui 

edificato per vinditore iam dicto Gondebertus vel illum plantavi, nostrum 

proprium. Quod abemus in territorio barchinonense, in parrochia 

Sancti Andree, in loco que dicunt Villapiscina, supra domum 

Sancte Eulalia de Orta. Qui mihi advenit per genitorum meorum, 

et ad nos infantes per genitrice nostra sive per ullasque voces. Qui 

affrontat iam dicta petia de terra culta, cum aliquis de maliolo plantato 

et non est edificato, de parte orientis in vinea de Primo prolisque 

Guidalmari qui est condam sive in terra de vos emptores, de meridie 

in terra de Guadallus, de occiduo in terra de Sancti Michelis, de 

circi in terra de Sancti Iacobi apostoli. Quantum istas quatuor affrontaciones 

includunt, sic vindimus vobis: iam dicta omnia supra 

nominata, tota ab integrum, cum exiis et regressiis earum, in aderato 

et diffinito precio mancuso I de auro optimo curribile vel dispensabile 

et quarta parte de alio in rem placentem. Et nichil exinde apud 

vos emptores de ipso non1 remansi. Et est manifestum. Quem vero 

predicta hec omnia, quod superius resonat, de nostro iure in vestro 

tradimus dominio et potestatem ad vestrum proprium. Quod si 

nos vinditores ad ullusque homo utriusque sexus vel femina qui 

contra hanc ista carta vinditione venerit pro inrumpendum aut 

ego venerimus, non hoc valeat vindicare, sed componat aut componamus 

vobis iam dicta terra supra nominata in duplo et in vinculo 

cum omnem suam immeliorationem. Et in antea ista carta vinditione 

stabilis firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vinditione VI / d idus februarii, anno XXXV 

regnante Roberto rege.


857 

S+m Mariam femina, s+m Gondebertus, s+m Richelle femina, 

s+m Persona femina, nos qui ista carta vinditione fecimus et 

firmavimus firmarique rogavimus. 

S+m Senuadus. S+m Bernardus, prolisque \Suniarii, qui fui 

rogatus ad firmandum/. S+m Goltredus. S+m Suniarius, qui \in/ ista 

vinditione concius sum. 

S+ Rechosindus @presbiter@, qui ista carta vinditione scripsi 

cum litteras morituras in verso I et die et anno quo supra sss. 

1. Sota la n hi ha una y. 

455 

1031 març 15 

Planquer i la seva muller Ermilda venen a Bovet una peça de vinya 

situada al comtat de Barcelona, al terme de Lloberes, que tenen 

per compra i per delme conjugal, a canvi d’1 mancús i cinc 

quarteres d’ordi. 

ACB, perg. 1-4-92. Original. Pergamí, 110 × 380 mm. Restaurat. “1031” (Mas); 

“1-4-92” (AP). 

In nomine Domini. Ego Plancher et uxori mea Ermelle vinditores 

sumus tibi Boveto, emptor. Per anc scriptura vindiccionis 

nostre / 2 vindimus tibi pecia I de vinea. Qui nobis advenit per nostra 

comparacione et per decimum et per ullasque voces. Et est ipsa vinea 

/ 3 in chomitato barchinonense, in terminio de Luparies, in locum 

Perdutos. Et afrontad de parte orientis in vinea de te / 4 emptor sive 

de Lobeto, et de meridie in similiter, et de occiduo in via publicha, 

et de circi in vinea de nos vinditores. Quantum / 5 infra istas afrontaciones 

includunt, sic vindimus tibi: ipsa vinea tota ab integrum, 

cum exio et regresio suo, in / 6 precium manchoso I et quarteras V 

de ordio. Et nichil exinde non remansit. Et est manifestum. Quem 

vero predicta / 7 vinea, que tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestatem ad proprio. Quod si nos vinditores aut 

ullusque / 8 omo qui contra anc ista vindiccione venerit pro inrumpendum, 

non oc valeat vindichare, set componat aut com-/ 9pona mus vobis ipsa vinea in duplo cum omnem suam inmelioracionem. 

Et in antea ista vindiccione firma permaneat / 10 modo et omnique 

tempore. 

Facta ista vindiccione idus marcii, anno XXXV regnante 

Redberto rex.


S+ Plan-/ 11 cher (qui i), 1 s 2 + Ermelle, qui ista vindiccione fecimus 


S+ Arnallo. / 12 S+ Galinno. S+ Wilielme. 

/ 13 Sss Ioannes presbiter, qui scripsit et sss die et anno quod 

supra. 

1. qui i escrit per equivocació. 2. Sota la s es llegeix st. 

1031 març 17 

456 

Orúcia ven a Ermengol i a la seva muller Bonadomna una casa i 

un hort amb arbres i un farraginar, situat prop de l’església de 

Santa Maria del Mar, una mujada de vinya situada al Pontonar, 

i altres drets que tenia per herència i pel seu senyor Guitard, 

levita, situat tot a la ciutat de Barcelona, en el seu suburbi i 

territori, i al Maresme, a la parròquia de Mataró, al terme de 

la vila de Mata, a canvi de 5 mancusos d’or i una mancusada. 

ACB, perg. 1-4-93. Original. Pergamí, 100 × 300 mm. Al verso: “Saeculi XI” 

(s. XVI-XVII); “1030” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Orutia femina venditrice sum vobis 

Ermengaudus et uxori tue Bonadomne femina, emptores. Per hanc 

scripturam vindicionis mee vindo vobis chasa et orto cum arboribus 

/ 2 et ferragenal, que est prope ecclesia Sancte Marie de littore maris, 

et ad ipso Pontonar modiatam unam vinee, et insuper in terris et 

in vineis et in domibus et in ortis vel or-/ 3 talis sive in ferragenalibus, 

inmobile vel immobile, quicquid dici vel nomirare potest, in omnia 

et in omnibus, quod habeo vel habere debeo per ullasque voces. Qui 

mihi advenit / 4 per meum luctuosum sive per vocem seniori meo 

nomine Guitardo levita. Que est hec omnia in civitate Barchinona 

vel in eius suburbio sive in eius territorio, vel in Maritima in par- 

/ 5 roechia Sancta Maria de Civitas Fracta aut in termine de vila de 

Mata, in omnibus his locis. Sic vendo vobis quicquid mihi advenit 

per supra dictas voces propter precium mancusos V ex / 6 auro obtimo 

et mancusada una in rem valentem. Quod vos emptores omnem hec 

precium exinde mihi dedistis et ego vinditrice ad presens manibus 

meis accepi. Est manifestum. Quem vero / 7 predicta omnia, que vobis 

vindo, de meo iure in vestro trado dominio et potestate, ab omni 

integritate, simul cum exiis vel regressiis earum, ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si ego vin-/ 8 ditrice aut aliquis homo


859 

utriusque sexus qui contra ista venditione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, set componat aut ego componam vobis 

in duplo cum omnem / 9 suam inmelioracionem. Et in antea ista 

vendicio firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione XVI kalendas apreliis, anno XXXV regni 

Rodberti regis. / 10 

S+num Orutia femina, qui ista vendicione feci et firmavi et 

testes firmare rogavi. 

S+num Guisadus Guilelmi. S+num Vitali Armalonga. / 11 *S+ 

Bonutius presbiter*./ 12 

S+ Petrus sacer, qui hec scripsi et die et anno quod supra. 

457 

1031 març 18 

Rami, fill d’Igol, ven a Sendred Agalbert la seva possessió, situada al 

comtat de Barcelona, a Caldes, al terme de Villa Guaschones, 

a canvi d’una aimina d’ordi i una altra de vi. 

ACB, perg. 1-4-94. Original. Pergamí, 106 × 210 mm. Restaurat. Al verso: “In 

Calidis” (s. XIII-XIV). “Nil pro capitulo” (s. XVI-XVII); “1036” (Mas); “1031” (B). 

Caplletra “I” ornamentada: 31 mm. 

In nomine Domini. Ego Ramio, filio Igol condam, vinditore sum 

tibi Sendredus Agalbertus, / 2 emptore. Per hanc scriptura vindicionis 

mee vindo tibi ipsa mea hereditate de ipsas / 3 casas cum solos et 

superpositos, cum cigas et terras, cultas vel ermas, et olivariis sive 

cum illorum / 4 arboribus qui infra sunt, glandiferis et pomiferis, 

meum proprium. Qui mihi advenit per / 5 genitores meos condam 

aut per ullasque voces. Et est ista hec omnia prefata in comitato 

bar-/ 6 chinonense, in kallense, in terminio de Villa Guaschones. Et 

affrontad ista hec omia pretaxata / 7 de circii in ipso torrent vel 

in terra de te comparatore, de orient in pugio de Galindus / 8 sive 

in vineas qui fuerunt de Gonberto, de meridie in terras de Venrel 

et de Iouan sive / 9 de Sancti Petri de Kalidas, de occiduo in terra 

de te comparatore et de eius heres. Quantum in istas affron-/ 10 

taciones includunt, sic vindo tibi: omnem meam hereditatem de 

predicta omnia in omnia et / 11 in omnibus, totum ab integre, cum 

exios et regressios suos, in propter precium emina I de ordei et emi- 

/ 12 na I de vino. Quod ego vinditore manibus meis ipsum precium 

accepi. Et est manifestum. Quem vero predicta / 13 ista omnia, que 

ego vindo tibi, de meo iure in tuo trado dominio et potestatem ad


tuum proprium. Quod / 14 si ego vinditore aut ullusque homo qui 

contra hanc ista carta vindicione venerit pro inrumpendum, / 15 non 

hoc valead vindicare, sed componad aut componam tibi ista predicta 

omnia in duplo cum omnem suam (in) 1 / 16 inmelioracione. Et in antea 

ista vindicione habeant firmitatem modo vel omnique tempore. 

Facta ista car-/ 17ta vindicione XV kalendas aprilii, anno XXXV 


S+n Ramio, qui ista vindicio-/ 18ne feci et firmare rogavi. 

S+n Benucius. S+n Odo Lambardus. S+n Oliba Richolfi. 

/ 19 Ss Honofredus levita, qui scripsit sss die et anno quod supra. 

1. Sobrer. 

458 

1031 març 28 

Senuad i la seva muller Raquel venen als germans Esteve i Ervigi, 

fills de Sunyer, una peça de vinya situada al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Andreu, al lloc de Vilapicina, sota 

la via que passa per Santa Eulàlia i va fins a Horta i Sant Andreu, 

a canvi d’11 sous d’argent. 

ACB, LA.II, n. 239, f. 81d-82a. Rúbrica: “Senuadus et uxor sua vendiderunt 

Stephano et suis I petiam vinee in Villapiscina”. Inter columnas verso: “n. 239” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1030” (s. XVIII). Caplletra “I” que 

dibuixa un motiu vegetal: 20 línies. 


In nomine Domini. Ego Senuadus et uxori mee Richelle femina, 

nos pariter simul in unum, vinditores sumus vobis Stephanus et 

Eroigius, ambos fratres, prolisque Suniarii, emptores. Per hanc 

scriptura vinditionis nostre vindimus vobis pecia I de vinea nostra 

propria. Quod abemus in territorio barchinonense, in parrochia 

Sancti Andree, in loco que dicunt Villapiscina, subtus ipsa via qui 

pergit per Sancte Eulalia et vadit ad Orta vel ad Sancti Andree vel 

ad omnesque partes. Qui mihi advenit per ienitori meo et ad uxori 

mee per suum decimum sive per ullasque voces. Qui affrotat iam 

dicta petia de vinea de parte orientis in vinea de Ansoadus presbiter, 

de meridie in terra de Donnutio prolisque Geriberti, de occiduo in 

vinea de vos emptores, de circi in vinea de iam dicto Donnutio. 

Quantum in istas IIII affrontationes includunt, sic vindimus vobis: 

iam dicta petia de vinea, tota ab integrum, cum exiis et regressiis


861 

earum, in aderato et definito precio solidos XI de argento de plata 

placibile in rem placentem. Et nihil exinde aput vos emptores de 

ipso precio non remansi. Et est manifestum. Quem vero predicta 

hec omnia, qui superius resonat, de nostro iure in vestro tradimus 

dominio et potestatem ad vestrum proprium. Quod si nos vinditores 

ad ullusque homo qui contra hanc ista carta vinditione venerit pro 

inrumpendum aut ego venerimus, non hoc valeat vindicare, sed 

componat aut componamus vobis iam dicta vinea in duplo et in 

vinculo cum omnem suam inmelio-/ a ratione. Et in antea ista carta 

vinditione stabilis firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vinditione V kalendas apreli, anno XXXV 


S+m Senuadus, s+m Richelle femina, nos qui ista carta vinditione 

(V kalendas apreli anno XXV regnante Roberto rege) 1 fecimus 

et firmavimus et testes firmarique rogavimus. 

S+m Sinner. S+m Suniario. S+m Gondebertus. 

S+ Recosindus presbiter, qui ista carta vinditione scripsi et sss 

die et anno quo supra. 

1. Expuntuat. 

459 

1031 març 30 

Pere i la seva muller Em venen a Domènec dues peces de vinya situades 

al comtat de Barcelona, al Maresme, a la població de Badalona, 

al terme de Llefià, pel preu de 3 mancusos. 

ACB, perg. 3-32-26. Original. Pergamí, 99 × 302 mm. Manca el marge dret del 

document. Al verso: “Carta de Laffia” (s. XI); “Cubiculum III, Scrinium 32, Titulum 

Prepositura Maii, n. 26” (Caresmar); “1031” (F-B). 

[In nomine] Domini. Ego Petro et uxori sua Emo femina 

vinditores sumus tibi Domenico, emtore. Per hac scriptura vindicionis 

nos-/ 2 [tre] vindimus tibi pecias II de vineas nostras proprias. Quod 

abemus in comitatu Barchinona, in Maretima, in vicho Betulona, 

in ter-/ 3 [mi]nio de Nifiano. Qui nobis advenit de parentorum sive 

per omnesque voces. Que afrontat ipsa una pecia de vinea de parte 

circi in vi-/ 4 [ne]a de Geribertus, et de aquilonis in terra de Anna 

femina, de meridie in via et in terra de Guisila, de occiduo in torrente. 

Alia vinea afron-/ 5 [ta]t de circi in vinea de Geriberga, de aquilonis 

in vinea de Vivas, de meridie et de occiduo in vinea de Estefano. 

Quantum istas afrontacio-/ 6 [n]es includunt, sic vindimus tibi: ipsas


duas pecias de vineas totas ab integre, simul cum exios et regresios 

earum, que est in precium manchosos III, / 7 quod vos nobis dedis. 

Et nichilque de ipso precio aput vos non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero prefixa omnia, que nos vobis vindimus, / 8 de nostro iuro 

in vestre tramus dominio et potestatem, ad omnia facere quodcumque 

volueris, libera in Dei nomine abeas potestatem. Quod / 9 si nos 

vinditores utriusque sexus aut ullusque omo qui hoc disrumpere 

voluerit, non hoc valeat vendicare, set componam aut nos / 10 

componamus tibi ipsas vineas in duplo cum sua inmelioracione. Et 

ista vindiccio firma sit omni tempore. 

Facta vindicio III kalendas / 11 aprilis, anno XXXV o regnante 

Robeto rege. 

S+m Petro, s+m Emo, qui ista vindicione fecimus et firmare 

rogavimus. 

S+m / 12 Oliba. S+m Ballomar. S+m Guilielmus. 

/ 13 Sanlane presbiter scripsit die et anno quod supra. 

460 

1031 [abril 9] 

Adroer i la seva dona Bella venen a Mir i la seva dona Adelaida una 

peça de terra al comtat d’Osona, al terme de Castellterçol, al lloc 

de la Coma de Portolas, a canvi de tres aimines i una quartera 

d’ordi. 

ACB, perg. 5-1-3070 (a). Original. Pergamí, 90 × 582 mm. Al verso: “De orientis. 

De meridie. De hocciduo. De circii” (s. XIV); “Castelltersol. n. 422” (s. XVII); “3070” 

(JB). Caplletra ornamentada “I”: 50 mm. 

Datació: pel que fa al dia i el mes, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Adrovarii et uxori sue Bella vinditores 

sumus vobis Mir et uxori sue Adzaled femina, / 2 em[pto]re. Per hac 

scriptura vindiccionis nostre vindimus vobis pecia I de terra culta 

vel erma. Qui nobis adveni-/ 3 t per ienitores nostros vel per ullasque 

voces. Et est hec omnia 1 in comitatum Ausona in terminio de 

kastrum / 4 Terciol ubi dicunt ad ipsa coma de Portolas. Et afrontad 

ipsa hec omnia de orientis in Pug Moscha, / 5 et de meridie in terra 

de nos vinditores, et de hocciduo in ista, et de vero circii in terra 

de Ellefrdi sacer. / 6 Quantum infra istas afrontaciones includunt, 

sicut vindimus vobis: ipsa terra, totum ab integrum, / 7 cum exiis 

vel regresiis earum, in propter prescium emines III et quartera I 

de ordio. Et est manifestum. / 8 Quem vero predicta hec omnia de


863 

nostros iuramus in vestros tradimus dominio ad potestatem. Quod 

si / 9 nos vinditores ad nullusque omo qui contra hac ista vindiccionis 

venerit ad inrumpendum, non hoc / 10 valead vindicaret, set componamus 

vobis in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in 

ante-/ 11 ea ista vindiccione firma, stabilis permanead modo vel 


Facta ista vin-/ 12 diccione V idus kalendas aprelii, annos XXXV 

rennante Rotberto rex. 

S+num Adrova-/ 13 rii, s+num Bella, qui ista vindiccio\ne/ fecimus 


S+num Ennego. S+num / 14 Escluua. S+num Mirone Bonucii. 

Sss Lobet sacer, qui ista vindiccione scripsit die et anno quod 

supra. 

1. La m té una taca que esmena un primer pal superflu. 

461 

1031 [abril 11] 

Ellefred, sacerdot, ven a Mir i a la seva dona Adelaida una peça de 

terra situada al comtat d’Osona, al terme de Castellterçol, al lloc 

anomenat la Coma de Portulas, a canvi de 2 sous. 

ACB, perg. 5-1-3070 (b). Original. Pergamí, 90 × 582 mm. Al verso: “De orientis. 

De meridie. De hocciduo. De circii” (s. XIV), “Castelltersol. n. 422” (s. XVII) i “3070” 

(F-B). Caplletra “I”: 24 mm. 


In nomine Domini. Ego Ellefret sacer venditores sumus vobis 

Mir et uxori sue Adzaled femina, / 2 em[pto]re. Per hac scriptura 

vindiccionis me vindo vobis pecia I de terra culta vel erma. Qui / 3 

advenit per mea comparacione vel per ullasque voces. Et est hec 

omnia in comitatum Ausona / 4 in terminio de Kastrum Terciol ubi 

dicunt ad ipsa Coma de Portulas. Et afrontad ip-/ 5 sa terra de parte 

de orientis et de meridie in terra de nos comparatores, et de hocciduo 

in / 6 ipsa strada 1 que pergit ubique, et de vero circii in ipso Aragal 

vel in ipso Benevidio. Quan-/ 7 tum infra istas afrontaciones includunt, 

sicut vindo vobis: ipsa terra, totum ab inte-/ 8 grum, cum exiis vel 

regresiis earum, in propter prorecium 2 solelodes II. Et est manifestum. 

Quem / 9 vero predicta hec omnia de meo iuro in vestros tradimur 

dominio ad potestatem ad / 10 vestrum propium. Quod si ego vinditore 

ad nullusque omo qui contra hac ista vindiccionis venerit / 11 ad


inrumpendum, non hoc valead vindicaret, set pono vobis in duplo 

cum omnem suam inm-/ 12elioracionem. Et in ante ea ista vindiccione 

firma, stabilis permanead modo vel omnique / 1º3 tempore. 

Facta ista vindiccione III idus kalendas aprelii, annos XXXV 

rennante / 14 Rotberto rex. 

S+num Ellefredi, qui ista vindiccione fecit et firmare rogavit. 

/ 15 

Sinum Ennego. S+num Alad. S+num Escluua. 


supra. 

1. st o fo, amb la o estrafeta. 2. La e té un signe estrany. 

462 

1031 [abril 11] 

Llobet, sacerdot, ven a Mir i a la seva dona Adelaida una peça de 

vinya que li havia donat Delà, situada al comtat d’Osona, al 

terme de Castellterçol, al lloc anomenat Pedrosa, a canvi de 

4 sous. 

ACB, perg. 5-1-3070 (c). Original. Pergamí, 90 × 582 mm. Al verso: “De orientis. 

De meridie. De hocciduo. De circii” (s. XIV), “Castelltersol. n. 422” (s. XVII); “3070” 

(F-B). Caplletra “I”: 12 mm. 

Datació: sobre el dia i el mes, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

I[n nomine Domini. Ego] Lobet sacer vinditore sumus vobis 

[Mir et] uxori sue Adzaled femina, / 2 emre. Per hac scriptura 

vindiccionis me vindo vobis pecia I de vinea cum ipsa terra. / 3 Qui 

mihi advenit per donacione quod fecit Delani vel per ullasque voces. 

Et est hec om-/ 4 nia in comitatum Ausona in terminio de Kastrum 

Terciol ubi dicunt ad ipsa / 5 Pedrosa. Et afrontad ipsa terra cum 

ipsa vinea de orientis in terra de Guifret, et / 6 de meridie in vinea 

de nos comparatores, et de hocciduo similiter, et de vero cir-/ 7 cii 

in ipsa via vel in terra de Tedmar. Quantum in stas afrontaciones 

includu-/ 8 nt, sicut vindimus vobis: ipsa terra cum ipsa vinea, totum 

ab integrum, cum exis vel / 9 regresiis earum, in propter prescium 

solelodes IIII. Et est manifestum. Quem vero / 10 predicta hec omna 

de meo iuro in vestros tradimur dominio ad potestatem / 11 ad vestrum 

propium. Quod si nos vinditores ad nullusque omo qui contra 

hac ista vindic/ 12 cionis venerit ad inrumpendum, non hoc valead 

vindicaret, set compono vobis / 13 in duplo cum omnem suam in-


865 

melioracionem. Et in ante ea ista vindiccione firma, sta-/ 14bilis permanead modo vel omnique tempore. 

Facta ista vindiccione III idus / 15 kalendas aprelii, annos XXXV 

rennante Rotberto rex. 

S+num Lobet sacer, / 16 qui ista vindiccione fecit et firmare 

rogavit. 

S+num Guilelmo. S+num Oliba. / 17 S+num Ennego. / 18 


supra. 

1031 abril 16 

463 

Ató i la seva muller Ermengarda venen a Sendred Adalbert tres heretats 

amb cases, corts, sitges, terres, vinyes, horts, oliveres, altres arbres 

i fonts, situades al comtat de Barcelona, a Caldes, al terme de 

Gascons, pel preu de 5 mancusos i mig. 

ACB, perg. 1-1-2304. Original. Pergamí, 109 × 297 mm. Al verso: “Calidis” i “Supra 

scripto / et de isto anno debet Attone ad domna / [±25] / [±12]” (s. XIII-XIV), 

“Núm...2304” (s. XVIII); “Diversorum A 2304” (Mas). Caplletra “I”: 33 mm. A la 

ratlla 14, caplletra “F”: 10 mm. 

In nomine Domini. Ego Attone et uxori mea Ermengarda 1 

vinditores sumus tibi Senderedus Agalbertus, emptore. Per hanc / 2 

scriptura vindicionis nostre vindimus tibi ipsas III hereditates et ipsa 

inmelioracione, qui mihi fecit pater meus, de ipsas casas, / 3 curtis 

cum solos et superpositos, cum ianuas et ostios et macherias, cum 

cigas, cum terras et vineas et ortis, cultum vel ermum, et oliva-/ 4 riis 

sive cum illorum arboribus qui infra sunt oriti, glandiferis et 

pomiferis, cum fontis. Ipsa hereditate de frater meus Sendret sic 

vin-/ 5 dimus tibi: per ista fame et per ista grande necessitate, que 

illum ad fame ne pereat, ad iudicium de bonis ominibus, nostrum 

proprium, / 6 qui nobis advenit per genitores et per comparacione 

sive per ullasque voces. Et est ista hec omnia prefata in chomitato 

barchinonense, / 7 in kallense, in terminio de Guaschones. Et affrontad 

ista hec omnia pretaxata de circii in ipso torrent, de orient in 

ipsa estrada, de / 8 meridie in istrada sive in terra de te comparatore 

vel de eius heredes, de occiduo in rio de Aquafrida. Quantum in 

istas affrontaciones in-/ 9 cludunt, sic vindimus tibi: ista prenotata 

omnia, sicut supra resonad, totum ab integre, cum exios et regressios 

suos, in propter precium man-/ 10 cosos V et medium mancoso. Quod


nos vinditores manibus nostris ipsum precium accepimus. Et est 

manifestum. Quem vero predicta ista 2 omnia, que / 11 nos vindimus 

tibi, de nostre iuramus in tuo tradimus dominio et potestatem ad 

tuum proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui / 12 

contra hanc ista carta vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc 

valead vindicare, sed componad aut componamus tibi predic-/ 13 ta 

omnia in duplo cum omnem suam inmelioracione. Et in antea ista 

carta vindicione habeant firmitatem modo vel omni-/ 14 que tempore. 

Facta ista carta vindicione XVI kalendas madias, anno XXXV 


S+n Attone, s+n Ermen-/ 15 garda, nos qui ista vindicione fecimus 


S+n Seniofredus Trasuer. S+n Venrel. / 16 *S+m Fidancius 

levita*. 

/ 17 Ss Honofredus levita, qui scripsit sss die et anno quod suppra. 

1. Sota la r hi ha una n. 2. Sota la a hi ha una d. 

464 

1031 abril 22 

Sinner i la seva muller Aio venen a Adolf i la seva muller Ermengarda 

una casa amb cort, la terra que l’envolta, hort, pou, arbres i 

trilla, situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, al lloc que anomenen Romanet, que tenen el venedor 

per la seva muller i la venedora pel seu pare, pel preu de 5 mancusos 

d’or. 

ACB, perg. 1-4-95. Original. Pergamí, 85 × 324 mm. Al verso: “Romaned” (s. XIII- 

XIV); “1030” (Ms. Mas). 

In nomine Domini. Ego Sinner et uxori mee Aio femina, nos 

pariter simul in unum, vinditores sumus vobis Adaulfus et uxori sue 

Ermeniards femina, emptores. Per hanc scriptura / 2 vinditionis 

nostre vindimus vobis kasa cum curte et solo et superposito et foveas 

et ostios et ianuas et macerias et terra qui in circuitu eius sedit, et 

orto et puteo et / 3 arbores, cum trilia, nostrum proprium. Quod 

abemus in territorio barquinonense, in parrochia Sancti Andree, in 

loco que dicunt in Romanedo. Qui mihi advenit per vocem uxori 

mee, / 4 et ad uxori mee per genitori suo sive per ullasque voces. 

Qui afrontat iam dicta omnia supra nominata de parte orientis 

in torrente qui currit per imbrem, de meridie simile, / 5 de occiduo in


867 

terra de vos emptores, de circi in terra de Ballomara femina vel de 

filios suos. Quantum in istas quatuor afrontationes includunt, sic 

vindimus vobis: iam dicta omnia supra / 6 nominata, tota ab integrum, 

cum exiis et regressiis earum, in aderato et diffinito pretio mancusos 

V de auro cocto curribile vel dispensabile in rem placentem. Et nihil 

ex-/ 7inde aput vos emptores de ipso pretio non remansi. Et est 

manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod superius resonat, 

de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem ad vestrum 

proprium. / 8 Quod si nos vinditores ad ullusque omo qui contra hanc 

ista carta vinditione venerit pro inrumpendum aut ego venerimus, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus vobis iam 

dicta / 9 omnia supra nominata in duplo et in vinculo cum omnem 

suam immeliorationem. Et in antea ista carta vinditione stabilis 

firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta / 10 ista carta vinditione X kalendas madii, anno XXXV 


S+m Sinner, s+m Aio femina, nos qui ista carta vinditione 

fecimus et firmavimus et testes / 11 firmarique rogavimus. 

S+m Stefanus. S+m Eroigius. S+m Olibane. / 12 

S+ Rechosindus presbiter, qui ista carta vinditione scripsit et 

sss die et anno qo supra. 

465 

1031 maig 4 

Testament sacramental de Bernat, jurat sobre l’altar de Santa Maria, 

a l’església de Sant Jaume de Barcelona, en què fa deixes per 

la salvació de la seva ànima. La resta vol que sigui del fill que 

espera la seva muller. 

ACB, perg. 1-1-322. Original. Pergamí, 272 × 260. Al verso: “[Testamen]tum 

Bernardi” (s. XIII - XIV); “CXXI”; “n e III” (s. XVI- XVII); “Núm. 322” (s. XVIII); “Lib. 

II Antiquit. N. 309”; Diversorum A. 322" (Mas). Esquinçat i amb dos grans 

fragments perduts que dificulten la lectura a partir del nom del mes i les 

subscripcions. Refet gràcies a la còpia. 

ACB, LA. II, n. 309, f. 101d-102b. Rúbrica: “Testamentum Bernardus qui dimisit 

filio suo omnia que habebat”. Inter columnas verso: “n. 309” (Caresmar). Exterior 

b: “Anno Domini 1031” (s. XVIII). 


Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinacionem a 

residebat Sendredus sacer et Ansoaldus sacer et iudex Bonusfilius


/ 2 Marchi. In presentia Primi et Mironis et Suniarii et Sinner et Recosindi 

presbiteri, testificati sunt testes Bonucius presbiter et Stephanus 

/ 3 et Eroigius ad conprobandam ultimam voluntatem Bernardi 

defuncti verbis suis tantumodo promulgatam, qui iure iureiurando 

/ 4 eam coram iudice supra dicto confirmaverunt ita dicentes: 

Iuramus nos testes, unum dantes testimonium pro Deum 

Patrem omnipotentem / 5 et per Ihesum Christum, Filium eius, atque 

per Sanctum Spiritum, confitentes hanc Trinitatem unum et verum 

Deum esse, et per altare consecratum Sancte Marie, quod / 6 

fundatum est in aula beati Iacobi apostoli, sita infra menia urbis 

Barchinone, quod nos scimus videndo et audiendo qualiter Bernardus 

/ 7 in suis solummodo verbis ordinavit et iniuncxit nobis suam 

ultimam voluntatem, iacens in egritudine detentus et integram 

memoriam / 8 habens. Et precepit nobis atque dixit ut, si mors illi 

advenisset de ipsa egritudine, sicuti et fecit, plenam potestatem 

habuissemus b / 9 res suas, mobiles sive inmobiles, ordinare et 

distribuere, sicut ille nobis iniungebat, pro anima sua. Et hic a nobis 

testificatum est atque / 10 conscriptum. In primis iussit nobis vindere 

modiatam unam de vineam et soluere ad Seniollum mancusos II 

et Ansovaldum presbiterum mancusos II / 11 Et veniente novo, iussit 

comuniter solvere omnem bladum quod debebat de pane et vino, 

quod in sua laboracione c Deus dederit. / 12 Alium autem quod 

remansisset de pane et vino, iussit nobis dare ipsam terciam partem 

pro anima sua. Et concessit porcum unum pro anima sua / 13 et 

medietatem asine, quam habebat cum fratribus suis, similiter et de 

ipsa pullina asinina, quam habeabat cum fribus suis, concessit 

pro anima sua / 14 ipsam suam porcionem. Et concessit uxori sue 

bovem unum. Aliut autem quod remanebat, casas et curtes cum solos 

et superpositis et terras / 15 et vineas et cupos et tonnas et vascula 

maiora et minora, omnia scilicet que habebat d cum fratribus suis 

vel hereditare debebat / 16 per vocem patris sui et matris sue, sive 

quodcumque invenire potuissemus 1 de suo avere, concessit filio suo, 

ex quo adhuc pregnans / 17 erat uxor sua. Si vero ipse filius mortuus 

fuerit antequam etatem habeat, e omne quod ei concessit comuniter 

remaneat fratribus / 18 predicti Bernardi, id est, Bonucio presbitero 

et Geriberto levite et mihi Eroigio et mihi Stephano. Postquam 

\autem/ hec omnia ordinavit, migravit / 19 de hoc saeculo in mense 

aprilis, que iam preteritus est. Et nos ea que dicimus, recta et vera 

esse profitemur. Et ulla fraus aut ullum malum ingenium / 20 hic 

impressum non est sed, secundum voluntatem supra dicti conditoris 

est hoc factum vel editum.


869 

Late condicionesf IIII nonas m[aii], / 21 anno XXXVo regni 


*S+Bonucius presbiter ssss, s+ Stephani, s+ Eroigii, [nos] / 22 

qui hoc testimonium dedimus et testibus firmari [rogavimus]. 

*S+ Primus*. *S+ Mironis le[vite]*. / 23 S+ Suniarii. S+ Sinneri 

[S+ Recosindi presbiteri sss. Sub] istorum presentiag hoc testimonium 

datum est. / 24 

S+ Ponci, cognomento Bonifilii, clericii et iudicis, qui habeo 

[edidit] atque sub cuius presentiah hoc corroboratum est [ideoque 

sub]scripsit sss. / 25 

S+ Sendredus presbiter, qui [has co]nditiones scripsit et 

subscripsit cum litteris rasis et emendatis in linea XVI ubi dicit 

“s[uo” et in] linea XVIII superpositis, / 26 sss di[e et] anno quod supra. 

1. Sota la m hi ha una l. 

LA. a. ordinationem. b. abuissemus. c. laboratione. d. abebabat. 

e. abeat f. conditiones. g. presencia. h. presencia. 

466 

1031 [maig 8] 

Aeci i la seva muller Sança donen a Giscafred unes cases, casals, horts, 

terres i vinyes, cultes i ermes, amb arbres de diferents classes, 

situats al territori o comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Just Desvern, dessota la Guardiola, a l’Areny, que tenen per llurs 

pares, per compra i per delme conjugal, per tal d’eixugar un deute 

de 3 unces de mancusos ceptins. 

ACB, perg. 1-1-2297. Original. Pergamí, 193 × 185 mm. Al verso: “Verç” (s. XIII- 

XIV); “Núm... 2297” (s. XVII); “Diversorum A. 2297” (Mas); “1031” (F-B). Caplletra 

“I”: 4 línies. 

Datació: sobre el dia i el mes, vegeu el comentari cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Eiz et uxori sue Sanza femina 

donatores sumus nos tibi Giscafret. / 2 Per hanc scriptura donationis 

nostre donamus nos tibi casas, casalibus cum foveas et parietis et 

/ 3 stillicidiis et ianuas, ortis, ortalibus, terras et vineas, cultas et 

ermas, cum totis ieneris arboribus. Qui nobis / 4 advenit de nostrum 

ienitum aut per comparacione vel per decimum aut per omnesque 

voces. Et est ipsa hec omnia in / 5 territorio vel comitatum Barchinona, 

in parrochia Sancti Iusti de Verci, in locum que vocitant 

subtus Gordiola, / 6 in ipso Arenno. Et afrontat ipsa hec omnia supra


scripta de aquilono in ipso torrent qui discurrunt per Ver-/ 7 [cio], 

de meridie in aulod de Polimia vel suos eres, de occiduo in alod de 

Todmir vel suos eres, de circi in ip-/ 8s[a] Guardiola vel in ipso torrent 

qui discurrunt de Olorda. Quantum istas IIIIor afrontaciones includunt 

et / 9 isti termini ambiunt, sic donamus nos tibi: ipsa omnia 

supra scripta, totum ab integrum, cum ingressibus et exitibus / 10 suis, 

aut exinde facere vindendi, donandi aut facere que volueris. Quod 

tu Eiz et uxor tua Sanza misi-/ 11sti in pignus per uncias III de 

moncosos ceitivos per ipsos presbiteros, que tu misisti in ipsa tavaga 

de ipso Castel / 12 Episcopal et ego Giscafret fuit incurruguds. Similiter 

donamus nos tibi tota ipsa omnia de Castelvel, / 13 nosmetipsos 

per nostras gulas, et terras et vineas, cultas et ermas, cum totis ieneris 

arboribus, cum casas et curtis et / 14 ortis, ortalibus, cum totas suas 

afrontaciones, quod odie abemus aut in antea abere debemus, per 

ipsas forsec-/ 15turas1 que nos tibi fecimus et per ipsas III uncias de 

moncosos ceitivos que fecimus emendare ad tibi Gisca-/ 16fret. Et 

de nostrum iuro in tuo tradimus dominio ad tuum proprium. Quod 

si nos donatores aut aliquis omo vel / 17 femina utriusque sexus qui 

contra hanc ista donacione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vindica-/ 18re, set componat aut componamus nos tibi cum omnem 

suam inmelioracionem et insuper ira Dei incurrat / 19 et ad Sancta 

Dei Ecclesia extraneus fiat. Et in antea ista donacione firma permaneat 

modo vel omnique / 20 tempore. 

Actum est hoc VIII idus kalendas madii, anno XXXV regni 


S+m Eiz, / 21 s+m Sanza femina, nos qui ista donacione fecimus 

et firmare rogavimus in antea Sancti / 22 Andream de Castelvel ad 

ipsa fosa ad ipso omines qui sunt firmatores in ista carta. 

S+m Sen-/ 23fret presbiter. S+m Atto. S+m Pedreso. S+m 

Ihan presbiter. S+m Moratel. / 24 

S+ Guillelmus sacer, qui hec scripsid et sss die et anno quod 

supra. 

1. Sota la s hi ha una t. 

467 

1031 juny 3 

Guadall, bisbe de Barcelona, amb els seus canonges, fa donació a 

Esteve, levita, d’un solar, situat dins els murs de la ciutat de


871 

Barcelona, a la part occidental, a la porta de l’església, que té 

per donació dels fidels, per tal que Esteve el millori i hi pugui 

edificar durant la seva vida. Quan el levita mori, passarà al 

clergue de la Seu que aquest designi en el seu testament. 

ACB, perg. 1-2-1212. Original, Pergamí, 194 × 487 mm. Al verso: “Carta Stefani 

levite” (s. XI); “Núm... 997” (s. XVII); “Mitja Escala, armari 3, n. 1212” (Caresmar); 

“1031” (F-B). Vegeu, al núm. 1693, un document de 26 de juny de [997-1031]. 


In Christi nomine. Ego Wadallus, sancte sedis barchinonensis 

episcopus, una cum cuncta congregatione cannonicorum meorum, 

donator sum tibi Stephano levitae. Quoniam invenitur in cannonicis 

institutionibus ut licitum sit episcopis 1 de rebus Aeclesie honorare 

/ 2 clericos, quos ad bonum propositum viderint tendere, iccircho 

manifestum est quia prompto animo et prompta voluntate, nullius 

cogentis imperio nec suddentis ingenio, donamus tibi solariuncum 

cum curte et edificiis ceteris, situm infra muros / 3 civitatis 

Barchinone, ad occiduam partem, ad osteum nostre matris Aecclesie. 

Advenit huic nostrae matri Aecclesie ob collationem fidelium. 

Habet quippe terminum de parte orientis in calle publico, de meridie 

similiter sive in domibus Amalrici presbiteri, / 4 de occiduo in domibus 

Wadalli Seniofredi de Sancto Vincentio, de circio similiter 

in calle publico. Quantum iste affrontationes includunt, sic donamus 

tibi: supra dictum solarium cum curte et edificiis eius ceteris, cum 

exiis et regressiis eius, / 5 in eo scilicet modo et ordine: ut licitum 

sit tibi ea omnia meliorare et edificare et tenere atque possidere 

omnibus diebus vitae tuae; et post obitum tuum remaneat uni clerico 

servienti Deo in nostra prescripta Sede, illi scilicet cui tu testationem 

/ 6 exinde feceris post obitum; quoque ipsius sit solidum iuris nostrae 

matris Aecclesie, ut faciam aut faciat successor meus quod de aliis 

munificentiis huius aecclesie licitum est facere exinde. Quod si ego 

donator aut aliquis homo utriusque / 7 sexus contra hanc donationem 

venero aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeam aut valeat 

vendicare, sed componam aut componat tibi vel successori tuo supra 

dicta omnia in dupplum que tibi damus. Et insuper 2 / 8 haec donatio 


Actum est hoc III nonas iunii, anno XXXV regni Roberti 

regis. 

*+ Wadaldus, ac si indignus, gratia Dei episcopus, sss*. *+ 

Sigefredus levita*. / 9 *S+ Ermemirus presbiter, exarator, sss*. *S+ 

Dalmacius levita*. *S+ Remundi clerici*. *S+ Compannus levita sss*. 

*S+ Pontius levita*. / 10 *+ Guislibertus levita, qui et vicescomes +*.


*S+ Fulconis levita*. *S+ Senderedus presbiter sss*. / 11 *Raimundus 

archilevita +*. *S+ Bonutius presbiter*. *S+m Bellihominis, cognomento 

Geraldus, levite*. 

/ 12 S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui haec 

scripsit et sss die et anno quo supra sss. 

1. Sota la i hi ha una o. 2. Sota et in hi ha quelcom d’il·legible. 

468 


Ol·lofred, Ermerig, Geribert i Bonadona venen a Durand i a la seva 

muller Gon[...]lua tres peces de terra situades al comtat de 

Barcelona, al Vallès, al terme de Palou, a la vila Abcecrino que 

anomenen Caselles, pel preu de 2 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-97. Original. Pergamí, 106 × 300 mm. Restaurat. Al verso: “1032” 


I[n] nomine Domini. Ego Ollofret et Ermerig atque Geribertus 

et Bonadona femina, nos simul in unum, vinditore[s] sumus tibi 

/ 2 [D]urand[us] et uxori tue Go[±3]lua femina, emtore. Per hanc 

scriptura vindicionis nostre vindimus vobis pecias III de / 3 terra 

nostra propria fr[anc]has. Qui nobis advenit ad nos Ollofret et Ermerig 

atque Geribertus per manumisoria de / 4 condam Servus Dei, 

qui fuit, unde iudicium obligatum tenemus infra metus temporum 

ordinante iudice asserie condi-/ 5 cionis editum, et ad me Bonadona 

femina per ienitores meos aut per omnesque voces. Et est ipsa terra 

in chomitatum barchi-/ 6 nonense, in Vallense, in terminio de Palaciol 

vel in villa Abcecrine que nucupant Chaselas. Et afrontat ipsas 

pecias / 7 III de terra de parte orientis in alveo Vallense, de meridie 

in terra Gonbal vel eres, de occiduo similiter vel in terra de / 8 Iouan, 

de circii in terra de Guii\l/emus vel eres. Quantum infra istas IIII 

afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: ipsa terra to-/ 9 ta ab 

integrum, cum omnis exiis et regresiis earum, in precium mancussos 

II de auro. Et nihil exinde aput (te) 1 vos emtores / 10 quod de ipso 

precio non remansit. Et est manifestum. Que vero predicta ipsa terra, 

que nos vobis vindimus, de nostro iuramus in vestro tradi-/ 11 mus 

dominio et potestatem, ab omni integritate, ad omnia facere quod 

volueris. Quod si nos vinditores aut ullusque omo fuerit / 12 [vel] 

femina qui contra hanc ista carta vindicione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindichare, set componat aut com-/ 13 ponamus vobis 

ipsas pecias [espai raspat: ±4] III de terra in duplo cum omnem suam


873 

inmelioracionem. Et in avantea ista carta vindicione / 14 firma et 

stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vindicione II kalendas agustas, anno / 15 primo 

regnante Ingelrigus rege. 

S+num Ollofret, s+num Ermerig, s+num Geribertus, s+num 

Bonadomna femina, / 16 nos qui ista vindicione fecimus et firmavimus 


/ 17 S+num Wiielmus, qui est viro meo. S+num Suniario. S+num 

Odger. S+num Blandrig. 

/ 18 Seniofredus presbiter, qui ista vindicione scripsit ssss sub 

die et anno prefixo. 

1. Ratllat. 

1031 agost 7 

469 

Testament de Riculf en què nomena marmessors seus l’abat Guitard, 

l’ardiaca Ramon, el levita Bonfill, Tedbert i la seva dona 

Ermetruit, fa diverses donacions pietoses en terres, animals i 

diners a diverses institucions eclesiàstiques; dóna a l’església de 

Sant Iscle el mas que fou de Mascarell amb l’esperança que el 

seu fill Guidó hi canti com a prevere, si no fos així, quedaria 

desheretat i en gaudiria el prevere que el substituís. També deixa 

una euga a la seva dona, una altra a Bonfill, levita, i una altra 

a Tedbert. A la seva filla Atares li deixa un seguit de joies d’or. 

Una tercera part dels seus porcs i ovelles, i un bacó que té a 

Pertegaç seran per a la seva dona i els seus fills, una altra tercera 

part per a Guidó, Ricolf i Enguilsenda, i la restant per la salvació 

de la seva ànima. Al seu fill Guidó li deixa els masos de vila 

Litoris i un parell de bous, així com l’alou que té a Gallecs i 

a Mollet, amb altres elements mobles. Al seu fill Ricolf, l’alou 

de Palau-solità i un parell de bous. A la seva filla Enguilsenda, 

un solar a Pertegaç i dos masos petits. Al seu nét, fill de Sicarda, 

el mas que habita Todred. L’alou que queda, el deixa mig al predit 

nét i l’altre mig a la seva filla Enguilsenda. Als seus fills Mir 

i Atares, l’alou de Canelles. A la seva dona Ermetruit, l’alou que 

té de Llefià a Montcada i que arriba fins al mar, incloses les 

cases, corts i la torre. Deixa els seus fills sota la potestat del 

monestir de Sant Cugat. Finalment, deixa a Bonfill, sacerdot,


2 mancusos i la seva capa, i a Seniulf, sacerdot, 1 mancús i 

tres aimines de blat. 

ACB, perg. 4-17-64. Original. Pergamí, 201 × 465 mm. Al verso: “Testamentum 

Ricolff” (s. XVI); “XVII stancia testamentorum Pie Elemosinæ. LXIIII” (s. XVII); 

“4-17-64” (JB). Té una trentena de forats de mides molt reduïdes, tret de dos 

més grandets, que no impedeixen la comprensió del text. Té, també, bastants 

taques per efecte de la humitat, que n’ha diluït algunes lletres sense impedirne 

la lectura. Caplletra “I”: 13 mm. 


In nomine Domini. Ego Ricolfus iaceo in lectulo meo in egritudine, 

spe[ro i]n misericordia Dei mei, timeo ne subito mihi veniat 

repentinum occasu mortis mee. Ideo iubeo hunc testamentum fieri. 

Decrevi / 2 de rebus meis ut quidquid in hunc testamentum subter 

scriptum fuerit firmis et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Ideo iubeo adque discerno ut sint helemosinariis meis, id 

sunt, seniori meo / 3 Guitardus abbati et Raimundus archidiaconus 

et Bonefilius levita et Tedbertus et uxor mea Ermetruite. Precipio 

namque vobis, helemosinariis 1 meis predictis, ut, si de ipsa egritudine 

mors mihi / 4 advenerit aud antequam alium testamentum 

faciam, plenam potestatem abeatis a distribuere omnem meam helemosinam 

et dare propter Deum et remedium anime mee, sicut ego 

vobis iniungo adque / 5 discerno in ecclesiis, in sacerdotibus et 

pauperibus. 

In primis concedo ad Sancti Cucufati cenobii pariliatas III de 

terras qui sunt ad ipsa Ruvira, et modiata I de vinea et pariliatas 

II, qui sunt in ipsa / 6 (in ipsa) 2 coma de Canalilias ad ipsa Turredella, 

et in villa Litoris pariliata I, qui fuit de Guisla super ipsa casa de 

Guifret. Et in Pertegacio pariliata I qui est prope ipso rio de Pertegacio, 

et ipsa / 7 mea mula nigra. Et pro mea sepultura, asino I 

qui sallit eguas et muleta I. Et ad seniori meo Guitardus, uncia I 

de auro que ille mihi debet. Et ad ipsos monachos, parilio I de vachas 

obtimas cum / 8 illorum vitulos. Et concedo ad predictus Raimundus 

diaconus uncia I de auro que ille mihi debet; alia uncia, quod 

remanet, donet ad uxor mea et ad meos helemosinarios. Et concedo 

ad Sancti Stephani de Bred[a] / 9 mancusos II de auro in suo edificio. 

Et ad Sancti Aciscli ipso maso qui fuit de Mascharello, simul cum 

ipsa terra qui est in circuitum, simul cum ipsa triliola et ipsa fexa 

de terra qui fuit de Egone, et modiatas II / 10 de vineas qui sunt ad 

ipsa str[ada, et] mancusos II unde fiat quoopertum in tale capcione 

quod filio meo Guidone ibi abeat unum presbiterum quod ipsa 

ecclaesia cantet. Et si filio meo Guidone nulla contraria / 11 de hoc


875 

faciebat, extranei ex[traneum] fiat et ipsum presbiterum in eius sit 

potestatem. Et concedo ad Sancti Martini de Pertegacio pecia I de 

terra, quod abeo prope Sancti Martini et est infra II torrentes, in 

tale capcione: / 12 quod teneat eam ipso presbitero sine blandimentum 

de ullumque homine usque in finem. Et concedo ad ipsos canonicos 

de Sancta Cruce et de Sancta Eulalia eguas II, una que dicunt Baia 

alia Margarita. Et concedo ad / 13 uxor mea Ermetruite egua I. Et 

ad Bonefilio levita, egua I. Et ad Tedberto, alia. Alias eguas, quod 

remanent, dare faciatis pro anima mea. Et concedo ad filia mea 

Atares encrodadoros aureos et ma-/ 14 negetos cum nodellos aureos 

et palio I et plumacio I et tapido I et capcialis II et esponalis, quantos 

ego abeo. Et dare faciatis pro anima mea uncias IIII de auro et 

mancusos VI et mancusos / 15 et ipsas meas nuscas pro anima mea 

et anulos III. Et redimas eas et illos uxor mea Ermetruite per 

directum. Et dare faciatis ipso meo cavallo niger balciano per 

captivos. Et dare faciatis pro anima mea / 16 ipsa tercia parte de meos 

porcos et de meas oves; alia tercia parte concedo ad uxor mea cum 

filiis suis; alia tercia parte concedo ad Guidone et a Ricolfus et ad 

Enguilsindis femina. Et dare faciatis pro anima mea copas III francas 

/ 17 et bacono qui est in Pertegacio. Alio bacono qui ibidem est 

concedo ad uxor mea. Et dare faciatis pro anima mea tonna I 

meliore, qui est in Pertegacio, et cubos II de palacio et ipsa mea 

vexella de Tapiolas et tonna I de villa / 18 Litoris, et asinos II pro 

anima mea, et parilios III de boves pro anima mea. Et concedo ad 

filio meo Guidone ipsas meas mansiones, quod abeo in villa Litoris, 

simul cum ipso aulode, id sunt, terras et vineas et trilias, / 19 cultum 

vel eremum, usque ad ipsa strada ubi abitat Bonarigo vel in ipsa 

serra vel in ipsa strada que pergit ad Sancti Stephani, et parilio I 

de boves cum suo aper, et ipsos cubos et tonnas qui ibidem sunt, 

exceptus / 20 tonna I, quod superius resonat, et ipsa mea alcuba et 

caldaria I meliore et ipso aulode quod abeo in Gallecus et in Molleto, 

et archa I que est in Sancti Aciscli, et scrinio I cum unum pedicum 

fisum et exadas / 21 III, parilio I de portadoras. Et concedo ad filio 

meo Ricolfus ipso meo aulode, quod abeo in Palaciosalatan, totum 

ab integre, id sunt, terras et vineas, cultum vel eremum, et ipsas 

mansiones qui ibidem sunt, / 22 et parilio I de boves qui ibidem sunt, 

cum illorum aper et ipsa vascula maiore 3 vel minore, ab integre, 

et ipsas oves qui ibidem sunt, et ipso aulodem \de villa Litoris/ simul 

cum ipsas mansiones qui est desubtus ipsa strata / 23 qui vadit iusta 

mansione de Bonarig usque in ipsa serra, simul cum vineas et trilias 

et arboribus qui id sunt orta et ipso mulino de Palaciosalathan et


ipso prato. Et concedo ad filia mea En-/ 24 guillsindis ipso meo solario, 

quod abeo in Pertegacio, cum ipsa trilia et ipsa mansione ubi est 

ipso cuar, et ipsa mansione que est ad ipso Pugio, simul cum ipsa 

terra que est in circuitum cum arboribus que ibidem sunt orta. Et 

ad / 25 nepcio meo, filium que fuit de Sicardis femina, ipso maso 

ubi abitat Toddredo, simul cum ipso aulode quod pertinet ad ipsa 

cabmasia. Alium aulodem quod remanet, terras et vineas, silvis, 

garicis, cultum vel ere-/ 26 mum, dividere faciant Enguilsindis et 

nepcio meo prenominato equaliter. Et ipsa ereditate de nepcio meo 

teneat illa filio meo Guidone in sua potestate sine blandimentum 

de ullumque hominem usque / 27 ad VII annos, et in antea abeat 

domno Guidone de ipsa espleta ipsa medietate et alia medietate 

abeat meo neto prenominato usque veniat ad etate; et si ad etatem 

non venerit, ipso infrans prenominato / 28 remaneat ipso aulode ad 

filios meos vel filias meas equaliter. Et concedo ad uxor 4 ad filio 

meo Mir et ad filia mea Athares ipso meo aulode de Canalilias cum 

ipsas mansiones et terras et vineas, / 29 cultum vel eremum, totum 

ab integre, cum ipsos terminos et cubos et tonnas et vascula, maiore 

vel minore, in tale conventum: quod teneat uxor mea et possideat 

sine blandimentum de ullumque hominem usque / 30 ad etatem veniat 

ipso infans. Et concedo ad uxor mea Ermetruite ipso meo aulode, 

quod abeo in Nifiano vel in eius termines de Monte Cadano usque 

ad ipsa mare, totum ab integre, id sunt, casas / 31 cum curtes et ipsa 

turre et terras et vineas, cultum vel eremum, cum tonnas et cubos, 

que ibidem sunt, et vascula maiore vel minore, et pollino I baio, 

et scrinios II copertos, et archa I adalberta et alio scrinio / 32 et exadas 

V. Et concedo ad Ricolfus, filio meo, ipso meo muleto et sela meliore 

et freno meliore et exadas II. Et ad filio meo Mir, muleta I. Et 

concedo ad uxor mea asino I bruno et ipso lino et lana / 33 et ipso 

drapos quod remanent. Et ipsos meos filios vel filia remaneat in 

potestate Deo et Sancti Cucufati martiris et de seniori meo Guitardus 

et de Raimundo archediaconus. Et ipsa tercia parte de meum / 34 

panem et vinum, quod abeo in cuntisque locis, dare faciatis pro 

anima mea; alias II porciones, quod remanent, una ad uxor mea 

cum filiis suis, alia ad Guidone et a Ricolfus et ad Enguilsindis. Et 

concedo ad Bonefilio / 35 sacer mancusos II et ipsa mea capa. Et ad 

Seniulfus sacer mancuso I et eminas III de blato. / 36 

Facto testamento VII idus agusti, anno XXXVI regnante 

Roberto rege. 

S+num Ricolfus, qui isto testamento fecit et firmare rogavi. 

S+num Bonefilio. S+num Berengario. *S Seniulfus presbiter*. / 37


S+ Benefilio sacer, qui hec scripsit. 

877 

1. La primera s està mig menjada per lepisma. 2. in ipsa repetit. 3. La 

m és el resultat d’ajuntar el traç de s amb una n en adonar-se de l’error comès a l’hora 

d’escriure vasculas. 4. Ratllat. 


470 

Truitelda ven a Miró, levita, mitja mujada de vinya franca, situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere 

de Reixac, al lloc anomenat Batpits, a canvi de vuit sesters d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 672, f. 215a . Rúbrica: “De Batepits”. Interior recto: “CLV” (s. XIII- 

XIV); “n. 672” (Caresmar); “Anno Domini 1032” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 




In nomine Domini. Ego Truitelle femina vinditrice sum tibi 

Mirone levita, emptore. Per hanc scriptura vinditionis mee vindo 

tibi semodiata una de vinea, mea propria francha. Qui mihi advenit 

per genitores meos sive per ullasque voces. Et est namque ipsa 

vinea in comitato Barchinona, in Vallense, in parrochia Sancti 

Petri de Rexago, in loco vocitato ad Bate Pectus. Qui affrontat 

namque ipsa vinea de orientis in vineas qui fuerunt de Trasoarii vel 

in vineas de Ballomara femina, de meridie in vineas de Suniarii 

Rubii, de occiduo in ipsa calciata, de circi in vinea de me vinditrice. 

Quantum in istas affrontationes includunt, sic vindo tibi: supra 

scripta vinea tota ab integrum, cum exiis et regressiis earum, in 

propter precio sestarios 1 VIII de ordeo, quod tu mihi dedisti. Et 

ego man(ibus)davi 2 tibi ut tu dedisses ad Petro Vivas, debitori meo, 

sicuti et fecisti. Et est manifestum. Et nichil exinde apud te emptore 

de ipso precio non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

hec omnia, quod superius resonat, de meo iure in tuo trado 

dominio et potestatem ad tuum proprium. Quod si ego vinditrice 

ad ullusque homo qui contra hanc ista carta vinditione venerit pro 

inrumpendum aut ego venero, non hoc valeat vindicare, set 

componat aut componam tibi iam dicta vinea in duplo cum suam 

immeliorationem. Et in antea ista carta vinditione stabilis, firma 


Facta ista carta vinditione XIIII kalendas octubris, anno 

XXXVI regnante Roberti regis.


S+num Truitelle femina, qui ista carta vinditione feci et firmavi 

et testes firmare rogavi. 

S+num Remon. S+num Vidal. S+num Bernardus. 

S+ Recosindus presbiter, qui ista carta vinditione scripsi cum 

litteras dampnatas et immendatas in versos VI vel VIII, et sss die 


1. Escrit sobre raspat. 2. Expuntuat. 

471 

1031 octubre [14] 

Sunifred, Ramon i Ermemir, juntament amb les seves mullers, venen 

a Guitard i a la seva esposa Ermetruit una peça de terra situada 

al comtat d’Osona, a la parròquia de Sant Esteve de Múnter, pel 

preu d’1 mancús. 

ACB, perg. 1-1-1940. Original. Pergamí, 111 × 292 mm. Al verso: “Ausona” (s. (XIII- 

XIV), “Núm...1940” (s. XVIII); “Diversorum A 1940” (Mas). Caplletra “I”: 25 mm. 

Datació: sobre el dia, vegeu el comentari cronològic de la introducció. 

In Dei nomini. Ego Seniofredus et Reimodus et Ermumirus, 

uter cum uxoribus nostris, vinditores sumus vobis [Guitardus ?] et 

/ 2 uxor sua Ermetruite, emptores. Per hanc scriptura vidicionis 

nostre vindimus vobis pecia I de terra nostra propria. Qui nobis 

/ 3 avenit de ienitores nostros vel per omsque voces. Et est 

in comitatum Ausona, in parocha Sancti Stephani de vila Montabri. 

Et afrontat / 4 de oriete et de meridie in ipsos callos, de 

occiduo et de circi in terra de nos emptores. Quantum in istas 

afrontaciones includunt, sic vindimus / 5 vobis: ipsa terra tota ab 

integrum, cum exis vel regrexis earum, in propter precio machauso 

I. Et est manifestum. Quem vero predicta terra de nostro / 6 

iuramus in vestro hoc tradimus dominio et potestatem, ad vestrum 

proprium, ad faciendum quod volueritis. Quod si nos vinditores aud 

ullusque omo utrius-/ 7que sexus masculum aud femini qui contra 

ista scriptura dicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, set componat in / 8 duplo cum omnem suam imelioracione. 

Et in ante ista vidicione firmma1 permaneat modo vel 


Facta est ista vindicione /XVIIII\ / 9 kalendas novembris, anno 

primo regnante Analricus regem, filius Radberto.


879 

Sig+num Seniofret, sig+num Oruza, sig+num Reimundo, / 10 

sig+num Chixol, sig+num Ermumirus, sig+num Gonssalva, qui ista 

vidicione fecimus et firmare rogavimus. 

/ 11 Sig+num Recaret. Sig+num Godmar. Sig+num Gontardo. 

*Falcucius sacer ss*. 

/ 12 @Iocefredus@ subdiachonus, qui scripsit et sub ss die 2 et 


1. La i és una r. 2. Abreviatura supèrflua. 

472 


Guillem, que anomenen Riculf, i la seva muller fan donació a favor 

de Déu i de Sant Cugat màrtir, la basílica del qual és ubicada 

davant la porta de la ciutat de Barcelona, en el camí que va vers 

el cenobi de Sant Pere, de tres mujades entre terres i vinyes, 

situades al comtat de Barcelona, al lloc de Pollà. Les posseiran 

i treballaran mentre visquin, lliurant anualment la tasca i el delme 

dels fruits a l’església de Sant Cugat, que les tindrà després de 

llur òbit pel bé de les seves ànimes. 

ACB, perg. 1-1-312. Original. Pergamí, 131 × 312 mm. Al verso: “Hic refertur 

quatenus ecclesia Sancti Cucuphatis Barchinone fuit fundata a Guislaberto levita” 

(s. XVI); “n e XI”; “Núm... 312” (s. XVII); “Diversorum A. 312” (Mas); “1031” (F- 

B). Caplletra “I”: 5 línies. 

In nomine Domini. Ego Guilelmo, que vocant Riculfo, et coniuge 

mea [espai en blanc: ±18]. Cum constet nobis in legitimo 

coniugio persistere et iuste vivere, / 2 oportet nobis de animas nostras 

benigniter tractare et domibus ecclesiarum de rebus nostris honorare, 

ut post istum seculum in paradisi gloria / 3 mereamur felicissima cum 

angelorum chorus solatia. Ideo nos pariter in unum donatores 

sumus, de bono animo et prompta voluntate, Domino Deo / 4 et Sancti 

Cucufati preciosi martiris, cuius baselica sita extat ante portam 

Barchinone civitatis, in ipsa strada qui inde pergit ad Sancti Petri 

cenobium, / 5 ubi primum caminus incensus fortiter beatus Cucufas 

atrociter missus et manu Dei cubernantis sanus exivit, quem postea 

Guilaber-/ 6 tus Dominicus, prolis Uzalardis vicecomitis eiusdem 

urbis, Domino revelante, condidit et ipsius altare Sancti Cucufati 

dedicavit. Donamus ei modiatas / 7 III inter terras et vineas, qui sunt 

in comitato barchinonense, in termine de [espai en blanc: ±14], in 

locum que dicunt Pollano. Advenit nobis per [espai en blanc: ±14]


/ 8 sive per omnesque voces. Que affrontat hec omnia de parte circi 

in terra de nos donatores, de aquilonis in terra de filiis Guifredo, 

de meridie in terra de Ato, / 9 de occiduo similiter. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic donamus: eadem omnia qui est in loco 

prefixo ad domum Sancti Cucufati martiris, / 10 totum ab integre, 

cum exiis et regressiis earum, in tali conventu et captione: ut nos 

donatores teneamus et possideamus quiete et secure / 11 et ibidem 

laborationes faciamus quales voluerimus et de hoc, quod Deus 

ibidem incrementum fructus vel seminis dederit, ipsa tascha vel 

/ 12 decima fideliter donari faciamus ad domum prefixum Sancti 

Cucufati in diebus nostris. Et si unus ex nobis ambobus mortuus 

fuerit, ille qui vivus reman-/ 13serit, in ea hordine hec omnia predicta 

teneat et possideat. Et post nostrum obitum prefixa omnia integriter 

remaneat ad domum prelibatum / 14 almi Cucufati proper Deum et 

remedium animabus nostris. Quod si nos donatores aut aliquis homo 

utrique sexus qui contra hac donatione venerit / 15 pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, sed componat in quadruplum domum 

prelibatum, prout Sancti Patres sancxerunt. Similiter interdicimus 

eos qui ex-/ 16tranei voluerunt facere omnibus ex his prefixis et 

alienari voluerint, nonumquam sit illis licitum, sed extranei ipsi 

malefici ex ista donacione / 17 permaneant. 

Facta donatione II kalendas novembris, anno I regnante 

Hengelricus rex. 

S+m Guilelmus Riculfo, / 18 s+m [espai en blanc: ±3], nos simul 

in unum, qui ista donatione fecimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

473 


Bonhom i la seva muller Rosa venen a Gombau i la seva muller 

Bonafilla una peça de terra amb casa, arbres i figueres situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Vilar, a canvi de 

2 mancusos i set aimines d’ordi. 

ACB, perg. 1-1-828. Original. Pergamí, 155 × 259 mm. Aquest pergamí presenta 

petites clapes de tinta despresa que afecten sobretot les tres primeres ratlles. Al 

verso: “Vilar in Galexs”; “d”; “[Aquestes cartes] foren manlevades del Cartoral 

de [sa Nogera ?] de Palau Tordera” (s. XIII-XIV); “Diversorum A 121 (b)” (Mas). 


Datació: vegeu l’estudi cronològic de la introducció.


881 

In n[omine] Domini. Ego Bonusomo et usxori mea Rosa femina 

vinditores sumus vobis Gonballus et usxori mea / 2 Bonafilia femina, 

emptores. Per hac script[ur]a vindicionis nostre vindimus vobis 

terra et casda cum solo e superpodi[t]o / 3 et ipsos arboribus et ipses 

ficulne[as?] qui infra sunt. Qui nobis advenit per coparacionis 

sive vel per / 4 genitores nostros sive vel per quacumque voces. Et 

est ipsa ehc omnia in comitatum parchinonense, / 5 in V\a/llense, infra 

termine de ipso Villar. Et afronta ista ehc omnia de oriente in terra 

de me comparator\e/ / 6 sive de Godmar vel eres, de meridie in 

terra e vinea de Sancti Michallis, de ohciduo in terra de me 

coparatore / 7 vel eres meos, de circii in terra de me coparatore. 

Quantum in ista IIII afrontaciones includunt, sicut / 8 vindimus vobis: 

ipsa casda cum solo et superposito et ipsos arboribus qui infra sunt, 

totum ab integrum, / 9 cum exioos vel regresios suos, in propter 

precium man-cudos II et eminas VII de or, quod manibus 

nostris / 10 rece-pimus. Et nilchil que de ipso precio aput vos emptore 

non remansit. Et est manifestum. Quem / 11 vero predicta ista ehc 

omnia, que vobis vindimus, de nostro iuramus in vestro tradimus 

dominio / 12 et potestatem. Quod si nos vinditores aut ullusque omo 

qui contra ista vindicione venerit / 13 pro1 inrupendum, non hoc valeat 

vindicare, set componat had coponamus ista (i) 2 he\c/ omnia in / 14 

duplo cum omni suam inmelioracione. Et ista vindicione firma 

permaneat modo vel omnique / 15 tempore. 

Facta vindicione X kalendas dedeber, anno XXXVI regnante 


S+num / 16 Bonusomo, s+num Rosa femina, qui ista vindicione 


S+num / 17 Esperadeu. S+num Guodmar Lanfret. S+num 

Reimundo. *Signum Gilanarum* 

/ 18 Belido presbiter, qui ista vi[ndi]cione scripsit cum literas 

rada in verso V, die ss et anno quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. Supèrflua. 

474 

[996-1031] 

Aiga, filla del difunt vescomte Isarn, ven a A[mat], jutge, el delme que 

té sobre un alou que hi ha al territori de Barcelona, en diferents 

llocs prop de la llacuna Lantània, a canvi de 200 sous.


ACB, perg. 1-4-355. Original. Pergamí, 123 × 305 mm. Restaurat. La tinta es troba 

en molt mal estat, cosa que, unida a la mutilació soferta a la part inferior i central 

del pergamí, impedeix la lectura de moltes paraules i lletres. Al verso: “Ad Lacunam 

L”; “CCX” (s. XIII-XIV). Caplletra “I”: 27 mm. 


In nomine Domini. Ego Aiga femina, filiam condam Isarni 

vices comiti, vinditrix sum tibi A[mado teco?] atque iudice, emtore. 

Per hanc scriptura vindicionis / 2 mee vindoque tibi ipsum meum 

decimum, quod abeo vel abere debeo in ipsas terras et vineas [et 

casas?] et curtes et ortis cum arboribus diversisque genere, quod 

vir / 3 meus condam Bonefilio prolis condam Sinderedi tibi vendidit 

per scripturam vindicionis. Advenit mihi ipsum decimum, quod 

abeo in predictum alode, per titulum dotis vel / 4 donacionis, quod mihi 

fecit vel tradidit predictus condam vir meus ad die nupciarum, 

quando mecum se sociavit in coniugio matrimonio, sicut est consuetudo 

et in lege / 5 est constitutum gotici. Et est ipsum alode predictum, 

ut ego abeo vel abere debeo per iam dictam vocem ipsum 

decimum, que tibi vindo, in territorio barchinonensis, / 6 in diversis 

locis, iuxta laguna Lantania, et est terras et vineas et casas et [cur]te 

iusta ipsa Turre Blanca, sunt terras et vineas et casas et curte est 

prope / 7 Sancta Eulalia de ipso Campo qui est prope Sancti Petri 

cenobii est terra et vinea. Et sunt afrontaciones ipsas terras et vineas 

et ortos et casas et curtes, quod / 8 ego abeo vel abere debeo ipsum 

decimum, que tibi vindo, de omnesque partes [terminatur?] in ipsas 

scripturas vindicionis quod predictus condam vir meus [tibi fecit?]. 

/ 9 Quantum infra istas omnes afrontaciones includunt, sic 

vindo tibi: meum decimum, quod ego ibi abeo vel abere debeo per 

predicta voce, ab integro, / 10 in propter precium solidos CC in rem 

placibilem. Quod tu empt[ore] [±15] mihi dedisti et ego de presente 

illum recepi. Et nichil aput te remansit. Et est / 11 manifestum. Quem 

vero predictum decimum, que tibi [±23] est, de meo iure in tuo 

trado dominio et potestate cum omnes voces [tuas?] / 12 aut directum 

quod [ibi?] abeo vel abere debeo per qual[±25] quod debet omnia 

predicta, quod eg\o/ tibi vindo, facere vel iudicare do-/ 13 volueris, 

[±5] in Dei nomine plenam abeas potestatem [±25]io tu vel posteritas 

tua. Quod si ego vinditrix aut ull[usque] / 14 vivens omo utriusque sexus 

qui hanc scripturam vin[dicionis] [±20] [inrum]pendum, non hoc 

valeat vindicare quod [±3] erit, set componat / 15 hec omnia, que tibi 

vindo, in duplo aut ad pos[±20] [in]melioracione. Et in antea ista 

vindicio firma [presenti?] / 16 permaneat omnique tempore. 

Facta hanc vindicione [±20] [reg]nante Robertus rex francorum.


883 

S+ Aiga predicta [±6] / 17 hanc vindicione voluntuose fecit et 

[± 20] suus firmare rogavi. 

S+ Boveto, proli Sabarig. [±5] / 18 S+ Wadaldus, proli Gondefredi. 

S+ [±4] mo [±15]. S+ Adalbertus, filium Boluet. S+ Bertrandus, prolis 

[±4]. S+ Le[±15], [s+?] Recosindus. 

/ 19 @Bonefilio@ levita scripsit [die et anno pre]fixo. 

475 

[996-1031] 

Venda d’una vinya situada prop de Caselles. 

ACB, perg. 1-4-78(a). Original. Pergamí, 84 × 55 mm. Restaurat. Gairebé totalment 

mutilat, sols en resten els acabaments de ratlla. Es troba amb el 1-4-78 (b) 442 

[1028-1029]. 


[... pre]fix[a] hec [omnia?] / 2 [... solidus ?] quod [...]cione / 3 

[...]ic [in ?] nomine [...]alber / 4 [...] et Servus Dei / 5 [... vin]ea que 

tibi vindo / 6 [... i]n termine Cas[e]las, / 7 [... ip]so torrent, de c[irci]i 

/ 8 [...]um Gis[...] / 9 [... ter]ra et vinea [...] 

/ 10 [... regn]ante Roberto rege. 

/ 11 [...] s+num Gisca-[...]. 

476 

[1030-1031] 

Guillem Arnau és obligat, per decret dels bisbes reunits a Vic, a retornar 

un alou, situat a Lloberes, que aquest havia arrabassat a la 

Canònica de la Santa Creu de Barcelona, abans de la Pasqua 

vinent, sota pena d’excomunió. 

ACB, LA.III, n. 56, f. 22c-d. Rúbrica: “Guitardus Arnalli auferebat multa alodia sedi 

Barchinona que postea solvit ibi”. Exterior verso: “n. 56” (Caresmar); “Anno 1032. 

Vide Caresmar ad hunc anno n o 3” (s. XVIII). Caplletra “C” ornamentada: 3 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 205, n.445. 

Ed.: M. T., Un concili, p. 135-136; HOFFMANN, Goottesfrieden, ap. 2, p. 259; JUNYENT, 

Diplomatari, doc. 97, p. 153-155; ORDEIG, Diplomatari, núm. 879, p. 204-205. 


Conventus episcoporum, in sancta sede ausonensi adiunctus, 

primum de unitate et pace Sancte Dei Ecclesie tractans atque 

stabiliens, una cum abbatibus atque ceteris in ordine ecclesiastico


constitutis, statuit ac decrevit, secundum institutionem antiquorum 

pa-/ d trum, ut nemo res Sancte Ecclesie malivole atractare presumat 

aut male atractatis retinere ullo modo presumat. Quapropter 

quamvis plures sint qui intra episcopatum barchinonensis ecclesie 

contra iusticiam facientes ecclesiasticas res male retinendo canonice 

excomunioni subiaceant, speciale tamen hoc comm(i)\o/nitorium 1 

Guitardo Arnalli direxerunt, ut ipsum alodium quod retinet, de iure 

Canonice domus Sancte Crucis sine mora canonicis prefate ecclesie 

reddat. Verumptamen, si, quod absit, ultra Paschalem primam venturam 

sollempnitatem prenotatum alodium, quod est in Lupariis, 

retinere presumpserit, a liminibus Sancte Dei Ecclesie sequestraverunt, 

ita ut nullus clericorum sit qui audeat ministerium facere intra 

ecclesiam aut extra ecclesiam. Quod si fecerit similiter, et ipse 

excomunicatus permaneat. Et tamdiu huic sententie iste Guitardus 

subiaceat, quamdiu iniuste supra dictum alodium retinuerit. Et ut 

hec preceptio vigorem plenissimum obtineat, subscriptionibus propriis 

confirmaverunt. 

Oliba episcopus +. + Guadaldus, ac si indignus, gratia Dei 

episcopus, sss. + Melius episcopus. 

1. Després de comm hi ha una i expuntuada. 

477 


Testament sacramental de Landric, prevere, en què fa deixes als seus 

parents, a diferents persones, tant laiques com eclesiàstiques, i a 

institucions religioses, principalment a la Canònica de Barcelona. 


doblegat en plecs. Al verso: “Iudicium Landrici presbiteri qui dimisit / alodium 

suum Canonice Sancte Crucis”; “CXIX” (s. XIII-XIV); “Mitja Escala / Armari 2 / 

n. 1139.”; “(Núm...1065, ratllat)” (s. XVIII); “Antiquitatum I 118” (Mas). Caplletra 

“C”: 27 mm. 

ACB, LA.I, n. 118, f. 56d-57b. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Barchinona”. Rúbrica: “Sacramentalis Landrici presbiteri qui dimisit / Canonice 

post obitum filii sui Bonucii domos, terras / et columbarium”. Inter columnas 

verso: “n. 118” (Caresmar). Interior recto: “n” (s. XIII-XIV). Exterior recto: “Anno 

Domini / 1030” (s. XVIII). Caplletra “C” ornamentada: 4 línies. 


Datació: pel que fa a l’any, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

Conditiones sacramentorum ad quarum ordinationem residebat 

sacerdos Remundus et iudex Bonusfilius Marci in presentia Petri


885 

/ 2 Marci, Remundi Ieorgii et aliorum subtus roboratorum, testificati 

sunt testes his nominibus Lobetus presbiter et Vivanus presbiter et 

Sendredus, / 3 ad comprobandam ultimam voluntatem Landrici presbiteri 

verbis tantumodo a promulgatam, deferente eos iudici Remundo, 

archilevita sancte / 4 sedis barchinonensis, qui iureiurando testimonium 

ita dederunt dicentes: 

Iuramus nos testes Vivanus presbiter et Sendredus et Lobetus 

per / 5 Deum Patrem omnipotentem et per Ihesum Christum, filium 

eius, atque per Sanctum Spiritum, confitentes hanc Trinitatem 

unum et verum Deum esse, et per altare conse-/ 6 cratum Sancte 

Columbe, virginis Christi, quod situm est in aecclesia b Sancte Crucis 

sedis barchinonensis, quod nos vidimus et presentialiter ibi aderamus 

/ 7 quando Landricus presbiter, iacens in aegritudine, c unde 

obiit, ordinavit suam ultimam voluntatem in suis solumodo d verbis. 

Integra ad-/ 8 huc mente persistens, precepit ut, si de ipsa aegritudine 

mortuus fuisset, sicut et fuit, Remundus, archilevita supra 

dictus, fuisset suus / 9 elemosinarius et nos et dixit nobis ut plenam 

potestatem habuissemus omnes res suas distribuere sine blandimento 

ullius hominis / 10 et dare propter Deum et remedium animae suae, e 

sicut f nobis ordinavit et hic manu iudiciaria scriptum est. In primis 

concessit ipsum suum / 11 alodium, quod ille habebat in ipsos Villares, 

ad Crispium, filium sororis suae, g et ad Altemirum, cognatum suum. 

Et concessit ipsam suam / 12 mansionem superiorem cum palumbario 

et terras, quae h est in circuitu, ad Bonucium Bonumchristianum de 

Barchinona, ut in diebus suis te-/ 13 neat et possideat et post obitum 

suum remaneat ad Sanctam Crucem et Sanctam Eulaliam sedis 

Barchinonae. i Et ipsam casam ad ipsum torren-/ 14 tem cum trilea 

venundassemus 1-j sui helemosinarii et ipsum precium dedissemus 

pro anima sua in sacrificium. Et alium alodium, quod re-/ 15 manet 

in totis locis, et illud quod superius est scriptum, concessit ad iam 

dictos Crispium et Altemirum, in eo, scilicet, ordine: ut omni tempore 

/ 16 vitae k illorum ipsi et posteritas eorum teneant illud et possideant 

et per unumquemque annum pro anima sua donent ipsum agrarium. 

Et concessit / 17 ad me Lobetum presbiterum bestias VI et sestarium 

unum de ordeo et eminam unam de frumento. Et ad me Vivanum 

presbiterum, bestias sex et sestarium unum / 18 de ordeo et eminam 

de frumento. Et ad me Sendredum, sestarium unum de frumento. 

Et ad Giscafredum presbiterum, vellatam unam. Et concessit ad / 19 

sepulturam suam sestarium de frumento. Et ad Sanctum Iulianum, 

mancusadam unam de avere in luminaria. Et aliud quod remanet, 

panem et vinum, / 20 cuppos l et tonnas, boves et asinum et bestias


et oves et capras et porcos, mobile et immobile, vascula maiora et 

minora, omnia et in omnibus, / 21 quantum invenire potuissemus in 

omnibus locis, totum concessit pro anima suam in sacrificium. Et 

ipsud avere, quod superius est scriptum, et ipsum alodium / 22 in 

manu Domini Dei et sanctorum suorum sit et domnin Remundi 

archidiaconi in diebus vitae suae. o Et ad Seniofredum grammaticum, p 

cappam unam. / 23 Et ad Bonucium, vellatamq unam. Et de ipso avere, 

quod superius est scriptum, iussit ut prendat domnusr Remundus 

archidiaconuss ad suum placitum. / 24 Et cum haect omnia ordinavit, 

adhuc loquelam et memoriam bonam habens, V kalendarum 

decembrium vixit non longe et mortuus est in / 25 mensiu novembri, 

anno XXXVI regni Roberti regis. Et nos testes qui et helemosinarii 

iuramus in Deum quia ullam2-v fraudem aut / 26 ullum malum 

ingenium hic inw ista voluntate supra dicti defuncti impressum non 

est, sedx secundum quod supra dictus conditor / 27 eam nobis iniunxit, y 

ita ordinata est a nobis atque fideliter confirmata per super adnexum 

iuramentum in Domino. 

Late sunt / 28 haez condictionesaa XIII kalendas marcii, mensisab 

qui quartus modo est a novembri, anno primo regni Henrici 

regis. ac 

*Ss Bonusomo, ad / 29 qui vocant Lobeto, presbiter*, *s+ Vivas 

sacer*, *s+ Sendredi, nos testes sumus et hoc testimonium fideliter 

iuravimus. ae 

/ 30 *Raimundus archilevita +*, qui hos testes ad testimonium 

protulit*. 

*S+ Ieorgius*. / 31 *S+ Reimundusaf presbiter*. *S+ Compan. 

Elies*. *Oliba sss*, / 32 *Remundus levita*. / 33 *S+ Poncii, cognomento 

Bonifilii, clerici et iudicis, qui hoc aediditag atque subscripsit 

ss*. 

/ 34 S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui haecah scripsit et subscripsit sss, die et anno quo supra ss*. 

1. Sota mus es llegeix nts. 2. Sota la a hi ha una u. 

LA. a. tamtummodo. b. ecclesia. c. egritudine. d. solummodo. 

e. anime sue. f. sicuti. g. sue. h. que. i. Barchinone. j. venundassent. 

k. vite. l. cupos. m. anime sue. n. dompni. o. vite 

sue. p. gramaticum. q. vellata. r. dompnus. s. Sota la h hi ha una 

c. t. hec. u. mensei amb la segona e expuntuada. v. ullum. w. Sota hi 

ha una u. x. set. y. iniuncxit. z. hec. aa. conditiones. ab. Manca. 

ac. Segueix et. ad. Bonushomo. ae. iuramus. af. Remundus. ag. edidit. 

ah. hec.


478 

887 

1032 març 14 

Bonuç, prevere, empenyora a Bonuç, fill del difunt Bernat, una peça 

de terra situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, al lloc de la Ventosa, per un deute d’un quartà d’ordi 

que ha de retornar la festa de Sant Feliu vinent. 

ACB, perg. 1-1-2398. Original. Pergamí, 110 × 306 mm. Al verso: “Gaudie” “LXXII” 

(s. XII); “Núm....2398” (s. XIX); “Liber II Antiquitate Nº 259” (Mas). 

ACB, LA.II, n. 259, f. 87b-c. Rúbrica: “Bonutius presbiter inpignora Bonutio 

Bernardi I petiam terre apud Ventosam in ville Pis”. Inter columnas recto: “n. 

259” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1085” (s. XVIII). Exterior verso: “hic 

qui dicitum Ingelric viditur latine dictus Enricus nam de illo nemo cronographus 

latinus sic heminit ut ideo vidatur hic esse anno Domini 1030”(?). 


In nomine Domini. Ego Benutio a presbiter inpignoratore b [sum 

tibi] alio Benutio, filium condam Bernardi. Manifestum est enim quia 

debitore / 2 sum tibi quartera I de ordeo purgatum nitidum ad [tua 

mensu]ra, unde tu mihi prestasti et ego manibus meis accepi. Et est 

manifestum. Prop-/ 3 terea inpignoro tibi petia I de terra culta, [mea] 

propria. Quod abeo in territorio barchinonense, in parrochia Sancti 

Andree, in loco que / 4 dicunt ad ipsa Ventosa. Qui mihi advenit per 

genitorum c meorum sive per ullasque voces. Qui afrontat d iam dicta 

petia de terra / 5 de parte orientis in strada qui pergit a Barchinona, 

de meridie in terra de Sancti Cucufati, e de occiduo in terra de 

Bernardi,/ 6 de circi in terra Sancti Mikaelis. f Quantum in istas quatuor 

afrontationes includunt, sic inpignoro tibi: iam dicta petia de terra 

/ 7 tota ab integrum, cum exiis et regressiis earum, in tale conventum: 

quod in die quod erit festa Sancti Felix ista proxima ventura / 8 sic 

rendero tibi iam dicta quartera de ordeo et tu retde g mihi ista scriptura 

sine mora. Et si minimie fecero et ad ipso / 9 placito constituto non 

persolvero tibi iam dicto ordeo, quomodo supra scriptum est, tunc 

abeas plenam potestatem / 10 ista scriptura cum omnia supra scripta 

terra adpreendere h et tenere, vindere, commuttare vel inalienare et 

omnia / 11 quod volueris facere, libera in Dei nomine abeas potestatem. 

Facta ista inpignoratione i II idus marci, anno I / 12 regnatem 

Ingelrig rege. 

*S+ Bonucius presbiter*, sss, qui ista inpignoratione feci et 

firmavi et testes / 13 firmarique rogavi. 

S+num Remundo. S+num Mirone. S+num Seniofredus. 

/ 14 S+ Rechosindi presbiter scripsi et sss.


LA. a. Benucio. b. impignoratore. c. ienitorum. d. affrontat. 

e. Cucuphati. f. Michaelis. g. redde. h. prehendere. i. impignoratione. 

479 

1032 abril 5 

Ramon, fill del difunt Guifré, ven a Oliba, fill del difunt Miró, unes 

cases amb corts, terres i vinyes, cultivades i ermes, arbres de 

diverses classes i un pou, situades al territori de Barcelona, al 

terme de Montjuïc, que té per donació del comte Berenguer 

[Ramon I de Barcelona] i per compra, llevat de la tercera part 

que hi té el vescomte Udalard, a canvi de 15 unces i mitja d’or. 


iudaycum” (s. XIII-XIV); “Núm... 703” (s. XVII); “Diversorum A. 703” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Raimundus, prolis condam Guifredi, 

venditor sum tibi Oliba, prolis condam Mironi, emptori. Per / 2 hanc 

scriptura venditionis mee vendo tibi casas cum curtes, solos et superpositos, 

parietis, guttis et stilliciniis, / 3 hostios, cum limites atque 

ianuas, terras et vineas, cultas vel eremas, arboribus variisque 

generis, puteum, petris / 4 petrarum, meum proprium. Quod habeo 

in territorio Barchinona, in terminio de Monte iudayco. Advenerunt 

mihi per / 5 placitum de seniori meo Berengarius comes seu per 

donatione vel per comparatione sive per ullasque voces. Que / 6 

affrontant prefata omnia de parte circio in torrente vel in via qui 

pergit ad Sancti Iuliani, de aquilonis / 7 in regario 1 qui discurrit iusta 

Sancti Pauli et descendit usque in ipso stagno, de meridie in alode 

de Guadallus, prolis / 8 condam Cixilani, sive in littore maris, de 

occiduo in Monte iudayco sive in fonte que dicunt Occua. Quantum 

/ 9 infra istas quattuor affrontationes includunt, sic vendo tibi: ea 

omnia ab integre, exceptus ipsam tertiam partem / 10 quem ibi habet 

domno Odalardus vice comite, in aderato et definito pretio untias 

XV et media de auro cocto / 11 legitime pensatas de auro placibile 

et dispensabile. Quod tu emptor pretium mihi dedisti et ego venditor 

ad presens / 12 manibus meis accepi. Est manifestum. Quem vero 

prefata omnia, quod tibi vendo, sicut superius resonat, de meo iure 

/ 13 in tuo trado dominio et potestatem, ab omni integrietate, ut 

quicquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam / 14 in Dei nomine 

habeas plenam potestatem, simul cum exiis vel regresiis earum, ad 

tuum plenissimum proprium. Quod si ego ven-/ 15 ditor aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra ista venditione venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeat / 16 vendicare, sed conponat aut ego


889 

conponam tibi prefata omnia in duplo cum suam inmelioratione. 

Et ista vendi-/ 17 tio firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione nonas aprilis, anno primo regni Henrici regis. 

S+m / 18 Raimundus, qui ista venditione feci et firmavi et testes 


S+ Guilabertus. S+m / 19 Miro Unifredi. S+m \Gerardus/ Gocefredus 

presbiter. / 20 

*S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, sub cuius 

presentia hec scriptura confirmata est*. 

*S+ Martinus prebiter*. / 21 

S+ Ermemirus presbiter, exarator, cum litteras rasas vel emendatas 

in linea VI ubi dicit “in torrente”, sss die et anno prefixo. 

1. Des de torrente fins a regario escrit sobre quelcom de raspat. 

480 

1032 maig 12 

El bisbe de Barcelona Guadall i els seus canonges estableixen a Mir 

Llopsanç i la seva muller Quíxol el castell de Banyeres del Penedès, 

amb un cens anual, pagador el dia de la festa de la Santa Creu 

de setembre, de tres aimines de forment, sis sesters de vi, tres porcs 

que costin 1 mancús i mig, i el lliurament, a l’inici de la Quaresma, 

de mitja aimina d’oli o quinze lliures de cera, per il·luminar l’altar. 

ACB, LA.IV, n. 329, f. 130d-131c. Rúbrica: “Sedes stabilivit castrum de Bagneriis 

per censum XII quarteras frumenti et VI sestarios vini et III porcos et XV libras 

cere /et cetera\”. Inter columnas verso: “n. 329” (Caresmar). Vegeu doc. núm. 1694, 

de [14 de maig] de 1032. Caplletra “I” ornamentada, tipus D: 10 línies. 


Ed.: URPÍ-RESINA, El castell, d. VI, p. 426-428. 

In Christi omnipotentis nomine. Ego Guadallus, sancte Sedis 

barchinonensis episcopus, cum subdita mihi canonicorum caterva 

donator sum tibi Mironi Lupisancii et uxori tue Chixuloni. Manifestum 

(enim) 1 quia sub gubernatione Dei et nostre matris Ecclesie donamus 

vobis castrum eiusdem cognomitatum Banneres cum finibus 

et terminis, pertinentiis atque adiacentiis eius, quod pater tuus et 

vos obtime hedificastis et de heremi solitudine ad culturam habitationemque 

ho-/ a minum perduxistis. Advenit namque nostre predicte 

ecclesie ob collationem fidelium sive \per/ alias voces aliquas. Est 

quippe in comitatu barchinonensi, in extremis marchiis territorii


Panisdensis. Habet etiam terminum de parte orientis in collo Logderi 

et inde pervadit ad ipsum Planum, de meridie in supra dicto 

Plano et inde vadit usque ad Paratam Episcopalem et in ipso termino 

Sancte Olive, de occiduo inchoat de predicto termino Sancte Olive 

et vadit per transversum quousque venit ad torrentem qui dicitur 

de ipsa Crexa, a parte vero circii in villa Domens et in spelunca parvula 

et vadit per directum ad collum predictum Logderi. Quantum 

iste affrontationes includunt et istis terminis ambitur, donamus 

vobis predictum castrum cum omnibus hedificiis, eius terminis et 

pertinentiis atque adiacentiis eius, in eo scilicet modo et ordine: ut 

omnibus diebus vite vestre teneatis supra dicta omnia, que vobis 

damus, atque possideatis absque ulla inquietudine; et per unumquemque 

annum ad festivitate Sancte Crucis, que est mense 

septembris, detis in receptione canonicorum predicte nostre sedis 

eminas tres de frumento, et sextarios VI de vino sano, et porchos 

tres valentes mancusum unum et medium; et in initio quadragesime 

mediam eminam olei ad illuminandum altare predicte ecclesie aut 

XV libras cere. Post obitum queque vestrum remaneant supra dicta 

omnia duobus filiis aut duabus filiabus vestris, qui sint geniti ex 

vobis utrisque aut ex te supra dicto Mirone. Aut si hi filii aut filie 

defuerint, duobus propinquis tuis quos propinquitas nature non 

iungat per rectam lineam originis decurrentis, quos tu supra dictus 

Miro eligas ad possidendum hec. Verumptamen si tu ante obieris 

ab hoc seculo quam predicta Chixulo et ipsa post obitum tuum in 

sua viduitate, quamdiu vixerit, digne non steterit, statim deveniant 

supra dicta omnia in iure dominationis predictorum filiorum tuorum 

aut filiarum, aut si ipsi defuerint in iure dominationis propinquorum 

tuorum predictorum a te electorum. Et si tu Miro elegeris duos 

propinquos tuos predictos aut unum ad hoc possidendum et / b ipsi 

mortui fuerint in vita tua, antequam supra dictas res, quas tibi 

damus, capiant, liceatque tibi alios duos proprinquos non recta linea 

propinquitatis nature coniunctos eligere, qui post te has res possideant, 

sicut superius dicit. Quisquis autem ex supra dictis personis 

aut filiorum aut filiarum aut propinquorum tuorum possederit supra 

dicta omnia, censum supra scriptum per unumquemque annum 

persolvat altari prefate (s) 2 ecclesie et canonicis iam dictis ad obtinendum 

remedium anime genitoris tui et fratris tui et tue. Et si tu 

predictus Miro aut uxor tua aut filie aut filii tui aut propinqui a te 

electi per unumquemque annum non dederitis aut non dederint supra 

fatum censum, sicut superius resonat, non careatis statim propter hoc 

supra dictis rebus, quas vobis damus, si ipsum censum emendare


891 

volueritis aut voluerint infra decem annos, set hunc eundem censum 

supra dictum in duplo componatis aut componant altari predicto et 

canonicis iam dictis. Nam si ita contumaces aut rebelles ad solvendum 

censum fueritis, aut ipsi filii aut filie aut propinqui vestri predicti 

fuerint, ut per unumquemque annum ita eum non persolvatis aut 

persolvant, sicut superius insertum est, et ad decem annos primos 

venientes ipsum eundem censum in duplum vos aut ipsi nolueritis 

persolvere, sicut superius resonat, altari predicto et canonicis 

supra notatis, iuste careatis vos aut ipsi omnibus rebus supra dictis, 

quas vobis damus, et integriter veniant in liberum dominium atque 

potestatem nostre matris Ecclesie. Post obitum queque vestrum aut 

predictorum filiorum aut filiarum vestrarum aut propinquorum vestrorum 

predictorum, aut si ipsi post obitum vestrum defuerint, sine 

ullius contradictione deveniat supra dictum castrum, quod vobis 

damus, cum omnibus rebus sibi pertinentibus atque adiacentibus 

infraque supra notatos terminos conclusis atque descriptis, in ius 

dominationis et libere potestatis nostre matris Ecclesie et ibi Deo 

servientium. Quod si nos donatores aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc donationem venerimus aut venerit ad inrumpendum, 3 non 

hoc valeamus aut valeat vendicare, sed componamus / c aut componat 

vobis supra dicta omnia, que damus, in duplum simul cum una libra 

purissimi auri, quam ex pa\r/te vestra accepimus, ut hec largitionis 

contractus inconvulsa eandem obtineat firmitatem et insuper omni 

tempore plenum obtineat roborem. Et neque modo neque postmodum 

nos nec aliquis successorum nostrorum audeamus vel audeat amplius 

census vel alicuius redibitionis ex supra dictis rebus vobis datis 

requirere aut propter hoc aliquam molestiam inferre. 

Actum est hoc IIII idus maii, anno primo regni Henrici regis. 

+ Guadaldus, ac si indignus, gratia Dei episcopus, sss. S+ Vivas, 

sacer et iudex. S+ Sigefredus levita. S+ Pontius levita sss. S+ Trasuer 

presbiter. S+ Fulchonis levita. S+ Iohannes levita. S+ Bonifilius 

levita. S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis. S+ Compannus 

levita sss, + Guislibertus levita, qui et vicescomes +. S+ 

Dalmacius levita. S+ Reimundi clerici. S+ Bellihominis levite. S+num 

Arnallus 4 Aesmerici. S+num Adalbertus Petri. S+ Tedbertus Segofredi. 

S+num Bomparus Gitardi. S+num Miro Sisvalli. Bonifilio Raimundus 

archilevita +. + Berengarius comes. 


scripsit et sss die et anno prefixo sss. 

1. Repetit. 2. Expuntuada. 3. El pal de la r surt de la caixa d’escriptura 

per sota. 4. Sota la segona l hi ha una o.


1032 maig 26 

481 

Guadall, bisbe de Barcelona, juntament amb els canonges, donen a 

Guislabert Marcús una terra amb una casa situada al territori 

de Barcelona, al terme de Banyols. Aquests béns els posseirà 

mentre visqui i a la seva mort els podrà heretar algun fill o germà 

seu clergues, o bé algun fill laic legítim. A canvi d’aquest 

establiment Guislabert entrega 10 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-1350. Original. Pergamí, 183 × 310 mm. Al verso: «Bagneolis», 

«In Bagneolis»; «Scripsit .LII» (S. XIII-XIV); «Num... 1140» (S. XVII, tacat amb tinta 

per Caresmar); «Mitja escala, armari 3, n. 1350» (Caresmar); «1031» (1936-1939); 

«Antiquit. IV, 62» (Mas); «1032» (AP). Caplletra: 37 mm. 

ACB, L.A.IV, n. 62, f. 19a-20a. Rúbrica: «Stabilimentum unius pecia terre in 

Bagneolis tantum in vita recipientis». Exterior verso: «N. 62» (Caresmar). 


In nomine Domini. Ego Guadallus, sancte Sedis barchinonensis 

episcopus, cum cannonicis mihi subiectis, donatores sumus tibi 

Guilaberto Marcucio. a Manifestum est enim quia damus tibi / 2 terram 

cultam quam Regiatus nostrae aeclesie b testatus fuit per scripturam 

donacionis. Et est quippe hoc alodium in territorio barchinonensi, 

in terminio de Bagneolis. Habet terminum prefata terra / 3 cum 

mansione et arboribus que infra hanc terram sunt, que tibi damus, 

de parte orientis in strata publica et in terra Sancti Cucufatis et 

Quirici, de meridie in terra de te susceptore / 4 et in ipso regario, 

de occiduo in terra Sancti Iuliani et in orto qui fuit Rikarii, de circio 

in terra Bonedomne. Quantum iste affrontationes includunt, sic 

donamus tibi: / 5 supra dicta omnia ad integrum, et de nostro iure 

in tuum tradimus dominium et potestatem, in eo scilicet modo et 

ordine: ut tu omnibus diebus vite tuae teneas et possideas supra 

dicta omnia / 6 absque ullius impedimento; post obitum vero tuum, 

si filium clericum nostre aeclesie predicte reliqueris, ipse habeat 

supra dicta omnia, similiter sicut tibi ea damus, omnibus diebus 

vite suae; c si autem / 7 talem filium clericum non reliqueris et filium 

laicum ex legitimo coniugio reliqueris, ipse similiter habeat hec 

omnia predicta, sicut ea damus tibi, omnibus diebus vite sue; si vero 

neque filium laicum / 8 reliqueris et fratrem clericum reliqueris, ipse 

(obitum) 1 post obitum tuum habeat hec omnia omnibus similiter 

diebus vite sue; post obitum vero ipsius talis te succedentis, qualis 

superius est insertus, / 9 revertantur hec omnia in ius nostre matris 

Aeclesie. d Et si post obitum tuum neque filium aut fratrem clericum


893 

neque filium laicum legitimum e reliqueris, statim revertantur hec 

omnia in ius dominationis nostrae Aeclesie. f / 10 Quod si nos donatores 

iniusta prosequtione g aliquid h ex hoc inrumpere temptaverimus aut 

contra ordinem legum euntes hanc donationem in quocunque 

dimovere temptaverimus, compo-/ 11 namus tibi supra dicta omnia in 

tripplum et insuper redditis tibi mancusis decem auri optimi, i quos 

propter hoc stabiliendum et confirmandum a te accepimus. Hec 

donatio firma permaneat / 12 omnique tempore. 

Actum est hoc VII kalendas iunii, anno primo regni Henrici regis. 

*+ Wadaldus, j ac si indignus, gratia Dei episcopus sss*. / 13 

*Gocefredus presbiter sss*. *Iohannes levita*. *+ Petrus*. *S+ 

Reimundus presbiter*. *S+ Bonutii Iohannes clericus*. / 14 *+ Guislibertus 

levita, qui et vicescomes +*. *+ Petrus clericus*. *S+ 

Remundi k clerici*. / 15 *S+ Pontius l levita*. *S+ Vivas, sacer et iudex*. 

/ 16 *S+ Remundus levita*. S+ Ermemirus presbiter, exarator, sss. *S+ 

Ermemirus, levita et sacriscri/ni.\ m / 17 \*s+ Elias presbiter sss/. 

S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui iusticie 

non contradicens hec que supra sunt, sicut lex iubet, auctorizat, *+ 

Sigefredus n levita*, / 18 s+num Bellihominus, cognomento Geraldus, 

levite, * Adalbertus iudex sub sss. 

/ 18 S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici, qui haec o scripsit 

atque subscripsit sss cum litteris dampnatis in linea VIII ubi dicit 

obitum, sub die et anno prefixo sss. 

1. Ratllat. 

LA. a. Marcucii. b. ecclesie. c. sue. d. ecclesie. e. religitimum. 

f. ecclesie. g. prosequtione. h. aliquod. i. obtimi. j. Wallus. k. Reimundi. 

l. Poncius. m. sacristini. n. Signefredus ? o. hec. 

482 

[1032] juliol 17 

Ermetruit dóna al seu marit Queruç dues mujades de vinya, amb arbres 

i un celler, al comtat de Barcelona, al castell de Sant Martí, al 

lloc de Porquers. Fa la donació perquè les tingui sense detriment 

dels fills i filles d’Ermetruda, als quals han de passar després de 

la mort de Queruç. 

ACB, perg. 1-1-2425. Original. Pergamí, 68 × 463 mm. Al verso: «De castro 

Sancti Ma-/rtini» (S. XIII-XIV); «Núm. 2425» (S. XVIII); «Diversorum A 2425» 

(Mas). Caplletra «I» ornamentada: 47 mm. 

Datació: pel que fa a l’any, vegeu el comentari cronològic de la introducció.


In nomine Domini. Ego Ermetruite femina donatrice sum tibi 

viro meo Cherucio. Manifestum est enim quia placuit animis meis 

et placet, nullus cogentis imperio nec suadentis ingenio, set propria 

espontanea hoc elegit michi / 2 cum Deo bona volumtas ut tibi supra 

dicto viro meo donare tibi fecissem modiatas II de vineas cultas, in 

diebus tuis, cum omnes arbores qui infra sunt, meum proprium. Qui 

michi advenit per viro meo condam Marteso et que / 3 michi lacxavit 

istas vineas a meo proprio. Et sunt ipsas vineas in comitatum 

barchinonense, in castrum Sancti Martini, in locum vocitatum in 

Porcheros. Et affrontant ipsas vineas de parte orientis 1 in vinea de 

Domenico / 4 Daciano, et de meridie in terra de Mirone Guisalecho, 

et de hocciduo in vinea de domna Arsens vel de filiis suis, et de circi 

in terra de iam dicto Domenico Daciano. Quantum infra istas 

affrontaciones includunt, / 5 sic dono tibi: iam dictas modiatas II de 

vineas cum omnes arbores qui infra sunt, ut teneas eas et possideas 

in diebus tuis sine blandimentum de filiis meis, teneas eas a tuum 

proprium, cum ipso cellario et cum exio suo et / 6 regressio et cum 

solo et superposito. Et de post obitum suum \de viro 2 meo/ remaneant 

ipsas vineas et ipsa casa a filiis vel filias meas. Quod si ego donatrice 

aut ullusque omo qui contra hanc ista donacione venerit ad inrum- 

/ 7 pendum, non hoc valeat vindicare, set componat aut componam tibi 

iam dictas modiatas II de vineas et cellario I cum solo et superposito 

et cum exio suo ante ipso osteo de ipso cellario. Si ego hoc venero 

ad inrum-/ 8 pendum, componam tibi hec omnia in duplo cum omnem 

suam inmelioracionem. Et in antea ista donacione firma et stabilis 


Facta donacione XVI kalendas agustas, anno I regni / 9 Ennelrici 

regi. 

S+num Ermetruite femina, qui ista donacione fecit et firmavit 


*S+ Iohano sacer*. S+num Isarno. 

/ 10 S+ Danla sacer, qui ista donacione scripsit cum literas super 

positas in verso VI et sub ss die et anno quod supra. 

1. La o sembla una a. 2. La o també podria ser una i. 

483 


Riculf, sacerdot, ven a Icla una casa amb cort, dues peces de terra 

cultivades i ermes, la meitat d’un llinar i el dret (voce) que té


895 

sobre un molí i els seus elements, que tenia, per compra, al comtat 

de Manresa, al terme d’Artés, pel preu d’1 mancús i mig. 

ACB, perg. 1-4-344. Original. Pergamí, 90 × 340 mm. Restaurat. Al verso: «1033» 

(Mas). 

In nomine Domini. Ego Riculfus sacer vinditor sum vobis tibi 

Icla, emtore. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindo / 2 tibi chasa 

I cum solo et superposito et curte, et pecias II de terras, cultas vel 

ermas, et ipsa medietate / 3 de ipso linar; et vindo tibi ipsa meas 

voces que abeo in ipso mulino cum usbilias I et cum suo caput aqu- 

/ 4 is ab ipso rego et ipsas molas. Que mihi advenit de comparacione. 

Et est ipsa hec omnia in comtamtu necnon / 5 Minorisa, in terminio 

de Artesso. Et afrotat de oriente in via que pergeit a Balterubio, de 

meridie / 6 similiter, de ociduo in rocha vel in ortos epischopales, 

de circii in Balterubio. Quantum in istas afron-/ 7 taciones inclunt, 

sic vido tibi: ipsa hec omnia supra scripta ab integrum, cum exio 

vel regresio suo, in / 8 propter precium manchoso I. et medio. Et 

(e)est 1 manifestum. Quem vero predicta ipsa hec omnia de meo iuro 

/ 9 in tuo tradimus dominio potestate a facere quod volueris. Quod 

si nos me vinditore aut ullusque omo in contra (?) / 10 voluerit, non 

hoc valeleat vindichare, set componamus in dupulo cum sua 

inmelioracione. Et in antea / 11 ista carta firma estabilis omnique 

tempore. 

Facta ista carta VIII kalendas austas, anno II regnate / 12 (...) 2 

Agerico rege. 

Si+num Durando, si+num Bonucio, si+num Lenosendo / 13 

Riculfo, qui ista vindicione fecit et firmare rogavi / 14 sss. 

1. e repetida. 2. Dues paraules difuminades amb la pròpia tinta. 

484 

1032 agost 8 

Dalmau, levita, ven al seu germà Ermengol un alou situat al comtat 

de Barcelona, a Llacera, a la parròquia de Sant Llorenç, pel 

preu de 6 unces d’or pur legítimament pesades. 

ACB, perg. 1-1-2237. Original. Pergamí, 144 × 272 mm. Al verso: «Num...2237» 

(S. XVIII); «Diversorum A 2237» (Mas). Caplletra «I»: 38 mm. 

In nomine Domini. Ego Dalmacius levita venditor sum tibi 

Ermengaudus, fratri meo, emtore. Per hanc scrip-/ 2 tura vindicionis 

m[e]e vindo tibi ipsum meum alaudem. Quod abeo in comitatum


barchinonense, in Lacera, / 3 in parrochia Sancti Laurencii. Id sunt 

kasas cum curtes, cum solos et superpositos, terras et vineas, cultas 

et eremas, / 4 boschos, silvis et garricis, aquis aquarum, viaductibus 

et reductibus, petris petrarum et omnia genera arbo-/ 5rum, meum proprium. Advenit mihi per genitores meos vel pe comparacione 

sive per omnesque voces. Et affrontat predic-/ 6ta omnia de 

parte orientis in ipsa guardia de Gavarred que dicunt ad Puio 

de Abernocio, de meridie in / 7 serra Davit que dicunt ad Puio Rotundo, 

de occiduo ad ipsa Posterna que dicunt ad ipsos Albios, de 

/ 8 circi ad ipsa elzina de Bonomir. Quantum in istas affrontaciones 

includunt, sic vindo tibi: supra dic-/ 9ta omnia ab integrum, simul 

cum exiis vel regresiis earum, quantum ibi abeo per omnesque 

voces, in propter pre-/ 10cium uncias VI de auro cocto legitime pensatas. 

Quod tu emtore mihi dedisti et ego venditore manibus meis 

/ 11 recepi. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi 

vindo, de meo iure in tuo trado dominio et potes-/ 12tate a tuo proprio. 

Quod si ego venditore aut ullusque homo qui contra hac ista 

scriptura vendicione / 13 venerit aut ego venero pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, set componat aut ego componam tibi 

/ 14 ipsa hec omnia in duplo cum omnem illorum inmelioracionem. 

Et in antea ista vindicione firma permaneat / 15 omnique 

tempore. 

Facta ista scriptura vendicione VI idus agusti, anno II regnante 

Aianrici regi. 

/ 16 *S+ Dalmacius levita, qui ista vendicione feci et manibus 

meis nomen meum firmavi et firmare / 17 rogavi*. 

*S+ Remundi clerici*. *S+ Guitardus levita*. *S+ Gaucefredus 

leevita*. Sig+num / 18 Sendredus. Sig+num Petrus. Sig+num 

Guadamir. 

/ 19 Ermemirus presbiter, qui hec scripsit et ss die et anno quod 

supra. 

485 


Bonadona i el seu fill Arnau venen a Riculf i la seva muller Ermetruda 

unes cases amb terres situades al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Canalies, a canvi de 3 unces i 4 mancusos 

d’or.


897 

ACB, perg. 4-126-27. Original. Pergamí, 111 × 352 mm. Al verso: «ratlla blava 

6», «1033»; «Mollet stancia 126 p.e.nº.» (1936-1939). Caplletra: 10 mm. 

In nomine Domini. Ego Bonadona femina et filio meo Arnallus, 

simul in hunum, vinditores sumus vobis Ricolfus et uxor 

sua Ermetruite, emtores. Per hanc s[cripturam] / 2 vindiccionis 

nostre vindimus vobis casas cum solos et superpositos et curtes, 

ianuas et ostios et terras, et cultas et eremas, et trilias cum arboribus 

et vitis et aquis, nostrum [proprium]. / 3 Quod abemus in 

comitatu barquinonense, in Vallense, in terminio de Chanalilias. 

Advenit ad me Bonadona per1 decimus sive per quacum 

que voces, et ad me [Ar-]/ 4nallus de ienitorum sive per quacumque 

voces sive per comparacione. Que affrontat ipsum aulodem de 

aurientis in ipso rio que dicunt Olmeto, et de meridie in ipsa 

/ 5 strata qui vadit iusta Sancta Perpetua, et pergit ad Sancti 

Cucuphati, et de occiduo in ipsa serra de Batipalmas sive in ipsa 

serra de Torredela et in ipso solario qui fuit de / 6 Audesindus, 

et de circi in ipsa strata qui vadi iusta Sancta Maria Antiqua et 

pergit ad Sancti Cucuphati. Quantum istas affrontaciones includunt 

infra IIIIor , sic vindimus / 7 vobis: ipsum aulodem prenominandum 

ab integre, cum exiis vel regresiis earum, in propter 

precium uncias III et mancusos IIIIor de auro. Et nichilque de 

ipso precio aput / 8 emtores non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predictum2 in aulodem, que nos vobis vindimus, et de nostro 

iuro in vestro tradimus dominio et potestatem, a vestrum plenissi-/ 

9mum proprium, ad omnia facere quodcumque volueritis, 

liberam in Dei nomine abeatis potestatem. Quod si nos vinditores 

aud ullusque vivens homo utriusque sexus / 10 qui contra ha 

ista vindiccione venerit pro inrumpendum aud nos venerimus, 

non hoc valeat vendiccare, set componat aud nos componamus 

vobis ipsum aulodem / 11 in duplo cum sua inmelioracione. 

Et in antea ista vindiccio firma permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista vindiccio III kalendas octobris, anno II regnante Hen- 

/ 12rici regis. 

S+num Bonadona femina, s+num Arnallus, nos qui ista vindiccione 

fecimus et firmamus firmarique rogavimus. 

S+num Mirone. / 13 S+num Domenicus. 

S+ Bonefilio sacer, qui hec scripsit. 

1. d convertida en p. 2. a convertida en u.



486 

Esclua i la seva dona Quíxol venen a Rodolf una terra amb garriga 

situada al comtat de Barcelona, al terme de Lloberes, a canvi 

de tres mitgeres de blat. 

ACB, perg. 1-4-98. Original. Pergamí, 75 × 230 mm. El document té un forat 

considerable en la part superior esquerra. 

In nomine Domini. Ego Escluva et uxori mea Cixolo vinditores 

sumus tibi Radof[±11 empto]res. / 2 Per anc scriptura vind[i]cionis 

nostre vindimus vobis pecia I de garri[g]a, que nobis [±10 advenit 

per] ullasque / 3 voces. Et est ipsa terra cum ipsa garriga in 

chomitato barchino[n]ense, in ter[minio ±17], in Loberta-/ 4no, ad 

ipsa tore de Redemar. Et afrontad de oriente in vinea de Galinno 

sive [±10], et de meridie / 5 in ipso maliolo de Agela, et de occiduo 

in vinea de me vinditore, et de circi in somaliolo [de] Gaudemar / 6 . 

Quantum infra ist[as] afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: 

ipsa terra cum ipsa [g]arrig[a] a[b in]tegrum, / 7 cum exio et regresio 

suo, in propter precium migeres III de blado. Et nichil exinde non 

reman[sit. Et e]st manifestum. / 8 Quem [v]ero predicta ec omnia, 

que vobis vindimus, de nostro iure in vestro tradimus domini[o] 

et potestatem / 9 ad ve[s]tr[um] proprium. Quod si nos vinditores 

aut ullusque omo qui contra anc ista vindicione venerit pro inrum- 

/ 10pendum, non oc valead vindichare, set componad aut componamus 

vobis ipsa terra in duplo cum omnem suam/ 11 inmelioracionem. 

Et in antea ista vindicione firma permanead modo et omnique 

tempore. 

Facta/ 12 ista vindicione nonas octobris, anno II regnante 

Aganrigo rex. 

S+ Escluva, s+ Cixolo, / 13 qui ista vindicione fecimus et firmare 

rogavimus. 

S+ Gaudemar,/ 14 s+ Ermemir 

/ 15 Sss Ioannes presbiter scripsit sss die et anno quod supra. 

487 


Guadall, bisbe de Barcelona, dóna a Eldesind torres i murs amb la 

terra que els connecta, situats a la muralla de la ciutat de


899 

Barcelona, vers la plaça meridional, al lloc que anomenen Alaizinos, 

que es troba entre el castell de Regomir i la torre Ventosa, 

a canvi de reconstruir les torres i els murs i de pagar anualment 

a la Seu barcelonina una lliura de cera. La donació 

s’extingirà a la tercera o quarta generació d’Eldesind, moment 

en què tot el que aquest ha rebut revertirà a l’Església, a qui 

pertany. 

ACB, perg. 1-4-99. Original. Pergamí, 149 × 483 mm. Al verso: «carta de Regumiro 

CCC XLI» (S. XIII-XIV); «1032» (ms. Mas). 

ACB, LA.I, n. 380, f. 146d-147b. Rúbrica: «Carta quod Canonica dedit Eldesindo 

turres et muros aput Alarzinos inter Castrum Regumir et Turrem Ventosam». Inter 

columnas verso: «n. 380» (Caresmar). Caplletra «I» ornamentada, tipus C: 15 línies. 


Ed.: FREUDENHAMMER, Griechische, p. 82-83; PUIG, Episcopologio, ap. XL, p. 381- 

382. 

In nomine Domini. Ego Guadallus, gratia Dei aepiscopus a 

sancte Sedis barchinonensis, una cum caterva cannonicorum meorum 

donatores summus tibi Eldesindo. Certum quidem et manifestum 

extat omnibus qualiter necessitas oportuna nobis exigit 

construere muros / 2 civitatis Barchinone eorumque turres munire. 

Quamobrem donamus tibi fideli nostro supra scripto Eldesindo 

turres et muros cum aliquid de terra qui se connectit cum ipsos 

muros vel turres. Quae b est hec omnia in moeniarum ordine eiusdem 

civitatis Barchinone, / 3 ad meridianam plagam, in locum quae c dicunt 

Alaizinos, qui est inter ipsum castrum Regumirum et ipsa torre 

Ventuosa. Advenit nobis prefata omnia per vocem predicte matris 

nostre Aecclesie d vel per ullasque voces. Quae affrontat iam dicta 

omnia de parte circi in terra / 4 de condam Eimo femina vel de Sancti 

Petri et habet dextros VII et cubitos II, de aquilonis in muros eiusdem 

civitatis forinsecus et habet dextros VII et cubitos II, de meridie 

similiter et habet dextros VII et medium, de occiduo in terra de 

condam iam dicta Eimo femina et habet / 5 dextros VII et medium, 

hos dextros sunt a dextro maiore. Quantum iste affrontationes 

includunt et isti dextri ambiunt, sic donamus tibi vel posteritas tua 

usque in tertiam vel quartam generationem: ea omnia prelibata ab 

integre, cum exiis et regressiis earum, / 6 ad tuum plenissimum 

proprium et posteritati tue supra scripte. Et de nostro iure in tuo 

tradimus dominio et potestate, ut facias vel faciant exinde quod 

volueris vel voluerint vindendi, donandi seu comutandi, salvo tamen 

negotio nostre matris Aecclesie e prelibate, / 7 in eo modo et ordine:


ut dari facias per unumquemque annum Domino Deo et prelibate 

\Sedis/ libram unam cere tu et posteritas tua; et post obitum predicte 

posteritati tue f revertantur prefata omnia bene condirecta in iure 

matris nostre Ecclesie g iamdicte sine ulla inquietudine. / 8 Hec omnia 

tibi contradimus, ut ipsas turres et muros bene eos construas vel 

hedifices. Quod si nos donatores aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc donatione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, set componat aut componamus tibi pre-/ 9 notata omnia 

in duplum cum omnem suam imeliorationem. Et in antea ista 

donatio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc kalendas november, anno II regni Henrici regis. 

*+ Wadaldus, h ac si indignus, gratia Dei episcopus, sss*. / 10 

*S+Remundus levita*. *S+ Bonifilius levita*. *Iohannes levita*. *+ 

Sigefredus levita*. / 11 *S+ Dalmacius i levita*. S+ Remundi clerici. 

*Gocefredus presbiter*. / 12 *S+ Bonutius j presbiter*. 

/ 13 S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levite, exarator, 

cum litteris super positas in linea VII ubi dicet «Sedis», et sss sub 

die et anno prefixo. 

LA. a. episcopus. b. Que. c. que. d. nostre Ecclesie. e. Ecclesie. 

f. tue. g. nostre Ecclesie. h. Guadallus. i. Dalmatius. j. Bonucius. 

488 


Odí i la seva muller Gerberga venen a Miró, levita, i al seu germà 

Bernat una casa amb cort, sitges i la terra que hi ha al voltant, 

situat tot al comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant Pere 

de Reixac, al Pla, sota la Calçada, pel preu d’11 mancusos. 

ACB, LA.II, n. 639, f. 206d-207a. Rúbrica: «Carta de ipsa calciata in Rexag». Inter 

columnas verso: «n. 639» (Caresmar). Interior verso: «CXX[II]» (S. XIII-XIV). Inter 

columnas recto: «Anno Domini 1032» (S. XVIII). Caplletra: No n’hi ha. 


[I]n nomine Domini. Ego Odino et uxor mea Cheriberga femina 

vinditores sumus vobis Mirone levita et fratri suo Bernardo, 

emptores. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus vobis casa 

cum curte, solo et superposito, ostios et ianuas, et cigas et terra qui 

est in circuitu, nostrum proprium. Quod abemus in comitatu 

Barchinona, in parrochia Sancti Petri Rexag vel in ipso Plano, subtus 

ipsa calciata. Et advenit mihi ad me Odino per comparatione, et


901 

ad me Cheriberga per ienitori meo sive per comparatione vel per 

decimum et per nostrasque voces. Et affrontant hec omnia de parte 

orientis in terra de Ballomara femina et de Vidalo vel eres suos, 

et de meridie in terra de Lobeto et de Vidalo, / a de occiduo in ipsa 

calciata, de circii in terra de Maria vel eres suos sive in terra de 

Lobeto. Quantum infra istas affrontationes includunt, sic vindimus 

vobis: ipsa cort cum ipsa terra, sicut superius scriptum est, ab integre, 

cum exiis et regressiis earum, in propter precium manchusus 

XI, quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem 

vero predicta hec omnia, que nos vobis vindimus, de nostro iure 

in vestro tradimus dominio et potestatem a vestrum plenissimum 

proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hanc 

ista vinditione venerit pro inrumpendum aut nos venerimus, componant 

aut componamus vobis prefata hec omnia in duplo cum sua 

immelioratione. Et in antea ista vinditione firma et stabilis permaneat 


Facta carta vinditione XII kalendas marcii, anno II regni Henrici 

rege. 

Si+num Odino, si+num Cheriberga femina, nos qui ista 

vinditione fecimus, firmavimus et rogavimus firmare. 

Si+num Amalrigo. Si+num Estradero. Si+num Iocefredo. 

S+ Bonifilii presbiter, qui hec scripsit die et anno quod supra. 

489 


Llobet i la seva muller Astudia venen a Miró, levita, i al seu germà 

Bernat tres peces de terra separades, situades al comtat de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Pere de Reixac, al Pla, sota la 

Calçada, pel preu de 8 mancusos. 

ACB, LA.II, n. 652, f. 210a-b. Rúbrica: «De Plano subtus Calciata». Interior recto: 

«CXXXV» (S. XIII-XIV); «n. 652» (Caresmar). Inter columnas recto: «Anno Domini 

1032» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus G: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Lobeto et uxor mea Astudia femina 

vinditores sumus vobis Mirone levita et fratri meo Bernardo, emptores. 

Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus vobis petias 

III de terra separatim positas. Quod abemus in comitatu Barchinona, 

in parrochia Sancti Petri Rexac, 1 in ipso Plano subtus ipsa calciata.


Et advenit mihi ad me Lobeto per comparacione, et ad me Astudio2 femina per genitores meos vel per comparatio et per decimum sive 

per omnesque voces. Et affrontat petia I de terra de orient in terra 

de Ballomara et de (occiduo) 3 Odino et de Anna femina, et de meridie 

in terra de Sancti Cucuphati martyr, et de occiduo in ipsa via et 

de circii in terra de nos emptores. Et alia petia affrontat de circii 

in terra de nos emptores, de occiduo in ipsa calciata, de meridie in 

terra de filias qui fuerunt de Trasoario, 4 de oriente similiter. Et alia 

petia affrontat de orient in terra de Petro vel uxor sua Ermellis, de 

meridie in terra de nos emptores vel de Vidalo, de occiduo in via, 

de circii similiter. Quantum infra istas affrontationes includunt, sic 

vindimus vobis: petias III de terra ab integre, cum exiis et regressiis 

earum, in propter precium manchusus octo, quod manibus nostris 


nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro tradimus dominio et 

potestatem a vestrum plenissimum proprium. Quod si nos vinditores 

aut ullusque homo qui contra hanc ista vinditione venerit pro 

inrumpendum aut nos venerimus, componant aut componamus 

vobis prefata omnia in duplo cum sua immelioratione. Et in antea 

ista vinditione firma et stabilis permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta carta vinditione IIII kalendas marcii, anno II regni 

Henrici rege. 

Si+num Lobeto, / b si+num Astudia femina, nos qui ista 


Si+num Primo. Si+num Bonifilii. Si+num Ervigio. S+ Primus. 

Si+num Guilelmo. 

S+ Bonifilii presbiter, qui hec scripsit die et anno quod supra 

cum litteras rasas et emendatas in verso X et nono. 

1. Sota la c hi ha un traç de x. 2. Sota la a hi ha una o. 3. Expuntuat. 

4. Sota la segona o hi ha una i. 

490 

1033 març 21 

Sicarda defineix a favor de Llop i de la seva muller Adelaida uns alous 

que havien estat del seu pare, situats al comtat de Barcelona, 

al Vallès, als llocs de Vilalba i Merdàs, que ells posseeixen, i un 

altre que Sendred Bonfill reté a Argentona.


903 

ACB, LA.III, n. 167, f. 58d-59a. Rúbrica: «Sicaros difinivit Lobatono alodia et cetera 

multa in Villa Alba in Merdatio et cetera». Inter columnas verso: «n. 167» (Caresmar). 

Inter columnas recto: «Anno Domini 1032» (S. XVIII). Caplletra «I» 

ornamen-tada, tipus F: 8 línies. 


In Christi nomine. Ego Sicardis pacificatrix sum vobis Lobatono 

et uxori tue Adalaizi. Manifestum est enim quia volebam vos pet\e/ 

re pro rebus que fuerunt patris mei: alodia scilicet quod vos tenetis 

et possidetis in comitato barchinonense, in Vallensi, in loco quo 

dicitur Villa Alba et in Merdatio; et quod Sendredus Bonifilii retinet 

in Argentona, quod prius ego per scripturam venditionis iam 

venditum habebam Olibano Agualti; et ille vobis, de ipso scilicet de 

Argentona, quod ego una cum matre mea predicta Adalaize iam 

vendideram Sendredo Bonefilio. Et quia ego per iusticie vocem non 

poteram adquirere aliquid in predicto alodio de Villa Alba et de 

Merdatio, quamquam illic non acquisissem aliquid aut acquirere 

aliquid debuissem, facio tamen vos securos exinde et Sendredum 

Bonifilii de predicto alodio de Argentona, insuper et vos utrosque 

de omnibus rebus mobilibus que fuerunt patris mei: bovibus et 

ovibus, porcis et asinis et equabus, vasis et vasculis, cavallis et loricis, 

necnon et de omnibus / a aliis rebus mobilibus que dici vel 

nominari possunt, que fuissent patris mei, ut ab hodierno die et 

tempore nec ego nec ullus vivens homo utriusque sexus vos ex 

supra dicto alodio, terras scilicet et vineas, domos et curtes, arbores 

variis generis, aquas et fontes, culto et heremo, aut ex supra dictis 

omnibus mobilibus rebus que fuerunt patris mei, que hic continentur 

aut que hic non continentur, appetere presumam aut presumat. 

Quod si facere presumpsero aut presumpserit, ad nichilum mihi 

et illi proficiat, sed pro temporali pena componam aut componat 

vobis libram auri purissimi. Et insuper hoc pactum firmitatis 

firmum permaneat omni tempore. Ita ut ab isto die in antea licitum 

sit vobis ex omnibus supra dictis rebus, quas hodie habetis aut 

umquam habuistis, facere quodcumque volueritis ad vestrum plenissimum 

proprium. 

Actum est hoc pactum securitatis et firmitatis XII kalendas 

aprilis, anno II Henrici regis. 

S+ Sicardis femine, que hoc pactum securitatis, nullius cogentis 

imperio nec suadentis ingenio, fecit et firmari rogavit. 

S+ Guitardi Datonis. S+ Mironis Seniofredi. S+ Seniofredi, viri 

supradicte Sicardis.


+ Gislebertus levita, qui et vicescomes.+ Raimundus archilevita 

+. S+ Iohannes levita. S+ Martinus presbiter. S+ Adroario sacer 

sss. 

S+ Poncii, cognomento Bonifilii, dei 1 et iudicis, qui hec scripsit 

et sss cum literis super positis in linea VII a ubi dicit «aut acquirere 

aliquid debuisse», sub die et anno quo supra sss. 

1. Lectura incorrecta de l’abreviatura de clerici per part del copista. 

1033 maig 1 

491 

Sunyer i la seva muller Truitelda venen al levita Miró mitja mujada 

de vinya situada al comtat de Barcelona, a la parròquia de 

Sant Pere de Reixac, al terme de Batpits, a canvi de nou sesters 

d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 705, f. 224a-b. Rúbrica: «Carta de vinea de Batepits». Inter columnas 

recto: «n. 705» (Caresmar). Caplletra «I» ornamentada, tipus F: 9 línies. 


In nomine Domini. Ego Suniario et uxor mea Truitellis femina 

vinditores sumus tibi Mirone levita emptori. Per hanc scriptura vinditionis 

nostre vindimus tibi semodiata una de vinea nostra propria 

francha. Quod abemus in comitatu Barchinona, in parrochia Sancti 

Petri Rexag, vel in termine de Batp\i/ts. 1 Et advenit mihi ad me 

Suniarii per vocem uxori mee et ad me Truitellis per genitores 

meos. Et affrontat ipsa vinea de orient in vinea de Petre Vives, et 

de meridie in vinea de me emptore, et de occiduo in ipsa calciada, 

et de circii in vineas de Suniarii Rubio. Quantum infra istas IIII 

affrontationes includunt, sic vindimus tibi: semodiata I de vinea ab 

integre, cum exiis et regressiis earum, in propter precium sestarios 

VIIII de ordio, quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta vinea, que nos tibi vindimus, de nostro iure in 

tuam tradimus dominio et potestatem a tuo proprio, libera in Dei 

nomine abeas plenam potestatem. Quod si nos vinditores aut ullusque 

homo qui contra hanc ista vindicione venerit pro inrumpendum 

aut nos venerimus, componant aut componamus tibi prefata omnia 

in duplo cum sua inmelioratione. Et in antea ista vinditione firma 


Facta carta vinditione die kalendas madii, anno II regni Henrici 

rege.


905 

S+m Suniarii, s+m Truitellis femina, nos qui ista vindicione 

fecimus, firmavimus et rogavimus firmare. 

S+m Vidalo. S+m Odino. S+m Ioane. S+m Estrader. S+m Oliba. 

S+m Seniofredo. S+m Guilelmo. 

sss. 

S+ Bonifilii presbiter, qui hec scripsit die et anno quod supra 

1. Sota la darrera t hi ha una e. 

1033 maig 1 

492 

Sunifred, sacerdot, ven a Esteve, prevere, i a Bonafilla una terra de 

regadiu amb la seva aigua per regar, situada al pagus de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Sant Esteve de Vilanova, a la Vila 

Meritade, pel preu de 2 mancusos d’or òptim. 

ACB, perg. 1-1-2408. Original. Pergamí, 126 × 268 mm. Al verso: «Luparias» 

(S. XIII-XIV); «Num...2408» (S. XVIII); «Diversorum A 2408» (Mas). Caplletra «I»: 

19 mm. 

In nomine Domini. Ego Seniofredus sacer vinditor sum vobis 1 

Stefano 2 presbiter et Bonafilia femina, 3 emtores. Per anc sciptura 

/ 2 vindicionis mee vindo vobis terra mea franca sub reganea, cum 

sua aqua unde cognita fuit ad regan-/ 3 dum. Quod abeo in pago 

barchinonense, in Vallense, in terminio de Sancti Stefani de 

Villanova, in Villa Me-/ 4 ritade. Advenit miki per emcione. Et afrontat 

ipsa tera de parte cercii in ipso Gurgite, de oriente in ip-/ 5 sa aqua 

de Val de Ariolfus, de meridie in terra de me vinditore, sicut fuit 

terminata vel piduata, / 6 de occidente in ipso rego antiquo. Quantum 

in \i/stas IIII orum afrontaciones includunt, sic vindo vobis: 4 ab 

in-/ 7 tegrum, in precium mancusos II de auro obtimo. Quod tu 

emtore precia mihi fecisti solvere et ego / 8 eum fecit recipere. Est 

manifestum. Quem vero predicta terra vobis 5 vindo in tuo trado 

dominio et potestatem / 9 ab omni integritatem, ut quiquit exinde 

facere vel iudicare volueris, libera in Dei nomine abeatis 6 ple-/ 10 nam 

potestatem, cum exio et regresio suo, a proprio suo. Quod si ego 

vinditor aud ullus omo qui contra anc / 11 ista vindicione venerit 

pro inrumpendum, non oc valeat vindica, set componat aut 

componamus vobis 7 ipsa terra in / 12 duplo cum omnem suam inmelioracionem. 

Et in antea ista vindicione firma permaneat 8 omnique 

tempore.


/ 13 Facta ista vindicione kalendas madii, ano II regnante Analrigo 

rege. 

*S+ Suniefre-/ 14 dus sacer, qui ista vindicione feci et firmare 

rogavi sss*. 

S+num Bonefilius. / 15 S+num Mirone. 9 S+num Guilelmus. 

/ 16 S+ Petrus presbiter, qui sta vindicione [s ?] scrpsit 

[espai raspat: ±11] die et ano quod supra. 

1. Sota tibi. 2. Sota la a hi ha una e. 3. Bonafilia femina sembla escrit 

amb posterioritat i amb una altra tinta en un espai molt petit deixat expressament. 4. A 

sota es llegeix tibi. 5. A sota es llegeix tibi. 6. Sota la t hi ha una s. 7. A 

sota es llegeix tibi. 8. Sota la primera a hi ha una e. 9. Manca un punt a la 

signatura. 


493 

Sara i la seva filla Regina, hebrees, venen a Garsenda una parellada 

de terra i quelcom més amb cases i cort i amb hort amb pou 

i figueres, situada al territori de Barcelona, al terme de Magòria, 

a canvi de catorze unces d’or de mancusos iafarins, amurins i 

ceptins. 

ACB, perg. 1-2-1504. Original. Pergamí, 100 × 341 mm. Al verso: «Mogoria» (S. 

XI); «Num... 883» (S. XVII); «Mitja Escala, Armari 3, n. 1504» (Caresmar); «1034» 

(F-B). Caplletra «I» que ocupa 6 lletres. 

Ed.: BAER, Die Juden, p. 1006-1007, amb el document llatí i l’additament en hebreu. 

In nomine Domini. Ego Azara hebrea simul cum filia mea Regina 

hebrea, nos pariter in unum, venditrices sumus vobis Garsindis 

/ 2 femina, emptrices. Per hanc scripturam venditionis nostre 

vendimus vobis pariliata I de terra et amplius cum casas et curte, 

cum solos et superpositos, parietis, guttis et stilliciniis, hostios, / 3 

cum limites et cigeas, orto cum puteo, cum ficulneas atque omnes 

pertinentias. Quod habemus in territorio Barchinona, in terminio 

de Mogoria. Advenerunt nobis ad me prefata Azara / 4 per voce viro 

meo condam Berzalai hebrei sive per comparatione vel et per 

ullasque voces, et ad me Regina per voce genitori meo vel per genitrice 

mea sive per ullasque voces. Que af-/ 5 frontant prelibata omnia 

de parte circio in torrente sive in ipsa strada qui pergit ad 

Mogoria, de aquilonis in ipsa strada qui vadit ad iam dicta Mogoria, 

de meridie / 6 in strada francischa qui pergit ad Inforcatos, de occiduo 

in torrente sive in terra qui fuit de condam Bonushomo Talpos et


907 

vadit in terra comitale que tenet Stephanus Ofertre sive / 7 in terra 

de condam Petri presbiteri. Quantum iste affrontationes includunt, 

sic vendimus vobis: prenotata omnia, totum ab integre, in aderato 

et definito pretio untias XIIII de auro cocto / 8 legitime pensatas 

monete yaharis et amoris et ceptis. Quod vos emptrices pretium 

nobis dedistis et nos venditrices ad presens manibus nostris 

recepimus. Est manifestum. Quem / 9 vero prefata omnia, quod vobis 

vendimus, sicut superius resonat, de nostro iure in vestro tradimus 

dominio et potestatem, ab omni intregrietate, ut quicquid exinde 

facere vel iudicare volue-/ 10ritis, liberam in Dei nomine habeatis 

plenam potestatem, simul cum exiis et regresiis earum, ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos venditrices aut ullusque homo 

utriusque sexus qui contra ista / 11 venditione venerit ad inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, sed conponat aut conponamus vobis 

universa prelibata omnia in duplo cum suam inmelioratione. Et ista 

venditio / 12 firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione V idus iulii, anno III regnante Henrici regis. / 13 

/ 16 *S+ Guisadus iudex sss*. *S+ Ermengaudus +*. 


Traducció del text en hebreu: Nosaltres, Sara, filla de rabí Salomó i jo, Regina, 

de mar Barzilai, vídua de rabí Sésset, hem fet aquesta venda a Dona Garsenda, que 

fou muller de Don Gilbert […] per catorze unces d’or iafarines, com està escrit en aquesta 

escriptura de compravenda, i hem demanat de validar-la. Issac, fill de rabí Nahman; 

Messul·lam, fill de rabí Samuel; Jafudà, fill de rabí Salomó. 

494 


Esteve i la seva muller Guisla venen al prevere Geribert, germà del 

venedor, unes cases amb corts, horts i pou, situades al suburbi 

de la ciutat de Barcelona, fora dels murs de la ciutat, prop del 

Merdançà, a canvi d’1 mancús d’or i una aimina de forment. 

ACB, LA.II, n. 268, f. 89d-90a. Rúbrica: «Carta de Merdanciano, extra muros 

Barchinona, que Stephanus vendidit Girberto presbitero casas et cetera». Inter 

columnas verso: «n. 268» (Caresmar). Inter columnas recto: «Anno Domini 1033» 

(S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus B: 11 línies. 



In nomine Domini. Ego Stephanus et uxori mee Guisla femina 

vinditores sumus tibi Geribertus presbiter, fratrem meum, emptore. 

Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus tibi in chasas cum 

solos et superpositos, et in curtes et in ortos et in puteo et in ianuis 

et in foveas, ipsa nostra ereditate que ibi abemus. Et hec omnia 

est supra nominata in suburbio Barchinona, foris muros civitate, 

prope Merdanciano. Qui mihi advenit per emptione, quod emi de 

te Geribertus, fratri meo, et ad me Guisla femina per meum decimum 

sive per ullasque voces. Qui affrontat iam dicta omnia supra 

nominata de parte orientis in orto de Remon capud scole, de meridie 

in terra de Suniario vel de Blandricus, de occiduo in ipsa casa de 

Attila, de circi in strada publica qui pergit ad ianuam civitate. 

Quantum in is quatuor affrontationes includunt, sic vindimus tibi: 

in prefata omnia supra nominata ipsa nostra ereditate que ibi 

abemus, tota ab integrum, cum exiis et regressiis earum, in aderato 

et diffinito precio mancuso I de auro cocto bono et optimo, recipiente 

sens enganno in rem placentem et imina I de formento. Et nichil 

exinde apud te emptore de ipso precio non remansi. Et est manifestum. 

Quem vero predicta hec omnia, quod superius resonat, 

de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem ad tuum 

proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hac 

ista carta vinditione venerit pro inrumpendum aut ego veneri-/ amus, non hoc valeat vindicare, sed componat aut componamus tibi iam 

dicta omnia supra nominata in duplo cum suam immeliorationem. 

Et in antea ista carta vinditione stabilis firma permaneat modo vel 


Facta ista carta vinditione XVI kalendas agustas, anno III regni 

Enrici regis. 

S+m Stephanus, s+m Guisla femina, nos qui ista carta 

vinditione fecimus et firmavimus et testes firmarique rogavimus. 

S+m Sinner. S+m Gonbertus. S+m Mirone. 

S+ Rechosindus @presbiter@, qui ista carta vinditione scripsi 

et cum litteras super positas in verso VI, et sss die et anno quo supra. 

495 

1033 agost 10 

Sunyer i la seva muller Raquel empenyoren a Bonfill una peça de terra 

situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu,


909 

al lloc anomenat Vilapicina, prop de l’església de Santa Eulàlia, 

per un deute que tenen amb ell d’1 mancús d’or i un sester de 

forment. 

ACB, LA.II, n. 279, f. 92c-d. Rúbrica: «Sunarius impig Bonfilio pecia 

I alodium in Palo, apud Villa Piscina, prope ecclesie Sancte Eulalia». Exterior 

verso: «[L]XXXXII» (S. XIII-XIV) i «n. 279» (Caresmar). Inter columnas verso: «Anno 

Domini 1033» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus B: 12 línies. 


In nomine Domini. Ego Suniario et uxori mee Richelle femina 

impignoratores sumus tibi Bonefilio. Manifestum est enim quia 

debitores sumus tibi mancuso I ceptis de auro cocto bono et optimo, 

ad penso legitimo, unde tu nobis prestasti et nos manibus1 nostris 

accepimus, et sestarium I de formento. Propterea impignoramus tibi 

petia I de terra culta, nostra propia. Quod abemus in territorio 

barchinonense, in parrochia Sancti Andree, in loco que dicunt Villa 

Piscina, prope domum Sancte Eulalia. Qui nobis advenit per nostra 

comparatione sive per ullasque voces. Qui affrontat iam dicta petia 

de terra de parte orientis in terra de te Bonefilio vel de eredes tuos, 

de meridie in terra de Stephanus vel (de) 2 eredes suos, de occiduo 

in ipsa strada publica, de circi in terra de Richel femina vel de filiis 

suis. Quantum in istas affrontationes includunt, sic impignoramus 

tibi: iam dicta pecia de terra tota ab integrum, cum exiis et regressiis 

earum, in tali conventum: quod in die que erit festa Sancti Laurenti 

ad anno revolvente ista proxima ventura sic renderimus tibi iam 

dicto mancuso et sestarium I de formento optimo et tu redde nobis 

ista scriptura sine mora; et si minime fecerimus et ad ipso placito 

constituto non persolvimus tibi iam dicto mancuso ceptis et 

sestarium I de formento, quomodo supra scriptum est, tunc abeas 

plenam potestatem ista scriptura cum omnia terra supra scripta 

adprehendere et tenere, vindere, commutare vel inalienare, et omnia 

quod volueris facere, libera in Dei nomine abeas potestatem. Quod 

si nos impignoratores ad ullusque homo qui contra hanc ista carta 

impignoratione venerit pro inrumpendum aut ego venerimus, non 

hoc valeat vindicare, set componat aut componam tibi iam dicta 

terra in / d duplo cum suam immeliorationem. Et in antea ista carta 

impignoratione stabilis firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta impignoratione IIII idus agusti, anno III regni 

Henrici regis. 

S+num Suniario, s+num Richelle femina, nos qui ista carta 

impignoratione fecimus et firmavimus et testes firmarique rogavimus.


S+num Bernardus. S+num Mirone. S+num Remundo. 

S+ Recosindi presbiteri, qui ista carta impignoratione scripsi 

cum litteras super positas in verso III, et sss die et anno quo supra. 

1. Sota la m hi ha un signe d’et. 2. Expuntuat. 

496 


Guillem i la seva muller Blancúcia venen a Jofre, levita, una peça de 

terra situada al comtat de Barcelona, a la parròquia de Santa 

Maria de Llerona, al lloc que anomenen Conca d’Or, pel preu 


ACB, LA.III, n. 324, f. 106a-b. Rúbrica: «Guilelmus vindidit Iozfredo levita peciam 

terre apud Concham Auriam, in Lerona». Interior recto: «n. 324» (Caresmar). 

Caplletra «I» ornamentada, tipus D: 9 línies. 


In nomine Domini. Ego Guilelmus et uxori sue Blancutia nos 

simul in unum, vinditores sumus tibi Iocefredus levita, emptore. Per 

hanc scriptura vinditionis nostre vindimus nos tibi petia una de terra 

nostra propria. Qui mihi advenit ad me Guielmi per genitores meos 

et ad uxor mea per suum decimum sive per qualicumque voces. Et 

est iam dicta terra in comitatu Barchinona, in parrochia Sancta 

Maria de Lorona, in locum que dicunt Concha Auria. Et affrontat 

prephata de terra de oriente in terra de Ermengards, filia Sinderedi, 

de meridie in terra de Tudisclo, de occidente in locum que dicunt 

Super Margine, de parte vero circii in terra de Seniofredo Rubio 

vel de iam dicto Sinderedo simul cum prephata filia sua Ermengards. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vindimus tibi: supra 

scripta terra tota ab integre, cum exios et regressios suos, in propter 

precium mancusos IIII de auro. Quod tu emptore precium nobis 

dedisti et nos vinditores manibus nostris recepimus. Et nichil de 

ipso precio non remansit. Et est manifestum. Quem vero prenotata 

terra, quod nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio 

et potestatem ad tuum plenissimum proprium, a facere quod 

volueris. Quod si nos vinditores aut aliquis homo sive ulla subrogata 

persona qui hoc disrumpere voluerit aut nos venerimus, non hoc 

valeat vindicare, sed componat aut nos componamus tibi prenotata 

terra in duplo cum omnem suam inmelioratione. Et in antea ista 

vinditone firma sit omni tempore.


911 

Actum est hoc VII idus septembris, anno III regni Henrici regi. 

+ Guilelmus, S+ Blancutia, nos qui ista vinditione fecimus et 

firmamus et firmare rogavi-/ b mus. 

S+m Gontardus. S+m Bellus. S+m Iohannes. 

Guilelmus sacer et exarator, qui hoc scripsit et sss. 

497 


Eggo, àlies Ingilberga, ven a Martí i la seva dona Trunsenna unes 

vinyes al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Martorelles, 

al lloc del Portell, pel preu de 6 mancusos d’or. 

ACB, perg. 3-27-441. Original. Pergamí, 88 × 475 mm. Al verso: «Martoreies» i 

«Venda de terres que són al terme de Martoreyes» (S. XIV); «Prepositura Gener, 

Stança 27, nº» (1936-1939); «3-27-441»; «107»; «1033» (JB). Una taca per humitat 

afecta les ratlles 3 a 7 en una amplada de 17 mm, a 6 cm del marge dret. El 

traç de «Q» a «quantum» baixa tres ratlles entre el text. Caplletra «I»: 12 mm. 

In nomine Domini. Ego Eggo femina, qui vocant Ingilberga, 

vinditrix sum vobis Martino et uxori sue Trunssenna femina, emtores. 

Per anc scriptura vindicionis me vindo vobis vineas meas 

proprias. Et sunt / 2 ipsas vineas in comitato barchinonense, in Vallense, 

in termine de Marturilias (ub) 1 superioras, ubi dicunt ad ipso 

Portello. Et advenit mihi per donacione de viro Ballomar, condam, 

et per luctuoso, / 3 et per comparacione de fi[lio] meo vel per quecumque 

voce. Et afrontat ipsas vineas de parte circii in terra de Vives 

clerico, et de aquilonis in terra de Ermengarda 2 femina, et de meridie 

in via qui pergit ubi-/ 4 que, et de occiduo in vinea[as de dom]no Vives. 

Quantum in istas IIII or afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: 

ipsas vineas vel terra, totum ab integrum, in propter precium 

manchosos VI de auro bono / 5 dispensabilem legitim[e quo] Martino 

cum mea uxor comparammus per solvimentum de domno Mir et 

de domno Vives. Et nichilque de ipso precio aput vos emtores non 

remansit. Est manifestum. / 6 Quem vero predicta is[tas vin]neas et 

terra, qui me vobis vindo, de meo iuro in vestro trado dominio et potestatem, 

ab omni integritatem, cum exio vel regressio vestro, a 

proprio. Et qui ista vin-/ 7 dicione venerit pro inr[umpen]dum aut ego 

venero, non ohc valeat vindicare, set conponam aut componant vobis 

ipsa vinea vel terra iam dicta, quod superius ressonat, in duplo cum 

omni sua in-/ 8 melioracione. Et in antea ista vindicione firma permaneat 

vel omnimodoque tempore.


Facta vindicione IIII idus setembris, anos III rengnantem 

Anganrigo regem. 

S+ Eggo / 9 femina, qui vocant Ingilberga, qui ista vindicione 

fecit et firmare rogavit. 

S+ Petro. S+ Trenta. S+ Eperanneo. S+ Franco. S+ Sendret. 

S+ Salamone. / 10 S+ Miro. S+ Guitardo. / 11 

S+ Ielmiro presbiter, qui ec scripsit sss sub die et anno quod 

supra. 

1. ub esborrat pel sistema de difuminat, obra del mateix escrivà. 2. signe 

d’abreujament a la d, com si fos «Ermengareda» o «Ermengardea». 


498 

Guadall, bisbe de Barcelona, i els canonges de la Seu fan donació 

a favor del prevere Guillem d’una terra situada al comtat de 

Barcelona, més enllà del riu Llobregat, dins el terme del Llor o 

de Tapioles, per tal que hi construeixi cases i hi planti vinyes, 

a canvi del delme anual de tots els fruits. 

ACB, perg. 1-1-1516. Original. Pergamí, 236 × 253 mm. Al verso: «Ad Laurum» 

(S. XI); «In Sancto Baudilii»; «Scrip. V» (S. XIII-XIV); «Guislibertus levita qui et 

vicecomes» (S. XVI); «Num... 1516» (S. XVII); «Lib. IV Antiquit. N.152»; «Diversorum 

A. 1516» (Mas); «1033» (F-B). 

ACB, LA.IV, n. 152, f. 53a-c. Rúbrica: «Guadallus episcopus dedit laboratori alode 

in Lubricato, ad Tapiolas, aput Lor». Interior recto: «n. 152» (Caresmar). Caplletra 

«I»: 4 línies. 


In Christi nomine. Ego Guadallus, gratia Dei sancte Sedis 

barchinonensis episcopus, cum subdita mihi caterva cannonicorum a 

donatores sumus tibi Guilelmo presbitero. / 2 Manifestum est enim 

quia damus tibi terram, nostre matris Aeclesie b iure possessam, 1 

cultam et heremam, cum aliqua particola c vinee cum tribus ficulneis. 

/ 3 Advenit nostre matri Aeclesie d ob conlationem e fidelium. Sunt haec f 

omnia in comitatu barchinonensi, ultra flumen Lubricati, g infra 

terminum de ipso Lauro vel / 4 de Tapiolis. Habent terminum prefata 

omnia de parte orientis in flumine Lubricati h vel in terra Sisvalli 

quondam i et Mironis et Guadalli, de parte meridiei j / 5 in vinea que 

fuit k de condam Orispio, que advenit ei per suam complantationem, 

de occiduo in strata publica que pergit ad Sanctum Baudilium, de 

parte circi / 6 in torrente de ipso Lauro. Quantum iste affrontationes


913 

includunt, sic donamus tibi: supra dicta omnia cum exiisl et regresibusm 

eorum, eo videlicet / 7 modo et ordine: ut in prefatis omnibus 

licitum sit tibi domos construere, vineas hedificaren et quicquid utilitatis 

tibi iusum fuerit inibi facere; / 8 et si quid iam ex hoc laborasti 

vel fecisti sub definitionis istius modo, sicut et hoc quod ab incebs 

laboraturus es aut hedificaturus, o licitum sit tibi / 9 retinere atque 

possidere ad tuum proprium, ita ut non liceat tibi inde alium senioraticum 

facere nisi me supra dictum Guadallum aut successores 

meos / 10 vel cannonicosp supra dicte sedis, et ut ipsam decimam de 

hisq omnibus rebus fideliter donesr prefate sedi. Licitum autem tibi 

sit testationem facere de his / 11 omnibus rebus aut vindere aut donare 

ei (?) equali vobis in natura persone sub definitioniss modo superius 

annotato. Dedimus quippe hec omnia tibi / 12 ob meritum tui laboris 

quod fecisti in ipso Lauro, domum, scilicet, unam et vineam et trileam 

unam quam plantasti ceterosque alios labores quos ibi / 13 operatus 

es. Volumus enim ut omnis homo qui post te has res, quas 

tibi damus, habuerit sub definitionet superius comprehensa, haecu omnia / 14 habeat sub regimine episcoporum et cannonicorum. v Quod 

si nos donatores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

donationem venerimus aut / 15 venerit ad inrumpendum, non hoc 

valeamus aut valeat vendicare, w sed componamus aut componat tibi 

supra dicta omnia in duplum. / 16 Et in antea ista donatio firma 

permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XVII kalendas octobris, anno tertiox regni Henrici 

regis. 

/ 17 *+ Wadaldus, y ac si indignus, gratia Dei episcopus, sss*. / 18 

*S+ Fulconis levita*. *+ Sigefredus levita*. *S+ Dalmacius presbiter*. 

/ 19 *S+ Compannusz levita sss*. *S+ Elias presbiter sss*. *Gocefredus 

presbiter*. / 20 *S+ Wifredusaa levita*. Ermengaudus presbiter. S+m 

Bellihominis, ab cognomento Geraldus, levita, ss. ac / 21 S+ Bonutiusad clericus. / 22 *S+ Reimundus presbiter*. *S+ Ermemirus, levita et 

sacriste*. / 23 *S+ Bonefilius levita*. *+ Iohannes levita*. *S+ 

Bonifilius levita*. / 24 *S+ Guilelmus clericus*. ae / 25 *S+ Guilelmus 

levita*. *+ Gui\s/libertus levita, qui et vicescomes +*. / 26 *+ Petrus 

clericus*. s+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis. / 27 *+ 

Petrus levita*. *Amalricus presbiter sss*. *Raimundus archilevita 

+*. / 28 *S+ Remundusaf levita sss*. Arnulfus, ag gratia Dei episcopus, 

sss. 

/ 29 S+ Remundiah clerici, qui hoc scripsit sub die et anno quo 

supra.


*Guifredus archiepiscopus ss +*. ai / 30 *Guilelmus, gratia Dei 

urgellensis episcopus*. 

/ 31 Audi. aj 

1. Sota la s hi ha una a. 

LA. a. canonicorum. b. Ecclesie. c. particula. d. Ecclesie. e. ob 

conlationem, substituït per donatione. f. hec. g. Lupricati. h. Lupricati. 

i. condam. j. miridiei. k. in vinea que fuit, substituït per in torrente de ipso 

Lauro. l. exis. m. regressibus. n. hedifficare. o. edifficaturus. p. canonicos. 

q. Manca. r. fideliter dones, escrit dones fideliter. s. diffinitionis. 

t. diffinitione. u. hec. v. canonicorum. w. vindicare. x. III. 

y. Gualdus. z. Companus. aa. Guifredus. ab. Segueix et. ac. Segueix 

Bo-. ad. Bonucius. ae. S+ Guilelmus clericus manca. af. Reimundus. 

ag. Arnallus. ah. Reimundi. ai. Guifredus archiepiscopus ss + 

manca. aj. Manca. 

499 


El bisbe Guadall de Barcelona i els seus canonges donen a Ramon, 

levita, un solar amb cort i altres construccions, situat dins els 

murs de la ciutat de Barcelona, davant l’atri de Sant Jaume 

apòstol, per tal que el posseeixi mentre visqui i a canvi de 2 


ACB, LA.I, n. 75, f. 38a-c. Rúbrica: «Carta de quibusdam domibus que sunt ante 

ianuam Sancti Yacobi». Interior recto: «n. 75» (Caresmar); «Anno Domini 1033» 

(S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus E: 7 línies. 


In Christi nomine. Ego Guadallus, sancte Sedis (ecclesie) 1 barchinonensis 

episcopus, una cum cuncta congregatione canonicorum 

meorum, donator sum tibi Reimundo levite. Quoniam invenitur in 

canonicis institutionibus ut licitum sit episcopis de rebus Ecclesie 

vel canonice honorare clericos, quos ad bonum prepositum viderint 

tendere, idcirco manifestum est quia prompto animo et prompta 

voluntate, nullius cogentis imperio nec suadentis ingenio, donamus 

tibi solarium cum curte et hedificiis ceteris, situm infra muros 

civitatis Barchinone, ante aulam Sancti Yacobi apostoli. Advenit huic 

nostre matris Ecclesie vel canonice ob collationem fidelium. Habet 

quippe terminum de parte ori-/ b entis in calle publico, de meridie 

similiter, de occiduo similiter in calle publico, de circio in domibus 

Oliba Mironis. Quantum iste affrontationes includunt sic donamus 

tibi: supra dictum solarium cum curte et hedificiis eius ceteris, cum 

exiis et regressiis eius, in eo, scilicet, modo et ordine: ut licitum


915 

sit tibi ea omnia meliorare et hedificare et tenere atque possidere 

omnibus diebus vite tue; et post obitum tuum remaneat uni clerico 

servienti Deo in nostra prescripta sede, illi, scilicet, cui tu testationem 

exinde feceris; post obitum quoque ipsius sit solidum iuris nostre 

matris Ecclesie vel Canonice, ut faciam aut faciat successor meus 

quod de aliis munificentiis huius Ecclesie vel canonice licitum est 

facere exinde. Quod si ego donator aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc donationem venero aut venerit ad inrumpendum, non 

hoc valeam aut valeat vendicare, sed componam aut componat tibi 

vel successori tuo supra dicta omnia in duplum, que tibi damus. 

Et insuper hec donatio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc VI kalendas ianuarii, anno III regni Henrici regis. 

+ Guadaldus, ac si indignus, gratia Dei episcopus, sss, + Guislibertus, 

levita, qui et vicescomes. + Raimundus archilevita +. S+ 

Ermemir levita. S+ Iohannes levita. S+ Compannus levita sss. S+ 

Stephanus levita. S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, 

qui hoc ob restaurationem canonice rei factum esse sciens subscripsit. 

Sss. Gocefredus presbiter. S+ Dalmatius sacer. S+ Miro levita. 

S+ Guilelmus levita. S+ Remundi clerici. S+ Senderedus presbiter 

sss. + Petrus Guilelmus. S+ @Remundus@ levita sss. S+ Guifredus 

levita. S+ Reimundus presbiter. Sss Ermengaudus presbiter. Iohannes 

levita sss. S+ Seniofredus presbiter. + Petrus / c levita. S+ Trasver 

presbiter. + Sigefredus levita. S+ Elias presbiter sss. 

Et nos supra scriptis canonicis accepimus ex parte predicti 

Remundi huius rei possessoris, mancusus duobus auri ad opus 

nostrum, quod dispensavimus in victum predicte canonice. 

S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, et sss 

sub die et anno prefixo. 

1. Expuntuat. 

500 

1034 gener 8 

Esteve i la seva muller Guisla empenyoren a Amat una peça de terra 

situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, 

al lloc anomenat Vilapicina, a causa d’un deute d’1 mancús d’or 

ceptí i un sester de forment de lucre, que retornaran a primers 

d’octubre, i d’un quartà d’ordi, que han de tornar la festa de Sant 

Feliu vinent.


ACB, perg. 1-1-1195. Original. Pergamí, 111 × 236 mm. Al verso: «Pignora» (s. XI); 

«CVIII» (s. XVI); «Antiquit. II 296»; «1034» (Mas). Caplletra «I»: 17 mm. 

ACB, LA.II, n. 296, f. 97b-c. Rúbrica: «Stephanus impigneravit Amado I peciam 

terre in Villapiscina, in terminio de Palomar». Inter columnas recto: «n. 296» 

(Caresmar). Exterior verso: «Anno Domini 1033» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Stefanus a et uxori mee Guisla femina 

inpignoratores b sumus tibi Amado. Manifestum est enim quia 

debitores sumus / 2 tibi mancuso I de auro cocto ceptis legiptime, c 

pensato ad penso legiptimo d sens enganno, et sestario I de optimo 

formento / 3 per suo lucro, et quarta I de ordeo per prestito ad tua 

mensura, unde tu nobis prestasti et nos manibus nostris accepimus. 

Et est manifestum. / 4 Propterea inpignoramus e tibi petia I de terra 

culta nostra propria. Quod abemus in territorio barchinonense, in 

parrochia Sancti An-/ 5 dree, in loco que dicunt Villapiscinna. Qui 

mihi advenit per genitorum meorum, et ad uxori mee per suum 

decimum sive per ullasque voces. / 6 Qui afrontad f iam dicta petia 

de terra de parte orientis in terra de Guadallo, de meridie in terra 

de Eroigio et de Geribertus presbiter, / 7 de occiduo un terra de 

Benutio g presbiter, de circi in terra de iam dicto Eroigio et Geribertus 

presbiter. Quantum in istas afrontationes h / 8 includunt, sic 

inpignoramus i tibi: iam dicta petia de terra culta tota ab integrum, 

cum exiis et regressiis earum, in / 9 tale conventum: quod in die 

quod erit kalendas octubris ista proxima ventura sic renderimus(mus) 

1 tibi iam dicto mancuso et sestario I / 10 de formento, 

et ad festa Sancti Felix ista proxima ventura sic rendamus tibi 2 

iam dicta quarta de ordeo. Et quando iam dicto / 11 debito totum 

abuerimus tibi persolutum, tu sic retde j nobis ista scriptura sine 

mora. Et si minime fecerimus et ad / 12 ipsos iam dictos placitos 

constitutos non abuerimus tibi persolutum iam dictos debitos, 

qomodo k supra scriptos sunt, tunc abeas / 13 plenam potestatem ista 

scriptura cum omnia petia de terra supra scripta adpreendere l et 

tenere, vindere, commutare m vel inalie-/ 14 nare, et omnia quod volueris 

facere, libera in Dei nomine abeas potestatem. Quod si nos 

inpignoratores n ad ullusque omo o qui contra hac / 15 ista carta inpignorationis 

p venerit pro inrumpendum aut ego venerimus, non hoc 

valead q vindicare, sed componad r aut / 16 componamus tibi iam dicta 

terra in duplo cum suam immeliorationem. Et in antea ista carta 

inpignorationis s stabilis, / 17 firma permaneat modo vel omnique 

tempore.


917 

Facta ista carta inpignoratione t VI idus genuarii, u anno III regni 

Enrici v / 18 regis. 

S+m Stefanus, w s+m Guisla femina, nos qui ista carta inpignoratione 

x fecimus et firmavimus / 19 et testes firmarique rogavimus. 

S+m Remundo. S+m Mirone. S+m Senfredus. 

/ 20 S+ Rechosindi presbiteri, qui ista carta inpignoratione y 

scripsi et sss. 

1. Segueix -mus repetit. 2. Escrit sobre l’abreviatura de vobis. 

LA. a. Stephanus. b. impignoratores. c. legitime. d. legitimo. 

e. impignoramus. f. affrontat. g. Bonucio. h. affrontationes. i. impignoramus. 

j. redde. k. quomodo. l. adprehendere. m. comutare. 

n. impignoratores. o. homo. p. impignorationis. q. valeat. r. componat. 

s. impignorationis. t. impignoratione. u. ianuarii. v. Henrici. 

w. Stephanus. x. impignoratione. y. impignoratione. 

501 

1034 gener 22 

Bonuç ven a Arnau un alou consistent en terres, vinyes, cases amb 

sagrers i l’església de Santa Eulàlia de Mèrida, situat al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu de Palomar, 

al lloc de Vilapicina, a canvi de 28 mancusos d’or, tres 

sesters d’ordi, cinc mitgeres de forment i 4 mancusos vells 

d’Hispània. 

ACB, LA.II, n. 229, f. 79c-d. Rúbrica: «Carta Bonucii de ecclesia Sancte Eulalie 

quam vendidit Arnallo de Orta». Exterior verso: «n. 229» (Caresmar). Inter 

columnas verso: «Anno Domini 1033» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus 

F: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonutio venditor sum tibi Arnallo. Per 

hanc scripturam venditionis mee vendo tibi alaudem meum proprium, 

id sunt, terras et vineas et domos cum sacrariis et ipsam ecclesiam 

Sancte Eulalie Merite. Que abeo in territorio barchinonense, in 

parrochia Sancti Andree de Palumbare, in loco que dicunt Villepiscine. 

Advenit mihi per comparationem et comutationem quam feci cum 

Teberto de Orta. Affrontat iam dicta omnia a parte orientis in strata 

publica, a meridie in via qua itur ad Orta, ab occiduo in terris et 

in domibus de Guadallo, a circio in terris et vineis Ricosindo et 

in puteum Montedellus et in superiori margine longior ad ipsam 

Tonnam et in terris et vineis de Goltredo et eredibus suis. Quantum


iste affrontationes includunt, sic vendo tibi: iam dicta omnia, toto 

ab integre, simul cum exiis et regressiis earum, in aderato et definito 

precio mancusos XXVIII de bono auro cocto legitime pensatos et 

sesterios III ordei et migeres V de formento et mancusos IIII veteres 

de Ispania. Quos tu emptor precium mihi dedisti et ego evidenter 

a te accepi. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, que ego 

tibi vendo, de meo iure in tuum trado dominio et potestate, ad tuum 

plenissimum proprium, ut facias quod volueris libera in Dei nomine 

abeas plenam po-/ d testatem. Quod si ego venditor aut aliquis homo 

utriusque sexus qui contra ista vindicione venero aut venerit ad 

inrumpendum, nil valeat, sed compono aut componat tibi omnia 

in duplo cum sua melioratione. Et insuper ista vinditio firma maneat 

in perpetuum. 

Actum est hoc XI kalendas februarii, anno III regni Enrici regis. 

+ Bonutio, ego qui ista vinditione feci et firmavi et testes 


S+ Geribertus sacer, s+ Ervigio, s+ Bernardus, nos hoc supra 

confirmamus, sicut scriptum est. 

S+ Primus. S+ Guitardus Cusca. S+ Sinner. S+ Mir Rosso. S+ 

Reimundus Tetberti. S+ Isarnus Tetberti. 

S+ Seniofredus presbiter, qui hoc scripsit sub die et anno quo 

supra. 

502 

1034 març 9 

Odí i la seva muller Gerberga venen a Miró, levita, i al seu germà 

Bernat una peça de terra franca situada al comtat de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Pere de Reixac, sota la Calçada, a canvi 

d’1 mancús i un quartà d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 662, f. 212c-d. Rúbrica: «De I petia terre subtus ipsa calciata». 

Exterior verso: «n. 662» (Caresmar); «Anno Domini 1033» (S. XVIII). Caplletra «I» 

ornamentada, tipus zoomòrfic, en forma d’ocell: 24 línies. 


In nomine Domini. Ego Odino et uxor mea Cheriberga vinditores 

sumus vobis Mirone levita et fratri suo Bernardo, emptores. 

Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus vobis petia I de terra 

francha. Quod abemus in comitatu Barchinona, in parrochia Sancti 

Petri Rexac, subtus ipsa calciata. Et advenit mihi ad me Odino per 

comparatione et ad uxor mea per comparatione et per genitori sive


919 

per omnesque voces. Et affrontat ipsa terra de parte orientis in 

terra de Bonifilii presbiter, et de meridie in terra de Vidalo vel uxor 

sua, et de occiduo in ipsa calciata, et de circii in terra de nos emptores 

vel de nostros eredes. Quantum infra istas affrontationes 

includunt, sic vindimus vobis: ipsa terra ab integre, cum exiis et 

regressiis earum, in propter precium mancusum unum et quarta 

I de ordio, quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta terra, que nos vobis vindimus, de nostro iure 1 

in vestram tradimus dominio et potestatem a proprio. Quod si nos 

vinditores aut ullusque homo qui contra hanc ista vinditione venerit 

pro inrumpendum aut nos venerimus, componat aut componamus 

vobis ipsa terra in duplo cum sua inmelioratione. Et in 

antea ista vinditione firma et stabilis permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista carta vinditione VII idus marcii, anno III regni 

Henrici rege. 

Si+num Odino, si+num Cheriberga femina, nos qui ista 


Si+num Estrader. / d Si+num Vidalo. Si+num Guilelmo. 


1. Sota la e hi ha una o. 

503 

1034 març 21 

Ervigi i la seva muller Olàlia empenyoren a Engúncia diverses cases, 

terra i vinyes situades al comtat de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Pere de Reixac, per un deute que tenen amb ella de tres 

aimines i una quartera d’ordi, a condició que si satisfan el deute 

abans de la festa de Sant Feliu de Girona, Engúncia els retornarà 

aquesta escriptura, en cas contrari, la penyora passaria 

a mans d’Engúncia. 

ACB, LA.II, n. 623, f. 203a-b. Rúbrica: «Pignus Enguncie in villa Rexag». Interior 

recto: «CVI» (S. XIII-XIV); «n. 623» (Caresmar). Exterior recto: «Anno Domini 1033» 

(S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus F: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Ervigio et uxor mea Olalia femina 

impignoratores sumus tibi Enguncia femina. Manifestum est enim 

quia debitores sumus tibi eminas III et quartera I de ordio, quod


tu nobis prestasti. Et est Manifestum. Propterea impignoramus tibi 

casas cum curte, solos et superpositos, ostios et ianuas et cigas et 

clausas de terra qui sunt in circuitu super via et subtus via, et 

arboribus qui infra sunt diversisque generibus et vitis. Quod habemus 

in comitatu Barchinona, in parrochia Sancti Petri Rexac, in 

ipsa villa. Et advenit mihi ad me Ervigio per vocem uxori mee et 

ad me Olalia per ienitores mei sive per omnesque voces. Et affrontat 

hec omnia de orient in terra de Domenico vel eres sive de Olalia 

femina vel filias suas, et de meridie in terra de Sancti Michaelis 

Barchinona vel filias qui fuerunt de Igiga, et de occiduo in via vel 

in torrent que vocant Arreguza, et de circii in vias qui pergit ubique 

sive in terra de Ballomara vel filiis suis. Quantum infra istas 

affrontationes includunt, sic impignoramus tibi: ipsa supra scripta 

ab integre, cum exiis et regressiis earum, in ea ratione ut nos teneamus 

per tuum beneficium usque ad festa Sancti Felicis Ierunda. 

Quod si nos tibi persolverimus eminas IIII et quartera I de ordio 

ad isto termine constituto, et tu rendere ad nos ista scriptura sine 

mora. Et si minime fecerimus et tibi non persolserimus ad tuum 

placitum, tunc abeas plenam potestatem ipsa hec omnia, quod 

superius resonat, aprehendere, vindere, donare, omnia quod volueris 

facere libera in Dei nomine abeas plenam potestatem. Quod si nos 

impignoratores ullusque homo qui contra hac ista impignoratione 

venerit pro inrumpendum aut nos venerimus, componat aut 

componamus tibi prefata omnia in duplo cum sua / b immelioratione. 

Et in antea ista impignoracione firma et stabilis permaneat modo 


Facta impignoratione XII kalendas aprilii, anno III regni 

Henrici rege. 

S+num Ervigio, s+num Olalia femina, nos qui ista impignoracione 


S+num Gonmar monacus. S+num Galindo. S+num Reimundo. 


504 

1034 març 26 

Testament sacramental de Reciverga, en què fa deixes als seus parents, 

a persones tant laiques com eclesiàstiques, a l’església de 

Sant Salvador de les Gunyoles i a la Canònica de Barcelona.


921 


doblegat en plecs; presenta mutilacions en la seva part superior que dificulten 

la lectura de les dues primeres ratlles. Al verso: «Testamentum Reciverge femine» 

(S. XIII-XIV); «Mitja Escala / Armari 3 / n. 1397»; «(Num...1125, ratllat)» (S. XVIII). 

Caplletra «C»: ±12 mm. 

Co[ndi]tiones sacramentorum ad [quarum o]rdinatione [espai 

en blanc: ±12] Trasoarius presbiter et Bonofilio clerici et iudicis / 2 

et in presentia Bomparus sacer et Petri Orutii et Stefanus levita et 

Guadallus Orutii et Elias sacer et Mi-/ 3 ro levita et aliorum multorum 

bonorum hominum qui ibidem aderant. Testificant testes prolati 

quas proferunt, / 4 id est, Gaucefredus sacer, custus Dei aecclesie 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis barchinonensis, et Aethius 

Audegarius / 5 et Ermengaudus Orutii, in faciem de supra dicto 

sacerdote vel iudice, ad conprobandam causam helemosinariam / 6 de 

condam feminam nomine Reciverga. Hec sunt nomina testium qui 

hoc testificant sicuti et iurant, id est, / 7 Reimundus Gilelmi et Olibane 

David. 

Iurandi autem dicimus in primis per Deum Patrem omnipotentem 

et per Ihesum / 8 Christum, filium eius, Sanctumque Spiritum, 

qui est in Trinitate unus et verus Deus, et per hunc locum 

venerationis Sancte Columbe / 9 virginis, cuius altare est consecratus 

infra predicte Sedis barchinonensis Sancte Crucis Sancteque Eulalie, 

supra cuius / 10 sacrosancto altario has conditiones manibus nostris 

continemus vel iurando contangimus, quia nos supra / 11 scripti testes 

bene scimus et in veritate sapemus, de presente eramus, occulis 

nostris vidimus et aures nostras audi-/ 12 vimus ad ea ora quando 

iacebat condam Reciverga femina in sua egritudine, unde obiit. Sic, 

nobis videntibus, / 13 manu propria corroboravit suum testamentum, 

ut firmitatem obtineret. Et per eum precepit Gaucefredus sacer / 14 

et Aethiani 1 Audegarii et Ermengaudus Orutii ut, si de ipsa egritudine 

mortua fuisse, sicut et fuit, plenam / 15 potestatem habuissent 

ad distribuere omnem suam facultatem, quemadmodum eis ordinavit 

per suum testamentum, quod illa / 16 ante se scribere iussit vel 

firmavit. In primis iussit de suas vacas dare ad ipsa Cannonica 

predicte Sedis unam. / 17 Et ad Gaucefredus sacer, elemosinarius, 

aliam. Et ad Reimundus, filiolo suo, aliam. Et ad Ermesindus presbiter, 

propter debitum / 18 quod illi debebat et pro redemptionem 

anime sue, aliam. Alias qui remansissent, pro anima sua. Et ad novo 

veniente de pane / 19 vel vino, quod Deus dedisset, sua portione pro 

anima sua et ipso pretio de suo 2 cubo, quod habuisset 3 in Cegonnolas, 

iussit dare / 20 in opera de Sancti Salvatoris qui ibidem est.


Et ipso pretio de 4 sua tonna, quod habebat in Barchinona, iussit 

dare pro anima sua. 5 / 21 \Et pretium de ipso cubo de Rosedo concessit 

pro anima sua/. Et sua hereditate, quod habebat 6 in mansiones de 

Barchinona, concessit eam ad Raimundo Gilelmi et ad Lobeta, sorori 

sua, / 22 cum modiata (e) 7 una de vinea de Torcularios et cum tertia 

parte de sua hereditate de alodium quod habebat in Bagneolis. / 23 

Et concessit ad nepotos suos, id est, Bernardum et Ermengaudum, 

filiis sorori sua Ledgarda, sua portione quod habebat / 24 in mansiones 

de Torcularios cum medietatem de terras (et vineas) 8 quod ibi habebat, 

tam de heremas quam de cultas. Aliam / 25 medietatem quod 

remansisset cum sua hereditate de ipsas vineas iussit eas vindere 

et ipso pretio pro anima sua. Et 9 de suum / 26 alodem, quod remanebat 

in Bagneolis, iussit dare ad Aetius et ad sororem suam Ledgardam 

ipsam medietatem cum sua portione / 27 de ipsas casulas et curtes, 

ut fecissent illi cantare XL missas pro anima sua. Alia medietate 

de ipso alodio quod remansisset, / 28 concessit eam ad Iohannes 

Guitardus, ut fecissent illi cantare XL missas pro anima sua. Et 

concessit ad Lobeta supra / 29 dicta suos drapos laneos cum suo 

tapeto et cum sua trugia. Et ipsa sua portione de ferragenals, quod 

habebat / 30 in Barchinona, iussit eos vindere ad Ethius Audegarius 

et ipso pretio iussit illum dari pro anima sua. Alium suum avere, 

/ 31 mobilem vel inmobilem, iussit dare pro anima sua. Et cum hec 

omnia ordinavit, adhuc loquella plena et memoria / 32 integra, sic 

migravit de hoc seculo in mense martii in qua hodie summus. Et 

nos tutores qui et helemosinarii / 33 sic iuramus in omnia et in omnibus 

in quantum isti testes hic testificaverunt in isto iuditio verum 

est. Et nulla / 34 fraus nec ullo malo ingenio hic inpressa non est, 

set secundum suam voluntatem et ordinem est factus vel heditus. 

Et ea / 35 quae dicimus nos testes recte et veraciter testificamus atque 

iuramus per super hanc nixum iuramentum in Domino. 

/ 36 Late conditiones VII kalendas aprilis, anno III regni Henrici 

regis. 

*Gocefredus presbiter*, / 37 s+num Aethius Audegarius, *s+ Ermengaudus 

+*, nos helemosinarii summus et hunc iusiurandum 

/ 38 iuramus. 

S+num Raimundus Gilelmi, s+num Olibane David, nos testes 

summus et has 10 conditiones / 39 fideliter iuramus in Domino. 

*S+ Trasuer presbiter*, *s+ Petrus*, s+num Guadallus, / 40 *s+ 

Bomparus presbiter*, *s+ Miro levita*, / 41 *s+ Stephanus levita*, *s+ 

Elias presbiter ss*, / 42 isti presentiales fuerunt.


923 

/ 43 *S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis*. 

/ 44 S+num Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, 

cum litteras super positas in linea XXI ubi dicit / 45 «ipso cubo de 

Rosedo» et fusas in linea XXIIII, et ss sub die et anno prefixo. 

1. Sota la segona a hi ha una u. 2. A sota es llegeix meo amb la e mig 

esborrada. 3. Sota ui es llegeix eo. 4. Sota la e hi ha una a. 5. A continuació 

hi ha un senyal que indica la posició del sotascrit, malgrat que l’escrivent parli de 

sobreescrit. 6. Sota la segona b hi ha una o. 7. Afegida i mig esborrada. 8. et 

vineas ratllat. 9. Sota la E hi ha una A. 10. Sota la s hi ha una c. 

1034 abril 4 

505 

Raquel ven a Baldric una peça de terra cultivada, situada al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, prop de la casa 

de Sant Andreu, pel preu de 2 mancusos d’or menys una quarta 

part de mancús. 

ACB. perg. 1-1-1196. Original. Pergamí, 123 × 258 mm. Al verso: «Nil pro cap» 

(S. XVII); «1034» (Mas); «Antiquitatum II, 132» (Mas). Caplletra «I» ornamentada: 

4 línies. 

ACB, LA.II, n. 132, f. 50a-b. Rúbrica: «Item de eodem» [n. 131]. Interior recto: 

«n. 132» (Caresmar). Exterior recto: «anno Domini 1033»; «Nam hic Ingelric vulgo 

latine videtur dictus Enrici qui cepit regnare anno Domini 1033» (S. XVIII). Caplletra 

«I» ornamentada, tipus I: 4 línies. 


In nomine Domini. Ego Richelle femina vinditrice sum tibi 

Baldrigus, emptore. Per hac scriptura vinditionis mee / 2 vendo tibi 

petia I de terra culta mea propria. Quod abeo in territorio barchinonense, 

in parrochia Sancti Andree / 3 in loco que dicunt prope 

domum Sancti Andree, iuxta ipso suo alaude. Qui mihi advenit per 

genitorum meorum sive per ul-/ 4 lasque voces. Qui afrontad a iam 

dicta petia de terra culta de orientis in ipso semitario que pergit 

ad Sancti Andree et ad / 5 mansione de Iohane et abet dextros XXIII, 

de meridie in margine de Sancti Andree et abet dextros XXXIII, 

/ 6 de occiduo in terra de Benutio presbiter et abet dextros XVIII, 

de circi in torrente qui currit per tempus pluviarum b / 7 et abet dextros 

XXXIIII. Quantum in istas quatuor afrontationes c includunt, sic 

vendo tibi: iam dicta petia de terra, / 8 tota ab integrum, cum exiis 

et regressiis earum, in propter pretio d mancusos II de auro cocto 

amoris aut iaharis aut cep-/ 9 tis, minus quarta de mancuso I, 

legiptime e pensatos sens enganno. Et ego Richelle femina iam dicta


pro ereditate / 10 de sorori mea Blanka, f que illa abet ibi, sic fatiog ad illa in alio, loco ubi melius viderimus, pares meritum. Et nichil 

/ 11 exinde aput te emptore de ipso pretioh non remansi. Et est 

manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod superius resso- 

/ 12nad, i de meo iure in tuo trado dominio et potestatem ad tuum 

proprium. Quod si me vinditrice ad ullusque omoj qui contra / 13 

hac ista carta venditione venerit pro inrumpendum aut ego venero, 

non hoc valeadk vendicare, set componadl / 14 aut componam tibi 

iam dicta terra in duplo cum suam immeliorationem. Et in antea 

ista carta vinditione stabilis fir-/ 15ma permaneadm modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista carta venditione II nonas aprili, anno III regnantem 

Ingelrig / 16 rege. 

S+num Richelle femina, qui ista venditione feci et firmavi et 

testes firmarique rogavi. 

S+num / 17 Blankan femina, qui in ista venditione constiao sum. 

S+num Sinner. S+num Bernardi. S+num Benutio. p 

/ 18 S+Rechosindi presbiteri, qui ista carta venditione scripsi et 

sss. 

LA. a. affrontat. b. Segueix de occiduo. c. affrontationes. d. precio. 

e. legitime. f. Blancha. g. facio. h. precio. i. resonat. 

j. homo. k. valeat. l. componat. m. permaneat. n. Blanka. o. conscia. 

p. Benucio. 

506 

1034 abril 9 

Trasoad i la seva muller Raquel venen a Seniol i a la seva muller Agio 

quatre heretats que foren dels seus germans, situades al comtat 

de Barcelona, al terme d’Agudells, a Valdeleds, a canvi de dos 

sesters d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 110, f. 40b-c. Rúbrica: «Senuillus emit IIII or hereditates apud 

Valdelets, in termino Acutellis». Exterior verso: «n. 110» (Caresmar). Exterior recto: 

«Anno Domini 1033» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus F: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Trasuado et uxori mea Richilde femina 

vinditores sumus vobis Senuildus et uxori tue Agio femina, emptores. 

Per hac scriptura vinditionis nostre vindimus vobis ipsas quatuor 

nostras hereditates qui fuerunt de fratres meos, id sunt, in ipso bosco


925 

cum arboribus que infra sunt, cultum vel heremum. Que est hec 

omnia in comitato barchinonense, in terminio de Acutellos, in locum 

que dicunt Val de Leds. Advenit nobis per comparatione et per 

comutatione et per decimum sive per omnesque voces. Affrontat hec 

omnia de circi in bosco de filiis Leds, de aquilonis in terra de vos 

emptores, de meridie in terra de Ermenardo et de Guinedelle et de 

Bellus, de occiduo in terra et in boscho de vos emptores. Quantum 

istas affrontaciones includunt, sic vindimus vobis: predicta omnia, 

totum ab integre, cum exiis et regressiis earum, in propter precium 

sestarios II de ordeo placibile. Quod vos emptores precium nobis 

dedistis et nos venditores ad presens manibus nostris recepimus. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos (que nos) 1 vobis 

vendimus, de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem 

ab omni integritate, ut quicquid exinde facere vel iudicare volueritis 

libera in Dei nomine habeatis plenam potestatem, ad vestrum proprium. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hac 

vinditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set 

componat aut componamus vobis prefata omnia in duplo cum 

omnem suam immelioratione. Et in antea ista vinditio firma permaneat 


Facta vinditione V idus aprilis, anno III regnante Henrici 

regis. 

S+m Tras-/uado, s+m Richilde femina, nos qui ista vinditione 

fecimus et firmare ro-/ c gavimus. 

S+num Vivas. S+num alio Senuillo, filium Igiga. S+num Ermemir. 

S+ Bonucio levita. 

S+ Galindus levita, qui hec scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

1. Repetit. 

507 

1034 abril 20 

Bonuç i la seva muller Quília venen a Odí i a la seva muller Gerberga 

la meitat d’una cort i la terra que hi ha al seu voltant, situat 

tot al comtat de Barcelona, al terme de Sant Pere de Reixac, sota 

la Calçada, pel preu de tres mancusos i mig. 

ACB, LA.II, n. 688, f. 219a-b. Rúbrica: «De Rexag». Interior recto: «[CL]XXI» (S. 

XIII-XIV); «n. 688» (Caresmar). Exterior recto: «Anno Domini 1033» (S. XVIII). Caplletra 

«I» ornamentada, tipus B: 12 línies.



In nomine Domini. Ego Bonucio et uxor mea Chillia vinditores 

sumus vobis Odino et uxori mea Cheriberga, emptores. Per hanc 

scriptura vinditionis nostre vindimus vobis ipsa medietate de ipsa 

cort vel terra, qui est in circuitu in duos locos. Quod abemus in comitatu 

Barchinona vel in termine Sancti Petri Rexag, subtus ipsa 

calciata. Et advenit mihi ad me Bonucio per genitores meos vel per 

comparatione, et ad uxor mea per suum decimum vel per nostrasque 

voces. Et affrontat ipsa medietate de ipsa calciata (calciata) 1 

corte vel terra qui est in circuitu de parte orientis in terra de Ballomara 

vel filias qui fuerunt de Igiga, et de meridie in terra de Lobeto 

vel uxor sua et de occiduo in via qui pergit a Barchinona, et de circii 

in via qui pergit per ipsa cort de filias qui fuerunt de Igiga vel in 

terra. Quantum infra istas IIIIor affrontaciones includunt, sic vindimus 

vobis: ipsa cort cum ipsa nostra ereditate de ipsa terra, quantum 

ibi abemus vel hereditare debemus, ab integre, cum exiis et regressiis 

earum, in propter precium manchusus III et medio, quod manibus 

nostris rece-/ bpimus. Et est manifestum. Quem vero predicta terra cum 

ipsa cort, que nos vobis vindimus, de nostro iure2 in vestro tradimus 

dominio et potestatem a proprio. Quod si nos vinditores aut ullusque 

homo qui contra hanc ista vinditione venerit pro inrumpendum aut 

nos venerimus, componant aut componamus vobis prefata omnia in 

duplo cum sua immelioratione. Et in antea ista vinditione firma et 

stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta carta vinditione XII kalendas madii, anno III regni Henrici 

rege. 

Si+num Bonucio, si+num Chillia, nos qui ista vindicione vel 

carta fecimus, firmavimus et rogavimus firmare. 

Si+num Guilelmo. Si+num Sendredo. Si+num Isarno. Sss Bonusfilius 

presbiter, qui istos signos supra nominatos impressi. 

S+ Bonifilii, qui hec scripsit die et anno quod supra. 

1. Subratllat. 2. Sota la e hi ha una o. 

508 

1034 abril 20 

Joan, fill d’Oruç, i la seva muller Guisla venen a Guitard, fill de Bernat, 

i a la seva muller Sança cases amb corrals, la terra que hi ha 

al seu voltant, arbres i un pou, tot situat al territori de Barcelona,


927 

al terme d’Esplugues (Espedicula?) i de Torres, pel preu de 2 

mancusos d’or pur i fi. 


zones amb la tinta molt esvanida i taques que en dificulten la lectura. Al verso: 

«Terras et vineas et solos et curtes» (S. XIII-XIV); «Num...2126» (S. XVIII); «Diversorum 

A 2126» (Mas). Caplletra «I» ornamentada: 39 mm. 

In nomine Domini. Ego Ioan, filio Orucio, et uxor mea Guisla 

femina vinditores sumus vobis Vitardus, filio Bernardus, et uxor mea 

Sancia femina, emtores. Per hanc / 2 scriptura vindiccionis nostre 

vindimus vobis ksas cum curtes, cum solos et suprapositos, et 

terra qui est in circuitum, et foveas et puteum et arboribus, nostrum 

proprium. Quod abemus / 3 in territorio Barcinona, in terminio de 

Espedicula vel de Turres. Qui mihi advenit ad me Ioan per mea 

comparacione, et ad me Wsla femina per meum decimum aut 

per quecum-/ 4 que voces. Qui afrontat ipsa omnia de parte circii in 

terra de Riculfo, de aquilonis in torrente vacuum, de meridie in estrada 

publica, de occiduo in terra de nos comparatores. / 5 Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic nos vindimus a vobis: ipsas ksas 

et curtes et terra qui ibidem est ab integre, simul cum exiis et regresiis 

suis, in propter precium / 6 mancusos II de auro cocto et 

mundo. Et nichil exinde de ipso precio non remansit. Est manifestum. 

Quod vero predicta omnia de nostro iure in vestro tradimus dominio 

et potesta-/ 7 tem, ab omni integritate, ad vestrum plenissimum 

proprium. Quod si nos vinditores aut aliquis vivens ommo qui 

contram ista carta vindiccione venerit pro inrumpendum, / 8 non hoc 

valeat vindicare, set conpono aut conponamus vobis ipsa omnia in 

duplo cum suam inmelioracione. Et in antea ista carta vindicione 

firma et stabilis perma-/ 9 net omnique tempore. 

Facta carta vindiccione XII kalendas madias, anno III regnante 

Engelrici rex. 

S+ Ioan, s+ Guisla femina, qui ista carta vindiccione / 10 fecimus 

et firmamus et firmare rogavimus. 

S+ Felix. S+ Amadus. *S+ Guifre sacer*. 

/ 11 S+ Ansulfus sacer exoravit ss die et anno prefixo. 

509 

1034 abril 24 

Sunifred, gramàtic, dóna a Sunifred, prevere, una peça de terra i una 

vinya situades al territori de Barcelona, a Terrers Blancs, a Santa


Cecília, com a feu perquè les exploti mentre visqui, però no les 

pot vendre, empenyorar ni alienar. 

ACB, LA.II, n. 19, f. 6c-d. Rúbrica: «Carta de Terreriis Albis apud Sanctam 

Ceciliam». Exterior verso: «XIX» (S. XIII-XIV); «n. 19» (Caresmar). Interior verso: 

«Anno Domini 1033» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus B: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Seniofredus grammaticus donator 

sum tibi Seniofredo presbitero. Manifestum est enim quia dono tibi 

terram et vineam Sancti Michaelis. Quod habeo in territorio barchinonensi, 

in Terrarios Albos, ad Sanctam Ceciliam. Affrontat namque 

prefata omnia de parte circi in vinea de Borrello, de aquilone 

similiter vel in terra Aicioni vel in torrente, de meridie in domo 

Sancte Cecilie, de occiduo in terra Sancte Eulalie barchinonensis 

et in terra Ermofredis. Quantum iste affrontationes includunt, sic 

dono tibi: predicta omnia in tali videlicet ratione: ut in diebus vite 

mee teneas et possideas supra dictam terram et vineam et exfructes, 

et ut non sit tibi licitum supra dicta omnia vendere nec obpignorare 

nec ullo modo inalienare. Quod si ego donator, qui supra dicta omnia 

dono tibi per fevum, aut aliquis homo utriusque sexus contra 

hoc venerimus ad inrumpendum, non hoc valeamus vendicare, set 

componamus tibi supra dictam terram in duplum. Et in antea ista 

donatio, sicut superius scriptum est, firma permaneat. 

Actum est hoc VIII / d kalendas madii, anno III regni Henrici 

regis. 

+ Sigefredus levita, qui hoc fecit et firmare rogavit. 

S+ Guilabertus levita. S+ Ermemiri. S+ Sanlani. 

S+ Remundi clerici, qui hoc scripsit et die et anno quo supra 

sss huius rei testis. 

510 

1034 maig 25 

Vidal, clergue, i la seva dona Igol venen a Domnuç i la seva dona 

Emma unes terres al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme 

de Martorelles, al lloc de les Comes, pel preu de 10 mancusos 

d’or. 

ACB, perg. 1-2-749. Original. Pergamí, 110 × 364 mm. Al verso: «Est vendicio 

quorundam domorum que sunt a Martoreies» (S. XIV); «1034»; «1-2-749» (JB). 

La indicació del text afegit no correspon ni a la línia 4 ni a la 11, com diu l’escrivà 

en la subscripció. Caplletra «I»: 9 mm.


929 

In nomine Domini. Ego Vidal clericus et uxori mea Igol femina 

vinditories sumus vobis Donucio et uxori sue Emo femina, emtores. 

Per hac scriptua vendicionis nos-/ 2 tre vindimus vobis terras nostras 

propias et vineas, /cultas vel ermas, cum egresios et regresios qui 

infra sunt\. Que habemus in chomitato Barchinonensi in Vallense, 

in terminio de Marturilias Soterioras, in ipsas / 3 Comas. Et avenit 

nobis per nostra comparacione sive per quacumque voces. Et 

affrontat ipsas terras et vineas de orient in terras et vineas de nos 

compara-/ 4 tores, de meridie in ipso torren qui discurrit per tempus 

pluviarum, de occiduo similiter et in vineas de Guifred, de circii 

in simitario qui vadit at ipso Va-/ 5 lar. Et in alio loco, pecia una de 

vinea que affrontat de orient in vinea de Gondebal, de meridie in 

vineas de Sancti Fausti, de occiduo in vinea de Guifred et de / 6 

Gondebal, de circii in vinea de Sesoia vel filis suis. Quantu in istas 

(as) 1 totas affrontaciones includunt, 2 sic vindimus vobis: ipsa hec 

omnia supra scripta, totum ab integre, / 7 in propter precium mancusios 

X de auro. Et nichilque de ipso precie aput te emtores non 

remansit. Est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que nos 

vobis vindi\mus/, / 8 de nostro iuramus in vestro tradimus dominio 

et potestatem a vestrum proprium. Quod si nos vinditores aut 

ullusque homo qui ista vindicione inrumpere volu-/ 9 (lu)erit, 3 non hoc 

valeat vindicare, set componam aut componam vobis in duplo cum 

omni sua inmelioracione. Et in antea ista vindicione fir-/ 10 ma permaneat 

homnique tempore. 

Facta ista vindicione VIII kalendas iunii, anno III cio regnante 

Enrici rege. 

S+num Vidal clericus, s+num / 11 Igol femina, nos qui ista 


/ 12 S+num Salamo. S+num Benucio. S+num Odoni. S+num 

Guifred, / 13 S+num Longolard. *S+ Vivas levita sss*. 

/ 14 S+ Vidal clericus scrips cum literas super positas in verso 

IIII sive in undecimo, ubi dicit «teras et vineas cultas et ermas», 


1. as esborrat. 2. La l sembla una k. 3. lu repetit. 

511 

1034 juny 8 

Iozfret ven a Llobató una peça petita de terra, situada prop de l’església 

de Sant Vicenç de Vilalba, pel preu d’1 mancús d’or.


ACB, perg. 1-4-101. Original. Pergamí, 137 × 201 mm. Al verso: «Vilalba»; 

«Regnante Ancirici regi»; «Extravagantium»; «LII» (S. XIII-XIV); «Saeculi XI» (S. 

XVIII); «1034» (Mas). Caplletra «I»: 23 mm. 

In nomine Domini. Ego Iozfret vinditor sum tibi Lobatone, 

emtore. Per hac scriptura vindicionis mee / 2 vindo tibi peciola I 

de terra francha 1 mea propria, qui est prope domu[m] Sancti 

Vincenti de Villa Alba, / 3 qui mihi advenit per mea compara 

sive per ullaque voce. Affrontat ipsa pecia de terra francha / 4 de 

parte orientis in terra de Iozfredi vinditor, de meridie in terra de 

me emtore, de occiduo 2 / 5 similiter, de circi in ipsas kasas de iam 

dicto Lobatone. Quantum infra istas quatuor / 6 affrontaciones 

includunt, sic vindo tibi: ipsa terra francha, totum ab integrum, 

cum exios / 7 et regressios earum, a proprio, in precium mancoso 

I de auro. Et est manifestum. Quem / 8 vero predicta ipsa terra 

franca, 3 que ego tibi vindo, de meo iure tuo trado dominio / 9 et 

potestate, ab omni integritate. Quod si me vinditore aut ullusque 

hom[o] / 10 vivens qui contra hac ista vindicione venerit pro 

inrumpendum, non oc 4 valeat vindicare, / 11 set componat aut 

componam tibi ipsa terra in vinculo, in duplo cum omnem suam 

inmeliora-/ 12 cione. Et in antea ista vindicione firma permaneat 


/ 13 Facta ista vindicione VI idus iunii, anno III regnante 

Ançerigo rege. 

/ 14 Sig+num Iozfredi, qui ista vindicione fecit et firmare 

rogavi. 

/ 15 Sig+num Bernardo Gischafredi. Sig+num Seniofredi Sonegelle. 

/ 16 *Ss Helias presbiter*. 

/ 17 Ss Guilihelmus sacer, qui ista vindicione scripsit et sub die 


1. Sota la n hi ha una i. 2. Sota occiduo, mig esborrat, hi ha circi. 3. Abreviatura 

supèrflua. 4. Abreviatura supèrflua. 

512 

1034 juny 13 

Guadall Miró, de les Gunyoles, i el seu germà Ermengol, fills del difunt 

Miró, venen a Ermengol Oruç, fill del difunt Oruç, un alou 

amb cases i corts en tres llocs diferents, i cinc mujades de vinya, 

una parellada amb terra i aigua, situat tot al comtat de 

Barcelona, al Penedès, a la parròquia de Sant Miquel d’Olèrdola,


931 

a les Gunyoles, al lloc anomenat Pozol, pel preu de 3 unces 

d’or. 

ACB, LA.IV, n. 446, f. 192a-b. Rúbrica: «Emit Ermengaudus Orucii domos et V 

modiatas vinearum et I pareliatam terre». Interior recto: «V» (S. XIII-XIV); «n. 446» 

(Caresmar). Caplletra «I» ornamentada, tipus D: 19 línies. 


In nomine Domini. Ego domno Guadallo una cum fratre meo 

Ermengodii, filiis condam Mironis, nos pariter in unum, vinditores 

sumus tibi Ermengaudii, filium condam Aurutio, iudice, emptore. 

Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus tibi aulodium 

nostrum proprium, id sunt, casas et curtes in tribus locis non longe 

set prope, cum modiatas V de vineas et amplius, cum arboribus 

glandiferis vel pomiferis diversisque generis, cum pariliata de 

terra culta vel erma et amplius, cum aquas vel aquarum, nostrum 

proprium. Quod abemus in comitatum barchinonense, in Penitense, 

in parrochia Sancti Michaelis de Olerdola, in Cegonoles, in 

loco que dicunt ad ipso Pozol. Affrontat prephata omnia de circi 

in via et in terra de Erviz vel in vineas de Elliards et de Enego, 

de aquilonis in istrada sive in terra de nos vinditores, de meridie 

in terra de nos vinditores vel in ipso Pozol, de occiduo in torrent 

vel in casa de Guadamir sive en terra de Sugner. Quantum infra 

istas affrontationes includunt, sic vindimus tibi: prephata omnia, 

totum ab integre, sicut superius resonat, cum exiis et regressiis 

earum, ad tuum plenissimum proprium, in propter precium uncias 

III de auro cocto gafarinos aut cetinos legitime pensatas, quod 

tu nobis dedisti et nos manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que nos tibi vindimus, de 

nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, ab omni integritate, 

ut quidquid exinde vel iudicare volueris, liberam in Dei 

nomine abeas plenam (s) 1 potestatem. Quod si / b nos vinditores 

aut ullusque homo utriusque sexus contra hanc ista vinditione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat 

aut componamus tibi prefata omnia in duplo cum omne immelioratione. 

Et in antea ista vinditione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta ista carta vinditione idus iunii, anno III regnante Henrici 

regis. 

S+num Guadal, s+num Ermengaudii, nos qui ista vinditione 

facimus et firmamus et testes firmare rogamus. 

S+num Eccio. S+num Remundo. S+num Gitardus.


S+ Ermesindus sacer scripsit cum litteras cundennatas in verso 

VII o sive super positas in verso VIII, die et anno quod supra. 

1. s expuntuada. 


513 

Guadall Miró, de les Gunyoles, ven a Ermengol Oruç unes cases i corts 

en tres llocs molt propers entre si, a més de cinc mujades de 

vinya, amb boscos d’alzines i arbres fruiters, una parellada de 

terra i un petit pou. Tot això és situat al comtat de Barcelona, 

al terme del Penedès, a la parròquia de Sant Miquel d’Olèrdola, 

a les Gunyoles, al lloc del Pozol, pel preu de 22 mancusos i mig 

d’or iafarins, ceptins o amurins. 

ACB, perg. 1-2-625. Original. Pergamí, 87 × 398 mm. Al verso: «De Olerdula, in 

Penintense»; «In Ceginnolis» (S. XIV); «Scrip»; «Scriptura» (s. XVI); «Venda nº 

LXXIX» (S. XVII); «1035» (1936); «1035»; «1-2-625»; «LA IV, f. 191, n. 445» (JB). 

Caplletra «I»: 16 mm. 

ACB, LA IV, n. 445 fol. 191d-192a. Rúbrica: «Emptio Ermengaudi Orucii in 

Cegunolis». Interlineat, sobre la columna: «n. 445» (Caresmar). Caplletra «I» 

ornamentada, tipus F, 4 línies. 


In nomine Domini. Ego Guadallo Mironi de Cegonnellas venditor 

sum tibi Ermengaudus Orutii. Per hanc scripturam venditionis 

mee a vendo tibi alodem, id sunt, casas b et curtes in tribus locis non 

longe, set prope, cum modiatas quinque de vineas / 2 et amplius, cum 

arboribus glandiferis vel pomiferis de diversis generis, cum pareliata 

una de terra, culta et erma, et amplius, cum aquis aquarum et cum 

ipso potiolo. Est namque predicta omnia in comitatum c barchinonensi, 

in termine de Penitense, / 3 in parrochia d Sancti Mikahelis de 

Olerdula, in Cegonnolas, in loco que e dicunt ad ipso Potiolo. Advenit 

mihi per ienitorum meorum seu parentum vel per ullasque 

voces. Affrontat prefata f omnia, de parte circi in via et in terra de 

Eroigii g et in vineas de Elliardis femine h / 4 et de Ennegonis, de aquilonis 

in strata sive in terra 1 de me venditore, de meridie in terra 

de me venditore sive in ipso Pozol, de occiduo in torrente et in casa 

de Guadamiro sive in terra de Sunniarii. i Quantum iste affrontationes 

includunt, / 5 sic vendo tibi: predicta omnia ab integre, cum 

exiis vel regressiis earum, ad tuum plenissimum proprium, propter 

pretium j mancusos XX et duos et medium de auro cocto vetulos


933 

iaharis, aut ceptis, k aut amuris, legitime pensatos, quod tu michi 

dedisti integriter. Est mani-/ 6 festum. Quem vero predicta omnia, que l 

tibi vendo, de meum iure in tuum trado dominium et potestatem, 

ut quicquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam et firmam 

in Dei nomine habeas plenam potestatem. Quod si ego venditor aut 

aliquis homo utriusque sexus / 7 contra hanc venditionem m venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat aut 

componam tibi predicta omnia in duplum cum omni sua imelioratione. 

Et in antea ista venditione firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XIIII / 8 kalendas agusti, anno IIII regni Henrici 

regis. 

S+num Guadallo, filium condam Mironi de Cegonnolas, qui 

hanc venditionem feci et testibus firmare rogavi. 

S+num Vitalis piscator. S+num Aethius Audegarius. S+num 

Guitardi Gelmiri. / 9 S+num Remundus Gilelmi. 

/ 10 S+num Bellihominis cognomento Geraldus, levita exarator 


1. Esmena original per raspat de in strata. 

LA. a. mee. b. casis. c. comitatu. d. parroechia. e. que. 

f. prephata. g. Oroigii. h. femina. i. Suniarii. j. precium. k. ceptus. 

l. que. m. vendicionem. 

514 

1034 agost 2 

Oriosa i la seva filla Nevolenda venen a Miró i Bernat una terra, situada 


de Reixac, que anomenen Pasturà, prop de Batpits, pel preu de 

6 mancusos. 

ACB, LA.II, n. 691, f. 220a-b. Rúbrica: «De Batpits». Interior recto: «n. 691» 

(Caresmar). Exterior recto: «Anno Domini 1034» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Oriosa femina simul filia mea Nevolenda 

femina venditores sumus vobis Mironi et Bernardi, emptores. 

Per hanc scriptura venditionis nostre vendimus vobis terra nostra 

propria. Quod abemus in comitatu barchinonense, in Vallense, in 

parrochia Sancti Petri de Rexag, que vocant Pasturam, prope de 

Batepectus. Advenit mihi ad me Oriosa per meum decimum et ad


me Nevolenda per paternam vocem sive per ullasque voces. Affrontat 

namque predicta terra de parte circio in terra de Sancti Petri sive 

in ipsa calcada, de aquilonis in terra de nos emptores et fratres 

nostros sive in terra qui est de filius Tresovarii, de meridie in terra 

nostra similiter, de occiduo in ipsa calcada sive in terra nostra. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vindimus vobis: supra 

dicta terra simul cum exiis et regressiis earum, in propter precium 

mancusos VI legime pensatos, quod vos emptores nobis dedistis. Et 

est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos vobis vindimus, 

de nostro iure vestro tradimus dominio et potestatem, ab omni 

integritate, ad agendum et faciendum quodcumque volueris. Quod 

si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hanc vinditione 


aut compo-/ b namus tibi iam dicta terra in duplo cum omni sua 

inmelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat modo vel 


Facta vinditione IIII nonas augusti, anno IIII regni Henrici 

rege. 

S+m Oriosa, s+m Nevolenda, nos qui ista venditione fecimus 


S+ Ledovicus. Ermemirus presbiter sss. S+m Ferrucius. S+m 

Petrus presbiter. S+ Remundi clerici. 

S+ Arluvinus levita, qui hec scripsi cum litteris super positis 

in secunda linea, sss die et anno quod supra. 

515 

1034 agost 10 

Bonuç i la seva muller Beliarda venen a Llobató una peça de vinya 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Santa Agnès, 

al Viscar, pel preu de 3 mancusos i mig. 

ACB, perg. 1-4-102. Original. Pergamí, 92 × 405 mm. Al verso: «Sancta Agnes» 

(S. XIII-XIV); «Nil pro capitulo» (S. XVI-XVII); «1034» (Mas). Caplletra «I»: 13 mm. 

In nomine Domini. Ego Bunucio et uxori mee Beliardis femina 

vinditores sumus vobis Lobaton, emptore. 1 Per hanc scriptura 

vindicionis nostre vindimus vobis pecia I de vinea cum terra ubi 

est fundata, nostrum proprium. Qui nobis advenit / 2 ad me Bunucio 

per ienitori meo, et uxori mee per suum decimum vel per omnesque 

voces. Qui est hec omnia in comitato barchinonense, in Vallense,


935 

in terminio Sancte Agnes vel ad ipso Viscar. Qui afronta ec omnia 

de orient in vinea / 3 Iulmir vel suos eres, de meridie in fischo, de 

occiduo in via qui pergit a Vilalba, de circi in vinea de me emptore. 

Quantum infra istas afrontaciones includunt, sic vindimus2 tibi: hec 

omnia superscripta ab integre, cum exios vel eorum / 4 regresios, a 

proprio, in propter precium mancusos III et medio. Et nichil que 

de ipso precio aput te emptore non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta hec omnia, que tibi vindimus, de nostro iuro in tuo 

tradimus dominio / 5 et potestate ad omnia que volueris facere. Quod 

si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hanc ista vindicio 

venerit pro inrumpendum, non3 hoc valeat vindicare, set componat 

aut componamus tibi hec omnia / 6 in duplo cum omni suo 

inmelioracione. Et in antea ista vindicio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta ista vindicio IIII idus augusti, anno IIII regnante 

Engilrici4 rege. 

/ 7 S+num Bunucio, s+num Beliardis, qui ista vindicio fecimus 

et firmamus et firmare rogavimus. 

S+num Mironi. S+num Ervigio. [cs] 5 / 8 S+num Ebrino. S+num 

Reimundo. 

/ 9 S+ Iohannes sacer, qui scripsit. 

1. A l’original epmtore, sota la e inicial es llegeix et. 2. Sota la segona i hi 

ha una o. 3. Sota la primera n es llegeix ci. 4. Sota la l hi ha una r. 5. Damunt 

la c sembla que hi ha una i abreujada; la s és el començament d’una signatura, 

no acabada. 

516 


Testament de Bonuç, prevere, en el qual nomena marmessors els seus 

germans Jofre, prevere, Geribert, prevere, i Ervigi. Deixa una 

peça de terra i una vaca a la Canònica de la Santa Creu i de 

Santa Eulàlia, al lloc de l’Estrada, i fa diverses deixes als seus 

germans Ervigi i Geribert i a Ermetruit, de les quals la principal 

és per a la seva filla Bonadona. 

ACB, LA.II, n. 393, f. 133d-134a-b. Rúbrica: «Testamentum Bonucii presbiteri qui 

dimisit canonice I petiam terre ad Ipsa Strada». Inter columnas verso: «n. 393» 





In Christi nomine. Ego Bonutius presbiter, dum iaceo in egritudine 

in lectulo meo, spero in misericordia Dei mei, timeo ne mihi 

veniat repentino casu mortis mee et ideo iubeo atque discerno ut 

sint meis elemosinariis, id est, Gaucefredus presbiter, custus Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie, et Geribertus presbiter et Eroigius, fratris 

meos. Precipio namque vobis elemosinarios meos ut, si de ista 

egritudine ut antequam alium testamentum faciam, in qualicumque 

loco mors mihi advenerit, litentiam habeatis omnem facultatem 

meam ad distribuere, quemadmodum hic exaratum vel ordinatum 

inveneritis, propter Deum et remedium anime mee. 

In primis concedo ad ipsa Canonica pro mea se-/ a pultura petia 

I de terra ad Ipsa Strada et vaca I. Et concedo ad fratri meo Eroigio 

tonna I per duos mancusos, unde reddat ad Arnallus semodio I de 

ordio. Et si remanserit de ipso debito, concedo pro anima mea. Et 

per ipso debito de Miro concedo parilio I de vacas. Et si remanserit 

de ipso precio, concedo pro anima mea. Et concedo ad fratri meo 

Eroigio petia I de terra, qui est ad ipsa Ventosa. Et concedo petia 

I de terra qui est ad Sancti Andree. Vindere faciatis et ipso precio 

donare faciatis ad Lobeta per ipso debito. Et ipso medio mancuso 

et quarteras VIIII de forment quod mihi debet Guisan, reddere 

faciatis ipso debito ad Bernardo Guiteda. Et aliud quod remanet, 

concedo pro anima mea. Et concedo ad Ermetruite femina modiata 

I de vinea ad ipsos Arennos, et parilio uno de bubos cum suo apero, 

et parilio I de cavagos, et parilio I de podadoras. Et concedo ad 

fratri meo Geriberto ipsa mea hereditate, quod habeo in Barchinona, 

in casas et curte et in orto. Et concedo ad Ermetruite cum filia sua 

oves XII. Et concedo ad filia mea Bonadomna ipsas meas hereditates 

in casas et curtes, in terras et vineas, in cultum vel eremum, in 

cunctisque locis, qui me contingit de genitorum meorum, si venit 

ad etatem de XIIII annis, ut matri sua, si non prehenderit virum, 

teneat et possideat; et si filia mea non venerit ad etatem supra scripta 

et mortua fuerit, ipsas meas hereditates concedo ipso precio pro 

anima mea et pro animas de genitorum meorum. Et concedo ad 

fratri meo Geriberto, persbiter, ipsa mea hereditate de ipso Malol, 

qui est fundato in terra de Sancti Andree. Et concedo ad Ermetruite 

femina barrilios III et cubo I. Et ad Eroigio, rela I. Et ad Gaucefredus 

presbiter, vacca I et cubo I. Et vacca I pro anima mea et tor I. Et 

ad Ermemirus presbiter, exarator, porco I. Et concedo ad Golicefredus 

presbiter sacrario qui est ad Sancti Andree, quod habeo cum Ansoval- 

/ b lo presbiter. Et parilio I de occas et tonnas \captas/ V pro anima 

mea. Et asino I et porco I et terciam partem de ipso vino et de meum


937 

alium avere, quod invenire potueritis, terciam partem pro anima 

mea. Et sit Deus inter me et vos. 

Facto testamentum VII kalendas october, anno IIII regnante 


S+ Bonucius presbiter sss, qui isto testamento feci et firmare 

rogavi. 

S+num Savarico. 

S+ Ermemirus presbiter exarator sss die et anno prefixo. 

517 


Publicació sacramental del testament de Bonuç feta a Barcelona, a 

la Santa Creu, en què concedeix diversos béns al seu germà Ervigi, 

a Ermetruit i a Jofre. 

ACB, LA.II, n. 154, f. 56d-57b. Rúbrica: «Sacramentale Bonucii presbiteri qui 

dimisit Canonice petiam I terre ad ipsam stratam in parrochia Sancti Andree». 

Inter columnas verso: n. «154» (Caresmar). Exterior recto: «anno Domino 1034» 

(S. XVIII). Caplletra «C» ornamentada: 4 línies. 


Conditiones sacramentorum ad quarum exordinationem residebat 

sacerdos Ermengaudus et iudex Bonusfilius Marchi in presentia 

Eldemari et Boniparis et Durandi et Trasuarii et Ermemiri 

presbitorum, et Arluvini et Guifredi et Mironis levitarum, aliorumque 

multorum. Testificati sunt testes prolati, quos proferunt ad testimonium 

Savarig et Tedgarium et Guitardum Gaucefredus presbiter, 

custos Sancte Crucis Sancteque Eulalie, et Geribertus presbiter et 

Eroigius, qui iureiurando testificati sunt ita dicentes: 

Iuramus nos testes primo per Deum Patrem omnipotentem et 

per Ihesum Christum Filium eius atque per Sanctum Spiritum, 

confitentes hanc Trinitatem unum et verum Deum esse, et per altare 

consecratum Sancte Columbe virginis Christi, quod situm est infra 

menia Barchinone urbis in ecclesia sancte Sedis barchinonensis, 

quod sub nostra presentia Bonucius presbiter ordinavit suam ultimam 

voluntatem per testamentum editam, integram memoriam 

adhuc habens, et tunc constituit suos helemosinarios supra dictos 

et precepit eis ut, si de ipsa egritudine aut antequam alium testamentum 

fecisset mortuus fuisset, in qualicumque loco licentiam 

habuissent omnem suam facultatem distribuere, quemadmodum ibi


exaratum vel ordinatum invenissent, propter Deum et remedium 

anime sue. In primis concessit ad ipsam Chanoni-/ a cam pro sua 

sepultura petiam I de terra ad ipsam stratam et vaccam I. Et 

concessit ad fratem suum Eroigium tonnam unam per II mancusos, 

unde reddat ad Arnallum semodium I de ordeo; et si remanserit de 

ipso debito, concessit pro anima sua. Et per ipsum debitum Mironis 

concessit parilium unum de vaccis; et si remanserit de ipso precio, 

concessit pro anima sua. Et concesssit ad fratrem suum Eroigium 

peciam I de terra que est ad ipsam Ventosam. Et concessit petiam 

I de terra que est ad Sanctum Andream, ut vindi eam fecissent sui 

helemosinarii et ipsum precium donari Lobete femine per ipsum 

debitum. Et ipsum medium mancusum et quarteras VIIII de frumento, 

que illi debebat Guisandus, reddi fecissent pro ipso debito 

ad Bernardum Guitidanis; et aliud quod remansisset, concessit pro 

anima sua. Et concessit ad Ermetruitem feminam modiatam I de 

vinea ad ipsos Arenios, et parilium unum de bubis cum suo apero, 

et parilium I de chavags, et parilium I de podadoras. Et concessit 

ad fratrem suum Geribertum ipsam suam hereditatem, quam 

habebat in Barchinona, in casis et curtis et in orto. Et concessit ad 

Ermetruitem cum filia sua oves XII. Et concessit ad filiam suam 

Bonnadomnam ipsas suas hereditates in casis et curtis, in terris et 

vineis, in curto et heremo, in cunctis locis, que illum contingebat 

de genitoribus suis: si venerit ad etatem de XIIII annis ut mater 

sua, si non perdiderit virum, teneat et possideat; et si filia sua non 

venerit ad etatem supra scriptam et mortua fuerit, ipsas suas 

hereditates iussit vindi et ipsum precium concessit pro anima sua 

et pro animabus genitorum suorum. Et concessit ad fratrem suum 

Geribertum presbiterum ipsam medietatem de ipso maliolo qui est 

fundatus in terra Sancti Andree. Et concessit ad Ermetruitem femina 

barrils III et cupam I; et ad Eroigium, reliam I; et ad Gaucfredum 

presbiterum, vaccam I et cupum I; et vaccam I concessit pro anima 

sua et taurum I; et ad Ermemirum presbiterum exaratorem, porcum 

I. Et con-/ b cessit ad Gaucfredum presbiterum supra dictum sacrarium, 

quod est ad Sanctum Andream, quod habebat cum Ansovallo 

presbitero, et parilium I de aucis et capras V pro anima sua et asinum 

I et porcum I et terciam partem de ipso vino. Et de alio suo avere, 

quod invenire potuerint, terciam partem pro anima sua. Et sit Deus 

inter illum et ipsos. Postquam autem hec omnia ordinavit, VII 

kalendas octobris, anno IIII regni Henrici regis firmavit eundem 

testamentum manu propria et nobis firmari precepit, sicuti et 

firmavimus. Et vixit usque in XIIII kalendas novembris et tunc


939 

mortuus est. Et nos supra dicti testes ea que dicimus recta et vero 

esse profitemur. Et nos supra dicti helemosinarii iuramus in Deum 

et per Deum quia quantum isti testes testificaverunt in isto iuditio 

verum est, et ulla fraus aut ullum malum ingenium hic impressum 

non est, sed secundum voluntatem supra dicti conditoris est factum 

vel editum. 

Late conditiones VII kalendas novembris, anno IIII regni Henrici 

regis. 

S+ Savarig, s+ Tedgarii, s+ Guitardi, nos testes sumus et hoc 

sacramentum fideliter iuravimus. 

Gaucefredus, presbiter, s+ Geribertus, presbiter, s+ Eroigii, nos 

elemosinarii sumus et hoc sacramentum iuravimus. 

S+ Bomparus presbiter. S+ Guifredus levita. S+m Ollomar 

\presbiter/ (Er) 1 Ermemirus, presbiter ssss. S+ Elias presbiter ssss. 

S+ Ermemirus, presbiter. S+ Poncii, cognomento Bonifilii, clerici 

et iudicis sss. Sss Ermengaudus subdiaconus. S+ Arluvinus levita. 

S+ Remundi clerici, qui hoc scripsit et anno quo supra sss. 

1. Repetit. 

518 


Sunyer i la seva muller Raquel empenyoren a Bonfill una peça de terra 

cultivada, situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu de Palomar, al lloc de Vilapicina, que Sunyer té per 

compra i Raquel pel seu pare i per delme conjugal, a causa d’un 

deute d’1 mancús d’or ceptí i cinc aimines de forment, que han 

de tornar la festa de Sant Llorenç vinent. 


un petit forat a la part superior dreta. Al verso: «LIIII»; «Guadio» (S. XIII-XIV); 

«Num... 1504» (S. XVII); «Lib. II Antiquit. n. 241»; «Diversorum A. 1504» (Mas); 

«1034» (F-B). 

ACB, LA.II, n. 241, f. 82b-c. Rúbrica: «Suner impigneravit Bonfil I petiam alodii 

in Villapiscina». Inter columnas recto: «n. 241» (Caresmar). Exterior verso: «Anno 

Domini 1034» (S. XVIII). Caplletra «I»: 3 línies. 


In nomine Domini. Ego Suniario et uxori mee Richelle femina 

inpignoratores a sumus tibi Bonefilio. Manifestum est enim quia 

debitores sumus tibi mancuso I de auro / 2 cocto Ceptis legiptime


pensato b sens enganno, et iminas V de formento optimo ad tua 

mensura legiptima sens enganno. Propterea inpignora-/ 3 mus c tibi 

pecia d I de terra culta, nostra propria. Quod abemus in territorio 

barchinonense, in parrochia Sancti Andree, in locum que dicunt 

Villapiscina. Qui mihi ad-/ 4 venit per mea comparatione et ad uxori 

mee per genitori e suo sive per decimum sive per ullasque voces. Qui 

afrontad f iam dicta pecia g de terra culta de parte / 5 orientis in terra 

de te Bonefilio, de meridie in terra de Stefanus h vel de eredes suos, 

de occiduo in strada qui pergit a Barchinona, de circi in terra de 

Richelle / 6 femina. Quantum in istas afrontationes i includunt, sic 

inpignoramus j tibi: iam dicta pecia k de terra culta, tota ab integrum, 

cum exiis et regresiis l earum, / 7 in tale conventum: quod in die que 

erit festa Sancti Laurenti ista proxima ventura, sic renderimus tibi 

iam dicto mancuso de auro cocto bono et optimo / 8 et iam dictas 

iminas V de optimo formento et tu redde nobis ista scriptura sine 

mora; et si minime fecerimus et ad ipso placito constituto / 9 non 

persolvimus tibi iam dicto debito, qomodo m supra scriptum est, tunc 

abeas plenam potestatem ista scriptura cum omnia supra scripta 

adpreendere n / 10 et tenere, vindere, commutare o vel inalienare et 

omnia quod volueris facere, ad tuum plenissimum proprium, libera 

in Dei nomine abeas 1 plenam potestatem. / 11 Quod si nos 

inpignoratores p ad ullusque omo utriusque sexus qui contra hac ista 

carta inpignoratione venerit pro inrumpendum aut ego venero, non 

hoc va-/ 12 lead q vendicare, set componad r aut quomponamus s tibi iam 

dicta omnia supra nominata in duplo cum suam immeliorationem. 

Et in antea ista carta / 13 inpignoratione t stabilis, firma permanead u 


Facta ista inpignoratione v nonas novembris, anno IIII regni 

Enrici w regis. 

S+m / 14 Suniario, s+m Richelle femina, nos qui ista 

inpignoratione x fecimus et firmavimus et testes firmarique rogavimus. 

S+m Mirone. S+m Remon. / 15 S+m Ihoanne. 

S+ Rechosindi y presbiteri, qui ista carta inpignoratione z scripsi 

et sss die et anno quo supra. 

1. Sota la a es llegeix ti. 

LA. a. impignoratores. b. pensatos. c. impignoramus. d. petia. 

e. ienitori. f. affrontat. g. petia. h. Stephanus. i. affrontationes. 

j. impignoramus. k. petia. l. regressiis. m. quomodo. n. adprehendere. 

o. comutare. p. impignoratores. q. valeat. r. componat. s. componamus. 

t. impignoratione. u. permaneat. v. impignoratione. w. Henrici. 

x. impignoratione. y. Recosindi. z. impignoratione.

1035 gener 15 


519 

941 

Guitard Guillem i la seva muller Ermetruit permuten amb Oliba Miró 

un alou, situat al comtat d’Osona, al lloc anomenat Orsal o vila 

de Múnter, per un alou del terme del castell anomenat Terrassola, 

a més a més de 5 unces d’or. 

ACB, perg. 1-4-103. Original. Pergamí, 223 × 465 mm. Al verso: «In Ausona, 

in Orsalo et in Muntaro» (S. XIII-XIV); «Nil pro capitulo» (S. XVI-XVII); «Saeculi 

XI» (s. XVIII); «1035» (Mas). Caplletra «I» ornamentada: 42 mm. 

In Christi nomine. Ego Guitardus Guilmundi et uxor mea 

nomine Ermetruitis femine comutatores sumus tibi Ol[iba] Mironis. 

Certum quidem et manifestum est enim quia comutamus tibi terras 

et vineas, casas cum solario et curte, et alias casas / 2 separatim 

positas, et ortis et arbores de diversis generbus, et aquis cum 

decursibus earum, prono et plano, riguo et inriguo. Quod tenemus 

et possidemus vel habere debemus in comitatu ausonensi, in locum 

vocitatum Orsal sive in Villa Muntar. / 3 Advenit nobis predicta omnia 

per genitores nostros et per decimum vel per ullasque voces. 

Affrontat namque iam dicta omnia de parte aquilonis in ipsa strata1 vocitatum Pontillo, de meridie ad ipsum Portellum, de occiduo in 

Villa Terrers, / 4 de circi in ipso Villario. Quantum infra supra dictis 

terminis hodie tenemus et possidemus vel habere debemus, sic comutamus 

tibi: predicta omnia ab integre, cum exiis et regressiis 

earum, ad tuum plenissimum proprium, propter tuum alium / 5 alodem 

quod tu habes in\fra/ termine de ipso castro vocitato Terraciola, 

et insuper addidisti nobis untias V ex auro in rem eas valentem super. 

Estque manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi comutamus, 

de nostrum iure in tuum tradimus / 6 dominium et potestatem, ut 

quicquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam et firmam in 

Dei nomine habeas plenam potestatem. Quod si nos comutatores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc comutationem venerit 

ad inrum-/ 7pendum, non hoc valeat vendicare, set componat 

aut componamus tibi predicta omnia in triplum cum omni sua 

imelioratione. Et in antea ista comutatione firma permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc XVIII kalendas februarii, anno IIII regni Henrici 

/ 8 regis. 

S+num Guitardus Guilmundi, s+num Ermetruitis femine, nos 

qui hanc comutationem fecimus et testibus firmare rogavimus.


/ 9 S+num Isovardi Guadalli. S+num Odoni Gifredi. S+num 

Bonofilio Aienrici. S+num Rodballi Seniofredi. S+num Bonofilio 

Godmari. S+num Petri clerici. 

/ 10 S+num Bellihominis, 2 cognomento Geraldus, levita, exarator, 

cum litteris super positas in linea V ubi dicit «infra», et ss sub die 

et anno prefixo. 

1. Sobre la d hi ha una ratlla que la transforma en t. 2. Sota de l’última i 

hi ha una e. 

520 

1035 gener 31 

Folc, levita, fill del difunt Geribert, amb els seus germans Mir i Seniol 

fan donació al monestir de Sant Sebastià dels Gorgs d’un alou 

situat al comtat de Barcelona, al Penedès, a Vidrà i als Gorgs, 

i d’un altre situat a la parròquia de Sant Boi, sobre el riu Llobregat, 

que tenen per la marmessoria de la difunta Ermengarda, 

filla del difunt comte Borrell, obligats per la voluntat testamentària 

d’Ermengarda i per decisió judicial. 

ACB, perg. 1-1-879. Trasllat en pergamí de 26 de març de 1218. 295 × 235 mm. 

Al verso: «Instrumentum Sancti Sebastiani Penitensis» (S. XIII-XIV); «Anricus /9/ 

»; «[n e XIII]»; «Sant Sebastia dels Gorcs / Penades» (S. XVII-XVIII?); «Diversorum 

A 368 (a)» (Mas). Caplletra «H»: 12 mm. 

Hoc est translatum fideliter translatatum 1 cuius series sic 

ordinatur. 

In nomine Domini. Ego Fulcus levite, prolis condam Girberto, 

una cum fratri meo, nomine Mirone, et Seniullo / 2 donatores sumus, 

nos pariter in unum, Domino Deo et Sancti Sebastiani cenobii 

alodium. Manifestum est enim quia precepit nobis condam Ermengardis 

femine, indoli filia con-/ 3 dam Borrellis, comiti bone memorie, 

per suum testamentum, unde iudicium obligatum tenemus 

infra metas temporem asseries condiciones, ordinante iudice, / 4 ut 

cartam donacionis fecissemus de ipsum suum alodium, qui habebat 

in comitatu barchinonensi, in Penitensi, in locum vocitatum Vitrano 

vel in ipsos Gur-/ 5 gos vel in parrochia Sancti Baudili, qui est sita 

super amnem Lubricato. Donamus namque ibidem a pretexato 

monasterio terris et vineis, domibus cum solos et supra-/ 6 positos, 

casas, casaliciis, cultum vel eremum, pronum vel planum, pratis et 

pascuis, fontis currentibus vel discurrentibus, aquis, aqualibus, 

vieductibus vel reductibus. / 7 Advenit nobis ea omnia supra 2 intexta


943 

per causam helemosinariam de iam dicta condam Ermengardis, 

sicut supra divulgatum est. Hec omnia prefata donamus vel contra- 

/ 8 dimus a predicto cenobio. Affrontat namque iam dictum alodium 

de Vitrano de aquilonis in ipso prato Sancti Valentini vel in alaude 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie vel in aqua / 9 qui discurit in Valle 

Molli, de circio vero parte in sumitate montis que vocant Gissera 

vel in alodium Bernardi filium qui fuit condam Isarni, de meridie 

namque in ipsa / 10 calciata vel in alaude de Ilani condam quod hodie 

tenet et possidet Donnucii vir nobili, de occiduo vero in alodium 

Ermengardis filia condam Guilelmi Sancti Martini / 11 vel in aqua 

qui discurrit per castrum Pax. Et item affrontat ipsum alodium de 

ipsos Gurgos, terris et vineis, domibus vel curtis qui infra sunt, de 

partis aquilonis in rio qui / 12 discurrit de Canta Lupis vel in alodium 

Seniofredi filium qui fuit condam Galini vel in torrente que vocitant 

Gateleda, de circio vero parte de me elemosinario vel donato-/ 13 re 

iam dicto Fulcone, de meridie namque de me iam dicto Fulcone 

vel in alodium Bernardi Bardini condam, de occiduo autem in 

alodium Sancte Crucis Sancteque Eulalie vel in rio / 14 qui discurrit 

de Canta Lupis vel de Avinione. Aliut autem alodium qui est in 

prefata parrochia Sancti Baudili, terris et vineis, cum domo qui infra 

ea est, qui illa tenebat vel pos-/ 15 sidebat vel habebat, totum relinquid 

a prefato monasterio cum eius affrontacionibus vel omnibus terminis 

eius. Affrontat vero de parte aquilonis super alveum Lubricato, de 

/ 16 parte autem circio in alodium Sancti Cucuphati vel in alodium 

Seniofredi condam, de meridie namque parte in ipso prato vel in 

stagno de Lanera, ab occidianis autem par-/ 17 tibus in rivulo qui 

discurrit de Beni Vivere vel in alodium de Guilelmi condam \qui 

fuit/ Sancti Martini. Quantum infra istas 3 totidem affrontaciones 

includunt et isti termini / 18 ambiunt sic donamus: ista omnia supra 

scripta in suo dominio et potestate martiris Domini nostri Ihesu 

Christi Sebastiani vel eius servientes, sicut sacros cannones vel 

sanctorum patrum / 19 ibidem dimulgaverunt vel sancxerunt. Quod 

si nos donatores aut ullusque homo utriusque sexus vel viventis 

cuiuslibet hominibus qui contra hanc paginolam donacionis venerit 

/ 20 vel venerimus ad inrumpendum, non hoc valeant vel valeant 

vindicare, set componat vel componant ea omnia in duplo; et insuper 

ira Dei maneat super illos et cum Datan / 21 et Abiron participium 

habeant et cum Avernus Lucinus in atrocis flamibus in inferna 

concrementur vel crucientur et cum Iuda traditore participentur et 

a liminibus / 22 Sancte Dei Ecclesie extranei fiant; et excomunicati 

ex Patri et Filio et Spiritu Sancto et de ipsos trecentos decem et


octo patres qui in (in) 4 cena concilio 5 dominaverunt Patrem / 23 et 

Filium et Spiritum Sanctum et de Sedis Romane Apostolice Sancti 

Petri et Pauli vel cunctos episcopos qui sectam Sancti Petri tenent 

vel Sancti Iacobi apostoli, fratris Domini nostri Ihesu Christi, usque 

in futuro et cum / 24 iustis in diem iudicii non resurgant et cum 

condemnatis ad inferna descendant et ibi dolor et mugitus semper 

persistant et nulla misericordia eis non eveniat et a parte sinistra 

/ 25 semper persistant. 

Acta cartula donacionis II kalendas februarii, anno quarto 

regnante Henrico rege, prolis condam Raudberti, regis bone 

memorie, qui requiescat inter electos sanctos suos. 

/ 26 *S+ Fulcus levita*, sig+num Senuilli, nos prescripti tu mores 

qui et elemosinarii, qui hanc donacione fecimus et isti subterius 

scripti testes firmare rogavimus. 

/ 27 Sig+num Mironi Lupisancii, qui de hec omnia supra intexta 

testem fui et testis sum et in ipsum testamentum de predicta condam 

Ermengardis manu propria firmavi et ipsum / 28 suum iudicium manu 

propria firmavi et dextera mea iuravi. 

Sig+num Ossanc atque iudex, qui de hec prelibata omnia supra 

intexta ipsum testamentum de predicta domna mea Ermen-/ 29 gardis 

manu mea conscripsi et ipsos testes in ipso suo iudicio recepi 

fideliter. 

Sig+num Ardencii, prolis Guilelmi, condam. Sig+num Rigualli, 

prolis Borrelli, condam. / 30 Sig+num Arnaldi Igelani. Sig+num 

Guadamiri, filii condam Moratoni. Sig+num Cocelmi. Sig+num 

Geribert Ruberti. Sig+num Bone-/ 31 filii. Sig+num Lupisancii Wilelmi. 6 

Sig+num alii Lupisancii Seniofredi. Sig+num Isarni Wilelmi. Nos 

vero predicti in hac paginola nomina nostra fir-/ 32 mavimus et digita 

pugna inpressimus. 

/ 33 @Miro, hac@ si indignus, monachus, qui hanc kartulam 

donacionis scripsi ssss cum literas super positas in verso tercio et 

die et anno quod 7 supra. 

/ 34 *S+num Bernardus, clerici de Granata, qui hoc confirmo*. 

*Signum Bernardus sacerdotis sss*. *S+num Petri presbiteri. 8 * 

/ 35 Sig+num Petri de Palomera presbiteri, qui hoc translatum 

fideliter scripsi, precepto Bernardus clerici de Granata, VII kalendas 

aprilis, anno Domini MCCXVIII die et anno quo supra. 

1. Sota la l hi ha una c. 2. La p amb abreviatura supèrflua. 3. A l’original 

istas infra amb un senyal indicatiu que cal intercanviar els termes. 4. Repetit.


945 

5. Sota la primera i hi ha una l. 6. A l’original Wilielmi Lupisancii amb un senyal 

que indica que cal intercanviar els termes. 7. Abreviatura supèrflua ratllada. 8. A 

l’original presbiteri Petri amb un senyal que indica que cal intercanviar els termes. 

1035 febrer 1 

521 

Goltred i la seva muller Bel·la venen a Guitard Bernat i a la seva muller 

Sança diversos béns situats al territori de Barcelona, al terme 

d’Esplugues i de Torres, a canvi de tres aimines i una quartera 

d’ordi. 

ACB, perg. 1-1-2129. Original. Pergamí, 99 × 260 mm. Al verso: «Num... 2129» 

(S. XVIII); «Diversorum A. 2129» (Mas). Caplletra «I» que ocupa 9 ratlles. 

In nomine Domini. Ego [Goltredo et] uxori mea Bela femina 

vinditores sumus vobis Witardus Bernardus et uxori mea / 2 Sancia 

femina, em[tores. Per hanc] scriptura vindiccionis nostre vindimus 

vobis kasas et curtes, cum solos et suprapositos, / 3 et terra qui ibidem 

est, et cigas et ficulnea cum guitas et tillicinios, nostrum proprium. 

Quod abemus in territorio Barcinona, / 4 in terminio de Espedicula 

vel de Turres. Qui nobis advenit ad me Goltredo per uxori mea et 

ad me Bela per geni-/ 5 torum meorum aut per omnesque voces. Qui 

afrontat ipsa omnia iam dicta de circii in terra de Sancti Iuliani 

martiri et in terra / 6 de nos comparatores, de aquilonis in terra de 

Petro Moratoni eredes, de meridie in estrada publica, de occiduo 

in terra / 7 de nos conparatores. Quantum istas afrontaciones includunt, 

sic vindimus vobis: ipsa omnia iam dicta, totum ab in-/ 8 tegre, 

quantum ibi abemus et abere debemus, cum exiis et regresiis suis, 

in propter precium eminas III et I quartera / 9 de bono ordeo a mensura 

legitima. Et nichil exinde de ipso precio aput vos entores non 

remansit. Est manifestum. Quem ve-/ 10 ro predicta omnia de nostro 

iure in vestro tradimus dominio et potestatem, ab omni integritate, 

ad vestrum plenis-/ 11 simum proprium. Quod si nos vinditores aut 

aliquis omo qui contra ista carta vindiccione venerit pro in-/ 12 rumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set compono aut conponamus 

vobis ipsa omnia in duplo cum suam inmelio-/ 13 racione. Et in antea 

ista carta vindiccione firma et stabilis permanet modo vel omnique 

tempore. 

Facta carta vindic-/ 14 cione kalendas februarii, anno IIII regnante 

Engenliri rex. 

S+ Goltredo, s+ Bela femina, qui ista carta / 15 vindicione fecimus 

et firmare rogavimus.


S+ Guinolfus. S+ Dominico /Moratoni\. / 16 *S+ Seniofredi sacer, 

supra cuius manu Goltredi et Bella suorum /nomina hic inpreserunt\*. 

*S+ Sendredus presbiter sss*. 

/ 17 S+ Ansulfus presbiter exoravit die et anno prefixo. 

522 

1035 abril 16 

Levegoda ven a Oruç i a la seva muller Guisla un mallol amb terra 

i una altra peça de terra, situats al comtat de Barcelona, al 

Maresme, al terme de coma de Guisand, que té pels seus pares, 

per compra i per delme conjugal, pel preu d’1 mancús d’or. 

ACB, perg. 1-4-104. Original. Pergamí, 110 × 265 mm. Al verso: «in Maritima» 

(S. XIII-XIV); «LXXVII» (S. XVI-XVII); «saeculi XI» (S. XIX); «1035» (Mas). 

In nomine Domini. Ego Levegode femina vinditrice sum vobis 

Orucio et uxori sua Guisla femina, hemptrice. Per ahnc scriptura 

vin-/ 2 dicionis mee vindo vobis pecia I de maliolo cum terra ubi illo 

est fundato, et in alio loco pecia I de terra, meum proprium. Quod 

abeo in chomita-/ 3 to barchinonense, in Maretima, in terminio de 

Cumba de Guisando. Advenit mihi per genitores et per comparacione 

et per decimum sive per ullasque / 4 voces. Afrontant ipso maliolo de 

parte circi in vinea de Sancti Pauli cenobii, de aquilonis in vinea 

de Bernardo, de meridie in terra / 5 de Riculfus presbiter, de occiduo 

in vinea de Mirone. Et alia pecia de terra afrontant de cerci in 

terra de iam dicto Riculfus presbiter, / 6 de aquilonis in terra de 

Mirone, de meridie in litore maris, de occiduo in terra de Lobeto 

presbiter. Quantum in istas afrontaciones / 7 includunt, sic vindo 

vobis: pecia I de maliolo cum terra ubi illo est fundato et pecia 

I de terra, totum ab intregrum, in precium / 8 mancuso I de auro 

bone placibile et recipiente. Et nichilque de ipso precio aput te 

emptrice non remansit. Et est manifestum. / 9 Quem vero predicto 

alaude, que ego vobis vindo, de meo iure in vestro trado dominio 

et potestatem, ut quicquid exinde facere / 10 vel iudicare volueritis, 

libera in Dei nomine abeatis plenam postestatem ad vestrum proprium, 

et cum exiis et regressiis earum, a proprios. / 11 Quod si ego 

vinditrice aut ullusque omo qui contra ahnc ista vindicione venerit 

pro inrumpendum, non ohc valeat vindicare, / 12 set componat aut 

componam vobis ipso alaude supra scripto in duplo cum omnem 

suam inmelioracione. Et ista vindicione / 13 firma permaneat omnique 

tempore.


947 

Facta ista carta vindicione XVI kalendas madii, anno IIII regni 

Henrici regi. / 14 

S+m Levegode, qui ista vindicione fecit et firmavit et firmare 

rogavit. 

S+m Isarnus. / 15 S+m Ennegone. S+m Rodberto./ 16 

Sss Bonusomo, que vocant Lobeto presbiter, scripsit et s+ die 


1035 maig 16 

523 

Seniol ven a Esteve, sacerdot, una vinya situada al territori de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Sant Esteve de Vilanova, al lloc 

anomenat Riba, pel preu d’1 mancús d’or. 

ACB, perg. 1-4-105. Original. Pergamí, 145 × 230 mm. Al verso: «Luparias» (S. 

XIII-XIV); «Nil pro capitulo» (S. XVI-XVII); «1035» (Mas). Caplletra «I»: 23 mm. 

In nomine Domini. Ego Seniullo vinditor sum tibi Stefanus 

sacer, emtore. Per anc scriptura vindicionis / 2 mee vindo tibi vinea 

cum arboribus et pomiferis vel arundinis et vimenos francum. Que 

est ec omnia / 3 in pago barquinonense, in Vallensse, in termine de 

Sancti Stefani de Villa(n)nova, 1 in locum quod / 4 dicunt ipsa Riba. 

Advenit mihi per precharia de servis Sancti Michaelis cenobii de 

ipso Falio. Et / 5 afrontat iam dicta omnia de parte orientis in alveo 

Mugente, de meridie et de occid-/ 6 uo in terra Sancti Michaelis, de 

circi in terra de Geribertus. Infra istas afron-/ 7 taciones sic vindo tibi: 

ipsas meas voces, quod ibi teneo et abeo per iussu de domino abate 

/ 8 de Sancti Michelis et servis ei\u/s, in precio manchoso I. Quod 

tu emtore precium mihi donasti et / 9 ego vinditor de te manibus 

(manibus) 2 meis recepi. Et nichil aput te emtore non rema-/ 10 nsit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta omnia de meo iure in vest(t)ram 

3 trado domi-/ 11 nio et potestatem, ab omni integritatem, cum 

exiis vel regresiis earum. Et qui ista charta inrum-/ 12 pere temtaverit, 

non hoc valea vindichare, set componat aut componam tibi in du- 

/ 13 plo cum omni suam inmelioracionem. Et in antea ista vindicio 

firma sit omnique tempore. 

/ 14 Facta ista charta vindicione XVII kalendas iunii, anno IIII 

regnante Henri-/ 15 ci regi. 

S+ Seniullo, qui ista vindicione feci et firmare rogavi. 

S+ / 16 Amado. S+ Bernardus + Archimballi. *S+ Moratone /sacer\*.


/ 17 @Mirone@ sacer scripsi et sss die et anno quod supra. 

1. n supèrflua. 2. manibus repetit. 3. Sota la a hi ha una o i la t està 

repetida. 

1035 agost 3 

524 

Raquel ven a la seva germana Blanca la meitat de la casa i de la cort 

que tenen conjuntament i la setena part d’uns farraginars, uns 

colomars, un hort amb arbres i nou destres de terra, situats al 

territori de Barcelona, al terme de Santa Eulàlia de Vilapicina, 

a canvi d’1 mancús i mig d’or iafarí, amurí o ceptí. 

ACB, perg. 1-1-1198. Original. Pergamí, 88 × 348 mm. Al verso: «Comparatio quam 

fecit Blanca sorori sue Richelli de sua ereditate» (s. XI); «Nil pro Capitulo» (S. XVI- 

XVIII); «Antiquit. II 290»; «1035» (Mas). Caplletra «I»: 38 mm. 

ACB, LA.II, n. 290, f. 95b-c. Rúbrica: «Richel vendidit Blanche totam suam 

hereditatem in casis, curtis et cetera». Inter columnas recto: «n. 290» (Caresmar). 

Exterior verso: «Anno Domini 1035» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus 

F: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Richelle femina venditrice sum tibi 

Blancha femina, sorori mea, emptrice. Per hanc scriptura vendicionis a 

mee vendo tibi medietate de ipsa chasa et curte, que abeo cum te 

emptri-/ 2 ce, cum solos et superpositos, parietes, guttas et stillicinios; 

et ipsa mea ereditate b que abeo in ipsos ferragenales et in ipsos 

columbarios et in ipso horto c cum ipsos arbores et in ipsa via et 

in dex-/ 3 tros VIIII \de terra/ qui sunt iusta ipsos columbarios, ipsa 

setena parte. Et est hec omnia in territorio barchinonense, in 

terminio de Sancta Eulalia de Vilapecina. Advenit mihi per voce 

genitores / 4 meos sive per omnesque voces. Afrontat d hec omnia de 

parte circi et de aquilonis in terra de meos eredes, de meridie in 

terra de meos eres e et in to\rrent/, de occiduo in via. Quantum infra 

/ 5 istas afrontaciones f includunt, sic vendo tibi: iam dicta omnia supra 

scripta, mea ereditate, sicut superius scriptum est, totum ab integre, 

in propter precium mancuso I et medio de auro / 6 chocto iafari aut 

amurino aut ceptino a penso legitime pensato. Quod tu emptrice 

precium mihi dedisti et ego venditrice manibus meis recepi. Et nichil 

de ipso precio / 7 aput g te emptrice non remansit. Est manifestum. 

Quem vero predicta \omnia/, que tibi vendo, de meo iure in tuo trado 

dominio et potestatem ab omni integritatem, ut quiquid exin-/ 8 de 

facere vel iudicare volueris, liberam in Dei nomine abeas plenam


949 

potestatem, cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum 

proprium. Quod si ego vinditrice aut ullusque / 9 omoh utriusque 

sexus qui contra ista vendicionei ad inrumpendum venerit, non hoc 

valeat vindicare, sed componat aut ego componam tibi predicta 

omnia in duplo cum om-/ 10nem suam imelioracione. j Et in antea 

ista vendiciok firma permaneat omni tempore. 

Facta / 11 vendicionel III nonas augusti, anno V regnante Henrici 

regi. 

S+ Richelle femina, qui / 12 vendicionem feci et firmare rogavi. 

S+ Petrus Crexencio. S+ Arnallo Guifredo. S+ Suni Recosindo. 

/ 13 S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras super 

positas in verso III et in quarton et in septimo et sss die et anno 

quod supra. 

LA. a. venditionis. b. hereditate. c. orto. d. affrontat. e. heres. 

f. affrontationes. g. apud. h. homo. i. venditione. j. imelioratione. 

k. venditione. l. venditione. m. venditione. n. IIII. 

525 

[1035] agost 25 

Ramon Berenguer I, comte de Barcelona, i la seva muller Almodis 

fan establiment a Ferriol, la seva muller Bonadona i els seus descendents, 

de la quadra de l’Arboçar, situada al comtat de Barcelona, 

al terme del castell d’Olèrdola (Alt Penedès), al lloc anomenat 

l’Arboçar, a canvi d’un cens anual. 

ACB, perg. 4-141-1. [Original ?]. Pergamí, 200 × 303 mm. Aquest pergamí estava 

doblegat en plecs. Al verso: «Carta de la Almoyna»; «[Redda ?] [lletres de difícil 

lectura: +-22]» (S. XIII-XIV); «Stança 141, Piae Elemosinae n o 1 Arbossar (a)» (1936- 

1939). Vuit foradets, dos dels quals afecten la lectura. Caplletra «S» ornamentada: 

11 mm. 

ACB, perg. 4-141-12. Còpia, feta el 17 de febrer de 1165. Pergamí, 131 × 320 mm. 

Aquest pergamí estava doblegat en plecs. Al verso: «Arbossar»; «Carta de la casa 

del de Cerbocar» (S. XIII-XIV); «Arbossar. / In Stancia CXXXXI Piae Elemosinae»; 

«I» (S. XVI); «Pia Almoina, Stancia CXXXXI, Arbossar n o 1» (S. XVII); «1165» (1936- 

1939). 

ACB, perg. 4-141-13. Còpia, feta per Pere d’Aitona (±1175-1199) sense data (S. XII). 

Pergamí, 165 × 290 mm. Al verso: «Arbossar»; «Carta de Avinioe»; «Carta de 

l’Arboçar»; «De Sarbossar» (S. XIII-XIV); «Fa a donar una raques-/ta al balle de Avinyo- 

/net, que regonega les / menasses que li eren / fetes als testimonis / y no permetre 

mes / la almoyna en lo / exercici de la iuris-/dictió té en dita qua-/dra de l’Arbossar 

/ altrament se ha de pro-/ceir e de demanar / ley (dret, ratllat) a la tau-/la.» (s. 

XVI); «Stança 141, Piae Elemosinae, Arbossar n o 1 (b)» (1936-1939).


Ed.: MORERA, Tarragona, ap. p. VI, núm. 7 bis (transcripció parcial); PONS, Cartulari, 

doc. 282, p. 171-172; FONT, Cartas, dipl. 17, p. 32-33; ALTISENT, Diplomatari, n. 

10, p. 29-30. 

Totes les transcripcions esmentades han estat fetes sobre la còpia del s. XIII, que 

se serva a la Biblioteca Popular de Tarragona, manuscrit 241, f. 185r-186v. 


a Sub Christi nomine. Ego Raimundus Berengarii comes et uxor 

mea Adalmus, nos insimul, donatores sumus tibi Ferriol et conguigi 

b-a’ / 2 tue Bonadona cuncteque c vestre proieniei. b’ Per hanc scripturam 

donationis nostre damus vobis ipsam quadram de Arbozar 

cum omni alodio culto et / 3 ermo d-c’ et cum omnibus pertinenciis e 

et adiacenciis f-d’ et propietatibus g que e’ habet vel habere debet, ut 

melius dici f’ vel nominari potest. Est autem prefatam h-g’ / 4 quadram 

in comitatu Barchinone, i in termino j kstri Olerdule, in loco vocitato 

Arbozar. Advenit namque nobis per paternas et h’ maternas 

voces. Termina-/ 5 tur autem ab oriente k in termino de i’ Cesgunnolas, 

l-j’ ad m ipsum Redonel et in alodio comitalis de Bernadi n Guilelmi k’ 

de Lobnzens, o-l’ ad ipsa Cudina qui est in ipsam via p-m’ / 6 peccorad 

q-n’ de Cegunnolas r-o’ et p’ ipsam Serra s-q’ super curtem comitalem 

et in termino de Olivella, t ad ipsam r’ Lampada et in collo Dauzuz u et 

in collo de Cirrago; v-s’ ab 1-w occi-/ 7 duo t’ in alodio u’ de Fonte Taiada, 

ad ipsa coma Tollnera x-v’ et in alodio de Ledic, in astrada w’ publica 

et in ipsum Pelagum; a meridie in termino de Vila de Lups, / 8 in 

astrata y-x’ publica, in via peccorale de Nuvaiosa que exit ad colle z-y’ de 

Vilardel; a z’ circio vero in alodio de Ferran, aa’ \in estrata ab’ / et in ac’ 

ipsam aa Serra. ad’ Quantum iste affrontatio-/ 9 nes includunt ae’ et isti 

termini ambiunt, af’ sic damus vobis: predictam quadram et ad 

construendas domos et turrem ag’ et plantandum et laborandum et 

vivificandum et / 10 et (et) 2 operandum. Tali namque modo damus 

vobis predictam quadram, sicut superius resonat, ut habeatis et 

teneatis et possideatis vos et proienies vestra et libere / 11 et absolute, 

a modo et usque in sempiternum, absque ullo sensu ab et retentu, 

excepto ah’ porcum unum annalem et excepto decimas et primicias 3 

que detis 4 / 12 ad Avigno ac-ai’ per unumquemque annum aj’ et nos manuteneamus 

vos et vestros ak’ sicut nostros proprios et dominios 

contra omnis ad-al’ homines vel feminas. Quisquis autem / 13 forciam 

aliquam fecerit ibi vobis vel toltam aliquam, si ibi mortus am’ 

fuit, ae non parice an’ per illum nisi asinum unum et saccum 

unum. Quod enim supra scriptum / 14 est af de nostro iure in vestro 

tradimus domin[i]o et potestate, cum ingressibus et regressibus et 

affrontationibus ag suis. [espai en blanc: ±4]. Actum est ao’ hoc et est


951 

manifestum. / 15 Quisquis homo vel femina qui contra istam cartam 

donacionisah-ap’ venerit ad inrumpendum, nil valeat, set in 

duplo componat ac demumai hoc firmum / 16 maneat nunc et 

in evum. 

Quod est actum VIII kalendas septembris, anno Vaj regnanteaq’ [Henrici] 5-ak rege. 

Sig+num @Raimun-/ 17di Berengariiar’ comitis, al@ @signum. as’ 

Adalmus comitissae, am-at’ @ nos qui istam cartaan-au’ donacionisao / 18 

scribere iussimus, av’ manibus nostris corroboravimusaw’ et testibus 

firmare mandavimus. 

Sig+num Gilelmi Mironis / 19 de Avigno, ap-ax’ baiuli comitis. 

Sig+num Gilelmi Guiera. aq-ay’ Sig+num Segnolar de ipsamas Taiada. 

Sig+num Ardenc / 20 de Ripis. Sig+num Guadmirat Morato de 

Cegunnolas. au-az’ 

/ 21 S+ Ellemari presbiter scripsit die et anno sssba’ quobb’ supra. av-bc’ 

1. Sobre la a hi ha un gargot. 2. et repetit. 3. Sota la c hi ha una 

e. 4. Sota la d es llegeix co. 5. Il·legible, hem restituït el text seguint la còpia. 

ACB, perg. 4-141-12. a. A continuació Hec est translatum scripture donacionis quam 

facit Berengarius comes et uxor sua Adalmus Ferriol et coniugi Bonadona cuncteque 

proieniei eorum sicut series scripture sic se habetur. b. coniugi. c. chuncteque. 

d. eremo. e. pertinentiis. f. adiacentiis. g. proprietatibus. h. prephatam. 

i. Barchynone. j. terminio. k. Sota la t hi ha una e. l. Cesgunolas. m. ab. 

n. Bernardi. o. Lobezens. p. viam. q. peccoral. r. Cegunolas. s. serram. 

t. Olivela. u. de Auzuz. v. Carago. w. A continuació ob superflu. 

x. Tolnera. y. estrada. z. colum. aa. ipsa. ab. censu. ac. Avino. 

ad. omnes. ae. fuit. af. Manca. ag. afrontationibus. ah. donationis. 

ai. deinceps. aj. V. ak. Henrici. al. comes. am. comitisse. 

an. cartam. ao. donationis. ap. Avino. aq. Guerra. ar. Senol. as. ipsa. 

at. Guadamir. au. Cegunolas. av. A continuació S+num Guilelmi de Mille 

Graner, s+num Petri Torto, nos ambo de Avinione, qui huic [translaturni?] presentes 

adfuimus. Berengarius levita qui hoc scripsit XIII kalendas marcii, anno XXVIII regni 

regis Lodoyci iunioris die et anno quo X supra. 

ACB, perg. 4-141-13. a’. coniugi. b’. proienie. c’.eeeremo. d’. adiacentiis. 

e’. qui. f’. dicit. g’. prefata. h’. vel. i’. des. j’. Cegunolas. 

k’. Gilelmi. l’. Lobezens. m’. Sota la a hi ha una e. n’. pecorad. o’. Ceguiolas. 

p’. A continuació ad. q’. Sera. r’. ipa. s’. Carago. t’. occident. 

u’. alaudio. v’. Tollera. w’. strada. x’. estrada. y’. collo. z’. de. 

aa’. Feram. ab’. istata. ac’. Manca. ad’. Sera. ae’. includund. af’. Sota 

la i hi ha una s. ag’. turem. ah’. A continuació unum porcum annualem. 

ai’. Avigone. aj’. anno. ak’. A l’abreujament la v i la r estan amuntegades. 

al’. omnes. am’. mortuus. an’. pariet. ao’. Manca a la còpia est 

hoc. ap’. donationis. aq’. A continuació regis enricii. ar’. Berengari. 

as’. sig+num. at’. comitisse. au’. cartam. av’. iussemus. aw’. coroboravimus. 

ax’. Avigo. ay’. Gigera. az’. Cegunolas. ba’. Dibuix gens 

reixit. bb’. Manca. bc’. A continuació Signum Petri de Aitona qui hanc cartam 

transtulit et hoc signum fecit.


1035 [octubre 2] 

526 

Blancúcia ven a Vives, clergue, una terra, situada al comtat de 

Barcelona, al Vallès, al terme de Martorelles, al lloc dit les Canals, 

a canvi d’una ovella. 

ACB, perg. 1-2-700. Original. Pergamí, 102 × 231 mm. Al verso: «marto» (S. XIV); «Venda 

de terra que es a Martoreyes» (s. XV); «1040?»; «1-2-700» (JB). Caplletra «I»: 8 mm. 

Datació: pel que fa al dia i el mes, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Blancuca femina vinditor sum tibi 

Vives clerico, emtore. Per anc scriptura vindicionis me vindo tibi terra 

/ 2 mea propria. Et est ipsa terra in comitato barcinonense, in Vallense, 

in termine de Marturilias Superrioras, ubi / 3 dicunt ad ipsas 

Canals. Et advenit mihi per ienitoris meos vel per conpara de Ielmiro 

presbiter, que mater mea lexa-/ 4 vit pro anima sua, vel per ullasque 

voces. Et afrontat ipsa terra de circi in vinea de Guanalgot, et de 

aquilonis / 5 in terra de me conparatore, et de meridie in rio qui discurit, 

et de occiduo in terra de me comparatore. Quantum in is-/ 6 tas IIII or 

afrontaciones includunt, sic vindo tibi: ipsa terra tota ab integrum, 

in propter precium ovve I. Et nicilque de ipso / 7 precio apud te emtore 

non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta ista ec omnia, 

qui me tibi vindo, de meo / 8 iuro in tuo trado dominio et potestatem 

ab omni integritatem, cum exio vel regressio, tuo a proprio. Et qui 

ista / 9 vindicione venerit pro inrumpendum, aut ego venero, non ohc 

valeat vindicare, set componam aut componant ti-/ 10 bi ipsa terra, 

quod superius resonat, in duplo cum omni sua inmelioracione. Et 

in antea ista vindicione firma perma-/ 11 neat vel omnimodoque tempore. 

Facta vindicione VI nonas kalendas octobris, annos V 

rengnantem Aganrigo rex. 

/ 12 S+ Blancuca femina, qui ista vindicione fecit et firmare 

rogavit. 

/ 13 S+ Mirone. S+ Sanla. S+ Fruga. 

/ 14 S+ Ielmiro sacer, qui ec scripsit sub die et anno quod supra. 

527 


Jofre, fill del difunt Trasoad, fa donació a favor de la seva mare 

Gerberga i del seu germà Arluví, levita, d’unes cases amb torres,


953 

situades als murs de la ciutat de Barcelona, a prop de l’església 

de la Santa Creu i Santa Eulàlia. 

ACB, LA.I, n. 145, f. 67a-b. Rúbrica: «Carta donationis». Interior recto: «n. 145» 


tipus E: 6 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 226, n. 485). 

In Christi nomine. Ego Gauzfredi, prolis condam Trasuadi, 

donator sum tibi mater mea nomine Gerberga et fratri meo Arluvinus 

levita. Manifestum est enim quia placuit animis meis et placet, nullus 

cogentis imperio nec suadentis ingenio, sed propria et spontanea 

mihi elegit cum Deo bona voluntas ut vobis cartam donationis 

fecissem aliquid de proprietate mea, sicuti et facio. Dono namque 

vobis ipsos domos, id est, turris cum solarios et subtalo et quoquina, 

curte, solos et superpositos, guttas et stiliccinios, hosteos et mobile. 

Quod hec omnia concessit mihi avunculus meus Gauzfredus sacer, 

cui sit requies. Est namque prefata omnia in muros civitatis 

Barchinone, prope ecclesiam Sancte Crucis sedis Sancteque Eulalie. 

Affrontant namque prefatos domos de parte circi in ortum cenobii 

Sancti Laurentii martiris, de oriente in domo et muro(s) 1 et curte 

Fulconis Guisadi, de meridie in calle, de occiduo in curte et turre 

prelibate sedis. Quantum infra iste affrontationes includunt, sic dono 

vobis: ipsam medietatem de predictos domos cum medietate de ipso 

mobile ab integre, cum exiis vel regressios earum, et de meum iure 

in vestrum trado dominium et potestatem, ad vestrum plenissimum 

proprium. Quod si ego donator aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc donationem venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, \sed/ et componat aut / b componam vobis predicta omnia 

in duplum cum omni sua imelioratione. Et in antea ista donatio 

firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc VI idus decembris, anno V regni Henrici 

regis. 

S+m Gauzfredi, prolis condam Trasuadi, qui hanc donationem 

feci et testibus firmare rogavi. 

S+ Trasver presbiter. S+m Miro Undisclo. S+m Reimundi 

levite. 

S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, cum 

litteras super positas in linea V ubi dicit «mihi», et sss sub die et 

anno prefixo. 

1. s expuntuada.


528 

[1034-1035] 

Bagmir, ferrer, empenyora a Bellido una mujada de vinya situada al 

comtat de Barcelona, al terme d’Orsà, a canvi de dos sesters i 

vuit punyeres de forment que ha de retornar per Sant Feliu. 

ACB, perg. 1-4-100 (b). Original. Pergamí, 115 × 280 mm. Restaurat. Un forat 

ovalat a la part central, reforçat amb tela i sis foradets o osques reforçats amb 

trossets de pergamí. És la part pèl del pergamí i la més fosca, que acostuma a 

quedar en blanc en la majoria de documents. Cosa que unida a un traç regular 

de l’escrivent i a la pèrdua d’intensitat de la tinta, dificulta bastant la lectura 

correcta del text. A la mateixa cara: «b/»; «1034-1035»; «1-4-100» (AP). Vegeu 

la descripció de l’altra cara al document 406. Al verso: hi ha el document 1-4- 

100 (a), que és el primer que hi havia escrit al pergamí, «In Monte de Ursa» 

(S. XIII-XIV); «(a) 1026-1028» (actual). Caplletra «I» ornamentada: 43 mm. 


In nomine Domini. Ego Bagmir faber inpinnorator sum tibi 

Bellido. Manifestum est enim quia debitor sum tibi / 2 sestarios II 

et puneres VIII de forment. Proterea inpinnoro tibi modiata I de 

vinea mea propria. Quod abeo in comitato / 3 barhinonense, in 

terminio de Ursa. Advenit mihi per 1 mea comparacionem vel per 

omnesque voces. Et afrontat ipsa modia-/ 4 ta I de vinea de parte circi 

in ipso torrent, de aquilonis in vinea de Reimundo, de meridie semiliter 

sive in / 5 terra de me inpinnoratorre, de occiduo in ipso torrent. 

Q[uan]tum istas quatuor afrontaciones includunt, sic i[n]-/ 6 pinnor[o] 

tibi: ipsa ec omnia, totum ab integre, cum exios vel regres[ios] [s]uos, 

et e [teneam] 2 per tum beneficium, et in die quod est fe[s]- 

/ 7 ta Sancti Fellicis tu mihi rendere facias sestarios II et pugnerias 

VI[II d]e forment; et si oc non fecero et tibi non persolsero, tu ab- 

/ 8 eas potestatem ipsa ec omnia aprendere, tenere, vindere, facere 

[quod vo]lueris. Quod si nos inpinnoratorres [aut] ullusque / 9 omo 

qui contra anc ista inpinnoracionem venerit pro inrum[p]en[du]m, 

non oc valeat vindicare, set componat aut com-/ 10 pono tibi ipsa ec 

omnia in duplo cum omnem suam inmelioracio[nem]. Et in antea 

ista firma permanea modo vel omnique tem-/ 11 pore. 

Facta ista inpinnora [espai en blanc: ±9] anno IIII regnante 

Enrici regis. 

S+m Bagmir, qui ista inpinnoracione / 12 feci et firmavi et 


S+m Bonucio. *S+m Godmar*. 

/ 13 S+ Reimundo levita, quod scripsit die et ano prefixo sss. 

1. A sota es llegeix pro. 2. La segona e afegida.

1036 gener 29 


529 

955 

Testament de Joan, levita, en què fa deixes a la seva esposa, als seus 

fills, a d’altres persones tant laiques com eclesiàstiques i a la 

Canònica de Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-1011. Original. Pergamí, 166 × 487 mm. Al pergamí hi resten els 

senyals de les ratlles, també presenta taques i esvaniments de tinta. Al verso: 

«Testamentum Iohannis levite qui dimisit modiatas II Canonic/e\ / vinearum ad 

Torcular Comitale»; «CCCLXX»; «XXII» (S. XIII-XIV); «Mitja Esca-/la Armari / 2 

/ n. 1011»; «Num...1154, ratllat» (S. XVIII); «Antiquitatum I 431» (Mas). Caplletra 

«I»: 45 mm. 

ACB, LA.I, n. 431, f. 163c-d. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

«Barchinona». Rúbrica: «Testamentum / Iohannis levite qui dimisit Canonice duas 

mo-/diatas vinee apud Truil Comitalis». Exterior verso: «[CCCLXX]XXII» (S. XIII- 

XIV) i «n. 431» (Caresmar). Inter columnas verso: «Anno Domini / 1035» (S. XVIII). 

Caplletra «I» ornamentada, tipus G: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Iohannes levita iaceo in lectulo meo 

in egritudine, spero in misericordia Dei, timeo ne subito per langore 

(per) 1 repentina casu mortis mee mihi veniat. Et ideo iubeo hunc 

testamentum facere ut quicquid / 2 in hunc testamentum fuerit 

scriptum, firmis et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Et ideo iubeo atque discerno ut sint helemosinarii mei, id est, a 

Geribertus sacer et Amalricus presbiter et Geribertus, cognatus 

meus, / 3 et Bonessimus et filiis b meis Bonefilius levita et Bonutius c 

clericus et mater illorum. Precipio namque vobis prefatis helemosinariis 

ut, si mors mihi advenerit de ista egritudine aut in alia 

aut in qualicumque loco, ante-/ 4 quam alium testamentum faciam, 

plenam potestatem habeatis adprehendere omnem meum avere et 

distribuere propter Deum et remedium anime mee, sicut ego 

iniuncxero. d In primis concedo ad ipsa Kannonica e / 5 modiatas II 

de vineas, qui sunt ad ipso Torcular Comitalis. Et concedo ad 

Bonucia femina modiata I de vinea qui est ad ipso Cucullo. Et iubeo 

ut requiratis meos debitos ad archidiaconus man-/ 6 cusos II, quod 

mihi debet per ipsa tonna quod emi de Bonefilio Marchi. Et ad 

Guitardus abba, mancusos II. Et meum alaudem, quod habeo in isto 

loco aut in alio f et [cepto] nominato quod supra \est/ scripto, casas 

/ 7 et curtes, terras et vineas, quod habeo in comitato Barchinona, 

concedo ad filiis meis supra scriptis in tale videlicet racione: g ut 

mater eius teneat omnibus diebus vite sue sine blandimentum 

ullausque h hominis vel filiis suis. / 8 Aliut i quod habeo in Barchinona


civitate de vascula, tam maiora quam minora, eramenta sive 

ferramenta, concedo 2 ad Guinedelde cum filiis suis. Et ad novo 

veniente de fructos, quod Deus nobis dederit, de pane / 9 et vino ipsa 

tercia parte concedo pro anima mea. 

/ 10 Actum est hoc testamentum IIII kalendas februarii, anno 

quinto regni Henrici regis. 

/ 11 S+m Geribertus, s+m Dominicus, s+m j Laurentius, k s+m 

Oliba Sartor, l s+m Adroarius, *s+ Geribertus presbiter helemosinario m 

sss*, / 12 isti auditores sunt. 

S+m n Geribertus Gotmar. *S+ Guilelmus levita. 3 * /* Iohannes 

levita, qui hoc testamentum firmavi*\. 

/ 13 S+ @Galindus levita@, qui hec scripsi et ss die et anno quod 

supra. 

1. Expuntuat. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Abreviatura supèrflua. 

LA. a. ideo. b. filius. c. Bonutius. d. iniunxero. e. Canonica. 

f. Als LA, a continuació excepto. g. ratione. h. ulliusque. i. aliud. 

j. s+num. k. Laurencius. l. sator. m. elemosinario. n. S+. 

530 

1036 març 1 

Trasegòncia i el seu fill Jofre venen a Llobató cinc peces de vinya 

situades al comtat de Barcelona, al terme de Vilalba, a canvi d’una 

aimina d’ordi. 

ACB, perg. 1-4-106. Original. Pergamí, 113 × 288 mm. Al verso: «Vilalba» (S. XIII- 

XIV); «1036» (Mas); «1032» (esborrat?). Caplletra «I»: 27 mm. 

In nomine Domini. Ego Trasgoncia femina et filio meo Iozberto 

vinditor sum tibi Lobatone, emtore. Per hanc ista scriptura / 2 

vindicionis nostre vindimus tibi pecias V de vineas franchas, cum 

ipsas terras ubi sunt fundata, nostras proprias franchas. Qui / 3 mihi 

advenit ad me Trasgoncia per meum decimum, et ad filio meo de 

genitori suo vel per ullaque voce. Et est ipsa / 4 omnia in chomitatu 

Barchinona, in terminio de Villa Alba. Qui afrontant ipsas pecias 

V de vineas de parte au-/ 5 rientis in puio Margarider, de meridie in 

via qui pergit ad Maretima, de occiduo similiter, de circi in fichulnea 

/ 6 Chocorela. Quantum infra istas afrontaciones includunt, sic 

vindimus tibi: ipsa omnia supra scripta ab integrum, cum / 7 exios 

vel regresios earum, a proprio, in precium emina I de ordio. Et 

nichil exinde non remansit. Est manifestum. Quem vero / 8 predicta 

homnia, que tibi vindimus, de nostre iure tuo tradimus dominio et


957 

potestatem, ad faciendum omnia quod volueris. Quod / 9 si nos vinditores 

aud ullusque homo qui contra hanc ista vindicione venerit 

pro inrumpendum, non hoc valead vendicare, set / 10 componad aud 

componamus tibi ipsa omnia supra scripta in duplo cum omnem 

suam inmelioracionem. Et in antea ista vindi-/ 11 cione firma permanead 


Facta ista vindicione kalendas marcii, anno V regnante Enrici regi. 

Sig+ / 12 Trasgoncia, sig+ Iozberto, nos qui ista vindicione fecimus 


Sig+ Folcho. / 13 Sig+ Oliba. Sig+ Suniario. 

/ 14 Ss Helias presbiter scripsit. 

531 

1036 març 20 

Ingilrada i el seu fill Ramon venen a Llobató una peça de terra situada 

al comtat de Barcelona, al terme de Vilalba, al Pradal, a canvi 


ACB, perg. 1-4-107. Original. Pergamí, 159 × 263 mm. Al verso: «Vilalba»; «In 

Christi nomine» (S. XIII-XIV); «1036» (Mas). Caplletra «I»: 26 mm. 

In nomine Domini. Ego Ingilrada femina et filio meo Raimundo 

vinditores sumus tibi Lobatone, emtore. Per hanc ista scrip-/ 2 tura 

vindicionis nostre [v]indimus tibi pecia I de terra francha, nostra 

propria. Qui nobis advenit per ienitores vel per qualicumque / 3 

voce. Et est ipsa pecia de terra in chomitatu barchinonense, in 

terminio de Villa Alba, ad ipso Pradal. Et / 4 afrontat ipsa terra de 

parte aquilonis in terra de Bonusomo, de meridie in torrente qui 

discurrit per Villa Alba, / 5 de occiduo in vinea de Lopardo, de circii 

in terra de Guitardus Arnallo. Quantum infra istas afrontaciones in- 

/ 6 cludunt, sic vi[n]dimus tibi: ipsa terra ab integrum, una cum exios 

vel regresios earum, a proprio, in precium mancho-/ 7 sos III de auro. 

Quod tu emtore nobis dedisti et nos manibus nostris recepimus. Est 

manifestum. Quem vero predicta / 8 terra, que tibi vindimus, de nostro 

iure tuo tradimus dominio et potestatem, ad faciendum homnia quod 

volue-/ 9 ris. Quod si nos vinditores aud ullusque omo aud femina qui 

contra hanc ista vindicione venerit pro in-/ 10 rumpendum, non hoc 

valead vendicare, set componad aud componamus ipsa terra in duplo 

cum omnem suam / 11 inmelioracionem. Et in antea ista vindicione 

firma permanead omnique tempore.


Facta ista vindicio-/ 12 ne XIII kalendas aprilii, anno V regnante 

Enricii regi. 

S+ Ingilrada femina, s+num / 13 Raimundo, nos qui ista vindicione 


S+num E[g?]brino. / 14 S+num Bellusomo. 1 S+num Folcho. S+ 

Raimundo Bernardus. *S\num/ Raimundus*. 

/ 15 Ss Helias presbiter scripsit. 


1036 març 31 

532 

Pere Vives permuta amb la seva dona Guisla dues mujades de vinya 

que tenia pels seus pares, per compra i per altres raons, situades 

al territori de Barcelona, al terme de Provençals, per dues mujades 

de vinya situades al terme de Pociolos, que ja havia venut per 


ACB, perg. 1-1-1925. Original. Pergamí, 128 × 255 mm. Al verso: «Provincials» (S. 

XIII-XIV); «Num... 1925» (S. XVIII); «Diversorum A. 1925» (Mas). Caplletra «I»: 11 mm. 

In nomine Domini. Ego Petrus Vivas comutator sum tibi coniux 

mea Guisla. Manifestum est enim quia placuit ani-/ 2 mis meis et 

placet ut inter nos comutatione fecissemus de aliquid de propriete 

nostra, sicuti et facio. Dono / 3 namque tibi in tua comutatione 

modiatas II de vineas simul cum ipsa terra ubi ipsa vinea est fundata. 

Est namque pre-/ 4 fatas modiatas II de vineas in territorio Barchinona, 

in terminio de Provincialis. Advenerunt mihi per genitorum 

meorum seu / 5 per comparatione sive et per ullasque voces. Que 

affrontant de parte circio in vineas de Iohannes Guitardi Greci sive 

in vi-/ 6 neas de Eima femina, de aquilonis similiter, de meridie in 

strada, de occiduo in terra de Mir de Villa de Maier. Quantum / 7 iste 

affrontationes includunt, sic dono tibi: ipsas modiatas II de vineas 

in tua comutatione pro tuas modiatas II de vineas, / 8 que sunt in 

terminio de Pociolos, que sunt iuxta vineas de Oliba Mir, quod tu 

mihi dedisti et ego vendidi per mancusos decem de / 9 auro cocto. 

Ita ego iure tue trado eam tibi perenniter habendi, vindendi, donandi, 

comutandi vel faciendi exinde quod volue-/ 10 ris, habeas plenam 

potestatem, simul cum exiis vel regresiis earum, ad tuum plenissimum 

proprium. Quod si ego comutator / 11 aut ullusque homo utriusque 

sexus qui contra ista comutationem venerit pro inrumpendum, non


959 

hoc valeat vendicare, sed / 12 componat aut ego conponam tibi ipsas 

modiatas II de vineas, quod tibi comuto, in duplo cum suam inmelioratione. 

Et ista / 13 comutatio firma permaneat omnique tempore. 

Facta comutacione II kalendas aprilis, anno V regnante Henrici 

regis. / 14 

*S+ Petrus*, qui ista comutione feci et firmavi et firmare 

rogavi. 

S+num Bonutius Vives. / 15 S+num Paulus. S+num Ausilio. / 16 

S+ Ermemirus presbiter exarator sss die et anno prefixo. 

533 

1036 abril 26 

Guislabert, bisbe de Barcelona, d’acord amb el comte Ramon i la 

comtessa difunta Sança, i les comtesses Ermessenda i Guisla, 

fa donació a la Canònica de la Santa Creu de l’església de Santa 

Eulàlia d’Ègara, i dóna el dret de sepultura a la Seu. 

ACB, LA.I, n. 3, f. 3b-3c. Vegeu la descripció d’aquest document, que és un 

complement de la denominada fundació de la Canònica de la Catedral de Barcelona 

el 9 de març de l’any 1009, i que en la transcripció copiada als LA fou englobada 

en aquest, així com el regest i la bibliografia i les notes crítiques i la versió de 

tot el document, al citat text de 9 de març de 1009, núm. 121. 

XXVIII annis postquam supra dicta scriptura fuit facta, VI 

kalendas maii, anno V regni Henrici regis, sic dedit Guilabertus, 

barchinonensis episcopus, prefate Canonice cum iussione et voluntate 

domni Remundi comitis, filii Sancie quondam comitisse, et Ermesindis 

comitisse et Guilie comitisse ecclesiam Sancte Eulalie, que est sita 

in Egara, cum omnibus alodiis que sunt in Egara et in Terracia, id 

sunt, terras et vineas, cultum vel heremum, et trilias et arbores diversi 

generis, fontes et aquis decursibus et olivarias, et omnia que pertinent 

ad supra dictam ecclesiam Sancte Eulalie, que sunt iuris ecclesie 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie barchinonensis, exceptus alias 

ecclesias Terracie, cum illorum pertinentiis. Et Guilabertus episcopus 

supra dictus dedit prefate Cannonice omnes voces acquisitionum de 

sepulturis mortuorum hominum, quas habebat vel habere debebat in 

ipsa claustra prefate Cannonice, exceptus ipsas absolutiones. Et simili 

modo Ermemirus, sacrista Sancte sedis barchinonensis, cum iussione 

prefati episcopi et voluntate, dedit prefate Cannonice ipsam me-/ c 

dietatem de ipso cimiterio de omnibus causis mortuorum, que illi 

pertinebant aut pertinere debebant.


1036 maig 11 

534 

Guitard ven a Geribert i a la seva muller Sança una peça de terra 

franca que posseïa pels seus pares situada al comtat de Manresa, 

al terme del castell de Rosdros, a la comella de Vilalta, per 5 

sous i mig. 

ACB, perg. 1-4-108. Original. Pergamí, 80 × 317 mm. Restaurat. Al verso: «[frase 

il·legible] a en Geribert de I pecia terre que est en la coma de Vilalta» (S. XIII- 

XIV); «1036» (Mas). 

In nomine Domini. Ego Witard sacer vinditor sum vobis Geriberto 

et uxori mea, nonime Sanca. Per hac scriptura vindi-/ 2cionis me vindo vobis pecia I de tera francha, qui est ad ipsa cumela 

de Vila Alta, qui mihi advenit de geni-/ 3ri meo vel de genitrice 

mea. Et est hec omnia in comitatum Minorisa, in terminio de 

castrum Rosdros. Et afron-/ 4tat de orient in terra de nostro erere, 

de meridie in ipso ermo, de Ermeir vel eres, (et) 1 de occiduo in 

terra de nos comparatores, / 5 de circi in strada. Quantum in istas 

quattuor afrontaciones includunt, sic vindo vobis: ipsa tera iam 

scriptas / 6 in tale precium solidos V et medio. Et est manifestum. 

Quem vero predicta ipsa tera de meo iuro in vestro trado / 7 dominio 

et potestate ad propio. Quod si ego vinditor aut ullusque persona, 

non hoc valeat vindicare, set componat / 8 in duplo cum suam 

immelioracione. Et in antea ista scriptura vindicio firma permaneat 

omnique tempore. / 9 

Facta ista scriptura vindicio quinto idus madi, anno quinto 

regnante Angelrico rex. / 10 

Witardus sacer, qui SSS ec scriptura vindicione firmavi et testes 


Si+num Daco. / 11 Si+num Widade. Si+num Quilelmus / 12 

Bonefi levita, qui istas vindicio scripsit cum versis fusis die et 

anno sss quod supra. 

1. Raspat. 

535 

1036 juny 6 

Guitard Bonuç i la seva muller Bonadona venen a Ermengol Geribert 

una casa situada a Barcelona, sota els murs, al costat de la casa


961 

dels canonges de la Seu, que tenen per compra, per dues unces 

d’or. 

ACB, perg. 1-1-1930. Original. Pergamí, 116 × 256 mm. Al verso: «Num... 1930» 

(s. XIX); «Diversorum A. 1930» (Mas); «1036» (F-B). La caplletra «I»: 3 línies. 

In nomine Domini. Ego Guitardus Bonucii una cum coniuge 

mea Bonadomna venditores sumus tibi Ermengaudo Geriberti, 

emptori. Per hanc scripturam ven-/ 2 ditionis nostre vendimus tibi 

domos nostras proprias, quas habemus infra moenia Barchinone 

urbis, iusta 1 ipsam mansionem cannonice Sancte Crucis / 3 sedis ad 

meridianam partem. Advenerunt nobis per nostram comparationem 

sive per omnes voces. Que affrontant de oriente in calle publico, 

de meridie / 4 in domibus Guilelmi Midianensis, de occiduo in 

domibus Gondballi, Ermemiri et Petri fratrum, de circio in calle 

publico. Quantum iste affrontationes / 5 includunt, sic vendimus tibi: 

supra dictas nostras domos cum solario ex petra et calce confecto, 

et curte et guttis et stilliciniis, et exiis et regressibus eius, / 6 totum 

integriter, propter precium uncias II auri optimi legitime pensatas, 

quas nobis dedisti. Est manifestum. Supra dicta quidem omnia, que 

tibi / 7 vendimus, de nostro iure in tuum tradimus dominium et 

potestatem, ad tuum plenissimum proprium, ut facias exinde quodcunque 

volueris. Quod si nos venditores aut / 8 aliquis homo utriusque 

sexus contra hoc venerit ad inrumpendum, non hoc valeamus aut 

valeat vendicare, sed componamus aut componat tibi / 9 supra dicta 

omnia in triplum cum omni sua inmelioratione. Et in super hoc 

maneat firmum omne per evum. 

Actum est hoc VIII idus iunii, anno V / 10 regni Henrici regis. 

*Guitardus Bonucii*, s+Bonadomna, nos qui hanc venditionem 

fecimus et firmari/rogavimus\ 

/ 11 S+ Donucio presbiter, qui istos puntos inpresit in ista carta. 

S+Erovigius sacer+ *. /S+num Ermemirus\ 

/ 12 S+ Remundi clerici, qui hoc scripsit et die et anno quo supra 

sss. 

1. Sota la s hi ha una lletra il·legible. 

536 

1036 agost 1 

Publicació sacramental del testament del difunt Ramon, mort el segon 

dia de febrer, feta per Ebrí, levita, Amalric, Seniol i Bonfill, levita,


que, en presència del sacerdot Riquer, del jutge Miró i d’altres 

i sobre l’altar de l’església de Sant Sadurní màrtir, situada al 

comtat de Barcelona, al terme de Terrassa, a la Seu d’Ègara, juren 

que foren testimonis del testament en què Ramon nomenà 

almoiners seus Ballomara, dona, el levita Miró, i Bernat. 

ACB, LA.II, n. 690, f. 219c-220a. Rúbrica: «Non valet». Exterior verso: «n. 690» 

(Caresmar). Inter columnas recto: «Anno Domini 1031» (S. XVIII). Caplletra «C» 

ornamentada: 3 línies. 


Condiciones sacramentorum a quarum presentia residebat 

sacerdote Richarius et iudice Mirone et in presencia Dalmacius 

presbiteri et Bonefilius levita et Borrellus et Guitardo et Olibane 

et Amalrigo et Bonepar et Suniarius et aliorum bonorum hominum 

qui ibidem aderant. Testificant testes prolati, quas proferunt omines 

his nominibus, id sunt, Ballomara femina et Mironi levita et Bernardus, 

qui sunt elemosinarii de condam Raimundi, ad comprobandam 

suam elemosinam ante supra dicto sacerdote et iudice. Et 

\hec/ sunt nomina testium qui hoc testificant sicuti et iurant, id sunt, 

Richarius presbiter et Ebrinus levita et Seniollus. 

Iurati autem dicimus in primis per Deum Patrem Omnipotentem 


in Trinitate unus et verus Deus, et per hunc locum venerationis 

Sancti Saturnini, martir Christi, cuius baselica sita est in comitato 

barchinonense, in terminio terracense, in sede egarense, supra cuius 

sacrosancto altario as conditione manibus nostris continemus vel 

iurando contagimus, quia1 nos supra scripti testes scimus et bene 

in veritate sapemus et de presente eramus et oculis / d nostris vidimus 

et aures nostras audivimus ad ea hora quando iacebat condam 

Raimundus in ipsa egritudine, unde obiit. Sic nos et videntes et 

audientes comendavit et iniuncxit omnem suam elemosinam ad istos 

suos supra dictos elemosinarios et precepit ad illos ut, si de ipsa 

egritudine mortuus fuisset, sicuti et fuit, plenam potestatem abuissent 

omnem suum avere ad donare vel distribuere, sicut ille ad eos 

iniuncxit per suum testamentum. In primis concessit ipse conditor 

pro sua sepultura mancuso I de auro. Et concessit ad Richarius 

presbiter manchoso I. Et concessit ad Er\me/miro presbiter manchoso 

I de auro per misses. Et concessit in opera Sancti Petri de Rexago 

manchosos II. Et concessit ipse conditor manchosos III de auro per 

misses. Et concessit ipso suo kavallo ad fratri suo Ermengaudus et 

suo scuto et sua spaza. Et concessit ut istos supra dictos manchosos


963 

exeant de sua ereditate in eius ratione: ut si redimere volunt fratres 

suos Mironi et Bernardus ipsa sua ereditate, dare faciant manchosos 

VIII de auro pro anima sua, et teneat mater sua ipsa sua ereditate 

in diebus vite sue; et si ipsi nolunt redimere, redimat eam mater 

sua et dare faciat ipsos manchosos et abeat ipsa hereditate ad suum 

proprium. Et cum hec omnia ordinavit, adhuc loquela plena erat 

et memoria integra. Et postea sua voluntas mutata numquam fuit. 

Sic obiit de hoc seculo in mense februarii die II ora tercia, qui iam 

preteritus est. Nos vero, qui sumus elemosinarii, iuramus in Deum 

et propter Deum quia quantum isti testes testificant in istum 

iudicium verum est et nulla fraus nec malo ingenio hic impressa 

non est, sed secundum suam testationem de istius conditori sic est 

factus vel editus. Et ea que scimus recte et veraciter testificamus 

atque iuramus per super hanc / a nixum iuramentum in Domino. 

Late condicionis die kalendas augusti, anno VI regnante Henrici 

rege. 

S+ Ebrinus levita, s+m Seniollus, s+m Ballomara femina, s+ 

Miro levita, s+m Bernardus, nos elemosinarii sumus et hunc sacramentum 

iuramus. 

S+m Ebrinus levita, s+m Amalrigo, s+m Seniollus, s+ Bonifilius 

levita, nos auditores sumus et hunc iuramentum iuramus. 

S+ Dalmatius sacer. S+ Mirone iudice sss. 

S+ Guadamirus levita scripsi cum litteras supra positas in verso 

VIIII et die et anno quod supra. 

1. Sota quia es llegeix quod. 

537 

1036 agost 3 

Emma ven a Dalmau, prevere, dues mujades de vinya situades al 

territori de Barcelona, al terme de Provençals, pel preu de 10 

mancusos i mig d’or. 

ACB, LA.II, n. 341, f. 114d-115a. Rúbrica: «De II modiatis vinee in Provencialibus». 

Inter columnas verso: «n. 341» (Caresmar). Inter columnas recto: «Anno Domini 

1036» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada en forma d’espasa, tipus F: 7 línies. 


In Christi nomine. Ego Emma femina venditrix sum tibi Dalmatius 

presbiter, emptori. Per hanc scripturam venditionis mee 

vendo tibi vinea modiatas II. Qui sunt in territorio barchinonensi,


in termine de Provincials. Advenit mihi per vocem condam filio meo 

Raimundi Mironis sive per ullasque voces. Affrontant namque predictas 

vineas de parte / a circi in vineas de Petri Vivani, de aquilonis 

in vineas de Iohannes 1 Guitardi, de meridie et de occiduo in vineas 

predicti Petri et in terra et vinea de Miro de Villa de Maier. Quantum 

iste affrontaciones includunt, sic vendo tibi: predictas modiatas II 

de vineas ab integr\e/, simul cum ipsa terra ubi sunt fundatas, cum 

exiis vel regressiis earum, propter precium mancusos X de auro cocto 

et medio, quod tu emptori mihi dedisti integriter ad presens. Et nichil 

de ipso precio apud te emptori non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta terra et vinea, que tibi vendo, de meum iure in tuum 

trado dominium et potestatem a tuum plenissimum proprium. Quod 

si ego venditrices aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

venditionem venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set 

componat aut componam tibi predicta omnia in duplum cum omni 

sua imelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc III nonas augusti, anno VI regni Henrici regis. 

S+num Emma femina, qui hanc venditionem feci et testibus 


S+ Ermengaudus. S+ Isarnus clerici. S+ Gaucefredus levita. S+ 

Miro levita. S+ Renardus levita. S+ Mirone levita. S Placianus 

presbiter. S+num Gitardi Orpini. 

S+num Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, et 

sss sub die et anno prefixo. 

1. Sota la e hi ha una i. 

538 

1036 agost 7 

Abdó i la seva muller Bel·la venen a Maressenda i al seu marit una 

vinya situada al territori de Barcelona, al terme de Sarrià, que 

tenen per compra. 

ACB, perg. 1-4-109. Original. Pergamí 125 × 256 mm. El document té una bona 

part de la banda dreta mutilada. 

In nomine Domini. Ego Abdo et uxori mea Bella femina, nos 

simul, vinditores sumus [vobis ±25] / 2 et uxori tue Madersinda 

femina, emptores. Per hac scriptura vindicionis nostre [vindimus 

vobis, ±10 in terri-]/ 3 torio barchinonense in terminio de Serriano.


965 

Quod nobis advenit per c[ompa]ratione vel [per ullasque voces. Et 

afrontant hec] / 4 omnia, de parte circi in terra et vinea de vos 

emptores, de aquilonis in [terr]a de Sancta Eulali[a ±30], / 5 de 

occiduo in vinea de Bonefilio Gratallo. Quantum istas affrontaciones 

inclu[dunt, sic vindimus vobis ±10] / 6 ab integre, simul cum exiis 

et regressiis earum, in aderato et definito precio sollido[s ±30] / 7 

precium nobis dedistis et nos venditores ad presens manibus nostris 

recepimus. Est mani[festum. Quem vero predicta ±14] / 8 vindimus, 

de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem, ab omni 

intregritatem, ut quod [exinde facere vel iudicare volueritis], / 9 

liberam in Dei nomine habeatis plenam potestatem, ad vestrum 

proprium. Quod si nos venditores [aut ullusque homo utriusque 

sexus contra] / 10 hac venditione venerit ad inrumpendum, non hoc 

valeat vendicare, sed componat au[t componamus vobis in duplo] 

/ 11 cum omnem suam in melioracione. Et inantea ista vinditio firma 

permaneat om[nique tempore]. 

/ 12 [Facta ista vemdicio] VII idus agusti, anno VI regni Henrici 

regis. 

S+m Abdo, [S Bella, nos] in unum qui ista vinditione fecimus 


/ 13 S+m [?]tius. S[±10]. 

/ 14S+ Galindus clericus, qui hec scripsit et ss die et anno quod 

supra. 

539 

1036 agost 9 

Dalmau Geribert, sacerdot, ven a Esteve, levita, dues mujades de vinya 

que tenia per compra i per altres raons, situades al territori de 

Barcelona, al lloc que anomenen Provençals, per 10 mancusos 

i mig d’or legítimament pesats. 

ACB, perg. 1-4-110. Original. Pergamí, 160 × 223 mm. Restaurat, netejat i reforçat 

amb 15 trossets de perg., que cobreixen pel verso quatre foradets; de color fosc 

tota la cara escrita i dues taques al marge dret a més d’altres petites que 

impedeixen més o menys la lectura del text. Al verso: «[...] Stefani levite» (S. 

XIII-XIV); «1036»; «D.C. (b) cp 2, 110» (Mas); «1-4-110» (AP). 

ACB, LA.II, n. 338, f. 114a-b. Rúbrica: «Carta quod Dalmacius Giriberti vendidit 

Stephano levite II modiatas vinee in Provenzals». Notes als marges: «n. 338» 

(s. XVII); «Anno Domini 1036» (Caresmar). Caplletra «I» ornamentada: 16 línies. 



In nomine Domini. Ego Dalmacius Geriberti venditor sum tibi 

Stefanoa levite, b emptori. Per hanc scripturam venditionis mee c / 2 

vendo tibi modiatas II vinearum simul cum ipsa terra ubi sunt 

fundate, d quaee sunt in territorio barchinonensi ad ipsum / 3 locum 

qui vocatur Provincials. Advenerunt mihi per meam comparationem 

sive per omnes voces. Affrontant nanquef predicte g vinee / 4 de circio 

in vineis Petri Vivani, de aquilone in vineis Iohannis Guitardi, de 

meridie et occiduo in vineis predicti Petri et in / 5 terra et vinea 

Mironis de Vilademaier. Quantum iste h affrontationes includunt, sic 

vendo tibi: predictas II modiatas vinearum / 6 pariter cum ipsa terra 

ubi fundate i habentur, propter precium X mancusos auri purissimi 

et medium legitime pensatos, quos / 7 tu emptor mihi dedisti. Est 

manifestum. Supra dicta quippe omnia, quaej tibi vindo, de meo iure 

in tuum trado dominium / 8 et potestatem, ut ammodo liberum velle 

habeas exin facere, ad tuum plenissimum propium. Quod si ego 

venditor aut aliquis / 9 utriusque sexus homo [qui cont]rak hoc venero 

ad inrumpendum, non hoc valeam aut valeat vendicare, sed componam 

aut com-/ 10ponat tibi in vinculum supradicta omnia in triplum 

cum omni sual inmelioratione. m Et in super hoc [perm]aneatn firmum omne per / 11 aevum. o 

Actum est hoc V idus augusti, anno VI regni Henrici regis. / 12 

*S+ Dalmacius sacer*, qui hanc venditionem more solito 

firmavi et feci firmarique rogavi. / 13 

*S+ Arluvinus levita*. *S+ Miro levita*. *S+ Guitardus levita*/ 14 

S+Remundi clerici, rei huius testis et scriptoris, et die et anno 

quo supra sss. 

LA. a. Stephano. b. levite. c. mee. e. que. f. namque. 

g. predicte. h. iste. i. fundate. j. que. k. contra, només. l. suam. 

m. melioratione. n. maneat. o. evum. 

540 


Testament sacramental de Joan, levita i diaca, jurat sobre l’altar de 

Sant Pancraç de l’església de Santa Maria del Pi, en el qual fa 

deixes a la Canònica de Barcelona, a la seva família i a altres 

persones, tant laiques com eclesiàstiques. 

ACB, LA.I, n. 438, f. 165d-166b. Rúbrica: «Testamentum Iohannis diachoni qui 

dimisit Canonice II modiatas vinee apud Trul Comitalis». Foli 165, inter columnas 

verso: «n. 438» (Caresmar); «V. 431» (Mas). Interior verso: «CCCLXXXXVI[I]II»


967 

(S. XIII-XIV). Foli 166, exterior recto: «Anno Domini 1036» (S. XVIII). Caplletra «C» 

ornamentada, tipus G: 4 línies. 


Conditiones sacramentorum ad quarum et ordinationem residebat 

Durandus / a sacerdos et helemosinarii et Adalbertus presbiter 

et Geribertus presbiter et Seniofredi et Petrus et Gondemarus et Guisadus 

iudex. Sub istorum presencia testificaverunt testes, quos protulit 

Geribertus sacer et Amalricus presbiter et Geribertus, cognatus 

defuncti, et Bonessimus et fil(i)iis1 defuncti supra scripti Bonefilius 

levita et Bonucius clericus et mater illorum, ad comprobandam 

extremam ordinationis voluntatem cuiusdam Iohannes levita. Et hec 

sunt nomina testium qui hoc iureiurando testificati sunt, id est, 

Dominecus et Laurencius et Oliba Sartor et Adroario et Guilelmus 

levita et Geribertus Gondemarus. 

Iurando autem testificamur nos supra scripti testes primo per 

Deum patrem omnipotentem et per Ihesum Christum, filium eius, 

et per Spiritum Sanctum, credentes hanc Trinitatem unum et verum 

esse, et per altare Sancti Pancratii martiris, qui est in ecclesia Sancta 

Maria, que dicunt de ipso Pino, quia bene scimus videndo et 

audiendo quando Iohannes levita iacebat in ipsa egritudine, unde 

obiit, iussit atque decrevit ut fuissent sui helemosinarii, id est, 

Geribertus sacer et Amalricus presbiter et Geribertus, cognatus suus, 

et Bonessimus et filiis suis Bonefilius levita et Bonucius clericus et 

mater illorum, precipiens eis ut, si mors illi advenisset, sicut et fecit, 

potestatem habuissent, sicut illis ibi iniuncxit, de suo avere dare pro 

anima sua in suum testamentum. In primis concessit ad ipsa 

Canonica modiatas II de vineas qui sunt ad ipso Torcular Comitalis. 

Et concedit ad Bonucia femina modiata I de vinea qui est ad ipso 

Cucullo. Et iubeo ut requiratis meos debitos ad archidiaconus 

mancusos II, quod ei debet per ipsa tonna quod emi de Bonefilio 

Marchi. Et ad Guitardus abba, mancusos II et suum alaudem, quod 

habebat in isto loco aut in alio, excepto nominato quod supra est 

scripto: casas et / b curtes, terras et vineas, quod habebat in comitato 

Barchinona, concessit ad filiis suis supra scriptis, in tali videlicet 

ratione: ut mater eius teneat omnibus diebus vite sue sine 

blandimentum ullisque hominis vel filiis suis. Aliud quod habebat 

in Barchinona civitate de vascula, tam maiora quam minora, 

eramenta sive ferramenta, concessit ad Guinedelde cum filiis suis. 

Et ad novo veniente, de fructos quod Deus nobis dederit, de pane 

et vino ipsa tercia parte concessit pro ania sua. Et cum hec


omnia ordinavit, loquelam plenam et memoriam bonam habens, 

postmodum migravit ab hoc seculo in mense marcii qui iam preteritus 

est. Et nos tutores, qui et helemosinarii, iuramus per Deum 

quia isti testes quantum testificati sunt in isto iudicio, verum est 

et nulla fraus aut ullum ingenium malum, scientibus nobis, hic 

impressum non est, set secundum voluntatem istius conditoris est 

factus vel editus. 

Late conditiones VII idus decembris, anno VI regnante Henrici 

regis. 

S+m Geribertus, cognatus defuncti, s+m Bonessimus, s+ Geribertus 

presbiter sss, Amalricus presbiter ss, s+ Bonucius clericus, 

s+m Guinedelde femina, nos helemosinarii sumus et hunc sacramentum 

iuramus. 

S+m Domenicus, s+m Laurentius, s+m Oliba Sartor, s+m 

Adrorii, s+m Geribertus Gondemarus, nos testes sumus et quantum 

in istis conditionibus resonat fideliter iuravimus per super adnixum 


S+ Durandus presbiter sss. S+m Seniofredus. S+m Petrus. S+m 

Gotmar. S+ Guisadus iudex ss. 

S+ Galindus levita, qui hec scripsit cum litteras fusas in verso 

IX o et ss die et anno quod supra. 

1. La segona i expuntuada. 

541 


Geribert, prevere, i el seu germà Ervigi venen a Biculo i al seu fill 

Ponç dues peces de terra situades al territori de Barcelona, a la 

parròquia de Sant Andreu, a la Ventosa, pel preu d’una 

mancusada de llenç bo amb què el prevere Bonuç va ser 

amortallat. 

ACB. LA.II, n. 134, f. 50c-52a. Rúbrica: «Carta de duabus peciis de terra ad ipsa 

Ventosa in Palomar». Exterior verso: «n. 134» (Caresmar). Inter columnas recto: 

»anno Domini 1036" (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus F: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Geribertus presbiter et Eroigio ambos 

fratres, nos pariter simul in unum, venditores sumus tibi Bicculo 

femina et filio tuo Poncio, emptores. Per hac scriptura vendicionis 

nostre vendimus vobis petias II de terras / b cultas, separatas per


969 

singulos locos, que abemus in territorio barchinonense, in parrochia 

Sancti Andree, in loco que dicunt: ipsa petia I est prope Sancti Andree 

et alia petia est ad ipsa Ventosa prope vineas de vos emptores. Qui 

nobis advenit per manumessoria de quondam Benucii presbiteri vel 

per suum testamentum vel per iudicium, quod nos obligatum vel 

roboratum tenemus exinde asseries conditiones ordinante iudice, 

sive per ullasque voces. Que affrontat iam dicta petia de terra culta 

qui est prope domum Sancti Andree, de parte orientis in terra de 

vos emptores, de meridie in terra de Sancti Andree, de occiduo in 

terra de Attone proleque Ermemiri, de circi in ipso Arenio qui currit 

per tempus pluviarum. Et alia petia de terra qui est ad ipsa Ventosa 

prope vineas de vos emptores, affrontat de orientis in ipsa strada, 

de meridie in vineas de vos emptores, de occiduo in vinea de Richelle 

femina et de Blancha femina, de circi in terra de Sancti Michaelis. 

Quantum in istas octo affrontationes includunt, sic vendimus vobis: 

iam dictas petias II de terras separatas per singulos locos, totas ab 

integrum, cum exiis et regressiis earum, in aderato et difinito precio 

mancusada I de lencio bono et optimo, unde fui vestitus iam dicto 

Benucio cum onere ad obitum suum. Et nichil exinde apud vos 

emptores de ipso precio non remansit. Et est manifestum. Quem 

vero predicta hec omnia, quod superius resonat, de nostro iure in 

vestro tradimus dominio et potestatem ad vestrum proprium. Quod 

si nos venditores ad ullusque omo qui contra hac ista carta vendicionis 

venerit pro inrumpendum aut ego venerimus, non hoc valeat 

vendicare, sed componat aut componam vobis iam dictas terras in 

duplo cum omnem suam immeliorationem. Et in antea ista carta 

venditionis stabilis, / a firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta venditonis VI kalendas ianuarii, anno VI regni 


S+ Geribertus presbiter, s+num Eroigio, nos qui ista carta 

venditione (et) 1 fecimus et firmavimus et testes firmarique rogavimus. 

S+num Adalbertus. S+num Cherugio. S+ Premus. 

S+ Recosindi presbiteri, qui ista carta venditione scripsi et sss. 

1. et expuntuat. 

542 


Ervigi i la seva muller Olàlia venen a Miró un clos de terra amb arbres 

de diverses classes i vinyes, situat al comtat de Barcelona, al terme


de Sant Pere de Reixac, a la font d’Arreguza, a canvi d’una aimina 

d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 694, f. 220c-d. Rúbrica: «Fontis de Arreguza». Exterior verso: «n. 

694» (Caresmar). Inter columnas verso: «Anno Domini 1037» (S. XVIII). Caplletra 

«I» ornamentada, tipus B: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Ervigio et uxori mea Olalia femina 

vinditores sumus tibi Miro, emptore. Per hanc scriptura vinditionis 

nostre vindimus tibi closo I de terra cum arboribus qui infra sunt 

diversisque generibus et vites. Quod abemus in chomitatu / d 

Barchinona, sive in termine de Sancti Petri Rexag, ad ipsa Fonte 

de Arreguza. Et advenit mihi ad me Ervigio per vocem uxori mee 

et ad me Olalia per genitores mei sive per omnesque voces. Et 

affrontat ipsa terra de circii in torrent, et de orient similiter in torrent 

de Arreguza, et de meridie in terra de Estrader sive de eres suos, 

et de occiduo in ipso aragallio. Quantum infra istas IIII affrontationes 

includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra cum ipsos arboribus, totum 

ab integre, cum exiis et regressiis, in propter precium emina I de 

ordio, quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem 

vero predicta hec omnia, que nos tibi vindimus, de nostro iure in 

tuam tradimus dominio et potestatem a tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos vinditores aut ullus qui contra hanc ista vinditione 

venerit pro inrumpendum aut nos venerimus, componant aut 

componamus tibi prefata omnia in duplo cum sua inmelioratione. 

Et in antea ista vinditione firma et stabilis permaneat modo vel 


Facta carta vindicione XVI kalendas marcii, anno VI regni 

Henrici rege. 

S+m Ervigio, s+m Olalia, nos qui ista vinditione fecimus et 

firmavimus et rogavimus firmare. 

S+m Bonifilii. S+m Atoni. S+m Isarno. 


543 


Guillem Ardemanya ven a Ramon i al seu germà Gerbert, que 

anomenen Orpí, terres situades al comtat de Barcelona, al terme 

de Jonqueres i de Terrassa, pel preu de 100 sous.


971 

ACB, perg. 1-2-1312. Original. Pergamí, 81 × 322 mm. Al verso: «De Ioncharias 

sive Terracia» (S. XIII-XIV); «Mitja Escala / Armari 3 / n. 1312.»; «(Num...911, ratllat)» 

(S. XVIII). Aquest escrivà no arrenglera els finals de ratlla, fa els acabaments de 

manera anàrquica, per tant no assenyalem els corresponents espais en blanc. 

Caplletra «I»: 11 mm. 

In nomine Domini. Ego Guilielmus Ardemagno venditor 

vobis Reimundo et fratri meo Ierbert, que vocant Orpino, emtore. 

Per hac / 2 scriptura vendicionis mee vindo vobis terras et vineas, 

chas et curtes, solos et superpositos et ruviras et aliis arboribus 

de varii ieneris, / 3 meum proprium. Quod mihi advenid 

de condam ienitrice mea Ehec femina sive per mea comparacione 

vel per qualicumque voces. Et est hec homnia in cho-/ 4mitatu barchinonense, in terminio de Ioncharias sive de Terracia. Afronta 

iam dicta homnia de orient\i/s in rio de Subarb\a/r, de meridie 

/ 5 in strada qui pergit ad Sancti Quirici, ad ipsos Clapers, de 

occiduo in rio de Rimulnel, de circii in ipsa Buadella vel ad ipsa 

olivera. Quantum infra istas / 6 afrontaciones includunt, sic vindo 

vobis: ipsa homnia supra scripta ab integre, cum exiis et regresiis 

earum, a proprio, in aderato et definito / 7 precio solidos centum. 

Quod vos emtores precium mihi dedistis et ego a presens manibus 

meis recepi. Est manifestum. Quem vero predicta homnia, 

/ 8 que vobis vindo, de meo iure in vestro trado dominio et potestate, 

ad omnia que volueritis facere, in Dei nomine habeatis 

(p) 1 firmam pote\s/tatem. / 9 Quod si ego venditor aut ullus homo 

qui contra hac ista vendicione venerid ad inrumpendum, 

non hoc valead vindichare, set componad aut / 10 componam 

vobis iam dicta omnia (i) 2 in duplo cum omne suam inmelioracione. 

Et in antea ista vendicione firma permanead omnique / 11 

tempore. 

Facta vendicione XII kalendas marcii, anno VI regnanti Enrici, 

regis. 

S+n Guiliemus Ardemagno, qui ista vendicione feci et fir-/ 

12mavi et firmare rogavi. 

S+m Vives. S+m Donucio. S+m Ollomar. S+m Mirone. *S+ 

Bonucius sacer*. 

/ 13 Bernardus, 3 cognomento Oriolus, sacer, qui hec scripsit die 

et anno quod supra et ss. 

1. Lletra supèrflua. 2. Lletra supèrflua. 3. Entre la B i la e hi ha una altra 

e supèrflua plena de tinta.


1037 març 7 

544 

Miró Sunifred i la seva muller Cusca venen a Miró Vanari unes cases 

i corts situades al burg de la ciutat de Barcelona, que tenen per 

compra i per delme conjugal, a canvi de 4 mancusos d’or d’Enees 

i 12 argents de plata. 

ACB, perg. 1-4-111. Original. Pergamí, 121 × 422 mm. Restaurat. El document 

presenta un gran forat en la seva part dreta. Al verso: «In burgo» (S. XIII-XIV); 

«Nil pro Capitulo» (S. XVI-XVII); «1037» (Mas); «Restauració n o . 266-3/5/85». 

In Christi no[mine. Ego Miro Sunie]fredo una cum coniux mea, 

Cusca nomine, venditores summus tibi Miro Vanarii, emptorii. Per 

hanc scripturam venditionis nostre vendimus tibi casas et curte / 2 cum 

sol[is et suprapositis], parietis, guttas et stillicinios, hostios. Que est 

hec omnia in burgo civitatis Barchinone. Advenit nobis per nostra 

comparatione et per decimum vel per ullasque voces. / 3 Affro[ntat 

hec omnia p]redicta de parte circi in exio vel in calle, de aquilonis 

similiter, de meridie in terra qui fuit Bellaroni, de occiduo in via 

qui pergit ubique \et in guttam casule de Stephano/. Quantum iste 

/ 4 affron[taciones includunt], sic vendimus tibi: predicta omnia ab 

integre, cum exiis vel regresiis earum, propter pretium mancusos 

IIII de auro cocto de manu Eneas et argenteos XII de plata. / 5 Quod 

t[u emptor precium nobis de]disti integriter. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que tibi vendimus, de nostrum iure in tuum 

tradimus dominium et postestatem, a tuum plenissimum proprium. 

/ 6 Quod si [nos venditores] aut aliquis homo utriusque sexus contra 

hanc venditionem venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

set componat aut componamus tibi predicta / 7 omnia in [duplo cum 

omni] sua imelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc nonas martii, anno VI regni Henrici regis. 

S+m Miro Suniefredo / 8 s+m C[usca, nos qui h]anc venditionem 

fecimus et testes firmare rogavimus. 

*S+m Bonefilio Venduto* (?). S+m Sabbato. S+ Petri levita. / 9 

S+m [±4] Eldesindo. *S+ Ioannes presbiter*. 

S+ Guilla femina, filia predicti Guitiza, piscator, qui in ahnc 

vindicione omnes meas voces dimitto / 10 huius he[±5]ri atque 

confirmo. 

S+ Martinus presbiter. S+m Altemir. 1 / 11


973 

S+m Bellihominis, cognomento Gerallus, levita, exarator, cum 

litteras superpositas in linea III ubi dicit «et in guttam casule de 

Stephano», et sss sub die et anno prefixo. 

1. Guilla femina ... Altemir d’una mà diferent a la de la resta del document. 

545 

1037 març 8 

Cerut, la seva muller Bonadona, Guillem Roger i la seva muller Trudgarda 

venen a Miró i al seu germà Vives, clergue, tres peces de 

terra i dues de vinya, situades al comtat de Barcelona, al Vallès, 

als termes de Martorelles de Dalt i d’Alcurix, per 4 mancusos 

d’or. 

ACB, perg. 3-27-324. Original. Pergamí, 133 × 335 mm. Al verso: «Marto» (S. XI); 

«De Martorelles» (S. XIV); «Prepositura Gener - St. 27 - n o » (1936-1939); «Senyal 

vert, 53»; «1042» (F-B). Caplletra «I»: 17 mm. 

In nomine Domini. Ego Cerut \et uxori sue/ Bonadomna femina 

et Gillemmo Rodger et uxori mea Trudgards femina, nos simul 

in unum, vinditores summus vobis / 2 Mirone et fratri suo Vives 

clerico, emtores. Per anc scriptura vindicionis nostre vindimus vobis 

terras in duos locos, et alia de vinea / 3 in termine Marturilias, et 

in termine Alcurixo pecia I de terra aput ipsa vinea. Et advenit 

nobis ad me Cerut per compa-/ 4 racione, et ad Bonadomna per decima, 

et ad me Gillemmo per mea uxor, et ad me Trudgardis per 

ienitoris meos vel ullasque voces. / 5 Et (ec) 1 est ec omnia in commitato 

barcinonense, in Vallense, in termine Marturilias superrioras 

sive de Alcurix. Et afrontat / 6 ipsa pecia de terra qui est in Rexago, 

de orientis in via, de meridie similiter, de occiduo et de circi in terra 

de Oliba vel eres suos. Et / 7 alia pecia de terra qui est iusta terra de 

Guannalgot, de circi in torente, et de aquilonis in terra de Guannalgot, 

et de meridie in via, / 8 et de occiduo in terra de Guannalgot. 

Et ipsa vinea qui est a Terra Alba, afrontat 2 de circi in via, et de 

aquilonis in vinea de Marti, / 9 et de meridie in ipso arenio, et de occiduo 

in vinea de Ferut. Et ipsa terra et vinea de Alcurix afrontat 

de circi in vinea de / 10 nos comparatores vel in terra de Tritelle, 

et de aquilonis in flumine Tenes, et de meridie in vinea de Tritelle, 

et de occiduo in vinea / 11 de Gifret. Quantum in ista afrontaciones 

quatuor nominatas includunt, sic vindimus vobis: predictum aulodeem 

cum omnem edi-/ 12 ficium qui ibidem est et ipsas afrontaciones 

ressonant, totum ab integre, simul cum exiis vel regressiis earum,


a vestrum plenissimum / 13 proprium, in propter precium mancosos 

IIII de auro. Quod vobis emtores precium nobis dedisti et nos manibus 

nostris recepimus. Et est manifestum. Quem / 14 vero predicta 

omnia, que vobis vindimus, de nostro iurammus in vestro tradimus 

dominio et potestatem a proprio. Quod si nos vinditores / 15 venerimmus 

aut ullusque ommo qui contra anc ista vindicione venerit 

ad inrumpendum, non ohc valeat vindicare, set con-/ 16 ponat aut 

componammus vobis prefacta omnia supra scripta in duplo cum 

omnem suam inmelioracione. Et ista vindicio firma / 17 permaneat 


Facta ista vindicio VIII idus marcii, anos VI rengnantem 

Aganrici regi. 

S+m Cerut, / 18 s+ Bonadomna femina, s+ Guillemmo, s+ 

Trugardis femina, nos qui ista vindicione fecimus et firmare 

rogavimus. 

/ 19 S+ Geriberto. S+ Seniofret, + Martino. S+ Bernardo sacer. 

S+ alio Bernardo. 

/ 20 S+ Ielmiro presbiter, qui ec scripsit die et anno quod supra 

cum litteras super positas qui / 21 sunt in verso primo nomine de 

Bonadomna, sss. 

1. Escrit per equivocació. 2. Sota la primera a es llegeix de. 

546 

1037 març 13 

Guislabert, bisbe de Barcelona, fa donació a la Canònica de la Santa 

Creu de la sisena part de tots els béns que ell té en aquell 

moment i dels que tindrà en el futur, i la comtessa Ermessenda 

fa ofrena a la mateixa Canònica d’un solar a Avinyó del 

Penedès. 

ACB, LA.I, n. 3, f. 3b-3c. Vegeu la descripció d’aquest document, que és un 

complement de la denominada fundació de la Canònica de la Catedral de Barcelona 

el 9 de març de l’any 1009, i que en la transcripció copiada als LA fou englobada 

en aquest, així com el regest, la bibliografia, les notes i la versió de tot el document, 

al citat text de 9 de març de 1009, núm. 121. 

Anno XXIX, postquam supra dicta scriptura fuit facta, III idus 

marcii, anno VI regni Henrici regis, sic dedit Guilabertus, episcopus 

barchinonensis, prefate Cannonice sextam partem omnium acquisitionum 

suarum mobilium rerum et immobilium, que deincebs 

acquisierit de terris et parrochiis et decimis et placitis et dedicationibus


975 

tocius sui episcopatus. Et domna Ermessindis comitissa, solarium 

unum cum terris et vineis, suum proprium, que fuerunt Geriberti 

de ipsa Petra, que sunt in Penitense, in termino de Avinnono, cum 

vasculis maioribus et minoribus, que sunt in predicto solario, et cum 

arboribus diversi generis. 

547 

1037 abril 13 

Truitelda ven i defineix a Mir, levita, el delme que la seva mare 

va vendre al pare de l’esmentat Mir, pel preu de mitja aimina 

d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 643, f. 207d-208a. Rúbrica: «Truitellis diffinivit Miro clerico 

decimum quod mater sua ei vendiderat». Inter columnas verso: «n. 643» 

(Caresmar). Interior verso: «CX[XVI]» (S. XIII-XIV). Interior recto: «Anno Domini 

1036» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus F: 7 línies. 


ACB, LA.II, n. 686, f. 218c-d. Rúbrica: «Emit Mir levita decimum in Rexag». 

Exterior verso: «n. 686» (Caresmar). Caplletra «I» ornamentada, tipus F: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Truitellis femina venditrix sum tibi 

Miro levita. Manifestum est enim quia vendo simulque exvacuo me 

in tua potestatea de ipsum decimum, quod mater mea vendidit patri 

tuo. Propterea recipio te mediam eminam ordei et exvacuob me in 

tua potestate, ut de isto die in antea nec ego nec ullus homo aut 

femina tibi neque posteritati tue valeat requirere vel inquietare. Quod 

si ego autc ullusque homo utriusque sexus contra hanc e\x/vacuationem 

venerit pro inrumpendum aut ego venero, non hoc valeam 

aut valeat vendicare, set componam aut componam tibi unciam 

unam auri. Et insuper ista exvacuatio atque venditio firma permaneat 

omne per evum. 

Fac-/ ata exvacuatione idus aprilis, anno VI regni Henrici rege. 

Si+num Truitellis femina, qui ista exvatuationed feci, firmavi 

et rogavi firmare. 

Si+num Goltredi. 


LA. a. A continuació ut de isto die in antea subratllat. b. exvachuo. 

c. Abreviatura supèrflua. d. exvacuatione.


1037 abril 13 

548 

Esclua i la seva muller Maria venen a Miró Goltred, levita, i al seu 

germà Bernat una peça petita de terra situada al comtat de 

Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere de Reixac, a 

les Feixes, pel preu de tres sesters d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 670, f. 214b-d. Rúbrica: «De fexis». Inter columnas recto: «n. 670» 

(Caresmar). Exterior verso: «Anno Domini 1036» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, 

tipus B: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Escluvia una cum coniuge mea Maria 

venditores sumus vobis Mironi Goltredi levite et Bernardo, fratribus, 

emptoribus. Per hanc scripturam venditionis nostre / c vendimus 

vobis quandam petiolam terre, que est in comitatu barchinonensi, 

in Vallensi, in parrochia Sancti Petri de Rexag, ad ipsas Fexas. 

Advenit nobis per vocem impignorationis, quam nobis exinde fecit 

homo quidam Ervigius et mulier sua nomine Olalia, qui debitores 

nobis erant de V eminas ordei, quas illis prestiteramus ad terminum 

constitutum, et ad ipsud terminum et tamen transacto termino 

multociens comonuimus eos et noluerunt nobis reddere predictum 

debitum. Ideoque obediendo legimus et extimato precio a tribus 

bonis hominibus, Bonofilio presbitero et Stratario et Odino, 

extimaverunt predictam peciolam terre iuste debere valere III sestarios 

ordei. Et sunt hi tres homines predicti territorii ipsius loci. 

Et affrontat predicta peciola terre de oriente in Bisocii flumine, 

de meridie in terra Sancti Petri de Rexag et de vobis emptoribus, de 

occiduo in terra de Odino et de vobis emptoribus, de circio in terra 

similiter de vobis emptoribus. Quantum iste affrontaciones includunt, 

sic vendimus vobis: predictam peciolam terre propter precium 

III sestarios ordei, quibus iuste adpreciata est a predictis tribus bonis 

et ydoneis hominibus, et de nostro iure in vestrum tradimus 

dominium et potestatem ad vestrum plenissimum proprium. Et 

istum precium vos emptores nobis dedistis. Et nichil exinde apud 

vos remansit, sicut est manifestum. Quod si nos venditores aut 

aliquis homo utriusque sexus hanc venditionem disrumpere temptaverimus 

aut temptaverit, nil nostra vel illius valeat peticio, set 

componamus aut componat vobis predicta omnia in triplum cum 

omni sua inmelioratione. Et insuper hoc maneat firmum omne per 

evum.


977 

Actum est hoc idus aprilis, anno VI regni Henrici regis. 

S+ Escluva, s+ Marie, qui hanc vendicionem fecimus et 

firmavimus firmarique rogavimus. 

S+ Gaucefredi levite. S+ Bonefilii clerici. S+ Guilelmi levite. 

/S+ Bernardi levite.\ 1 

S+ Remundi levite, qui hoc scripsit et / d die et anno quo2 supra, 

cum litteris turpe scriptis in lineis prima et VIIIa sss. 

1. Aquesta signatura apareix després de la de l’escrivà, just al final del document. 


549 

1037 maig 5 

Jofre, sacerdot, i Ermetruit venen a Ramon Llobet un alou situat 

al comtat de Barcelona, a la parròquia de Santa Maria de 

Llerona, al lloc que anomenen la Conca d’Or, a canvi de 5 


ACB, LA.III, n. 325, f. 126b. Rúbrica: «Gauzfredo presbiter vendidit Raimundo 

Lobeti alodium apud Concham Auriam, in Lerona». Inter columnas recto: «n. 325» 

(Caresmar). Caplletra «I» ornamentada, tipus B: 12 línies. 


In Dei nomine. Ego Gaufredus sacer et Ermetruit femina 

vinditores sumus tibi Raimundo Lobeto, emptore. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi aliquid de alodium nostrum 

proprium. Qui nobis advenit de comparatione sive per ullasque 

voces. Et est ipse alodium in comitatu Barchinona, in parrochia 

Sancte Marie Lerona, in locum ubi dicunt Concha Auria. Et affrontat 

ipse alodium de oriente in terra de Ermengardis, de meridie in terra 

Poncio Sendredi sive de Sancta Maria, de occiduo in terra Sancta 

Eulalia Barchinona, de parte vero circii in terra Ermengardis sive 

de me ipso comparatore. Quantum infra istas IIII or affrontationes 

includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra culta, totum ab integrum, 

cum exiis et regressiis earum, in precio mancusos V de auro, quos 

tu nobis donasti. Et de ipso precio apud vos emptore non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta terra, quod nos tibi vindimus, 

de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos vinditores aut aliquis homo qui 

contra hanc ista carta vinditionis venerit ad inrumpendum, non hoc 

valeat vendicare, sed componant vel componamus tibi ipsa in terra


in duplo cum sua inmelioratione. Et in antea ista carta vinditionis 


Actum est hoc III nonas maii, anno VI regni Henrici regis. 

+ Gaufredus sacer, sig+num Ermetruito, qui ista carta vinditionis 

fieri iussimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

Sig+num Gontardo. Sig+num Mironi. Sig+num Gaucefredus. 

Seniofredus sacer rogatus scripsit et sub sss die et anno 

prefixo. 

550 

1037 maig 6 

Testament de Bernat, en el qual fa deixes als seus germans, a la seva 

mare i a altres persones tant laiques com eclesiàstiques. També 

afavoreix diferents institucions religioses de les quals sobresurt 

Sant Cugat, amb un llegat de dues mujades de terra i vinya. 

ACB, LA.II, n. 644, f. 208 a-b. Rúbrica: «Testamentum Bernardi qui dimisit Sancto 

Cucuphati II modiatas vinee». Interior recto: «CXXVII» (S. XIII-XIV); «n. 644» 


tipus E: 11 línies. 


In Christi nomine. Ego Bernardus iaceo in egritudine, spero 

in misericordia Dei mei, timeo ne michi veniat repentina casu mortis 

mee, et ideo iubeo atque discerno ut sint mei elemosinariis, id sunt, 

Mirone levita et Vivas Poncius et Primo. Precipio namque vobis 

elemosinarios meos ut, si de ista egritudine mors mihi advenerit, 

antequam alium testamentum faciam, licenciam abeatis ad distribuere 

omnem facultatem meam, sicut ego vobis iniungo, propter Deum 

et remedium anime mee. In primis ad Sancti Cucuphati in ipso Plano 

de Rexago, modiatas II infra terra et vinea de ipsa mea ereditate. 

Et concedo ad fratri meo Mirone levita de alia ereditate ipsa medietate. 

Et alia medietate concedo ad Ermengaudus, fratri meo, et 

ad Trudgards. Et alia ereditate de Romaned concedo ad Ermenguncia, 

soror mea. Et alium meum alaudem, qui fuit de mea comparatione, 

concedo ad fratri meo Mirone. Et omnia mea ereditate concedo 

ad mater mea: in diebus suis teneat et possideat, et post obitum 

suum fiat quod superius scriptum est. Et vendant ipsum meum cavallum 

et de ipso precio solvant mancusos IIII ad Mirone de Sancti 

Cucuphati, et duo ad Bonadomna, et ad ipsa Canonica pro mea


979 

sepultura mancusos IIII, et aliud quod remanet de ipso precio per 

missas. Et ad ipsa opera de Sancta Eulalia, mancusos II. Et alios 

II ad Sancti Petri de Rexago. Et ad Enguncia, alium. Et ad Primo, 

somera I. Et ad Blacutia, kaficio I de ordeo. Et Bernard, nepoti meo, 

espada mea meliore et lanca I. Et ad Ermengaudus, fratri meo, al\s/ 

bergo I et alia espada. Et aliud quod remanet per missas pro anima 

mea. Et ad / b mater mea concedo ipsas meas oves et ipsos meos 

porcos. 

Actum est hoc pridie nonas madii, anno VI regni Enrici regis. 

S+num Bernardus, qui isto testamento feci et firmavi et testes 


S+num Guisalmar. S+num Guitardus. S+num Isarnus. 

S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi et die et anno quod 

supra. 

551 

1037 maig 12 

Ervigi ven al seu germà Geribert, prevere, unes cases amb corts, era, 

farraginals, colomers, arbres i pou amb aigua, situades al 

territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al lloc 

anomenat Vilapicina, a canvi de 8 mancusos d’or i un sester 

d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 236, f. 81a-b. Rúbrica: «Eroigius vendidit fratri suo Girberto 

presbitero casas, curtes et cetera». Interior recto: «n. 236» (Caresmar). Exterior 

recto: «Anno Domini 1036» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus F: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Eroigio venditore sum tibi fratri meo, 

nomine Geribertus, presbiteri, emptore. Per hac scriptura venditionis 

mee vindo tibi casas cum curtes et solos et superpositos, 

parietes, guttas, stillicinios et petras et era et ferragenals, cum ipsos 

columbarios, cum solos et superpositos et hostios et ianuas et foveas 

et cloacas et arbores et puteo cum aqua. Que abeo in territorio 

barchinonense, in parrochia Sancti Andree, in loco que dicunt Villapiscina. 

Qui mihi advenit per vocem ienitorum meorum sive per 

ullasque voces. Qui affrontat iam dicta omnia supra nominata, id 

sunt, pecias III de terra cum omnia que iam dicta est, de orientis 

in terra de Guadallo, de meridie in torrente qui currit per (t)Orta 1 

per tempus pluviarum, de occiduo similiter in torrente et in stra-


da publica, de circi similiter in strada. Quantum in istas IIII or affrontationes 

includunt, sic vendo tibi: in ibidem loco omnes meas 

hereditates que ibi abeo et abere debeo, in omnia et in omnibus, 

ubicumque invenire potueritis, totum ab integrum, cum exiis / b et 

regressiis earum, in aderato et definito precio mancus VIII de auro 

et sestario I de ordeo in rem placentem. Et nichil exinde apud 

te emptore de ipso precio non remansi. Et est manifestum. Quem 

vero predicta hec omnia, quod superius resonat, de meo iure in 

tuo trado dominio et potestatem ad tuum proprium. Quod si me 

venditore aut ullusque homo qui contra hac ista carta vendicionis 

venerit pro inrumpendum aut ego venero, non hoc valeat vendicare, 

sed componat aut componam tibi iam dicta omnia supra 

nominata in duplo cum omnem suam imeliorationem. Et in antea 

ista carta venditione stabilis, firma permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista carta venditione IIII idus madii, anno VI regni Enrici 

regis. 

S+m Eroigio, qui ista carta venditione feci et firmavi et testes 


S+m Suniario. S+m Seniollus. S+m Elias. S+m alio Suniario. 

S+ Rechosindi presbiteri, qui ista carta venditione scripsi et 

sss die et anno quo supra. 

1. t expuntuada per sobre. 

552 

1037 maig 13 

Bonuç, la seva muller Bel·liarda, Domnuç i la seva muller Adaltruda 

venen a Llobató una peça de vinya situada al comtat de 

Barcelona, al Vallès, al terme de Santa Agnès o al Gorg Rodó, 

a canvi de 2 mancusos i tres mitgeres d’ordi per a Bonuç i un 

sester d’ordi per a Domnuç. 

ACB, perg. 1-4-112. Original. Pergamí, 128 × 235 mm. Al verso: «Sancta Agnes» 

(S. XIII-XIV); «Nil pro capitulo» (S. XVI-XVII); «1037» (Mas). Caplletra «I»: 11 mm. 

In nomine Domini. Ego Bonu[cio] et uxori mee Belliardis et 

Donucius et uxori sua Adaltrud vindi-/ 2 tores sumus tibi Lobaton, 

emptore. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi pecia 

I de vinea ab / 3 ipsa terra, ubi est fundata, nostra propria. Qui nobis 

advenit ad me Bonucio per ienitori meo, et uxori mee / 4 per suum


981 

decimum, et me Donucio vel uxori [me]e per donacione vel per 

omnesque voces. Qui est hec omnia in / 5 comitato barchinonense, 

in Vallense, in [t]erminio de Sancte Agnes vel in Gorgo Redono. Qui 

affron-/ 6 tad ipsas vineas, cum terras ubi sunt fundatas, de parte de 

orient in ipso aragal, de meridie in vinea / 7 de Cherucio, de occiduo 

in ipso margine, de circi in vineas filias Ermenardi. Quantum in 

infra / 8 istas IIII or affrontaciones includunt, sic vindimus tibi: ipsas 

vineas cum terras ubi sunt fundatas / 9 ab integre, cum exios vel earum 

regresios, a proprio, in propter precio de per parte Bonucio mancusos 

II et migeres / 10 III de ordio et de Donucio sestari I de ordio. 

Et nichil exinde de ipso precio aput te emptore non remansit. Est 

/ 11 manifestum. Quem vero predicta hec homnia, que tibi vindimus, 

de nostro iuro in vestro tradimus dominio et / 12 potestatem, ad omnia 

que volueris facere. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui 

contra hanc ista / 13 vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc 

valeat vindicare, set componat aut componamus tibi / 14 hec omnia 

in duplo cum omni suo inmelioracione. Et in antea ista vindicio 

firma permaneat omnique / 15 tempore. 

(Fa) 1 Facta ista vindicio III idus madii, anno VI regnante 

Engilrici rege. 

S+num Bonu-/ 16 cio, s+num Belliardis femina, s+num [Donu]cio, 

s+num Adaltrud, nos qui ista vindicio / 17 fecimus et firmamus et 

firmare ro[gavim]us. 

S+num Ebrino. S+num Beraldi. / 18 S+num Guilielmus Lupus 

sacer [...]. 

/ 19 S+ Ihoannes [...]. 

1. Titllat i repetit. 

553 

1037 maig 13 

Oriol, Ervigi i Guisla venen al prevere Geribert, fill del difunt Sunyer, 

mitja mujada de vinya amb la terra on és plantada, situada al 

territori de Barcelona, al terme d’Horta, al lloc de Vilapicina, pel 

preu de 2 mancusos d’Enees menys un quart, per tal de pagar 

els deutes del difunt Esteve. 

ACB, LA.II, n. 245, f. 83c-d. Rúbrica: «Oriol et Eroigius et Guilia vendiderunt 

Girberto presbitero mediam modiatam vinee in termino de Orta». Exterior verso: 

«n. 245» (Caresmar). Inter columnas verso: «Anno Domini 1036» (S. XVIII). Caplletra 

«I» ornamentada, tipus F: 7 línies.



In nomine Domini. Ego Oriol et Eroigio et Guisla femina, nos 

simul in unum, vinditores sumus tibi Geribertus presbiter, filium 

qui fuit de Suniario, condam. Manifestum quia precepit nos condam 

Stephanus per suum tantummodo verbis, unde iudicium obligatum 

tenemus infra metas temporum ad seriem conditionis editus, ut 

venumdari fecissemus de suum avere et solvere suos debitos de ipso 

precio. Ob inde venumdamus nos prelibati tibi prefato media modiata 

de vinea simul cum ipsa terra ubi est fundata. Que est hec 

omnia in territorio barchinonense, in terminio de Orta, / d in loco 

que dicunt Villapiscina. Affrontat de parte circi in vinea de Suniario 

Ansulfo, de aquilonis in ipsa strada publica, de meridie in ipso torrente, 

de occiduo in vinea de Ansoalbus presbiter. Quantum istas 

affrontaciones includunt, sic vindimus tibi: iam dicta media modiata 

de vinea ab integre, propter precium mancusos II minus quarta parte 

de uno mancuso de manu Henes. Quod tu emptor precium nobis 

dedisti et nos venditores manibus nostris recepimus. Est manifestum. 

Quem vero iam dicta omnia, que nos tibi vindimus, de nostro iure 

in tuo tradimus dominio ad agere et facere quodcumque volueris, 

simul cum exiis et regressis earum, ad tuum proprium. Quod si nos 

vinditores aut aliquis homo utriusque sexus qui contra hanc vindicione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed 

componat aut componamus tibi iam dicta omnia in duplo cum 

omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista vinditio firma permaneat 


Facta vinditione III idus mai, anno VI regnante Henrici rege. 

S+m Oriol, s+m Eroigio, s+m Guisla femina, nos simul in unum, 

qui ista vinditione fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+m Stephanus. S+m Barone, Remundus monachus sss. S+ 

Guisadus laicus, qui et iudex. S+m Gonbertus. 

S+ Galindus clericus, qui hec scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

554 

1037 juny 9 

Domnuç Geribert ven a Arnau Vidal un alou amb cases, hort, pou 

amb aigua i bassa amb una quintana, tret de la part que té Raquel, 

muller de Sunyer; l’alou es troba al territori de Barcelona, a la


983 

parròquia de Sant Andreu de Palomar, a Vilapicina, al costat 

de l’església de Santa Eulàlia de Mèrida, i el preu de la venda, 

una mula òptima i 16 mancusos d’or. 

ACB, LA.II, n. 214, f. 75a-b. Rúbrica: «Donutius Geribertus vendidit Arnallo 

Vitalis alodium et domos et orto et cetera». Interior recto: «n. 214» (Caresmar). 

Exterior recto: «Anno Domini 1036» (S. XVIII). Caplletra «I» ornamentada, tipus 

E: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Donnutio Geriberto vinditor sum 

ti-bi Arnallo Vidalis. Per hanc scripturam vinditionis mee vindo 

tibi alaudem meum proprium cum ipsos domos et orto et puteo 

cum aqua et ipsa bassa cum ipsa chintana. Quod habeo in territorio 

Barchinone, in parrochia Sancti Andree de Palumbare, 

in Villapiscina, iuxta ecclesiam Sancte Eulalie Merite. Advenit mihi 

per genitorum meorum / b et per comparatione vel per ullasque 

voces. Affrontat namque iam dicta omnia a parte orientis in strata 

publica, a meridie in terris et vineis de Sinner et de eredibus 

suis, ab occiduo in terra et vinea de Ansovallo presbiter, a circio 

in terris et in domibus Ermengaudus Ebrini sive in via. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic vendo tibi: iam dicta omnia, toto 

ab integre, simul cum exiis et regressiis earum, exceptus ipsam 

partem que abet Richelle, uxor Suniarii. Et accipio a te in precium 

unam mulam optimam et mancusos XVI de bono auro 

legitime pensatos. Quos tu emptor precium mihi dedisti et ego 

evidenter accepi. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, 

que ego tibi vendo, de meo iure in tuum trado dominio et potestatem, 

ad tuum proprium, ut facias quod volueris, libera in Dei 

nomine abeas plenam potestatem. Quod si ego venditor aut aliquis 

homo utriusque sexus qui contra ista vinditione venero aut 

venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed compono aut componat 

tibi omnia in duplo. Et insuper ista vinditio firma maneat 

in perpetuum. 

Actum est hoc V idus iunii, anno VI regni Henrici regis. 

S+ Donnucio Geriberti, ego qui ista vinditione feci et firmavi 


S+ Geribertus sacer, s+ Cherucio, s+ Guisalmar, s+ Bernardus, 

s+ Gonbertus, s+ Borrellus, s+ Dalmacius sacer, hoc supra scriptum 

confirmamus. 

S+ Guifredus levita, qui hoc scripsit cum litteras rasas sive 

emendatas in verso III die et anno quo supra.


1037 juny 26 

555 

Oliba i la seva dona Sènior venen a Pere i la seva germana Ermengarda 

unes cases situades al comtat de Barcelona, al Vallès, a la vila 

de Martorelles, per un mancús d’or i un sester d’ordi. 

ACB, perg. 3-27-442. Original. Pergamí, 87 × 444 mm. Al verso: «Marto[relles]»; 

«Venda de cases ab altres coses que són a Martoreyes» (S. XIV); «Prepositura 

Janer, Stança 45, nº» (1936-39); «108»; «1037»; «3-27-442» (JB). Caplletra «I»: 

12 mm. 

In nomine Domini. Ego Oliba et uxori sue Senior femina 

vinditores summus vobis Petro et sorori sue Ermengarda devota, 

emtores. Per anc scriptura vindicionis nostre vindimus / 2 vobis 

casas cum solo et superposito, et curte et tera et arbores qui infra 

sunt, nostrum proprium. Et est ipsa ec omnia in comitato 

barcinonense in Vallense intus in villa Mar-/ 3turilias superrioras. 

Et advenit nobis per nostra comparacione vel per ullasque voces. 

Et afrontat ipsa ec omnia de circi in via, et de aquilonis in 

terra de Cixol vel eres, et de meridie / 4 in via, et de occiduo in terra 

de Scanta Maria. Quantum in istas IIIIor afrontaciones includunt, 

sic vindimus vobis: ipsa ec omnia, totum ab integrum, in propter 

precium mancoso I de au-/ 5ro et sestario I de ordeo. Et nicilque 

de ipso precio aput vos emtores non remmansit. Est manifestum. 

Quem vero predicta ista ec omnia, que nos vobis vindimus, de 

nostro iurammus in vestro / 6 tradimus dominio et potestatem, amb 

omni integritatem, cum exio vel regressio, vestro a proprio. Et qui 

ista vindicione venerit pro inrumpendum, aut nos venerimmus, non 

/ 7 ohc valeat vindicare, set componam aut componammus vobis 

ipsa ec omnia, quod superius ressonat, in duplo cum omni sua inmelioracione. 

Et in antea ista / 8 vindicione firma permaneat vel 

omnimodoque tempore. 

Facta vindicione VI kalendas iulii, anos VII rengnantem 

Aganricus rex. 

S+ Oliba, s+ Senior femina, / 9 nos qui ista vindicione fecimus 

et firmare rogavimus. / 10 

S+ Oddo. *Lubessencio leutea*. *S+ Bunucio sacer*. S+ Pasqual. 

S+ Sendret. / 11 

S+ Ielmiro presbiter, qui ec scripsit sub die et anno quod ss 

supra.

1037 juny 29 


556 

985 

Llop Hom i la seva muller Gerberga venen a Vives, clergue, i a Miró 

una terra situada al comtat de Barcelona, al Vallès, a Alcurixo, 


ACB, perg. 1-1-2419. Original. Pergamí, 89 × 391 mm. Al verso: «Alcorex» 

(S. XIII-XIV); «Num... 2419» (S. XVIII); «Diversorum A 2419» (Mas). Caplletra 

«I»: 15 mm. 

In nomine Domini. Ego Lobs Ommo et uxori sue Geriberga 

femina vinditores sumus vobis Vives clerico et Mirone, emtores. Per 

anc scriptura vindicionis nostre vin-/ 2dimus vobis terra nostra 

propria. Et est ipsa terra in comitato1 barcinonense, in Vallense, in 

Alcurixo. Et advenit nobis ad me Lobs per ienitori o per compa- 

/ 3racione et ad Geriberga per decima vel per ullasque voces. Et 

afrontat ipsa terra de parte circi in terra de Sancti Cucufati cenobii, 

et de aquilonis / 4 in flumine Tenes, et de meridie in terra de Tritel et 

de Tetuira, et de occiduo in istrada. Quantum in istas quatuor 

afrontaciones / 5 includunt, sic vindimus vobis: ipsa terra tota ab 

integrum, in propter precium mancosos II de auro recipiente. Et 

nicil que de ipso precio aput vos emtores / 6 non remansit. Est manifestum. 

Quem vero predicta ista terra, que nos vobis vindimus, 

de nostro iuramus2 in vestro tradimus dominio et potes-/ 7tatem ab 

omni integritatem, cum exio vel regressio, vestro a proprio. Et qui 

ista vindicione venerit pro inrumpendum aut nos venerimus, non 

ohc va-/ 8leat vindicare, set componam aut componamus vobis ipsa 

terra, quod superrius resonat, in duplo cum omni sua inmelioracione. 

Et in antea is-/ 9ta vindicione firma permaneat vel omni modo que 

tempore. 

Facta vindicione III kalendas iulii, annos VII regnantem Agan- 

/ 10ricus regem. 

S+n Lobs3 Ommo, s+n Geriberga femina, nos qui ista vindicione 


/ 11 S+ Seniofret clerico. S+ Martino. S+ Trenta. S+ Sendret. 

/ 12 S+ Ielmiro presbiter, qui ec scripsit sss sub die et anno quod 

supra. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Abreviatura 

supèrflua.


1037 juliol 9 

557 

Pedró i la seva muller Sènior, que anomenen Ermessenda, i Llobet 

i la seva muller Saborella, que anomenen Raquel, venen a 

Giscafred i a la seva germana Raquel tres peces de vinya amb 

terres i arbres, situades al comtat de Barcelona, al terme de 

Llacera, a la Gavarra i a la Noguera, a canvi de 2 mancusos 

i d’un sester d’ordi. 

ACB, perg. 1-1-2518. Original. Pergamí, 86 × 254 mm. Al verso: «1518» 

(S. XVII?); «Num... 2518» (S. XVIII); «Diversorum A 2518» (Mas). Caplletra «I»: 

15 mm. 

In nomine Domini. Ego Petrone et uxori mea Senior, que vocitant 

Ermessendis, et Lobeto et uxori mea Saborella, que vcitant 

Richelle, vinditores sumus tibi Gisca-/ 2 fret et sorori tue Richelle, 

emptores. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus vobis 

pecias III de vineas simul cum ipsas terras et arboribus qui infra 

/ 3 sunt. Qui michi advenit a me Petrone et Saborella, que vocitant 

Richelle, per genitores nostros sive per ullasque voces, et a me Lobeto 

per vocem uxori mea, et a me Senior, que / 4 vocitant Ermesindis, 

per meum decimum sive per ullasque voces. Et est hec omnia iam 

dicta in comitatum barchinonense, infra termine de Lazaria, ad ipsa 

Gavar-/ 5 ra vel ad ipsa Nogera. Et affrontat supra scripta omnia de 

parte orientis in terras et in vineas qui fuerunt de condam Guilielmus 

de Mirales sive de condam Madezo vel / 6 ad ipsas Fossas, de meridie 

in terras et in vineas de Lengovardo et de Domnucius Gueribertus 

vel in ipsa Serra de ipsa Gavarra vel in ipso Pugio de ipsa Aguila, 

/ 7 de occiduo in terras et vineas qui fuerunt de condam Guilielmus 

vel in ipso riunculo qui venit de ipso Podolo, de circii intus in ipso 

riunculo sive in terras de Domnu-/ 8 cius et de Berengarius. Quantum 

istas affrontaciones includunt, sic vindimus vobis: ipsas pecias III 

de vineas, cum terra et arbores qui infra sunt, cum exios / 9 et regressios 

earum, in propter precium mancosos II \et sestarium I de 

or/ in rem valentem. Et est manifestum. Quem vero predicta 

hec omnia, que nos vindimus vobis, de nostro iure in vestro tra- 

/ 10 dimus dominio et potestatem ad vestrum proprium. Quod si nos 

vinditores aut ullusque omo qui contra ista carta vindicione venerit 

pro inrumpendum, non hoc va/ 11 leat vindicare, set componat aut 

componamus vobis iam dicta omnia in duplo cum omniam suam 

inmelioracione. Et in antea ista carta vindicione firma / 12 permaneat 

omnique tempore.


987 

Facta ista carta vindicione VII idus iulii, anno VII regni Henrici 

regi. 

S+n Petrone, s+ Senior, que vocitant / 13 Ermesindis, s+ Lobeto, 

s+ Saborella, que vocitant Richelle, nos qui ista carta vindicione 


S+ Rossello. / 14 S+ Truiter. S+ Arnallus Floridio. 

/ 15 Ss Sperandus presbiter, scripsit sss die et anno quo supra. 

558 

1037 agost 3 

Ramon i la seva muller Cusca venen a Nèvia un alou que tenien pels 

seus pares i per altres raons, situat a Cabrera i a Sant Feliu, 

prop de Sant Cristòfol i d’Orriols, a canvi d’1 mancús en espècie 

i tres sesters d’annona. 

ACB, perg. 1-2-1219. Original. Pergamí, 124 × 244 mm. Al verso: «Cabraria» (S. XIII- 

XIV); «Num... 1176» (S. XVII); «Mitja escala, armari 3, n. 1219» (Caresmar); «1037» 

(F-B). 

In nomine Domini. Ego Remundo et uxori sua Cuscha femina 

vinditores sumus tibi Nevia femina, hemptores. / 2 Per ahnc scriptura 

vindicionis nostre vindimus tibi alaude nostrum proprium, id est, 

casa cum solo et superposito et parietes, / 3 guttas et stillicinios et 

terra cum arboribus, que est intus in villa Cabraria et in aliis terminis 

subtus Sancti Feli-/ 4 cis et prope Sancti Christofori et in Orriolis, 

terras cultas et ermas et vineas. Advenit nobis per genitores nostros 

et per ullas-/ 5 que voces. Afrontant de cerci ad ipsa Coredela, de 

aquilonis in rio de Argentona, de meridie in litore maris, / 6 de occiduo 

in ipso torrente qui discurrit de villa Cabrilis. Quantum in istas 

afrontaciones includunt, / 7 sic vindimus tibi: in ipso alaude supra 

nominato ipsa nostra ereditate quantum nos ereditare abemus per 

ullas-/ 8 que voces, totum ab integrum, in precium mancuso I in rem 

valentem et sestarios III de anona. Et nichilque de ipso precio aput 

/ 9 vos emptores non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicto 

alaude, que nos tibi vindimus, de nostro iure in / 10 tuo tradimus 

dominio et potestatem, ab omnem integritatem, et cum exiis et 

regessiis earum, a proprio. Quod si nos / 11 vinditores aut ullusque 

omo qui contra ahnc ista vindicione venerit pro inrumpendum, non 

ohc vale-/ 12 at vindicare, set componat aut componamus tibi ipso 

alaude in duplo cum omnem suam inmeliora-/ 13 cione. Et in antea 

ista vindicione firma permaneat omnique tempore.


Facta ista carta vindicione / 14 III nonas augustas, anno VII regni 

Henrici regi. 

S+num Remundo, s+num Cuscha, nos qui / 15 ista vindicione 


S+num Dalmadus. / 16 S+num Isarnus. S+num Gerallus. / 17 

Sss Bonusomo, qui vocant Lobeto, presbiter, scripsit et s+ die 


1037 agost 11 

559 

Testament sacramental del difunt Bernat, mort el passat mes de maig, 

fet per Guidalmar i Isarn en presència del sacerdot Recosind, 

del jutge Miró i d’altres i sobre l’altar de Sant Llorenç màrtir de 

l’església de Sant Andreu apòstol, situada al territori de Barcelona, 

al lloc anomenat Palomar, juren que foren testimonis del 

testament en què Bernat nomenà almoiners seus Miró, levita, 

Vives Ponç, i Prim. 

ACB, LA.II, n. 699, f. 222a-c. Rúbrica: «Testamentum Bernardi, non valet». Interior 

recto: «n. 699» (Caresmar). Exterior verso: «Anno Domini 1037» (S. XVIII). Caplletra 

«C» ornamentada: 3 línies. 


Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinatione residebat 

sacerdos Recosindi et iudice Mirone et in presencia Attone 

et Mirone et Remon et Bernardus et Amado et Gelmir et Savarigus 

et Guilielmus Arioad et Sanla Faber et aliorum multorum hominum 

qui ibidem aderant. Testificant testes prolati quas proferunt 

his nominibus, id est, Mirone levita et Vivas Poncio et Primo in 

faciem supra dicto sacerdote et iudice, ad comprobandam causam 

elemosinariam de condam Bernardi. Et hec sunt nomina testium 

qui hoc testificant sicuti et iurant, id sunt, Guidalmar et Isarnus. 

Iurati autem dicimus in primis per Deum Patrem Omnipotentem 

et per Ihesum Christum, filium eius, Sanctumque Spiritum, qui 

est in Trinitate unus et verus Deus, et per hunc locum venerationis 

Sancti Laurenti, martir Christi, cuius altarius fundatum est in 

ecclesia Sancti Andree, apostoli Dei, qui est in territori bar-/ bchi nonense, in locum vocitatum Palumbare, supra cuius sacrosancto 

altario, has conditiones manibus nostris continemus et iurando 

contangimus et anno supra scripti testes bene veritate scimus, de


989 

presente eramus, oculis nostris vidimus et aures nostras audivimus 

ad ea hora quando iacebat condam Bernardi in ipsa egritudine, 

unde obiit, sic nos videntes et audientes, comendavit vel iniuncxit 

omnem suam facultatem ad ipsos supra dictos suos elemosinarios 

et precepit eis et dixit ut, si ipsa egritudine mortuus fuisset, sicut 

et fuit, plenam potestatem abuissent supra dictis suis elemosinariis 

omnem suam elemosinam aprehendere et dare pro anima sua, sicut 

ille ad eos iniuncxit per suum testamentum. In primis concessi ad 

Sancti Cucuphati in ipso Plane de Rexago modiatas II infra terra 

et vinea de ipsa sua hereditate. Et concessit ad fratri suo Mirone 

vel de alia hereditate ipsa medietate. Et alia medietate concessit ad 

Ermengaudum, fratri suo, 1 et ad Trudgards. Et alia hereditate de 

Romanedo concessit ad Enguncia, sorore sua. Et alium suum alaudem, 

qui fuit de sua comparatione, concessit ad fratri suo Mirone. 

Et omnia sua hereditate concessit ad mater sua, ut in diebus vite 

sue teneat et possideat, et post obitum suum fiat sicut superius scriptum 

est. Et iussit vindere ipsum suum cavallum et de ipso precio 

iussit solvere mancusos IIII or ad Mirone de Sancti Cucuphati et duos 

ad Bonadomna. Et ad ipsa Canonica pro sua sepultura, mancusos 

IIII or . Et alium quod remanet de ipso precio per missas. Et ad ipsa 

opera de Sancta Eulalia, mancusos II. Et alios II os ad Sancti Petri 

de Rexago. Et ad Enguncia, alium. Et ad Primo, somera I. Et ad 

Blancucia, kaficio I de ordeo. Et ad Bernard, nepoti suo, spada sua 

meliore et lanza I. Et ad Ermengaudus, fratri suo, alsbergo I et alia 

spada. Et aliud quod remanet, iussit / c dare per missas pro anima 

sua. Et ad mater sua concessit ipsas suas oves et ipsos suos porcos. 

Et cum hec omnia ordinavit, adhuc loquela plena et memoria integra, 

sic obiit de hoc seculo in mense madii qui iam preteritus est. 

Et nos Mirone levita et Vivas et Primo, qui sumus elemosinarii, sic 

iuramus in Deum et preter Deum quia quantum isti testes testificaverunt 

in istum iudicium, verum est et nulla fraus nec malo ingenio 

hic impressa non est, sed secundum voluntatem supra scripti 

conditoris est factus vel editus. Et ea que scimus, recte et veraciter 

testificamus atque iuramus per super adnixum iuramentum in 

Domino. 

Late conditiones III idus augusti, anno VII regni Henrici regis. 

S+ Miro levita, s+m Vivas Poncio, s+ Primus, nos elemosinarii 

sumus et hunc sacramentum fideliter fecimus. 

S+ Guidalmar, s+m Isarnus, nos testes sumus et as conditiones 

iureiurando confirmamus.


S+m Savaricus. S+m Mirone. S+m Guilielmus. S+ Mirone 

iudice. S+m Sanla. S+m Lobatone. 

S+ Rechosindi presbiteri, qui hunc conditione scripsi et sss die 


1. Abreviatura ratllada sobre uo. 

560 


Ervigi i la seva muller Olàlia venen a Miró cases, terra, rovira, arbres 

i vinyes, tot situat al comtat de Barcelona, a la vila de Reixac, 

pel preu d’una mancusada i mitja. 

ACB, LA.II, n. 671, f. 214d-215a. Rúbrica: No n’hi ha. Inter columnas verso: «n. 

671» (Caresmar); «Anno Domini 1037» (S. XVIII). Interior verso: «CLIIII» (S. XIII- 

XIV). Caplletra «I» ornamentada, tipus B: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Ervigio et uxor mea Olalia femina 

vinditores sumus tibi Mirone, emptore. Per hanc scriptura vinditionis 

nostre vindimus tibi casas, cum solo et superposito et terra culta vel 

erma, qui est super via et subtus via, simul cum ipsa ruira qui intus 

est fundata, et aliis arboribus diversisque generibus et vites. Et est 

hec omnia in comitatu Barchinona, sive in ipsa villa de Rexag. Et 

advenit nobis ad me Ervigio per vocem uxori mee et ad me (et ad) 1 

Olalia per genitores mei sive per omnesque voces. Et affrontat hec 

omnia de orient in terra de filias qui fuerunt de Igiga sive de Estrader, 

et de meridie similiter sive in terra de Sancti Michaelis Barchinona, 

et de occiduo in via qui pergit per Arreguza, et de circii in terra 

de me emptore sive de eredes meos. Quantum infra istas affrontationes 

includunt, sic vindimus tibi: ipsa hec omnia ab integre, cum exiis 

et regressiis suis, in propter precium mancusadam unam et mediam 

in rem valentem. Quod tu nobis donasti et manibus nostris recepimus. 

Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que nos 

tibi vindimus, de nostro iure in tuum tradimus dominio et potestatem 

ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos vinditores aut 

ullusque homo qui contra hanc ista vinditione venerit pro inrumpendum 

aut nos venerimus, componant aut componamus tibi prefata 

hec omnia in duplo cum sua inmelioratione. Et in antea ista 

vindicione firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta carta vinditione IIII nonas octubris, anno VII regnante 

Henrico rege.


991 

Si+num Ervigio, si+num Olalia femina, nos qui ista vinditione 


Si+num Chinard. Si+num Riguallo. Si+num Goltredo. 

S+ Bonifilii presbiter, qui hec scripsit die / a et anno quod 

supra. 

1. et ad expuntuat. 

561 


Pere i la seva muller Belleza venen a Bonfill i a la seva muller Engúncia 

la meitat d’un molí amb les seves eines i la meitat del reg que 

hi ha a Vidamenia, anomenada Palau, pel preu de 4 mancusos. 

ACB, perg. 4-102-146. Original. Pergamí, 121 × 378 mm. Al verso: “ratlla blava 

31”. Caplletra: 78 mm (F-B). 

In nomine Domini. Ego Petro et uxori sue Beleza nos vinditores 

sumus tibi Bonefilio et uxori sue Enguncia femina, emtores. Per hanc 

scriptura vin-/ 2 dicionis nostre vindimus vobis medietate de ipso 

molino cum ipsas molas, et ipsa ferramenta et sua usuilia sicut 

molere debet, cum ipsas figeres, / 3 ipsa medietate et in ipso reg, ipsa 

ereditate que compara de Raimundo et de Durando. Qui nobis 

advenit de comparacione, et ad muliere mea per / 4 sum decimum 

vel per quaqumque voce. Et est ipso molino in comitatu Barkinona, 

in valle Tordaria, in villa Vidamenia que dicunt Pala-/ 5 cio, vel in ipso 

moli de ipsa karera. Et afrontad ipso molino de orientis in ipsa riba 

sive in alode de domno Umberert, et de meridie in terram de / 6 Mir 

vel eredibus suis, et de hocciduo similiter, et de circi in exaguadur 

de molis de Ermenal sive in alode de Guilelm vel eredibus suis. Quan- 

/ 7 tum in istas IIII afrontaciones includunt, sic vindimus nos vobis: 

in ipso moli ipsa medietate, cum ipsas molas et ipsa ferramenta et 

ipso suo / 8 directo, et suo reg et caput reg et subtus reg sicut molere 

debet, cum exis et regresis earum, ab integrum, omnesque nostras 

voces qualem ibi / 9 abemus vel ereditare debemus, in propter 

precium, quod nos de presente manibus nostris recepimus, mankosos 

IIII. Et nichil exinde non remansit. Et est manife-/ 10 stum. Quem vero 

predictum ipso molino, sicut superius est scriptum, de nostro iure 

in vestro eum tradimus dominio et potestatem ad omnia que 

volueritis fa\cere/, / 11 ad vestrum proprium. Quod si nos vinditores 

aut ullusque omo sive femina qui contra hanc ista vindicione venerit


pro [in]rumpendum, non hoc valeat / 12 vendicare, set componam 

aut componamus in duplo cum omni inmelioracione. Et in antea 

carta firma permaneat modo vel omnique tempo-/ 13 re. 

Facta ista \carta/ vindicione XI kalendas novembris, anno VII 

regnante Henrici regi. 

S+ Petro, / 14 s+ Beleza, qui ista carta fecimus et firmamus et 


S+ Gilelm. S+ / 15 Morato. S+ Igela 

Sss Adalbertus presbiter, qui / 16 ista carta scripsit die / 17 et anno 

quod supra \cum literas super positas/. 

562 

1038 gener 10 

Testament sacramental de Maria, jurat sobre l’altar de Sant Pancraç 

de l’església de Santa Maria del Pi, en el qual fa deixes a la Canònica 

de Barcelona, a la seva família i a altres persones tant 

laiques com eclesiàstiques. 

ACB, LA, I, n. 440, f. 166d-167b. Rúbrica: “Testamentum Marie que dimisit 

Canonice II modiatas vinee apud Duos Arenios”. Foli 166, exterior verso: “[CCC]CI” 

(S. XIII-XIV). Inter columnas verso: “n. 440” (Caresmar). Foli 167, inter columnas 

recto: “Anno Domini 1043” (S. XVIII). Caplletra “C” ornamentada, tipus G: 4 línies. 


Condiciones sacramentorum ad quarum et ordinationem residebat 

Durandus sacer, Geribertus sacer et Remundus sacer et Er- 

\me/mirus sacer et Bompar sacer et Bonucius Paulus sacer et 

Seniofredus et Gelmirus et Bonellus et Blandrici et Guisadus iudex. 

Sub istorum presencia testificaverunt testes quos protulit Adroario 

et Escluva, ad comprobandam extremam ordinationis voluntatem 

cuiusdam Maria femina. Et hec sunt nomina testium qui hoc iureiurando 

testificati sunt, id est, Lobetus presbiter et Iohannes Bonefilii 

et Guilelmus et Guifredus et Baio et Remundus presbiter et Ermemirus 

presbiter. 

Iurando autem testificamus nos supra scripti testes primo per 

Deum patrem omnipotentem et per Ihesum Christum, filium eius, 

et per Spiritum Sanctum, credentes hanc Trinitatem unum et verum 

esse, et per altare Sancti Pancracii, martiris Domini, cuius altare 

consecratum 1 est in ecclesia Sancta Maria de ipso Pino, quia bene 

scimus videndo et audiendo quando Maria iacebat in ipsa egritu-


993 

dine, unde obiit, iussit atque decrevit ut fuissent sui helemosinarii, 

id est, Adroario et Escluva et Manesindus, qui iam defunctus est. 

Et precepit eis ut, si mors illa advenisset, sicut et fecit, potestatem 

habuissent, sicut illis ibi iniuncxit, de suo avere dare pro anima sua, 

sicut resonat in suum testamentum. In primis de ipsas duas uncias 

de ipso precio de ipsas mansiones ubi habitabat, concessit mancusos 

duos infra opus quod habuerit in suum corpus et pauperes. Et 

concessit ad nepto suo Bonefilii mancusos III. Et ad ebdomodarios 

de Sancte Crucis, mancusos II per missas. Et ad ipsa Canonica, 

modiatas II de vineas ad ipsos duos arenios. Et concessit ad 

Remundo cubo et cubello et pecia I de / a terra. Ad Spetosa cum filia 

sua, mancusos I. A Bonefilio, 2 tonna I. Ad Ermesinda, coto I et vellada 

I et drapello I. Et ad neta sua, mancuso I, Druda, 3 guadengo 

I et pellicia I et barrilio I. Ad manumissores singulos, medios mancusos. 

Et ad Guisadus, mancuso I. Et ad Lobeto presbiter, medio 

mancuso. A Mir monacho similiter per ipso iuditio, medio mancuso. 

A Remundo Chesada, per duos mancusos, letigia et scanno. Et ad 

filia sua Druda, ipsas suas casas superiores, exceptus ipsa vinditione 

quod illa vendidit ad Spetosa, et modiatas II de vineas et cavagos 

II et tonna I et cubo I, ipsas archas II, pro anima sua. A Campio, 

guadenga I. Ad Edent, alia. A Guisad, cadira I. Aliud quod remanet, 

pro anima sua. Et cum hec omnia ordinavit, loquelam plenam et 

memoriam bonam habens, et vixit non longe, postmodum migravit 

ab hoc seculo in mense iulii qui iam preteritus est. Et nos tutores 

et elemosinarii, qui subtus scriptos testes protulimus, iuramus per 

Deum quia quantum hic testificati sunt isti testes in isto iuditio, 

verum est et nulla fraus nec malum ingenium, nobis scientibus, hic 

impressum non est, set secundum voluntatem istius conditrice est 


Late conditiones IIII idus ianuarii, anno VII regnante Henrici 

regi. 

S+m Adroarii, s+m Escluvane, nos tutores qui et elemosinarii, 

qui subtus scriptos testes protulimus et hoc sacramentum fideliter 

iuravimus. 

S+m Iohannes Bonefilii, s+ Guilelmus, s+m Guifredus, s+m 

Baio, s+ Lobetus presbiter, testes, sss, nos testes sumus et quantum 

in istis conditionibus resonat, fideliter iuravimus per super adnixum 


S+m Petrus, s+m Seniofredus, s+ Renardus levita, nos ad 

presens sumus.


Ermemirus presbiter ss. S+ Raimundus presbiter. S+ Bomparus 

presbiter. / d S+ Guilelmus presbiter. S+ Trasuer presbiter. S+ Guisadus 

iudex ss. 

S+ Galindus clericus, qui hec scripsit et ss, die et anno quod 

supra. 

1. Sota la segona c hi ha una r. 2. Sota la primera o hi ha una e. 3. Hem 

interpretat que el nom de la néta és Druda, situat aquí per oblit de l’escrivent. També 

es podria interpretar com el nom d’una altra persona i aleshores no li correspondrien 

totes les deixes. 

1038 gener 14 

563 

Testament del prevere Amalric en el qual nomena almoiners seus 

Sunifred, gramàtic, Trasoer, prevere, Ermemir, sagristà, Miró, 

prevere, i Oria, dona, i reparteix els seus béns mobles i immobles, 

situats a Barcelona i en diverses poblacions veïnes: les seves cases 

per la fundació d’un “hospici” per als pobres i pelegrins, i 

altres béns per a diferents institucions religioses, com la Canònica 

de la seu de Barcelona, l’església de Sant Miquel de Barcelona 

i el monestir de Sant Cugat del Vallès, i diverses persones privades, 

com el seu fillol Amalric, el seu nebot Sunyer o els seus almoiners, 

entre altres. 

ACB, LA.II, n. 698, f. 221c-222a. Rúbrica: “Testamentum Amalrici qui dimisit multa 

bona hospitali Canonice”. Exterior verso: “n. 698” (Caresmar). Inter columnas recto: 

“Anno Domini 1037” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 18 línies. 


In Dei nomine. Ego Amalricus presbiter iaceo in lectulo meo 

in egritudine, spero in misericordia Dei et timeo ne subito mihi 

veniat repentino casu mortis mee. Et ideo precor ut sint elemosinarii 

mei, id est, Seniofredus gramaticus et Trasvarius presbiter et 

Ermemirus sacrista et Mirone presbiter et Oria femina. Precor 

namque vobis predicti elemosinarii mei ut, si in ista egritudine in 

quo ego iaceo, mors mihi advenit, antequam alium testamentum 

faciam, potestatem abeatis omnem meum avere ad distribuere, sicut 

ego vobis hic iniungo. 

In primis ipsas meas casas comendo ad Mirone iam dicto et 

ad Oria femina, ut fiant ad ospicium pauperes et peregrinos. Et 

concedo ad ipsum ospicium modiatas II de vineas terra qui sunt 

ad ipsas vineas de Bernardus Gelmir, et modiata I a de vinea et alia


995 

de terra qui sunt in Monterolos, et ad ipsa curte modiata I a de terra 

obtima quod emit de Dompnucia, et alia modiata de terra quod emit 

de Guadallo cum aliquid de vinea, et in Ciresano modiata I de vinea, 

et cubos II et tonna I et barrilos II et portadoras IIII et cubelios 

II solladors et canagos II et drapos II de lecto / d et cannadas II et 

scudellas VI et enapos II et mapas II et taula(s) 1 I et lectos et archas 

II et sartagine I. Et ad ipsa Canonica, modiatas II de vineas in 

Ciresano, ut teneat Suniario in (vitae) 2 diebus vite sue et donet ad 

ipsa canonica ipsa tascha de ipsos frugibus, quod Deus ibidem 

dederit, et post obitum suum remaneat ad predicta Canonica. Et 

concedo ad predicta canonica ipsa terra que vocant Valde Iudaica. 

Et ad Sancta Eulalia, quarteradas V de vinea et modiata I de terra 

quod emi de Benevenisti ebreo. Et ad Sancti Michelis archangeli, 

terra qui est in Provencialos, et terra et vinea qui est in Mogoda. 

Et ad Amalrig, filiolo meo, semodiata una de vinea. Et ad dompno 

episcopo, ipso meo mulo pro anima mea et pro absolutione. Et ad 

domum Sancti Cucuphati martir, ipso clos qui fuit de Servodei, cum 

ipsa casa et ipsa trilea quod emi de Guilelmus saio, et ipso edificio 

quod feci in meas casas de Sancti Cucuphati in Barchinona, simul 

cum ipso torcular cum omni eius utensilia et ipso forno. Et ad 

Ermemir sacrista, barrilio I cum ipso vino. Et ad Seniofredus 

gramatico, tonna I a qui fuit de Umberto, et cubo I que vocant Oriol. 

Et ad Trasver presbiter, kaficio de vino et barrilio I. Et ad Miro 

presbitero, tonna I a . Hec omnia supra dicta concedo propter Deum 

et remedium anime mee. Et ad Suniario, nepus meum, ipsa vinea 

de Ortonos simul cum ipsa trilea et ipsum meum directum de ipsas 

conplantationes que sunt ad ipsa turre de Serriano. Et ad Galindus 

clericus, ipso meo superpellitio. Et ad Petrus, quarterada I a de vinea 

et in alio loco modiatas II de vineas. Et ad ipsos ebdomodarios, ipso 

vino qui est in Olorda. Et ad Sancti Cucuphati, ipsa tonna de Campo 

de Salices, simul cum ipso vino qui ibi est. Et ad Oria, tonna I et 

cubo I qui est in Barchinona. / a Et ad Chixul, tonna I cum ipso vino 

qui est in Molled. Et ad Marcutio, cubo I minore et tonna I minore. 

Et ipso cubo I maiore de Molled vindere faciatis et dare per missas 

simul cum ipso barril et ipso cubello. Et ad ipsa Canonica supra 

dicta, impsum meum asinum, ut ibi serviat omni tempore, quamdiu 

vivit. Et ad ipsum ospicium, ipsa callaria. Et concedo ad Sancta 

Eulalia modiata I de vinea qui est ad Sancti Vicencii, et in alio loco 

modiata I a et media de terra qui est ad Sancta Cecilia. 

Facto testamento XVIIII kalendas februarias, 3 anno VII regni 

Henrici regi.


Signum Amalricus presbiter, qui hoc testamento fieri feci et 


S+ Bernardi levita. S+ Trasver presbiter. S+m Suniarius. S+ 

Stephanus levita. S+ Bomparus presbiter. 

S+m @Galindus@ clericus, qui hoc scripsit cum litteras super 

positas in verso II et V et litteras fusas in verso X, et sss die et anno 

quod supra. 

1. s expuntuada. 2. Anul·lat. 3. Sota la a hi ha una i. 

564 

1038 gener 21 

Amalric, prevere, fa donació a Miró Guillem, sacerdot, d’unes cases 

situades dins les muralles de la ciutat de Barcelona, prop 

de la Seu, per a la salvació de la seva ànima, perquè les tingui 

mentre visqui i quan mori les doni a un altre clergue de la 

Canònica. 

ACB, LA, I, n. 615, f. 227a-b. Rúbrica: “Carta de quibusdam domibus prope 

sedem”. Interior recto: “n. 615” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1037” 

(S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, de tipus zoomòrfic, que representa un gos 

llebrer: 19 línies. 


In nomine Domini. Ego Amalricus presbiter donator sum tibi 

Mironi Guilelmo sacerdoti. Per patulum quippe est quia promto 

animo dono tibi et concedo ob remedium anime mee ipsas meas 

domos, quas habeo infra menia Barchinone urbis, prope aulam 

sanctissime Sedis Crucis Sancteque Eulalie, pariter cum ipsis terris 

et vineis et ipsis omnibus rebus que resonant in ipso testamento 

meo. Advenerunt mihi predicta omnia per meam comparationem 

et per omnes voces. Et affrontant predicte domus de orientis parte 

in calle publico sive in domibus Stephani levite, de meridie similiter 

in calle et in domibus Mironi Goltredi, de occiduo in domibus 

predicti Mironis Goltredi et in ortulo Guilelmi Castri Vetulensis, de 

circio in domibus predicti Guilelmi et in domibus Stephani iam dicti. 

Quantum iste affrontationes includunt, sic dono tibi: predicta omnia 

integriter, et de meo iure in tuum trado dominium et potestatem, 

hoc scilicet modo et ordine: ut in diebus vite tue teneas et possideas 

et he supra dicte domus sint hospitium peregrinis et pauperibus 

adventantibus, et de frugibus predictarum terrarum et vinearum 

imperciatur eis, secundum quod melius videris, propter Deum et


997 

remedium anime mee. Supra dicta quidem omnia volo ut secundum 

iam dictum modum habeas et possideas; et post obitum tuum 

dimittas uni clerico Sancte Crucis, cui volueris et quem noveris 

esse melioris propositi, ut hoc ordine iam dicta omnia teneat et 

possideat quo tu tenes. Et sic de uno in alterum. Volo namque vero 

huic operi adiutrix sit tibi Oria, affinitate mihi proxima. Quod si 

ego donator aut aliquis homo utriusque sexus hoc disrumpere 

temptavero aut temptaverit, non hoc valeam aut valeat vendicare, 

set componam aut componat tibi / b predicta omnia in duplum cum 

omni sua inmelioratione. Et insuper hoc maneat firmum omne per 

evum. 

Actum est hoc XII kalendas februarii, anno VII regni Henrici 

regis. 

Ss Amalricus presbiter, qui hoc fieri iussi et more solito firmavi 


S+ Trasuer presbiter. S+ Bernardi levite. S+ Gaucefredus 

presbiter +. S+ Mironi levite ss. S+ Geralli levite. S+ Bernardi levite. 

S+ Remundi levite, qui hoc scripsit et die et anno quo supra 

sss. 

565 

1038 març 18 

Argemir ven a Ademar i la seva dona Ermengarda una terra amb vinya 

situada al comtat de Barcelona, al terme de Lloberes, que té per 

compra, pel preu de 2 mancusos i mig. 

ACB, perg. 1-4-113. Original. Pergamí, 84 × 442 mm. Restaurat “1038”; “D.C.(b) 

car 1, 113” (Mas); “1-4-113” (AP). 

In nomine Domini. Ego Argemir vinditor sum vobis Ademar 

et uxori tue Ermengards, emptores. Per anc scriptura vindiccionis 

mee vindo vobis terra et vinea, cultum / 2 et eremum, cum omnia 

genera arboribus qui infra sunt, simul cum ipsa trilea. Qui mihi 

advenit per mea comparacione et per ullasque voces. Et est ec omnia 

in chomitato bar-/ 3 chinonense, in terminio de Luparies, super ipsa 

Espluga. Et afrontat de orientis in ipsa via sive in ipsa rocha fundata, 

et de meridie in terra de domno Gondeballo, et de occiduo in ipsa 

/ 4 rocha fundata, et de circi in ipso torrente. Quantum infra istas 

afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: ipsa ec omnia ab 

integrum, cum exio et regressio suo, / 5 in precium manchosos II et


medio in rem valente. Et nichil exinde non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero predicta ec omnia, que vobis vindo, de meo iure 

/ 6 in vestro trado dominio et potestatem, ad vestrum proprium. Quod 

si ego vinditor aut ullusque omo qui contra anc ista vindiccione 

venerit pro inrumpendum, non / 7 oc vaload vindichare, set componad 

aud componam vobis ipsa ec omnia in duplo cum omnem suam 

inmelioracionem. Et in antea ista vindiccione firma permanead / 8 

modo et omnique tempore. 

Facta ista vindiccione XV kalendas aprili, anno VII regnante 

Enricii rex. 

S+ Argemir, qui ista vindiccione feci et firmare rogavi. 

/ 9 S+ Arnallo. S+ Dexo. S+ Mir. 

/ 10 Sss Ioannes presbiter, qui scripsit et die et anno quod supra. 

566 

1038 març 21 

Em ven a Ademar i a la seva muller Ermengarda una mujada de terra 

amb vinya situada al comtat de Barcelona, al terme de Lloberes, 

al lloc anomenat Lobercanono que té per delme conjugal, pel 

preu de 2 mancusos. 

ACB, perg. 1-4-114. Original. Pergamí, 110 × 226 mm. Restaurat “1038”; “D.C.(b) 

cap. 2, 114” (Mas); “1-4-114” (AP). 

In nomine Domini. Ego Em femina vinditrice sum tibi Ad[em]ar 

et uxori tue Ermenga[r]ds, emptores. Per [hac s]criptura / 2 vindicionis 

mee vindo vobis terra et vinea. Qui michi advenit per meum 

decimum et per ullasque voces. Et est in chomitato / 3 barchinonense, 

in terminio de Luparies, in locum Lobercano. Et (et) 1 afrontad 

de parte orientis in vineas de Bonefilio / 4 et eredes, et de meridie 

in vinea de Ioannes sacer vel eredes, de occiduo in vineas de Radolfo 

vel eres, de circi in vinea de Ato et / 5 Centurio vel eredes. Quantum 

infra istas afrontaciones includunt, sic vindo: vobis semodiata I 

legitima / 6 de ipsa vinea, cum exio et regressio suo, in precium 

manchosos II. Et nichil exinde non remansit. Et est manifestum. 

/ 7 Quem vero predicta vinea, que vobis vindo, de meo iure in vestro 

trado dominio et potestatem ad vestrum / 8 proprium. Quod si ego 

vinditrice aut ullusque omo qui contra anc ista vindiccione venerit 

pro inrumpendum, non oc va-/ 9 leat vindichare, set componad 

aut componam vobis ipsa ec omnia in duplo cum omnem suam


999 

inmelioracionem. / 10 Et in antea ista vindiccio firma permanead 

modo et omnique tempore. 

Facta ista vindiccione XII kalendas [±6, raspat] / 11 aprelii, anno 

VII regnante Enricu rex. 

S+ Em femina, qui ista vindiccione feci et firmare rogavi. 

/ 12 S+ Arnallo. S+ Ato. S+ Ardemagno. 

/ 13 Sss Ioannes presbiter, qui scripsit et die et anno quod supra. 

1. et repetit. 

567 

1038 març 24 

Sunyer, Ermessenda, Provizia, Ermengarda, Domènec, Bonfill i Sinera, 

tots ells encara nens, a causa d’una gran esterilitat i 

empesos per la fam, empenyoren, amb l’autorització del jutge 

Guisad i juntament amb llur mare Raquel, a Domnuç Geribert, 

una peça de vinya situada al territori de Barcelona, al terme 

de Vilapicina, per fer front a un deute d’1 mancús d’or i un 

sester de blat de lucre, que retornaran al cap d’un any, per la 

Pasqua del Senyor. 

ACB, perg. 1-4-115. Original. Pergamí, 104 × 346 mm. El document presenta dues 

petites restauracions en la part superior. Al verso: “Nil pro Capitulo” (S. XVII); 

“D.C.(b) 115, Cap. 2”; “1038” (Mas). Caplletra “N” que ocupa 6 ratlles. 

Notitie literationis memorie editam in conspectu virorum 

subterius roborati, sub ordinatione iudicum tracta, de quadam 

pueros, nomine Suner et Ermesinda femina et Provizia femina et 

Ermeniards et Do-/ 2 menicus et Bonefilio et Sinere, relictos ab 

utroque parente, et non fuit qui eos sustentasset nec gubernasset, 

set cud invasit eos magna sterilitas et famis angustie, ita ut pene 

mortis ad propria / 3 perhiclitari ceperant. Set ut ne perissant, 

dederunt consilium boni extimatores cum iudice Guisadus ut 

licentiam fuisset ad prefatos pueros vel puellas ereditatem illorum 

obpignorare et alimoniam exinde accip[e]-/ 4 re et famis inopie 

evadere. 

Propterea nos supra scripti, simul cum matre nostra, nomine 

Richelle, inpignoratores sumus tibi Donnutio Geribertus. Manifestum 

est enim quia debitores sumus tibi mancuso I de auro / 5 cocto cum 

suo lucro sestario I de formento. Propterea inpignoramus tibi petia 

I de vinea. Quod abemus in territorio barchinonense, in termine de


Villapiscina. Qui nobis advenit per genitorum nostrorum aut per 

ullasque / 6 voces. Qui afrontad de circi in via, de aquilonis in vinea 

de te creditore, de meridie simul, de occiduo in vinea de Guitardo. 

Quantum in istas quatuor afrontat\i/ones includunt, sic in-/ 7 pignoramus 

tibi: iam dicta vinea et de nostro iure in tuo tradimus et 

teneamus per tuum benefitium, et in die quod erit Pascha Domini, 

de ista ad alia isto anno revolvente, sic tibi rendere fatiamus / 8 iam 

dicto mancuso cum lucro sestario I de formento. Quod si hoc non 

fecerimus et tibi non persolserimus, tunc abeas plenam potestatem 

iam dicta omnia apreendere et vindere et facere sicut lex gotorum 

conti-/ 9 net. Quod si nos inpignoratores ad ullusque omo qui contra 

hac ista carta inpignorationis venerit ad inrumpendum, non hoc 

valead vendicare, set componad aut componamus tibi iam dicta / 10 

omnia supra nominata in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et in antea ista carta inpignorationis stabilis firma permanead modo 


Facta ista carta inpignorationis / 11 VIIII kalendas apreli, anno 

VII regni Enrici regis. 

S+m Suner, s+m Ermesinda, s+m Provizia, s+m Ermeniards, 

s+m Domenicus, s+m Bonefilio, s+m Sinere, s+m Richel-/ 12 le, nos 

qui ista carta inpignorationis fecimus et firmavimus et testes 

firmarique rogavimus. 

S+m Remudo. S+m Mironi. S+m Ermemirus. 

/ 13 *S+ Guisadus iudex sss*. 

/ 14 S+ Rechosindi presbiteri, qui ista inpignoratione scripsi et 

sss. 

568 

1038 maig 5 

Raquel empenyora a Sinera dues peces de terra situades al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al lloc que anomenen 

Vilapicina, per un deute que té amb ella d’1 mancús d’or 

i un altre que té amb Sunyer, marit de Sinera, de dos sesters 

d’ordi. Haurà de pagar el mancús el dia de Sant Fèlix i l’ordi 

l’u de maig vinents. 

ACB, perg. 1-2-1276. Original. Pergamí, 114 × 286 mm. Al verso: “Carta noticie 

impignoracionis”; “LIII” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 3, n. 1276”; 

“(Num... 1129, ratllat)” (S. XVIII); “Antiquitatum II 144” (Mas). Caplletra “N”: 

17 mm.


1001 

ACB, LA.II, n. 240, f. 82a-b. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de 

fo-li: “Villapiscina”. Rúbrica: “Richel impignoravit / Sinere II pecias terre in 

Villapiscina”. Interior recto: “LIII” (S. XIII-XIV); “n. 240” (Caresmar). Exterior 

recto: “Anno Domini / 1037” (S. XVIII). Caplletra “N” ornamentada, tipus A: 

4 línies. 


Notitie literationis memorie editam in conspectu virorum subterius 

roborati, sub ordinatione iudicum tracta, de quadam femina 

nomine Richelle a / 2 relicta b ab utroque parente, et non fui qui eam 

sustentasset nec gubernasset, set cito invasit eam magna sterelitas 

et famis angustie, ita / 3 ut pene mortis ad propriata periclitari 

ceperad. c Sed ut ne perisset, boni extimatores dederunt consilium 

ut licentiam fuisset ad prefatam / 4 Richillis femina ereditatem 

suam oppignorare et alimoniam exinde accipere et famis inopie 

evadere. 

Propterea ego supra scripta Richille / 5 inpignoratrice d sum tibi 

Sinere. Manifestum est enim quia debitrice sum tibi mancuso I de 

auro cocto legiptime e pensato sens enganno / 6 et sestarios II de ordeo, 

quod ego debeo ad tuo omo f nomine Suniario. Propterea inpignoro g 

tibi petias h II de terra culta. Que abeo in territorio barchinonense, 

/ 7 in parrochia Sancti Andree, in loco que dicunt Villapiscina. Qui mihi 

advenit per genitorum i meorum aut per ullasque voces. Qui afrontad j 

iam dicta / 8 petia I de terra culta, qui est superiore, de orientis in 

terra de Guadallo qui fui de Mariam 1 femina, de meridie in terra 

de Guadallo, de occiduo in terra de Ge-/ 9 ribertus presbiter, de circi 

in terra de Blancha femina. Et alia petia de terra culta, qui est 

supteriore, afrontad k de orientis in terra de Guadallo, / 10 de meridie 

similiter, l de occiduo in ipso Arenio qui currit per Orta, de circi in 

terra de Blanka m femina. Quantum in istas octo n afrontationes o in- 

/ 11 cludunt, sic inpignoro p tibi: iam dictas petias q II de terra culta, 

cum exiis et regressiis earum, et de meo iure in tuo trado dominio 

et potestatem, / 12 et teneam 2 per tuum benefitium. r Et in die quod 

erit festa Sancti Felix ista proxima ventura sic s rendero ad iam dicto 

tuo omo, nomine Suniario, iam dictos sestarios II / 13 de ordeo 

legiptime t mensuratos. Et iam dicto mancuso sic rendero tibi ad 

kalendas madii ad anno revolvente ista proxima ventura. Et si hoc 

/ 14 non fecero et tibi non persolvero, tunc abeas plenam potestatem 

iam dicta omnia ad prendere, u vindere et facere sicut lex gotorum 

continet. Quod si me / 15 inpignoratrice v ad ullusque omo w qui contra 

hac ista carta inpignorationis x venerit y ad inrumpendum, non hoc 

valead z vendicare, set componad aa / 16 aut componam tibi iam dicta


omnia supra nominata in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et in antea ista carta inpignorationisab stabi-/ 17lis firma permaneadac modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta inpignorationisad III nonas madii, anno VII 

regni Enriciae regis. 

/ 18 S+num Richillis femina, qui ista inpignorationeaf feci et 

firmavi et testes firmarique rogavi. 3 

S+num Suniario. S+num Gontfredus. /S+num Mironi\. 

/ 19 S+ Rechosindi presbiteri, qui ista inpignorationeag scripsi et 

sss die et anno qoah supra. 4 

1. Abreviatura supèrflua. 2. Sota la t hi ha una c. 3. Sota la o hi ha una 

e. 4. L’escrivent ha fet una ratlla fins al final de la línia. 

LA. a. Richel. b. Belicta. c. ceperat. d. impignoratrice. e. legitime. 

f. om\o/. A continuació ine expuntuat. g. impignoro. h. pecias. i. ienitorum. 

j. affrontat. k. affrontat. l. A continuació et. m. Blancha. 

n. VIII. o. affrontationes. p. impignoro. q. pecias. r. beneficium. 

s. A continuació espai raspat: ±1. t. legitime. u. prehendere. v. impignoratrice. 

w. homo. x. impignorationis. y. Sota la i hi ha una o. z. valeat. 

aa. componat. ab. impignorationis. ac. permaneat. ad. impignorationis. 

ae. Henrici. af. impignoracione. ag. impignoratione. ah. quo. 

569 

1038 agost 11 

Raquel ven al prevere Geribert una peça petita de vinya situada al 

comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al terme 

de Vilapicina, prop de Santa Eulàlia de Mèrida, pel preu d’11 

diners. 

ACB, LA.II, n. 168, f. 61b-c. Rúbrica: “Venditio quam fecit Richel fratri suo 

Geriberto”. Inter columnas recto: “n. 168” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 

1038” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Richel femina venditrice sum tibi 

Geribertus presbiter, emptore. Per hac scriptura vinditionis mee 

vindo tibi peciola I de vineale. Quod habeo in comitatu barchinonense, 

in parrochia Sancti Andree, in termine de Villapiscina, prope 

Sancta Eulalia Merita. Advenit mihi per genitores mei vel quacumque 

voce. Affrontat de parte circi in terra de Eroigio, de aquilonis in 

strada publica qui pergit ad Barchinona, de meridie in torrente qui 

currit per imbrem, de occiduo in vinea de Arnal. Quantum in istas 

IIII affrontationes includunt, sic vindo tibi: in ibidem loco ipsa mea


1003 

ereditate, in propter precium denarios XI. Et nichil de ipso precio 

apud te emptore non remansit. Est / c manifestum. Quem vero 

predicta omnia, quod superius resonat, de meo iure in tuo trado 

minio et potestate, ab omni integritate, cum exios et regressios 

suos, a proprio. Quod si ego vinditrice aut aliquis omo qui 

contra ista vinditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, sed componat ipsa terra in duplo cum suam immeliorationem. 

Et in antea ista venditione firma permaneat at omnique 

tempore. 

Facta vinditione III idus augusti, anno VIII regni Enrici regis. 

S+m Richel, qui ista vinditione feci et firmavi et testes firmare 

rogavi. 

S+m Marcutio. S+m Savarig. S+m Eroigio. 

S+ Geribertus presbiter, qui hoc scripsi et die et anno quo 

supra. 

570 


Belaró, Honorat i el seus germans permuten amb Guislabert, bisbe 

de Barcelona, i els canonges de la seva Seu, tres quarterades 

de vinya situades al comtat de Barcelona, al Vallès, al 

lloc anomenat parròquia de Sant Cristòfol, a la vila de Lliçà, 

a canvi d’una terra situada a tocar de la terra de Sunyer, 

prevere. 


diverses taques i despreniments de tinta que afecten la lectura d’algunes lletres. 

Al verso: “De tribus quarteratis vinee in Lizano”; “In Lizano”; “Scripta”; “Bo” 

(S. XIII-XIV); “Mitja Escala / Armari 3 / n. 1291”; “(Num...1007, ratllat)” (S. XVIII); 

“Antiquitatum III 232” (Mas). Caplletra “I”: 17 mm. 

ACB, LA.III, n. 232, f. 88 c-d. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Vales”. Rúbrica: “Belaronus comutavit sedi / III quarteratas vineis in Liciano”. 

Exterior verso: “n. 232” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini / 1038” 

(S. XVIII). Interior verso: “n o ” (S. XIII-XIV). Caplletra “I” ornamentada, tipus D: 11 

línies. 


In nomine Domini. Ego Belarone et Honoratus, uterque fratres, 1 

comutatores sumus vobis domnus Guislabertus, gratia Dei episcopus, 

una / 2 cum canonicis subditis vestris Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie. Manifestum est enim quia placuit animis nostris ut cartam


donationis / 3 fecissemus de aliquid de proprietate nostra, sicuti et 

facimus. Propterea donamus vobis in vestra comutatione quarteradas 

/ 4 III de (t) 2 vineis a simul cum ipsa terra ubi ipsas veneis 3-b sunt 

fundatas. Que est prefata omnia in comitato Barchinona, / 5 in 

Vallense, in locum vocitatum parrochia Sancti c Christofori, in villa 

Lizano. Advenerunt nobis per nostra comparatione vel per ul-/ 6 lasque 

voces. Affrontant namque prefata d vinea de parte orientis in terra 

de Guitardus Navio, de meridie in vinea de Sancti Christo-/ 7 fori et 

in terra de Guitardus, de occiduo in margine, de circio in vinea de 

Richeldis femina vel de nos comutatores. Quatum iste / 8 affrontationes 

includunt, sic comutamus vobis: prefatas quarteradas 

III de vineis pro vestra terra qui est i[u]xta e terra de Su-/ 9 niario 

presbitero, ita tamen iuri vestro tradimus vindendi, donandi, comutandi 

f simul, cum exiis vel regresiis g earum, ad vestrum / 10 plenissimum 

proprium, et insuper dedimus vobis mancusum unum. 

Quod si nos comutatores h aut ullusque homo utriusque sexus qui 

con-/ 11 tra ista comutatione i venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, sed j conponat k aut nos conponamus l / 12 vobis prefatas 

quarteradas III de vineis in duplo m cum suam inmelioratione. Et 

ista comutatio firma permaneat / 13 omnique tempore. 

Facta 4 comutatione II n idus octobris, anno VIII regnante Henrici 

regis. 

S+num Belarone, s+num / 14 Honoratus, nos qui ista comutatione 


S+num Aurutius. S+num Guitar-/ 15 dus. S+num Suniefredus. 

/ 16 S+ Ermemirus presbiter exarator sss, die et anno prefixo. 

1. Sota la t hi ha una e. 2. Supèrflua. 3. Per vineis. 4. Sota la segona 

a hi ha una i. 

LA. a. Sota l’última i hi ha una a raspada. b. vineas. c. Sancto. d. A 

continuació omnia ratllat. e. una petia de. f. commutandi. g. regressiis. 

h. commutatores. i. comutatione. j. set. k. componat. l. componamus. 

m. dupplo. n. pridie. 

571 

1039 gener 

Borrell i la seva muller Huolo venen a Ademar i la seva muller 

Ermengarda unes terres amb vinyes i arbres situades al comtat 

de Barcelona, al terme de Lloberes, en un lloc anomenat 

Farraginals, pel preu de 2 mancusos.


1005 

ACB, perg. 1-4-116. Original. Pergamí, 84 × 396 mm. Restaurat. “1039”; “D.C.(b) 

car. 1, 116” (Mas); “1-4-116” (AP). 

In nomine Domini. [E]g[o] Borello 1 et uxori [mee] Huolo 

vinditores sumus tibi Ademar et uxori tue Ermengards, emptores. 

Per anc scriptura vindiccionis n[ostr]e vindimus / 2 vobis terras et 

vineas, cultum vel eremum, cum ipsos gariciis et trileas et vineas 

cum omnia genera arboribus qui infra sunt, similis et dissimilis, et 

kases cum so[li]s et / 3 superpositis et ortis et lapides. Qui michi 

advenit per mea comparacione et per ullasque voces. Et est ec omnia 

in chomitato barchinonense, in terminio de Luparios, in locum / 4 

Ferragenals, ad ipsa Espluga. Et afrontad de orientis ad ipso kodal 

redunno et in terra qui fuid de Arnarisclo, et de meridie in ipsa 

Espluga, et de occiduo in ipso / 5 torente, et de circi in terra erema 

de nos vinditores vel in vinea de Elies. Quantum infra istas 

afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: ipsa ec omnia / 6 ab 

integrum, cum exio et regressio suo, in precium manchosos II. Et 

nikil exinde non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

ec/ 7 omnia, que vobis vindimus, de nostro iure in vestro tradimus 

dominio et potestatem, ad vestrum proprium. Quod si ego nos 

vinditores aut ullusque omo qui / 8 contra anc ista vindiccione venerit 

pro inrumpendum, non oc valead vindichare, set componad aut 

componad aut componamus vobis ipsa ec omnia / 9 in duplo cum 

omnem suam inmelioracionem. Et in antea ista vindicione firma 

permanead modo et omnique tempore. 

Facta ista vindiccione V idus / 10 ianuarii, anno VIII regnante 

Enricu rex. 

S+ Borello, s+ Huolo, qui ista vindiccione fecimus et firmare 

rogavimus. 

S+ Elies. S+ Arnallo. 

/ 11 Sss Ioannes presbiter, qui scripsit die et anno qu[od] supra. 

1. Borrllo al pergamí. 

572 


Ermetruda i la seva filla Bonadona venen al prevere Geribert un 

farraginal situat al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, al terme de Vilapicina, a canvi d’una quartera i mitja 

d’ordi, una aimina de vi i una cabra.


ACB, LA.II, n. 247, f. 84a-b. Rúbrica: “Ermetruit et filia sua Bonadona vendiderunt 

Girberto presbitero dextrum I de ferragenal”. Interior recto: “n. 247” (Caresmar). 

Exterior recto: “Anno Domini 1038” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 

9 línies. 


In nomine Domini. Ego Ermetruite femina et filia mea Bonadona 

vinditrices sumus tibi Geriberto, presbiter emptore. Per hanc 

scriptura vinditionis nostre vindimusque tibi dextro I de ferragenal. 

Que abemus in territorio Barchinona, in parrochia Sancti Andree, 

in terminio de Villapiscina. Advenit a me Ermetruite per vocem 

condam Bunucii presbiteri, unde iudicium obligatum est. Et ad 

me Bonadona advenit per ienitorum mei sive per qualicumque 

voces. Affrontat ea terra de parte circii in exio comune, de aquilonis 

in terra de me emptore, de meridie in torrent, de occiduo in ipso 

puteo. Quantum infra istas quatuor affrontationes includunt, sic 

vindimus tibi: ipsa terra qui est dextro I in ample, tota ab integre, 

simul cum exiis vel regressiis earum, a tuo proprio. Et est in precium 

quartera I et media de ordeo et capra I et emina I de vino. Quod 

tu emptor nobis dedisti et nos vinditores manus nostras accepimus. 

Et est manifestum. Quem vero predicta terra, que tibi vindimus, de 

nostre iuramus in tuo tradimus dominio et potestatem, a facere omnia 

/ b quod volueris, in Dei nomine liberam abeas plenam potestatem. 

Quod si nos vinditrices aut ulliusque omo qui ista vinditione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componat 

aut nos componamus tibi ipsa terra in duplo cum omnem suam 

inmelioratione. Et in antea ista vinditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta carta vindicione VII kalendas marcii, anno VIII regnante 

Engelrici rege. 

Et est ipsa terra venduda per grandine necessitatis, ut illas 

vinditrices non abent nichilque manducare neque bibere nisi erbas 

de ipsos campos. 

S+m Ermetruite femina, s+m Bonadona femina, nos qui ista 

vinditione fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+m Vivas Mir. S+m Petrus. S+m Guitardo. S+m Sanla faber. 

S+ Ermengaudus levita. 

S+ Domnucius presbiter, qui hec scripsit et sub sss die et anno 

prefixo.

1039 març 15 


573 

1007 

Testament sacramental d’Adroer, jurat sobre l’altar de Sant Pancraç 

màrtir, situat a l’església del Pi, en el qual afavoreix la seva dona 

i fills amb béns a Buadella i altres indrets. 

ACB, perg. 1-4-117. Original. Pergamí, 173 × 370 mm. Restaurat. Al verso: “Iudicium 

Adroarii” (S. XIII-XIV); “Testament sacramental”; “Nil pro capitulo” (S. XV- 

XVII); “1040” (Mas) rectificat a llapis actual “1039”. Caplletra “C”: 10 mm. 

Conditiones sacramentorum ad quarum ex ordinationem reside[bant?] 

Geribertus sacer et Ermemirus sacer et Mironi et Olibane 

et Adalbertus et Seniofredus et Guadamirus / 2 et Isarnus et 

Gotbertus et Estefanus et Vivas iudex et Guisadus iudex. Sub istorum 

presentia testificaverunt testes quos protulit Bovetus et Vivas 

et Vizana femina / 3 ad comprobandam extremam ordinationis 

voluntatem cuiusdam Adroarii. Et hec sunt nomina testium qui hoc 

iure iurando testificatis, id est, Paulus et Ananies et Ermemirus 

presbiter. 

/ 4 Iurando autem testificamur nos supra scripti testes primo 

per Deum Patrem omnipotentem et per Ihesum Christum, filium 

eius, Sanctumque Spiritum, qui est in Trinitate unum set verum esse, 

et per altare Sancti Pankracii, 1 / 5 martir Domini, qui est in ecclesia 

Sancta Maria qui dicitur de ipso Pino, quia bene scimus videndo 

et audiendo quando Adroarius iacebat in ipsa egritudine, unde obiit, 

iussit atque decrevit ut fuissent / 6 sui helemosinarii, id est, Bovetus 

et Vivas et Vidana femina, precipiens eis ut, si mors illi advenisset, 

sicut et fecit, potestatem abuissent, sic illi ibi iniuncxit, de suo avere 

dare pro anima / 7 sua. In primis concessit vindere pro suos debitos 

bovos V et egua I cum suo pulino et asino I, et pecia I de terra, 

qui est in Balneolos, quod emit de Oliba Guidisclo, et modiatas III 

de vineas / 8 quod abebat ultra Lubricato. Si aliquit remanet d 

ista supra dicta vendicione, ipsos debitos solutos, remaneat ad 

mulier sua cum suos infantes. De alium suum avere, mobile vel 

immobile, / 9 quodcumque invenire potueritis in cunctisque locis, tam 

de vetere quam de novo, ipsa tercia parte pro anima sua et ad Sancta 

Maria pro sua sepultura medio mancuso. Et concessit ad mulier sua 

/ 10 Vidana pecias II de terra quod abebat ad ipsa Buadela. Alium 

suum alaudem quod remanet, kasas, terras et vineas, cultas et 

eremas, remaneat ad iam dicta Vidana cum filias illorum, ut ea 

teneat / 11 et posideat in vita sua sine blandimento de nullum ominem 

post obitum suum remaneat ad filias illorum. Et cum hec omnia


ordinavit, loquellam plenam et memoriam bonam abens, postmodum 

/ 12 migravit ab hoc seculo in mense november [espai en blanc: ±17] 

qui iam preteritus est. Et nos tutores qui et ellemosinarii iuramus 

per Deum quia isti testes quantum testificata sunt in isto / 13 iudicio, 

verum est et nulla fraus nec malo ingenio, nobis scientibus, ic 

inpressum non est, set secundum voluntatem istius conditoris est 


Late condiciones idus marcii, anno VIII regni / 14 Henrici regi. 

S+m Bovetus, s+m Vivas, s+m Vidana femina, nos tutores qui 

et elemosinarii qui subtus scriptos testes protulimus et hunc 

sacramentum fideliter iuravimus. 

/ 15 S+m Paulus, s+m Ananies, *s+ Vivas sacer et iudex*, /*s+ 

Guisadus iudex sss*\, nos testes sumus et quantum in istis condicionibus 

resonat fideliter iuravimus p sup adiuncxum 


/ 16 S+m Reimundo subdiaconus. S+m Isarnus. S+m Gotbertus. 

S+m Oliba. S+m Mirone. S+m. / 17 *s+ Geribertus presbiter sss*. 

/ 18 S+ Guisadus iudex, qui hoc scripsi die et anno ss quod 

supra. 

1. A l’original Prankacii. 

574 

1039 abril 3 

Domènec, sacerdot, Geribert, prevere, i Orúcia, dona, venen a Domnuç 

Geribert una vinya que fou de Llobet, prevere, el qual la lliurà 

en el seu testament per a l’obra del monestir de Sant Pere de 

les Puelles de Barcelona, situada al territori de Barcelona, al terme 

de Selvà, a la parròquia de Sant Andreu, pel preu de 2 mancusos 

d’or. 

ACB, perg. 1-4-118. Original. Pergamí, 141 × 269 mm. El document presenta un 

forat a l’angle superior dret, un altre a l’angle inferior esquerre i tres més a la 

part inferior, tots els quals han estat restaurats. Al verso: “nil pro Capitulo” (S. 

XVI-XVII); “1039” (Mas). 

In [nomine Domini]. Ego Dominicus sacer et Geribertus presbiter 

et Aurucia femina, nos simul in unum, venditores sumus tibi 

Donnucius Geriberto, / 2 emptore. Per hanc scriptura vendicionis 

nostre vendimus tibi vinea qui fuit cuiusdam Lupeti presbiter, qui 

moriens ordinavit / 3 nobis in suum testamentum ut ea vinea data


1009 

fuisset ad opera Sancti Petri cenobii Puellarum barchinonensis. Et 

est ipsa vi-/ 4nea in territorio barchinonense, in terminio de Silvano, 

in parrochia Sancti Andree. Afrontat predicta vinea de parte / 5 circi 

in vinea de Guadallo et de Senuillo, de aquilonis in terra de Sancti 

Petri, de meridie similiter, de occiduo in terra de Sancti / 6 Andree. 

Quantum iste afrontaciones includunt, sic vendimus tibi: iam 

dicta vinea ab integre, in propter precium man-/ 7cusos II de auro 

chocto de monete heneas, a (penso legitime) 1 pensatos. Quod tu 

emptor precium nobis dedisti / 8 et nos venditores manibus nostris 

recipimus. Et nichil de ipso precio aput te emptore non remansit. 

Est manifestum. Quem / 9 predicta omnia, que tibi vendimus, de 

nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quiquid exinde / 10 facere vel iudicare volueris, liberam 

in Dei nomine abeas plenam potestatem, cum exios vel regressios 

ea\rum/, a tuum proprium. Quod si nos vendi-/ 11tores per aliquem 

modum contra hanc vendicionem venerimus ad inrumpendum, non 

hoc valeamus vendicare, sed componamus / 12 supra dicta omnia in 

duplum cum omnem suam immelioracione. Et in antea hista vendicio 


/ 13 Facta vendicione (VI nonas) 2 III nonas aprelis, anno VIII 

regnante Henrico rege. 

/ 14 *S+ Domenicus sacer sss*, s+ Aurucia, s+ Geribertus presbiter, 

nos qui hista vendicione fecimus et firmare / 15 rogavimus. 

S+ Durandus. *S+ Sindredus presbiter*. S+ Suniefredus Gola. 

*S+ Raimundus lev[ita]*. 

/ 16 S+ Geribertus, qui hec scripsi cum literras vacu[as] [u]bi 

dicit “vinneas” et sss die et anno quod sup[ra]. 

1. penso legitime repetit. 2. VI nonas expuntuat. 

575 

1039 abril 7 

Sunyer i la seva muller Raquel venen a Geribert, prevere, una peça 

de terra situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, al lloc anomenat Vilapicina, pel preu de 2 mancusos 

d’or. 

ACB, perg. 1-1-1197. Original. Pergamí, 128 × 209 mm. Al verso: “XLIIII”; “Vendicio 

quam fecit Suniarii ad Geribertus” (S. XIII); “Nil pro capº” (S. XVIII); “Antiquitatum 

II 165”; “1039” (Mas).


ACB, LA.II, n. 165, f. 60b-c. Rúbrica: ”Carta quod Suner et uxor sua Richelle 

vendiderunt Giriberto presbitero I petiam terre in Palomar aput Villam Piscinam”. 

Inter columnas recto: “n. 165” (Caresmar). Exterior recto: “anno Domini 1038” 

(S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 14 línies. 


In nomine Domini. Ego Sunner et uxor mea Richillis venditores 

summusa tibi Geribertus presbiter, emptori. Per hanc / 2 scripturam 

venditionis nostre vendimus tibi petia una de terra, que est in territorio 

barchinonensi, in parro-/ 3chia Santi Andree, in locum quem 

dicunt Villa Piscinna. b Advenit nobis per genitorum et per comparatione 

vel per / 4 ullasque voces. Affrontat namque de parte circi 

in terra de Sinner, c de aquilonis in terra de Blancad femina, de / 5 meridie 

in terra de te emptorie vel heres tuos, de occiduo in strata. 

Quantum iste affrontationesf inclu-/ 6dunt, sic vendimus tibi: predicta 

terra ab integre, cum exiis vel regressiis eius, propter pretiumg mancusos II de auro cocto / 7 legitime pensatos, quod tu nobis dedisti. 

Est manifestum. Quem vero predicta terra, que tibi vendi\mus/, 1 de 

meum iure in tuum / 8 tradi\mus/ 2 dominium et potestatem ad tuum 

proprium. Quod si nos venditores aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc / 9 venditionem venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, h set componat aut componamus tibi predicta terra / 10 in 

dupplumi cum omni sua imelioratione. j Et in antea ista venditio firma 

permaneat omni tempore. 

Actum est hoc VII / 11 idus aprelis, anno VIII regni Henrici regis. 

S+num Sunner, s+num Richillis femina, nos qui hanc 

venditionem / 12 fecimus et testibus firmare rogavimus. 

/ 13 S+num Gifredi Iohannis. S+num Gilellmik Eldesindi. / 14 

S+num Asner que dicunt Bompar Bocher. S+ Ermengaudus levita. l 



1. esmena de vendo. 2. Esmena de trado. 

LA. a. sumus. b. Piscina. c. Sunner. d. Blancha. e. emptore. 

f. affrontaciones. g. precium. h. vindicare. i. duplum. j. imelioratione. 

k. Guilelmi. l. L’ordre dels dos darrers testimonis és invertit. 

576 

1039 abril 17 

Bonadona, el seu fill Seguer i el seu nét Jofre empenyoren unes 

cases situades dins els murs de la ciutat de Barcelona, prop


1011 

de la Seu de la Santa Creu i Santa Eulàlia, per 6 mancusos 

d’Enees, que retornaran de mitjan abril vinent en un 

any. 

ACB, LA.I, n. 144, f. 66d-67a. Rúbrica: “Carta impignorationis”. Inter columnam 

verso: “n. 144” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1035” (S. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonafemina cum filio meo Seger et 

nepto meo Gaufred impignoratores sumus tibi mancusos VI de 

manu de Eneas a penso legitimo pensatos. Propterea impignoramus 

tibi mansiones nostras cum curte1 et muro et solario et subtale 

et foveas et cloac(l)as2 et omnia instrumentia, mansiones, id sunt, 

biges et chabirons et lapides cum omnis stilliciniis earum et cum 

exiis earum. Quod habemus infra muros civitatis Barchinona, prope 

domum Sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Advenit nobis 

per genitorum nostrorum vel per quacumque voces. Affrontat 

namque de parte circi in orto de Sancti Laurencii, de aquilonis 

in strata, de meridie in casa de Raimundi archidiachoni, de occiduo 

in casa de Fulcho. Quantum istas IIIIor affrontationes includunt, 

sic impignoramus tibi: predicta omnia ab integre, cum exiis vel 

regressiis earum. In tantum teneamus per tuum beneficium et in 

die quod erit mediante mense aprelii, de isto ad alio primo veniente, 

sic faciamus reddere predicto debito. Quod si minime fecerimus 

et diem placitis nostri non adimpleverimus, tunc habeas licenciam 

predicta omnia aprehendere, tenere et vindere aut facere quodcumque 

volueris, ad tua propria. Quod si nos impignoratores aut 

aliquis homo utriusque sexus contra hanc impignorationem venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat aut 

componam tibi predicta omnia in duplo cum omni sua inmelioratione. 

Et in antea is-/ ata impignorario firma permaneat omnique 

tempore. 

Actum est hoc XV kalendas madii, anno VIII regnante Henrici 

regis. 

S+ Bonafemina, cum filio meo Seger et nepto meo Gaucf\r/ed, 

qui ista impignoratione fecit et testibus firmare rogavi. 

S+ Poncii. S+ Giscafredus. S+ Seniofredus. 

S+ Mironi levite, exarator, sub die et anno quod supra. 

1. Sota la c hi ha una t. 2. l expuntuada.


1039 agost 8 

577 

Rodolf i la seva muller Sança venen a Ató i a la seva muller Ermetruit 

dues peces de terra, que representen la quarta part de la seva 

heretat, que tenien pels seus pares i per compra, situades al comtat 

d’Osona, al castell de Besora, a la vila de Foradada, a canvi d’una 

moltonada. 

ACA, perg. 1-4-119. Original. Pergamí, 90 × 327 mm. Restaurat. Al verso: “Saeculi 

XI” (S. XVI-XVII); “1039” (Mas). Vegeu el doc. núm. 1695, de 20 d’agost de 

1039. 

In nomine Domini. Ego Radolfus [et u]xor sua Sanca vinditores 

sumus vobis Atone et sponsa sua Ermetruit, emptore. Per 

hanc scriptura vindicio-/ 2nis nostre vindimus vobis [p]ecias II de 

terra. Ipsa I pecia est ad ipsa coma et alia pecia est ad ipsa Revira. 

Sic vindimus vobis ipsa terra cum ipsos glandi-/ 3feros, ipsa nostra 

ereditate, id est, quarta parte que nobis advenit de parentorum 

vel de comparacione vel per qualicumque voce. Et est in comitatu 

Auso-/ 4na, in castrum Besaura, in villa Foradada. Et afrontat 

de oriente in terra de Mir et Guiscafred, et de meridie in terra de 

Eimerig, et de ociduo in / 5 terra de Plazeda et Azaled vel eres 

nostros, et de circi in terra de Susanna. Quantum infra istas 

afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: de ipsas terra / 6 cum 

ipsos arbores ipsa quarta parte, ab integrum, cum exio vel regresio 

suo, in precium moltonada I in rem valentem. Et est manifestum. 

Quod si nos vindito-/ 7res aut ullusque omo qui contra hac 

ista carta vindicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, set componat in duplo. Et in antea ista / 8 carta vindicione 

suam abeat firmitatem. 

Facta carta vindicione VI idus augusto, ano VIIII regnante 

Eienrici rege. 

Sig+num / 9 Radolfo, sig+num Sanca, qui ista carta vindicione 


Sig+num Seniofred. Sig+num Ermemir. / 10 Sig+num Iolio. 

/ 11 Et est servicio tercia parte de una quartera de civada. / 12 

Bonusfilius clericus, qui ista carta vindicione rogatus scripsit 

et sub sss die et ano quo supra.



578 

1013 

Seguer i el seu nebot Jofre venen a Bernat Amat i a la seva muller 

Guisla una torre i un mur, situats a les muralles i dins les 

muralles de la ciutat de Barcelona, davant l’església de la Santa 

Creu i Santa Eulàlia, pel preu de 8 unces d’or. 

ACB, LA.I, n. 146, f. 67b-c. Rúbrica: “Carta venditionis de supra dictis rebus”. 

Inter columnas recto: “n. 146” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1040” 

(S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 8 línies. 


In nomine Domine. Ego Segarius una cum Gauzfredo nepoti 

meo venditores sumus tibi Bernardus Amati et uxori tue Gile, emptoribus. 

Per hanc scripturam venditionis nostre vendimus vobis turrem 

et murum cum solarios, cum subtalo et curte, cum parietes qui 

in circuitu sunt, cum guttas et stillicinios, ianuas, hostios, solis et 

superpositis, cigeas, cloaccas et scala facta cum petra et calce. Est 

namque predicta omnia in menia et infra menia civitatis Barchinone, 

ante ecclesiam Sancte Crucis Sedis Sancteque Eulalie. Advenit nobis 

per vocem condam Gauzfredus presbiter condam vel per ullasque 

voces. Affrontat namque de parte circi foris muros in ortum Sancti 

Laurentii cenobii, de orientis vero parte in curte et muro de Fulcus 

Guisadi, de meridie in via et in casaliciis de Arluvino presbitero, de 

occiduo in curte et turre archilevite predicte sedis. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendimus vobis: predicta omnia ab integre, 

cum exiis vel regressiis earum, propter precium uncias VIII infra auro 

cocto et rem valentem. Quod vos emptores nobis dedistis integriter. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que vobis vendimus, de 

nostrum iure in ves-/ c trum tradimus dominium et potestatem, ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut aliquis homo 

utriusque sexus contra hanc venditionem venerit aut venerimus ad 

inrumpendum, non hoc valeat aut valeamus vendicare, sed componat 

aut componamus vobis predicta omnia in tripplum cum omni sua 

melioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XIIII kalendas novembris, anno X regni Henrici 

regis. 

S+m Segarius, s+m Gauzfredus, nos qui hanc venditionem 

fecimus et firmavimus et testibus firmare rogavimus. 

S+ Gaucefredus presbiter. S+ Sindredus presbiter. S+m Ad. 

S+m Bomparus Floridii. S+m Christianus.



litteras super positas in linea XI ubi dicit “venerit”, et sss sub die 

et anno prefixo. 

579 

1039 novembre [14] 

Jofre ven al seu germà Arloví, prevere, una torre, uns solars, etc., situats 

dins els murs de la ciutat de Barcelona, pel preu de 8 mancusos 

d’or. 

ACB, LA.I, n. 143, f. 66c-d. Rúbrica: “Carta venditionis”. Exterior verso: “n. 143” 

(Caresmar); “Anno Domini 1039” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 7 

línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. X, p. 240, n. 513. 

Datació: sobre el dia del mes, vegeu el comentari cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Gaucefredus venditor sum fratrer 

meus Arlovinus presbiter, emptori. Per hanc scripturam venditionis 

mee vendo tibi turrem et solarios et muro et curte et portico 

et casalitios, solos et superpositos, parietis, guttis et stilliciniis, 

hostios, cum limites atque ianuas, cigeas atque cloacos et cubos 

et tonnas. Que est hec omnia infra muros et muro civitatis Barchinona. 

Adve mihi per vocem condam Gaucefredus presbiteri, 

avunculus meus, cui sit requies, vel per ullasque voces. 

Affrontant de parte circio foris muro predicte civitatis in orto de 

Sancti Laurenti monasterii, de aquilonis in muro et curte de Fulcus 

Guisadi, de meridie in via, de occiduo in turre et curte archilevite 

barchinonensis. Quantum iste affrontationes includunt, sic vendo 

tibi: de predicta omnia ipsa medietate ab integre, inaderato et 

definito precio mancusos octo de auro cocto legitime pensatos. 

Quod tu emptor precium mihi dedisti et ego venditor manibus 

meis recepi. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, quod 

tibi vendo, sicut superius resonat, de meo iure in tuo trado dominio 

et potestatem ab omni integritate, ut quicquid exinde facere vel 

iudicare volueris, liberam in Dei nomine habeas plenam potestatem, 

simul cum exiis vel regressiis earum, ad tuum plenissimum 

proprium. Quod si ego venditor aut ullusque homo utriusque sexus 

qui contra ista venditione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, sed componat aut ego coponam tibi prefata omnia in 

duplo cum sua inmelioratione. Et ista venditio firma permaneat 

omnique tempore.


1015 

Facta venditione XVIIII kalendas decembris, anno VIIII 

regnante Henrici regis. 

S+m Gaucefredus, qui ista venditione feci et firmavi et firmare 

rogavi. 

/ d S+ Compan Elies. S+ Martinus presbiter. S+m Suniefredus. 

S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levita. S+ Gaucefredus 

presbiter. 


580 


Jofre dóna al seu germà Arloví, prevere, la meitat del seu dret sobre 

les cases que el prevere Jofre li va donar i sobre els vasos grans 

i petits que té dins els murs de la ciutat de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-121. Original. Pergamí, 90 × 327 mm. Al verso: “Carta de de omnibus 

qui sunt subtus infra muros” (S. XIII-XIV); “Nil pro capitulo” (S. XVI-XVII); “1039” 

(Mas). 

“Res donate, si in presenti tradite sunt, nullo modo repetantur 

a donatore”. In nomine Domini. Ego Gaucefredus donator sum tibi 

Arlovino presbitero, fratri meo. Manifestum est / 2 enim quia placuit 

animis meis et placet, nullus quoque agentis imperio nec suadentis 

ingenio, sed propria et spontanea cum Deo bona voluntas mihi 

elegi, / 3 ut tibi donationem fecissem aliquid de proprietate mea, sicuti 

et facio. Dono namque tibi de ipsum meum directum de ipsos 

domos, quod Gaucefredus presbiter me laxavi, / 4 ipsa medietate quod 

ibi habeo vel habere debeo, similiter de omnia vascula maiore vel 

minore quod habeo infra muros civitatis Barchinona. Advenerunt 

/ 5 mihi per iam dictum Gaucefredum vel per ullasque voces. Affrontant 

namque prefata omnia de parte circio in orto de Sancti Laurenti, 

de aquilonis in domos de Fulcus Guisadi, / 6 de meridie in exiis vel 

calle, de occiduo in domos de Archidiano. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic dono tibi: prefata omnia ad tuum plenissimum 

proprium, / 7 cum exiis vel regresiis earum. Quem vero predicta omnia, 

quod tibi dono, de meo iure in tuo trado dominio et potestatem. 

Quod si ego donator aut aliquid homo utriusque se-/ 8 xus qui contra 

ista donatione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

set componat aut ego componam tibi prefata omnia in duplo cum 

suam inmeliora-/ 9 tione. Et ista donatio firma permaneat omnique 

tempore.


Facta donatione XVIII kalendas december, anno VIIII regnante 


*S+ Gaucefredus*, qui ista / 10 donatione feci et firmavi 


*S+ Elias presbiter sss*. *S+ Ermemirus presbiter*. *S+ Gaucefredus 

presbiter*. 

/ 11 S+ Ermemirus presbiter exarator sss die et anno prefixo. 


581 

Pere i la seva muller Raquel venen a Esteve, sacerdot, i a la seva sòcia 

Bonafilla una peça de terra, situada al comtat de Barcelona, al 

Vallès, al terme de Sant Esteve de Vilanova, al lloc anomenat 

Ardenya, pel preu de 4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-120. Original. Pergamí, 118 × 258 mm. Restaurat. A la meitat de 

la part superior hi ha una incisió que afecta la lectura de les sis primeres ratlles 

i a la banda esquerra del pergamí hi ha un forat de 30 mm que afecta lleument 

la lectura. Al verso: “Luparias” (S. XIII-XIV); “nil pro capitulo” (S. XVI-XVII); “1039” 

(Mas). Caplletra “I” ornamentada: 18 mm. 

In nomine Domini. Ego Petrus et uxor mea Rich[el] femina 

vinditores sumus vobis Stefanus sacer et socia tua / 2 Bonafilia, 

emptores. 1 Per hac scriptura [vin]dicionis nostre vindimus vobis 

pecia I de vinea, simul cum ip-/ 3 sa terra ubi est fundata, cum ipsa 

terra et cum i[p]sa garricha, nostrum proprium franchum. Quod 

abemus in cho-/ 4 mitatum barchinonense, in Vallense, in [te]rminio 

de S Stefani de Villa Nova, in lochum / 5 quem dichunt 

Ardegna. Advenit ad me [Pe]trus (advenit ad me Petrus) 2 per emcio- 

/ 6 ne et ad me Richel femina per genitorum [m]eorum sive per 

genitriche mea siue per qua-/ 7 que voces. Afrontat ipsum 

alaudem supra scriptum de parte orient in alveo Muge/nt\, / 8 de circi 

in vineas de Lobatono, de meriddie in terra de Sancta Cruc[e] sedis 

Barchino-/ 9 na, de oc-cident in vine de Lobatono. Quantum infra 

istas IIII afrontaciones inclu-/ 10 dunt, sic vindimus vobis: ipsa vinea 

et ipsa terra cum ipsa garricha, totum ab integrum, in / 11 propter 

precium manchussos IIII de auro. Quod vos emptores 3 precium nobis 

dedistis et nos vinditores / 12 manibus nostris accepimus. Et est 

manifestum. Quem vero predicta ec omnia, que nos vobis vin-/ 13 

dimus, de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem, 

ab omne integritate, ut quiquid exinde fa-/ 14 chere vel iuddichare


1017 

volueris, libera in Dei nomine abeas plenam potestatem, cum exis 

vel re-/ 15 gressis earum, a proprio. Quod si nos vinditores aut ullusque 

omo qui contra hac ista vindicio-/ 16 ne venerit pro inrumpendum, non 

oc valeat vindichare, set componat aut componamus / 17 vobis ipsum 

alaudem in duplo cum omni illorum inmelioracione. Et in antea ista 

vindicione / 18 firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista vindicione II kalendas december, / 19 anno VIIII regnante 

Aenrichi regis. 

S+num Petrus, s+n Richel femina, qui ista vin-/ 20 dicione fecit 


S+num Ermemir. / 21 S+num Adalbertus. S+num Remundus. 

/ 22 S+ Moratone sacer, qui hoc scripsit. 

1. A l’original emtpores. 2. Advenit ad me, Petrus, repetit. 3. A l’original 

emtpores. 

582 


Sunifred fa donació a favor de la Canònica de la Santa Creu i Santa 

Eulàlia de la Seu de Barcelona d’un alou, consistent en una terra 

i una mujada de vinya amb la terra on és plantada, situat al 

comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Sadurní 

de la Roca. 

ACB, LA.III, n. 86, f. 31a. Rúbrica: “Sanla dimissit Sedi in testamento modiatam 

vinee in termino de ipsa Rocha”. Interior recto: “n. 86” (Caresmar). Inter columnas 

recto: “Anno Domini 1039” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 

16 línies. 


In nomine Domini. Ego Seniofredus donator sum Domino Deo 

et Canonica Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Manifestum est enim 

quia precepit michi condam Sanlani, cui sit requies, per suum 

testamentum, unde iuditium obligatum teneo infra metus temporum 

asserie conditionis editus iudice insistente, ut cartam donationis 

fecissem de suum alaudem, id est, terra et modiata una de vinea 

cum ipsa terra ubi est vinea edificata. Que est prefatum alodem in 

comitatu Barchinona, in Vallense, in parrochia Sancti Saturnini de 

ipsa Rocha. Que affrontat ipsa terra de ipso stagno de parte circi 

in ipsa strata, de oriente in fevum castri Sancti Vicentii, de meridie 

in terra Sancti Saturnini, de occiduo in via. Et ipsa vinea affrontat


de parte circi in terra Guilelmi Auricii vel suos heredes, de oriente 

in alveo Mugente, de meridie in vinea Sanlani condam, de occiduo 

in terra fischal de castrum Sancti Vicentii. Quantum infra istas affrontationes 

includunt, sic dono ad predictam Canonicam: prefatam 

terram et vineam separatum in duos locos, ut teneant ipsi canonici 

ad opus illorum in servitio Dei. Et si est ullus homo qui hoc disrumpere 

voluerit, anathema sit. Et in antea ista donatio firma permaneat 


Facta donatione VIIII kalendas ianuarii, anno IX regni Henrici 

regis. 

Sig+num Seniofredi, qui ista donatione feci et testes firmare 

rogavi. 

S+ Stephanus levite. S+ Cassius presbiter. S+ Guisadus iudex. 

Sss Reimundus sacer sss. S+ Vivane levita. 

Miro presbiter vel monachus, qui hanc donatione scripsit et 

sub sss die et annoque prefixo. 

583 


Folc Geribert, reconeixent la gran injustícia i les malvestats del seu 

pare contra Déu, la Seu de Santa Eulàlia de Barcelona i el seu 

bisbe Guislabert, els fa donació del castell de Ribes, situat al 

comtat de Barcelona, al terme d’Olèrdola, per la salvació de 

la seva ànima i la dels seus parents. 

ACB, LA.IV, n. 367, f. 157a-b. Rúbrica: “Fulch Girberti dedit et redidit sedi castrum 

de Ripis, quod sedes Barchinone populavit, et adquisivit de novo, sed pater suus 

ei abstulerat”. Interior recto: “De Ribes” (S. XIII-XIV); “n. 367” (Caresmar). Exterior 

recto: hii ha el dibuix d’un castell preciós amb tinta vermella. Caplletra “I” 

ornamentada, tipus I: 12 línies. 


Ed.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. doc. XII, p. 393-394. 

In nomine Domini. Ego Fulcho Geriberti cum affectu totius 

bone voluntatis donator sum Domino Deo et Sancte Eulalie Sedis 

Barchinone. Manifestum sit namque tam presentibus quam futuris 

quia recognosco et in veritate scio quod pater meus, domnus 

Geribertus quondam, dum adhuc viveret, fecit Domino Deo et 

Sancte Eulalie sedis predicte Barchinone maximam iniusticiam de 

ipso castro qui vocatur Ribas cum suis terminis et pertinenciis et


1019 

adiacentiis eius. Ideoque ego Fulcho predictus, nolens obtemperare 

huic vanitati et iniusticie amplius que facta contra Deum 

altissimum, neque parvipendens curam tanti detrimenti Sancte 

Dei ecclesie, ob remedium anime patris mei iam dicti et parentum 

meorum et mei ipsius, reddo et delibero, dono et trado Domino 

Deo et Sancte Eulalie sedis Barchinone et domno Guilaberto, 

predicte sedis episcopo, predictum castrum de Ribas cum suis 

terminis et pertinenciis et adiacentiis eius, et cum omnibus turris 

et hedificiis que sunt constructe in termino iam dicti castri aut 

adhuc ibi sunt construende. Est namque predictum castrum in 

comitatu barchinonensi, in termino de Olerdula. Et advenit mihi 

ob parentum meorum vocem sive per quascumque voces. Habet 

namque terminum de oriente in termino castri Erapruniani et 

Olivelle, de meridie usque in medium mare, de occiduo in Cubelles, 

de circio in ipsa franchitate de Olerdula. Quantum iste affrontationes 

includunt et isti termini, sic dono et reddo et trado: 

predicta omnia Domino Deo et predicte Sedi et domno Guilaberto 

episcopo, et de nostro iure et dominatione in ius et dominationem 

predicte sedis et domni Guilaberti episcopi trado et confirmo ad 

proprium, ut licitum sit ei de predictis / b omnibus facere quemadmodum 

de aliis munificentiis iam dicte sedis. Verumptamen si 

ego donator aut aliquis homo utriusque sexus hanc donationem 

disrumpere temptavero aut temptaverit, nil valeat, sed extraneus 

ab omni societate christiane religionis componat aut componam 

predicta omnia in triplum cum omni sua inmelioratione. Et insuper 

hec donatio inconvulsa eternitatis federe et legum vigore 

valitura persistat. 

Actum est hoc VI kalendas ianuarii, anno VIIII regni Henrrici 

regis. 

S+ Fulconi Geriberti, s+ Mirone, nos hanc donationem fieri 

iussimus et firmavimus et testibus firmari rogavimus. 

S+ Mironis Lupisancii. S+ Olibani Agualti. S+ Rigualli Borrelli. 

S+ Mironis Seniofredi. S+ Bonifilii Seniofredi. S+ Isovardi Guadalli. 

S+ Bonutius presbiter. S+ Reimundus levite. + Guilelmus levita. S+ 

Seniofret presbiter. + Reimundus comes. Alamanno. 1 + Girbertus. 

+ Elizabet comitissa. 

S+ Reimundi, levite et censoris, qui hoc scripsit et die et anno 

quo supra sss. 

1. El traç oblic és allargat.



584 

Els germans Gelmir i Dalmau venen al levita Vives i a Miró, fills de 

Guillem, unes terres i vinyes situades al comtat de Barcelona, 

al Vallès, a la parròquia de Santa Maria de Martorelles de Dalt, 

pel preu de 2 mancusos i mig d’or. 

ACB, perg. 3-27-311 (a). Original. Pergamí, 123 × 337 mm. El pergamí conté 

dos documents de la mateixa data i amb una sola subscripció notarial: vegeu 

ACB, perg. 3-27-311 (b), és a dir doc. núm. 585, de 22 de febrer de 1040. Al 

verso: “Marto” (S. XI); “Venda de unes cases que son en lo terme de Martoreyes” 

(S. XIV); “Prep. Janer, St. 27, n o ” (1936-1939); “Senyal verd, 40”; “1040” (F-B). 


In nomine Domini. Ego Gelmir et ego Dalmaz, uterque fratres, 

nos simul in unum, vinditores sumus vobis Vives levita et Mirone, 

prolis Guilelmus, emtores. Per hanc scriptura / 2 vindicionis nostre 

vindimus vobis terras et vineas nostras propias. Qui nobis advenit 

de genitorum nostrorum et per quacumque voces. Et est hec omnia 

in comitato barchino-/ 3nense, in Vallense, in parrochia Sancta Maria 

de Martoreles superriores. Affrontad iam dicta hec omnia de circi 

in ipsa strada qui pergit ad ipsos molinos, / 4 de aquilonis in campo 

de Montana, de meridie in torrente qui discurrit de Martoreles, de 

occiduo in termine Sancti Martini. Quantum in istas qua-/ 5tuor affrontaciones 

includunt, sic vindimus vobis: iam dicta hec omnia, 

totam ab integre, cum exios vel regressios1 earum, in propter precium 

mancusos II / 6 de auro et medio. Et nichilque de ipso precio aput 

vos hemtores non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta 

hec omnia, que vobis vindimus, de nostro iu-/ 7ramus in vestro2 tradimus 

dominio et potestate, ad omnia faciendi quodcumque volueris, 

a proprio. Quod si nos venditores aut ullusque homo viven-/ 8tis utriusque sexus vobis venerit ad inrumpendum, non oc valeat vendicare, 

set componam aut nos componamus v[obis] hec omnia supra 

scripta in duplo / 9 cum suam inmelioracionem. Et in antea ista vendicione 

firma sit omnique tempore. 

Facta vendicione VIII kalendas marcii, anno VIIII regnante / 10 

Haianrici rex. 

S+ Gelmir, s+ Dalmaz, nos qui ista vendicione fecimus et 

firma\re/ rogavimus. 

S+ Guifret. S+ Ermemir. S+ Aianricus. 

1. Sota la s hi ha una r. 2. Lletra titllada il·legible entre r i o.



585 

1021 

Vítiza i la seva muller Raquel venen al levita Vives i a Miró, fills de 

Guillem, unes cases amb cort, terra i hort, situades al comtat 

de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Santa Maria de Martorelles 

de Dalt, al lloc que anomenen Terrades, pel preu de 

12 sous en diners de moneda grossa. 

ACB, perg. 3-27-311 (b). Original. Pergamí, 123 × 337 mm. El pergamí conté 

dos documents amb una sola subscripció notarial. Al verso: vegeu ACB, perg. 

3-27-311 (a), és a dir doc. núm. 584, de 22 de febrer de 1040. Caplletra “I”: 

4 ratlles. 

In nomine Domini. Ego Guitiza et uxori mea Riquillis femina 

vinditores sumus vobis Vives levita et Mir\o/ne, 1 prolis Guilelmus, 

emtores. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus / 2 vobis 

cassas cum curte, solos et superpositos, parietes, guttas et stillicinios, 

cum foveas qui ibi sunt et terra qui ibidem sunt et arboribus 

qui ibi sunt orta, nostrum proprium. Qui nobis adve-/ 3 nit per comparacione 

et per quacumque voces. Et est hec omnia in comitato 

barchinonense, in Vallense, in parrochia Sancta Maria de Martorelles 

superriores, i locum que dicunt / 4 Terrades. Affrontad iam dicta hec 

omnia de circi in ipsa strada publica, de aquilonis in terra de me 

comparatore et in via sive in terra de Benucia femina, de meridie 

in torrente qui / 5 discurrit de Rexago, de occiduo in torrente vel in 

vinea de Iozbert vel heres. Quantum infra istas IIII or affrontaciones 

includunt, sic vindimus vobis: in ipsa hec omia supra / 6 scripta 

ipsa meditate totum 2 (Guillemus), 3 totum ab integre, cum exios vel 

regressios earum, in propter precium sollidos XII de denarios de 

moneta grossa. Et ni-/ 7 chilque de ipso precio aput vos hemtores non 

remansit. Est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que vobis 

vindimus, de nostro iuramus in vestro tradimus dominio et po-/ 8 

testate, ad omnia faciendi quodcumque volueris, a proprio. Quod 

si nos venditores aut ullusque homo viventis utriusque sexus vobis 

venerit ad inrumpendum, / 9 non hoc valeat vendicare, set componat 

aut nos componamus vobis hec omnia supra scripta in duplo cum 

suam inmelioracionem. Et in antea ista vendicio-/ 10 ne firma sit 


Facta vendicione VIII kalendas marcii, anno VIIII regnante 

Haianrici rex. 

S+ Guitiza, s+ Riquillis femina, / 11 nos qui ista vendicione feci 

et firmavi firmarique rogavi.


S+ Ermemir. S+ Aianricus. S+ Olibane. 

/ 12 S+ Carutio presbiter, qui istas vendiciones scripsit cum 

literas rasas et emendatas in verso / 13 VI, sss et die et anno quod 

supra. 

1. Lletra titllada il·legible entre la r i la n. 2. ipsa meditate totum escrit sobre 

quelcom de raspat. 3. Mig esborrat. 

586 

1040 març 9 

Bonuç i la seva muller Bel·liarda venen a Llobet una peça de terra 

amb vinya, situada al pagus de Barcelona, al terme de Santa 

Agnès de Malanyanes, a canvi de tres aimines d’ordi. 

ACB, perg. 1-4-122. Original. Pergamí, 159 × 266 mm. Restaurat. Al verso: “carta 

Lobatonis”; “[antonege?]” (S. XIII-XIV); “1040” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 

57 mm. 

In nomine Domini. Ego Bonucio et uxor sua Belliards 1 femina 

simul in unum vinditores sumus tibi / 2 Lobato, emtores. Per 

anc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi pecia I de vinea edi- 

/ 3 fichata, et in alio locho pecia I de tera. Qui mihi adveni per 

genitori meo, et ad uxor / 4 per decimum sive per ullasque voces. 

Et est ipsa ec omnia iam dicta in pagho barkinonensem, in / 5 terminio 

de Sancti Agnes de Malanaichos. Et afrontat ipsa pecia de 

vinea de parte aurientis / 6 in ipso margine, et de meridie in vinea 

de me Lobato, et de parte vero circi similiter, / 7 et de ociduo in 

ipsa sera. Et ipsa pecia de tera afrontat de orientis in ipsa stra, 

et de meridie / 8 in tera de Gelricho vel eres, et de parte vero circi 

in tera de me Lobato, et de ociduo in ipso / 9 fevo de Sancti Vincenti. 

Quantum istas afrontaciones incl[u]dunt, sic vindimus tibi: 

ipsa ec omnia / 10 iam dicta francha, in propter precium emines 

III de [o]rdio in rem valentem, cum exios vel regresi-/ 11 os earum, 

ad proprium. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia de 

nstro iuro in tuo tra-/ 12 dimus dominio et potestatem ad tum 

proprium. Quod si nos vinditores au ullusque omo qui contra 

/ 13 anc ista karta vindicione venerit pro inrumpendum, non oc valeat 

vindikare, set coponat au / 14 coponam in duplo cum omnem 

suam inmelioracione. Et ista vindicio firma permaneat omni-/ 15 que 

tempore. 

Facta ista karta vindicio VII idus marci, anno IX regnantem 

Enrici regi.


1023 

/ 16 S+num Bonucio, s+num Belliardes femina, nos qui sta 

carta vindicione fecimus et fir-/ 17 mamus et firmare rogavimus. 

S+num 2 Folcho. S+num Ebrino. S+num Ennchoba-/ 18 go. 

*S+ Ihoannes sacer, qui istos homines supra scriptos nomine 

illorum inpresit*. 

1. Sota la d hi ha un traç, potser una i. 2. El num, al manuscrit, és la grafia 

d’una s amb ratlla d’abreviatura a sobre. 

1040 abril 30 

587 

Amalric, Bonfill, Arbert i la dona Em, marmessors del difunt Sendred, 

fan donació a la Canònica de la Santa Creu de Barcelona de dues 

mujades de terra plantades de vinya, situades al comtat de 

Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Santa Eulàlia de Corró, 

a les Valls, que tenen per Sendred, qui les volia donar per la 

salvació de la seva ànima. 

ACB, perg. 1-1-2392. Original. Pergamí, 125 × 286 mm. Al verso: “Corro”; “Scripta” 

(S. XIII-XIV); “Num...2392” (S. XVIII); “Liber III Antiquitatum N. 281 / Diversorum 

A 2392” (Mas). Caplletra “I”: 26 mm. 

ACB, LA. III, n. 281, f. 107b-c. Encapçalament del foli: “Polinia”. Rúbrica: 

“Sinderedus dimisit sedi II modiatas / vinee ad ipsas Valles, in Poliniano”. Inter 

columnas recto: “n. 281” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 17 línies. 


In Dei nomine. Ego Amalricus et Bonifilius et Arbertus et Em 

femina, qui sumus manumissores de condam Sinderedo, donatores 

1 sumus ad ipsa Chanonicha a / 2 domum Sancte Crucis. Donamus 

namque modiatas II b de terras, plantadas c vineas vel edificatas, d 

qui nobis advenit per manumisoria e de condam Sinderedo, unde 

nos / 3 iuditium obligatum et roboratum exinde tenemus infra metus 

temporum aserie conditione, ordinante iudice. Et sunt predictas 

terras simul cum vineas 2 in / 4 comitatu Barchinona, intus Va\l/lense, 

3 in parrochia Sancta Eulalia de Corrone, ad ipsas Valles. Et abent 

affrontationes ipsas vineas de partibus orien-/ 5 tis 4 sive de meridie 

in terra Ermengardis vel filiis suis, de occiduo in terra Geldricho, f 

de parte vero circi g similiter in terra Ermengardis. Quantum infra 

istas IIII or / 6 affrontationes includunt, sic donamus: ipsas II h modiatas 

de vineas ad iam predicta Canonicha i ab omni integrietate, j propter 

Domini et remedium de iam / 7 dicto Sinderedo, cum exiis et regresis k 

earum. Quod si nos donatores aut ullusque omo l qui contra hanc


ista carta donationis venerit ad inrumpendum, / 8 non hoc valeat 

vendicare, setm conponatn prefatas terras cum vineas in duplo cum 

omni sue inmelioratione. Et in antea ista carta donationis suam in 

/ 9 homnibuso obtineat firmitatem. 

Facta carta donationis II kalendas may, p anno VIIIIq regni 

Henricir regis. 

Sig+num Amalrigus, sig+num Bo-/ 10nifilius, sig+num Arbertus, 

sig+num Em, qui ista carta donationis fieri iussimus5 et firmare 

rogavimus. 

Sig+nums Arnal Seniofret. / 11 Sig+num Ysarn Quifret. t *Guilelmus 

sacer*. 

/ 12 Seniofredus sacer scripsit et sub ss. 

1. Sota to hi ha un gargot. 2. Sobre la n hi ha un gargot. 3. Sota la n 

hi ha una s. 4. L’escrivent ha fet la n aprofitant una s. 5. L’última abreviatura 

sembla una o, per tant també podria ser iussi modo. 

LA. a. Canonica. b. duas. c. plantandas? d. hedificatas. e. manumissoria. 

f. Geldrico. g. circii. h. duas. i. Canonica. j. integritate. 

k. regressiis. l. homo. m. sed. n. componat. o. omnibus. 

p. mai. q. IX. r. Henrrici. s. Sig+. t. Guifre. 

588 

1040 juny 7 

Bona, juntament amb els seus fills Seguer i Ermengol, i Jofre, 

empenyoren a [...] i Oruç la seva casa i torre, que tenien pels 

seus pares i per altres raons, per un deute de vint-i-sis sesters 

d’ordi i 1 mancús d’or d’Enees amb el seu lucre; la casa 

està situada dins les muralles de Barcelona, prop de la Santa 

Creu. Es comprometen a tornar el deute la festa de Sant Fèlix 

vinent. 

ACB, perg. 1-4-123. Original. Pergamí, 115 × 245 mm. Restaurat. Hi ha tres forats 

a la part superior que afecten les dues primeres línies. Al verso: “In civitate 

Barchinone” (S. XIII-XIV); “nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1040” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Bona simul cum filii mei Seg[ari et 

Ermengaudi et pat] mei Gaucefredus impignoratores sumus tibi 

Er[±8] Orucii. Manifestum est enim quia debitor[res sumus] tibi 

XX et VI sestarios / 2 de ordio placiblile a bona mensura et un[um 

manc]uso de Eneas ab suo lucro, quod tu nobis prestasti. Et est 

manifestum. Propterea impignoramus tibi mansione nostra cum solo 

et superpositos et turre, / 3 omnia et in omnibus, quod ibi habemus


1025 

vel habere debemus, qui est infra muro et muro civitatis Barchinona 

propre Sancte Crucis. Advenit nobis per parentorum nostrorum 

vel per ullasque voces. Affrontad / 4 predicta omnia de parte circi 

in ortalo de Sancti Laurencii, de aquilonis in mansione Fulco Guisadi, 

de meridie in exia comune, de occiduo in mansione archilevite. 

/ 5 Quantum iste afrontaciones includunt, sic impignoramus tibi: 

predicta omnia ab integre, cum exiis vel regresiis earum, et inter 

tantum nos teneamus per tuum beneficium, et in die quod erit / 6 

festivitas Sancti Feliciis ista prima veniente, ista proxima ventura, 

sic tibi reddere faciamus predictum debitum. Quod si minime fecerimus 

et diem placitis (nostris) 1 tuis non adimpleve-/ 7rimus, tunc 

habeas licenciam predita omnia aprehendere, tenere, vindere et omnia 

facere quodcumque volueris, ad tuum plenissimum propium. 

Quod si nos impignoratores aut aliquis homo / 8 utriusque sexus qui 

contra ista impignoracione venerit ad inrumpendum, non hoc valead 

vindicare, sed componad aut nos componamus tibi predicta omnia 

in duplum cum omni sua imme-/ 9lioracione. Et in antea ista impignoracio 

firma permanead modo vel omnique tempore. 

Facta ista impignoracione VII idus iunii, 2 [a]nno VIIII regni 

Henrici regis. / 10 

S+num Bona femina, s+ Segarius, S+num Ermengaudus, 

s+num Gaucefredus, nos qui ista impignoracione fieri iussimus et 

/ 11 testes firmare rogavimus. / 12 

*S+ Guilelmi presbiterii*. S+num Guitard Orpi. S+num Fort 

(?). *S+num Elias presbiter SSS*. *S+ Compan Elies*. / 13 

S+num Arlunivus presbiter, qui hoc scripsit cum literis fusis 

in VI linea die et anno quo supra. 

1. Ratllat. 2. La u sembla un gargot, esmena de V. 

589 

1040 juny 14 

Joan i la seva muller Bonadona venen a Miró Goltred una vinya 

situada al comtat de Barcelona, al terme de Sant Pere de Reixac, 

al lloc de Batpits, a canvi de 4 sous de diners i mitja aimina 

d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 648, f. 209a-b. Rúbrica: “De Bat Pits”. Interior recto: “CXXXI” (S. XIII- 

XIV); “n. 648” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1005” (S. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus F: 8 línies.



In nomine Domini. Ego Ioanni et uxor mea Bonadomna femina 

vinditores sumus tibi Mirone Goltredi, emptore. Per hanc 

scriptura venditionis nostre vendimus tibi petia una de vinea. Quod 

abemus in comitatu Barchinona sive in termine de Sancti Petri 

de Rexag, in Bat Pits que vocant. Et affrontat ipsa vinea de circii 

in vinea de te emptore, et de orient in vinea de Petro Vivas sive de 

uxor sua, et de meridie in vinea de te emptore, et de occiduo in 

ipsa calciata. Quantum infra istas affrontationes includunt, sic vendimus 

tibi: petia I de vinea ab integre, cum exiis et regressiis earum, 

in propter precium solidos IIII denarios et media emina de ordio, 

quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem vero 

predicta vinea, que nos tibi vendimus, de nostro iure in tuam / b 

tradimus dominio et potestatem ad tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos venditores aut ullusque homo qui contra hanc ista 

venditione venerit pro inrumpendum aut nos venerimus, componant 

aut componamus tibi ipsa vinea in duplo cum sua imelioratione. 

Et in antea ista venditione firma et stabilis permaneat modo vel 


Facta carta venditione octodecimo kalendas iulii, anno VIIII 

regnante Henrici rege. 

Si+num Ioanni, si+num Bonadonna femina, qui ista vinditione 


Si+num Vidalo. Si+num Estrader. Si+num Odino. S+ Gaucefredus 

presbiter. 

S+ Bonifilii presbiter, qui hec scripsit die et anno quod 

supra. 

590 


Guislabert, bisbe de Barcelona, i els seus canonges fan donació a 

precari a Gotmar, Hendalec i els seus germans d’una mujada de 

terra perquè hi plantin vinya, situada al territori de Barcelona, 

al terme de Cirsà i Petiolos, a mitges. 


despreniments de tinta i un petit forat a la part central que afecta la lectura 

d’algunes paraules. Al verso: “In Cirsano” (S. XIII-XIV); “Donacio feta per lo bisbe 

y Capitol de la Seu de Barcelona a Gormas y Handalocus de / una pessa de 

terra per plantar de vinya a mitjas.” (S. XVI-XVII); “Mitja / Escala / Armari / 2


1027 

/ n. 791”; “(N o . 159, ratllat)” (S. XVIII); “Antiquitatum II 61” (Mas). Caplletra “I”: 

19 mm. 

ACB, LA.II, n. 61, f. 21d-22b. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Serriani”. Rúbrica: “Stabilimentum / de vineis de Cirisano et Peciolis per / 

medium”. Inter columnas verso: “n. 61” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 

/ 1040” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Gislabertus, gratia Dei episcopus, simul 

cum caterva canonicorum subditorum Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie, nos pariter in unum, donatores sumus vobis Gotmar 

et Hendalecus, uterque fratres. Manifestum est / 2 enim a qui b venistis 

a[d?] nos et expetistis nobis terra modiata I ad conplantandum c vinea 

et nos adquievimus petitionibus vestris. Quapropter donamus vobis 

ad conplantandum d terram ipsam. Que est prefata e terra in ter-/ 3 

ritorio Barchinona, in terminio de Cirisano sive Peciolos. Advenerunt 

nobis per lationem matris nostre ecclesie Sancti f Cucufati g martiris 

de ipso Camino vel per ullasque voces. Que affrontant de parte circio 

in terra erma de Sancti / 4 Petri Puellarum, de aquilonis in vinea de 

prefato h domo Sancti Petri vel in vinea de Bonifilius Suder, de meridie 

in vinea de prefatos i complantatores, de occiduo in terra de 

prelibato domo Sancti Petri vel in torrente. Quantum / 5 iste affrontationes 

includunt, sic donamus vobis: eadem terra ad conplantandum, 

j ut et vos eam complantetis et laboretis vineamque optimam k 

in eadem terra fundetis, et eam fortiter circumvalletis et omnibus 

eius labora-/ 6 ciones l annuatim impendatis per hos V [espai en blanc: 

±2] annos adfuturos. Et inter tantum omnes fructus, quem Deus 

ibidem dederit per singulos annos, dividere faciatis equaliter sine 

fraude, ut una medietas sit nostra, m alia medietas / 7 sit vestra. Et 

tum n conpleti o fuerint istis annis V prefati, p ad culturam legitimam 

eam perductam habeatis q , ut vere dicant valeant boni homines quia 

bene est complantata et advineata et fundata, sicut bona vinea con- 

/ 8 veniunt cum omnes suas laborationes. Et sic tunc eam dividere 

per medium vobiscum faciamus absque ulla dilatione vel contrietate, 

ita ut unam r medietas iuri proprio sit nostra, alia medietas vobis 

ad haben-/ 9 dum et possidendum sit vestra sine cuiusque [imp]edimento. 

Et non liceat vobis nec filiis atque posteris vestris vindere 

nec inalienare nec alium patrocinum s vel senioraticum ibidem obducere 

vobis facere nisi nos / 10 (aut successores nris). 1-t Quod 

si vindendi [n]ecessitas forte vobis emerserit, non liceat ulli vobis 

vel ipsis vindere nec inalienare nisi ad nos ac (successo\res/) 2 nostris. 

Quod si nos vel nostris ea emere per pretium u a bonis hominibus


/ 11 compensatum noluerimus, tunc licitum sit vobis vel vestris vindere 

cuicumque volueritis. Et unum annum, quod vobis eligere volueritis, 

habeatis ipsam vindemiam totam. Talem institutionem v decernimus 

inter nos et vos fixam / 12 mare ut, si nos donatores infra isto 

placito a preposito conventu nos abstraxerimus et per iniustam 

machinationem eadem terram vos tulerimus, componamus vobis in 

vinculo X solidos monete Barchinone. Et in an-/ 13 tea hoc vobis 

adimpleamus quod spopondimus. Et si vos laboratores a preposito 

conventu vos abstraxeritis et nisi per inevitabilem occasionem prefatam 

terram ad laborandum dimiseritis, aut si aliquam fraudem 

ex ipsis / 14 frugibus nobis feceritis, componatis nobis in vinculo XX 

solidos. Et in antea eadem conventionem w expleatis, quod spopondistis. 

Quod si nos donatores aut aliquis homo utriusque sexus qui 

contra ista precaria venerit pro in-/ 15 rumpendum, non hoc valeat 

solvere, sed x componat aut componamus vobis in vinculo XX solidos 

prefatos. Et in antea ista precaria plenam obtineat roborem. 

Facta precaria VIII kalendas novembris, anno X regni Henrici 

regis. 

/ 16 *+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +*. *S+ Miro presbitero*. 

*Ermemirus presbiter ss*. *S+ Iohannes levita*. *S+ Geralli 

levite*. 

/ 17 S+ @Ermemirus presbiter, exarator, cum litteras rasas vel 

emendatas in linea X ubi dicit “aut successores”, sss die et anno 

prefixo@. 

1. Escrit sobre raspat. 2. Escrit sobre raspat. 

LA. a. Manca. b. quia. c. complantandum. d. complantandum. 

e. prephata. f. Sota la i hi ha una e. g. L’escrivent ha escrit Crucis que esmena 

amb una u sobrescrita a la c primera i retocant la r fins convertir-la en c. El cis el 

punteja i a continuació escriu fati. h. prephato. i. prephatos. j. complantandum. 

k. obtimam. l. laborationes. m. nostri. n. cum. 

o. completi. p. prephati. q. abeatis. r. una. s. patrocinium. t. nostros. 

u. precium. v. institucionem. w. convencionem. x. set. 

591 

1041 gener 8 

Amalric Sendred, Màger Odsend i Doda, dona, almoiners del difunt 

Sendred Adalbert, que testà abans de pelegrinar vers el Sant 

Sepulcre, fan donació a favor de la Canònica de Santa Eulàlia 

de la Seu de Barcelona d’un alou situat al comtat de Barcelona, 

a la parròquia de Santa Maria de Caldes, al lloc anomenat


1029 

Charesag, amb la condició que l’esmentada Doda el retindrà 

mentre visqui, i quan ella mori serà de la Canònica. 

ACB, LA.III, n. 210, f. 78d-79a. Rúbrica: “Sendre Agalberti dimisit Sedi alodium 

suum apud Carerag, in Calidis”. Inter columnas verso: “n. 210” (Caresmar). Inter 

columnas recto: “Anno Domini 1140” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

B: 16 línies. 


In nomine Domini. Ego Amalrig Sendred et Maier Odsende et 

Doda femina, nos qui sumus tutores de condam Sendredi Agalberti, 

qui fuit condam. Manifestum est enim quia comendavit nobis suam 

helemosinam et ordinavit nobis suam ultimam voluntatem, sic in 

suo testamento ordinavit, quod ille digito suo firmavit quando pergere 

cupiebat Sancti Sepulcri, sicut ordinatum vel roboratum est 

in serie conditionis ordinante iudice. Donamus namque ad Sancte 

Eulalie Sedis Barchinone et ad ipsa Canonica ipsum alodem qui fuit 

de Sendredi / a prescripti, ipsum suum directum quod ille ibi habebat. 

Et est namque ipso alode in comitatum Barchinone, in parrochia 

Sancte Marie de Calidis, in locum que dicunt Charesag. Cum omnibus 

terminis et affrontationibus suis de super scriptum alode. In 

tali videlicet ratione: ut in diebus suis teneat prescriptum alodem 

iam dicta Dona femina, helemosinaria, et possideat sine blandimentum 

de ullumque hominem; post obitum vero suum remaneat prescriptum 

alodem ad predicte Sedis Sancte Eulalie et ad ipsa Canonica. Quod 

si nos donatores aut ullusque homo qui contra hanc istam donatione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat 

aut componamus supra scripta omnia ad prenominata sedem et ad 

predicta canonica in dupplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et in antea ista donatio firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista donatione VI idus ianuarii, anno X regni Enrici regis. 

S+ Amalrig Sendred. S+ Maier Odsinde. S+ Doda femina. 

S+ Bernad Scluve. S+ Udalger. S+ Raimund Sunier. S+ Lobatone. 

S+ Guilelmus iudex. 

Vivas presbiter, qui hec scripsit et sss die et anno quo supra. 

592 

1041 gener 8 

El bisbe Guislabert de Barcelona i els abats de Sant Cugat del Vallès 

i de Sant Llorenç del Munt, amb l’assentiment de llurs congre-


gacions, seguint el desig del difunt Sendred Adalbert, donen a 

Doda, dona, uns alous situats al comtat de Barcelona, a les 

parròquies de Santa Maria de Caldes i de Sant Feliu d’Arraona, 

que foren de Sendred, mentre visqui, per bé que hauran de tornar 

a mans dels donadors quan ella mori. 

ACB, LA.III, n. 211, f. 79a-b. Rúbrica: “Stabilimentum predictarum alodiorum ad 

Doda femine tantum in vita sua”. Interior recto: “n. 211” (Caresmar). Exterior recto: 

“Anno Domini 1140” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 5 línies. 


In Christi nomine. Guislabertus episcopo et Guitardus abba et 

Oggarius abba, cum cunctis congregationes sedis et monasteriis 

nostris cum eorum consensu, donatores sumus tibi Doda femina. 

Manifestum est enim quia donamus tibi ipsos alodes quod Sendred 

Adalbertus, qui est condam, dimisit ad Sancte Eulalie sedis 

Barchinone et ad ipsa canonica et ad Sanctum Cucuphatem cenobii 

et ad Sanctum Laurentium cenobium de ipso Monte altiore. 

Sunt namque supra scriptos alodes in comitatu barchinonense, in 

parrochia Sancte Marie Calidis et in parrochia de Sancti Felicis de 

Arraona. Quem vero supra scriptos alodes, quod nos tibi damus, in 

tuo tradimus dominio possidendum cum omnia edificia et superposita 

et pertinencia de prescriptos alodes, qui fuerunt directum de 

prescripti Sendredi Adalberti, quod ille habebat infra termines 

de iam dictas parrochias. In tali vero conventu donamus nos tibi 

Doda prescripta prenomina-/ btos alodes: ut in diebus vite tue teneas 

et possideas sine blandimentum de ullumque hominem cum omnibus 

pertinenciis de prescriptos alodes; et post obitum tuum de te 

prescripta Doda revertantur omnia supra scripta ad ipsas ecclesias 

supra nominatas, sicut Sendred prescriptus, qui est condam, divisit 

et ordinavit supra scriptos alodes ad prenominatas ecclesias, sicut 

in suo testamento insertum est et in series conditionis roboratum. 

Quod si nos donatores prescripti aut ullusque homo utriusque sexus 

venerit aut venerimus pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, 

sed componat aut componamus vobis hec omnia supra scripta in 

duplo cum omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista donatio 

firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista donatio VI idus ianuarii, anno X regni Henrici 

regis. 

+ Guislabertus, gratia Dei episcopus. + Guitardus, gratia Dei 

abbas. Sendredus monachus. Odgarius, gratia Dei abba. Sss Guifredus 

monachus, Guifredus monachus. S+m Mager Olsendi. S+ Udalcer.


1031 

S+ Lobato. S+ Reimundus Sunier. S+ Raimundus Geral. S+m Mir 

Lopard. S+m Bernard Scluva. 

S+ Vivas presbiter, qui hec scripsit et die et anno quod supra. 

Guilelmus iudex. 

S+ Miro levita, qui hanc translationem scripsi XIII die kalendas 

decembris et anno nono regni Philippi regis. 

593 

1041 gener 14 

Guadall Bonhom i la seva muller Emma fan donació a favor de la 

Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona 

d’una terra situada al comtat de Barcelona, al terme de Canalies, 

al lloc que anomenen Puigmalat, a condició que el donador 

retingui la seva possessió mentre visqui. 

ACB, LA.III, n. 191, f. 69a-b. Rúbrica: “Carta de Malag Pug in Canalies”. Interior 

recto: “n. 191” (Caresmar); exterior recto: “Anno Domini 1040” (S. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini nostri Ihesu Christi. Ego Guadallus Bonushomo 

et uxor mea Ema femina donatores sumus Domino Deo et 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis Barchinone. Manifestum est 

enim quia placuit animis nostris ut cartam donationis fecissemus 

ad predicta sede, sicuti et fecimus. Ideo donamus namque ei ipsa 

terra qui est in comitatu barchinonense, in terminio de Canalilas, 

in locum vocitatum Pug Malad. Advenit nobis predicta terra per 

nostra comparatione. Et affrontat predicta terra de parte circi et de 

aquilonis, de meridie et de occiduo in terra de Sancte Crucis et 

de Sancte Eula-/ b lie supra dicte. Quantum istas omnes affrontationes 

includunt, sic donamus ad iam dicta sede: hec predicta terra 

tota ab integre, simul cum exiis et regressiis suis, et de nostro iure 

in eius tradimus dominio et potestate. Et si nos aut aliquis homo 

utriusque sexus qui contra hac donatione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, sed componat aut componamus hec 

predicta terra ad supra dicta Sede in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et in antea ista donatione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta donatione XVIIII kalendas februarii, anno X regnante 

Enrico rege.


S+m Guadallus, s+m Ema femina, nos qui ista donatione 


S+ Lub Sancio. S+m Prim. S+ Vivas. S+m Guilelmi Mironi. 

Sss Guadamiri presbiter, qui impressit signum et mei et 

Guilelmi. 

S+ Bernardi levite, qui hoc scripsit et sss die et anno quo 

supra. 

Et hec supra scripta terra ego Guadallus teneam diebus vite 

mee. 

594 

1041 gener 21 

Raquel ven a Senner i a la seva muller Agio dues peces de terra situades 

al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al 

lloc anomenat Vilapicina, a canvi d’1 mancús d’or i dos sesters 

i una aimina d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 252, f. 85c-d. Rúbrica: “Richel vendidit Senner et uxori Agio II 

pecias terre in Villapiscina, in termino Palomar”. Exterior verso: “n. 252” 

(Caresmar); “Anno Domini 1040” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 13 

línies. 


In nomine Domini. Ego Richelle femina venditrice sum vobis 

Senner et uxori tue Agio femina, emptores. Per hanc scripturam 

venditionis mee vendo vobis terra in duos locos separatas. Et sunt 

ipsas terras in territorio barchinonensi, in parrochia Sancti Andree, 

in locum vocitatum Vilapecina. Advenerunt mihi per voce genitores 

meos sive per ullasque voces. Affrontat ipsa una petia de terra 

de parte circi in terra de Blancha femina, de aquilonis in terra de 

Guadallo, (de meridie) 1 qui fuit de Mariam, de meridie in terra de Guadallo, 

de occiduo in terra de Geribertus presbiter. Et affrontat alia 

petia de terra de parte orientis in terra de Guadallo, de meridie 

similiter, de occiduo in ipso torrent qui discurrit per Orta, de circi in 

terra de Blancha. Quantum istas totidem affrontationes includunt 

sic vendo vobis: iam dictas petias duas de terra ab integre, propter 

precium mancuso I de auro et sestarios II et emina I de ordeo. Quod 

vos emptores precium mihi dedistis et ego venditrice manibus meis 

recepi. Et nichil de ipso precio apud vos emptores non remansit. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que vobis vendo, de


1033 

meo iure in vestro tradimus dominium et potestatem, ab omni 

integritatem, ut quiquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam 

in Dei nomine abeatis plenam potestatem, cum exios vel regressios 

earum, a vestrum plenissimum proprium. Quod si ego venditrice 

aut ullusque homo utriusque sexus qui contra hanc venditionem ad 

inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, sed componat aut 

ego componam vobis iam dicta omnia in duplo cum omnem suam 

imeliorationem. Et in antea ista vendicio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta vendicione XII kalendas februarii, anno X regni Henrici 

regi. 

S+ Richelle, qui ista vendicio-/ d ne fieri iussi et firmavi et testes 


S+ Vives Gilmundi. S+ Mironi Rosso. S+ Iocebertus Aventinus. 

S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

1. de meridie expuntuat. 

595 

1041 gener 30 

Guislabert, bisbe de Barcelona, dóna a Déu i a la Canònica de la 

Santa Creu i Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona diferents 

parròquies situades al comtat de Barcelona, al Vallès: Santa 

Maria de Llinars, Sant Sadurní de Collsabadell, Sant Joan de 

Sanata i Santa Maria de Vulpelleres, amb els delmes i primícies 

i totes les pertinences. 

ACB, perg. 1-2-97. Original. Pergamí, 244 × 441 mm. El document presenta una 

important taca a la part central. Al verso: “Carta donacionis quam fecit Guillibertus 

episcopus Canonice barchinonensi de ecclesias de Linariis, de Colle de Sabadel 

et Sancte Marie de Vulpidriis et alodio quod in dicta parroechia erat et de Senata” 

(S. XI); “Scripta” (S. XIII); “Donacio a la Canonge” (S. XVI); “Al Lib. Antiquit.” (S. XVII); 

“Mitja Escala, Armari 1, n. 97” (Caresmar); “Antiquit. III 110”; “Diversorum B. 

97” (Mas); “1041” (F-B). Caplletra “I” que ocupa 7 ratlles. 

ACB, LA.III, n. 110, f. 41a-b. Rúbrica: “Guilabertus episcopus dedit tabule sedis 

IIII or ecclesias Sancte Marie de Linars et Collis Sabatell et Sancti Iohannis Senate 

et Vulpeieris”. Interior recto: “n. 110”; “De Mensa”; “Coll Sabadell”; “Sanata”; 

“Vulpelieres” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1040” (S. XVIII). Caplletra 

“I” que ocupa 22 ratlles. 


Ed.: PUIG, Episcopologio, ap. XLII, p. 383-384.


In Dei nomine. Ego Guislibertus, gratia Dei episcopus barchinonensis, 

donator sum Domino Deo et Cannonicama Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie Sedis Barchinone. Pateat / 2 cunctis qualiter 

ob status sancte religionis vellem, si possem, augente Deo, predictam 

cannonicamb ad excellentiamc suid perducere culminis. Scio enim 

/ 3 aptissimum premium largitori quam cuiusquam raptori. Ideoque 

obto de his quod iuris est nostre Aecclesie e et mei, magis ad 

status predicte cannonice / 4 addere quam abstrahere aliquid. Dono 

etiam predicte cannonicef quarundam parrochiis, que sunt in comitatum 

barchinonensis, 1 in Vallense vel / 5 in subscriptis ceteris 

locis, ipsam, scilicet, parrochiam Sancte Marie Linarisg cum omnibus 

suis decimis et primitiish integriter et cum omnibus suis pertinentiisi 

et / 6 adiacentiis, et ipsam parrochiam Sancti Saturnini de 

Collum Sabbadelli cum omnibus suis decimis et primitiisj integriter 

omnibusque suis pertinentiis et adiacentiis. / 7 Et dono predicte 

cannonice ipsam parrochiam Sancti Iohannis Senate cum omnibus 

suis decimis et primitiisk integriter et universis suis pertinentiisl et 

adiacentiis, / 8 et ipsam parrochiam Sancte Marie Vulpelieres simul 

cum suis decimis et primitiism integriter et cunctis eius pertinentiisn et adiacentiis, pariter cum ipso fiscoo / 9 sive mansibus qui sunt infra 

eiusdem parrochiam. Supra scriptis itaque parrochiis cum universis 

earum decimis atque primitiis et cunctis earum pertinentiis / 10 et 

adiacentiis, cum montibus, scilicet, et vallibus, pronum etiam sive 

planum, et collibus, 2 rupibus, fontibus, ingressibus et exitibus, cum 

omni gene arborum vel frondium in-/ 11fra terminos earum sistentium, 

p triletum sive vinearum. De iuris prephate 3 Aecclesie q et mei 

in ius et dominationem trado predicte Cannonice, r ita in-/ 12tegriter ut nec ego neque ullorum successorum meorum neque ullus homo 

vel femina, quacunques conditionis sit, ab hodierno die et tempore 

de supra / 13 scriptis omnibus iam dicte cannonicet quicquam inquietare 

presumat. Si quis autem hec donationis karta prephate 

Cannoniceu rumpere putaverit / 14 seu fortasse disrumperit, excomunicatus 

a nobis permaneat et sub anathematis vinculo obligatus 

consistat, quemadmodum a sanctis patribus est sta-/ 15tutum et confirmatum 

de rebus Sancte Dei Aecclesiev raptoribus. 

Actum est hoc III kalendas februarii, anno X regis Henrici. w 

*+ Guislibertus, gratia / 16 Dei episcopus*, qui hanc donationem 

manu mea sponte firmavi et firmare rogavi. 

*+ Wifredusx presul+*. / 17 *Guifredus, sancte prime sedis 

narbonensis Ecclesie episcopus, ss +*. / 18 *+ Berengarius, gerundensis 

episcopus*. *S+ Dalmaciusy pater*. *S+ Poncii levita*. *Guarinus


1035 

Francigena*. / 19 *S+ Guitardi levitae. z * *S+ Guitardus levita*. / 20 *S+ 

Guifredi levite*. 

/ 21 S+ Arnalli, sacerdotis et scribe, qui hec scripsit et sub sss 


1. L’última i raspada. 2. c restituïda seguint la còpia. 3. iuris prephat no 

es llegeix a l’original. S’ha completat seguint la còpia. 

LA. a. canonicam. b. canonicam. c. excellenciam. d. su. e. Ecclesie. 

f. canonice. g. Linariis. h. primiciis. i. pertinenciis. j. primiciis. 

k. primiciis. l. pertinenciis. m. primiciis. n. pertinenciis. 

o. fischo. p. sistencium. q. Ecclesie. r. canonice. s. quacumque. 

t. canonice. u. canonice. v. Ecclesie. w. Enrici. x. Guifredi. 

y. Dalmatius. z. levite. 

596 

1041 gener 31 

Raquel ven a Esteve, sacerdot, i a la seva sòcia Bonafilla dues peces 

de terra amb vinyes situades al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al terme de Sant Esteve de Vilanova, al lloc dit Ardenya, pel preu 

de 5 diners grossos. 

ACB, perg. 1-4-124. Original. Pergamí, 125 × 280 mm. Al verso: “Luparias”; “Sic 

omnes”; “Qui e”; “Sic o” (S. XIII-XIV); “1041” (Mas). Caplletra “I”: 22 mm. 

In nomine Domini. Ego Richel vinditore sumus vobis Stefanus 

sacer et socia tua Bonafilia, emtri-/ 2 ce. Per hac scriptura vindicionis 

nostre vindo vobis pecias II de terras ubi est ipsas vineas fundatas, 

cum / 3 omnes arbores, meum 1 proprium franchum. Quod abeo in 

chomitatum barchinonense, in Vallense, in ter-/ 4 minio de Sancti 

Stefani de Villanova, ad ipsum lochum quem dichunt Ardegna. 

Advenit ad me / 5 Richel per genitorum meo sive per quacumque 

voces. Afrontat ipsa pecia I de terra, ubi est ipsa vinea / 6 fundata, 

de pate orientis in vinea de Lobatono, de circi in vinea de 

Moratono sacer, de meridie / 7 in vinea de Lobatono, de occiduo in 

terra de Sancte Crucis. Alia pecia de vinea afrontat de parte / 8 orientis 

in vinea de Lobatono, de circi in terra de Moratone sacer, de meridie 

in terra de Lobatono, / 9 de occiduo similiter. Quantum infra 

istas VIII afrotaciones includunt, sic vindo vobis: ipsum alaudem 

/ 10 totum ab integrum, in propter precium dinarios V grossos. 

Quod vos emtores precium michi dedistis / 11 et ego vinditriche 

manibus meis accepi. Et est manifestum. Quem vero predicta ec 

omnia, que ego / 12 vobis vindo, de meo iure in vestro trado dominio 

et potestatem, ab omnem integritatem, ut quiquid exinde / 13 facere


vel iuddichare volueris, libera in Dei nomine abeas plenam potestatem, 

cum exiis vel re-/ 14gressis earum, a proprio. Quod si ego 

vinditriche aut ullusque omo qui contra hanc ista vindicione vene- 

/ 15rit pro /i\nrumpendum, non oc valeat vindichare, set componat 

aut componam vobis ipsas terras in duplo cum / 16 onmi illorum 

inmelioracione. Et in antea ista vindicione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta / 17 ista2 vindicione II kalendas februarii, anno X regnante 

Enrichi regis. 

S+num Richel femina, qui ista / 18 vindicione fecit et firmare 

rogavi. 

S+num Richer. S+num Martinus. S+num Remundus. 

/ 19 S+ Moratone sacer, qui hoc scripsit die et anno / 20 quod 

supra. 

1. Lletres sobreposades, a sota es llegeix nostrum. 2. La a presenta una grafia 

distorsionada. 

597 


Jofre Vidal i la seva muller Quíxol empenyoren a Oliba Sendred unes 

vinyes situades al terme de Gavarra, territori de Barcelona, i una 

casa amb terra situada al terme de Provençana, territori de 

Barcelona, per un deute de 4 unces i mitja d’or d’Espanya pesades 

amb el pes de la casa del prestador. Jofre les tenia pels seus pares 

i Quíxol pel seu delme conjugal. El deute haurà de ser tornat 

a primers de febrer vinent. 

ACB, perg. 1-4-125. Original. Pergamí, 140 × 247 mm. Al verso: “De ipsa Gavarra 

(Provinciana)” (S. XIII-XIV); “1042” (Mas) 

In nomine Domini. Ego Iocefredus, prolis Vitalis, et uxor mea 

Chixol femina inpignoratores sumus tibi Oliba Sinderedus. Manifestum 

est enim / 2 quia debitores sumus tibi uncias quatuor de 

auro chocto \et media/ de Hespania non fractos nec falso in unum 

pensatas ad penso de tuo domo, / 3 quod tu mihi prestasti. Est manifestum. 

Propterea inpignoro tibi vineas. Et sunt ipsas vineas in 

territorio barchinonense, in terminio de ipsa Gavarra. / 4 Et item 

inpignoro tibi chasa cum terra que in circuitu eius est et horto cum 

arboribus diversis generis \et/ puteo. Et est hec omnia in territorio 

bar-/ 5 chinonense in terminio de Promciana. Advenit mihi hec omnia


1037 

supra dicta ad me Vitalis per voce genitorum meorum et ad me 

Chixol per meum decimum / 6 sive per ullasque voces. Affrontant ipsas 

vineas de parte circi in terra de Bernardus Gelmir, de aquilonis in 

terra de Sancta Eulalia, de meridie / 7 in vineas de Sancti Petri cenobii 

Puellarum, de occiduo in vineas de Guiardi Ennalrigo. Et affrontat 

ipsa alia omnia, id est, casa (cum) 1 curte / 8 et terra et horto et puteo 

cum arboribus de parte circi in strata puplica, de aquilonis in terra 

de Adalgardis femina, de meride in terra de Reimundus / 9 Mironi 

et de suos eres, de occiduo in terra de Bernardus Tedger vel de suos 

eres. Quantum istas totidem afrontaciones includunt, sic inpig-/ 10 

noramus tibi: iam dicta omnia ab integre, et de nostro iure in tuo 

tradimus dominium et potestatem, ab omni integritatem; et inter 

tantum nos / 11 teneamus per tuum beneficium; et in die quod erit 

kalendas februarii, de istas ad alias venientes isto anno revolvente, 

sic tibi retdere faciamus / 12 iam dictas uncias quatuor et media de 

iam dicto auro et tu nobis retdere facias ista scriptura sine mora. 

Et si hoc non fecerimus / 13 et diem placitis nostris non adimpleverimus, 

tunc abeas plenam potestatem hec omnia, que tibi inpignoramus, 

aprehendere, tenere, vindere, et omnia / 14 facere quod volueris, cum 

exios vel regressios earum, a tuum plenissimum proprium. Quod 

si nos inpignoratores aut ullusque omo utriusque sexus qui con- 

/ 15 tra hanc inpignoracione ad inrumpendum venerit, non hoc valeat 

vindicare, set componat aut nos componamus tibi iam dicta omnia 

in duplo / 16 cum omnem suam immelioracione. Et in antea ista 

inpignoracio firma (perma) 2 permaneat omnique tempore. 

Facta inpignoracione VIII kalendas marcii, / 17 anno X regni 

Henrici regi. 

S+ Gaucefredus, s+ Chixol femina, nos qui ista inpignoracione 

fecimus et firmare rogavimus. / 18 

S+ Iocebertus Vitalis. S+ Senderedus. S+ Guifredus Ebrino / 19 


supra. 

1. cum repetit. 2. perma repetit. 

598 


Bernat Guifré i Guislabert Frugà fan donació, a favor de la Canònica 

de la Santa Creu i Santa Eulàlia verge, d’un alou situat


a prop de la ciutat de Barcelona, a la banda de la porta 

occidental. 

ACB, LA.I, n. 59, f. 32b-c. Rúbrica: “Carta que Bernardus Guifredi et Guilabertus 

Fruga dederunt sedi Barchinone alodium suum in duobus locis”. Inter columnam 

recto: “n. 59” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1080” (S. XVIII). Caplletra 



In Dei nomine. Ego Bernardus Guifredi et Guislibertus Frugani, 

nos simul in unum, donatores sumus Domino Deo et Canonicam 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie virginis alodium, separatim positum 

in duobus locis, qui est prope civitatem Barchinonam, sicilicet, ad 

occidentalem plagam portam. Advenit nobis predictum alodium per 

vocem cuiusdem Sancie femine, qui constituit nos distributores ac 

distractores suarum rerum et iussit nobis in suum testamentum, 

inde iuditium obligatum tenemus infra metam temporis a sserie 

conditionis editam, ut predictum alodium donari fecissemus supra 

dicte Canonice. Affrontat pecia una de terra de orientali parte in 

via, de parte meridiana 1 in orto de Olibani Mironis, de occiduo in 

terra de Guadal, de circio in ferragenal de Guitardus Arnalli sive 

de Amatus Elderici. Alia petia affrontat de parte circi in strata publica, 

de aquilonis in terra Fulconis levite, de meridie protenditur 

usque in maris litore, de occiduo in terra Guadallus Seniofredi. 

Quantum iste affrontationes includunt, sic donamus: supra dictum 

alodium Domino Deo et supra scripte Canonice, ab omni integritate, 

et de nostro iure in dominium et potestatem ipsius tradimus, 

ut ab odierno die et tempore canonici supra scripte Canonice faciant 

ex supra scriptum alodium in Dei servitio, sicut et de aliis alodiis 

quod supra scripti canonici tenent per vocem predicte Canonice. 

Quod si nos donatores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

donationem venerimus aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeamus 

aut valeat vendicare, sed componamus aut componat vobis 

supra dicta omnia iuste in duplum cum omni sua / c immelioratione. 

Et in antea ista donati firma permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista donatione VIII kalendas marci, anno X regni Hen(n)- 

\r/ic 2 regis. 

S+ Guislibertus Frugani, s+ Bernardus Guifredi, nos qui ista 

donatione fieri iussimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Geralli levite. S+ Dalmatius sacer. S+ Remundi levite et 

iudicis hoc confirmantis.


1039 

S+ Arluvinus presbiter sss, qui hoc scripsit die et anno quo 

supra. 

1. Sota la a hi ha una e. 2. Una de les n expuntuada. 

1041 abril 11 

599 

Lluís i la seva dona El·liarda venen a Ermengol Oruç i a la seva muller 

Bonadona una terra situada al territori de la ciutat de Barcelona, 

a Provençana, al lloc que anomenen Quinçà, pel preu de 6 

mancusos d’or d’Enees. 

ACB, perg. 1-1-260. Original. Pergamí, 172 × 160 mm. Al verso: “Venditio facta 

per Ludovicum, et uxorem suam Ermengaudo Orucii de tota illa petia terra sit 

in territorio Barchinone, in Provinciana, in loco vocato Quinciano, de qua constat 

instrumento recepto 3 idus aprilis anno decimo regni Henrici regis”; “N o 260” 

(S. XVI-XVII); “Diversorum A 260” (Mas). Caplletra “I” que ocupa 4 ratlles. 

In nomine Domini. Ego Ludhoici et uxori mea Illiardis femina 

venditores sumus / 2 tibi Ermengaudus Orucii et uxori tue nomine 

Bonadona, emptoribus. / 3 Per hanc scripturam vendicionis nostre 

vendimus vobis terra, que est in territorio / 4 Barchinone civitatis, 

in Promciana, in locum vocitatum Quinciano. Advenit nobis / 5 [per 

c]artam pigneris vel per ullasque voces. Affrontat namque de parte 

circi in terra de Bonifilie / 6 [et in] terra de Remundo et sunt dextros 

de ista parte XVI et medio, de aquilonis in terra de iam / 7 dicto 

Remundo, de meridie in strata publica et sunt dextros ab ista parte 

XV et de medio, / 8 de occiduo in torrent. Quantum iste affrontaciones 

includunt, sic vendimus vobis: pre-/ 9 dicta terra ab integre, qui 

nobis advenit per cartas pigneris quod nobis fecit Petrus Lupi / 10 

cum suos heredes propter debitum mancusos IIII ceptis et medio 

de auro, quod nobis reddere debuerant / 11 ad placitum constitutum 

et minime fecerunt. Postea admonuimus eos ultra placitum et nihil 

/ 12 nobis profuit. Quapropter, insistente 1 iudice Guisado et idoneis 

viris, adpretiatum fuit ab eis / 13 valere hoc pignus mancusos VI de 

auro de manu Heneas. Quod vos emptores hoc pretio nobis / 14 dedistis 

integriter. Est manifestum. Quem vero predicta terra, que vobis 

vendimus, de nostrum / 15 iure in vestrum tradimus dominium et 

potestatem, cum exiis et regressiis eius, ad vestrum plenissimum 

proprium. / 16 Quod si nos venditores aut aliquis homo utriusque 

sexus contra hanc vinditione venerit aut / 17 venerimus ad inrumpendum, 

non hoc valeat aut valeamus vendicare, set componat aut 

/ 18 componamus vobis predicta terra in dupplum cum omni sua


imelioratione. Et in antea ista / 19 venditio firma permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc III idus aprelis, anno X regni Henrici / 20 regis. 

S+num Ludhoici, s+num Illiardis femina, nos qui hanc venditionem 

fecimus et fir-/ 21 mare rogavimus. 

/ 22 *S+ Bonifilius levita*. *S+ Guisadus iudex sss*. / 23 S+num 

Atoni piper. S+ Guilelmus peliler. / 24 S+num Guilelmus Guilera. 



1. Sola la n hi ha una d. 

1041 abril 20 

600 

Blanca empenyora a Geribert, germà seu, diversos béns situats al 

territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al terme 

d’Horta, al lloc de Vilapicina, per un deute de 4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-1512. Original. Pergamí, 111 × 332 mm. Al verso: “Pignora qua 

feciat Blanca ad Geriberto”; “LXXVI” (S. XIII-XIV); “Num... 1512” (S. XVIII); “Diversorum 

A. 1512”; “Lib. II Antiquit. n. 263” (Mas); “1041” (F-B). El pergamí presenta 

un defecte original a un terç de l’esquerra, amb una llargada de tres línies 

i una amplada de tres centímetres a la primera, i d’un a la tercera, que parteix 

el text. 

ACB, LA.II, n. 263, f. 87b-c. Rúbrica: “Blancha impignoravit Girberto presbitero 

casas, columbarios, terras, etc.” Inter columnas recto: “N. 263” (Caresmar). Exterior 

verso: “Anno Domini 1040” (S. XVIII). Caplletra “I”: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Blanca a femina inpignoratrice sum tibi 

Geribertus sacer, fratri meo. Manifestum est enim quia debitrice 

sum tibi mancusos IIII de auro de monete Heneas a penso / 2 legitime 

pensatos, quod tu nobis prestasti. Est manifestum. Propterea 

inpignoramus b tibi casales cum ipsa madira, parietes, guttas et 

stillicinios et solos cum foveas et cloacas / 3 et palumbarios et terras 

et vineas, cultum vel eremum, in cunctisque locis. Et est hec omnia 

in territorio barchinonense, in parrochia Sancti Andree, in terminio 

de Horta, c [±5 raspat] in locum / 4 que d dicunt Vilapicina. e Advenit 

mihi hec omnia per voce genitores meos sive per comparacione f sive 

per ullasque voces. Afrontat g namque omnia de parte circi in via 

qui pergit a Roma-/ 5 nedo, h de aquilonis in via qui pergit a Barchinona 

vel ad ipso Pontonal, de meridie in ipsa Ventosa, de occiduo in


1041 

terminio de Horta. i Quantum infra istas quatuorj afrontacionesk includunt, / 6 sic inpignoro tibi: in iam dicta omnia ipsum meum 

directum et ipsas meas voces ab integre, et de meo iure in tuo trado 

dominum et potestatem, ab omni integritatem, l et inter tantum ego 

teneam / 7 per tuum beneficium; et in die quod kalendas ianuarias 

de histasm ad alias venientes [espai en blanc ±18] isto anno revolvente 

ista proxima ventura sic tibi retdero, faciamus iam dictum 

/ 8 debitum et tu mihi retdasn ista scriptura sine mora; et si hoc non 

fecero et die placitis meis non adimplevero, tunc abeas plenam potestatem 

hec omnia, que tibi inpignoro, aprehendere, / 9 tenere, 

vindere et omnia facere quod volueris, cum exios vel regressios 

earum, a tuum proprium. Quod si ego inpignoratrice aut ullusque 

omoo utriusque sexus qui contra hac inpignora-/ 10cionep ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vindicare, sed componat aut ego 

componam tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam imelioracione. 

q Et in antea ista inpignora-/ 11cior firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta inpignoraciones XII kalendas maias, anno X regni Henrici 

regi. 

S+ Blancat femina, qui ista inpignoracioneu fieri iussi et firmavi 

/ 12 et testes firmare rogavi. 

S+ Petrus Crexencio. S+ Iocebertus Aventinus. *S+ Sindredus 

presbiter. / 13 


supra. 

LA. a. Blancha. b. impignoramus. c. Orta. d. quem. e. Vilapecina. 

f. comparatione. g. affrontat. h. Romanedo. i. Orta. j. IIII or . 

k. affrontationes. l. integritate. m. istas. n. reddas. o. omo. p. impignoratione. 

q. inmelioratione. r. impignoratio. s. inpignoratione. 

t. Blancha. u. impignoratio. 

601 


Bovet i la seva muller Aigana venen a Guitard, a la seva muller Sança 

i a llur fill Ramon, levita, unes cases situades dins els murs de 

la ciutat de Barcelona, als Alazinos, pel preu d’11 mancusos d’or 

d’Enees. 


un forat en la seva part inferior dreta. Al verso: “Infra muros” (S. XI); “Carta Boveti”


(S. XIII-XIV); “Num... 2427” (S. XVII); “Diversorum A. 2427” (Mas); “1041” (F-B). 



In nomine Domini. Ego Bovetus et uxor mea Aigane femina 

venditores summus vobis Gitardus et Santia uxor tua et filio vestro 

Remundo levita, emptoribus. / 2 Per hanc scripturam venditionis 

nostre vendimus vobis casas et curte et casal et arbores et puteo et 

cloacca, cigeas, solis et superpositis, parietes, guttas / 3 et stillicinios, 

ianuas, hostios. Que est hec omnia infra muros civitatis Barchinona, 

ad ipsos Alazinos. Advenit nobis per comparatione et per decimum 

vel per ullasque / 4 voces. Affrontat namque prefata omnia de parte 

aquilonis in terra Sancte Crucis sedis Sancteque Eulalie, de meridie 

in gutta de ipsa pariete de nos venditores \et in terra predicte sedis/, 

de occi-/ 5 duo in calle, de circi in exio. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendimus vobis: predicta omnia ab integre, cum exiis 

vel regressiis earum, propter / 6 pretium mancusos XI de auro de manu 

Heneas legitime pensatos. Quod vos emptores nobis dedistis integriter. 

Et nihil de ipso pretio apud vos non remansit. Quem / 7 vero predicta 

omnia, que vobis vendimus, de nostrum iure in vestrum tradidimus 

dominium et potestatem ad vestrum plenissimum proprium. Quod 

si nos venditores aut aliquis / 8 homo utriusque sexus contra hanc 

venditionem venerit aut venerimus ad inrumpendum, non hoc valeat 

aut valeamus vendicare, set componat aut componamus / 9 vobis 

predicta omnia in tripplum cum omni sua imelioratione. Et in antea 

ista venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XVII kalendas octuber, anno XI regni / 10 Henrici 

regis. 

S+m Bovetus, s+m Aigane femina, nos qui hanc venditionem 

fecimus et firmavimus et testibus firmare rogavimus. 

/ 11 S+ Bernardus levite. *S+ Reimundus presbiter*. S+ Ermenardi 

levite. S+ Compan levita. 

/ 12 S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, 

cum litteras super positas in linea IIII ubi dicit “et in terra predicte 

sedis”, et sss die et anno prefixo. 

602 


Guitard dóna a Déu i a la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia 

unes cases amb corts, dues mujades de terra i dues de vinya amb


1043 

els arbres que hi ha, situades al comtat de Barcelona, al terme 

d’Aiguallonga, amb la condició que les conservarà en vida seva 

a canvi de donar la tasca dels fruits a la Canònica i de poder 

transmetre-les, en morir, al fill que ell designi, el qual donarà 

la tasca dels fruits de la terra i el quart dels de les vinyes. La 

propietat passarà definitivament a mans de la Canònica quan 

aquest darrer mori. 


taques importants, alguns estrips del pergamí i un forat a la part central. Al 

verso: “De Aqualonga” (S. XI); “Carta de Aqualonga”; “Scripta” (S. XIII); “Antiquit. 

III. 297”; “Diversorum B. 142” (Mas); “1041” F-B). Caplletra “I” que ocupa 

5 ratlles. 

ACB, LA.III, n. 297, f. 113c-d. Rúbrica: “Guitardus dedit Sedi modias terrae et 

duas vinee in termine de Aqualonga”. Exterior verso: “n. 297” (Caresmar). Caplletra 

“I” que ocupa ±12 ratlles. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 257-258, n. 551 i vol. XII, n. 2665. 

In nomine Domini. Ego Guitardus donator sum Domino Deo 

et Sancte Crucis Sancteque Eulalie et ad ipsa Kanonicha. a Per ahnc b 

scriptura donacionis c mee dono namque kacas d cum solos et 

superpositos, / 2 cum ipsas curtes et modias II de terras et II e de vineas 

cum arboribus qui infra sunt. Qui mihi advenit per comparacione f 

vel per comutacione vel per quacumque voces. Et est omnia in 

comita-/ 3 (ta)tu 1 barchinonense, in terminio de Aqualonga. Et afrontat g 

ipsas kasas h cum solos et superpositos, cum ipsas curtes et modiatas 

II de terras, de orient in ipso torent i que dicunt Felgera, de meridie 

/ 4 in ipso pugo, 2 de occiduo in terra de Reimund et de Truitelle, 

de circii in terra de me donatore. Et afrontad j ipsas vineas de orient 

in ipsa estrada vel in ipso torent, k de medereidie l in ipso torent, m 

/ 5 de occiduo in vineas de Donnucio, de circii in vineas de Gonmar 

qui fuerunt de Emerig. Quantum in istas VIII o afrontaciones n 

includunt vel resonant sic dono a Domino Deo et Sancte Crucis 

et / 6 Sancte Eulalie et ad ipsa Kanonicha o in tale conventu: ut in 

diebus vite mee teneam et posideam. p Et dono e[tia]m ipsa q tascha r 

ad Sancte 3 Crucis Sancteque Eulalie et ad ipsa Kanonica; et post 

obitum s (suum) 4 quoque / 7 meum remaneat ad unum 5 de filiis meis 

cui ego dimisero inde, 6 et donet ipse de ipsa terra ipsa tascha et 

de ipsas vineas ipso quarto; et post obitum suum sit licitum supra 

dicte sedis vel ipsis / 8 kanonicis t facere exinde quodcumque voluerinnt. 

Et non sit mihi licitum nec ille cui ego dimisero vindere 

nec donare nec comutare neque alium senioraticum \facere/ nisi 

episcopum aut kano-/ 9 nicis u supra dicte sedis. Quod si ego donator 

aut ullusque homo qui contra ahnc v carta donacione w venerit ad


inrumpendum, non oc x valeat vindicare, set componat aut componam 

/ 10 ehc y omnia in triplum cum omne suam inmelioracionem. z 

Et in antea ista donacione aa firma permaneat 7 modo vel omnique 

tempore. 

Actum est oc ab kalendas ohctuber, ac anno XI regnante Henricii 

/ 11 regi. 

S+num Guitard, qui ista 8 donacione ad fecit, firmavit et firmare 

rogavit. 

S+num Adaled. *S Iohannes presbiter*. S+num Bonucio Vives. 

S+num Udalardus. S+num Leduvicus. / 12 S+num Olomar. 

/ 13 +S+ Petrus presbiter, qui ista carta donacio ae scripsit cum 

literas super possitas ubi dicit “senioraticum facere”, sss die et anno 

prefixo. 

1. Síl·laba ta repetida. 2. Text reconstituït gràcies a la còpia. 3. Sota la 

S hi ha una c. 4. Tacat. 5. Text reconstituït gràcies a la 

còpia. 6. Raspat. 7. firma permaneat reconstituït seguint la còpia. 8. Text 

reconstituït gràcies a la còpia. 

LA. a. canonica. b. hanc. c. donationis. d. casas. e. duas. 

f. comparatione. g. affrontat. h. casas. i. torrent. j. affrontant. 

k. torrent. l. meridie. m. torrent. n. affrontationes. o. canonica. 

p. possideam. q. ipsam. r. tascam. s. Segueix suum expuntuat. t. canonicis. 

u. canonicis. v. hanc. w. donatione. x. hoc. y. hec. 

z. inmeliorationem. aa. donatione. ab. hoc. ac. octuber. ad. donatione. 

ae. donatio. 

603 


Llopard i la seva muller Especiosa venen a Miró Goltred una peça 

de terra situada al comtat de Barcelona, al terme de Sant Pere de 

Reixac, al Pla, pel preu de 3 mancusos i mig. 

ACB, LA.II, n. 697, f. 221b-c. Rúbrica: “In ipso Plano de Rexag”. Inter columnas 




In nomine Domini. Ego Lopard et uxor sua Spidiosa femina 

vinditores sumus tibi Mirone Goltred, emptore. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi petia I de terra nostra propria. Quod 

abemus in comitatu Barchinona, sive in termine de Sancti Petri de 

Rexag, in ipso Plano. Et advenit mihi per vocem uxori mee et ad 

me Spidiosa per genitores mei sive per omnesque voces. Et affrontat


1045 

ipsa terra de parte orientis in terra de Strader, et de meridie similiter, 

et de occiduo in ipsa via sive in terra de filiis qui fuerunt de 

Trasver, et de circii in terra de Sancti Cucuphati cenobii. Quantum 

infra istas affrontationes includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra ab 

integre, cum exiis et regressiis earum, in propter precium mancusus 

III et medio, quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta terra, que vos tibi vindimus, de nostro iure in 

tuam tradimus dominio et potestatem ad tuum plenissimum / c proprium. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hanc 


aut componamus tibi prefata omnia in duplo cum sua inmelioratione. 

Et in antea ista vinditione firma et stabilis permaneat 


Facta carta vinditione II idus novembris, anno XI regni Henrici 

regis. 

S+m Lopard, s+ Espidiosa femina, nos qui ista vinditione 

fecimus et firmavimus et rogavimus firmare. 

S+m Gonmar. S+m Amado. S+m Guilelmo. 

S+ Bonifilii presbiter, qui hec scripsit die et anno quod 

supra. 

604 


Pere Vives i la seva muller Guisla venen a Adelaida de Montgat 

una terra situada al territori de Barcelona, al terme de Reixac, 

pel preu de 7 mancusos d’or de moneda d’Enees de pes 

legítim. 

ACB, LA.II, n. 650, f. 209c-d. Rúbrica: No n’hi ha. Exterior verso: “[CXXX]III” 

(S. XIII-XIV); “n. 650” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1041” (S. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 9 línies. 


In nomine Domini. Ego Petrus Vives et uxor mea Guisla femina 

venditores sumus tibi Adalaidis de Monte Gadano, emptrice. Per 

hanc scripturam venditionis nostre vendimus tibi terra. Et est ipsa 

terra in territorio barchinonense, in terminio de Re\x/(g)ago. 1 Advenit 

nobis hec omnia per nostra comparacione et per decimum sive per 

ullasque voces. Affrontat ipsa terra de parte circi in terra de Mironi 

levita vel de fratres suos, de aquilonis in terra de Primo, de meridie


in littore Bisaucio, de occiduo in terra de Sancta Maria. Quantum 

istas affrontationes includunt, sic vendimus tibi: iam dicta terra ab 

integre, propter precium mancusos VII de auro de monete Heneas 

a penso legitime pensatos. Quod tu emptrice precium nobis dedisti 

et nos venditores manibus nostris recepimus. Et nichil de ipso precio 

apud te emptrice non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominium 

et potestatem ab omni integritatem, ut quiquid exinde facere vel 

iudicare volueris, liberam in Dei nomine abeas plenam potestatem, 

cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos venditores aut ullusque homo utriusque sexus qui contra 

hanc venditionem ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vendicare, 

set componat aut nos componamus tibi iam dicta omnia in 2 duplo 

cum omnem suam imeliorationem. Et in antea ista venditio firma 

permaneat omnique / d tempore. 

Facta venditione XVII kalendas decembris, anno XI regni 

Henrici regi. 

S+ Petrus, s+ Guisla femina, nos qui ista venditione fieri 

iussimus et firmamus et firmare rogavimus. 

S+ Mirone. S+ Vitalis. S+ Pladianus. 


supra. 

1. La primera g ratllada i plena de tinta. 2. omnia in tenen una taca grossa 

de tinta al damunt. 

605 


Bonhom, la seva muller Ermetruda, la seva germana Maria i les seves 

nétes Bonadona i Blancúcia venen a Miró Goltred una casa amb 

terra i dues peces petites de terra, separades amb arbres, i una 

casa, situades al comtat de Barcelona, a la vila de Reixac, pel 

preu d’1 mancús i mig. 

ACB, LA.II, n. 585, f. 194b-c. Rúbrica: “Emit Goltredus casas et III pecias terre 

in villa de Rexag”. Inter columnas recto: “n. 585” (Caresmar). Exterior recto: 

“LX[VIII]” (S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus F, de color vermell i perfilada amb morat: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonushomo et uxori mea Ermetruit 

et sorori mea Maria et neptas meas Bonadonna et Blanchucia, nos


1047 

simul in unum, vinditores sumus tibi Mirone Goltred, emptore. Per 

hanc scriptura vinditionis nostre vindimus tibi casa una cum ipsa 

terra que in circuitu eius est, et alias II peciolas terre separatim 

positas cum arboribus qui infra sunt, et ipsa casa cum solos et 

superpositos et ostios et omnia que illi pertinent, totum ab integre. 

Qui nobis advenit per vocem paternam et ad me uxor per decimum. 

Et est hec omnia in comitatu Barchinona in villa Rexag. Et affrontant 

a parte orientis in Puio de Malanego, 1 de meridie in Puio de Cida, 

de occiduo in Puio de Chacha Canos, de circii in Puio de Sancti 

Petri Rexag. Quantum iste affrontationes includunt, sic vindimus 

tibi: omnia que ibi abemus, in propter precium mancusum unum 

et medium, quod tu emptor nobis dedisti et nos recepimus. Et est 

mani-/ c festum. Hec supra scripta omnia, que nos tibi vidimus, 

de nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem facias 

exinde quodcumque volueris. Quod si nos vinditores aut ullusque 

homo utriusque sexus contra hanc vinditione venerit ad inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus tibi predicta 

omnia in duplo cum sua inmelioratione. Et in antea ista vinditione 

firma et stabilis permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc XIIII kalendas decembris, anno XI regni Henrici 

regis. 

S+num Bonushomo, sig+num Ermetruit femina, sig+num 

Maria, sig+num Bonadonna, sig+num Blanchutia, nos qui ista vinditione 


Sig+num Ermemir, qui hoc confirmo. Sig+num Riguallo. 

Sig+num Vitalis. 


1. Sota la g hi ha una t. 

606 

[1041 novembre 24] 

Mir Geribert i la seva muller Guisla fan una convinença amb el bisbe 

Guislabert sobre el castell de Ribes (Garraf). Acorda el 

matrimoni esmentat acceptar en feu del dit bisbe el castell de 

Ribes; no treure els castlans que hi ha o no nomenar-ne de nous 

sense demanar consell i obtenir l’aquiescència del bisbe; fer que 

els castlans jurin que quan Bernat, fill seu que vol ser clergue 

de la Santa Creu i Santa Eulàlia, arribi als quinze anys d’edat,


o un altre fill si aquest mor, no el reconeixeran fins que aquest 

presti homenatge al bisbe; i que el castell, a la mort dels pares 

i fills esmentats, retornarà al bisbe Guislabert o als seus successors. 

El bisbe Guislabert pacta amb Mir i Guisla que els cedeix 

el castell de Ribes, a ells i al seu fill Bernat o a un altre fill, 

amb excepció del castell construït al puig denominat Sitges i 

la meitat de les vinyes del castell de Ribes que foren dominicatura 

del levita Folc; que el castlà del castell de Sitges serà home del 

castlà que té el castell de Ribes; i que el castlà del castell de 

Ribes tindrà la meitat dels delmes del castell de Sitges. Després 

de la mort del bisbe, els drets que aquest s’ha reservat seran dels 

rebedors, i a la mort d’aquests, tot retornarà a la Canònica de 

la Seu barcelonina. 


doblegat en plecs. Al verso: “Scripta”, “Conveniencia Mironis Guiriberti quam fecit 

cum Guilaberto episcopo cum duobus sacramentalibus iam dicti, scilicet, Mironis 

Guiriberti et uxoris [espai en blanc: ±7] eius Guilie”; “Conveniencia de castro de 

Ribes et de Ciges”; “n o I de Cityes” (S. XIII-XIV); “Liber IV Antiquitatum, n. 472”; 

“(b)” (Mas); “Sitges, Stança 70, Piae Elemosinae, n. [espais raspats: ±6]” (1936- 

1939). Aquest document i els dos següents estan estretament relacionats i, encara 

que cap dels dos no porti datació, van posats per ordre lògic de l’íter documental. 

Caplletra “C” ornamentada: 22 mm. Lletra “H” majúscula ornamentada situada 

a la ratlla vint-i-dos: 24 mm. 

ACB, LA, IV, n. 371-372, f. 158b-d. Aquest document apareix dividit en dos. Al 

n. 371, la primera part: “Convenientia et sacramentalis quod faciunt semper castlani 

de Ripis ad dominum episcopum et fidelitatem de ipso castro”. Inter columnas 

recto: “n. 371” (Caresmar). Exterior recto: senyal que resta per identificar? (S. XIII- 

XIV). Caplletra “C” ornamentada, tipus A: 3 línies. Al n. 372, la segona part: “Item 

alia conveniencia ipsius castri de Ripis”. Exterior verso: Una mà dibuixada que 

assenyala el número de document i un senyal no identificat? (S. XIII-XIV); “n. 372” 

(Caresmar). Document sense data; vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

Caplletra “H” ornamentada, tipus A: 7 línies. 

Datació: document sense data; vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 248, n. 531 i vol. XII, p. 280, n. 2664. 

ACB, perg. 4-70-61 (a). Còpia de 3 de febrer de 1345. Pergamí, 633 × 470 mm. 

Aquest document es troba compartint pergamí amb el document 4-70-61 (b) i apareix 

escrit a la seva part superior. Vegeu el document següent. Al verso: “Del n o I de 

Citges”; “Convenientia dels castells de Ciges et de Ribes” (S. XIV); “Sitges, Stança 

70, Piae Elemosinae, n o [espais raspats: ±6] (1936-1939). Caplletra “H” ornamentada: 

18 mm. “H” majúscula ornamentada situada a la ratlla dotze: 17 mm. 

Regest: BAUCELLS, El Garraf, p. 44. 

Ed.: CARRERAS, Lo Montjuích, ap. doc. XXI i XXII, p. 413-414 i 414-415. 

-a’ Convenerunt a namque Miro Geriberti b et uxor eius Guilia 

aprehendere per manum Guisliberti b’ episcopi / 2 kastrum c-c’ vocitatum d’


1049 

Ripas, cum omnibus turris et forticiis qui d in eius terminos sunt 

aut in antea / 3 erunt, simul cum omnibus eorum agacenciis; e et stare 

in ominatico f supra dicti episcopi et iurare / 4 fidelitatem Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie sive supra dicti episcopi de supra dicto 

kastro g-e’ Rippas et de eius / 5 terminis et aiacenciis h et de omnibus 

turris et forticiis, qui i in eius termine sunt aut in antea erunt. / 6 Et 

item convenerunt ei ut ad ipsos kastellanos, j-f’ qui modo tenent 1 ipsum 

kastrum k-g’ de Ripas, h’ supra dictum / 7 kastrum l-i’ no llur tolrran 2 (t) 3 

sine consilio et voluntate supra dicti episcopi, nec ad alterum 

kastellanum m-j’ / 8 sive alteros kastellanos n-k’ no·l 4 daran sine consilio 

et voluntate supra dicti episcopi. Et item convenerunt / 9 Miro et 

Guilia predicti ad Guilabertum predictum episcopum quod iurare 

fecissent ad ipsum kastellanum o-l’ / 10 sive kastellanos, p-m’ qui supra 

dictum kastrum q-n’ Ripas o’ tenent aud r-p’ tenuerint, ut quando ad 5-s 

etatem / 11 venerit XV annorum filius eorum Bernardus, qui clericus 

sit Sancte Crucis Sancteque Eulalie, aut alius / 12 filius eorum post 

mortem predicti Bernardi, qui similiter clericus sit Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie. / 13 Si in hominatico t noluerit esse supra dicti 

episcopi \aut successorum eius/ et fidelitatem u iurare de predicto 

kastro v-q’ Ripas r’ et de / 14 eius terminis et agacenciis w-s’ sive forticiis, 

qui in eius termino sunt aut erunt, ut potestativum eum non fa-/ 15 

ciant 6 de supra dicto kastro x-t’ Ripas neque de eius forticiis, qui \ibi/ 

sunt aud y-u’ erunt, donec v’ in hominatico z sit supra / 16 dicti episcopi 

et fidelitatem illi iuret de supra dicto kastro aa-w’ Rippas x’ et de eius 

terminis et forticiis, / 17 qui ibi sunt aut erunt, si in predicto episcopo 

non remanserit. Post obitum vero Mironis et Guilie, uxoris eius, / 18 

predictorum et duorum filiorum eorum, sicut supra dictum est, qui 

clericus sit Sancte Crucis Sancteque Eulalie, supra / 19 dictum 

kastrum ab-y’ Ripas cum omnibus eius forticiis, que in eius terminos 

sunt \(ibi) 7 / aud ac-z’ erunt, libere et absque / 20 ullo impedimento 

revertatur in iure et dominatione aa’ Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

et supra / 21 dicti Guisliberti episcopi vel successorum eius. 

/ 22 Hec est conveniencia 8-ad que facta est inter Guilabertum 

episcopum et Mironem Geriberti et uxorem / 23 eius Guiliam. 

Convenit namque supra dictus Guilabertus ab’ dare supra dicto Mironi 

et uxori ae / 24 eius prefate 9 et filio eorum Bernardo, qui clericus 10 sit 

Sancte (se) 11 Crucis Sancteque Eulalie, aut alteri / 25 filio eorum post 

mortem predicti Bernardi, qui 12 similiter clericus sit Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie, / 26 ipsum kastrum af-ac’ de Ripas cum suis terminis 

et agacenciis ag et cum ipsas turres, qui in eius termino (s) 13 sunt 

/ 27 aut erunt, in eo modo et ordine: ut ipsum kastrum, ah-ad’ quod


edificatum ai est in ipso pugio vocitatum / 28 Cegias, 14 cum eius termino 

sit domenicatura 15-aj-ae’ supra dicti Guilaberti episcopi, simul cum 

medietate / 29 de vineis qui in supra dicto termino sunt de kastro ak-af’ 

Ripas, que fuerunt de al domenicatura 16-am-ag’ Fulchonis / 30 levite. Et 

ipse kastellanus an-ah’ sive kastellani, ao-ai’ qui ipsum kastrum ap-aj’ vocitatum 

Cigias tenuerit / 31 a 17 aut tenuerint, homo sit aut sint supra dicti 

Mironis et uxoris eius predicte et filii eorum / 32 Bernardi predicti, 

qui clericus sit Sancte Crucis Sancteque Eulalie, aut alterius filii 18 

eorum / 33 post mortem predicti Bernardi, qui similiter clericus sit 

Sancte Crucis Sancteque 19 Eulalie, / 34 et homo sit de 20 ipso kastellano 

aq-ak’ sive kastellanis ar-al’ de kastro as-am’ vocitato Ribas; et de / 35 ipsis 

decimis de ipso kastro at-an’ vocitato Cigias medietatem habeat kastellanus 

au-ao’ sive kastellani av-ap’ / 36 qui tenet aut tenuerint supra 21 dictum 

kastrum aw-aq’ Rippas. ax-ar’ Post obitum vero supra dicti episcopi / 37 

predicta omnia, que ad opus suum retinet in supra dictis terminis, 

sit Mironis et uxoris as’ eius / 38 Guilie predictorum et eorum filii 

predicti Bernardi, qui clericus sit predicte sedis, aut alterius / 39 filii 

eorum post mortem predicti Bernardi, qui similiter clericus (si) 22 

sit predicte sedis. Et post mortem / 40 eorum sit predicta 23 dominicatura 

de kastro ay-at’ vocitato [espai en blanc: ±5] Cigias cum eorum terminis 

et cum / 41 medietate predictarum vinearum cum omnia augmento, 

quod in his au’ omnibus factum fuerit, / 42 iuris et dominacionis az Canonice 

et kanonicorum ba-av’ predicte sedis delibere et absque / 43 ullo 

vinculo. Et post obitum predicti episcopi Guisliberti bb-aw’ Miro et uxor 

eius Guilia predicti / 44 sint in ominatico bc successoris aut successorum 

predicti episcopi de 24 predicto kastro bd-ax’ Rippas ay’ / 45 cum suis terminis 

et iurend be-az’ inde eis fidelitatem, si successor 25 aut successores 26 

predicti / 46 episcopi Guisliberti ba’ hoc recipere voluerit, et nihil bf-bb’ 

amplius requirat aut requirant / 47 in predicto kastro bg-bc’ Ripas bh aut 

in eius terminis in vita supra dictorum virorum. 

/ 48 @Mirone@. *S+ Remundi bi-bd’ levite et iudicis ss*. 

/ 49 S+ Arluvinus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quo 

supra. 27-be’ 

1. Sota l’última e hi ha una a. 2. Sota la o hi ha una u. 3. Raspat. 

4. Sota la o hi ha una u. 5. Sota la a hi ha una e. 6. Sota la segona a hi ha 

una u. 7. Ratllat. 8. Sota la segona i hi ha una c. 9. Sota fa hi ha una 

p. 10. A sota hi ha lletres de difícil identificació. 11. Ratllat. 12. Sota la q 

hi ha una t. 13. Raspat. 14. Sota la a hi ha una e. 15. Sota la e hi ha una 

i. 16. Sota la e hi ha una i. 17. Raspat. 18. Sota l’última i hi ha una o a 

mig fer. 19. Sota la a hi ha una e. 20. Sota la d hi ha una a. 21. Sota la 

u hi ha una i. 22. Ratllat. 23. Sota la a hi ha una o. 24. Sota la d hi ha 

una c. 25. Sota la primera s hi ha una c. 26. A sota de re es llegeix o. 27. Malgrat 

aquesta afirmació, al text manca la data.


1051 

LA. a. Convenenerunt. b. Geriberto. c. castrum. d. que. e. aiacenciis. 

f. hominiatico. g. castro. h. aiacentiis. i. que. j. castelanos. 

k. castrum. l. castrum. m. castelanum. n. castellanos. 

o. castellanum. p. castellanos. q. castrum. r. aut. s. \ad/. t. hominiatico. 

u. fedelitate. v. castro. w. adiacentiis. x. castro. y. aut. 

z. hominiatico. aa. castro. ab. castrum. ac. aut. ad. convenientia. 

ae. uxoris. af. castrum. ag. adiacenciis. ah. castrum. ai. hedificatum. 

aj. dominicatura. ak. castro. al. Manca. am. dominicatura. 

an. castellanus. ao. castellani. ap. castrum. aq. castellano. 

ar. castellanis. as. castro. at. castro. au. castellanus. av. castellani. 

aw. castrum. ax. Rippas. ay. castro. az. dominationis. 

ba. canonicorum. bb. Guislaberti. bc. hominiatico. bd. castro. be. iured 

i a continuació una e raspada. bf. nichil. bg. castro. bh. Rippas. 

bi. Reimundi. 

Perg. 4-70-61 (a). a’. A continuació: Hoc est translatum sumptum fideliter a quodam 

instrumento continente in se duo capitula cuius instrumenti tenor talis est. 

b’. Gisliberti. c’. castrum. d’. vocatum. e’. castro. f’. castellanos. g’. castrum. 

h’. Rippas. i’. castrum. j’. castellanum. k’. castellanos. l’. castellnum. 

m’. castellanos. n’. castrum. o’. Rippas. p’. aut. q’. castro. 

r’. Rippas. s’. aiacenciis. t’. castro. u’. aut. v’. donet. w’. castro. 

x’. Ripas. y’. castrum. z’. aut. aa’. dominacione. ab’. Gilabertus. 

ac’. castrum. ad’. castrum. ae’. dominicatura. af’. castro. ag’. dominicatura. 

ah’. castellanus. ai’. castellani. aj’. castri. ak’. castellano. 

al’. castellanis. am’. castro. an’. castro. ao’. castellanos. ap’. castellani. 

aq’. castrum. ar’. Ripas. as’. Sota la o hi ha una v. at’. castro. 

au’. hiis. av’. canonicorum. aw’. Gisliberti. ax’. castro. ay’. Ripas. 

az’. iuret. ba’. Gisliberti. bb’. nichil. bc’. castro. bd’. Reymundi. 

be’. A la còpia en pergamí segueix: Nos Petrus Benedicti licenciatus in decretis officialis 

Barchinone ut huic translato sicut suo originali ubilibet credatur et fides plenaria 

adhibeatur eidem auctoritate officii quo fungimur auctoritatem impendimus pariter et 

decretum / manu propria subscribentes. / *Sig+num Antici de Solerio notarii publici Barchinone 

testis*. *Sig+num Simonis de Ruvira auctoritate regia notarii publici Barchinone 

testis*. / Sig+num Iacobi de Monte Veteri auctoritate regia notarii publici Barchinone, 

qui hoc translatum sumptum fideliter ab originali suo et cum eodem de verbo ad 

verbum legitime comprobatum auctoriczatumque / ut supra patet per dictum venerabilem 

officialem scripsit et clausit tercio nonas febroarii, anno Domini millessimo trecentessimo 

quadragessimo quarto. 

607 


Guislabert, bisbe de Barcelona, dóna a Miró Geribert, a la seva muller 

Guisla, al seu fill Bernat, que és clergue de la Seu de la Santa 

Creu i Santa Eulàlia, i a un altre fill de Miró i Guisla, també 

clergue de la Seu, el castell de Ribes, situat al comtat de Barcelona, 

al terme d’Olèrdola, a la mort dels quals tornarà al domini de 

la Seu. El bisbe reté, mentre visqui, el castell de Sitges i la meitat 

de les vinyes del castell de Ribes, que foren del levita Fulcó, que 

han de passar quan ell mori a l’esmentat matrimoni i a llurs 

fills i, en morir aquests, a la Seu.



tres forats notables al marge inferior, que afecten una mica la subscripció notarial. 

Al verso: “Scripta” (S. XIII); “Carta de Ripis et de Zigis”; “Sunt Mirone Guiriberti 

et uxorem eius Guilliam et Guilabertum episcopum”; “C XX ti IIII anni” (S. XIII- 

XIV); “II”; “Del n o I de Citges (a)” (S. XVI); “Lib. IV Antiquit. 377” (Mas); “Sitges, 

St.70, p.e. n o ” (1936-1939); “Senyal verd, 89 (a)” (F-B). Caplletra “I”: 28 mm. 

LA.IV, n. 377, f. 160c-d. Rúbrica: “Episcopus dedit castrum de Ripis tantum in 

vita duorum vel trium castlanorum. Postea revertatur sedi libere”. Exterior verso: 

“n. 377” (Caresmar). Caplletra “I”: 21 espais. 

ACB, perg. 4-70-61 (b). Còpia, 3 febrer 1345. Pergamí, 633 × 470 mm. El document 

està escrit a la part inferior del pergamí, car la superior l’ocupa el document núm. 

606. Al verso: “V. ACB, perg. 4-70-61a”. Caplletra “H”: 18 mm. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 247-248, n. 530. BAUCELLS, El Garraf, p. 45. 

Ed.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. doc. XVII, p. 399-400. 

In a’ nomine Domini. Ego Guislibertus, gratia Dei sancte Sedis 

barchinonensis episcopus, cum omni congregacione a chanonicorum b’ 

mihi c’ subdita, donator sum tibi Mironi / 2 Geriberti et uxori tue Guilie 

et filio vestro Bernardo, qui clericus sit Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie, et alteri filio vestro, post mortem predicti Bernardi, / 3 qui 

similiter clericus sit Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Per hanc 

scripturam donacionis b nostre donamus vobis ipsum kastrum c-d’ 

vocitatum Ribas cum eius / 4 terminis et pertinenciis et adiacenciis 

eius. Advenerunt namque predicta omnia nostre 1 matri Ecclesie ob 

collacione d fidelium. Et sunt in chomitatu e-e’ / 5 barchinonense, in 

terminio f’ de Olerdula. Et habet terminum de oriente in termino 

kastri f-g’ Erapruniani sive Olivelle, de meridie usque in 2 me-/ 6 dium 

mare, de occiduo in Cubelles, de circio in ipsa 3 franchitate h’ de Olerdula. 

Quantum iste affrontaciones g includunt, sic donamus vobis 

/ 7 et filiis vestris, sicut supra dictum est: iam dicta omnia, ut ea omnia 

habeatis et possideatis in diebus vite vestre ad servicium h et fidelitatem 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie / 8 et nostri ipsius et successorum 

nostrorum; et post obitum vestrum et obiti predicti filii 

vestri Bernardi, qui clericus sit predicte sedis, aut alterius filii vestri 

post mor-/ 9 tem predicti Bernardi, qui similiter clericus sit predicte 

sedis nostre, iam dictum kastrum i-i’ Ribas cum suis terminis et 

pertinenciis et adiacenciis j eius / 10 libere et absque ullo vinculo 

revertantur ad ius et dominacionem k predicte nostre matris Ecclesie. 

Et interim, in vita mea ego Guislibertus / 11 episcopus retineo ad 

meum opus ipsum kastrum l-j’ vocitatum Cegias cum suis terminis, 

simul cum medietate de vineis qui supra dicto termino sunt de 

kastro m-k’ / 12 Ripas, que fuerunt de dominicatura Fulconis n-l’ levite. 

Et post obitum meum iam dicta omnia, que ad opus meum retineo


1053 

in supra dictis terminis, / 13 sint vestri et de filio vestro Bernardo, 

qui sit clericus predicte nostre Sedis, aut de altero filio vestro post 

mortem predicti Bernardi, qui similiter sit clericus / 14 predicte nostre 

Sedis. Et post obitum vestrum predicta dominicatura de castro vocitato 

Cigias, cum eius terminis et cum medietate predictarum vinearum 

/ 15 et cum omni augmento quod in his m’ omnibus factum fuerit, 

sit iuris et dominacionis o nostre Kanonice p-n’ et canonicorum delibere 

et absque ullo vinculo. Quod si ego / 16 donator aut aliquis homo 

utriusque sexus hoc disrumpere voluero aut voluerit, nil valead, o’ 

sed p’ componam aut componat vobis in vinculum centum / 17 uncias 

auri puri. Et insuper hoc manead q-q’ firmum omne per evum. 

Actum est hoc VIII kalendas decembris, anno XI regni Henrici r 

regis. 

/ 18 + Guislibertus, gratia Dei episcopus +, s+ Poncii levite, s+ 

Iohannis levite, / 19 s+ Ermemirus levitei et sacriste, s+ Dalmacius 

sacer, (s+ R) 4 s+ Remundus s levita, Ermemirus presbiter, / 20 s+ Miro 

presbiter, s+ Isarni levita, s+ Bernardus 5 /levite\, s+ Guitardus levita, 

s+ Gaucefredus sacer, / 21 s+ Raimundus levita, s+ Reimundus 

levite. 

/ 22 S+ 6 Arluvinus presbiter, qui hoc scripsit die et 7 anno quo 

supra. r’ 

1. Sota la s hi ha una l. 2. A sota es llegeix un. 3. Sota la s hi ha una 

f. 4. Signatura no desenvolupada. 5. Sota la n hi ha una a. 6. Text restituït 

seguint les còpies. 7. it die et llegible únicament a les còpies. 

LA. a. congregatione. b. donationis. c. castrum. d. collatione. 

e. comitatu. f. castri. g. affrontationes. h. servitium. i. castrum. 

j. adiacentiis. k. dominationem. l. castrum. m. castro. n. Fulchonis. 

o. dominationis. p. canonice. q. maneat. r. Henrrici. s. Reimundus. 

Perg. 4-70-61 (b). Precedit de Hoc est translatum sumptum fideliter a quodam 

instrumento in fine sui corroso cuius tenor talis est. b’. canonicorum. c’. michi. 

d’. castrum. e’. comitatu. f’. termino. g’. castri. h’. franquitate. 

i’. castrum. j’. castrum. k’. castro. l’. Fulchonis. m’. hiis. n’. canonice. 

o’. valeat. p’. set. q’. maneat. r’. Segueix Sig+num Amici de 

Solerio, notarii publici Barchinone, testis. Sig+num Simonis de Ruvira, auctoritate regia 

notarii publici Barchinone, testis. / Nos, Petrus Benedicti, licenciatus in decretis, 

officialis Barchinone, ut huic translato sicut suo originali ubilibet credatur et fides 

plenaria adhibeatur eidem, auctoritate officii quo fugimur, auctoritatem impendimus 

pariter et decretum / propria manu subscribentes. / Sig+num Iacobi de Monteveteri, 

auctoritate regia notarii publici Barchinone, qui hoc translatum sumptum fideliter ab 

originale suo et cum eodem de verbo ad verbum legitime comprobatum auctoritzatumque, 

/ ut supra patet, per dictum venerabilem officialem scripsit et clausit tercio nonas 

ffebroarii, anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo quarto. Constat 

auctoritate quod in dicto originali instrumento / ante dictionem Arluvinus erat quoddam 

signum quod erat corrosum, propter quod in presenti translato poni non potuit, et 

post dictionem scripisset, ante dictionem anno erat quedam cor-/rosura, sicque dictio 

in medio posita erat de ipso originali penitus separata.


[1041 novembre 24] 

608 

Mir Geribert fa jurament de fidelitat al bisbe Guislabert de Barcelona, 

pel castell de Ribes i per les fortaleses que hi ha dins dels seus 

termes. Tindrà el dit castell mentre visqui, després passarà al seu 

fill Bernat, clergue de la catedral, i quan aquest sigui mort passarà 

a qualsevol altre fill que es faci clergue de l’esmentada Seu. 

ACB, LA.IV, n. 373, f. 158d-159a. Rúbrica: “Sacramentale de eodem castro”. Inter 

columnas verso: “n. 373” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 5 línies. 



Ed.: CARRERAS, Lo Montjuích, ap. doc. XX, p. 413. 

Iuro ego Miro Geriberti ad te Guilabertum episcopum quod 

de ista hora in antea fidelis tibi ero de ipso castro Ribas et de eius 

terminis sive de ipsis forticiis qui in eius terminis sunt aut erunt. 

Et ego supra dictus Miro no’l te tolré, ne te’n tolré, ne’n a ti, neque 

ad Sanctam Crucem, neque ad Sanctam Eulaliam, nec ego, nec homo 

aut femina per nostrum consilium aut per nostrum ingenium. Et 

(s) 1 tale stabilimentum accipiam in vita mea. Quod post mortem 

/ a meam filius meus Bernardus, qui clericus erit Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie, aut alter filius meus post mortem predicti Bernardi, 

qui similiter clericus sit predicte sedis, non erit potestativus de ipso 

castro Ripas neque de forticiis qui in eius terminis sunt aut erunt, 

donec istam fidelitatem habeat iuratam tibi aut successoribus tuis. 

Si tamen in ipsis non remanserit, predicta omnia ego Miro Geriberti 

2 predictus sí la tenré e la atendré per Deum et per ista IIII or 

euuangelia. 

1. Expuntuat. 2. Abreviatura supèrflua. 

609 


Presabia amb els seus fills i filles donen a la Canònica de la Santa 

Creu de Barcelona mitja mujada de vinya per manament d’Amalric, 

que conservaran mentre visquin. 

ACB, perg. 1-2-1301. Original. Pergamí, 202 × 196 mm. Al verso: “Terracia”; 

“Scripta” (S. XIII-XIV); “Num... 1169” (s. XVII); “Mitja escala, arm. 3, n. 1301” 

(Caresmar); “Antiquit. III. 364” (Mas); “1041” (F/B). Caplletra ornamentada: 

22 mm.


1055 

ACB, LA.III, n. 364, f. 140b-c. Rúbrica: “Amalricus dimisit sedi semodiatam vinee 

apud vilarzellum, in Terracia”. Inter columnas recto. “N. 364” (Caresmar). 


In nomine Domini. Ego Presabia femina et filios vel filias meas 

Ermesenna femina et Olibane / 2 et Ermengardaa femina et Bernardus 

etb Iohan et Guizenelle et Guizenelle1-c / 3 et Sonegille donatores 

summus Deo et Sancta Eulalia ad ipsa Kannonikad qui est / 4 infra 

muros Barquinona, e cuius requiescit in domum Sancte 

Crucis, et ad eius servien-/ 5tes kannocis. f Manifestum est enim quia 

mandavit nobis condam Amalrigo, quando / 6 ad obitum suum venit, 

ut ad iam dicta Kannonikag vel eius kannonicish Sancta Eulalia / 7 

kartai donacionisj fecissemus, sicuti et facimus. Donamus namque 

ibi semodiata I / 8 de vinea cum terra, ubi ipsa vinea est fundata, 

franchum nostrum proprium. Que nobis advenit / 9 per iam dicta voce 

sive per ienitoresk supra scripto condam Amalrichol et per omnesque 

voces. / 10 Et est ipsa vinea in chomitatom Barquinona, n infra termine 

Terracia, in locum vo-/ 11citatum Vilarzel[l]o. Et afrontado ipsa vinea 

de circi in vinea de Boveto, de orientis in / 12 vinea de Gotmat, de 

meridie in vinea de Donnucius, de occiduo in terra et vinea de Ste- 

/ 13fanus. p Quantum infra istas quattuor afrontacionesq includunt et 

istis terminis ambiunt, sic / 14 donamus: ibi ipsa semodiata I de vinea 

supra nominata in conventum udr in diebus vite mee / 15 de me 

Presabia femina vel proles meos teneamus et possideamus omnibus 

diebus vite nostre et donare facia-/ 16mus ipsa quinta parte de ipsa 

vindemia ad ipsa Kannonika, s et post obitum nostrum remaneadt ad 

/ 17 ipsa kannonikau ad propria per iam dicta voce. Est manifestum. 

Et de nostrev iure in eorum tradimus / 18 dominio et potestatem, ad 

faciendum quod voluerint, simul cum exiis et regresiis illorum. Quod 

si nos do-/ 19natores aut ullusque omow utriusque sexus qui contra 

ac ista kartax donacioney pro inrum-/ 20pendum venerint aut nos 

venerimus, non hoc valeant aut valeamus vindikare, z setaa com-/ 21 

ponant aut componamus ipsaab semodiata I cum terra de vinea supra 

nominata ad ipsa kanno-/ 22nikaac cum sua inmelioracione. ad Et qui 

oc vulae disrumpere iram Dei incurrat et cum Iudamaf prodi-/ 23tore partipacionemag accipiat et anacemaah sid. ai 

Actum est oc II kalendas decembris, anno / 24 XI regni Enrici 

regis. 

S+num Presabia femina, si+num Ermesenna femina, s+num 

Olibane, / 25 s+num Ermengarda femina, s+num Bernardus, s+num 

Iohan, s+num Guizenille femina, / 26 s+num \Guifredi/, s+num


Sonegille, nos qui ista karta aj donacione ak fecimus et firmare / 27 

rogavimus. 

S+num Baio Ballomar. S+num Poncius Suniarius. S+num 

Bove-/tus Costantinus\. / 28 S+ Guadamirus levita scripsi et die et anno 

quod supra. 

1. En comptes de Guizenelle, repetit, hi hauria de dir Guifredi tal i com apareix 

a les signatures. 

LA. a. Ermenguarda. b. Segueix o expuntuada. c. Guizenelli. d. canonica. 

e. Barchinona. f. canonicis. g. canonica. h. canonicis. 

i. carta. j. donationis. k. genitores. l. Amalrico. m. comitatu. 

n. Barchinone. o. affrontad. p. Stephanus. q. affrontationes. 

r. ut. s. canonica. t. remaneat. u. canonica. v. nostro. w. homo. 

x. carta. y. donatione. z. vindicare. aa. sed. ab. ipsa 

suprimit. ac. canonica. ad. inmelioratione. ae. vult. af. Iuda. 

ag. participationem. ah. anathema. ai. sit. aj. sid. ak. donatione. 

610 


El bisbe Guislabert convé amb Onofre i la seva muller Adelaida que 

aquests puguin servir-se de l’aigua que del Besòs va als molins 

de Sant Adrià i que el bisbe podrà fer passar l’aigua per un alou 

d’aquests. 

ACB, LA.IV, n. 58, f. 18c-d. Rúbrica: “Onefredus concessit dedit Sedi quod per 

suum alodium transeatur aquam Bisocii ad molina Sancti Adriani”; “molinis Sancti 

Adriani San Adria”. Exterior verso: “n. 58” (Caresmar). Caplletra “H” ornamentada 

A: 15 línies. 


Hec est convenientia que facta est inter Gilabertum episcopum 

et Honefredum et uxor eius Adalaidem hoc modo et ordine: a 

predictus Honefredus et uxor eius habeant licentiam aprehendere 

ipsam aquam de Besotio que vadit ad ipsos molinos Sancti Adriani 

/ d (et facere quequid velint in tali conventu ut ad ipsos molinos 

Sancti Adriani) 1 et facere quiquid velint in tali conventu: ut ad 

ipsos molinos de Sancti Adriani non noceat aliquid neque impediat, 

et quod Onofredus predictus et uxor eius dent unum operarium 

ad restaurandum ipsam resclosam, quoquot vicibus necesse fuerit, 

et quod predictus Gilabertus episcopus et successores eius habeant 

licentiam mittere ipsa aqua de Bosotio ad ipsos molinos 

Sancti Adriani per ipsum alodium predicti Onofredi et uxori eius, 

ununcumque opus fuerit. Verumtamen si Gilabertus, predictus epis-


1057 

copus, aut successores eius aute Seniofredus aut uxor eius aut eredes 

eius aut ipsi aut ipse qui alodium predicti Onofredri et uxoris eius 

abuerint aut abuerit, per quecumque modum de oc quod supra 

dictum est, se abstraxerit aut abstraxerint, nil valeat, sed componam 

aut componant in vinculum ari uncias VI. Et insuper hoc maneat 

firmum omne per evuum. 

Actum est hoc VI idus decembris anno XI 2 regis Henrici 

regis. 

S+Honofredum, s+ Adalaudem, nos qui ista convenientia fieri 

iussimus et firmavimus et testes firmati rogavimus. 

S+ Mironi. 

s+ Arluvinus presbiter, qui hoc scripsit cum litteris condempnatis 

in IIII lineas die et anno quod supra. 

1. et facere quequid ... Adriani repetit. 2. VI ... XI, escrit al marge. 

611 


Convinença feta entre la vescomtessa Guisla i els canonges de la 

Santa Creu i Santa Eulàlia de la seu de Barcelona, segons la 

qual la primera tindrà en feu les esglésies de Santa Maria de 

Llinars, Sant Joan de Sanata, Sant Sadurní de Collsabadell i 

Santa Maria de Vulpelleres, a canvi del pagament anual d’un 

modi de forment segons la mesura del mercat de Granollers, 

per Tots Sants. 

ACB, LA.III, n. 132, f. 146d-147a. Rúbrica: “Convenientiam inter Guiliam et sedem 

super IIII or ecclesiis”. Inter columnas verso: “n. 132” (Caresmar). Interior recto: 

“No de mercato de Granoylers” (S. XVIII). Inter columnas recto: “Anno Domini 1070 

si annus est verus computatus, nam Henricus dicitur mortuus anno Domini 1060, 

et ideo videatur scriptum est XXX per 3 X et transcrivi censari 4 X, ideo est anno 

Domini 1060” (S. XVIII). Caplletra “H” ornamentada, tipus A: 5 línies. 


Hec est convenientia que facta est inter Guiliam vicecomitissam 

et canonicos Sancte Crucis / a Sancteque Eulalie. Convenit namque 

Guilia predicta et filii sui, quos habuit de Fulcho vicecomite, dare 

per unumquemque annum ad festivitatem Omnium Sanctorum ad 

predicta canonicam Sancte Crucis modium unum frumenti boni ad 

mensuram legitimam de ipso mercato de Granullariis. Et erit datum 

ipsum frumentum ad Sanctam Mariam de Linars et ad Sancta Maria 

de Laurona hoc modo et ordine: ut Guilia predicta et filii sui predicti


habeant ipsas ecclesias IIIIor Sancte Marie de Linars et Sancti 

Iohannis de Senata et Sancti Saturnini de Sabadel et Sancte Marie 

de Volpeleres, et ipsum fevum quod Eriballus episcopus ibi tenebat, 

exceptus ipsum mansum de Ramio et exceptus ipsum alodium pertinet 

ad predictum mansum aut quod de ipso manso fuit aut esse 

debet. Et hoc habeant quamdiu dederint predictum frumentum. 

Verumptamen, si Guilia predicta aut filii sui predicti non dederint 

predictum frumentum ad iam dictam Canonicam, sicut supra dictum 

est, et ad predictum terminum et in predictis locis et ad predictam 

mensuram per unumquemque annum, predicte IIIIor ecclesie 

cum eorum pertinenciis sint delibere et absque vinculo et predictum 

fevum et quiete iuris et dominationis predicte canonice et 

canonicorum sine ullo impedimento. 

Actum est hoc III idus decembris, anno XI regni Henrici regis. 

+ Guilibert, gratia Dei episcopus +. S+ Ermemirus, levita et 

sacriscrini. + Petrus, levita et caputscole. S+ Guilie vicecomitisse. 

S+ Umberti Odonis. S+ Guilelmi Mironis. Bernardus +. S+ Geralli 

Trasveri. S+ Mironis Guilelmi. 

S+ Reimundi, levite et censoris, qui hoc scripsit cum litteris 

super positis et fusis in variis locis et die et anno quo supra 

sss. 

612 


Bonhom i Joan, marmessors de la difunta Blancúcia, per satisfer els 

deutes d’aquesta venen a Mir dues peces de terra situades al 

comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere de 

Reixac, pel preu de 4 mancusos de moneda de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 669, f. 214a-b. Rúbrica: no n’hi ha. Interior recto: “CLII” (S. XIII- 

XIV); “n. 669” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Bonusomo et ego Iohannes / b elemosinarii 

de condam femina nomine Blanchutia vinditores sumus tibi 

Miro, emptore. Per hanc scriptura vinditionis nostre vendimus tibi 

petias II de terra. Et est ipsa terra in comitatu Barchinona, in Vallense, 

in parrochia Sancti Petri de Rexag. Advenit nobis predicta 

terra per iudicium, quod obligatum abemus infra metas temporum


1059 

asseriem conditionis editum ordinante iudice. Affrontat namque 

ipsa terra, qui est in ipso monte, a parte orientis in ipsa via, de 

meridie in ipsa vinea de Sendret, de occiduo in terra de Sendret 

supra dicto, de circii in strata publica. Et alia terra affrontat a parte 

orientis in strata publica, de meridie in terra de me emptore, de 

occiduo in terra de Odino vel suos eres, de circi in strata publica. 

Quantum istas affrontaciones includunt, sic vindimus tibi: predictas 

terras per iussionem de supra dicta Blanchucia, eo quod illa iussit 

nobis in sua egritudine, unde obiit, ut ipsas terras vendissemus et 

de ipso precio suos debitos solvissemus, sicuti et fecimus, et 

recepimus in precium predicta terre manchusus IIII monete 

Barchinone. Et qui hoc tibi disrumpere voluerit, non hoc valeat 

vindicare, set componat aut nos componamus tibi predictas terras 

in duplo cum omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista 

vinditione firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc idus decembris, anno XI regni Henrici regis. 

Si+num Bonusomo, si+num Iohannes, nas1 ista vinditione fecimus 


Si+num Guilelmus. Si+num Riguallo. Si+num Ermengaudus. 

S+ Bonifilii presbiter, qui hec scripsit cum litteras fusas in linea 

IIII ubi dicit “et fecimus”, die et anno quod supra. 

1. Per nos. 

613 


El sacerdot Odesind i Adelaida donen a Bernat Guillem i a la seva 

muller Guisla unes cases, unes corts i una terra amb vinyes i 

arbres, situades al comtat de Barcelona, al terme de Montjuïc, 

al lloc que anomenen Fontedocua. 

ACB, LA.I, n. 463, f. 176b-c. Rúbrica: “Carta quod Audeindus presbiter dedit 

Bernardo Guilelmi domos, curtes, vineas et cetera in apenditio Montis Iudaici, 

ad Fontem Docua”. Inter columnas recto: “n. 463” (Caresmar). Exterior verso: “Anno 

Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 12 línies. 


In nomine Domini. Ego Audeindus sacer et Adaled, nos simul 

in unum, donatores sumus vobis Bernardi Guilelmi et uxor sua Gilla. 

Manifestum est enim quia donamus vobis casas et curtes et terra 

simul cum ipsas vineas et arbores qui ibidem sunt, totum ab in-


tegrum. Et est 1 hec omnia in comitatu Barchinona, in depend(i)\en/ 

tio 2 de Monte Iudaico, in locum que vocant Fonte Docua. Advenit 

nobis ad me Audeindus per meam comparationem et ad me Adalet 

per viro meo Audesindo. Affrontat hec omnia de parte circi in terra 

qui fuit de Poncio clerico, qui fuit condam, de aquilonis in terra 

de Segfret, de meridie in terra herema, de occiduo in terra de Bonifilio 

Iohanni et in ipso torrente. Quantum infra istas affrontaciones 

includunt, sic donamus vobis: totum ab integre, cum exiis et regressiis 

earum, ad vestrum proprium; qui in tale capcione non liceat 

vobis vindere nec alienare, nisi ad nos donatores aut posteritas 

nostra, si illis volunt emere; et si illis nolunt / c emere, fiat vobis 

licitum in cuiuscumque personis vendere aut alienare, sicut boni 

homines adpreciaverint. Et de nostro iure in vestro tradimus dominio 

et potestate ad vestrum plenissimum proprium. Et in antea ista 

donatione firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista donatione IX decimo kalendas ianuarii, anno XI 

regni Henrici regis. 

S+ Audesindus sacer, s+m Adaled, nos simul in unum qui ista 

donatione fecimus et firmavimus firmarique rogavimus. 

S+ Poncii levite. S+ Sendredus levita. S+ Guilelmi presbiter. 

S+ Bernardi levite, qui hoc scriptum litteras super positas in 

linea VI et septima et VIII, et sss die et anno quod supra. 

1. Sota la e hi ha una h. 2. i anul·lada amb una e interlineada. 

614 

1042 gener [2] 

Adelaida, filla de la difunta Senegonda, ven a Miró Goltred una terra, 

situada al comtat de Barcelona, al terme de Sant Pere de Reixac, 

pel preu de 7 mancusos en moneda d’Enees. 

ACB, LA.II, n. 540, f. 183d. Rúbrica: “Carta quod Adalaidis vendidit Goltredo 

alodium in Rexag”. Inter columnas verso: “n. 540” (Caresmar); “Anno Domini 1041” 

(S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 16 línies. 


Datació: pel que fa al dia del mes, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In Christi nomine. Ego Adalaidis, filiam de condam Senegundis 

femine, venditrix sum tibi Mironi Gultredi, emptori. Per hanc 

scripturam venditionis mee vendo tibi terra mea. Quod abeo in 

comitatu barchinonensi, in terminio Sancti Petri de Rexag. Advenit


1061 

mihi per comparatione sive per omnesque voces. Affrontant namque 

predicta terra de parte circio in terra de me emptore vel meos eres, 

de aquilonis in terra de Primi, de meridie in littore Bisaucio, de 

occiduo in terra de Sancta Maria. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendo tibi: iam dicta terra ab integre, cum exiis vel 

regressiis earum, in propter precium mancusos VII monete Enee. 

Quod tu emptori precium mihi dedisti et ad presens manibus meis 

recepi. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi vendo, 

de meo iure in tuo trado dominium et potestatem, ab omni integritatem, 

ad tuum plenissimum propium, faciendi quecumque 

volueris. Quod si ego vinditrix aut aliquis homo utriusque sexus qui 

contra hanc venditionem venero aut venerit ad inrumpendum, nil 

valeat, sed componat aut componam tibi predicta omnia in duplum 

cum omni sua inmelioratione. Et insuper hoc maneat firmum omne 

per evum. 

Actum est hoc VI nonas ianuarii, anno XI regni Henrici regis. 

S+m Adaleidis femina, qui ista venditione fieri iussi et firmavi 


Guilelmus monachus sss. Blanihet (?) presbiter sss. 

S+ Arluvinus presbiter, qui hec scripsit die et anno quod 

supra. 

615 

1042 gener 31 

Vives Sunyer ven a Vives Floresind i a la seva muller Igol mitja mujada 

de vinya amb la terra on és, situada al comtat de Barcelona, a 

la parròquia de Sant Pere de Reixac, al lloc anomenat sota la 

Calçada, a canvi d’1 mancús, una ovella i un anyell. 

ACB, LA.II, n. 587, f. 194d-195a. Rúbrica: “Emit Vives I quarteratam vinee subtus 

Calciatam \in Rexag/”. Inter columnas verso: “n. 587” (Caresmar). Interior verso: 

“LXX” (S. XIII-XIV). Inter columnas recto: “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Vives Suniarii venditor sum tibi 

\Vives/ Floresindo et uxor sua Igul femina, emptores. Per hanc 

scriptura venditionis mee vindo vobis semodiata I de vinea cum ipsa 

terra ubi est fundata, mea propria. Quod abeo in comitatu 

Barchinona, in parrochia Sancti Petri de Rexag, in locum vocitatum


subtus ipsa Calciata. Qui mihi advenit de ienitores mei sive per 

comparatione aut per ullasque voces. Et affrontat ipsa vinea a parte 

orientis in vinea de Petro Vives, de meridie in vinea de Mir Goltred, 

de occiduo in ipsa Calciada, de circii in vinea de Mir Goltred. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vindo vobis: semodiata 

I de vinea ab integre, cum exiis et regressiis eius, in propter precium 

mancusum unum et ove I cum uno agno. Quod vos emptores mihi 

dedistis. Et est manifestum. Quem vero predicta vinea, que ego vobis 

vindo, de meo iure in vestrum 1 trado dominio et potestatem a 

vestrum ple-nissimum proprium. Quod si ego venditore aut ullusque 

homo qui contra hanc ista vinditione venerit pro inrumpendum aut 

ego ve-nero, componat aut componam vobis ipsa vinea in duplo cum 

sua immelioratione. Et in antea ista vin-/ a ditio firma permaneat 


Facta carta II kalendas februarii, anno XI regni Henricis 

rege. 

S+num Vives Suniarii, qui ista venditione feci et firmavi et 


Sig+num Petro. Sig+num Suniarii. Sig+num Bonifilii. S+ 

Guilielmus subdiachonus. 

S+ Bonifilii presbiteri, qui hec scripsit die et anno quod 

supra. 

1. Sota la m hi ha una o. 

616 

1042 febrer 1 

Marquet i la seva muller Ermetruit venen a Vives una quarterada de 

vinya situada al comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Pere de Reixac, al lloc anomenat la Calçada, a canvi de tres 

aimines d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 586, f. 194c-d. Rúbrica: “Marchet vendidit Vives I quarteratam vinee 

apud calciatam, in Rex”. Exterior verso: “[L]XVIIII” (S. XIII-XIV); “n. 586” 

(Caresmar); “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 7 

línies. 


In nomine Domini. Ego Marchet et uxori mea Ermetruit femina 

vinditores sumus tibi Vives, emptore. Per hanc scriptura vinditionis 

nostre vindimus tibi quarterada I de vinea apud ipsa terra ubi est


1063 

fundata, hec omnia nostrum proprium. Qui mihi advenit ad me 

Marchet per vocem uxori mea et ad me mulier per vocem ienitrice 

mea vel per quacumque voces. Et est in comitatu barchinonense, 

in parrochia Sancti Petri de Rexac, in locum vocitatum ad ipsa 

Calzada. Affrontat de oriente in vinea de Petro Vives, de meridie 

in vinea de Mirone Goltred, de occiduo in strata publica, de circii 

in vinea de Mirone Goltred. Quantum in istas affrontationes 

includunt, sic vindimus tibi: ipsa supra scripta vinea ab integre, cum 

exiis et regressiis suis, in precium eminas III de ordeo. Et est 

manifestum. Et de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate 

ad omnia quod volueris facere. Quod si nos venditores aut ullusque 

homo qui contra ista venditione venerit pro inrumpendum, non hoc 

valeat vendicare, sed / d componat aut componamus tibi ipsa hec, 

quod superius resonat, in duplo cum omnem suam inmelioratione. 

Et in antea ista venditione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista venditione die kalendas februarii, anno XI regni 


Si+num Marchet, si+num Ermetruite femina, nos qui ista 

venditione fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

Si+num Bonucii. Si+num Iocefredi. Si+num Iohannes, cognomento 

Unufredus. (Sig.) 1 Si+num Domenicho. Si+num alio Ioan, 

vocitato Olibani. 

S+ Olibani presbiter, qui hec scripsit sss die et anno quod supra 

cum litteras supra positas in verso VII. 

1. Sembla sobrer. 

617 

1042 febrer 3 

Bernat Guillem i la seva muller Guisla venen a Ramon Sunifred un 

alou, consistent en cases, terres, vinyes i arbres de diverses 

classes, situat prop de la ciutat de Barcelona, al lloc que 

anomenen Montjuïc, a Fonte Docua, pel preu de quatre unces 

i mitja d’or. 

ACB, LA.I, n. 459, f. 174c-d. Rúbrica: “Item venditio de predicto manso et honore 

et multis aliis in Monte Iudaico, ad Fonte docua”. Exterior verso: “n. 459” 

(Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus E: 8 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 252-253, n. 541.


In nomine Domini. Ego Bernardus Guilelmi et uxori mee 

nomine Gilia vinditores sumus tibi Remundo Seniofredi, emptori. 

Per hanc scripturam vinditionis nostre vindimus nos tibi alaudem 

nostrum proprium, id sunt, casas cum solos et superpositos et cum 

ipsos ostios et terris et vineis et arboribus varii generis, qui sunt 

iuxta ipsas domos, et cum pertinenciis et adiacenciis eius et cubo 

I et tonna I. Sunt namque hec omnia prope ipsa civitate de Barchinona, 

in locum qui vocitant 1 Monte Iudaico, ad Fonte Docua. 

Et advenit ad me Bernardus predicta omnia per vocem uxoris mee, 

/ d et ad me Guilia per cartam donationis quod mihi fecit pater meus 

nomine Odesindus simul cum matre mea sive per ullasque voces. 

Predicta namque omnia affrontat de parte orientis in terra de Secfret, 

de meridie in terra erema, de occiduo in ipso torrent sive in terra 

de Bonifilio Iohanni et de sua matre, de circio in terra qui fuit de 

Poncio. Quantum iste affrontationes includunt, sic vindimus nos 

tibi: predicta omnia supra nominata ab integrum, cum exitibus et 

regressibus eius, in propter precium uncias IIII or et media auri 

optimi. Et nichil de ipso precio apud te emptore remansit. Et est 

manifestum. Supra dicta namque hec omnia de nostro iure in 

tuum tradimus dominium et potestatem, ad tuum plenissimum 

proprium, ut facias exinde quocumque volueris. Quod si nos vinditores 

aut aliquis homo utriusque sexus hanc vinditionem disrumpere 

voluerimus aut voluerint, ad nichilum illis proficiant, sed 

componamus aut componant tibi predicta omnia in duplo cum 

sua inmelioratione. Et insuper hoc maneat firmum omne per 

evum. 

Actum est hoc III nonas februarii, anno XI regni Henrici 

regis. 

S+ Bernardi, s+ Guilie, nos qui ista vinditione fecimus et 

firmavimus et testibus firmari rogavimus. 

S+ Gerovardi Guilelmi, s+ Dacberti, s+ Berengarii Guilelmi, s+ 

Gitardi, s+ Esteva, s+ Guilaberti, s+ Audesus sacer, s+ Adaledis, nos 

qui ista vindicione auctorizamus et firmamus et testibus firmari 

rogavimus et nostras voces predicto Remundo dimittimus. 

S+ Stephanus levita. 

S+ Remundi Seniofredi et levite, qui hoc scripsit cum litteras 

supra positas in verso III et in IIII et cum die et anno quo 

supra. 

1. Sota la v, abreviatura de per.

1042 febrer 9 


618 

1065 

Bernat, fill del difunt Guillem, i la seva muller Guisla, filla del sacerdot 

Odesind, venen a Ramon Sunifred, levita, un alou consistent en 

cases amb corts, terres i vinyes amb arbres de diverses classes, 

que havia estat d’Odesind, situat al territori de Barcelona, prop 

de la ciutat, a la pertinença de Montjuïc, vora la font anomenada 

Fonte Docua, que Bernat té per la seva muller i aquesta per 

donació que li feren els seus pares, pel preu de 4 unces i mitja 

de mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-1508. Original. Pergamí, 195 × 362 mm. Al verso: “In Monte 

Iudaico, ad Fontem Doca” (S. XI); “CCCCXIX” (S. XIII-XIV); “Num... 1029” (S. XVII); 

“Mitja Escala, Armari 3, n. 1508” (Caresmar); “Antiquit. I 458” (Mas); “1042” 

(F-B). 

ACB, LA.I, n. 458, f. 174b-c. Rúbrica: “Carta de manso et honore que dicunt Docua, 

in apenditio Montis Iudaici”. Inter columnas recto: “n. 458” (Caresmar). Exterior 

verso: “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra “I”: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus, prolis Guilielmi a condam, 

et uxori\s/ mee, nomine Guilia, femina, filia Odisindis sacer, nos 

simul in unum, venditores sumus / 2 tibi Remundo Seniofredi et 

levite emptori. Per hanc scripturam vindicionis b nostre vindimus 

tibi alaudem nostrum proprium, id sunt, casas cum curtes, / 3 cum 

solos et superpositos, parietis, gudtis c et stillicinios, ostios et 

ianuas, terris et vineis cum arboribus variis generis; hec omnia 

cultum et eremum, d pronum / 4 et planum, et lapidibus et torrentibus, 

simul cum tunna I et cubo I et cubello 1 I; omnia et in 

omnibus, quiquid dici vel nominari potest, quod pertinead e ad dictionem 

/ 5 predictas domos, et cum illorum pertinenciis et adiacenciis 

eorum. Que omnia fuerunt Audesindi sacer. Sunt namque 

hec omnia in territorio barchi-/ 6 nonensi, prope ipsa civitate 

predicta, in apendicio de Monte Iudaico, prope ipsa fonte que 

vocant Fonte Docua. Et advenerunt mihi Bernardo predicto / 7 supra 

scripta omnia per vocem uxoris mee, et ad me Guilia per cartam 

donacionis f que mihi fecit pater meus et mater mea vel 

per ullasque voces. Affrontad g namque / 8 predicta omnia de parte 

orientis in terra de Secfredi, de meridie in via qui pergit ad Sanctum 

Iulianum sive in terra qui fuit de Iohanni levite qui est condam, 

/ 9 de occiduo in terra de Bonefilius 2-h Iohanni vel in medium i 

torrentis, de parte vero circio in terra qui fuit de Poncio clerico


qui est condam. Iam dicta / 10 quoque omnia, sicut superius inserta 

videntur, cum omnibus eorum afrontacionibus j sive cum eorum 

pertinenciis, que pertinent ad predictas domos, / 11 vendimus tibi 

propter precium uncias IIII or et media mancusos auri optimi, quos 

tu nobis dedisti et nihil de ipso precio aput k te emptore remansit. 

Est / 12 manifestum. Supra dicta namque hec omnia, sicut superius 

resonant, de nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem, 

ad tuum plenissimum proprium, / 13 ut facias exinde quocunque l 

volueris. Quod si nos venditores aut aliquis homo utriusque sexus 

hanc vindicionem m disrumpere voluerimus aud volue-/ 14 rint, ad 

nihilum n illis proficiant, sed componamus aut componant tibi 

predicta omnia in duplo cum sua 3 melioracione. o Et insuper hoc 

manead p / 15 firmum omne per evum. 

Actum est hoc V idus februarii, anno XI regni Henrici regis. 

S+ Bernardus Guilielmi, s+ Guilie femine, nos / 16 qui hanc 

vindicionem q fieri iussimus et firmavimus et testibus firmari 

rogavimus. 

S+ Dagberti. S+ Guitardi. S+ Stephani. / 17 S+ Guisliberti. 

/ 18 S+ Adaledis femina, uxori Audesindi sacer, nos qui ista 

vendicione auctorizamus et firmamus et testibus / 19 firmare rogavimus 

et nostras voces quas habemus in supra dicto alaudio a predicto 

Reimundo dimittimus. 

/ 20 S+ Arluvinus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quo 

supra. 

1. Sota la c hi ha una o. 2. Sota la e hi ha una i. 3. Segueix una m, 

expuntuada. 

LA. a. Guilelmi. b. vinditionis. c. gutis. d. heremum. e. pertineat. 

f. donationis. g. affrontat. h. Bonifilius. i. medio. j. afrontationibus. 

k. apud. l. quodcumque. m. vinditionem. n. nichilum. o. melioratione. 

p. maneat. q. vinditionem. 

619 


Els germans Amat i Guisalmar venen al prevere Geribert una petita 

peça de terra situada al territori de Barcelona, al terme 

de Vilapicina, a la parròquia de Sant Andreu, pel preu d’1 

mancús d’or i la meitat de l’esplet de l’any anterior d’aquesta 

peça.


1067 

ACB, perg. 1-4-126. Original. Pergamí, 106 × 307 mm. Al verso: “Vendicio Amatus 

et Guisalmar ad Geribert” (S. XI); “Venda de terras a Vilapissina”; “Nil pro 

Capitulo” (S. XVII); “D.C(b). 126, Cap. 2”; “1042” (Mas). Caplletra “I” que ocupa 

5 ratlles. 

In nomine Domini. Ego Amatus et Guisalmarus, uterque fratres, 

nos simul in unum, venditores sumus tibi Geribertus presbiter, 

emptori. Per hanc scripturam vend[icion]is nostre / 2 vendimus tibi 

peciola I de terra. Que est hec omnia in territorio barchinonense, 

in terminio de Vilapecina, in parrochia Sancti Andree. Que affrontat 

u[n]i[ve]rsa omnia / 3 de parte circi in terra de te emptore, de 

aquilonis in terra de Guadallo, de meridie in terra de te emptore, 

de occiduo in terra de Bonadonna femina. Advenit nobis hec omnia 

per cartam / 4 inpignoracionis quod nobis fecit nobis Stefanus 

et uxor sua Guisla per mancuso I ceptino et sestercio I de froment 

et quartera I de hordeo. Hec omnia eis prestavimus et illis nobis 

/ 5 retdere debuerant ad placitum constitutum et minime fecerunt. 

Et nos amonuimus eos plures vices ut retdidissent nobis istum 

debitum, et expectavimus eos ultra placi-/ 6 tum constutum anno 

VII et amplius et nichil nobis profuit. Idcirco consistente subterius 

roborate iudice [espai en blanc: ±27] et honestis viris, id 

sunt, Ansu-/ 7 vallus sacer et Bonucius Iagint et Cherucio de Romaned 

et Suniefredus Floridio, sic vendimus tibi prenota\ta/ omnia cum 

omnia pretaxata quantum per scriptas afrontacio-/ 8 nes includunt, 

simul cum exios et regressios earum, totum ab integrum, in aderato 

et definito precio mancuso I de auro et medietate de ipsa espleta 

de laboracione qui ibi est / 9 de isto anno qui iam preterit. Quod 

tu emptor precium nobis dedisti et nos vinditores manibus nostris 

recepimus. Et nichil de ipso precio aput te emptore non remansit. 

Est mani-/ 10 festum. Quem vero predicta omnia, que tibi vendimus, 

de nostro iure in tuo tradimus dominium et potestatem, ab omni 

integritate, ut quiquid exinde facere vel iudicare / 11 volueris, liberam 


earum, a tuum plenissimum proprium. Quod si nos vinditores aut 

ullusque omo utriusque / 12 sexus qui contra hanc venditionem ad 

inrumpendum veniat, non hoc valeat vindicare, sed componat aut 

nos componamus tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam 

/ 13 inmelioracionem. Et in antea ista vendicio firma permaneat 


Facta vendicione idus februarii, anno XI regni Henrici regi. 

S+ Amatus, / 14 s+ Guisalmarus, nos qui ista vendicio fieri iussimus 

et firmamus et testes firmare rogavimus.


S+ Bonucius Iagint. S+ Cherucio de Romaned. / 15 *S+ Remon*. 

S+ Suniefredus Floridio. *S+ Guilelmus*. *S+ Ermengaudus*. / 16 *S+ 

Ansovallus presbiter*. 

/ 17 S+ Gerbertus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno 

quod supra. 


620 

Ervigi ven al seu germà Geribert, sacerdot, un terç de la terra que hi 

ha sota el camí de Campbò, situada al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Andreu, al terme de Vilapicina, pel preu 

de 6 diners. 

ACB, LA.II, n. 253, f. 85d. Rúbrica: “Eroigius vendidit Giriberto presbitero terciam 

partem de ipsis terris apud Campum bonum, in Villapiscina”. Inter columnas verso: 

“n. 253” (Caresmar); “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Eroigio vinditor sum vobis Geribertus 

sacer, fratri meo, emptore. Per hac scriptura vinditionis mee vindo 

tibi (petia) 1 tercia parte de ipsa terra qui est subtus ipsa strada de 

Campobono. Que est hec omnia in territorio barchinonense, in 

parrochia Sancti Andree, in termine de Villapiscina. Advenit mihi 

hec omnia per genitores mei sive per omnesque voces. Affrontat hec 

omnia de parte circi in ipso torrente qui currit per imbrem, de aquilonis 

in ipso aragal, de meridie in ipsa strada qui pergit ad Barchinona, 

de occiduo similiter vel in torrente iam dicto. Quantum 

istas III affrontationes includunt, sic vindo tibi: iam dicta omnia, 

in propter precium denarios VI in rem valentem. Et nichil de ipso 

precio apud me emptores non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que tibi vindo, iure tuo trado dominio et potestate, 

ab omni integritate, cum exios et regressios suos, ad tuum 

proprium. Quod si ego vinditor aut ullusque homo qui contra ista 

vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed 

componat aut ego componam tibi iam dicta omnia in duplo cum 

suam inmeliorationem. Et in antea ista vinditione firma permaneat 


Facta vindicione VI kalendas marcii, anno XI regni Henrici 

regi.


1069 

S+m Eroigio, qui ista vindicione feci et firmavi et testibus 


S+m Suniario. S+m Maier. S+ Ermengaudus levita. 

S+ Geribertus sacer, qui hoc scripsi et die et anno quo supra. 

1. Expuntuat. 

621 

1042 març 6 

Ermetruda i la seva filla Bonadona venen a Geribert, prevere, una peça 

de terra situada al comtat de Barcelona, al paratge de Sant Andreu 

del terme de Ventosa, que tenen pel seu difunt marit i pels 

seus pares, pel preu de 7 denaris. 

ACB, perg. 1-4-330. Original. Pergamí, 132 × 204 mm. Al verso: “vendice Ermetruit 

ad Geribert” (S. XI); “Nil pro Cap titulo” (S. XVII). 

In nomine Domini. Ego Ermetruit femina et filia mea Bonadona 

femina vinditrices summus tibi Geribertus presbiter, emptore. 

/ 2 Per hanc scriptura venditionis nostre vindimus tibi petiola I de 

terra. Quod habemus in comitatu Barchinona in paracia / 3 Sancti 

Andree in termineo de ipsa Ventosa. Advenit ad me Ermetruit per 

viro meo, qui fuit condam et ad me Bona-/ 4 dona per ienitores meos. 

Afrontat de parte circio et de aquilonis in strata qui pergit ad Barchinona, 

de meri-/ 5 die in terra Sancti Mikaelis, de occiduo in terra 

de Froigio. Quantum istas quatuor afrontaciones includut, / 6 sic 

vindimus tibi: prefata omnia, totum ab integre, in aderato et definito 

pretio denarios VII in rem valentem. / 7 Et nihil de ipso pretio aput 

te emptore non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que tibi vindi-/ 8 mus, iure tuo tradimus dominio et potestatem, 

ab omni integritate, cum exios et regressios earum, ad tuum 

proprium. / 9 Quod si nos vinditrices aut ullusque homo qui contra 

ista vinditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat / 10 vindicare, 

set componat aut nos componamus tibi iam dicta omnia in 

duplo cum suam inmeliorationem. / 11 Et in antea ista vinditione 


Actum est hoc II nonas marcii, / 12 anno XI regni Henrici regi. 

S+m Ermetruit femina, s+m Bonadona femina, nos simul / 13 

in unum, qui ista vinditione fecimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

S+m Iohannes. / 14 S+m Guitardi Aropino. S+m Bernardi Platianus.


/ 15 S+ Bernardi presbiter, qui hec scipsit et sss die anno quod 

supra. 

1042 març 12 

622 

Ervigi ven a la seva germana Blanca una peça de terra amb un om, 

situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu 

al terme de Vilapicina, pel preu d’1 mancús i 6 diners en moneda 

de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 273, f. 91a-b. Rúbrica: “Eroigius vendidit Blache sorori sue peciam 

I terre in Palomar, apud Villampiscinam”. Interior recto: “n. 273” (Caresmar). Inter 

columnas recto: “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

B: 14 línies. 


In nomine Domini. Ego Eroigio vinditore sum tibi sorori mea 

Blancha femina, emptrice. Per hac scriptura vinditionis mee vindo 

tibi petia I de terra cum uno ulmo. Quod abeo in territorio 

barchinonense, in parrochia Sancti Andree, in termine de Vilapiscina. 

Advenit per mea comparatione vel per omnesque voces. Affrontat 

hec omnia de parte circi in terra de te emptrice, de aquilonis in 

terra de Bonadona femina, de meridie in ipso torculario, de occiduo 

in terra de Geribertus sacer. Quantum istas IIII affrontationes 

includunt, sic vindo tibi: iam dicta omnia, in propter precium 

mancuso I de monete Barchinone et denarios VI. Et nichil de ipso 

apud me emptore non remansit. Est manifestum. Quem vero 

predicta omnia, que tibi vindo, iure tuo trado dominio et potestate, 

ab omni integritate, cum exios et regressios earum, ad vestrum 

proprium. Quod si ego vinditor aut ullusque homo qui contra ista 

vinditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed 

componat aut ego componam tibi iam dicta omnia in duplo cum 

suam inmeliorationem. Et in antea ista vindicione firma permaneat 


Facta vinditione IIII idus marcii, anno XI regni Henrici 

regi. 

S+m Eroigio, qui ista vinditione feci et firmavi et testibus 

firmare / b rogavi. 

S+m Suniario. S+m Mager. S+m Senfre Fluridio. 

S+ Geribertus sacer, qui hec scripsi et die et anno quo supra.

1042 març 21 


623 

1071 

Arimany, la seva esposa Maria i Todaleg venen a Isarn dues peces 

de terra situades al comtat de Barcelona, al terme d’Olèrdola, al 

lloc de la Pera, pel preu de 5 mancusos d’or i 5 quarterades de 

vinya. 

ACB, perg. 1-4-127. Còpia de 20 de juny de 1214. Pergamí, 104 × 280 mm. 

Restaurat. Al verso: “N e XVI” (S. XIII-XIV); “Saeculi XI” (S. XVIII); “1042” (Mas). 

Hoc est translatum fideliter factum cuius series ita se habet. 

In nomine Domini. Ego Eriman et uxor mea Maria et Todaleg, 

nos simul in unum, venditores sumus tibi Isarno emptore. Per hanc 

scripturam vendicionis nostre / 2 vendimus tibi petias II de terra, culta 

vel erema. Mihi advenit ad me Eriman per voce uxori me, et 

ad me Maria de viro meo condam vel per meum decimum, et ad 

me Todaleg de genitori meo sive / 3 per omnesque voces. Et est in 

comitatu Barchinona, in termineo de Olerdula, ad ipsa Pera. Qui 

affrontat in terra de te comparatore, de meridie in ipso prado qui 

fuit de Erumir, de occiduo \(in terra)/ 1 de te compa-/ 4 ratore, de circii 

in terra Geriberga vicecomitissa vel in terra Sancte Eulalie. Et alia 

petia de terra affrontat de orientis in strada publica, de meridie in 

terra Sancte Eulalie, de occiduo in terra de te com-/ 5 paratore sive 

de Teurig vel in termine Sancti Martini. Quantum affrontaciones 

includunt, sic vendimus tibi: petias II de terra ab integrum, cum 

exiis vel regressiis earum, in propter precium mancusos V / 6 de auro 

et quarteradas V de vinea habeo in Olerduele. Et nichil de ipso precio 

non remansit. 2 Et est manifestum. Quem vero supra scripta omnia 

de nostro (nostro) 3 iure in tuo tradimus dominio et potestate, ad 

fa-/ 7 cere quod volueris, a proprio. Quod si nos venditores au 

ullusque homo 4 qui contra ista vendicione venerit ad rumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat ipsa terra in duplo cum omne 

sua melioracione. Et in antea / 8 ista vendicione firma permaneat 


Facta vendicione XII kalendas aprilis, anno XI regnante Enrici 

rege. 

S+num Eriman, s+num Maria, s+num Todaleg, nos / 9 qui ista 

vendicione fecimus scribere, firmamus et testes firmare rogamus. 

S+num Bago. S+num Gisau. S+num Tudisclo. 

S+ Bonifilius presbiter, qui scripsit die et anno quo /supra\. 

/ 10 Hoc translatum scripsit @Iohanes@ levita.


/ 11 Sig+num Guilielmi presbiteri, qui hoc translatum fideliter 

translatavit XII kalendas iulii, anno Domini M o CC o XIIII o , cum literis 

supra positis et 5 rasis in III a linea, die et anno quo supra. 

1. Esborrat. 2. Taca de tinta sobre la e. 3. Repetit. 4. Abreviatura 

supèrflua. 5. A sota hi ha grafies que no identifiquem. 

1042 abril 12 

624 

Acta de restitució de la carta de permuta dels alous de Pinells i 

Malconsell, situats al comtat de Barcelona, al Penedès, que havia 

estat feta per Savaric, la seva muller Bonasinda i els seus fills 

amb el bisbe Deodat i la Seu de la Santa Creu i Santa Eulàlia 

de Barcelona, el 16 d’octubre de 1013. 

ACB, LA.IV, n. 365, f. 155a-c. Rúbrica: “Savaricus et sui commutaverunt sedi 

alodium de Pinellis et podium de Mal/consel\”. Interior recto: “n. 365” (Caresmar). 



In presenti pateat et in futuro quia apud Barchinonam 

civitatem, in choro Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis, instantibus 

canonicis sedis predicte aliisque viris idoneis, Bernardo scilicet 

Gelmiri et Sendredo Livulonis et Guilaberto Marcutii et Ermengaudo 

Fulcardi et Gondballo Ermemiri et Udalardo vicecomite et Guitardo 

Guilelmi et Ugone Sendredi et Bonutio Vivanis et Iohanne Guitardi 

aliisque quaplurimis, Gislibertus, nutu Dei predicte sedis episcopus, 

cum omni clero sibi comisso interrogavit ad Albertum et Remundum 

levitam et Guisadum iudices de scriptura comutationis alodii de 

Pinels et de ipso pugio Malconsel, que iuris erat et possessionis 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie et que casu atque incuria perdita 

fuit atque sublata, qualiter aut quomodo reparari potuisset. Unde 

interrogatus est prefatus episcopus a iam dictis iudicibus utrum 

habere potuisset testes qui, subscriptores atque signa facientes, 

accessissent in eadem scriptura comutationis predicta. Qui professus 

est se idoneos habere testes, quos in supra dictorum presentia ad 

percipiendam et reparandam iam dicte scripture commutationis 

veritatem predictis iudicibus exibuit, quorum nomina sunt hec: 

Blan-/ b dricus scilicet presbiter, qui predicte scripture comutationis 

subscriptor fuit, et Geribertus Lobeti et Guilelmus de ipsa Pera et 

Bonushomo et Olibanus et Ugo, qui corroborantes eandem scripturam, 

solito iureiurando confirmaverunt ita dicentes: “Iuramus nos, testes


1073 

predicti, primo per Deum Patrem omnipotentem, trinum in personis 

et in deitate unum, et per altare consecratum Sancti Christofori, 

martyris Christi, cuius ecclesia sita est in comitatu barchinonense, 

in Penitense, prope ipsam turrem de ipsa Granata, quod nos vidimus 

et sub nostra presentia perlecta fuit ipsa scriptura comutationis et 

manibus nostris firmata, quam quidam homines Savaricus condam 

et uxor sua Bonsinda et Dominicus et Bonifilius clericus et Sulmo 

fieri iusserunt et firmaverunt et firmari rogaverunt et tradiderunt 

Domino Deo et Sancte Crucis Sancteque Eulalie in manus Deusdedit, 

episcopi Sedis predicte, de iam dicto alodio, de qua scriptor fuit 

Iohannes levita condam et subscriptor.” Et hec scriptura predicta 

continebatur ita: 

In nomine Domini. Ego Savaricus et uxor mea Bonsinda et 

filii mei Dominicus et Bonifilius clericus et Sulmo comutatores sumus 

Domino Deo et Sancte Cruci Sancteque Eulalie et Deusdedit, 

episcopo predicte Sedis. Per hanc scripturam nostre comutationis 

commutamus predicte sedi et tibi alodium nostrum, quod habemus 

in comitatu barchinonense, in Penitense, in locum qui dicitur Pinels, 

id sunt, domos cum solis et superpositis de omnibus aliis hedificiis, 

terras et vineas, cultas et heremas, simul cum ipso pugio Malconsel 

et arboribus varii generis et aquas et pratis et pascuis et ipsa ruvira 

et casalibus. Que nobis advenit per vocem parentum nostrorum 

seu per quascumque voces. Et affrontat predicta omnia de aquilone 

in terra Aianrici vel heredum suorum, de meridie in terra Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie, de occiduo / c in termino castri Sancti 

Martini, de circio in alodio Sendredi Luvilonis et heredum suorum. 

Quantum iste affrontationes includunt sic comutamus: iam dicta 

omnia Sancte Cruci Sancteque Eulalie in manus Deusdedit pro 

alodio alio quod exinde in comutationem accepimus. Predicta omnia, 

que in comutatione vobis damus, de nostro iure in ius et dominationem 

predicte ecclesie tradimus in manus Deusdedit, predicti episcopi, 

cum exiis et regressiis earum, ad proprium prefate Sedis. Quod si 

nos commutatores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

comutationem venerimus aut venerit ad inrumpendum, nil valeat, 

sed componamus aut componat predicte sedi in vinculo iam dicta 

omnia in duplum cum omni sua immelioratione. Et insuper hec 

commutacio firma permaneat omni tempore. Facta commutatione 

XVII kalendas novembris, anno XVII regni Roberti regis. 

Et reparatio huius comutationis est edita II idus aprilis, anno 

XI regni Henrici regis.


Humdericus presbiter s+, s+ Geriberti Lobeti, s+ Guilelmi de ipsa 

Pera, s+ Bonushomo, s+ Hugoni, s+ Olibani, nos hoc testimonium 

dedimus et, sicut supra dictum est, iureiurando confirmavimus. 

S+ Sendredi Livulonis. S+ Guilaberti Marcutii. S+ Ermengaudi 

Fulcardi. S+ Guitardi Guielmi. S+ Ugonis Sendredi. S+ Bonucii 

Vivanis. S+ Iohannis Guitardi. S+ Iohannes Gitard. S+ Guisadus 

iudex sss. S+ Ermemirus levita et sacriscrinii. 

Adalbertus iudex, qui hoc sacramentum una predictis iudicibus 

recepi et sub sss. S+ Guifredus levita. S+ Remundi, levite et iudicis, 

cuius instancia actum est hoc sss. 

S+num Bellihominis, cognomento Gerallus, levita, exarator, et 

sss sub die et anno prefixo. 

625 

1042 abril 20 

Anna i el seu fill Ferriol venen a Mir Goltred una terra situada al comtat 

de Barcelona, al lloc anomenat Reixac, pel preu de 3 mancusos 

i mig. 

ACB, LA.II, n. 666, f. 213b-c. Rúbrica: no n’hi ha. Inter columnas recto: “n. 666” 

(Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1041” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Anna femina et filio meo Ferriolus 

venditores sumus tibi Miro Goltret, emptore. Per hanc scriptura 

venditionis nostre vendimus tibi terra nostra propria, quod abemus 

in cho-/ c mitatu Barchinone, in locum vocitatum Rexag. Et advenit 

mihi ad me Anna per mea comparatione et per decimum sive 

per omnesque voces, et ad me Ferriolus per mea hereditate seu per 

omnesque voces. Et affrontat hec omnia de parte orientis in terra 

de me emptore vel meos heres, de circii similiter, de occiduo in terra 

Sancti Cucuphati cenobii, de meridie in terra de Estrader. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic vendimus tibi: supra dicta 

terra ab integre, cum exiis et regressiis earum, in propter precium 

manchusus III et medio in rem valentem, quod manibus nostris 

recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta terra, que nos tibi 

vendimus, de nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem 

ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut ullusque 

homo qui contra hanc ista venditione venerit pro inrumpendum aut


1075 

nos venerimus, componant aut 1 componamus tibi predicta terra in 

duplo cum sua inmelioratione. Et in antea ista venditione firma et 

stabilis permaneat modo vel omnique tempore. Et est ipsa terra que 

ego Anna tibi vendo modiata I et quinta parte de alia. 

Actum est hoc XII kalendas mai, anno XI regni Henrici regis. 

Si+num Anna femina, s+num Ferriolus, nos qui ista venditione 

fecimus, firmavimus et firmare rogavimus. 

Si+num Osilia femina, si+num Bernard, si+num Maria, nos qui 

hoc confirmamus. 

Si+num Guilelmo +. Sss Bonifilii presbiter. 


1. Abreviatura supèrflua ratllada. 

626 

1042 abril 21 

Bernat Sendred i la seva muller Quíxol fan donació a Adalbert Sendred 

de cases, terres, vinyes i horts, que tenen al comtat de Barcelona, 

al terme de Guardiola, a condició que ell i els seus hereus no 

reconeguin altre senyor que ell i els seus successors. 

ACB, perg. 1-4-128. Original. Pergamí, 122 × 281 mm. Restaurat. Al verso: “Carta 

de Guardiola”; “Donacio facta Adalberto Sendre” (S. XIII-XIV); “1042” (Mas). Caplletra 

“I”: 19 mm. 

In nomine Domini. Ego Bernardus Sendredus et coniux mea 

Chixol donatores sumus tibi Adalbertus Sendredus. Manifestum 

est / 2 enim quia donamus tibi kasas et terras et vineas et ortos, 

cum omni genera arborum, nostrum proprium. Advenit ad me / 3 

Bernardus per genitores meos et ad me Chixol per meum decimum 

vel per ullasque voces. Et est ipsa hec omnia in chomitatum 

Barchinona, / 4 in termine de Guardiola. Et afrontat de orientis in 

nos donatores vel in estrada publica vel in alaude de Suniario 

ministrale, / 5 de meridie in torrent qui discurrit vel in terra de 

Guitardus, de occiduo in me donatore vel in alaude de Guilielmus 

Marva, de circii / 6 in me donatore vel in estrada publica. Quantum 

infra istas afrontaciones includunt, sic donamus tibi: ipsa hec omnia 

ab / 7 integrum, cum exiis et regresiis earum, (in tale videli) 1 ad tuum 

plenissimum proprium, in tale videlicet racione: ut non abeas / 8 

licentia exinde facere nullum alium senioraticum nec tu nec po\s/ 

teritas tua nisi me aut posteritas mea. Quem vero predicta ista / 9


hec omnia, quod superius resonat, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestate ad tuum proprium, ad facere omnia quod 

volueris. Quod / 10 si nos donatores venerimus aut ullusque homo 

utriusque sexus qui contra hanc ista donacione venerit ad inrumpendum, 

non hoc va-/ 11 leat vindicare, set componat aut componamus 

tibi in duplo cum omnem suam imelioracionem. Et in antea ista 

donacione firma perma-/ 12 neat omnique tempore. 

Facta ista donacione XI kalendas madii, anno XI regnante 

Enricii rege. 

*Bernardus / \*, / 13 s+ Chixol, qui ista donacione fecimus et 

firmamus et firmare rogavimus. 

S+ Guilielmus Reimon. 2 / 14 S+ Olivarius. S+ Balduvino. S+ 

Amad Els. 3 / 15 s+ Agnes. S+ Petrus Oliver. 

/ 16 S+ Wilielmus sacer, qui ista donacione scripsi cum litteras 

puntadas in verso VII et sss die et anno quod supra. 

1. Puntejat tot al voltant. 2. Reimon es troba separat i just sota la signatura 

autògrafa de Bernardus i per aquest motiu apareix desplaçat. 3. Hi ha un punt davant 

i un darrere, podria ésser una anul·lació de l’escrivent. 

627 

1042 abril 23 

Diversos testimonis donen fe, a l’altar de Sant Cristòfol de l’església 

de la Granada, situada al comtat de Barcelona, al Penedès, que 

el puig de Malconsell és alou de la Seu de Barcelona, del monestir 

de Sant Cugat i de Sant Miquel de Barcelona. 

ACB, LA.IV, n. 362, f. 154a-b. Rúbrica: “Carta quod Pug de Malconsel cum suo 

termino est alodium sedis, et Sancti Cucuphatis, et Sancti Michaelis Barchinone”. 

Interior recto: “De Malconsel” (S. XIII-XIV); “n. 362” (Caresmar). Caplletra “I” 



Iuramus nos testes his nominibus: Suniarius et Guilelmus et 

Geribertus et Hugo et Miro et Bonutius et Ollomar et Sesgudo, primo 

per Deum Patrem omnipotentem, trinum in personis et in deitate 

unum, et per altare consecratum Sancti Christofori, cuius ecclesia 

sita est in comitatu barchinonense, in Penitense, prope ipsam turrem 

de ipsa Granada, quod sub nostra presentia vidimus tenere 

et possidere ipsum pugio qui vocatur Malconsel, et ipsum alodium 

quod Ellemari condam hominis fuit et de Sulmo ad Deusdedit, episcopum 

Sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie, per vocem predicte


1077 

sedis, sicut resonat in ipsis scripturis ecclesie Sancti Cucuphatis 

cenobii et Sancti Michaelis et predicte sedis, cum adiutorio Savarici 

condam et filiorum suorum Bonifilii clerici et Sulmo et Dominici, 

ad l\a/(i)borationem 1 faciendam in predicto alodio ad opus predicte 

sedis, sine querela et proclamatione ullius hominis. Et hoc vidimus 

tenere et possidere, sicut superius dictum est, priusquam Sendredus 

aut Bernardus, filius eius, aliquid possedissent in predicto alodio. 

Et sic postea a Bernardo predicto privatum fuit predictum alodium 

et predictum pugio Malconsel de iure et potestate predicte sedis 

absque audientia iudicantis. 

Actum est hoc nono kalendas madii, anno XI regni Henrici regis. 

S+ Suniarii, s+ Guilelmi, s+ Geriberti, s+ Mironis, s+ Bonutii, 

s+ Ollimari, s+ Sesgudi, s+ Ugoni, nos hoc testimonium iureiurando 

confirmavimus. 

Guilelmus archidiachonus +. Udalardus vicecomes +. S+ Bernardi 

Guifredi. S+ Bonifilii Guilelmi. S+ Remundi Ermenardi. S+ 

Senuilli. S+ Mironis Cisalani. S+ Ecardi. S+ Ardenchi. + Bernardus. 

S+ Isovardi Guadalli. 

Per hoc testimonium nos iudices subterius annotati, quorum 

/ b instancia actum est hoc, et quia iam dicta omnia scimus iuris et 

dominationis esse debere iam dicte sedis Barchinone, consignamus 

ea omnia predicta in ius et dominationem sedis predicte Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie sub predicto die et anno. 

S+ Guisadus iudex, qui hoc recepit testimonium. Adalbertus iudex, 

qui hoc testimonium recepit et sub sss. S+ Bonutius presbiter sss. 

S+ Reimundi, levite et iudicis, qui hec scripsit et cuius instantia 

acta sunt hec et die et anno quo supra et qui hoc testimonium recepi. 

1. La primera i expuntuada i sota la primera o hi ha una e. 

628 

1042 abril 27 

Bernat Sendred i la seva muller Quíxol fan evacuació, donació i 

restitució a Déu, a la Seu de Barcelona, en mà del seu bisbe 

Guislabert, a l’església de Sant Miquel i al monestir de Sant Cugat 

dels drets que tenen sobre el puig que és anomenat Malconsell, 

situat al comtat de Barcelona, al Penedès, prop de la Granada. 

ACB, LA.IV, n. 363, f. 154b-c. Rúbrica: “Bernardus Sendre reddidit sedi et Sancto 

Cucuphati podium de Malconsel cum terminis”. Inter columnas recto: “n. 363” 

(Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 7 línies.



In nomine Domini. Ego Bernardus Sendredi una cum coniuge 

mea Chixulone femina exvacuatores et donatores et redditores sumus 

Domino Deo et Sancte Cruci Sancteque Eulalie Sedi Barchinone 

in manu Guilaberti, episcopi predicte Sedis. Per hanc scripturam 

donationis nostre et exvacuationis et redditionis, reddimus et donamus 

et tradimus et confirmamus Domino Deo et Sancte Cruci Sancteque 

Eulalie Sedi predicte, et ecclesie Sancti Michaelis barchinonensis, 

et tibi Guilaberto episcopo, et ecclesie Sancti Cucuphatis cenobii, 

quantum iuris eius esse debet ipsum pugio qui dicitur Malconsel, cum 

suis terminis et cum suis hedificiis et cum terris et vineis, cultis et 

heremis, et cum ipsa ruvira et arboribus varii generis et pratis et 

pascuis. Sunt hec omnia in comitatu barchinonense, in Penitense, 

prope ipsam Granatam. Et habent terminum de parte aquilonis in 

terris et vineis que fuerunt Aianrici vel heredum suorum, de meridie 

in ipsa strata, de occiduo similiter, de circio in strata et in terra 

Guitardi Navionis vel heredum suorum. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic tradimus et donamus et reddimus: predicta omnia 

Domino Deo et Sancte Cruci Sancteque Eulalie Sedi predicte, et ecclesie 

Sancti Michaelis Barchinone, et tibi Guilaberto episcopo, et 

ecclesie Sancti Cucuphatis cenobii, quantum / c iuris eius esse debet, 

et de nostro iure in ius et dominationem predictarum ecclesiarum et 

Guilaberti episcopi predicti, sicut superius dictum est, tradimus et confirmamus 

ad faciendum exinde quemadmodum de aliis munificenciis 

ecclesiasticis licitum est facere. Quod si nos donatores et redditores 

aut aliquis homo utriusque hoc disrumpere voluerimus aut voluerit, 

nichil valeat, sed componamus aut componat predicta omnia in 

triplum predictis ecclesiis cum sua inmelioratione. Et insuper hoc 


Actum est hoc V kalendas maii, anno XI regni Henrici 

regis. 

Ss Bernardus ss, s+ Guilelmi Bernardi, s+ Chixulonis femine, 

nos hanc donationem et redditionem et exvacuationem, fieri 

iussimus et firmavimus et firmari rogavimus. 

S+ Ebrini. S+ Bonifilii Aicii. S+ Bernardi Guifredi. S+ 1 Guilelmi 

Remundi. S+ Guitardi Aicii. 

S+ Remundi, levite et iudicis, qui hoc scripsit et die et anno 

quo supra cum literis fusis et super positis. 

1. El punt de la subscripció, corresponent al quarter inferior dret des del punt de 

vista del lector, ha estat substituït per una lletra g.

1042 abril 28 


629 

1079 

Convinença entre Guislabert, bisbe de Barcelona, i els seus clergues 

amb Bernat Sendred, la seva muller Quíxol i els seus fills barons, 

pel puig fortificat anomenat Malconsell i els seus termes. 

ACB, LA.I, n. 359, f. 139b-d. Rúbrica: “Hec carta est in Penitensi in termino Castri 

Granate s. Pug de Malconsel”. Inter columnas recto: “n.359” (Caresmar). Exterior 

recto: “CCCXX Carta de Pena”; “ V.IV n. 364”, sobre columna d. Inter columnas 

verso: “Anno Domini falsus hic videtur proper dicitur”; “Henricus dicitur ab 

omnibus regnase tantum 30 annos quare videtur fui annus 40 et falso positus 

nisi scriptor cum legerit anno XXX obiter crediderit esse XXXX et ille erat annus 

domini circiter 1060 quo anno cepit regnare Philippus filius ipsius Henrici quare 

videtur ille annus corrigendus est legenda ut legitur infra folio 141, columna 2” 

(S. XVII). Aquest document és gairebé igual al següent. Caplletra “S”, ornamentada: 

5 línies. 

Regest: vegeu doc. 630. 


Sub ista conveniencia Guislibertus, nutu Dei barchinonensis 

episcopus, cum omni clerco sibi comisso, donat Bernardo Sendredi 

et uxori sue Chixuloni et filiis eorum masculis ipsum pugio qui 

dicitur Malconsel cum suis terminis, ut Bernardus et Chixulo et filii 

eorum predicti, ipsi scilicet quos Bernardus et Chixulo predicti 

elegerint, de predicto pugio cum suis terminis habeant predicta 

omnia in servitio et fidelita-/ c te Dei et Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie et Sancti nutu Dei episcopo ecclesie barchinonensis et domni 

Guilaberti episcopi et Sancti Cucuph\a/ti cenobii, quantum iuris eius 

esse debet. Et quod Bernardus et Chixulo predicti iuri exinde 

fidelitatem Domino Deo et Sancte Cruci Sancteque Eulalie et domno 

Guilaberto predicto episcopo et potestatuum et dominium eum 

exinde faciant, de ipso scilicet pugio predicto et forticia, que modo 

ibi est aut in antea erit, sine suo engan, quotquot vicibus Guilabertus 

predictus episcopus eis mandaverit. Et quod tale stabilimentum 

exinde accipiant et faciant quod de vedad 1 no li sia predict\u/m pugio 

neque ipsam forticiam, que modo ibi est aut in antea erit. Et quod 

dampnum ei exinde non veniat. Quod si fecerit, intra XXX dies 

quibus hoc factum fuerit, sit emendatum ipsi cui ipsa emenda 

pertineat. Et quod Bernardus et Chixulo et filii eorum predicti non 

faciant alia forticia in predicto pugio nec facere consenciant, in 

quantum vetare potuerint, nisi qualem predictus episcopus eis 

mandaverit et absoluerit. Iam dicta quoque omnia, sicut superius 

dictum est, habeant Bernardus et Chixulo et filii eorum predicti,


quamdiu vixerint. Et post obitum eorum, predicta omnia delibere 

et absque ullo vinculo revertantur in ius et donationem predicte 

Sedis barchinonensis et predicti episcopi et predicte ecclesie Sancti 

Cucuphatis, quantum iuris eius esse debet. Post obitum namque 

Guilaberti predicti episcopi, Bernardus et uxor eius et filii eorum 

predicti, aut qui ex eis vivus fuerit aut fuerint, similiter, sicut superius 

dictum est, faciant aut faciat ipso episcopo aut episcopis 

predicte sedis, qui iurare velint aut iuraverint, quod non tollat eis 

aut ei predictum pugio et predictam forticiam. Et hoc habeant factum 

intra primos XXX dies quibus ipse episcopus aut episcopi 

predicte Sedis hoc eis aut ei iurare voluerit aut iuraverit. Si tamen 

non remanserit in predicto Bernardo aut in uxore sua predicta aut 

in filiis eorum predictis, aut qui ex eis vivus fuerit aut fuerint, et 

si in eis remanserit predicta omnia delibere et absque ul-/ d lo vinculo, 

revertantur statim in ius et donationem predicte sedis et predicte 

ecclesie Sancti Cucuphatis, sicut prius dictum est. 

Actum est hoc IIII kalendas maii, anno XL regni Henrici regis. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus. + 33 Bernardus 33. 2 Udalardus 

vicecomes +. S+ Remundi Guilelmi+. S+Guitardi Guitardi 

Guilelmi. + Bernardus. S+ Bonifilii Aicii. S+ Ebrini. 

S+ Remundi, levite et iudicis, qui hoc scripsit cum litteris superpositis 

et die et anno quo supra sss. 

1. Sota la D hi ha una t. 2. Signes especials a l’estil d’un 3 gran. 

630 

1042 abril 28 

Guislabert, bisbe de Barcelona, i els seus clergues fan establiment a 

Bernat Sendred, a la seva muller Quíxol i als seus fills del puig 

que és anomenat Malconsell com a feu, en servei i fidelitat a 

la Seu, de l’església de Sant Miquel de Barcelona i del monestir 

de Sant Cugat, segons els drets que cadascun d’ells hi tingui. 

Bernat i Quíxol han de fer jurament de fidelitat al bisbe. 

ACB, LA.IV, n. 364, f. 154c-155a. Rúbrica: “Stabilimentum de fortitudine Mali 

Concilii et honoris tantum in vita sua”. Exterior verso: “n. 364” (Caresmar). Aquest 

document és gairebé igual al precedent, amb l’afegitó dels noms de dos testimonis 

nous. Caplletra “S” ornamentada, tipus B: 5 línies. 


Sub ista convenientia Guislibertus, nutu Dei barchinonensis 

episcopus cum omni clero sibi commisso donat Bernardo Sendredi


1081 

et uxori sue Chixuloni et filiis eorum masculis ipsum pugio qui 

dicitur Malconsel cum suis terminis, ut Bernardus et Chixulo et filii 

eorum predicti, ipsi scilicet quos Bernardus et Chixulo predicti 

elegerint, de predicto pugio cum suis terminis habeant predicta omnia 

in servitio et fidelitate Dei et Sancte Crucis Sancteque Eulalie et Sancti 

Michaelis ecclesie barchinonensis et dompni Guilaberti episcopi et 

Sancti Cucuphatis cenobii, quantum iuris eius esse debet; et quod 

Bernardus et Chixulo predicta iurent exinde fidelitatem Domino Deo 

et Sancte Cruci Sancteque Eulalie et domno / d Guilaberto episcopo 

predicto, et potestativum et dominium cum exinde faciant de ipso 

scilicet pugio predicto et forticia, que ibi est modo aut in antea erit, 

sine suo engan, quotquot vicibus Guilabertus episcopus predictus eis 

mandaverit. Et quod tale stabilimentum exinde accipiant et faciant 

quod devedad no li sia predicto pugio, neque ipsa forticia, que modo 

ibi est aut in antea erit. Et quod dampnum ei exinde non veniat. Quod 

si fecerit intra XXX dies quibus hoc factum fuerit, sit emendatum 

ipsi cui ipsa emenda pertineat. Et quod Bernardus et Chixulo et filii 

eorum predicti non faciant aliam forticiam in predicto pugio nec 

facere consentiant, in quantum vetare potuerint, nisi qualem predictus 

episcopus eas mandaverit et absolverit. Iam dicta quoque omnia, sicut 

superius dictum est, habeant Bernardus et Chixulo et filii eorum 

predicti quamdiu vixerint. Et post obitum eorum, predicta omnia 

delibere et absque ullo vinculo revertantur in ius et dominationem 

predicte sedis barchinonensis et predicti episcopi et predicte ecclesie 

Sancti Cucuphatis, quantum iuris eius esse debet. Post obitum 

namque Guilaberti predicti episcopi, Bernardus et uxor eius et filii 

eorum predicti, aut qui ex eis vivus fuerit aut fuerint similiter, sicut 

superius dictum est, faciant aut faciat ipso episcopo aut episcopis 

predicte sedis qui iurare velint aut iuraverint, quod non tollat eis aut 

ei predictum pugio et predictam forticiam. Et hoc habeant factum 

intra primos XXX dies quibus ipse episcopus aut episcopi predicte 

sedis hoc eis aut ei iurare voluerit et iuraverit. Si tamen non remanserit 

in predicto Bernardo aut in uxore sua predicta aut in filiis eorum 

predictis, aut qui ex eis vivus fuerit aut fuerint, et si in eis remanserit 

predicta omnia delibere et absque ullo vinculo, revertantur statim in 

iure et dominatione predicte sedis et predicte ecclesie Sancti Cu-/ a 

cuphatis, sicut superius dictum est. 

Actum est hoc IIII kalendas maii, anno XI regni Henrici regis. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +. Ss Bernardus ss. Udalardus 

vicecomes +. + Bernardus, Guitardus, gratia Dei abba.


S+ Remundi Guilelmi. S+ Bonifilii Aicii. S+ Ebrini. Remundus 

monachus sss. S+ Stephanus monachus. Guifredus monachus sss. 

Guilelmus monachus. 

S+ Remundi, levite et iudicis, qui hoc scripsit cum literis super 

positis et die et anno quo supra sss. 

631 

1042 maig 10 

Oliba i la seva muller Arield venen a Guifré i a la seva muller Ledgarda 

una peça de vinya, situada al comtat de Manresa, a Artés, al 

lloc que anomenen les Muntaneres, pel preu de 2 sous. 

ACB, perg. 1-4-129. Original. Pergamí, 80 × 298 mm. Al verso: “De Artes” (S. XIII- 

XIV); “Saeculi XI” (S. XVI-XVII); “1042” (Mas). Caplletra “I”: 5 línies. 

In nomine Domini. Ego Oliba et uxor mea Arield vinditores sumus 

vobis Guifret et uxor mea Ledgarda emtores. Per anc scriptura 

vindicionis / 2 nostre vindimus nos vobis terra cum ipsa vinea. Qui nobis 

advenit ad me Oliba per mea comparacione, et ad me Arield per meum 

decimum. Et est ipsa pe-/ 3 cia de vinea in chomitatum Minorisa, in 

Artess, in locum que dicunt ad ipsas Muntaneres. Et afrontad ipsa vinea 

de orient in vinea / 4 de Eldemir, de meridie similiter, de occiduo in 

terra de Eldemir, de circi in terra vel in vinea de Guifret presbiter. 

Quantum in istas afrontaciones in-/ 5 clundunt, sic vindimus nos vobis: 

ipsa ec omnia supra scripta, totum ab integrum, cum exiis vel regresiis 

earum, in propter precium solidos II de dina-/ 6 rios. Et est manifestum. 

Quem vero predicta ec omnia de nostros iuramus in vobis tradimus 

dominio ad potestatem, ad faciendum que volueriti\s/. / 7 Quod si nos 

vinditores aut ullusque omo qui contra anc ista carta vindicione venerit 

ad inrumpendum, non oc valead vindicare, set componad / 8 ipsa ec 

omnia in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea ista 

carta vindicio firma stabilis modo vel omnique tempore. 

Facta ista / 9 carta vindicio VI idus madii, anno XI mo regnante 

Enrici rege. 

S+num Oliba, s+num Arield, qui ista carta vindicione fecimus 

/ 10 et firmamus et firmare rogavimus. 

S+num Mir. S+num Mager. S+num Oliba. 

*Guitardus sacer rotus 1 scri-/ 11 psit et subscripsit sss die 

et anno quod supra*. 

1. ro tus, amb l’espai en blanc entremig.


632 

1083 

1042 maig 15 

Ermenard, la seva muller Guinidilda i els seus fills Vidal, Bernat, Alaric 

i Maria venen a Ató i a la seva muller Ermetruda una peça de 

terra, situada al comtat d’Osona, al castell de Besora, a la Vilaforadada, 

pel preu de [10?] dinerades. 

ACB, perg. 1-1-2511. Original. Pergamí, 86 × 178 mm. Aquest document està 

mutilat per l’angle superior dret del pergamí, cosa que afecta la lectura dels 

comença-ments de les set primeres ratlles. Al verso: “2511”; “Num... 2511.” (S. 

XVIII); “1042”; “Diversorum A 2511” (Mas). 

[In nomine] Domini. E[go] Ermenard et uxor sua Guinedelle 

et filios suos vel filia, Vidal et Bernard et (a) 1 Alarig et / 2 [Mari]a, 

[vind]itores sumus vobis Ato et uxor sua Ermetruit. Per hanc scriptura 

vindicionis nostre vindimus vobis / 3 [pec]ia I de [te]r[ra] cum 

arbores. Qui nobis advenit (de) 2 ad me Guinedelle per comparacione 

et ad nos infantes per parentorum vel per / 4 [qu]alicumque 

[v]oce. Et est in comitatu Ausona, in castro B, 3 in villa Foradada. 

Et affrontat de oriente in terra de nos compara-/ 5 [tor]es, 

et de merdie in terra de [no]s vinditores, et de occiduo in terra 

de nos comparatores, et de circi similiter. Quantum in-/ 6 [fr]a istas 

afr[on]taciones [inclu]dunt, sic vindimus vobis: ipsa terra ab integrum, 

cum exio vel regressio suo, in precium dinerades / 7 [X?] 

in rem valentem. Et est manfestum. Quod si nos vinditores aut 

ullusque omo qui contra hanc ista carta vindicione venerit / 8 pro 

inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat in duplo. Et 

in antea ista carta vindicione suam abeat firmi-/ 9 tatem. 

Facta carta vindicione idus madi, anno XI regni Eienrici rege. 

Sig+num Ermenard, / 10 sig+num Guinedelle, sig+num Vidal, 

sig+num Bernard, sig+num Alarig, sig+num Maria, / 11 qui ista vindicione 

fecimus et firmare rogamus. 

Sig+num Iolio. Sig+num Languard. Sig+num / 12 Altemir. 

Bonifilius clericus, qui ista vindicione scripsit et sub ssss die 

et ano quo supra. 

1. Tacada. 2. Supèrflua. 3. A l’original, B i un senyal d’abreviatura. 

633 

1042 juliol 9 

Sunyer i la seva muller Agio venen a Geribert, prevere, dues peces 

de terra situades a Vilapicina, prop de Santa Eulàlia, a la


parròquia de Sant Andreu, pel preu de 2 mancusos i mig 

d’Enees. 

ACB, perg. 1-1-1199. Original. Pergamí, 110 × 265 mm. Al verso: “vendicio quam 

fecit Siner ad Geribert”; “XLV” (S. XIV); “Antiquitatum II 166” (Mas); “1093”. 

ACB, LA.II, n. 166, f. 60c-d. Rúbrica:”Venditio quam fecit Suner ad Giribertum 

in Villa Piscina”. Exterior verso: “n. 166” (Caresmar). Inter columnas verso: “anno 

Domini 1042". Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 18 línies. 


In nomine Domini. Ego Sinner et uxori a mea Agio femina, 

vinditores b sumus tibi Geribertus presbiter, emptore. Per hanc 

scripturam vendicionis c / 2 nostre vendimus tibi precias II de terra, 

separatim in duos locos positas. Quod abemus in locum vocitatum 

in Villa Piscina, prope Sancte Eula-/ 3 lie, in parrochia Sancti 

Andree. Qui nobis advenit per nostra comparacione d et per decimum 

vel per ullasque voces. Affrontat pecia e una de terra de cir-/ 4 ci in 

terra de Blancha, de aquilonis in terra de Guadal de Sancti 

Vincencii, de meridie similiter in terra de Guadal, de occiduo \in 

terra/ de te emptore. / 5 \Et afrontat f alia petia/ de circii in terra 

de Blanca, g de aquilonis et de meridie in terra de Guadal, de occiduo 

in Arenno de Orta qui discurrit per tempus pluviarum. / 6 Quantum 

infra istas octo affrontaciones includunt, sic vindimus tibi: 

iam dictas pecias II de terra culta ab integre, in propter precium 

/ 7 mancusos II et medio de manu Enee, a penso legitimo cum ipso 

pasto. Quod tu emptor precium nobis dedistis et nos vinditores 

ad presens manibus / 8 recepimus. Et nihil h de ipso precio aput i 

te emptor j non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, 

que nos vindimus vobis, de nostro iure in / 9 tuo tradimus dominio 

et potestatem ab omni integritatem, ut quicquid exinde 

facere vel iudicare volueritis liberam, in Dei nomine abeatis k plenam 

/ 10 potestatem, ad omnia facere quod volueris, cum exios vel 

regresios earum, a proprio. Quod si nos vinditores aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra / 11 hanc vindicione venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem / 12 suam inmelioracione. 

Et in antea ista vindicione l firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta ista vendicione VII idus iulii, anno XII regni / 13 Henrici 

rege. 

S+num Sinner, S+num Agio femina, nos qui ista vendicione m 

fecimus et firmamus et testes firmare roga-/ 14 vimus.


1085 

/ 15 S+num Ermenardi. S+num Bernardi. S+num Guitardi. 

/ 16 S+ Pontii presbiter, qui hec scripsi cum litteras super positas 

in linea IIII et V ubi dicit “de occiduo in terra de te emptore”, 

et in alio loco ubi dicit “de alia pecia”, / 17 et die et anno quod 

supra. 

LA. a. uxor. b. venditores. c. venditionis. d. comparatione. 

e. petia. f. affrontat. g. Blancha. h. nichil. i. apud. j. emptore. 

k. habeatis. l. vinditione. m. venditione. 

634 


Pere i Miró, com a marmessors del difunt Sanla, donen i venen a 

la vídua, Ermengarda, una peça de terra amb els arbres que hi 

ha, situada al comtat de Barcelona, al Vallès, a Canalies, al terme 

de Santa Maria Antiga, en compensació del delme que ella té 

en els altres alous del seu difunt marit. 

ACB, LA.III, n. 185, f. 67c-d. Rúbrica: “Sanla dedit Ermengarde peciam terre 

apud Canalies que modo est Sedis”. Exterior verso: “n. 185” (Caresmar). Inter 

columnas verso: “Anno Domini 1044” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

D: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Petro et Mirone, nos qui sumus tutores 

vel helemosinarii de condam Sanla, unde iuditium obligatum 

vel roboratum tenemus infra metus temporum asserie conditionis 

iudice insistente. Manifestum est enim quia precepit nobis ut tibi 

Ermengardis femine carta donationis fecissemus, sicuti et facimus. 

Donamus namque tibi petia una de terra cum arbores que infra 

sunt, quod emisti cum viro tuo. Que nobis advenit per manumissoria 

de condam Sanla, viro tuo, vel per quacumque voce. Et est in 

comitatu Barchinona, in Vallense, in Canalilias, in termine Sancta 

Maria Antiqua. Et affrontat de parte orientis in strada publica et 

habet dextros XI, de meridie in terra de Guadal, de occiduo in 

rio Canalilias et habet dextros VII et palmos III, de circi in terra 

vel vinea de te Ermengardis femina et filiis vel filias qui fuerunt 

d·en Sanla. Quantum infra istas IIII or affrontationes includunt, sic 

vindimus tibi: hec omnia supra scripta, in propter precium pro 

ipso decimo quod tu habebas in aliis alodiis de condam Sanla, 

cum exiis vel regressiis earum. Et est manifestum. Quem vero 

predicta omnia, que nos tibi damus vel vendimus, de nostro iure


in tuam tradimus dominio et potestatem ad omnia que volueris 

facere, sine blandimentum de filiis vel filias tuas aut de ullumque 

hominem. Quod si nos donatores seu vinditores au ullusque homo 

qui contra ista carta donationis vel vinditionis venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, sed componat aut componamus 

tibi hec omnia in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 

Et in antea ista dona-/ dtio vel venditio firma permaneat hodie vel 


Facta ista scriptura XV kalendas augustas, anno XII regni 

Enrice regis. 

S+ Petro, s+ Mirone, qui ista dontione vel vinditione fecimus 


S+ Lopard. S+ Suner. S+ Bonello. 

S+ Vivas(i)us1 presbiter, qui hec scripsit et sss die et anno quo 

supra et cum literas super positas in verso IIIIo ubi dicit “per 

quacumque voce”. 

1. i expuntuada. 

635 

[1042] 

El bisbe Guislabert de Barcelona demana a l’arquebisbe de Narbona, 

Guifré de Cerdanya, el seu suport i el del concili (de la Narbonesa) 

en la querella contra Umbert Odó, a fi i efecte d’aconseguir 

que aquest retorni les quatre esglésies pròpies de la Canònica 

barcelonina, que reté indegudament malgrat les requisicions que 

li ha fet. 

ACB, perg. 1-1-332. Original. Pergamí, 159 × 300 mm. Al verso: “Literae 

excomunicacionis” (S. XIII-XIV); “Num...332.”; “n e III” (S. XVIII); “Diversorum A 332” 

(Mas). Caplletra “R”: 8 mm. 


Reverentissimo domno suo archiepiscopo Guifredo, infinibili 

theoretice supereminentia vite precluo, Guislabertus, sancte Sedis 

Barchinone presul, quicquid unitati dualitas. / 2 Sepiuscule fit quod 

per mutue visionis necnon sermocinationis absentiam plurimi amicorum 

subiectorumve eligantius atque ferventius preparant bone 

/ 3 thesauros conscientie receptu dignis aut famulitio summissa 

devotione, si imperantis ac parentis mutua quandoque adforet


1087 

possibilitas. Verum enim vero / 4 si tue sanctissime vissioni corpore 

incolumitate vigente ob\o/ediendi facultas mihi suppeteret, tue 

promptus diligentie mi anima posthabitis / 5 omnimode omnibus 

curis in presentiarum ilaris adhesissem conventui. Legationem namque 

tuam, apicibus tuis hoc indicantibus, benignissima mente / 6 suscepi 

simulque cenobitis quibusdam raciocinantibus prosa mecum 

oratione statutum conventicule tempus, quis mee valetudinis denor- 

/ 7mitatem detexi, ea ratione quatinus sit umor mee impeditionis 

salubriter dimaderet molimine summo vestris voluppe consensissem 

preceptis, / 8 qui popletenus inserpsit et adhuc violentius turget. 

Quocirca mee voluntatis atque iniurie meis examen aeque precamen 

litterulis tibi / 9 limpidissima antistitum gemma atque mee mentis 

pupilla venialiter allego veluti Umbertum Odonis qui violenter ac 

yperyphaniose / 10 quatuor aecclesias, quas sancte Sedis Barchinone 

Canonice contuli, aufert et iniuria possidet absque ullo auctore et 

iure, quibus ullum nequit / 11 declamare ad stipulatorem nisi Nebrot 

cum suis ministris [et] pontificum princeps et omnes isti antistites, 

tua propalatione atque precatu detesteris / 12 et anatematizes et ab 

omni sancte Dei Aeclesie contubernio sequestres, utpote diremptus 

habetur a me et ab omnibus meis suffraganeis, / 13 ni resipuerit et 

totum ab integro mihi restituerit quoadusque Omnium Sanctorum 

festivitatem. Tu quoque, mi kare, episcopatus archonuem decusanti 

/ 14 regens, et omnes nostri ordinis dignitates, qui sanctam sublimare 

debetis atque contueri ecclesiam cruentis luporum faucibus, obnixe 

resistite, ne rancidula / 15 laicorum obstinatia vestras utut dilancinet 

caulas, quo penitudo vivandi postremo vestra divaricatim percellat 

entera teste Sopho quodam / 16 talia concrepitante, nam tua 

res1 agitur paries cum proximus ardet neque enim imbellem feroces 

progenerarunt aquile columbam. Quapropter, / 17 sanctissime 

pater, diligentiae tui geniculatim adploro quo meam omnibus innoteas 

querelam et tuo favore ac astipulatione corrobores, / 18 et post 

hac Umbertus sub tua execratione valeat et omnium istius contionis 

dignitatum. Ad summam vero elucius queso uti quicquid de hoc 

/ 19 atque aliis vestro concilio tractatibus cautum habeatur, mihi tuo 

pitaciolo reintimes. 

/ 20 D[i]eptriger ethereus qui continet omnia solus mistica 

celorum, reseret tibi iure deorum atque fruaris eo quod dicitur esse 

superno. 

1. Sota de la s hi ha una lletra de difícil identificació.


1043 febrer 4 

636 

Guisla ven a Vives, clergue, i al seu germà Miró unes cases amb cort 

i hort de regadiu, amb terres conreades i ermes, així com boscos 

i arbres fruiters, situades al comtat de Barcelona, al Vallès, al 

terme de Martorelles, pel preu de 4 mancusos d’or de valor 

nominal. 

ACB, perg. 1-2-783. Original. Pergamí, 113 × 345 mm. Al verso: “Marto”; “Venda 

de unes cases que són a Martorelles” (S. XIV); “1043?”; “1-2-783” (JB). Caplletra 

“I”: 17 mm. 

In nomine. Ego Gislla femina vinditrix sum vobis Vives clerico 

et fratri suo Mironi, emtores. Per anc scriptura vindicionis me vindo 

vobis casas / 2 cum solos et superpositos et curte et ostiis et ianuis 

et ortos subreganeos, et terra, ermum et cultum, et ullastros et 

arbores et pomiferos et / 3 vids, qui infra sunt, meum proprium. Et 

est ipsa ec omnia in comitatu barcinonense, in Vallense, 1 in termine 

de Marturilias Superioras. Et / 4 advenit mihi per ienitoris meos vel 

per ullasque voces. Et afrontat ipsa ec omnia nominata de parte 

circi in via, et de aquilo-/ 5 nis in terra de nos comparatores sive de 

Ferut, et de meridie in rio qui discurit a Bissocio, et de occiduo 

in via vel in rio. Quantum in istas / 6 quatuor afrontaciones includunt, 

sic vindo vobis: ipsa ec omina, totum ab integrum, in propter 

precium mancosos IIII or in arum et in valen-/ 7 tem. Et nicil que de 

ipso precio aput vos emtores non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta ista ec omnia, qui mihi vobis vin-/ 8 do, de meo iuro 

in vestro trado dominio et potestatem, ab omni integritatem, cum 

exio vel regressio, vestro a proprio. Et qui ista vindi-/ 9 cione venerit 

pro inrumpendum, aut ego venero, non ohc valeat vindicare, set 

componam aut componam vobis ipsa ec omnia nominata, / 10 quod 

superius ressonat, in duplo cum sua inmelioracione. Et in antea 

ista vindicione firma permaneat vel omnimodoquem tempore. 

/ 11 Facta vincidione II nones februarii, anos VI rengnantem 

Aganricus rex. 

S+ Gislla femina, qui ista vindicione fecit et firmare / 12 rogavit. 

S+ Oddo. S+ Martino. S+ Ramio. 

/ 13 S+ Ielmiro presbiter, qui ec scripsit sub die et anno quod 

supra. 

1. Sota la s hi ha una t.

1043 febrer 7 


637 

1089 

Jofre Amalric i la seva muller Adelaida venen a Miró Goltred una 

petita peça de terra situada al comtat de Barcelona, al terme 

de Pasturà que anomenen Reixac, al Viver, a canvi d’una aimina 

d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 709, f. 225 a-b. Rúbrica: “Emptio Goltredi ad ipsum Viver”. Interior 

recto: “n. 709” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1042” (S. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Iocefredo Amalrigo et uxori mea 

Adalezis venditores sumus tibi Miro Goltred, emptore. Per hanc 

scriptura vendicionis nostre vendimus tibi peciola I de terra nostra 

propria. Quod abemus in comitatu Barchinona, sive in terme de 

Pasturano que vocant Rexag, ad ipso Viver. Et advenit nobis ad 

me Iocefredus per vocem uxori mee, et ad me Adalezis per dono 

que mihi fecit mater mea [espai en blanc: ±3] sive per qualicumque 

voces. Et affrontat namque predicta terra a parte orientis in flumine 

Bisocio, de meridie in terra de Enguncia femina, de occiduo 

in terra de filias Trasoarii condam, de circii in via. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic vendimus tibi: peciola de terra ab 

integre, cum exiis et regressiis earum, in propter precium emina 

I de ordio, quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta terra, que nos tibi vendimus, de nostro iure 

in tuo tradimus dominio et potestatem ad tuum plenissimum 

proprium. Quod si nos venditores aut ullusque homo qui contra 

ista vendicione venerit pro inrumpendum aut nos venerimus, 

componant aut componamus tibi ipsa terra in / b duplo cum sua 

inmelioratione. Et in antea ista venditione firma et stabilis 


(Facta carta venditione) 1 Actum est hoc VII idus februarii, anno 

XII regni Henrico rege. 

S+m Iocefredo Amalrigo, s+ Adalezis femina, nos qui ista 

venditione fecimus et firmavimus et firmavimus rogare. 

S+m Sendredo Venanca. 

S+m Ema femina, qui hac supra scripta donatione feci. 

S+m Sanla, filius eius, qui in hoc conscius sum.


S+ Bonifilii presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

1. Escrit per equivocació. 


638 

Ramon, Bonfill i Especiosa venen a Galind unes cases amb corts i 

la terra on es troben, situades al comtat de Barcelona, a la 

parròquia de Sant Pere de Reixac, al lloc que anomenen Calçada, 


ACB, LA.II, n. 545, f. 184d. Rúbrica: “Carta quod Reimon, Bofil et Espidiosa 

vendiderunt Galindo casas et curtes apud Calcadam in Rexag”. Inter columnas 

verso: “n. 545” (Caresmar); “Anno Domini 1042” (S. XVIII). Caplletra “I” 



In nomine Domini. Ego Reimon e Bonefilio e Spidiosa vinditores 

sumus tibi Galin. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus 

tibi casas cum cortis, cum foveas, solos et superpositos, cum 

ipsa pecia I de terra ubi sedet ipsa casa. Advenit nobis per ienitores. 

Et est in comitatum Barchinona, in parrochia Sancti Petri Rexago, 

in locum que dicunt ad ipsa Calcada. Et affrontat ipsa hec omnia 

de orientis in terra de Adalbertus Sendred, de meridie in aulo de 

Sancti Petri, de occiduo similiter in terra Sancti Petri vel in ipsa 

calzada, de circi in ipsa calcada vel in terra de Sendred. Quantum 

infra istas IIII or affrontationes includunt, sic vindimus nos tibi: ipsa 

hec omnia, quod superius resonat, totum ab integrum, cum exios 

vel regressios eorum, a proprio, in propter precium mancusos III 

de auro. Et de ipso precio nichil non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero predicta de nostro iuramus in tuo tradimus dominio 

potestatem, ad faciendum omnia que volueritis. Quod si nos vinditores 

ad ullusque homo qui contra ista carta vinditione venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat in duplo 

cum omni sua imelioracione. Et in antea ista carta firma permaneat 


Facta carta XIII kalendas marci, anno XII regnante Enrici rege. 

S+num Reimon, s+num Bonefilio, s+num Espidiosa, nos qui 

ista vinditione fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Adaolfo. S+num Folcram. S+num Lobar. 

S+ Oliba presbiter scripsit die et anno sss quod supra.


639 

1091 

1043 març 15 

Gonneberto i la seva muller Impiria empenyoren a Ermengol dues 

peces de vinya, una feixa d’hort i un celler, situats al comtat 

de Barcelona, al Maresme, a la parròquia de Santa Maria de 

Civitas Fracta (Mataró), a Mata, per un deute d’un modi i tres 

aimines d’annona, que hauran de tornar la festa de Sant Fèlix 

de Girona vinent. 

ACB, perg. 1-1-878 (a). Original. Pergamí, 100 × 475 mm. Al verso: “Exore” (S. 

XI); “(a)”; “1043”; “1-1-878” (F-B). Al recto: cf. doc. núm. 331, de 25 de desembre 

de 1030. Caplletra “I”, que ocupa dues ratlles. 

In nomine Domini. Ego Gonneberto et uxori mea Impiria 

femina inpignoratores sumus tibi Ermengaudus. Manifestum est 

enim quia debitores sumus tibi modio I / 2 et eminas III de annona. 

Propterea supignoramus tibi pecias II de vinea et fexa I de orto cum 

arboribus et vides et cellario I. Que nobis advenit ad me Gonnebert 

per genitores mei et uxo-/ 3 ri mea per suum decimum et per omnesque 

voces. Que est predicta omnia in comitatum barhinonense, in 

Maretima, in parohia de Sancta Maria Civitas Fracta, ubi dicunt 

in villa Mata. Et affrontad I pecia de vinea, que est ad ipsa / 4 Calella, 

de parte circio in vinea de Ermengaudus, de aquilonis in torrente, 

de meridie in vinea de Sancti Paulii, de hocciduo in margine. 

Et alia pecia de vinea, que est ad ipsa Sorba, affrontad de parte 

circi in vi-/ 5 nea de Seniofred, de aquilonis in vinea de Sancti Pauli, 

de meridie similiter, de hocciduo in vinea de Ermengaudus. Et ipso 

orto et ipsa cassa affrontad de parte circio in orto vel in domo de 

Ermengaudus, / 6 de aquilonis similiter, de meridie in curte de nos 

inpignoratores sive in orto de iam dicto Ermengaudus, de hocciduo 

in ipso arrenio que discurit. Quantum infra istas totas affrontaciones 

includunt, / 7 sic inpignoramus tibi: predicta hec omnia ab integrum, 

libera in Dei nomine abea potestatem, hecxis vel regresis earum, 

in ea videlice racione: ut in die quod erit festa Sancti Felicis Gerunda 

ipsa proxima ven-/ 8 tura, sic reddamus tibi ipsa iam dicta annona 

et tu rendas nobis ista scriptura sine mora. Et si minime hoc 

fecerimus et tibi conteserimus et non persolverimus tibi iam dicta 

anona, tunc abeas ple-/ 9 na potestatem iam dicta omnia, que tibi 

supignoramus, aprendere et vindere et facias quod volueritis. Quod 

si nos inpignoratores a ulusque homo fuerit qui contra anc ista 

inpignoracione tibi vobis / 10 venerit ad inrupendum, non hoc valeat 

vindicare, sed componamus tibi ista omniaque tibi supignoramus


in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et ista inpignoracione 

firma et / 11 stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Fac ista inpignoracione idus marcii, anno XII regnante 

Heinrich rege. 

S+num Gonnebert, s+num Impiria, / 12 nos qui ista inpignoracione 

fecimus et firmamus et firmare rogavimus. 

S+num Radulfo. S+num Iozfred. S+num Sanla. / 13 

S+ Marcucio presbiter scripsid et sub die et ano quod supra. 

640 

1043 març 15 

Sanla i la seva muller Avonna venen a Ramon i a la seva muller 

Quintol una peça de vinya i una de terra situades al territori 

de Barcelona, al terme de Sarrià, pel preu de 2 mancusos d’Enees 

i un de vell, ben pesats. 

ACB, perg. 1-4-130. Original. Pergamí, 121 × 370 mm. Les tres primeres línies 

del document presenten una tinta molt deteriorada i descolorida que dificulta 

la lectura. Al verso: “Serria” (S. XIII-XIV); “1043” (Mas). Caplletra “I”: 48 mm. 

In nomine Domini. Ego Sanlane et ux[ori me]a Avonna femina 

venditores sumus vobis Reimundus et uxor tua Chintol femina, 

emptores. Per hanc scriptura vendicionis nostre vendimus vobis 

/ 2 pecia una de vinea et pecias I[I] de terra. Et est hec omnia in 

territorio barchinonense, in terminio de Serriano. Advenit ad me 

hec omnia ad me Sanlane per voce uxor meam predictam, et ad 

me / 3 Avonna per voce genitores meos sive per [ull]asque voces. 

Afrontat ipsa pecia de vinea de parte circi in vinea de Poncio, de 

aquilonis in torent, de meridie in vinea de vos emptores, de occiduo 

in vinea / 4 de Marcho. Et afrontat ipsa una pecia de terra de parte 

circi in terra de Sancta Eulalia, de aquilonis in terra de Marcho, 

de meridie in terra de predicto Poncio, de occiduo in strada. Et 

afrontat alia pe-/ 5 cia de terra de parte circi in curte et in terra de 

Poncio, (de aquilonis et de meridie) 1 de aquilonis in terra de 

Marcho, de meridie similiter, de occiduo in strada. Quantum istas 

totidem afrontaciones / 6 includunt, sic vendimus vobis: iam dicta 

omnia ab integre, propter precium mancusos II de monete Heneas 

et unun vetulum legitime pensatos. Quod vos emptores precium 

nobis dedistis et nos / 7 venditores manibus nostris recepimus. Et 

nichil de ipso precio aput vos emptores non remansit. Est manifes-


1093 

tum. Quem vero predicta omnia, que vobis vendimus, de nostro 

iure in vestro tradimus / 8 dominium et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quiquid exinde facere vel iudicare volueritis, liberam 

in Dei nomine abeatis plenam potestatem, cum exios vel regressios 

earum, a vestrum plenissimum / 9 prium. Quod si nos venditores 

aut ullusque omo utriusque sexus qui contra ista vendicione 

ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, sed componat 

aut nos componamus vobis pre-/ 10 dicta omnia in duplo cum omnem 

suam immelioracionem. Et in antea ista vendicio firma permaneat 


Facta vendicione idus marti, anno XII regni Henrici regi. 

/ 11S+ Sanlane, s+ Avonna femina, nos qui ista vendicione fieri 

iussimus et firmare rogavimus. 

*S+ Reimundus presbitero*. *S+ Bernardus levita*. / 12 S+ 

Guifardi Gacol. S+ Hecio. S+ Ermemir Hennego. 

/ 13S+ Geribertus presbiter, qui hoc scripsi et sss die et anno 

quod supra. 

1. Repetit. 

641 

1043 abril 17 

Ermetruit i la seva filla Bonadona empenyoren al prevere Geribert 

una casa amb cort i dues peces de terra, situades al territori 

de Barcelona, al terme d’Horta, a la parròquia de Sant Andreu, 

a Vilapicina, a causa d’un préstec de 3 mancusos d’or 

en moneda d’Enees, que hauran de tornar a primers de març 

vinent. 

ACB, LA.II, n. 312, f. 102d-103a. Rúbrica: “Ermetruit impignoravit Girberto 

presbitero casam, curtem et II pecias terre”. Inter columnas verso: “n. 312” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1042” (S. XVIII). Caplletra “I” 


Regest: MAS, Notes, vol. IX, p.259, n. 554). 

In nomine Domini. Ego Ermetruit femina cum filia mea 

Bonadomna femina, nos simul in unum, impignoratores sumus tibi 

Geriberto presbiter. Manifestum est enim quia debitores sumus tibi 

mancusos III de auro monete Heneas legitime pensatos, quod tu 

nobis prestasti. Est manifestum. Propterea impignoramus tibi casa


cum curte, solos et superpositos, parietes, guttas et stillicinios, et 

pecias II de terra separatim positas. Et est hec omnia in territorio 

barchinonense, in terminio de Orta, in parrochia Sancti Andree, in 

Villapecina. Advenit mihi hec omnia ad me Ermetruit per voce 

seniori meo Bonucius sacer condam, et ad me Bonadompna per 

voce genitorum meorum sive per ullasque voces. Affrontant namque 

omnia de parte circi in terra de Blancha femina, de aquilonis in 

terra de Bernardus, de meridie in exio comune, de occiduo in terra 

de predicto Bernardi. Quantum istas affrontationes includunt, sic 

impignoramus tibi: iam dicta omnia ab integre, et de nostro iure 

in tuo tradimus dominium et potestatem ab omni integritatem, et 

inter tantum nos tenamus per tuum beneficium. Et in die quod erunt 

kalendas marcias istas primas venientes, isto anno revolvente, sic 

tibi reddere faciamus iam dictos mancusos III et tu nobis reddas 

ista scriptura sine mora. / a Et si hoc non fecerimus et diem placitis 

nostris non adimpleverimus, tunc abeas plenam potestatem hec 

omnia, que tibi impignoramus, aprehendere, tenere, vindere et omnia 

facere quod volueris, cum exios vel regressios earum, a tuum 

plenissimum proprium. Quod si nos impignoratrices aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra ista impignoratione ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vindicare, sed componat aut nos 

componamus tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam 

immelioratione. Et in antea impignoratio ista firma permaneat 


Facta impignoratione V kalendas madii, anno XII regni Henrici 

regi. 

S+ Ermetruit femina, s+ Bonadomna femina, nos qui ista 

impignoratione fecimus et firmare rogavimus. 

S+ Mironi. Sinum Erollo. S+ Guilelmus. 


supra. 

642 

1043 maig 4 

Adalbert i la seva muller Ermengarda venen a Gombau una peça de 

vinya situada al territori de Barcelona, al terme de Cubelles, pel 

preu d’1 mancús i 2 sous.


1095 

ACB, LA.IV, n. 176, f. 63c-d. Rúbrica: “Adalbertus vendidit Gondebaldo pecia vinee 

in Cubellis”. Exterior verso: “n. 176” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

D: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Adalbertus et uxori mea Ermeniardis 

femina venditores sumus tibi Gonde-/ dballo, emptore. Per hanc 

scriptura vinditionis nostre vindimus tibi petia una de vinea. Quod 

abemus in territorio de Barchinona, in terminio de Chubelles. 

Advenit ad me Adalbertus per genitores meos vel per quacumque 

voces, et ad me predicta Ermeniards per decimum sive per 

omnesque voces. Et affrontat de parte circi in vinea de ipsa Canonica, 

de aquilonis similiter, de meridie in vinea de Barchinona, 

de occiduo in vinea de te emptore. Quantum in istas affrontationes 

includunt, sic vindimus tibi: iam dicta petia de vinea ab integrum, 

in propter precium mancuso I et solidos II de dinerios. Quod tu 

emptore nobis dedisti et nos vinditores manibus nostris accepimus. 

Est manifestum. Quem vero predicta ea omnia, que nos tibi 

vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate a 

tuo proprio. Quod si nos venditores aut ullus homo qui contra hac 

ista scriptura venditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, set componat aut nos componamus tibi ipsa omnia in 

duplo, simul cum exiis et regressiis suis, cum omnem suam 

inmeliorationem. Et in antea ista vinditione firma et stabilis 


Facta ista scriptura IIII nonas madii, anno XII regnante Henrici 

regis. 

Sig+num Adalbertus, sig+num Ermeniardis, nos qui ista 

vinditione fecimus et firmare rogavimus. 

Signum Reimundus levita. Guilelmo sacer sss. Sig+num 

Sindaredus. 

Ermemirus presbiter scripsit cum litteras super positas in verso 

IX et sss die et anno quod supra. 

643 

1043 mayo 9 

Campà ven a Ponç una peça de vinya amb la seva terra, situada al 

territori de Barcelona, al terme de Sarrià, pel preu de 12 diners 

barcelonesos.


ACB, perg. 1-1-1932. Original. Pergamí, 126 × 178 mm. Al verso: “Serria” (S. XI- 

XII); “Num... 1932” (S. XVII); “1043” (F-B); “Diversorum A 1932” (Mas). La caplletra 

ocupa tres línies. 

In nomine Domini. Ego Compannus venditor sum tibi Pontius, 

emptori. Per hanc scripturam venditionis / 2 mee vendo tibi petiola 

una vinee, simul cum ipsa terra ubi est fundata. Quod habeo in 

territorio / 3 barchinonensi, in termine de Serriano. Advenit mihi 

per genitorum meorum vel per ullasque voces. Affron-/ 4tat vero de 

parte circi de te comparatore predicto, de aquilonis in vinea de Remundo 

et de Bela, de meridie / 5 in vinea de Gratul, de occiduo in 

vinea de Galindus. Quantum iste affrontationes includunt, sic 

vendo / 6 tibi: predicta vinea ab integre, cum exiis vel regressiis 

earum, propter pretium monete Barchinone denarios XII. Quod 

/ 7 tu emptori mihi dedisti. Quem vero predicta vinea, que tibi vendo, 

de meum iure in tuum trado dominium et po-/ 8testatem ad tuum 

proprium. Quod si ego venditor aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc venditionem venerit / 9 aut venero ad inrumpendum, 

nil valeat, set componam tibi predicta vinea in dupplum cum omni 

sua imelioratione. / 10 Et in antea ista venditio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc VII idus madii, anno XII regni Henrici regis. / 11 

S+num Compannus, qui hanc venditionem feci et firmavi et 

testibus firmare rogavi. 

/ 12 S+num Ennegonis. *S+ Guitardi presbiter*. 

/ 13 S+ num Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, 


644 

1043 maig 12 

El·lemar i la seva muller Ermengarda venen a Llobató i a la seva muller 

Adelaida una casa amb dues peces de terra cultivades, que 

té per l’escriptura feta per Bernat, fill del difunt Bernat, situades 

al comtat de Barcelona, al Vallès, a Vilalba, pel preu de 6 mancusos 

d’Hispània. 

ACB, perg. 1-2-1333. Original. Pergamí, 111 × 235 mm. Al verso: “mitja escala 

armari 3 n. 1333” (Caresmar); “Num... 925” (S. XVII); “1043” (F-B). La caplletra 

ocupa 6 línies. 

In nomine Domini. Ego Ellemaro et uxori sue Ermengardis 

femina vinditores sumus tibi Lobatono et uxori / 2 sue Adaleizo


1097 

femina, emptores. Per ista scriptura vindicionis nostre vindimus 

vobis casa cum solo et superposito, et pe-/ 3cias II de tera culta franca. 

Qui nobis advenit per scriptura que fecit mihi Bernardo, filium 

condam Bernardo, / 4 qui est condam, sive per ullas omnimodasque 

voces. Est ipsa casa supra scripta cum pecias II de tera in comitatu 

/ 5 barchinonnense, in Valense, intus in Villa Alba. Et afrontat ista omnia 

supra scripta de parte orientis in ip-/ 6sa strada vel in ipso feo de 

Sancti Vincencii, de meridie in ipsa strada qui pergit ad ipso torento 

de Villa Alba, de occiduo / 7 in alaude de nos comparatores, de circii 

in strada vel in alaude de Guitardo Arnallo. Quantum infra istas 

IIIIor / 8 afrontaciones includunt, sic vindimus vobis:ipsa omnia supra 

scripta, ipsas nostras voces qualescumque ibidem abemus, / 9 ab 

integrum, cum exiis et regresiis earum, in propter precium mancusos 

VI de Spania. Et est manifestum. De nostro iure in vestro / 10 (in 

vestro) 1 tradimus dominio et potestatem ad vestrum plenisimum 

proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque omo qui contra / 11 

ista carta vindiccione inquietare voluerit, componat in duplo cum 

omne suam imelioracionem. Et in antea ista / 12 carta vindiccione 

suam in omnibus obtineat firmitatem. 

Facta carta vindiccione IIII idus madii, anno / 13 XIImo regni 

Enherici regis. 

Sig+num Ellemaro, sig+num Ermengardis, qui ista carta vindiccio-/ 

14ne fieri iussimus et manus nostras firmavimus et testes 

rogavimus firmare. 

Sig+num Guitardo. Sig+num Oli-/ 15bane Lobatonis. Sig+num 

Bonifilio. 

/ 16 Gheriberto sacer rogatus scripsit et sub sss die et anno quo 

supra. 

1. in vestro repetit. 

645 

1043 juny 5 

Orúcia dóna a Apernella i a les seves filles Ermessenda i Cusla una 

terra amb cases i arbres situada al territori de Barcelona, al terme 

de Quinçà, que té pel seu marit. 

ACB, perg. 3-27-437. Original. Pergamí, 174 × 204 mm. Al verso: “Instrumenta 

antica” (S. XIII); “Pabordia de gener stancia 27” (1936-1939); “senyal verd 166”; 

“1043” (F-B). Caplletra ornamentada: 38 mm.


In nomine Domini. Ego Orucia femina donatrice sum tibi 

Apernelle (?) femina et filias meas, Ermesindis et Cus-/ 2las, feminas. 

Manifestum est enim quia placuit animis meis et placet ut, nullus 

quoque ingentis imperio nec suadentis / 3 ingenio, set ex propria 

expontanea hoc elegit bona volumtas ut cartam donacionis fecissem, 

sicuti et / 4 facio. Dono namque vobis terra mea, laborata et erma, 

et casalis et arboribus, ipsa mea ereditatu, qui ibi / 5 abeo et abere 

debeo. Quod abeo in territorio Barcinona, in terminio de Quinciano. 

Qui mihi advenit per genitorum meorum aut / 6 per omnesque 

voces. Qui afrontat ipsa omnia de circii in vinea de Sancta Crucis 

et Todemundo, de aquilonis in vinea de Sancti / 7 Petri cenobii, de 

meridie in terra de Borello et de eredes suos, de occiduo in torrentem 

vacuum. Quantum istas afrontaciones / 8 includunt, sic dono tibi: 

predicta terra tota ab integre, ipsa mea ereditate totum ab integre, 

propter Deum et remedium / 9 anime mee, cum exiis et regresis 

earum, ad vestrum1 plenissimum proprium. Quod si ego donatrice 

aut aliquis omo qui contra / 10 ista carta donacione v[eneri]t pro 

inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set conpono aut componant 

vobis predic-/ 11ta terra cum in duplo cum s[u]am [i]nmelioracione. 

Et in antea ista carta donacione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta / 12 carta donacione et nonas iunii, anno XII regnante 

Engelrici regi. 

S+ Orucia femina, qui ista carta donacio-/ 13ne fecit et firmavi 


S+ Bernardus Tedeger. S+ Amadus Ivilielmus / 14 S+ Ivisadus 

Tedeger. S+ Miro Luponi. S+ Petus Iulii 

/ 15 S+ Ansulfus presbiter, ssss scripsit die et anno quod 

supra. 

1. Sota ve es llegeix tu. 

646 

1043 juny 5 

Marc i la seva muller Adelaida venen a Ramon i a Quintol una terra 

situada al comtat de Barcelona, al terme de Sarrià, sota Sant 

Vicenç, que tenen pels seus pares i per delme conjugal, pel preu 

de 7 sous de moneda corrent. 

ACB, perg. 1-4-131. Original. Pergamí 155 × 265 mm. Al verso: “Serria” (S. XI).


1099 

In nomine Domini. Ego Marcus et uxor mea Azalaizis vinditores 

sumus tibi Raimundo, prolis Sabati, / 2 et uxor tua Chintulo, 

hemptores. Per hanc scriptura vindicionis \nostre/ vindimus vobis 

pecia I de terra, sicut sortita est. / 3 Qui advenit mihi, supra 

nominato Marco per genitorum meorum, et ad me supra nominata 

mulier per meum decimum et per omnes-/ 4 que voces. Est iam dicta 

terrain territorio barchinonense, in terminio de Serriano, subtus 

Sancti Vincencii. / 5 Affrontat ipsa terra de parte orientis in via 

publica, de meridie in terra de Poncii, de hocciduo in torent, / 6 de 

parte vero circii in terra de Avonna. Quantum istas affrontaciones 

includut sic vindimus vobis: supra nominata / 7 terra cum exiis et 

regresiis earum, ab integre, in propter precium VII solidos de 

dinariis moneta crossa hoc in tempore / 8 curentis. Quod vos 

hemptores precium nobis dedistis et nos vinditores integriter 

recepimus. Quem vero prefata terra, / 9 que nos vobis vindimus, de 

nostro iure in vestro tradimus dominio et potestate, ut faciatis exinde 

quodcumque volueritis. / 10 Quod si nos vinditores aut aliquis homo 

utriusque sexus qui contra ista vindicione venerit pro inrumpendum, 

/ 11 non hoc valeat vindicare, sed componat aut componamus vobis 

prefata terra in duplo cum suam inmeliora-/ 12 cione. Et in antea ista 


Actum est hoc nonas iunii, anno XII/ 13 inquoante regni Henricis 

regi. 

/ 14 S+m Marcus, s+m Azalaizis, nos qui ista vindicione fecimus 

et firmavimus et firmare roga\vimus/. 

/ 15 Sig+num Oliba. S+m Sanla. *S+ Reimundus Bonefilii*. 

/ 16 S+ Adroario sacer exaravi et sub die et anno prefixorum 

sss. 

647 


Guadamir, la seva muller Quintol, Oliba, la seva muller Em, Ermengarda, 

el seu marit Mir, i Em venen a Vives Guillem i al 

seu germà Miró unes cases, terres i horts i dues peces de vinya 

situades al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Martorelles 

de Dalt que anomenen Terrades, al Puig i a Alcurix, pel preu de 

5 sous. 

ACB, perg. 3-27-322. Original. Pergamí, 109 × 295 mm. El document presenta


diverses taques que han diluït bastant la tinta, encara que es pot llegir. Al verso: 

“Marto” (S. XI); “Venda de unes cases et altres coses que són en la parròquia 

de Martoreyes” (S. XIV); “Prepositura Gener, St. 27, n º ” (1936-1939); “Senyal vert, 

51”; “1044”; “3-27-322” (AP). Caplletra “I”: 22 mm. 

In nomine Domini. Ego Guadamir et uxori sua Cintol femina 

et Oliba et uxori sua Em e Geribert et Ermengarda femina et viro 

suo Mir et Em femina, / 2 nos simul in unum, vinditores sumus vobis 

Vives Guillelmus et fratri suo domno Mirone, emtores. Per ahnc 

scriptura vindicionis / 3 nostre vindimus 1 vobis chasas et curtes et 

solos et superpositos et foveas, et terras, cultas vel ermas, et caricis 

et arbores / 4 et vids qui ibi ortos sunt, 2 et pecias II de vineas, nostrum 

proprium. Quod habemus in chomitato barchinonense, in 

Vallense, in termine de Mar-/ 5 turelias superiores, ubi dicunt Terades 

sive ad ipso Pug vel in Alcurix. Advenit nobis de genitores nostros 

et ad uxores nostras / 6 per decimum vel per ullasque voces. Et afrontant 

ipsas casas et teras de parte orienti in tera de Frug, de meridie 

in ipsa strada, de ohccidu-/ 7 o in terra de Guanalgod Senderedus. 

Et afrontat pecia I de vinea, qui est ad ipso Pugo, de orientis in 

vinea de nos emtores, de meridie / 8 in ipso rio, de ohcciduo in vinea 

de Sancta Maria, de circi in vinea 3 de Sancta Maria. Et alia pecia de 

vinea, qui est in Alcurix, afrontat de orientis / 9 in ipso margine, 

de meridie et de ohcciduo et de circi afrontat in vineas de Durandus 

Ermemirus. Quantum infra istas IIII or / 10 afrontaciones includunt, 

sic vindimus vobis: istas casis e teras et vineas in propter precium 

solidos V. Et nihilque de ipso precio a-/ 11 put vos emtores non remansit. 

Est manifestum. Quem vero predictas casas et teras et vineas 

de nostro iuramus in / 12 vestro tradimus dominio et potestatem, ab 

omni integritate, cum exios et regresios earum, a vestrum proprium. 

Quod si nos vindi-/ 13 tores autque omo qui contra ahnc ista vindicione 

venerit pro inrumpendum aut nos venerimus, non ohc valeat vindicare, 

set / 14 componat aut compona\mu/s vobis ista ehc omnia 

supra nominata in duplo cum omnem suam inmelioracione. Et in 

antea ista vin-/ 15 dicione firma et stabilis permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta carta vindicione III idus iulii, anno XIII regnante / 16 

(Rob) 4 Aganricus rege. 

/ 17 S+um Guadamir, s+um Citol femina, s+um Oliba, s+um Em 

femina, s+um Geribert, s+um / 18 Ermengarda femina, s+um Mir, 

s+um Em, nos qui ista carta 5 vindicione fecimus et firmamus et 

firmare ro-/ 19 gavimus. 

S+ Mir Seger. S+ Guadamir. S+ Adalbert.


1101 

/ 20 S+ Bunucio sacer, qui escripsit et die sss et ano quod supra 

cum literas 6 in no[±4]s[±1]s (?) versos et II super positas. 

1. Espai raspat de ±6 lletres entre di i mus. 2. Sota la s i l’espai interior hi 

ha quelcom de raspat. 3. n escrit sobre a. 4. Mig esborrat. 5. Espai titllat de 

±2 lletres entre car i ta. 6. Sota la t hi ha uns caràcters titllats. 


648 

Marcús, Bonfill, Domènec i Sança, germans, i Quintol venen a Guillem 

i a la seva muller Sesnona unes cases situades a la ciutat 

de Barcelona, pel preu de 6 mancusos d’or de moneda 

d’Enees. 

ACB, perg. 1-1-2241. Còpia de 8 de desembre de 1182. Pergamí, 138 × 276 mm. 

Al verso: “De donacionibus Bernardus de [Alnilio domi?]bus que fuerunt [Calvita 

?]” (S. XIII-XIV); “Num... 2241.” (S. XVIII); “Diversorum A 2241 / Liber I Antiquitatum 

193” (Mas). Caplletra “H”: 11 mm. També a la primera ratlla, caplletra 

“I”: 9 mm. 

ACB, LA.I, n. 193, f. 83a-b. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament del foli: 

“Barchinona”. Rúbrica: “Venditio de quibusdam do-/mibus iuxta Monte Tabor”. 

Interior recto: “n. 193” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1045” (S. XVIII). 

Caplletra “H” ornamentada, tipus A: 6 línies. 


Hoc est exemplar fideliter coram subscriptis testibus translatum 

quod ita se continet. 

In nomine Domini. Ego Marcucio a et Bonefilio et Domenicus 

et Sancia femina, / 2 utrisque fratris meos, et Chintol femina, nos 

simul in unum, vinditores sumus vobis Guilelm et uxori sua 

Sesnona femina, emptores. Per hac scriptura / 3 vinditionis nostre 

vindimus vobis casas cum curte, b solos et superpositos, parietes, 

guttas 1 et stillicinios, nostrum proprium. Advenit nobis per voce 

parentorum c meorum, / 4 et ad me Chintol per meum decimum vel 

et per quequmque d voces. Affrontad e ipsas casas de parte circi in 

curte de dompno Guilabertus episcopus et vice / 5 comes, de 

aquilonis in ipsa strada publice f qui pergit ad Sancti Iacobi vel 

in aliis locis, de meridie in casas de Bonefili et in casas d’Estrader g 

Suder / 6 sive in Montem Taber, de occiduo in curte de ia h dicto 

dompno Guilabertus episcopus vel in Montem Taber. Quantum 

infra istas quatuor affron-/ 7 taciones i includunt, sic vindimus vobis: 

ipsas casas totas ab integre, propter precium mancusos VI de auro 

monete de maru 2 Enee. Et de ipso / 8 precio apud te emptore non


remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos 

tibi vindimus, de nostro iure in vestro tradi-/ 9 mus dominio et potestate, 

ab omni integritate, ad tuum plenissimum proprium. Quod 

si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hac / 10 ista carta 

vinditione venerit ad irrumpendum, j non hoc valead k vendicare, 

sed l componat aut componamus vobis in duplo cum omnem suam 

melio-/ 11 racionem. m Et in antea ista vinditione firma permaneat 


Facta vinditione XV kalendas augustas, anno XIII reg-/ 12 nante 


S+m 3 Marcucio, n s+m Bonefilio, s+m Domenicus, s+m Sancia 

femina, / 13 s+m Chintol femina, nos qui ista vinditione fecimus et 

testes firmare rogavimus. 

S+m Maier. S+m Poncio. / 14 S+m Bellushomo. S+m o Ugo. 

*S+num Bellihominis, cognomento 4 Geraldus, levita*. 

/ 15 S+ Martinus presbiter, quis scripsit cum litteras rasas in 

metro VII, die et anno prefixo. 

Actum est hoc translatum VI idus / 16 decembris, anno Domini 

M o C o LXXXII. 

*S+num Geraldi sacerdotis*. *S+num Durandi de Droies*. / 17 

*S+num Bernardus de Vilardello*. *+Signum p Raimundi subdiachoni*. 

*S+num Mathei levite*. 

/ 18 Sig+num Berengarii, levite Sancti Iusti, qui hoc fideliter 

transtulit die et anno quo supra. 

1. La lletra a sembla una o. 2. Per manu. 3. Cap signatura de les corresponents 

a l’original porta els quatre punts inscrits. 4. Abreviatura supèrflua. 

LA. a. Marcutio. b. turre. c. parentum. d. quecumque. e. affrontat. 

f. publica. g. de Strader. h. iam. i. affrontationes. j. inrupedum. 

k. valeat. l. set. m. meliorationem. n. Marcutio. o. S+num. 

p. Després de la creu hi manca signum. 

649 


Quílio, dona, ven a Ponç Umfred mitja mujada de vinya amb la terra 

on és plantada, situada al suburbi de la ciutat de Barcelona, a 

la parròquia de Sant Vicenç de Sarrià, que té per compra, pel 

preu de 2 mancusos i quart. 

ACB, perg. 1-4-138. Original. Pergamí, 117 × 235 mm. Al verso: “Serria” (S. XIII- 

XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1043” (Mas).


1103 

In Christi nomine. Ego Chilio femina venditrix sum tibi Pontius 

Umfredi, emptori. Per hanc scripturam venditionis mee vendo tibi 

mediam / 2 modiatam vinee, simul cum ipsa terra ubi est fundata. 

Quod habeo in suburbio Barchinone civitatis, in parrochia Sancti 

Vincentii de Serriano. Ad-/ 3venit mihi per mea comparatione vel per 

ullasque voces. Affrontat namque de parte circi in terra de Marcho, 

de orient in torrent, / 4 de meridie in vinea de Reimundo Sabbato, 

1 de occiduo in terra de Marcho. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendo tibi: / 5 predicta vinea ab integre, cum exiis vel 

regressiis earum, propter pretium mancusos II et quarta pars, 

quod tu emptor mihi dedisti inte-/ 6griter. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que tibi vendo, de meum iure in tuum trado 

dominium et potestatem, ad tuum plenissimum proprium. / 7 Quod 

si ego venditrix aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

venditionem venerit aut venero ad inrumpendum, nil valeat, / 8 set 

componat aut componam tibi predicta omnia in dupplum cum omni 

sua imelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat / 9 omni 

tempore. 

Actum est hoc VI kalendas augusti, anno XIII regni Henrici 

regis. 

S+m Chilio femina, qui hanc venditionem feci et / 10 firmavi 

et testibus firmare rogavi. / 11 

S+ Bernado (?). S+ Boner (?)./ 12 S+ [+-8]. [S+] Guillara presbiter 

(?). 2 / 13 


litteras rasas et emendatas in linea IIII et sss sub die et anno prefixo. 

1. de meridie in vinea de Reimundo Sabbato escrit sobre quelcom raspat. 

2. Les signatures dels testimonis són d’una mà diferent a la de la resta del 

document. 

650 

1043 agost 11 

Mir, el seu germà Guillem, i les seves germanes Boniza i Ermengarda 

venen a Mir Goltred una peça petita de terra situada al comtat 

de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere de Reixac, 

a Viver, a canvi d’una aimina d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 632, f. 205a-b. Rúbrica: “Goltredus emit I peciam terre apud Viver 

in \Rexag/”. Interior recto: “CXV” (S. XIII-XIV); “n. 632” (Caresmar). Exterior recto: 

“Anno Domini 1043” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus E: 9 línies.



In nomine Domini. Ego Mir et fratri meo Guilielm et sorores 

meas, id est, Boniza et Ermengards feminas, nos simul in unum, 

vinditores sumus tibi Mir, prolis Goltret condam, emptore. Per hanc 

scriptura vinditionis nostre vindimus tibi peciola I de terra, nostra 

propria, qui nobis advenit per genitorum nostrorum aut per ullasque 

voces. Et est ipsa terra in comitatu barchinonense, in Vallense, in 

parrochia Sancti Petri Rexag, ad ipso Viver. Et affrontat ipsa peciola 

de terra de orient in flumen Besocii, de meridie in terra de Bonifilio 

presbiter, de occiduo in terra de filias qui fuerunt Trasuer condam, 

de circii in terra de me emp-/ b tore sive in ipso Prad. Quantum infra 

istas affrontationes includunt, sic vindimus vobis: iam dicta terra 

tota ab integro, simul cum exiis et regressiis suis, in propter precium 

emina de ordeo. Et est manifestum. Quem vero predicta terra de 

nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem, ad tuum proprium, 

sine blandiment\u/m 1 de ullumque hominem. Quod si nos 

vinditores aut ullusque homo utriusque sexus qui contra hanc ista 

carta vinditione disrumpere voluerit, non hoc valeat vindicare, set 

componat aut componamus tibi ipsa iam dicta terra in duplo cum 

omnem suam immeliorationem. Et in antea ista carta vinditione 

firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vinditione III idus augusti, anno XIII regni 

Henrici rege. 

S+num Mir, s+ Guilielm, s+num Boniza, s+num Ermeniards 

feminas, nos qui ista carta vindicione fecimus et firmare 

rogavimus. 

S+num Iozfret Amalrig. S+num Laurentii. S+num Giscafret. 

S+num Ricol femina. 

Auriolus sacer, qui scripsit sss die et anno quod supra. 

1. Sota la m hi ha una o. 

651 

1043 agost 13 

Ramon, Guillem, Pere, Estrader i Vidal, germans, venen a Miró una 

terra situada al comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant Pere 

de Reixac, a canvi d’un sester i mitja aimina d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 565, f. 189d-190a. Rúbrica: “Carta que Raimundus et Guilelmus 

et Petrus vendiderunt Miro terram est IIas hereditates in Rexag”. Inter columnas


1105 

verso: “n. 565” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1043” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Remundus et Guilelmus et Petrus 

et Estrader et Vidal venditores sumus vobis Miro, emptore. Per 

hanc scriptura venditionis nostre vendimus tibi terram nostram 

propriam, id sunt, II as ereditates. Quod abemus in comitatum 

Barchinona, in parrochia Sancti Petri Rexag. Advenerunt namque 

nobis ipsas ereditates per genitorum nostrorum, alia per comparatione 

quam fecit predicta mater nostra sive per ullasque 

voces. Et affrontant namque predicta terra a parte orientis in 

flumine Bisocio, de meridie in terra de Bonefilii sacer, de occiduo 

in terra de filias qui fuerunt Sunier, de circio in terra de te emptore 

sive (de) 1 \in/ ipso Viver. Quantum iste affrontationes includunt, 

/ a sic vendimus tibi: supra dictas ereditates, simul cum exiis 

et regressiis earum, a tuo proprio. Et est ipsa terra sestario I de 

or et media emina. Supra dicta namque terra, que nos 

vendimus tibi, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, 

ut facias exinde quecumque volueris. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hac venditione venerit 

ad inrumpendum aut nos venerimus, non hoc valeat vendicare 

aut valeamus, sed componat aut componamus tibi predicta terra 

in duplo cum omnem suam inmeliorationem. 2 Et insuper hoc 


Facta carta venditione idus augusti, anno XIII regni Henrici 

regis. 

S+m Remundi. S+m Guilelmus. S+m Petri. S+m Estrader. S+m 

Vidal. S+m Guilelmus Aranea. S+m Isarnus. 

S+ Ermenardi levita, qui hoc scripsit cum litteras fusas et emendatas 

in II et in tercia linea, die et anno prefixo. 

1. Expuntuat. 2. Abreviatura supèrflua de n sobre la i. 

652 


Guillem Ermemir i la seva muller Ricarda venen a Enguilrada i el 

seu fill Ramon Sunifred terres i altres béns, situat tot al comtat 

de Barcelona, al terme de Sant Pere de Rubí, pel preu de 5 unces 

d’or d’Hispània.


ACB, perg. 1-1-2423. Original. Pergamí, 125 × 441 mm. Al verso: “In Rivorubio” 

(S. XIII-XIV); “Num... 2423” (S. XVIII); “Diversorum A 2423” (Mas). Caplletra “I”: 

20 mm. 

In nomine Domini. Ego Guilelmus Ermemirus et uxori mea 

Ricardis femina vinditores sumus vobis Enguilrada femina et filio 

tuo Raimundus Seniofredus, emmptores. Per hanc scriptura 

venditionis nostre vendimus vobis terras et vineas, cultum vel eremum, 

/ 2 kasas et kasalicis cum curtes, ortis, ortalibus cum arboribus 

diversisque generibus, pratis, pascuis, et in ipso mulino ipsa mea 

porcione tercia parte cum regos et kaputregos, fontis aquarum et 

islas, \est 1 francum/, totum ab integre. Quod abemus in comitatum 

barchinonense, / 3 in terminio de Sancti Petri de Riorubio. Advenit 

nobis ad me Guilelmus per donacionem quod mihi donavi socrum 

meum Senderedi, et ad me Ricardis similiter per donatione quod 

mihi donaverunt pater meus Senderedi et mater mea Ermengardis 

ad diem nubciarum / 4 vel per quacumque voces. Afrontat iam dicta 

omnia, qui est separatim in diversi lociis, de circi in parchia 

sive 2 in terminio de Teracia vel de Egara, de aquilolinis in parochia 

Sancti Felicis de Vale de Milanos vel de Cercedol vel de Aqua-/ 5 longa, 

de meridie in parochia de Madrona, de occiduo in parochia de 

Kastrum Episcopale. Quantum istas afrontaciones includunt, sic 

vindimus vobis: iam dicta omnia supra scripta, quantum ibi 

abemus vel odie tenemus vel tenere aut abere / 6 debemus, totum 

ab integre, simul cum exiis et regressiis earum, in propter precium 

uncias V [espai en blanc: ±4] de auro de Spania. Quod vos emptores 

precium nobis dedistis et nos vendetores manibus nostris recepimus. 

Est manifestum. Quem vero iam dicta omnia, / 7 quod nos vobis 

vindimus, de nostro iure in vestro tradimus ad omnia quod 

volueritis facere, ad vestrum plenissimum proprium \francum/. 

Quod si nos venditores aut 3 ullusque omo utriusque sexus qui 

contra ista (donacio) 4 vendicione venerit [pro] inrum-/ 8 pendum, 

non oc valeat vendicare, set componat aut componamus vobis iam 

dicta omnia in duplo cum omnem suam inmelioratione. Et in antea 

ista vendicione firma permaneat omnique tempore. [Et] est / 9 hec 

omnia supra scripta bene francum et nitidum et fuit ab inicio seculi 

et sic fiat. 

Actum est hoc V idus setember, anno XIII regni Henrici regi. 

S+m Guilelmus, / 10 s+m Ricardis femina, nos qui ista vendicione 

fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+m Mironi Bonusomo. S+m Reimundus Argemir. / 11 S+m 

Fulconi. S+m Reimundus Asner. *S+m Isarni levite*.


1107 

/ 12 S+ Guisadus iudex, qui hec scripsi cum litteras super positas 

die sss et anno quod supra. 

1. Sobre la e hi ha una o raspada. 2. Sota la s hi ha una d. 3. Sota la 

u hi ha una c. 4. Ratllat. 


653 

Pere i la seva muller Bonadona venen a Miró Goltred una terra 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia 

de Sant Pere de Reixac, pel preu d’una aimina i mitja 

d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 706, f. 224b-c. Rúbrica: “De Rexag”. Inter columnas recto: “n. 706” 

(Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1043” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Petro et uxori mea Bonadona femina 

venditores sumus tibi Mironi Goltred, emptori. Per hanc scriptura 

venditionis nostre vendimus tibi terra nostra. Quod abemus in 

comitatu barchinonensi, in Vallense, in parrochia Sancti Petri 

Rexag. Advenit nobis per parentorum nostrorum / c seu per 

qualicumque voces. Affrontat namque supra dicta terra a parte 

orientis in flumine Bisocii, de meridie in terra de Bonifilii sacer, 

de occiduo in terra de filias de Trasvario condam, de circio in terra 

de te emptore sive in ipso Viver. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendimus tibi: supra dicta peciola de terra ab integre, 

cum exiis vel regressiis eius, propter precium emina et media de 

ordeo, quod tu nobis dedisti. Est manifestum. Quem vero predicta 

terra, que tibi vendimus, de nostro iure in tuum tradimus dominium 

et potestatem, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos 

venditores aut aliquis homo utriusque sexus contra hac venditione 


aut componamus tibi predicta terra in duplo cum omni sua 

inmelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc II idus octobris, anno XIII regni Henrici 

regis. 

S+ Petro, s+ Bonadona femina, nos qui ista venditione fecimus 


S+ Guitardi presbiter. S+ Isarni.


S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsi cum litteras fusas in 

linea VI die et anno quod supra. 

654 


Bonuç i el seu germà Bonfill, levita, permuten amb Vives Revell i la 

seva muller Guisla dues mujades de vinya situades al territori 

de Barcelona, al terme de Provençals, a canvi d’unes altres 

vinyes, els primers han d’afegir-hi 4 mancusos en moneda 

d’Enees. 

ACB, perg. 1-1-2539. Original. Pergamí, 177 × 276 mm. Al verso: “De Provenzals” 

(S. XI); “LXXXIII” (S. XIII); “Nil pro Capitulo” (S. XVI); “Antiquit. I 839”; “1043” 


ACB, LA.I, n. 839, f. 302d-303a. Rúbrica: “Bonutius et Bonusfilius comutaverunt 

Vives Revelli vineas in Provencialis”. Inter columnas verso: “n. 839” (Caresmar). 

Interior recto: “Anno Domini 1079” (S. XVIII). Caplletra “I”, tipus E: 

8 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonucius a et frater meus Bonusfilius 

levita, nos simul in unum, comutatores sumus vobis Vivas Revelli 

et uxori tue Guisla femina. / 2 Manifestum est enim quia comutamus 

vobis vinea nostra, id sunt, modiatas II. Qui nobis advenerunt 

per genitorum nostrorum seu per omnimodas voces. Et sunt / 3 in 

territorio barchinonense, in terminio de Provencialis. Et adfrontant 

b ipsas vineas de parte circi in vineas de Mir et de Sancti Petri 

Vico et / 4 de Ermengaudus Aurucii, de aquilonis in vinea de nos 

comutatores et de Ermengaudus Aurucii, de meridie in vineas de 

Sancti Petri Vico et de / 5 Petrus Vives et de predicto Ermengaudii, 

de occiduo in vineas de Audemarii. Quantum istas afrontaciones c 

includunt, sic comutamus vobis: / 6 predictas vineas propter alias 

vestras vineas quod vos nobis comutastis, et insuper addimus vobis 

mancusos quatuor 1 monete Heneas. Quem vero / 7 predictas vineas, 

quod nos vobis comutamus, cum exiis et regressiis earum de 

nostrum iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, ab omni 

integri-/ 8 tatem, ut faciatis 2 exinde quodcumque volueritis, ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos comutatores aut ullusque 

omo d utriusque / 9 sexus qui contra hanc comutacionem e venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat aut nos 

componamus vobis predic-/ 10 tas vineas in duplo cum omnem suam


1109 

immelioracionem. f Et in antea ista comutacio g firma permaneat 


Facta comutacio-/ 11 ne h II kalendas november, anno XIII regni 

Henrici regi. 

S+ Bonucius, s+ Bonefilius levita, nos qui ista comutacione i 

/ 12 fecimus et firmamus et testes firmare rogavimus. 

/ 13 S+ Guilelmus Arnallo. *S+ Geribertus*. *S+ Bonutius j presbiter*. 

S+ Geribertus Guimara. k 

/ 14 S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno 

quod supra. 

1. Sota la segona u hi ha una o. 2. Sota la t hi ha una i. 

LA. a. Bonutius. b. a\d/ffrontat. c. affrontationes. d. homo. 

e. comutationem. f. immeliorationem. g. comutatio. h. comutatione. 

i. comutatione. j. Bonucius. k. Gimara. 

655 


Bernat, fill del difunt Giscafred, i sa muller Bonadona venen a Llobató 

i sa muller Adelaida tres peces de terra situades al comtat de 

Barcelona, al Vallès, al terme de Cardedeu, a Vilalba, pel preu 


ACB, perg. 1-4-132. Original. Pergamí, 144 × 292 mm. Restaurat. Les dues últimes 

ratlles estan molt malmeses. Al verso: “Vilalba” (S. XIII-XIV); “Saeculi XI” (S. XVIII); 

“1043” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 35 mm. 

In nomine Domini. Ego Bernardo, prolis condam Gischafredo, 

coniuxque mea, nomine Bonadonna, femina viditores sumus 

/ 2 vobis Lobatono et uxori sue, nomine Adaleizo, femina, emptores. 

Per ista scriptura vindiccionis nostre vindimus vobis pe-/ 3 cias III 

de teras francas, cultas vel ermas, qui nobis advenit per compa- 

\ra/cione sive per ullas omnimodasque voces. / 4 Et est ipsa omnia 

in comitatu barchinonense, in Valense, in terminio de Cardedol, 

in Vila Alba que nucucupant. 1 / 5 Et affrontat ipsa I pecia de tera 

de parte orientis in ipso rio de Kartedulo, de meridie in tera de 

nos comparatores, / 6 de occiduo in strada publica, de circii in nos 

comparatores. Et alia pecia affrontat de orientis in rio de Cardedol, 

/ 7 de meridie in nos comparatores, de occiduo in strada publica, 

de circii in \i/psa tera fiscale. Et alia pecia de tera / 8 afrontat de 

orientis in ipsa aqua de Villalba, de meridie in tera vinea com-


plantada de Ermemiro Seniofredo, / 9 de occiduo in ipso margine, 

de circii in tera de nos comparatores. Quantum infra istas afrontaciones 

includunt, / 10 sic vindimus vobis: ipsa omnia supra 

scripta, totum ab integrum, cum exis et regresiis earum, in 

propter precium manco-/ 11sos II2 de auro cogto bono placibile. 3 

Et est manifestum. Quod si nos vinditores aut ullusque omo qui 

contra ista carta vin-/ 12diccione venerit pro inrumpendum, non 

hoc valeat vindicare, set componat in duplo cum omnem suam 

imelioracionem. / 13 Et in antea ista carta vindiccione firma 


Facta carta vindicci\o/-/ 14ne XIIIImo kalendas december, anno 

XIII regni Enherici regis. 

S+num Bernardo Giscafredo, s+num / 15 Bonadonna femina, qui 

ista carta vindiccione fieri iussimus et manus nostras firmavimus 

et testes rogavimus firma-/ 16re. S+num Bonifilio. S+num [Guitart?]. S+num Odeghero. 

/ 17Gheribertus sacer [ratus?] scripsit et sub s die et anno quod 

supra. 

1. Per nuncupant. 2. També pot ser una V corregida amb un traç. 3. Sota 

la segona i hi ha una e. 

656 


Miró Sunifred i la seva muller El·liarda venen a Arnau Bonhom unes 

cases amb corts i quatre peces de terra amb vinyes i arbres de 

diverses classes, situades al comtat de Barcelona, al terme de 

Vilamajor, al mont de Cavallar, a les Buines, a canvi d’1 mancús 

iafarí d’or, 2 sous i 8 diners, a més de tres sesters i tres mitgeres 

de blat. 

ACB, perg. 1-2-1287. Original. Pergamí, 96 × 534 mm. El document presenta un 

petit forat a la part central. Al verso: “In Villa maiore”; “Antone” (S. XI); “Num... 

1009” (S. XVII); “Mitja Escala, Arm. 3, n. 1287” (Caresmar); “1043” (F-B). Caplletra 

“I” que ocupa 6 ratlles. 

In nomine Domini. Ego Mirone Seniofredi et coniux sua 

Elliards femina vinditores sumus tibi Arnallus Bonushomo, emptore. 

Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi alodem nostrum, 

id sunt, kasas et curtes cum / 2 solos et superpositos suos, 

hostios et ianuas, guttas et stillicinios, cum foveas, hortis, hortalibus,


1111 

viaductibus et reductibus, et pecia I de trra vinea cum arboribus 

de diversi generis. Et in alio loco vindimus tibi kasas et curtes 

cum solos et / 3 superpositos suos, cum hostios et ianuas, guttis et 

stillicinios, cum foveas et pecia I de terra cum arboribus pomiferis 

qui ibidem sunt. Et iterum pecias II de terras vineas complantadas. 

Totum hab integrum francum, qui fuit de franchitate / 4 de Petrasio 

de Villarara. Quod abemus in chomitatum barchinonense, in terminio 

de Villamagore, in monte de Cavalar, ad ipsas Buinas. Qui 

mihi advenit per mea comparacione, et ad uxori sua per suum 

decimum et per comparacione et per omnesque vo-/ 5ces. Et 

affrontat ipsas casas et curtes et orto et pecia I de vinea cum 

arboribus, qui fuit de Guazalli et de uxori su[e], de aquilonis et 

de meridie in vinea de Nadalia et de filiis suis, de hocciduo de 

nos (comp) 1 vinditores et de eres nostros et de circii in stra-/ 6ta publicha. Et pecia I de vinea affrontat de aquilonis in torrento qui 

discurrit, de meridie in vinea de Escolastiga et filiis eius, de 

hocciduo similiter, de circii in vinea de Gonter. Et alia pecia de 

vinea affrontat in vinea de Estolastiga et / 7 de filiis 

suis, de meridie in vinea de Nadalia et de filiis eius, de hocciduo 

et de circii in terra et vinea de Escolastiga et de filiis suis. Et ipsas 

casas et curtes cum ipsa pecia de terra et orto qui est supra scripto, 

qui fuerunt de Kartir / 8 et de uxori sua, affrontat de horientis et 

de meridie et de hocciduo in vineas de nostros heres, de circii in 

via publicha. Quantum istas affrontaciones includunt, sic vindimus 

tibi: ipso alode qui est supra scriptum, totum ab in-/ 9tegrum, cum exiis et regressiis earum, in precium mancuso I de auro 

iaarino et solidos II de denarios et denarios VIII et sestarios III 

de blad et migeras III. Et nichil de ipso precio non remansit. Et 

est manifestum. Quod tu emptor precium mihi dedisti et nos 

vinditores / 10 manibus nostris recepimus. Quem vero predicta hec 

omnia, qui est supra scripta, quod nos tibi vindimus, de nostro 

iure in tuo tradimus dominio et potestatem, ad tuum plenissimum 

proprium. Quod si nos vinditores aut (aut) 2 ullusque homo vel 

femina / 11 qui contra hanc ista carta vendicione venerit ad inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, set componat aut componamus 

tibi in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in 

antea ista carta vindicione firma et stabilis per-/ 12maneat modo vel 

per omnique tempore. 

Facta carta vindicione IIII nonas december, anno XIII regnante 

Henrici regi.


S+m Mirone, s+m Elliards femina, nos qui ista carta vindicione 

fecimus et firmamus / 13 et firmare rogavimus. 

S+m Suniario faber. S+m Gocfredus. S+ Guidone sacer. 

/ 14 S+ Raimundus sac scripsit die et hanno prefixo sss. 

1. Situat entre punts. 2. Repetit. 

657 

1044 gener 13 

Pere Vivà i la seva muller Guisla donen per carta precària, a Bonuç 

i al seu germà Duran, una terra situada al territori de Barcelona, 

a Provençals, que tenen per compra i per delme conjugal, per 

tal que hi plantin vinya i la treballin durant set anys, al llarg 

dels quals els donadors rebran cada any la meitat dels fruits; 

transcorreguts els set anys, la vinya serà dividida, meitat per 

meitat, entre ambdues parts i restarà en mans dels donadors 

el dret de primera opció de compra sobre la meitat dels 

precaristes. 

ACB, perg. 1-4-133. Original. Pergamí, 156 × 232 mm. Restaurat. El document 

presenta un important fragment perdut restaurat que ocupa tot l’angle superior 

esquerre. Al verso: “Provincials” (S. XIII-XIV); “1044” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Petro Vivane et uxor mea Guisla femina 

tibi Bonucio et fratri tuo Durandi. Manifestum est enim quia [±9] 

/ 2 vobis terra ad complantandum vinea per precaria ad partes 

laborandum. Et est ipsa terra in territorio Barchinona, in ter[±9] 

/ 3 Provenciales. Advenit nobis per comparacione et per decimum sive 

per ullasque voces. Adfrontat hec omnia de parte circi in te[±8] 

/ 4 vinea de Petro Ermemiro vel de suos eredes et abet dextros [espai 

en blanc: ±15], de aquilonis in terra de nos donatore[s] [±7] / 5 dextros 

[espai en blanc: ±12], de meridie in estrada publica et abet 

dextros [espai en blanc: ±15], de occiduo in ter[±9] / 6 Ermemiro 

vel de suos eredes et abet dextros [espai en blanc: ±15]. Quantum 

istas afrontacio[nes includunt sic vindimus] / 7 vobis: iam dicta 

terra ut eam bene plantare et advineare faciatis et circumvallare, 

ut [±14] / 8 quod bene est fundata et advineata vel condirecta. 

Fructus 1 tamen quod Deus ibidem dederit, divider[eretis] [espai en 

blanc: ±4] / 9 per medium usque ad divisione de ipsa vinea; et in 

quale annum vobis placet, abeatis ipsum fructum totum [±8] / 10 

-bus que ipsa vinea bene fuerit edificata et advineata et circumvallata,


1113 

sicut decet bona vinea, sic ti[b]i divi-/ 11damus eam per medium, una 

medietas ad nos et alia ad vos, in tale conventum: ut si vos aut 

posteritas vestra eam vinde-/ 12re volueritis2 aut inalienare ipsa vestra 

portione, non abeatis licenciam facere nisi ad nos aut posteritas 

nostra, / 13 sicut valuerit ad iusticiam, fuerit preciata bonisque 

hominibus; et si nos aut posteriatas nostra noluerimus eam emere 

/ 14 ad iusticiam, vindere faciatis eam aut quicumque volueris. Et si 

nos donatores minine fecerimus aut si nos extraxeri-/ 15mus de isto 

convencio, aut si vos abstulerimus predicta terra, componamus 

vobis solidos XXX de monete grosse de plata. / 16 Et si nos laboratores 

minime fecerimus, aut si nos extraxerimus de isto convencio supra 

scripta, aut bene non edifi-/ 17caverimus ipsa terra, ut abeat ibi bona 

vinea \infra istos VII annos/, componamus vobis solidos XXX 

de plata de iam dicte3 monete. Et in antea / 18 hoc adimpleam quod 

expondi. 

Facta precaria idus ianuarii, anno XIII regni Henrici regis. 

*+ Petrus*, / 19 s+m Guisla femina, nos qui ista carta precaria 

fecimus et firmamus et testes firmare rogavimus. / 20 

S+m Ansemundus. S+m Undisclo. S+m Guifredus. S+m Venrel 

Cabater. / 21 S+m Fulcho. *S+ Mirone*. / 22 

S+ Pontii presbiter, qui hec scripsit cum litteras super positas 

in linea XVII ubi dicit “infra istos VII annos”, et die et anno quod 

supra. 

1. Sota l’última u hi ha una lletra il·legible titllada. 2. Sota la t hi ha una 

s. 3. Sota la e hi ha una a. 

658 

1044 gener 13 

Avona i els seus fills Tudiscle i Oliba, juntament amb les filles, venen 

a Ponç quatre peces de vinya i una de vinyal situades a la 

parròquia de Sant Vicenç de Sarrià, que tenen per compra i pel 

seu marit i per llur pare, respectivament, a canvi de 3 mancusos 

d’or i un sester d’ordi. 

ACB, perg. 1-4-134. Original. Pergamí, 112 × 270 mm. Al verso: “Serria” (S. XIII- 

XIV); “nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1044” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Avona femina et filiis meis Tudisclo 

et Oliba et filias meas, id est 1 [], venditores summus tibi / 2 Pontius,


emptori. Per hanc scripturam venditionis nostre vendimus tibi 

petias IIII de vineis2 et una de vineale separatim positum. Est 

quippe hoc alodium / 3 in parrochia Sancti Vincentii de Serriano. 

Advenit nobis per nostra comparatione et per genitorum et viri 

sive per ullasque voces. Affrontat una petia de ipso vineale / 4 de 

circi in vineale de te emptori, de aquilonis in vinea de te emptori, 

de meridie similiter, de occiduo in strata. Affrontat petia una de 

vinea de circi / 5 in terra de nos venditores, de orientis in vinea 

de Marcho, de meridie in vinea de Sancti Cesarii et de Berengarii, 

de occiduo in torrente. Alia petia, de circi in terra de nos 

/ 6 venditores, de orientis in vinea de Iohannes, de meridie in vinea 

de te emptori, de occiduo similiter. Alia petia, de circi in terra de 

nos venditores, / 7 de oriente in via, de meridie in vinea de te 

emptori, de occiduo in vinea de Iohannes. Alia petia, de circi in 

terra de Marco, de orientis in vinea de / 8 Marcho, de meridie 

in vinea de te emptori, de occiduo in terra de te emptori. Quantum 

iste omnes affrontationes includunt, sic vendo tibi: predic-/ 9tas vineas ab ipsa terra ubi sunt fundatas ab integre, cum exiis vel 

regressiis earum, propter pretium mancusos III de auro et sestario 

uno de ordei. Quod tu / 10 emptori nobis dedisti integriter predicto 

pretio. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi 

vendimus, de nostrum iure in tuum tradimus dominium et / 11 

potestatem, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc venditionem 

venerit aut venerimus / 12 ad inrumpendum, nil valeat, set componamus 

tibi predicta omnia in tripplum cum omni sua imelioratione. 

Et in antea ista venditione firma permaneat / 13 omni 

tempore. 

Actum est hoc idus ianuarii, anno XIII regni Henrici regis. 

S+m Avona femina, s+m Tudisclo, s+m Oliba, / 14 s+m Anna 

femina, s+m3 [...], nos qui hanc venditionem fecimus et firmavimus 

et testibus firmare rogavimus. 

/ 15 S+m Sanla, mariti predicta Avona. *S+ Donucio levita*. 

/ 16 S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, 


1. Segueix un espai en blanc d’unes quaranta lletres, destinat als noms de les filles 

de la venedora. 2. Sota la segona i hi ha una a. 3. Segueix un espai en blanc 

d’unes vint-i-cinc lletres, destinat al nom que correspon a la subscripció d’una de les filles 

de la venedora.

1044 gener 22 


659 

1115 

Ató Ermemir i la seva muller Ermessenda venen a Adelaida, filla 

de Senegonda, un alou situat al territori de Barcelona, a la 

parròquia de Sant Andreu de Palomar, pel preu de 16 unces 

d’or d’Hispània. 

ACB, LA.II, n. 137, f. 51c-d. Rúbrica: “Emptio Adaledis de alodiis qui sunt in 

Palumbari”. Exterior verso: “n. 137” (Caresmar). Inter columnas verso: “anno 

Domini 1043” (S. XVIII). Exterior verso: “1013” (ratllat). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Atonis Ermemiri et uxor mea Ermessindis 

femina venditores sumus tibi Adalezis, filiam Senegundis, 

femina. Manifestum est enim quia vendimus tibi alodium nostrum 

proprium, id sunt, terras et vineas et casas cum solos et superpositos. 

Quod habemus in territorio barchinonensi, in parrochia Sancti 

Andree que dicunt Palumbare. Advenit nobis ad me Ato per vocem 

uxoris mee et ad me Ermessindis per genitores meos seu per ullasque 

voces. Affrontant namque supra dictas terras et vineas et casas a 

parte orientis in strada publica qui pergit ad Barchinona sive in 

terra de filiis de / d Ioanne condam vel in terra de Bunticoni vel suos 

eres, de meridie in arenario qui pergit de Sancti Andree ad Orta 

sive ad ipso Olmatello, de occiduo in ipsa serra de Canelas sive in 

Fornels, de parte vero circii in ipso pugo de Fenestreles sive in ipsa 

strata subteriora qui pergit per Palumbare ad Barchinona. Quantum 

infra istas affrontationes includunt et isti termini ambiunt, sic 

vendimus tibi: supra nominatas terras et casas et vineas simul cum 

ipsas terras ubi ipsas vineas sunt fundatas, totum ab integre, simul 

cum exiis vel regressiis earum. Et est ipso precio uncias sedecim 

de auro de Spania, que tu nobis dedisti et nos manibus nostris 

recepimus. Et nichil de ipso precio apud te emtrice non remansit. 

Et est manifestum. Supra dicta namque omnia, que nos tibi 

vendimus, de nostro iure in tuum tradimus dominio et potestatem, 

ad tuum plenissimum proprium, ut facias exinde quecumque facere 

volueris. Quod si nos venditores aut aliquis homo utriusque 

sexus contra ista venditione venerit ad inrumpendum aut nos 

venerimus, non oc valeamus aut valeat vendicare, sed componamus 

aut componat tibi supra dicta omnia in duplo cum omnem suam 

inmeliorationem. Et in antea ista venditio firma permaneat omni 

tempore.


Actum est hoc XI kalendas februarii, anno XIII regni Henrici 

regis. 

Signum + Atonis Ermemiri. Signum + Ermessindis, nos qui 

ista vinditione fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

Signum + Mir At. Signum + Sendret Venancani. Signum + 

Adalbertus Sendredi. Signum + Bernardus Ermumir. Signum 

+Guilielmus Raimundi. S+ Miro levita. R Vitalis presbiter.+ 

@Beren[garius] 

Guifredus, presbiter et monachus, qui exaravit sub die et anno 

quod supra ssss. 

660 

1044 gener 28 

Ervigi ven al seu germà Geribert, sacerdot, una vinya situada al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al lloc anomenat 

la Claveguera, pel preu de mig mancús de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-135. Original. Pergamí, 103 × 185 mm. Al verso: “Vendicio Ervigio 

ad Geribert” (S. XIII-XIV); “Nil pro capitulo” (S. XVI-XVII); “Siglo XI” (S. XX); “1044” 


In nomine Domini. Ego Eroigio vinditor sum tibi Geribertus 

sacer, frater meus, emptore. Per hac / 2 scriptura vindicionis mee 

vindo tibi peciola 1 I de vinea simul cum ipsa terra ubi est / 3 fundata. 

Quod ego abeo in teritorio barchinonense, in parochia Sancti 

Andree, in loco / 4 que dicunt ad ipsa Clavagaria. Advenit mihi ea 

omnia per ienitores mei sive per omnesque / 5 voces. Afrontad hec 

omnia de parte circi et de aquilonis et de occiduo in vinea de Gui- 

/ 6 tard Cusca, de meridie in terra erma 2 de Raimundus Stefanus. 3 

Quantum ista\s/ IIII afron-/ 7 taciones includunt, sic vindo tibi: predicta 

vinea simul cum ipsa terra ubi est fundata, in / 8 propter 

preciu medio mancuso de monete Barchinone. Et nichil de 

ipso precio apud te emp-/ 9 tore non remansit. Est manife\s/tum. 

Quem vero predicta vinea, que tibi vindo, iure tuo tra-/ 10 do dominio 

et pote\s/tate, ab omni integritate, cum exio\s/ et regre\s/sio\s/ 

suo\s/, ad tuum proprium. Quod si / 11 ego vinditor aut ullusque homo 

qui contra ista vindicione venerit pro inrumpendum, non / 12 hoc 

valead vindicare, set conponad ipsa vinea in duplo cum suam inmelioracionem. 

Et in an-/ 13 tea ista vindicio firma permanead omnique 

tempore.


1117 

Facta vindicione V kalendas februarias, anno / 14 XIII regni 

Henrichi regi. 

S+num Eroigio, qui ista vindicione feci et firmavi et testibus 

/ 15 firmare rogavi. 

*S+ Mirone clericus, qui litera\s/ docui*. S+num Mager. S+num 

Petru\s/. 

S+ Guadallus sacer, qui hec scripsi et die et anno qo 

supra. 

1. Sota la a, una e. 2. Sota la a, una e. 3. A continuació hi ha un signe 

us que sembla afegit. 

1044 febrer 4 

661 

Ramon Joan i Domnuç Orrat venen a Guinidilda, vídua de Giscafred, 

una casa amb corral situada al burg de la ciutat de Barcelona, 

prop dels Arcs, pel preu de 9 mancusos i mig d’Enees. 

ACB, LA.I, n. 163, f. 73c-d. Rúbrica: “Carta de quibusdam domibus ad ipsos 

Archos”. Exterior verso: “n. 163” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 

1043” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I, de color vermell i perfilada 

en verd: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Raimundi Iohanni et Donucio Orrato 

venditores sumus tibi Guidenellis femina, mulier qui fuit de iam 

dicto Gischafret, emtrice. Per hanc scripturam venditionis nostre 

vendimus tibi kasi cum curte, guttas et stillicinios, et fovea et 

cloacha. Quod habemus in burgo civitatis Barchinone, prope ipsos 

Archos. Advenit nobis per causam elemosinariam cuiusdam 

Gischafredi, qui nobis precepit in suum testamentum, unde iudicium 

obligatum tenemus infra metam temporis asserie conditionis 

editum, ut venundari fecissemus supra scriptam casam, sicuti 

et facimus. Affrontat namque de parte circio in strata publica, de 

occiduo in casa qui fuit de Sancio, de aquilonis in casa qui est 

de Bonifilii Iohanni et de matre sua, de meridie in casa de me 

emptrice. Quantum iste affrontationes includunt, sic vendimus 

tibi: prefata omnia ab integre, propter precium mancusos IX et 

medio de manu Enee a penso legi(gi)time 1 pensatos. Quod tu 

emptrice precium nobis dedistis. Et nichil apud te de ipso precio 

non remansit. Quem vero predicta omnia, que tibi vendimus, de


nostrum iure in tuum tradimus dominio et potestate ab omni integritate, 

ut quicquid exinde facere vel iudicare volueritis, liberam 

in Dei nomine habeatis plenam potestatem, cum exios et regressios 

suos, a tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc venditionem venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeat ven-/ ddicare, set componat 

aut componamus tibi predicta omnia in duplum cum omni sua 

immelioratione. Et in antea ista venditio firm\a/ permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc II nonas februarii, anno XIII regni Hennici 

regis. 

S+ Reimundus presbiter. S+ Donutio Orrato. S+ Arluvinus presbiter. 

S+ Geribertus presbiter sss. S+ Miro presbitero. S+ Guitardi 

Argemir presbiter. 

S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quo 

supra. 

1. La síl·laba gi repetida. 

662 

1044 febrer 8 

Vives i la seva muller Blancúcia venen a Mir Goltred cases, corts i 

terra situats al comtat de Barcelona, a la vila de Reixac, i una 

peça de terra al Pla, al lloc anomenat Canalies, pel preu de 2 

mancusos i mig. 

ACB, LA.II, n. 681, f. 217b-c. Rúbrica: no n’hi ha. Inter columnas recto: “n. 681” 

(Caresmar). Exterior recto: “CLX[IIII]” (S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 

1043” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Vives et uxor mea Blanchutia vinditores 

sumus Miro Goltred, emptore. Per hanc scriptura vinditionis nostre 

vindimus tibi chasas et curtes, solos et superpositos, et terra qui in 

circuitu eius est, et in alio loco petia una de terra. Est ipsa chasa 

in chomitatu Barchinone, intus in villa Rexag; et alia pecia in ipso 

Plano, in loco vocitato Chanalias. Advenit nobis ad me Vives per 

vocem uxori mee, et ad me Blanchucia per genitorum meorum sive 

per ullasque voces. Affrontat namque ipsa chasa simul cum ipsa 

terra de orient in via, de meridie in terra de Rodlens et in via, de


1119 

occiduo in terra de Bonifilius presbiter, de circii in terra de Ioanne 

sive de Sancta Eulalia. Et alia petia affrontat de orient in terra 

de Sancta Maria, de meridie in terra de Sancti Cucuphati cenobii, de 

occiduo in terra de Prim, de circii in torrent de Chanalias. Quantum 

istas affrontationes includunt, sic vindimus tibi: supra dicta casa, 

simul cum ipsas terras, ab integre, / c cum exiis et regressiis earum, 

in propter precium mancusus II et medio, quod manibus nostris 


nos tibi vindimus, de nostro iure in tuum tradimus dominium et 

potestatem ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos vinditores 

aut ullusque homo qui contra hanc ista vindicione venerit pro 

inrumpendum aut nos venerimus, componant aut componamus tibi 

ipsa chasa, simul cum ipsas terras, in duplo cum sua immelioratione. 

Et in antea ista vinditione firma et stabilis permaneat omnique 

tempore. 

Facta carta vindicione VI idus februarii, anno XIII regnante 

Henrici rege. 

Si+num Vives, si+num Blanchutia femina, nos qui ista 

vinditione1 feci firmavimus et rogavimus firmare. 

Si+num Bernard Vives. Si+m Mir Prim. Si+num sss Guifredus 

presbiter. 

S+ Bonifilius presbiter, qui hec scripsit die et anno quod 

supra. 

1. Aquesta paraula porta un senyal de l’escrivent que indica on s’ha d’inserir en 

el text. 

663 


Ervigi ven al seu germà Geribert, sacerdot, una peça de terra situada 

al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al terme 

de Vilapicina, al lloc que anomenen la Ventosa, pel preu d’1 

mancús i mig en moneda de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 238, f. 81c-d. Rúbrica: “Eroigius vendidit Girberto presbitero, 

fratri suo, I petiam terre”. Exterior verso: “n. 235” (Caresmar). Inter columnas 

verso: “Anno Domini 1043” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus E: 

7 línies. 



In nomine Domini. Ego Eroigio vinditor sum tibi Geribertus 

sacer, frater meus, emptore. Per hac scriptura vinditionis mee vindo 

tibi petia I. Quod ego abeo in territorio barchinonense, in parrochia 

Sancti Andree, in termine de Vilapiscina, in loco que dicunt 

ad ipsa Ventosa. Advenit mihi hec omnia per ienitores mei sive per 

omnesque voces. Affrontat hec omnia de parte circi in via qui pergit 

ad ipso Pontonal, de aquilonis in terra de Gavadal, de meridie in 

terra de filiis Ermengaudus de Olono, 1 de occiduo in strada publica 

qui pergit a2 Barchinona vel ad ipso Ulmatel. Quantum in istas IIII 

affrontationes includunt, sic vindo tibi: predicta terra, in propter 

precium mancuso I et medio de monete Barchinone. Et nichil de 

ipso precio apud te emptore non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta terra, que tibi vindo, iure tuo trado dominio et potestate, 

ab omni integritate, cum exios et regressios suos, a proprio. 

Quod si ego vinditor aut ullusque homo qui contra ista vinditione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat 

aut/ d ego componam tibi iam dicta omnia in duplo cum suam inmeliorationem. 

Et in antea ista vinditione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta vinditione idus februarii, anno XIII regni Henrici 

regi. 

S+m Eroigio, qui ista vinditione feci et firmavi et testibus 


S+m Sanla faber. S+m Bonefilio faber. S+m Mirone. 

S+ Guadallus sacer, qui hec scripsi et die et anno quo supra. 

1. Sota la o hi ha una e. 2. Sota la a hi ha una q. 

664 

1044 març 1 

Orúcia ven a Arnau Bonhom sis peces de terra situades al comtat 

de Barcelona, al terme de Vilamajor, a la muntanya de Cavallar, 

a les Buïnes, pel preu d’1 sou de diner. 

ACB, perg. 1-4-136. Original. Pergamí, 134 × 409 mm. Restaurat. Al mig de la 

ratlla 9 i al començament de la 13 hi ha un forat que afecta unes quantes lletres. 

Al verso: “Villa Maiore” (S. XIII-XIV); “Nil pro capitulo” (S. XVI-XVII); “1044” (Mas). 


In nomine Domini. Ego Orucia femina vinditores sumus tibi 

Arnallus Bonusomo, emptore. Per hanc scriptura vindicionis nos-


1121 

tre vindo tibi pecia\s/ VI cum arboribus qui ibdem sunt, / 2 et 

in alio loco, in duo\s/ locos ad idem, et in alio loco Olzedo, totum 

ab integrum, 1 franchum, de franchitate de Petrasio (gali). 2 Et est 

in comitatu Barchinona, in terminio de Villa Maiori, / 3 in monte 

de Cavala, ad ipsas Buinas. Qui mici advenit ad me Orucia per ienitrice 

mea vel per quacumque voces. Et affrontat ipsas sex pecia\s/ 

de terra\s/ vinea\s/ edificatas de aurien-/ 4tis in torente qui discurit de 

Fontaneles, de meridie in via publica qui pergit ubique, de hocciduo 

in vineas de comite et de Arnallus Bernardo, de circii in via de Valle 

Auriola. 3 / 5 [Et?] 4 ipsos alodem in II locos et ipso Olzedo affrontat 

de aquilonis in aqua discurit de Fontanidas, de meridie in via qui 

venit de Valle Auriola, de hoc-/ 6ciduo in trra de comite, de circii 

in terra de comite et de Arnallus Bernardo. Quantum in istas affrontaciones 

includunt, sic vindo tibi: ipsa hec omnia, / 7 qui est supra 

scripta, totum ab integrum, cum exiis et regresiis earum, in precium 

solido I de denario. Quod tu emptor precium mici dedisti et ego 

vin-/ 8ditrice manu mea recepit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que tibi vindo, de meo iure in tuo trado dominio et 

ptestate, ad tuum ple-/ 9nisimum proprium. Quod si ego vinditrice 

ad aliquis omo utrique [sex]us qui contra hac ista carta 

vindicione venerit ad inrumpendum, / 10 non hoc valeat vendicare, 

set componat in duplo cum omem suam imelioracionem. Et 

in antea ista carta vindicionis firma permaneat modo / 11 vel per 


Facta carta vindicione kalendas marcii, anno XIII regnante 

Henrici regi. 

S+m Orucia, qui ista carta vindicio-/ 12ne feci et firmare rogavi. 

S+m Adala. S+m *Bernardo*. S+m *Bonellus*. 

/ 13S [+?] Guirallus levita, qui ista carta vindicione scripsit die 

et anno cum litera\s/ rasas prefixo. 

1. Des d’ací fins a la nota 2 està escrit sobre raspat. 2. Esborrat. 3. Sota 

la o hi ha una altra o més petita. 4. Sota ori, un garbuix de lletres de difícil 

interpretació. 

665 

1044 abril 9 

Ervigi empenyora al seu germà Geribert, prevere, una vinya amb 

la terra on és plantada, situada al territori de Barcelona, a


la parròquia de Sant Andreu, al terme del Pont, a causa d’un 

deute d’1 mancús i un terç d’or d’Enees, que ha de retornar 

la primeria de març vinent, i de dos quarteres menys un 

quartà d’ordi, que retornarà per la festa de Sant Feliu de 

Girona. 

ACB, LA.II, n. 265, f. 88d-89a-b. Rúbrica: “Eroigius impigneravit Girberto presbitero 

vineam in termino de Ponto, in Palomar”. Inter columnas verso: “n. 263” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1043” (S. XVIII). Caplletra “I” 



In nomine Domini. Ego Ervigio impignorator sum tibi Geribertus 

presbiter, frater meus. Manifestum est enim quia debitor 

tibi mancuso I de auro mo-/ anete Heneas et tercia parte de alio 

mancuso et quarteras II de ordeo, minus quartanum I, bono, nitido, 

purgato, placibile, ad mesura legitima, unde tu mihi prestasti. 

Est manifestum. Propterea impignoro tibi vinea simul cum 

ipsa terra ubi est fundata. Et est ipsa vinea in territorio barchinonense, 

in terminio de ipso Ponte, in parrochia Sancti 

Andree. Advenit mihi per voce complantario sive per omnesque 

voces. Affrontat de parte circi in strada, de aquilonis in aragallo 

qui discurrit per tempus pluviarum, de meridie in torrent, de 

occiduo in vinea de filii Gerallo vicecomite. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic impignoro tibi: iam dicta omnia ab 

integre, et de meo iure in tuo trado dominium et potestatem, 

ab omni integritatem. Et inter tantum ego teneam per tuum 

beneficium. Et in die quod erit kalendas marcias istas primas 

venientes, sic tibi reddere faciam iam dicto mancuso cum suo 

lucro tercia parte ad isto anno revolvente, et ipsum ordeum ad 

festa Sancti Felicis Gerunda, et tu mihi reddas ista scriptura sine 

mora. Et si hoc non fecero et diem placitis meis non adimplevero, 

tuum abeas plenam potestatem hec omnia, que tibi impignoro, 

aprehendere, tenere, vindere et omnia facere quod volueris, cum 

exios vel regressios earum, a tuum plenissimum proprium. Quod 

si ego impignorator aut ullusque homo utriusque sexus qui contra 

ista impignoratione ad inrumpendum venerit, non hoc valeat 

vindicare, sed componat aut ego componam tibi iam dicta omnia 

in duplo cum omnem suam imelioratione. Et in antea ista 

impignoratio firma permaneat omnique tempore. 

Facta impignoracione V idus aprilis, anno XIII regni Henrici 

regis.


1123 

S+ Ervigio, qui ista impignoracione fieri iussi et firmavi et 

testes firmare rogavi. 

S+ Lobetus Moler. S+ Mir Bonusfilius. S+ Bonusfilius. 

S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras / b rasas 

in linea V, et sss die et anno quod supra. 

666 

1044 abril 9 

Ervigi ven al seu germà Geribert, sacerdot, unes terres situades 

al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al 

lloc anomenat forn de Planelles, per un preu de 18 diners 

i 2 malles. 

ACB, LA.II, n. 126, f. 48a-b. Rúbrica: “Carta de ipso Furno et de ipsis Planellis 

in Palomar”. Interior recto: “n. 126”. Exterior recto: “anno Domini 1043” (S. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 13 línies. 


In nomine Domini. Ego Ervigio venditor sum tibi Geribertus 

sacer, frater meus, emptori. Per hanc scripturam venditionis mee 

vendo tibi terras petias duas separatim positas. Et sunt ipsas petias 

duas de terra in territorio barchinonense, in parrochia Sancti 

Andree, in locum que dicunt ad ipso Furno vel ad ipsas Planellas. 

Advenerunt mihi per voce genitorum meorum sive per omnesque 

voces. Affrontat ipsa una petia de terra de parte circi in terra de 

Arnallo et de suos eres, de aquilonis in terras de Blanca femina 

et de Richelle sorori sua, de meridie in terra erma de Guadallo, 

de occiduo in ipsa / b serra. Et affrontat alia petia de terra de parte 

circiin vinea de Guadallo et in terra de Remundo Stephani, de 

aquilonis in terra de Blancha, de meridie in terra de Alaman Ugo, 

de occiduo in terra de me venditore. Quantum istas totidem affrontationes 

includunt, sic vendo tibi: iam dictas petias duas de 

terra ab integre, propter precium denarios XVIII de monete grosse 

et medalas II. Quod tu emptor precium mihi dedisti et ego venditor 

manibus meis recepi. Et nihil de ipso precio apud te emptore non 

remansit. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi 

vendo, de meo iure in tuo trado dominium et potestatem, ab omni 

integritate, ut quicquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam 


earum, a tuum plenissimum proprium. Quod si ego venditor aut


ullusque homo utriusque sexus qui contra ista venditionem ad 

inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, sed componat aut 

ego componam tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam 

immelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta venditione V idus aprelis, anno XIII regni Henrici 

regis. 

S+ Ervigio, qui ista venditione fieri iussi et firmavi et testes 


S+ Petrus Micho. S+ Guifredus Iohannes. S+ Reimundus 

presbiter. 


supra. 

667 

1044 abril 17 

Guisla ven a Oliba Sendred una mujada de vinya situada al territori 

de Barcelona, al terme de Marunyà, que té per Guillem, el seu 

difunt marit, pel preu de 4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-137. Original. Pergamí 110 × 242 mm. Restaurat “1044”; “D.C.(b) 

cap. 2, 137” (Mas); “1-4-137” (AP). 

In nomine Domini. Ego Guisla femina venditrice sum tibi 

Holiba Senderedus, emptori. Per hanc scripturam vendicionis 

mee vindo tibi / 2 modiata I de vinea simul cum ipsa tera ubi est 

fundata. Et est ipsa vinea in teritorio barchinonense, in terminio 

de Maruniano. / 3 Advenit mihi ipsa vinea per voce viro meo 

condam Guilelmus sive per omnesque voces. Afrontat ipsa vinea 

de parte circi in vineas / 4 de Sancti Petri et de Ermesindis comitisa 

et de Guilelmus, de aquilonis in tera de me vinditrice et de 

filiis meis, de meridie in via, / 5 de occiduo in vineas de filiis 

Suni[e]fredus. Quantum istas afrontaciones includunt, sic v[en]do 

tibi: iam dicta vinea ab intregrem, propter / 6 precium mancusos 

IIII de auro monete heneas legitime pensatos. Quod tu emptor 

precium mihi dedisti et ego venditri-/ 7 ce manibus meis recepi. 

Et nichil de ipso precio apput te hemptore non remansit. Est 

manifestum. Quem vero predicta omnia que / 8 tibi vendo, de meo 

iure in tuo trado dominium et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quiquid exinde facere vel iudicare vo-/ 9 lueris, liberam in Dei


1125 

nomine abeas plenam potestatem, cum exios vel regressios earum, 

a tuum plenisimum proprium. Quod si ego1 \vendi/-/ 10trice aut 

ullusque omo utriusque sexus qui contra ista vendicione ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat / 11 vindicare, sed componat 

aut ego componam tibi iam dicta vinea in duplo cum omnem 

suam immelihoracione. Et in an-/ 12tea ista vendicio firma permaneat 


Facta vendicione XV kalendas maias, anno XIII regni Henrici 

/ 13 regis 

S+ Guisla femina, qui ista2 \vendicione/ fieri iussi et firmavi 


/ 14 *S+ Guilielmus presbiter*. S+ Bela. S+ Gonbertus. 

/ 15 Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras rasas et 

emendas in linea VIIII et in linea ubi est nomine Guisla, / 16 et sss 


1. Segueix impignora, raspat. 2. Segueix impignoracionem, raspat. 

668 

1044 abril 27 

Testament sacramental de Ballomara, jurat sobre l’altar de Sant Joan 

que hi ha dins l’església de Sant Pere de Reixac, en el qual testa 

a favor dels seus fills, però també és generosa amb Sant Pere 

de Reixac i amb la Canònica de la Santa Creu. 

ACB, LA.II, n. 645, f. 208b-c. Rúbrica: “Testamentum Ballomare”. Inter columnas 


“C” ornamentada, tipus G: 3 línies. 


Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinatione 

residebat Bonifilius presbiter et iudice Mirone in presencia Sendredi 

Venanca et Adalberti Sendredi et Mironi Assarigo et 

Sancio, et aliorum multorum hominum qui ibidem aderant. 

Testificant testes prolati, quas proferunt his nominibus, id sunt, 

Mirone et Primi et Vivane, in faciem supra dicto sacerdoto et 

iudice, ad comprobandam ultimam voluntatem de condam Ballomara 

1 femina. Et hec sunt nomina testium, qui hoc testificant, 

sicuti et iurant, id est, Seniofredus monacus et Suniarii et 

Ermenard.


Iurati autem dicimus in primis per Deum Patrem omnipotentem 


in Trinitate unus et verus Deus, et per hunc locum venerationis 

Sancti Iohannis martyr, cuius altario fundatum est in ecclesiam 

Sancti Petri, in comitatu barchinonense, in Vallense, in villa Rexac, 

supra cuius sacrosancto altario has conditiones manibus nostris 

continemus vel iurando contangimus, quia nos supra scripti testes 

bene in veritate sapemus et de presente eramus, occulis nostris 

vidimus et aures nostras audivimus, ad ea hora quando iacebat 

condam Ballomara femina in ipsa egritudine, unde obiit, adhuc 

loquela plena et memoria integra, sic nos videntes et audientes, 

comendavit vel iniungit omnes facultates suas ad distribuere, sicut 

illa ad eos iniuncxit atque comendavit ad supra scripti sive 

elemosinarii per suum verbum et per suum testamentum. In primis 

concessit ad Sancti Petri de Rexag media mancusada in rem 

valentem et a Chanonica de Sancte Crucis similiter. Et de ipso pane 

et vino, / c quod Deus dedisset, ad novo veniente, de ipsa tercia parte 

iussit solvere suos debitos, et aliud quod remansisset pro anima sua; 

alias IIas partes, que remanebant, concessit ad filios suos Aurone 

et Ermengaudus. Et concessit a filio suo Mirone ipso suo directo 

quod illa abebat in casas, in terras, in vineas et in arboribus 

diversisque generibus, in diebus vite sue, et post obitum suum 

remansisset a filia sua Enguncia, et post obitum suum remansisset 

a filios suos. Et concessit pro anima sua kaficios IIII de vi. Et de 

ipsas ovellias et capras et porcos, ipsa tercia parte pro anima sua. 

Et concessit a filia sua Enguncia tonna I qui fuit de Gonmar, et 

cubo I qui est ad ipsa Fonte. Et cum hec omnia ordinavit adhuc 

loquela plena et memoria integra, postea sic obiit de hoc seculo 

in mense aprilii ubi odie sumus. Et nos Mirone et Primi et Vives, 

qui sumus elemosinarii, sic iuramus in Deum et propter Deum quia 

quantum isti testes testificaverunt, verum esse, et nulla fraus nec 

malo ingenio ic inpressa non est, set secundum voluntatem supra 

dicta conditrice est factus vel editus. Et ea que scimus, recte et veraciter 

testificamus atque iuramus per super adnixum iuramentum 

in Domino. 

Late conditiones predicte V kalendas maii, anno XIII regni 

Henrico rege. 

S+ Miro levita, s+ Primus, si+num Primi, si+num Vives, nos 

qui sumus elemosinarii.


1127 

Si+num Seniofredo monachus, si+num Suniarii, si+ Ermenard, 

nos testes sumus et has conditiones iureiurando confirmamus. 

Si+num Adalberti Sendredi. Si+num Sendredi Venanca. Si+num 

Miro Assarigo. Si+num Sancio. S+ Mirone iudice sss. S+n Guifre 

sacer. 

S+ Bonifilius presbiter, qui hec scripsit cum litteras super 

positas in verso VIIII die et anno quod supra. 

1. A sota de ll hi ha una u. 

669 

1044 maig 19 

Guillem i la seva muller Maria venen a Miró Goltred una terra situada 


de Reixac, pel preu de 16 diners en moneda òptima. 

ACB, LA.II, n. 708, f. 224d-225a. Rúbrica: “De Rexag”. Inter columnas verso: 

“n. 708” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 18 línies. 


In nomine Domini. Ego Guilelmus et uxor mea Maria 

vinditores sumus tibi Miro Goltred, emptore. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi terra nostra propria. Quod abemus 

in comitatu Barchinona, in Vallense, sive in parroquia Sancti Petri 

Rexag. Et advenit nobis ad me Guilelmus per comparatione vel per 

donatione que mihi fecit Ausilia femina et filio suo Bernard, et ad 

me Maria per genitorum meorum sive per ullasque voces. Affrontat 

namque hec omnia a parte orientis in terra de te emptore, de meridie 

in terra de Estrader, de occiduo in terra de Sancti Cucuphati cenobii, 

de circii in terra de Sancti Petri de Rexag sive de te emptore. Quantum 

istas affrontaciones includunt, sic vindimus tibi: ipsa terra 

simul cum ipso decimo, ipsa nostra ereditate, cum exiis et regressiis 

earum, in propter precium diners XVI monete obtime, que tu nobis 

dedisti et nos manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem 

vero predicta hec omnia, que nos tibi vindimus, de nostro iure / a in 

tuum tradimus dominium et potestatem, ad tuum plenissimum 

proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hanc 


aut componamus tibi prefata omnia in duplo cum sua in-


melioratione. Et in antea ista vinditione firma et stabilis permaneat 


Facta carta vinditione XIIII kalendas iunii, anno XIII regnante 

Henrici rege. 

S+m Guilelmus, s+m Maria femina, nos qui ista vinditione 


S+m Estrader. S+m Seniofredo monacus. S+m Reimundo. 

S+m Ausilia femina, s+m Bernard, qui in hoc conscii 

sumus. 

S+ Bonifilio presbiter, qui hec scripsit die et anno quod 

supra. 

670 

1044 juliol 4 

Testament sacramental de Sunifred, feta a l’altar de Santa Maria 

de l’església de Sant Jaume, a la ciutat de Barcelona. Hi disposa 

la venda d’una peça de vinya, de manera que els guanys 

siguin repartits entre els pobres i per la salvació de la seva 

ànima. Deixa, a més, un alou a la seva muller i als seus 

fills. 

ACB, perg. 3-32-12. Original. Pergamí, 109 × 368 mm. Caplletra: 10 mm. Al verso: 

“cubiculum III, scrinium 32, titulum prepositura maii n. 12” (Caresmar), “ratlla 

blava” (B-F). 

Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinacione residebat 

sacerdote Sanlani et iudice Vivas sacer et aliorum multorum 

[bonorum hominum] qui ibidem aderant. Testificant testes prolati 

quas profetur supra scripto Sanlani / 2 in faciem de supra scripto 

iudice, ad comprobandam ultimam voluntatem de condam homo 

nomine Seniofredus. Et hoc sunt nomina testi[um qui hoc testificant] 

sicuti et iurant, id est, Ermemir et Riulfo. 

Iuramus nos testes prescripta quia nos videntes et [aud]ientes, 

/ 3 dum erat languiens prefatus Seniofredus in sua egritudine, 

precepit et dixit ut, si mors illi advenisset de ipsa egritudine, sicuti 

et fecit, plenam [partem ±8 espais] supra nominati Sanlani 

omnem facultatem suam, quemadmodum ei ordinavit, tantummodo 

in solis suis ver-/ 4 bis. Et ea que dicimus recte et veraciter 

testificamus atque iuramus per Domimum Patrem Omnipotentem 

et per Ihesum Christum, filium eius, Sanctumque Spiritum,


1129 

qui est in Tri[nitate unus et verus] Deus, et per istum altare 

consecratum Sancte Marie Virginis, qui est fundatus intus in aula 

Sancti Iacobi apostoli, cuius / 5 ecclesia sita est intus civitatis 

Barchinona, supra cuius altare manus nostras continemus vel 

iurando contagimus, quia omnia, quod superius scriptum est, 

[testes scimus] atque iuramus quia verum est et nullum mendacium 

hic inpressum non est. Sic nos adiuvet Deus et istarum / 6 

sanctarum reliquiarum. In primis coiussit vindere pecia I vinea 

et de ipsum precium ut induissent corpus eius linterum ad 

sepellendum. Alium quod remansisset [±6] fussores qui fecerint 

suam foveam sive in elemosinam pauperibus. Et iussit rendere 

suos debitos de suum panem et de suum / 7 vinum. Et si aliquid 

remanserit, ipsam tertiam partem pro animam suam. Et concessit 

ad uxori sue una cum filiis suis ipsum suum alodium quod abebat 

in valle [Eridala]. Et cum hec omnia ordinavit adhuc loquella 

plena (ena) 1 et memoria integra, et sic obiit de hoc seculo in isto 

mense maii, / 8 qui iam preteritus est. Et nos supra nominati testes 

sic iuramus in Deum et per Deum quia, quantum iudicio supra 

sciptum est, verum est. Sic nos adiuvet Deus et istarum sanctarum 

reliquiarum 

Late condicionis in Domino IIII nonas iulii, anno XIIII regni 

Henrici regi. 

*Sanlane presbiter*, / 9 qui est elemosinarium. 

S+ Ermemir, s+ Riculfus, nos testes sumus et hunc sacramentum 

in Domino iuramus. 

/ 10 *S+ Vivas sacer et iudex*, *s+ Trasver presbiter*, *s+Bonifilius 

presbiter*, *s+ Remundus*, nos ad presens fuimus et hunc sacramentum 

audivimus. 

/ 11 S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod 

supra. 

1. Repetit. 

671 


Dalmau Girbert i la seva dona Ermessenda venen a Geribert Guimerà 

dues feixes de terra ermes situades en dos llocs diferents, a 

Banyols, territori de Barcelona, prop de les landes, pel preu de 

7 mancusos d’or d’Enees.


ACB, perg. 1-1-2259. Original. Pergamí, 165 × 375 mm. Al verso: “Fulcho ? 

Giriberti” (S. XIII-XIV); “Num... 2259” (S. XVIII); “Diversorum A. 2259” (Mas); “1045” 

(F-B). Caplletra “I” que ocupa 6 línies. 

In Christi nomine. Ego Dalmacius Girberti et uxor mea 

nomine Ermessindis femina venditores sumus tibi Geribertus 

Gimara, emptori. Per hanc scripturam venditionis nostre vendimus 

/ 2 tibi fexas duas de terra heremas. Quod habemus in territorio 

barchinonensi, in Bagneolis ad ipsas landas, et sunt ipsas fexas 

in duobus locis separatim positas. Advenit nobis / 3 per nostra 

comparacione et per decimum vel per ullasque voces. Affrontat 

namque una fexa de terra de parte circi in via, et habet ab ista 

parte dextri XXXVIIII et1 habet ipso dextro / 4 palmos XIIII 

legitimos, de aquilonis in terra de Bonifilio levita sive de Gerallo 

levita, de meridie in undas maris, de occiduo in terra Bernardi 

Gelmiri. Alia fexa de terra affron-/ 5tat super ipsa via de parte circi 

in terra Raimundo Miro heresque suos, et habet ab ista parte 

dextros XXX legitimos unumquemque de XIIII palmos, de aquilonis 

in terra de Bernardus / 6 Gelmiri, de meridie in undas maris, de 

occiduo in terra predicto Bonifilio Vivanis fratrique suo Bonucii. 

Quantum iste omnes affrontaciones includunt, sic vendimus tibi: 

predictas / 7 duas fexas de terra ab integre, cum exiis vel regressiis 

earum, propter precium mancusos VII de auro monete Heneas 

legitime pensatos, quod tu nobis dedisti integriter ad presens. 

Estque / 8 manifestum. Quem vero predictas terras, que tibi vendimus, 

de nostrum iure in tuum tradimus dominium et potestatem, 

ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut / 9 

aliquis homo utriusque sexus contra hanc venditionem venerimus 

aut venerit ad inrumpendum, nil valeat, set componat aut 

componamus tibi predicta omnia in dupplum / 10 cum omni sua 

imelioracione. Et in antea ista venditione firma permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc II idus iulii, anno XIIII regni Henrici 

regis. 

S+num Dalma-/ 11cius Girberti, s+num Ermessindis femina, nos 

qui hanc venditionem fecimus et firmavimus et testibus firmare 

rogavimus. 

*S+ Bonucius presbiter*. / 12 S+ Isarni levite. S+ Donuciolevita. 

S+ Guilelmi presbiter. *S+ Bonefilius levita*. / 13 S+ Gaucefredus 

presbiter, qui nomen Ermesindis femina firmavi. S+num Raimundus 

Cuc.


1131 



1. Sota et, de. 


672 

Guadall i la seva muller Bonadona donen a Olibà, sacerdot, un alou 

situat al territori de Barcelona, al terme de Micià, al lloc que 

anomenen les Comes. 


Caplletra “I” que ocupa 7 línies. 

In nomine Domini. Ego Guadallus et coniuxque mea Bonna 

Femina donatores sumus tibi Olibani sacer. Manifestum est enim 

qui placuit animis meis et placet, nullus quoque gentis ingenio, sed 

propia et exponta-/ 2 nea hoc elegit nobis cum Deo bona volumptas, 

ut tibi cartam donacioni fecisemus de aliquit de alodium nostrum, 

sicuti et fecimus. Donamus namque tibi in ista donatione peciola 

I de terra cum ipsa vinea qui ibidem est / 3 fundata. Qui est ipsa 

vinea in territorio barchinonense, in terminio de Mitiono, \in locum 

que dicunt ad ipsas Comas/. Et advenit michi ad me Guadallus per 

genitorum meorum vel per omnesque voces, et ad coniuxque mea 

per decimum sive per ullasque voces. Et affron-/ 4 tat prefixa vinea 

de parte circii in ipsa strata, de aquilonis in vineas donatores, de 

meridie similiter et in vinea de Arsindis femina, de occiduo in vinea 

de Bonefilius sacer. Quantum inf[ra] istas includunt, / 5 sic donamus 

tibi in ista donatione: ipsa pecia de vinea simul cum exiis vel regressis 

earum. Libera in Dei nomine habeas plenam potestatem, ad 

tuum plenissimum propium, ad homnia q[uid]quid exinde vo-/ 6 lueris 

facere. Et qui hoc disrumpere voluero aut voluerit, nil valeat sed 

componat ipsa vinea in triplum. Et insuper hoc maneat firmum 

homne per evum. 

Hactum est hoc XV kalendas agusti, / 7 anno XIIII regni Henrici 

regis. 

S+ Guadallus, s+ Bonna femina, nos qui ista donatione fieri 

iussimus et firmavimus et testibus firmari rogavimus. 

S+ Guifren? / 8 S+ Mironi, prolis Petroni. S+ Isarnus. 

S+ Bonefilius presbiter, qui scripsit cum litteras super positas 

in linea III die et anno prefixo.

catedral 4 - Fundació Noguera

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?