[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

uoluntate fundatus, in hoc ordine tertio, qui tenditur ex Abraham usque ad Dauid, tamquam tertiam
aetatem gerens ille populus adoleuit), siue aliquid aliud conuenientius ista significent: nullo modo tamen
dubitauerim spiritales in ea praefiguratos additamento turturis et columbae. Et ideo dictum est: Aues
autem non diuisit, quoniam carnales inter se diuiduntur, spiritales autem nullo modo, siue a negotiosis
conuersationibus hominum se remoueant, sicut turtur, siue inter illas degant, sicut columba; utraque
tamen auis est simplex et innoxia, significans et in ipso Israelitico populo, cui terra illa danda erat, futuros
indiuiduos filios promssionis et heredes regni in aeterna felicitate mansuri. Aues autem descendentes
supra corpora, quae diuisa erant, non boni aliquid, sed spiritus indicant aeris huius, pastum quendam
suum de carnalium diuisione quaerentes. Quod autem illis consedit Abraham, significat etiam inter illas
carnalium diuisiones ueros usque in finem perseueraturos fideles. Et circa solis occasum quod pauor
inruit in Abraham et timor tenebrosus magnus significat circa huius saeculi finem magnam
perturbationem ac tribulationem futuram fidelium, de qua Dominus dicit in euangelio: Erit enim tunc
tribulatio magna, qualis non fuit ab initio.
Quod uero dictum est ad Abraham: Sciendo scies, quia peregrinum erit semen tuum in terra non propria,
et in seruitutem redigent eos et adfligent eos quadringentis annis, de populo Israel, qui fuerat in Aegypto
seruiturus, apertissime prophetatum est; non quod in eadem seruitute sub Aegyptiis adfligentibus
quadringentos annos ille populus fuerat peracturus, sed in ipsis quadringentis annis praenuntiatum est hoc
futurum. Quem ad modum enim scriptum est de Thara patre Abrahae: Et fuerunt dies Tharae in Charra
quinque et ducenti anno, non quia ibi omnes acti sunt, sed quia ibi completi sunt: ita et hic propterea
interpositum est: Et in seruitutem redigent eos et adfligent eos quadringentis annis, quoniam iste numerus
in eadem adflictione completus est, non quia ibi uniuersus peractus est. Quadringenti sane dicuntur anni
propter numeri plenitudinem, quamuis aliquanto amplius sint, siue ex hoc tempore computentur, quo ista
promittebantur Abrahae, siue ex quo natus est Isaac, propter semen Abrahae, de quo ista praedicuntur.
Computantur enim, sicut superius iam diximus, ab anno septuagensimo et quinto Abrahae, quando ad
eum facta est prima promissio, usque ad exitum Israel ex Aegypto quadringenti et triginta anni; quorum
apostolus ita meminit: Hoc autem dico, inquit: testamentum confirmatum a Deo post quadringentos
triginta annos facta lex non infirmat ad euacuandam promissionem. Iam ergo isti quadringenti et triginta
&ltanni&lg quadringenti poterant nuncupari, quia non sunt multo amplius: quanto magis cum aliquot iam
ex isto numero praeterissent, quando illa in uisu demonstrata et dicta sunt Abrahae, uel qu ando Isaac
natus est centenario patri suo, a prima promissione post uiginti quinque annos, cum iam ex istis
quadringentis triginta quadringenti et quinque remanerent, quos Deus quadringentos uoluit nominare. Et
cetera, quae sequuntur in uerbis praenuntiantis Dei, nullus dubitauerit ad Israeliticum populum pertinere.
Quod uero adiungitur: Cum autem iam sol erat ad occasum, flamma facta est, et ecce fornax fumabunda
et lampades ignis, quae pertransierunt per media diuisa illa, significat iam in fine saeculi per ignem
iudicandos esse carnales. Sicut enim adflictio ciuitatis Dei, qualis antea numquam fuit, quae sub
Antichristo futura speratur, significatur tenebroso timore Abrahae circa solis occasum, id est propinquante
iam fine saeculi: sic ad solis occasum, id est ad ipsum iam finem, significatur isto igne dies iudicii
dirimens carnales per ignem saluandos et in igne damnandos. Deinde testamentum factum ad Abraham
terram Chanaan proprie manifestat et nominat in ea undecim gentes a flumine Aegypti usque ad flumen
magnum Euphraten. Non ergo a flumine magno Aegypti, hoc est Nilo, sed a paruo, quod diuidit inter
Aegyptum et Palae stinam, ubi est ciuitas Rhinocorura.
[XXV] Iam hinc tempora consequuntur filiorum Abrahae, unius de Agar ancilla, alterius de Sarra libera,
de quibus in libro superiore iam diximus. Quod autem adtinet ad rem gestam, nullo modo est inurendum
de hac concubina crimen Abrabae. Vsus est ea quippe ad generandam prolem, non ad explendam
libidinem, nec insultans, sed potius obediens coniugi, quae suae sterilitatis credidit esse solacium, si
fecundum ancillae uterum, quoniam natura non poterat, uoluntate faceret sum, et eo iure, quo dicit
apostolus: Similiter et uir non habet potestatem corporis sui, sed mulier, uteretur mulier ad pariendum ex
altera, quod non poterat ex se ipsa. Nulla est hic cupido lasciuiae, nulla nequitiae turpitudo. Ab uxore
causa prolis ancilla marito traditur, a marito causa prolis accipitur; ab utroque non culpae luxus, sed
naturae fructus exquiritur. Denique cum ancilla grauida dominae sterili superbiret et hoc Sarra suspicione
muliebri uiro potius inputaret, etiam ibi demonstrauit Abraham non se amatorem seruum, sed liberum
fuisse genitorem et in Agar Sarrae coniugi pudicitiam custodisse nec uoluptatem suam, sed uoluntatem
illius impleuisse; accepisse nec petisse, accessisse nec haesisse, seminasse nec amasse. Ait enim: Ecce
ancilla tua in manibus tuis, utere ea quo modo tibi placuerit. O uirum uiriliter utentem feminis, coniuge