28.06.2013 Views

IV. FLAVII AUGUSTI LIBERTI - Alte Geschichte

IV. FLAVII AUGUSTI LIBERTI - Alte Geschichte

IV. FLAVII AUGUSTI LIBERTI - Alte Geschichte

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 130<br />

<strong>IV</strong>. <strong>FLAVII</strong> <strong>AUGUSTI</strong> <strong>LIBERTI</strong><br />

726 Abascantus (1) Aug. lib. (freedman of Domitian; PIR 2 F 194 + add.)<br />

(1) 6.2214<br />

DIS/ M / SACR / APHRODISIO / VERNAE SUO DULC / FEC T FLAVIUS<br />

EPAPHRODITUS / AEDITUUS / ABASCANTI ET PRISCIL/LAES PATRONOR<br />

/ ET SIBI SUIS B B<br />

(2) 6.8598<br />

D M / LAMYRO ABASCANTI / AUG LIB AB EPISTULIS L / DOMITIA NEREIS /<br />

CONIUGI OPTIMO<br />

(3) 6.8599<br />

THALLO / ABASCANTI / AUG LIB / AB EPISTULIS / LIB / D M<br />

(4) Statius, Silv. 5. praef. 2ff.<br />

Statius Abascanto suo salutem... pietas, quam Priscillae tuae praestas, et<br />

morum tuorum pars et nulli non conciliare te, praecipue marito, potest... (9)<br />

praeterea latus omne divinae domus semper demereri pro mea mediocritate<br />

conitor. nam qui bona fide deos colit, amat et sacerdotes.<br />

*'latus' = 'those at the side of (the emperor)', 'companions', 'adherents'; cf. (7)<br />

& (10) below; Silv. 3.3.64ff.: 'semperque gradi prope numina, semper /<br />

Caesareum coluisse latus sacrisque deorum / arcanis haerere datum'.<br />

(5) ib. 5.1.37ff.<br />

notat ista deus, qui flectit habenas / orbis et humanos propior Iove digerit actus,<br />

/ maerentemque videt; lectique arcana ministri; / hinc etiam documenta capit,<br />

quod diligis umbram / et colis exsequias. hic est castissimus ardor, / hic amor<br />

a domino meritus censore probari.<br />

(6) ib. 45ff.<br />

illa quidem nuptumque prior taedasque marito / passa alio, sed te ceu<br />

virginitate iugatum / visceribus totis animaque amplexa fovebat.<br />

(7) ib. 73ff.<br />

dum cunctis supplex advolveris aris / et mitem genium domini praesentis<br />

adoras. / audita es, venitque gradu Fortuna benigno. / vidit quippe pii iuvenis<br />

navamque quietem / intactamque fidem succintaque pectora curis / et vigiles<br />

sensus et digna evolvere tantas / sobria corda vices, vidit, qui cuncta suorum /<br />

novit et inspectis ambit latus omne ministris.<br />

(8) ib. 83ff.<br />

ille subactis / molem immensam umeris et vix tractabile pondus / imposuit —<br />

nec enim numerosior altera sacra / cura domo — , magnum late dimittere in<br />

orbem / Romulei mandata ducis viresque modosque / imperii tractare manu;<br />

quae laurus ab arcto, / quid vagus Euphrates...<br />

(9) ib. 94ff.<br />

praeterea, fidos dominus si dividat enses, pandere quis centum valeat frenare,<br />

maniplos / inter missus eques, quis praecepisse cohorti, / quem deceat clari<br />

praestantior ordo tribuni, / quisnam frenigerae signum dare dignior alae; / mille<br />

etiam praenosse vices, an merserit agros / Nilos, an imbrifero Libye sudaverit<br />

austro; / cunctaque si numerem...<br />

Rome<br />

A G<br />

Rome<br />

G I<br />

Rome<br />

G I<br />

AD 95/6


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 131<br />

(10) ib. 183ff.<br />

'vidi omni pridem te flore nitentem, / vidi altae propius propiusque accedere<br />

dextrae... tu limite coepto / tende libens sacrumque latus geniumque potentem /<br />

inrequietus ama.'<br />

(11) ib. 258ff.<br />

sic manes Priscilla subit; ibi supplice dextra / pro te Fata rogat, reges tibi tristis<br />

Averni / placat, ut expletis humani finibus aevi / pacantem terras dominum<br />

iuvenemque relinquas / ipse senex!<br />

(12) Notitia Urbis Romae Regionum X<strong>IV</strong> (74.1 Nordh; cf. 73.15)<br />

Regio I, Porta Capena: balneum Abascantis<br />

*This bath is usually attributed to Domitian's ab epistulis; cf. Diz. Epig. 1.970.<br />

*This Abascantus ab epistulis under Domitian is not to be identified with<br />

Abascantus (2) below who was a cognitionibus, possibly under Domitian, but<br />

more likely under Nerva or Trajan, if he outlived Scorpus the charioteer (see<br />

683*). Abascantus (1) was still ab epistulis late in AD 95 at the time Silvae 5.1,<br />

the epicedion for his wife Priscilla, was written. This was one full year after her<br />

death (16–17). 108ff., along with passages 8, 9 and 10 above, suggest that he<br />

had been appointed some years before, at least as early as AD 88, if the<br />

reference at 127–9 to Priscilla being ineligible to<br />

accompany him with Domitian against the Chatti is to the time of Saturninus'<br />

revolt. Cf. Claudius Zosimus (645), the procurator praegustatorum, who was<br />

also there at Mainz, along no doubt with other key Palatine functionaries.<br />

Because of his age (he is called 'iuvenis' four times by Statius in Silv. 5.1.11,<br />

76, 197, 247, written in AD 95) it is unlikely that he was ab epistulis for nearly<br />

the whole reign of Domitian, from 83/4.<br />

The suggestion (A. Hardie, Statius and the Silvae [1983], 185ff.; cf. B. W.<br />

Jones, The Emperor Domitian [1992], 63ff.) that, after the death of Priscilla, he<br />

was demoted by Domitian to the lower-ranking Palatine post of a cognitionibus,<br />

when the equestrian Cn. Octavius Titinius Capito became proc. ab epistulis et a<br />

patrimonio, sometime in 96 (Pflaum, CP no. 60), and and that he also then<br />

remarried (Flavia Hesperis), is unconvincing. See Weaver, Echos du Monde<br />

Classique 38, n.s. 13, 1994, 343ff., 359f.<br />

727 T. Flavius Aug. lib. Abascantus (2)<br />

6.8628 = D 1679<br />

DIIS MANIBUS / T FLAVI AUG LIB / ABASCANTI / A COGNITIONIBUS /<br />

FLAVIA HESPERIS / CONIUGI SUO / BENE MERENTI / FECIT / CUIUS<br />

DOLORE NIHIL / HABUI NISI MORTIS / SCORPUS INGENUO ADMETO<br />

PASSERINO ATMETO<br />

*PIR2 F 195. (Flavius) Scorpus (PIR2 F 359) the celebrated charioteer of<br />

Domitian's reign, with his four horses, is an incongruous addendum to the<br />

restrained sentimentality of this funerary record. Syme (RP 3.1064)<br />

conjectures that Abascantus could have been his patron. He had won an<br />

incredible 2,048 victories (6.10048 = D 5287.19) by the time of his death at the<br />

age of 27 in AD 95 — or possibly 98 — (Martial 10.53.3; cf. ib.50.5). It is<br />

preferable to suppose that he had predeceased Abascantus (2) and that, when<br />

the latter himself subsequently died, Flavia Hesperis, meditating on her late<br />

husband's death as well as his enthusiasm for racing, was moved to include on<br />

his monument his sporting hero Scorpus with horses as an escort or<br />

psychopomp to the world below . See Weaver, EMC 1994 [685n. above],<br />

339ff.. See also on 596, 598 & 682 above.<br />

Rome<br />

A F I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 132<br />

728 Abascantus (3) Aug. lib. Atimetianus<br />

(1) 6.30806 = 656 = D 3536<br />

SANCTO SILVANO / ABASCANTUS AUG LIB ATIMETIANUS / AMPLIATO<br />

PODIO MARMORA RELIQ QUAE DEFUER / ADIECIT ET AEDEM OPERE<br />

SIGNIN INPOSUIT IN QUA / CONSACRAVIT SIGNA SILVANI IOVIS<br />

VOLCANI / APOLLINIS ASCLEPI DEANAE ITEM TYPUM ET / PAVIMENTUM<br />

GRAECENSE ANTE PODIUM EIUSD P XX<strong>IV</strong><br />

(2) 14.2657 = 15.7818 = D 8681<br />

IMP DOMITIANI CAES AUG SUB CURA / ALYPI L PROC FEC ABASCANTUS<br />

SER ATIME<br />

*Chantraine 303, nos. 61, 62; cf. no. 63 and 301f., no. 54. The agnomen<br />

'Atimetianus' is presumed to derive from the Atimetus who was a freedman of<br />

Nero's aunt Domitia and who was executed by Nero in 55 (Tac. Ann. 13 19ff.).<br />

Abascantus Atime(tianus) would then have entered the Fam. Caes. no later<br />

than the first years of Nero's reign The lead-pipe stamp (2) establishes that he<br />

was still a slave nearly thirty years later in the reign of Domitian. 'Caes. Aug.'<br />

in that emperor's title indicates that this stamp is probably to be dated before<br />

AD 85. It is reasonable to suppose, therefore, that Abascantus owed his<br />

subsequent manumission to Domitian. See Weaver, EMC 1994, 342-3.<br />

The career of another Imperial slave with the same agnomen, Eglectus<br />

Atimetianus (3590), also in the water supply, was even more unspectacular.<br />

He had once belonged to the same Atimetus as above, and is recorded as an<br />

Imperial slave (Caes. n. ser.) on a lead pipe from the reign of Vespasian (AE<br />

1951, 198). He appears, still a slave, on yet another pipe stamp (15.7289),<br />

this time from the reign of Domitian, as 'Eglectus ser. Atimetianus'. The later<br />

form of that emperor's title, 'Imp. Domitiano Aug. Germ(anico)' suggests that he<br />

made very slow progress and may never have won manumission at all.<br />

729 [T. Fl]avius [Acin]dynus (T. Flavi Aug. l. Celadi) l.<br />

10.4142<br />

See 739 (b)<br />

730 T. Flavius Aug. l. Acraba<br />

6.8962<br />

T FLAVIUS AUG L ACRABA / DECURIO OSTIARIORUM / FECIT SIBI ET /<br />

HADRIAE ACRABILLAE / VIX AN VII MENS VIIII D XVII H X ET /<br />

PROVINCIAE VIXIT / ANNIS XVIIII / PATER FILIABUS BENE MERENTIBUS<br />

ET / <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ POSTERISQ EORUM / IN FR P X IN AGR P<br />

VIIII<br />

731 T. Flavius Aug. l. Actius Epaphroditianus<br />

Unpublished, Antiquarium Comunale<br />

Cf. Solin 568<br />

*'Epaphroditianus': Chantraine 312; cf. Weaver, CQ 44, 1994, 000.<br />

732 T. Flavius Aug. l. Agathopus (1)<br />

6.8431<br />

D M / T FLAVIUS AUG L AGATHOPUS / CUSTOS TABULARI A RATIONIB<br />

FEC SIBI ET / IULIAE SECUNDAE CONIUGI SUAE KARIS/SIMAE DE SE<br />

BENE MERITAE CUM QUA / [vix] ANN XXXXV SINE ULLA INIURIA TE /<br />

[aute]M HERES MEUS IUBEO TE APERIRE / S[arcop]HAGU ET OSSUA ET<br />

CINERES MEAS / [ut post obitum meu]M IN UNUM ADICIAS ET POST /<br />

[denuo eum] CLUDAS PLUMBO NE QUIS / [possit nobis i]BI INIURIAM<br />

FACERE TE AUTEM / [---]UTAE COMMENDO TIBI CORPUS MEUM<br />

Rome<br />

K L M S<br />

Tusculum:<br />

I<br />

F N P S<br />

Capua: I<br />

F G<br />

Rome<br />

B H I<br />

Rome<br />

S<br />

Rome<br />

A H I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 133<br />

733 T. Flavius Aug. lib. Agathopus (2)<br />

6.17985<br />

D M / T FLAVIUS AUG LIB / AGATHOPUS FECIT SIBI / ET <strong>LIBERTI</strong>S<br />

LIBERTABUSQ / POSTERISQUE EORUM<br />

734 T. Flavius Aug. lib. Aihi<br />

6.9051<br />

DIS MANIBUS / SACRUM / IULIAE FORTUNATAE / T FLAVIUS AUG LIB AIHI<br />

ET / MONTANUS CAESARIS TABELL[arius] / ET L IULIUS NATALIS PATER<br />

EIU[s] / FECERUNT B M ET SIBI ET SUIS [---]<br />

*The cognomen 'Aihi' occurs 'in litura' (CIL) and seems otherwise unknown.<br />

It is not recorded by Solin or Kajanto.<br />

735 Aithalis Aug. lib.<br />

AE 1928, 12<br />

HORTI / VOLUSIANI / TERMINUS / POSITUS / EX CONVENT / FEROCIS /<br />

LICINIANI / ET AITHALIS / AUG LIB INTER / HORTOS / MARSIANOS QUOS /<br />

POSSIDET AITHALIS / AUG LIB ET HORTOS / VOLUSIANOS / QUOS<br />

POSSIDET / FEROX / LICINIANUS<br />

736 Flavia Alcime (T. Flavi Aug. lib. Piniti) lib.<br />

6.18168<br />

See 928<br />

737 T. Flavius Alcimus (1) Aug. l.<br />

6.5981<br />

DIS MANIBUS / T FLAVIO MAXIMO / FECIT T FLAVIUS / ALCIMUS AUG L /<br />

VIXIT ANNUM ET MENSES TRES / DIE UNO<br />

738 T. Flavius Aug. l. Alcimus (2)<br />

6.6191<br />

D M / T FLAVIO AUG L / ALCIMO CUBIC / FECIT FLAVIA IRIS / PATRONO<br />

INDUL/GENTISSIMO / ET PIENTISSIMO / CUM QUO VIXIT / ANN XXIIII<br />

FIDE/LISSIME ET SIBI / ET SUIS<br />

739 T. Fla[vius] Aug. lib Alcimus (3)<br />

6.20548 = Moretti 1239<br />

IULIAE C FIL LAUDICE ET T FLA[vio] / AUG LIB ALCIMO PARENTIB<br />

OPTI[mis] / FLAVIA T FIL TITIANE FECI[t et sibi] / <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ<br />

[suis]<br />

ouj dolich; par∆ oJdovn se grafh; sthlei'do" ejruvxei: ⁄ sth'qi kai;<br />

h{ti" ejgwvn e[nqa maqw;n a[piqiÚ ⁄ Laudivkh ou[nomav moi, patri;"<br />

Savmh “Alkimo" ajnhvr ⁄ qh'lu tevko" mhvthr kai; trici; ghralevh ⁄<br />

su;n de; kasivgnhto" kai; ajdelfehv, ou{sper a{panta" ⁄ ej" favo"<br />

hjelivou kavllipon wjkuvmoro" ⁄ ouj puretoi'" flecqei'sa, novswn a[ter<br />

ouj meledwvnai" ⁄ ªijcqubºovro" de; ajfavtw" laimo;" e[kleise pnova"<br />

740 Alcimus (4) Aug. lib.<br />

14.2469<br />

See 876<br />

741 T. Flavius Aug. lib. Alcon<br />

6.10238 = D 8353<br />

(a) T FLAVIUS AUG LIB / ALCON ET ANTONIA / LYDE MONUMENTU /<br />

FECERUNT SIBI ET SUIS / <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ / COMMUNIBUS<br />

POS/TERISQUE EORUM / CUM AEDIFICIO / ESCITATIANO CUS/TODIAE<br />

CAUSA MO/NUMENTI ITUM / ACTUM ADITUM /<br />

(b) AMBITUM / ITA UT V<strong>IV</strong>I / POSSEDIMUS / POSTERIQUE / NOSTRI<br />

PO/SSIDEANT / V<strong>IV</strong>I V<strong>IV</strong>IS / DEDIMUS / INSCRIBI / IUSSIMUS /<br />

Rome<br />

Rome<br />

A b C<br />

Rome<br />

F K<br />

Rome<br />

a F G<br />

Rome<br />

B H<br />

A G H I<br />

Rome<br />

A B M O<br />

Castrimoenium:<br />

I<br />

A K<br />

Rome<br />

A K M


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 134<br />

(c) QUOD SI Q(u)IS / EORUM PAR/TEM IURIS / SUI VENDIDE/RIT AUT EX /<br />

CONSE(n)SU UNI/VERSORUM / EA PECUNIA IN / AERARIUM PO/PULI<br />

ROMANI IN/FERRI IUBEMUS / HOC MONUMEN / CUM SUA CUSTOD/A<br />

HEREDEM NON / SEQUETUR<br />

742 Flavius Alexander (1) Aug. lib.<br />

6.8610<br />

D M / IULIA GRAPHIS / FLAVIO / ALEXANDRO / AUG LIB AB / EPISTULIS<br />

LATINIS / CONIUGI SUO BENEME/RENTI FECIT VIXIT / ANNIS XXXX / ITEM<br />

SIBI POSTERIS/QUE SUIS<br />

743 T. Flavius Aug. l. Alexander (2)<br />

6.17992<br />

T FLAVIUS AUG L ALEXANDER / FECIT SIBI ET / T FLAVIO EPAGATHO<br />

FILIO / ET IULIAE COETONIDI / VXORI BENE MERENTI <strong>LIBERTI</strong>S<br />

LIBERTABUS / POSTERISQ EORUM HUIC MONUMENTO CEDIT /<br />

CUSTODIAE CAUSA QUAE EST IUNCTA TABERNA{E} CUM / AEDIFICIO ET<br />

HORTO PLUS MINUS IUGER V QUITQUIT IURIS EST / EIUS SEPULCHRI<br />

ITA NE VENDERE LICIAT SET COLERE / H M ET AEDIFICIU H NON S<br />

*8: 'quitquit' = 'quidquid', cf. 9: 'set' = 'sed'.<br />

744 T. Flavius Aug. l. Alexander (3)<br />

6.19779(b)<br />

D M S / FLAVIAE PRISCILLAE / T FLAVIUS AUG L / ALEXANDER FIL /<br />

DULCISSIMAE FEC<br />

745 [T. Fl]avius [Aug.] l. Alypus (1)<br />

5.7209<br />

See 648<br />

746 Alypus (Aug.) l. (2)<br />

(1) 14.2304 = 15.7819 = D 8680<br />

[i]MP CAESAR DOMITIANI AUG SUB CURA / ALYPI PROC FEC ESYCHUS<br />

ET HERMEROS SER / ALB<br />

*3: 'Alb.' = the Imperial villa Albana, built under Domitian.<br />

Cf. 15.7820: ‘[imp.] Domitiani Caesaris Aug. Germ. sub cura / Alb. / [---] proc.<br />

Primigenius ser. fec.’<br />

(2) 14.2657 = 15.7818 = D 8681<br />

IMP DOMITIANI CAES AUG SUB CURA / ALYPI L PROC FEC ABASCANTUS<br />

SER ATIME<br />

*See 687*.<br />

(3) 15.7289<br />

IMP DOMITIANO AUG GERM SUB CURA / [alypi l?] PROC F EGLECTUS<br />

SER ATIMETIANUS<br />

(4) 15.7295<br />

[imp caesa]RIS NERV TRAIAN AUG GER DACICI / [sub c]UR ALYPI L PROC<br />

HERACLA SER FEC / XXX<br />

*For procurators on fistulae in different locations outside Rome and Ostia, cf.<br />

1239: Hebrus (Trajan); 1720: Restitutus (Hadrian). Alypus in (1) and (2) might<br />

simply have been a procurator in the patrimonial administration responsible for<br />

the imperial villa, rather than procurator aquarum directly responsible to the<br />

senatorial curator aquarum.<br />

Rome<br />

A H I<br />

Rome<br />

A B K M<br />

Rome<br />

B M<br />

fines Cottii:<br />

Alp. Cott.<br />

A I L<br />

ad lacum<br />

Albanum: I<br />

F I N P<br />

Frascati: I<br />

F I N P<br />

Rome<br />

F I N P<br />

Rome<br />

102/114<br />

F I N P


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 135<br />

747 Amemptus Caes.l.<br />

(1) 10.4734 = D 3868<br />

NYMPHIS SANCT NOVIS REPERTIS / IN VILLAM SURDINIANAM AMEMPTI /<br />

CAES L ET ORC(h)<strong>IV</strong>IAE PHOEBES ET RHODINI LIB / EORUM DEDUCT AD<br />

EAM VILLAM QUAE ET IPSAE / MAIESTATI SUAE SE DEDERUNT / IMP<br />

CAESARE VESPASIANO III M COCCEIO NERVA COS<br />

(2) 3.2082<br />

C ORCH<strong>IV</strong>IO AMEMPTO DECUR / ANN XIIX ORCH<strong>IV</strong>IA PHOEBE / MATER<br />

FECIT SIBI ET AMEMPTO CAESARIS AUG / DISP CONIUGI ET <strong>LIBERTI</strong>S<br />

LIBERTABUSQ POSTERISQ / SUIS ET EORUM ET RHODINO AMEMPTI<br />

CAESARIS / IN FRONTE CUM TABERNA P LII IN AGRO P XLV HOC<br />

MONUMENT / S<strong>IV</strong>E SEPULCHRUM EST EXTRANIUM HEREDEM NON<br />

SEQUETUR<br />

*In the absence of nomen gentilicium, the dating criteria are: (i) the consular<br />

date AD 71 at (1) 6; (ii) the freedman status indication 'Caes. l.' at (1) 3; and (iii)<br />

the slave indications 'Caesaris Aug.' and 'Caesaris' at (2) 3 & 5. Chantraine<br />

(144 n. 21, 190 n. 9, cf. 391 n. 20), on the basis of (ii) & (iii), opts for the earlier<br />

Claudian or Neronian date with reservations.<br />

Before his manumission, which occurred no later than 71, Amemptus already<br />

had a son, C. Orchivius Amemptus, who died as a decurion at the age of 18.<br />

He must, therefore, have married no later than during the reign of Claudius and<br />

his wife, Orchivia Phoebe, was almost certainly freeborn. Having held the post<br />

of dispensator, Amemptus was most probably not manumitted till he was about<br />

40 (cf. Weaver 131, 206). Such a late manumission could easily have been at<br />

the beginning of the reign of Vespasian and is concordant with the unusual<br />

inclusion of a precise consular date in (1).<br />

748 ? Amiantus Aug. lib.<br />

3.7045 = MAMA 4.62<br />

DIS MANIBUS / FL EUTYCHIAE / MATRI PIISSIMAE / AMIANTUS AUG / LIB /<br />

A COMMENTARIS<br />

*The nomen 'Flavius' is not certain; it is the earliest possible option,<br />

assuming his mother was a former Imperial slave. AtMAMA ad loc. it is<br />

conjectured that he may have been the same as T. Ael(ius) Amiantus Aug. lib.<br />

proc(urator) (3.287 = MAMA 1.21 = 1329) and accords the inscription a 2nd C.<br />

date, which cannot be earlier than 138. The time lapse of at least 42 years<br />

from his mother's manumission and the differing occupational titles cast<br />

considerable doubt on this.<br />

749 T. Flavius Aug. [l.] Amin[---]<br />

6.35274<br />

HAEC AEDIFICIA PRO[pria comparata facta ---] / DICATAQ SUNT<br />

MO[numenti sive sepulcrum est ---] / ET OLLARUM QUAE I[n his aedificiis<br />

insunt et] / CONSECRATAE SUN[t religionis earum causa a] / T FLAVIO AUG<br />

[l] AMIN[---] / COGITATO ET VITALI[---] / FLAVIAE PIAE ALUM[nae libertis<br />

eorum utriusque] / SEXUS POS[terisque eorum]<br />

*Supplements as in CIL, based on 6.16033. Listed under 'Aminias', Solin<br />

720; cf Arctos 7, 1972, 201.<br />

750 T. Flavius Aug. lib. Ampliatus (1)<br />

6.2249 = D 4407<br />

D [m] / OSTORIAE SUCCESSAE / SACERDOTI BUBASTIUM / FECIT T<br />

FLAVIUS AUG LIB / AMPLIATUS CONIUGI / OPTIMAE ET SANCTISSIMAE /<br />

BENE DE SE MERITAE<br />

*3: 'Bubastium': cf. D 4373 n. 1.<br />

Sinuessa: I<br />

A G K L M<br />

N<br />

AD 71<br />

Salonae:<br />

Dalm.<br />

A B G H I<br />

M<br />

Synnada:<br />

Asia<br />

C I<br />

Rome<br />

b E<br />

Rome<br />

A L


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 136<br />

751 T. Flavius Aug. lib Ampliatus (2)<br />

6.8623<br />

DIS MANIBUS / T FLAVI AUG LIB / PRIMIONIS / A COMMENTAR AUG /<br />

ANTONIA METHE / CONIUGI / BENE MERENTIS (!) ET / T FLAVIUS AUG LIB<br />

/ AMPLIATUS FRATER<br />

752 T. Flavius Anicetus (1)<br />

6.8976 = D 1833<br />

D M / T FLAVIO / ANICETO SUB/PEDAGOGO / PUERORUM / CAES N V A<br />

LX<br />

* Certainly an 'Aug. lib.'; paedagogi/praeceptores puerorum Caesaris nostri<br />

are regularly Imperial freedmen or slaves, e. g. 6.8968–79.<br />

753 T. Flavius Anicetus (2) Aug. lib.<br />

8.12728 = ILT 898<br />

D M S / T FLAVIUS ANICE/TUS AUG LIB PIUS VI/XIT ANN LXXVII MENS X /<br />

DIES V HSE<br />

754 T.. Flavv vouio" v ∆Anqesfovv vro"" v Seb. ajj jpeleuvv j vqero" v<br />

SEG 29, 1979, 1347<br />

T Flavouio" ∆Anqes⁄fovro" Seb ajpeleuv⁄qero" eJautw' / kai; ⁄<br />

∆Aroulhvnh/ Fortou⁄navth/ sumbivw/ ⁄ kai; toi'" ijdivoi" m c<br />

*5: m(nhvmh") c(avrin).<br />

755 [T. F]lavius Anthus Augusti l.<br />

NS 1923, 372<br />

[t f]LAVIUS ANTHUS / <strong>AUGUSTI</strong> L FECIT / T FLAVIO FAUSTO / <strong>AUGUSTI</strong> L /<br />

POSTERISQUE EOR[um]<br />

756 T. Flavius Aug. lib. Antio[chus]<br />

Corinth 8.3.62; cf. AE 1964. 167<br />

[--- / decernente] COLLEGIO LARUM DOMU[s] / D<strong>IV</strong>INAE / CURAM<br />

AGENTIBUS COLLEGIANI[s] / PRIMI T FLAVIO AUG LIB / ANTIO[cho] /<br />

ET TI CLAUDIO PRIMIGENIO<br />

*Identified with Antiochus Caes. n. s. vern. (3757), also found in Achaia, by<br />

J. H. Oliver (Hesperia 32, 1963, 87), but on insufficient grounds.<br />

757 Flavia Aphrodisia (T. Flavi Aug. lib. Euschemonis lib.)<br />

6.8604 = D 1519 = ILCV 4854<br />

See 802<br />

*Cf. PIR2 F 265.<br />

758 T. Flavius Apollonius<br />

6.8475 = D 1542<br />

D M / T FLAVIO APOLLONIO / A LIBELLIS F F / SECUNDUS / CAESARIS /<br />

NOSTRI SER / CRESCENTIANUS / DISP XX HEREDITAT<br />

*3: 'a libellis f(isci) f(rumentarii)', not a Palatine head. Despite lack of status<br />

indication, Apollonius was certainly an Imperial freedman; cf. Chantraine 309,<br />

no. 104; Boulvert (1) 232 n. 182.<br />

If the agnomen 'Crescentianus' of the dedicator Secundus derives from<br />

Crescens, the freedman of Nero (Tac. Hist. 1.76), the inscription would be<br />

Flavian in date, rather than later, especially as the inscription of his own former<br />

slave, Chresimus Aug. lib. Secundianus (6.594 = 748), from the same<br />

department in Rome (XX hereditatium), is dated to the end of the 1st C. (cf.<br />

Chantraine 334, no. 297).<br />

Rome<br />

D E<br />

Rome<br />

H I<br />

Carthage:<br />

Africa<br />

H M<br />

Nicomedia:<br />

Bithynia<br />

A<br />

Rome<br />

F<br />

Corinth:<br />

Achaia<br />

F L Q<br />

Rome<br />

A G<br />

Rome<br />

F I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 137<br />

759 T. Flavius Aug. lib. Apollophanes (1)<br />

6.18407<br />

DIS MANIBUS / FLAVIAE PRISCAE / T FLAVIUS AUG LIB / APOLLOPHANES<br />

/ BENEMERENTI / F<br />

760 Aug. l. T. Flavius Apollophanes (2)<br />

AE 1958, 185<br />

DIS MANIBUS / AUG L / T FLAVIO APOLLOPHANI / FECIT / EROS FRATRI<br />

SUO B M / V A XXXX / IN FR P VI IN AGR P V<br />

*The position of the status indication, misplaced due to stonemason's error,<br />

is exceptional; cf. 0000. See Chantraine 281n.<br />

761 T. Fl(avius) Aug. li(b.) Areter<br />

AE 1985, 104<br />

T FL AUG LI(b) ARETER D M A CURA AMIC HIC SITUS<br />

762 Arruntianus (T. Flavi Aug. lib. Tichici) lib.<br />

6.8547<br />

See 996<br />

763 T. Flavius Arzaches<br />

6.8481<br />

See 825<br />

764 Ascanius Aug. l.<br />

AE 1984, 103<br />

ASCANIUS AUG L / SIBI ET / VALERIAE MAURAE ET / MARCIAE<br />

ANAPAUMAE ET / T FLAVIO COMMUNI FILIO / ET <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ<br />

/ POSTERISQ EORUM / IN FR P X IN AGR X<br />

765 T. Flavius Aug. lib. Asiaticus<br />

13.3090<br />

[---] / UXORI / OPTIMAE / T FLAVIUS / AUG LIB / ASIATICUS<br />

766 ? TT. Flavv vouiio" v ∆∆Askl(hh)ppa"<br />

MAMA 4.113<br />

T Flavouio" ∆Askl(h)⁄pa'" ejpivtropo" tess⁄arakost(h')" to;n bw⁄mo;n<br />

t(h) qew'<br />

*According to AE 1973, p. 167, a freedman procurator in the administration<br />

of the quadragesima portuum Asiae on the basis of his (Greek) cognomen and<br />

the absence of Sebastou' in his occupational title. This is not compelling;<br />

PIR 2 F 222 (Stein) classes him unequivocally as equestrian. On the<br />

nomenclature question, see Chantraine, Historia 24, 1975, 613–16.<br />

767 Astectus Aug. lib.<br />

6.8629<br />

DIS MAN / FLAVIAE NYSAE / ASTECTUS AUG LIB / A COGNITIONIBUS /<br />

LIBERTAE BENE DE SE MERITAE<br />

768 Asyncretus Aug. lib.<br />

6.12565<br />

D M ASYNCRETO / AUG LIB FECIT FL/AVIA SUCCESSA / PATRONO BENE<br />

/ MERENTI / [---]<br />

D M / HERMADION / AUG LIB V AN / [---]XI / [---]<br />

Rome<br />

A<br />

Rome<br />

D H<br />

Rome<br />

I M<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

A E I<br />

Rome<br />

A B<br />

Iuliomagus<br />

:Gall.<br />

a<br />

Oinan:<br />

Asia<br />

I L<br />

Rome<br />

G I<br />

Rome<br />

F G


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 138<br />

769 T. Flavius Athictus Aug. lib.<br />

6.18008<br />

D M / T FLAVIO AUGUSTALI FILIO / DULCISSIMO Q V A XII M VIII D V / T<br />

FLAVIUS ATHICTUS AUG LIB / PATER PIISSIMUS R F SIBI ET SUIS /<br />

<strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQUE / POSTERISQUE EORUM<br />

*5:'r(arissimo) f(ilio)' CIL ad loc.; 'r(...?) f(ecit)'?<br />

770 Flavia Aug. lib. Auge<br />

AE 1985, 199<br />

(a) T FLAVIO AUG LIB CARPO ET / CLAUDIAE FORTUNATA[e]<br />

(b) T FLAVIO AUG LIB CARPO PATRI / ET CLAUDIAE FORTUNATAE MATRI<br />

/ FLAVIA AUG LIB AUGE FILIA BENE / MERENTIBUS FECIT ET <strong>LIBERTI</strong>S<br />

LIBERTABUS POSTERISQUE EORUM / ET TI CLAUDIO ZOSIMO PATRI<br />

*b3: 'Flavia', correction on the inscription for original 'Claudia'. It follows that<br />

her natural father was Ti. Claudius Zosimus (b5) and that he was probably a<br />

freedman of Claudius or Nero. Auge was an Imperial slave by birth and was<br />

adopted by Carpus, the second husband of her mother, Claudia Fortunata.<br />

She was subsequently manumitted by a Flavian emperor, possibly at the same<br />

time as her adoptive father. See AE ad loc.<br />

771 T. Flavius Augustalis<br />

(1) 6.10162<br />

FLAVIAE / ATHENAIDI / AUGUSTALIS / AUG LIB TABUL / A MUNERIBUS ET<br />

/ APPIA IUSTINA / FILIAE DULCISSIM<br />

(2) 6.33981<br />

D M / T FLAVI AUGUSIALI (!) / TABULARI A MUNE/RIBUS FILIA<br />

AT/OPTATICIA CENSI (!) / FLAVIA ALEXANDR(ia)/ FECIT CONIUGI /<br />

ABINEO SE BIBOS (!) / ET ALUMNAE / FLVINIAE (!) ATTICEN(i) / ET<br />

FLAVIA(e) MAXIMIN(ae) / VERNAE M(e)AE / E{V}OS POSSEDERI (!) /<br />

D(e)BERE ITA NEQU(e) / VENDANE (!) NEQU(e) / DONE(n)T<br />

*(2) 5: 'censi' (nom. plural) = Augustalis & Alexandr(ia), i. e. formal census<br />

registration of the adoption of Alexandr(ia) by Augustalis (cf. Mommsen, CIL ad<br />

loc.) Note the poor standard of literacy in (2).<br />

The family relationships of the persons involved are:<br />

(1) (T. Flavius) Augustalis = Appia Iustina + Flavia Athenais† (filia)<br />

(2) T. Flavius Augustalis = ( " " ) + Flavia Alexandria (adopticia)<br />

Flavia Alexandria = Abineus + F(u)lvinia Attice (alumna)<br />

+ Flavia Maximina (verna).<br />

772 Flavius Aug. lib. Bagas<br />

6.35310<br />

FLAVIA STASI/ME M ULPIO / AUG LIB TELOMA/CHO (!) CONIUGI / BENE<br />

MEREN/TI FECIT<br />

FLAVIA TABI/TA FLAVIO AUG / LIB BAGATI/ CONGI BENE / MERENTI /<br />

FECIC (!)<br />

773 T. Flavius Aug. l. Bassus<br />

3.2093 + 2325<br />

T FLAVIO AUG L BASSO AUGUST / CLAUDIA TI [f] THETIS MARIT B M / ET<br />

T FLAVIUS FELIX PRO PARTE QUINT / PATRONO [b]ONO / H M H N S IN F<br />

P LX IN AGR P XXV<br />

*The complete inscription is restored from the two halves which were<br />

published separately in CIL 3.<br />

Rome<br />

B H<br />

Ostia: I<br />

C<br />

Rome<br />

A B I<br />

Rome<br />

B E I<br />

Rome<br />

A E<br />

Salonae:<br />

Dalm.<br />

A G K M


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 139<br />

774 T. Flavius Aug. lib. Blastus<br />

6.18416<br />

D M / FLAVIAE RESTITUTAE / T FLAVI AUG LIB BLA/STI <strong>LIBERTI</strong> (!) FECIT /<br />

TI CLAUDIUS ONESI/MUS CON B M F<br />

775 T. Flavius Aug. l. Caes?<br />

6.33771<br />

D M / T FLAVIO / AUG L CAES / A VESTE CUBICULAR / FLAVIA<br />

TR[y]PHAENA / PATRONO SUO / BENE MERENTI FECIT / ET SIBI ET SUIS /<br />

POSTERISQUE EORUM / IN FRO P X IN AGR P XIIS<br />

*3: 'Caes' CIL; perhaps from 'Ga' or 'Gaha', cf. Vidman 231, 267. On the<br />

numbers and specialised organisation of the cubicularii, with their catering,<br />

clothing and medical staff, see Boulvert (1) 246-7.<br />

776 T. Flavius Callistus (1) Aug. lib.<br />

6.8935<br />

D M / T FLAVIO CAL/LISTO AUG LIB / NOMENCLAT / PIDIA TERMINA/LIS<br />

CONIUGI / BENE MERENTI / [vix] AN LXX<br />

777 Callistus (2) Aug. lib. Hyginianus<br />

6.18358 = 1504*<br />

D M / FL AUG LIB HELPIDI / CAENIDIANAE QUAE / CUM VIXIT DEA ET<br />

SANCTISSIMA / DICTA EST CALLISTUS AUG LIB / HYGINIANUS CONIUGI<br />

CARIS/SIMAE CUM QUA VIXIT BENE AN/NIS L ET ULPIA CALLISTE FILIA<br />

MATRI PI/ENTISSIMAE <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUS POS/TERISQUE EORUM H<br />

M H N S<br />

*Callistus, the dedicand, was married to a former slave of Antonia Caenis<br />

(concubine of Vespasian), Flavia Aug. lib. Helpis Caenidiana (838), with whom<br />

he lived 50 years. Their daughter is Ulpia Calliste. The inscription is thus<br />

easily Trajanic or even later in date. His agnomen 'Hyginianus' occurs also in<br />

6.8865 (= 0000): Epaphorditus(!) (H)yginianus, of Trajanic date, perhaps<br />

derived from T. Flavius Aug. lib. Hyginus Ephebianus (855); see Chantraine<br />

317, no. 177. The other 'Caenidiani', however, (402 & 459) are<br />

Claudian/Neronian.<br />

It seems preferable to assume that Callistus was also a Flavian manumission<br />

and that his daughter Calliste was born an Imperial slave before the<br />

manumission of either parent and subsequently freed by Trajan, than that she<br />

was freeborn after her father had been freed by that emperor perhaps two<br />

decades or more after her mother Helpis had been herself freed (cf. 838*).<br />

778 Callistus (3) Aug. l.<br />

(1) AE 1954, 61 = D 8678<br />

IMP CAES AUG VESPASIANI / SUB CURA CALLISTI AUG L PROC<br />

(2) NS 1901, p. 144 = D 8678a<br />

IMP VESPASIANI SUB CURA CAL/[l]ISTI AUG L PROC F ATIMETUS ANT<br />

*2: 'Ant(onianus?)' , 'Ant(iochianus?)' etc.; cf. Chantraine 301f., no. 54.<br />

Atimetus is most probably an Imperial slave.<br />

(3) 15.7288<br />

[i]MP D[omitia]NI CAESARIS AUG GERM SUB / CUR C[---]STI AUG LIB<br />

PROCURATORIS<br />

*2: 'C[alli]sti' is the most likely restoration and should be identified with the<br />

Vespasianic procurator Callistus (PIR2 C 232) of (1) & (2), despite the<br />

Domitianic date of (3). Cf. Bruun ...<br />

779 T. Flavius Callistus (4)<br />

Unpublished<br />

[Text awaited from Eck; cf email 3/5/99]<br />

Rome<br />

E G<br />

Rome<br />

G I<br />

Rome<br />

A H I<br />

Rome<br />

A B H S<br />

Rome<br />

I N P<br />

Rome<br />

F I N P<br />

Rome<br />

I N P<br />

Caesarea<br />

Maritima:<br />

Palaestina


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 140<br />

780 T. Flavius [Aug.?] lib. Kap[---]<br />

6.38365 = AE 1904., 85<br />

D [m] / T FLAVIO [aug?] / LIB KAP[---] / T FLA[vius] / POSIDO[nius] / PA[ter?]<br />

*2, 3, 6: less likely 'T. Flavio [cognomen], lib(erto) kar[issimo]... pa[tronus]'.<br />

781 Flavia Aug. l. Carinia<br />

10.1311<br />

LASC<strong>IV</strong>A AUG LIB / VIXIT ANNIS XXV / T FLAVIUS AUG L [---] FRAT /<br />

FLAVIA AUG L CARINIA MAT / TI CLAUDIUS PRI[mige]NIUS PAT / H M S S<br />

H N S<br />

782 Carpus (1) Aug. lib. Pallantianus<br />

(1) 6.143 = D 3896a<br />

CARPUS AUG LIB / PALLANTIANUS / SANCTIS / DRACONIBUS / D D<br />

(2) 6.8470 = D 1535<br />

CARPUS AUG LIB / PALLANTIANUS / ADIUTOR CLAUDI / ATHENODORI<br />

PRAEF / ANNONAE FECIT SIBI / ET CLAUDIAE CALE / COIUGI PIISSIMAE<br />

ET / TI CLAUDIO QUIR / ANTONINO FILIO ET / TI CLAUDIO ROMANO /<br />

VERNAE ET <strong>LIBERTI</strong>S / LIBERTAB POSTERISQUE / EOR<br />

*Carpus was a former slave of M. Antonius Pallas, who died in AD 62. He<br />

eventually served as adiutor to the equestrian Claudius Athenodorus, who was<br />

praefectus annonae, at the earliest, late in the reign of Domitian (see K. R.<br />

Bradley, Historia 27, 1978, 336ff.). On grounds of age, he was more likely to<br />

have been manumitted by a Flavian emperor than by Nero.<br />

Omission of nomen by freedman officials of similar standing is normal (see<br />

Chantraine 101ff.; Weaver 37ff.). The use of the nomen 'Claudius' in the family<br />

nomenclature of the freeborn son Antoninus derives from his mother Claudia<br />

Cale, as does that of Romanus, who is also possibly freeborn (despite the<br />

designation 'verna', on which see Chantraine 171 n. 137). On Carpus, see<br />

Weaver, Antichthon 13, 1979, 76ff.; Boulvert (1) 150f.<br />

783 T. Flavius Aug. lib. Carpus (2)<br />

AE 1985, 199<br />

See 724<br />

784 Cassianus T. Flavi Aug. lib. Celadi libertus<br />

6.644 = D 3537<br />

See 737<br />

785 T. Flavius Aug. lib. Celadus (1)<br />

6.644 = D 3537<br />

SILVANO FLAVIORUM / CASSIANUS T FLAVI AUG LIB / CELADI LIBERTUS<br />

FECIT UNA / CUM FLAVIS CASSIANO ET / AMANDO FILIS INCHOATA /<br />

ANTONINO AUG PIO P P / DEDICATA XV K APRIL / SCIPIONE ORPHITO ET<br />

/ SOSIO PRISCO COS<br />

* The dedication to Silvanus Flaviorum is nearly a half century at least after<br />

the manumission of Celadus. He was not necessarily still living at this date.<br />

Freedmen of freedmen could outlive their patrons by considerable periods.<br />

786 T. Flavius Aug. l. Celadus (2)<br />

6.8484 = D 1599 = Bruzza, p. 125<br />

T FLAVIUS / AUG L / CELADUS / TABULARIUS / MARMORUM / LUNENSIUM<br />

/ V A XXXVII / H S E / T T L S / O T B Q<br />

*PIR1 C 514 (not included in PIR2 ).<br />

Rome<br />

c<br />

Nola: I<br />

A B H<br />

Rome<br />

L S<br />

Rome<br />

A B I S<br />

Ostia: I<br />

A B E<br />

Rome<br />

B G L N<br />

Rome<br />

G L N<br />

AD 145<br />

Rome<br />

H I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 141<br />

787 T. Flavius Aug. l. Celadus (3)<br />

10.4142<br />

(a) [fla]VIAE PRIMAE / [cel]ADI AUG L VXORIS / [cine]RES HIC SUNT<br />

CONDITAE<br />

(b) [t fl]AVIO / [acin]DYNO L / [gra]TISSIMO / [pien]TISSIMO / [t<br />

fla]VIUS AUG / L CELADUS / FECIT<br />

(c) FLAVIAE NIC[e] / LIB GRATISSIM[ae] / ADFECTU ET OFFIC[is] / ET<br />

INPENDIS SUIS / PATRONUM DILEX[it] / T FLAVIUS AUG L / CELADUS<br />

FECIT<br />

788 [--- C]eladus (4) Aug. l.<br />

14.3908<br />

[aquis a]LBULIS D D / [--- c]ELADUS AUG L<br />

*Doubtfully the same as Celadus (2) above (742), as conjectured in PIR1 C<br />

514.<br />

789 Celer (Flavi?) Primi Aug. lib. libertus<br />

6.14646<br />

See 939<br />

790 P. (!) Flavius Aug. l. Cer[---]<br />

NS 1915, 67 no. l<br />

[d m] P (!) <strong>FLAVII</strong> AUG L CER[---] / VIXIT AN XIIII [mens --] / DIEB XI HO[r --]<br />

791 T. Flavius Aug. lib. Cerialis<br />

(1) 6.8580 = D 1497<br />

D M / T FLAVIO AUG LIB / CERIALI TABUL / REG PICEN / PHOENIX CAES N<br />

/ SER FILIO PIENTISS / ET P IUNIUS / FRONTINUS / FRATRI DULCISSIM /<br />

ET CELERINA SOROR<br />

(2) 6.18398<br />

D M / FL PHRONIME / PHOENIX CAES N SER / CONIUGI OPTIMAE / ET FL<br />

CERIALIS / ET PHRONIMUS / ET CELERINA MATRI / PIENTISSIMAE<br />

* (2), recording the death of the mother, Flavia Phronime, is earlier than (1),<br />

which records the death of the Imperial freedman and eldest son, Flavius<br />

Cerialis. The second son, Phronimus, who derived his name from his mother,<br />

was also born a slave as was his sister Celerina. Their mother, Phronime, was<br />

thus previously herself an Imperial slave.<br />

The change of name of Phronimus ([2] 6) to P. Iunius Frontinus ([1] 7)<br />

resulted either from purchase and manumission outside the Fam. Caes. by a P.<br />

Iunius or, more likely, adoption by him after manumission. This is suggested<br />

by the change of cognomen from the Greek 'Phronimus',which has a servile<br />

connotation (no senators, equestrians or decurions; cf. Solin 700f.), to the<br />

similar-sounding but Latin 'Frontinus', which has a distinctly higher social<br />

resonance (18 examples of senators/equestrians, 6 decurions, but only one<br />

other example in the Imperial familia; cf. Kajanto 236). Imperial slaves and<br />

freedmen not otherwise employed in the emperor's service were candidates for<br />

adoption even into elite freeborn circles.<br />

Capua: I<br />

A G M<br />

Aquae<br />

Albulae: I<br />

L<br />

Rome<br />

A B G<br />

Rome<br />

H<br />

Rome<br />

C D I<br />

Rome<br />

C D


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 142<br />

792 Cerulus (freedman of Vespasian; PIR 2 C 685)<br />

Suetonius, Vesp. 23<br />

[Vespasian] utebatur et versibus Graecis tempestive satis... et de Cerylo liberto,<br />

qui dives admodum ob subterfugiendum quandoque ius fisci ingenuum se et<br />

Lachetem mutato nomine coeperat ferre: w\ Lavch", Lavch",/ ejpa;n<br />

ajpoqavnh/", au\qi" ejx ajrch'" e[sei su; Khruvlo".<br />

*Menander, fr. 223.2 K. Cerylus' attempted change of name was with<br />

fraudulent intent and had no social connotation. On the supposed clear<br />

differentiation between cognomina ingenua and cognomina servilia, see<br />

Weaver 87-9; CQ 14, 1964, 313f.<br />

793 Chresimus (1) Aug. lib. Secundianus<br />

6.594<br />

SILVANO / SACRUM / CHRESIMUS AUG LIB / SECUNDIANUS / T ABULAR<br />

XX HERED / D D<br />

*For Flavian date, see 713; cf. Chantraine 334, no. 297.<br />

vsimo" v Sebastou'' ' ' ajj jpeleuvv j vqero" v<br />

(1) SEG 38, 1988, 1215 = P. Hermann, Tyche 3, 1988, 119<br />

Crhvsimo" Sebastou' ⁄ ajpeleuvqero" ejpi; ⁄ tw'n latomivwn<br />

794 (T. Flavius) Chresimus (2) lib. = Crhvv<br />

(2) 3.7146<br />

[imp] NERVA[e caes aug] / P P / [chr]ESIMUS [lib proc lapi/cidin]ARUM<br />

CE[llam ? / cal]DARIAM G[ymnasii / tra]LLIANORU[m marmoribus /<br />

exo]RNATUM AD[iectis--- / d]UOBUS [dedicavit] /<br />

ªAujºtokravtori Nevrªoua/ Sebastw' /º ⁄ patri; patrivdªo"º ⁄ Crhvsimo"<br />

ajpeªleuvqero" ejpivº⁄tropo" latomeªivwn to; qermo;nº ⁄ tou' gumnasivou<br />

ªpara; Tralº⁄lianoi'" th' / povªleiº ⁄ livqwn kosmhvsªa" duvo


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 143<br />

(5) Bruzza, Ann. d. Ist. 42, 1870, 193, no. 277; cf. Hermann, Tyche 3, 1988,<br />

125f.; SEG 38, 1988, 1006<br />

IMP DOM AUG GERM PER CHREZ LIB<br />

*Text on piece of marble from Paros (Bruzza). 'Chrez' = 'Chres(imus)',<br />

accepted with reservations by Hermann as the same as (1) – (4) above, despite<br />

lack of title procurator.<br />

Hermann (art. cit.) has shown conclusively that this Chresimus was<br />

procurator in charge of the marble quarries (a marmoribus = lapicidinarum =<br />

latomivwn [1, 2 & 4]) in Ionia & Caria (possibly also including the Cyclades [5])<br />

during the later part of Domitian's reign and up to the beginning of Trajan's. He<br />

is therefore almost certainly a Flavian freedman, possibly earlier, but cannot<br />

now be identified with M. Ulpius Chresimus (1165), the freedman ejpivtropo"<br />

tw'n metavllwn in the Mons Claudianus district of Egypt in 118, at the<br />

beginning of the reign of Hadrian (IGR 1.1255–6 = OGI 678); cf. Chantraine<br />

168.<br />

On the administrative jurisdiction of Chresimus in the province of Asia, and<br />

his munificence and social position in Tralles, Ephesus, Mylasa and perhaps<br />

Miletus, see esp. Hermann 125–8.<br />

795 T. Flavius Aug. lib. Chrysogonus (1) Lesbianus<br />

6.8438<br />

D M / T FLAVIO AUG LIB CHRYSOGONO / LESBIANO ADIUTOR<br />

TABULARIOR / RATION HEREDITAT CAESAR N / FLAVIA NICE CONIUNX<br />

CUM QUO / VIXIT ANN XLV SINE ULLA OFFENSA ET / T FLAVIUS AUG LIB<br />

URBANUS FIL / B M FECERUNT SIBI ET <strong>LIBERTI</strong>S LI/BERTABUSQUE SUIS<br />

POSTERISQUE EORUM / ET MARIA TERTIA ORBIO MAGNO / FILIO<br />

PIISSIMO ET SIBI <strong>LIBERTI</strong>S LI/BERTIS LIBERTABUSQUE POSTERISQUE<br />

EORUM<br />

*Chantraine 321, no. 205; the agnomen is from a 'Lesbius/-ia', who was<br />

undoubtedly of servile origin; cf. Solin 584f., 1364. Chrysogonus reached only<br />

the relatively junior level of adiutor tabularior(um) when he died at the age of<br />

about 65, after a long career and a long and happy marriage (45 years).<br />

796 T. Flavius Aug. lib. Chrysogonus (2)<br />

6.18254<br />

DIS MANIBUS / T FLAVI URBICI / VIX ANN IIII DIEB XVI / T FLAVIUS AUG<br />

LIB / CHRYSOGONUS ET / FLAVIA PRIMIT<strong>IV</strong>A FIL SUO / ET M ANTONIUS<br />

HERMES / FECERUNT SIBI ET SUIS / LIB LIBERTAB POSTERISQ EOR / H<br />

M EXTR H N SEQ<br />

*The son, T. Flavius Urbicus, who died aged 4 years, was evidently freeborn,<br />

after the manumission of his mother, Flavia Primitiva (who may, however, have<br />

been herself freeborn). The two Flavii Aug. lib. Chrysogoni thus had sons also<br />

of similar name, Urbanus and Urbicus, one slave-born, the other freeborn.<br />

797 T. Flavius Aug. l. Cinnamus<br />

6.18023<br />

DIS MAN / T FLAVIO AUG L / CINNAMO PATRI / IULIA FELICULA / FECIT<br />

BENEMERENT<br />

Rome /<br />

Paros<br />

Rome<br />

A B F H I S<br />

Rome<br />

A B F H<br />

Rome<br />

B


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 144<br />

798 T. Flavius Aug. l. Clonius (= Clonius Caesaris [ser.])<br />

(1) 15.1147<br />

T FLAVI AUG L / CLONI<br />

(2) 15.941; cf. 3.14148.6<br />

CLONI / CAESARIS<br />

*'Clonius': Solin 497; Vidman 240. 'Clonus': Bloch, Index 31, 57.<br />

Single-name brick stamps of the 'trademark' type—[opus doliare]+<br />

genitive—characteristic of 1st c. Clonius, like several others in the Fam. Caes.,<br />

began his career as brick production manager while still a slave, but, uniquely<br />

in the record so far (cf. 948a), continued in the same role after manumission by<br />

one of the Flavian emperors, not necessarily Domitian.<br />

799 T. Flavius Aug. lib./ Aug.l. Clymenus (1)<br />

(1) 6.18305<br />

D M / FLAVIAE CARAE QU(a)E ET IANUARIA / VIXIT ANNIS XIII M VI D<br />

XXVIII / T FLAVIUS AUG LIB CLYMENUS / ET BAEBIA IANUARIA<br />

PARENTES / FILIAE SUAE BENEMERENTI ET PIEN/TISSIMAE FECERUNT<br />

ITEM <strong>LIBERTI</strong>S / LIBERTABUSQUE POST EORUM<br />

(2) 6.18306<br />

D M / FLAVIAE CARAE QUAE ET / IANUARIA VIXIT ANNIS XIII / M VI<br />

DIEBUS XXVIII / T FLAVIUS AUG L CLYMENUS / ET BAEBIA IANUARIA<br />

PARENTES / FILIAE SUAE BENE MERENTI ET PIENTISSI/MAE FECERUNT<br />

ITEM <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTAB/USQ POSTERISQ EORUM<br />

800 T. Flavius Aug. l. Clymenus (2)<br />

9.4651<br />

DIS MANIBUS / T FLAVIUS AUG L / CLYMENUS SIBI ET / ANTISTIAE<br />

EROTICE / CONIUGI BENE ME/RITAE POSTERISQUE / SUORUM FECIT<br />

801 T. Flavius Communis (T. Flavi Aug. lib. Piniti) lib.<br />

6.18168<br />

See 928<br />

802 [T.] Flavius Aug. l. Coracinus<br />

10.2428<br />

[t] FLAVIO / AUG L / CORACINO<br />

803 Flaviu[s A]ug. lib. Crathis<br />

Unpublished?<br />

FLAVIU[s a]UG LIB CRATHIS / SIBI ET FL[aviae s]OZUSAE VERN[ae et<br />

libe]RTAE / ET LIBE[rtis et libertab]USQUE SUIS / POS[terisque eor]UM<br />

804 T. F[l]a[v]ius Aug. liber. Crescens (1)<br />

5.987<br />

T F[l]A[v]IUS AUG LIBER CRESCENS / IIIII[i] VIR V FECIT SIBI ET / IULIAE<br />

NOMADI CONIUGI CARISSIMAE / CASSID[i]AE MARCELLAE FILIAE /<br />

FLAV[i]AE P[ro]CILLAE FILIAE<br />

*2: 'v(ivus)'.<br />

805 (T. Flavius) Crescens (2) Aug. l.<br />

(1) 6.682 = 30813 = D 1623<br />

SILVANO S S / MAIOR ET DIADU/MENUS CAES N SER / ET CRESCENS<br />

AUG L D D / HOR DE H C<br />

*1: 's(ancto) s(acrum)'; 5: 'hor(rearii) de h(orreis) C(aesaris)/G(albae)'.<br />

Rome<br />

P<br />

Rome<br />

P<br />

Rome<br />

A B H T<br />

Rome<br />

A B H T<br />

Interocrium:<br />

<strong>IV</strong><br />

A<br />

Rome<br />

F G<br />

Puteoli: I<br />

Ostia: I<br />

G<br />

Aquileia: X<br />

A B K<br />

Rome<br />

F I L


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 145<br />

(2) 6.30901 = D 1622<br />

HERCULI DOMUS <strong>AUGUSTI</strong> SACRUM EX / COLLATIONE HORRIARIORUM<br />

CHORTIS II MAIORIS / ET DIADUMENI C N SER ET T FLAVI CRESCENTIS<br />

ET / OPERARI GALBESES CURANTE HERMETE C MUNDIC / HELPISTI<br />

SER DEDICATUM K IUNIS / M IUNIO METTIO RUFO Q POMPONIO<br />

MATERNO COS<br />

*For consular date: CIL 15.69 (cf. ib. 939, 1409).<br />

806 Crescens (3) Aug. l.<br />

6.8414<br />

See 768<br />

807 T. Flavius Aug. lib. Crescens.(4) ... Burrianus<br />

6.9059<br />

T FLAVIO AUG LIB / CRESCENTI TABULAR / BURRIANO ACCEPTUS / ET<br />

LOCHIUS FRATRES ET / FORTUNATA ET EUSTATUS / PATRONO ET SIBI<br />

*The agnomen derives most probably from Afranius Burrus, praetorian<br />

prefect under Nero; cf. Chantraine 305, no. 78.<br />

808 (T. Flavius?) Crescens (5) Augustor. lib.<br />

(1) 14.2807 = D 6220<br />

FL T FIL VARIANE / OB MERITA / CRESCENTIS / AUGUSTOR LIB PATRIS<br />

EIUS / QUI OMNES HONORES / MUNICIPI N DELATOS SIBI / SINCERA<br />

FIDE GESSIT / DEC POPULUSQ<br />

(2) 14.2808<br />

OCTAVIAE C F / STRATONICES / MATRI / FL VARIANE<br />

*One of only three possible Flavian Augustorum liberti so far attested (cf.<br />

928 Marcion). Accepted, with hesitation, as Flavian by Chantraine (226 n. 4;<br />

but cf. 235 n. 47, 236); taken as post 161 by Boulvert ([2] 226 n. 189). The<br />

case of 'Variane' is evidently dative in both (1) and (2). (For examples of 1st<br />

declension dative singular in -e in proper names, see ILS Index, Vol. iii.2, p.<br />

843). The name of Crescens' freeborn daughter is presumably Flavia Variana<br />

and Octavia Stratonice in (2) is thus her daughter, by an Octavius, and the<br />

granddaughter of the Imperial freedman. The nomen of Flavia Variana,<br />

especially in its abbreviated form, is not conclusive of a late 1st-early 2nd<br />

century date, as it could derive from her (unrecorded) mother. The form of her<br />

father's status indication 'Augustor(um) lib. rather than 'Augg. lib.' is more<br />

characteristic of these exceptional cases of successive/multiple patrons in the<br />

Fam. Caes. before AD 161 (Chantraine 236).<br />

Dessau, however, in the indices to ILS Vol. iii. 1,, pp. 68, 251, and CIL 14, s.v.,<br />

consistently lists her cognomen as 'Variane' in the nominative. 'Variane' must<br />

be dative in (1) and he does not include 14.2808 = (2) in ILS. There appears to<br />

be no other example of such a nominative. Kajanto (158) only records six<br />

instances of Variana [If (2) line 4 is read as 'Fl(avia) Variane' in the nominative<br />

as the dedicator, it is just possible that Octavia C.f. Stratonice was the mother<br />

of Crescens freeborn daughter, and thus that Flavia Variane derived her nomen<br />

from her father. But this is unlikely, as 'Stratonices', and therefore also<br />

'Octaviae', is genitive dependent on 'matri')]<br />

809 Flavia Crispina (T. Flavi Aug. l. Onesimi [904]) l.<br />

6.8704 = D 4994<br />

DIIS MANIBUS / T FLAVI AUG L / ONESIMI / AEDITUI TEMPLI / NOVI D<strong>IV</strong>I<br />

AUG / FIR[mi]A MARTILLA UXOR PIISSIMA / ET SIBI ET / FLAVIA CRISPINA<br />

L<br />

Rome<br />

F I L N Q<br />

AD 128<br />

Rome<br />

D I<br />

Rome<br />

D G I S<br />

Gabii: I<br />

B K<br />

Gabii: I<br />

A B<br />

Rome<br />

G


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 146<br />

*AE 1988, 133 ad loc. conjectures an identification with Flavia Crispina, wife<br />

of Atimetus Caes. n. ser. (4163a). This is hazardous. In the Fam.Caes. see<br />

also 835 (14.4482 = AE 1926, 118; 14.4483 = IPO B 67), where another Flavia<br />

Crispina is wife of T. Flavius Ingenuus Aug. lib.; cf. 6.13200, 25069. Some, if<br />

not all, of these could be freeborn. 'Crispina' is not a common freed cognomen<br />

(see Kajanto 223; Vidman 243), especially so for a lib. liberta.<br />

810 Flavia Aug. l. Daphne<br />

6.8414<br />

DIS MANIBUS / FLAVIAE AUG L / DAPHNE / CRESCENS AUG L / A<br />

RATIONIBUS / SORORI<br />

811 T. Flavius Dap(h)nus (1) Aug. lib.<br />

8.12639<br />

DIS MANIB SACR / T FLAVIUS DAP(h)NUS AUG / LIB AGRIMENSOR PIUS /<br />

VIX ANN LXXXX / IULIA FORTUNATA VIRO PIISSIMO / FECIT H S E<br />

812 Daphn{n}us (2) l.<br />

15.7791<br />

IMP CAES DOMITIANI AU[g] / SUB CUR DAPHN{N}I L PROC FEC FAUST<br />

SER<br />

813 T. F(lavius) December<br />

6.8549 = D 1761<br />

D M / T F DECEMBRI A VESTE / MUNDA ET SERGIAE FE/LICITATI<br />

CONIUGI LIB / LIBERTABUSQUE POSTE/RISQUE EORUM<br />

*Probably an Aug. lib., despite the unusual abbreviation of the nomen and<br />

omission of the Imperial status indication. For an Imperial slave a veste<br />

munda, cf. 6.8548 (= 5815).<br />

814 T. Flavius Aug. lib. Delphicus<br />

AE 1888, 130 = EE 7.1263 = D 1518<br />

ULPIAE EUHODIAE / CONIUGI OPTIMAE / T FLAVIUS AUG LIB /<br />

DELPHICUS / TABULARIUS A RATIO[n / p]ROC RATION / THESAURORUM<br />

HEREDITATIUM / FISCI ALEXANDRIN[i]<br />

*6f.: 'proc(urator) ration(um) thesaurorum...', i. e. three separate posts, all<br />

located in Rome; cf Hirschfeld 369 n. 3. On the fiscus Alexandrinus:<br />

Hirschfeld 369f.; Jones, Studies 110f.; Weaver, Antichthon 14, 1980, 148f. On<br />

proc. Alexandriae, see Bruun, ZPE 82, 1990, 274ff., with refs.<br />

815 T. Flavius Aug. [l.] Demosthenes<br />

6.38366 = 11.3835<br />

D M / T FLAVIO AUG [l] / DEMOSTHENI VIRO / BENE MERENTI ET / TI<br />

CLAUDIO / MUCRONI ET / M ULPIO AUG L / ROMANO / FILIS PIISSIMIS /<br />

CLAUDIA DANAE / MATER FECIT SIBI / ET SUIS <strong>LIBERTI</strong>S / LIBERTABUSQ<br />

/ POSTERISQ EORUM<br />

*The family relationships depend on the status of Claudia Danae, the mother<br />

of the two sons, whether she was either (i) a former Imperial slave, or (ii)<br />

freeborn. If (i), Romanus would be the elder and born an Imperial slave before<br />

her manumission no later than 68, and Claudius Mucro the younger, freeborn<br />

after her manumission but before that of Demosthenes (if he was the father).<br />

This is just possible. Romanus would have been at least 30 when freed by<br />

Trajan in 98 or later. Danae, who survived all the other three, would have<br />

been manumitted early, although with only one child, and be at least 50 at the<br />

time of dedicating the inscription.<br />

Rome<br />

D<br />

Carthage:<br />

Afr.<br />

Procos.<br />

A H I M<br />

Rome<br />

F I N P<br />

Rome<br />

A I<br />

nr. Nomentum:<br />

I<br />

A I<br />

Veii: VII<br />

A B


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 147<br />

If (ii), Claudius Mucro would have been the elder and the child of a previous<br />

husband; Romanus would have been born later while his father Demosthenes<br />

was still an Imperial slave, and, though to a freeborn mother, enslaved under<br />

the provisions of the SC Claudianum. This is perhaps the more likely<br />

explanation of the family nomenclature. Cf. Chantraine 112; Weaver 160,<br />

162ff.<br />

816 T. F(lavius) Diadumenus (1) Lurnesianus<br />

6.602<br />

VOTUM SILVANO / SOLVIT LIBENS / MERITO T F / DIADUMENUS /<br />

LURNESIANUS / PRAEGUSTATOR / <strong>AUGUSTI</strong><br />

*Chantraine 322, no. 213; Aug. lib. because of occupation as praegustator<br />

Aug.; the unusual abbreviation of nomen is preserved in a manuscript text.<br />

817 Diadumenus (2) Aug. l.<br />

6.9100 = D 1850<br />

D M / DIADUMENO / AUG L PRAEPOSIT / ORDINA[t]O ULTRO / A D<strong>IV</strong>O<br />

TITO VIII COS / EXCESSIT / IIII IDUS SEPTEMB / L CATILIO SEVERO / T<br />

AURELIO FULVO COS<br />

818 T. Flavius Aug. lib. Diadumenus (3)<br />

10.7189<br />

T FLAVI AUG LIB / DIADUMENI / FLAVIA VICTORINA / PATRI PIISSIMO<br />

819 T. Flavius Aug. l. Diadumenus (4)<br />

11.3956<br />

DIS MANIBUS / M ARRUNTI / PROBI / T FLAVIUS AUG L / DIADUMENUS /<br />

AMICO / BENEMERENTI / FECIT<br />

820 Donatus Aug. l.<br />

6.18028<br />

D M T FLAVIQ (!) COR/NELIANO DONATUS / AUG L ET CORNELIA /<br />

SECUNDA FILIO ET / CORNELIO NUMISIA/NO ET SIBI POSTE/RISQUE<br />

SUIS<br />

821 Flavia Aug. l. Doris<br />

6.18325<br />

FLAVIA AUG L DORIS / FECIT SIBI ET / IDAEO CAESARIS N SER /<br />

CONIUGI SUO ET / EPAPHRODITO FIL / <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABQ / SUIS<br />

POSTERISQ EORUM<br />

822 T. Flavius Aug. l. Doryphorus (1)<br />

6.18285<br />

D M / FLAVIA APPHIN (!) FEC / T FLAVIO AUG L / DORYPHORO PAT SUO /<br />

BEN MER ET SIBI ET POST / SUIS<br />

823 T. Flavius Aug. l. Doryphorus (2)<br />

AE 1984, 93<br />

D M / T FLAVIO / AUG L DORY/PHORO V A LX / FLAVIA PIA / PATRONO /<br />

ET CONIUGI / K B M FEC / ET SIBI POST S / IN F P IIII / IN A P III S<br />

*8:'k(arissimo) b(ene) m(erenti)'.<br />

Rome<br />

I L S<br />

Rome<br />

I K N<br />

AD 80<br />

AD 120<br />

Henna:<br />

Sic.<br />

B<br />

Capena:<br />

VII<br />

F<br />

Rome<br />

A B<br />

Rome<br />

A B<br />

Rome<br />

B<br />

Rome<br />

A G H


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 148<br />

824 Flavius Earinus (freedman of Domitian; PIR2 F 262)<br />

(1) Dio 67.2.3<br />

kai; dia; tou'to, kaivper kai; aujto;" ∆Earivnou tino;" eujnouvcou ejrw'n,<br />

o{mw", ejpeidh; kai; oJ Tivto" ijscurw'" peri; tou;" ejktomiva"<br />

ejspoudavkei, ajphgovreusen ejpi; ejkeivnou u{brei mhdevna e[ti ejn th' /<br />

tw'n ÔRwmaivwn ajrch' / ejktevmvesqai.<br />

(2) Statius, Silv. 3 praef. 17ff.<br />

Earinus praeterea, Germanici nostri libertus scit quamdiu desiderium eius<br />

moratus sim, cum petisset ut capillos suos quos cum gemmata pyxide et<br />

speculo ad Pergamenum Asclepium mittebat, versibus dedicarem.<br />

(3) ib. 3.4.6f.<br />

accipe laudatos, iuvenis Phoebeie, crinis / quos tibi Caesareus donat puer...<br />

Pergame, pinifera multum felicior Ida... (12) at tu grata deis pulchroque insignis<br />

alumno / misisti Latio, placida quem fronte ministrum / Iuppiter Ausonius pariter<br />

Romanaque Iuno / aspiciunt et uterque probant... (37) nec te plebeia manebunt<br />

/ iura: Palatino famulus deberis amori... (57) hic pocula magno / prima duci<br />

murrasque gravis crystallaque portat / candidiore manu... (73) nondum pulchra<br />

ducis clementia coeperat artus / intactos servare mares; nunc frangere sexum /<br />

atque hominem mutare nefas... (78) tu quoque nunc, iuvenis, genitus si tardius<br />

esses, / umbratusque genas et adultos fortior artus / non unum gaudens<br />

Phoebea ad limina munus / misisses.<br />

(4) Martial 9.16.1ff.<br />

consilium formae speculum dulcisque capillos / Pergameo posuit dona sacrata<br />

deo / ille puer tota domino gratissimus aula, / nomine qui signat tempora verna<br />

suo.<br />

*Cf. ib. 11, 12, 13, 17.<br />

(5) ib. 36.1ff.<br />

viderat Ausonium posito modo crine ministrum / Phryx puer, alterius gaudia<br />

nota Iovis: / 'quod tuus ecce suo Caesar permisit ephebo / tu permitte tuo,<br />

maxime rector' ait... (6) cui pater aetherius 'puer o dulcissime,... Caesar habet<br />

noster similis tibi mille ministros / tantaque sidereos vix capit aula mares.'<br />

825 T. Flavius Aug. lib. Eglectus<br />

6.9098<br />

D M / T FLAVIUS / AUG LIB / EGLECTUS / AB UNGENTIS / FECIT SIBI<br />

826 Eleutheris (T. Flavi Aug. lib. Pisti) lib.<br />

AE 1985, 108<br />

See 929<br />

827 T. Flavius Encolpius Aug. l. Galbianus<br />

6.18048<br />

D M T FLAVIO / ENCOLPIO AUG L / GALBIANO FLAVIA / RECEPTA CONIUX<br />

/ ET LIBE ET LIBERT / PATRONO BENE / MERENTI FECERUNT<br />

*'Galbianus': Chantraine 314.<br />

828 Entellus (freedman of Domitian; PIR 2 E 66)<br />

(1) 15.7282<br />

IMP CAESARIS [do]MITIANI AUG GERM SUB CURA / ENTELLI ET HEPONIS<br />

(!) PROC AUG LIB PRIMIGENIUS SER FECIT<br />

AD 81<br />

O<br />

Rome<br />

I<br />

Rome<br />

A G<br />

Rome<br />

A G S<br />

Rome<br />

AD 83/96<br />

F I N P


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 149<br />

(2) Dio 67.15.1<br />

ejpevqento de; aujtw' / [Domitian] kai; suneskeuavsanto th;n pra'xin<br />

Parqevniov" te... “Entellov" te oJ ta; th'" ajrch'" bibliva dievpwn<br />

meta; Stefavnou ajpeleuqevrou.<br />

(3) Martial 8.68.1ff.<br />

qui Corcyraei vidit pomaria regis, / rus, Entelle, tuae praeferet ille domus. /<br />

invidia purpureos urat ne bruma racemos / et gelidum Bacchi munera frigus<br />

edat, / condita perspicua vivit vindemia gemma / et tegitur felix nec tamen uva<br />

latet.<br />

*A libellis under Domitian and one of the Palatine domestici involved in his<br />

assassination.<br />

829 T. Flavius Aug. l. Epaenus Atticianus<br />

6.18049<br />

T FLAVIUS AUG L EPAENUS / ATTICIANUS HUIUS / MONUMENTI PARTEM<br />

/ DIMIDIAM DEXTERIOREM / CUM AEDIFICIO OLLIS OSSUAR /<br />

COLUMBARIS EMIT SIBI ET SUIS POSTERISQUE EORUM ITUM / AMBIT<br />

*7f.: 'itum ambit' = 'includes right of access'. A former slave of (Ti. Claudius)<br />

Atticus Aug. lib. a rationibus under Domitian (328*). For further 'Atticiani', not<br />

all Flavian, see Chantraine 303f.<br />

830 T. Flavius Aug. lib. Epagathus (1)<br />

3.14195.2 = D 4046 = I. Eph. 858<br />

DIANAE EPHESIAE ET IMP NERVAE TR[aiano caesa]RI A[ug] / GERMANICO<br />

DACICO ET C<strong>IV</strong>ITATI EPHESIORUM T FLAVIUS / AUG LIB EPAGATHUS<br />

CUM MANLIA L F PROCULA SYNPLEGMA / CUM OMNI ORNATU SUA<br />

PECUNIA FECIT PROCONSULATO (!) / ALBI PULLAIENI POLLIONIS /<br />

∆Artevmidi ∆Efesiva/ kai; aujtokravtori Nerouva/ Traianw' / Kaivsari<br />

Sebastw' / ⁄ Germanikw' / Dakikw' / kai; tw' / newkovrw/ ∆Efesivwn dhvmw/ T.<br />

Fl Sebastou' ajpªeºleuvqero" ∆Epavgaqo" su;n Maliva. Loukivou<br />

qugatri; Provklh/ to; suvnplªeºgma su;n tw' / panti; kovsmw/ ajnevqhken<br />

ejpi; ajnqupavtou ∆Albivou Pwªllaºihnou' grammateuvonto" to; bæ T<br />

Fªlº Puqivwno" ajsiavªrcouº<br />

*2: 'synplegma': sculpture of a pair of wrestling figures.<br />

831 T. Fl(avius) Aug. lib. Epagathus (2)<br />

6.8467<br />

D M / T FL AUG LIB EPAGATHO TABULAR / VIAE SALARIAE QUI VIX AN<br />

XLVIII / FECIT AEL PLUSIAS VIRO SUO SANCTISSI/MO ET CARISSIMO<br />

HOMINI OPTIMO ET / INDULGENTISSIMO MIHI IN FINEM VITAE SUAE /<br />

CUIUS OMNEM PIETATEM EXPERTA SUM / SIBI ET FILIS SUIS FLAVIANE<br />

ET FLAVIANO C N / VERN ET <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ POSTERISQ<br />

EORUM<br />

832 T. Flavius Epagathus (3)<br />

6.8630<br />

T FLAVIO / EPAGATHO / A COGNITIO/NIBUS / FLAVIAE CALE / CONIUGI /<br />

DIGNISSIMAE<br />

*Aug. lib. on basis of occupational title a cognitionibus, but not necessarily<br />

head of Palatine bureau; see Weaver 261 n.6.<br />

AD 96<br />

AD 93<br />

Rome<br />

M S<br />

Ephesus:<br />

Asia<br />

A K L N<br />

AD 103/4<br />

Rome<br />

A B H I M<br />

Rome<br />

A I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 150<br />

833 Epagathus (4) Aug.lib./Aug. l.<br />

(1) 15.7283<br />

[imp] DOMITIANI CAES AUG GERMA SUB CUR EPAGAT(h)I / AUG LIB<br />

PROC CLAUDIUS EU[ty]CHUS FEC<br />

(2) 15.7284<br />

IMP DOMITIANI AUG GER SUB CURA EPAGATHI / AUG L PROC FEC<br />

MARTIALIS ET ALEXANDER SER<br />

834 T. Flavius Aug. l. Epaphra<br />

14.2608 = D 1579<br />

DIIS MANIBUS / GAVIAE / HELPIDI / VXORI SANCTISSIMAE / T FLAVIUS<br />

AUG L / EPAPHRA / PROC VILLARUM / TUSCULANARUM<br />

835 Epaphroditus (1) Aug. l.<br />

6.1887 = D 1944<br />

See 828<br />

*PIR2 E 70.<br />

836 T. Flav(ius). Aug. l. Epaphroditus (2)<br />

6.5323<br />

DIS MANIB FLAVIAE / HELPIDIS VIX ANN XIII M VII / D XVI /<br />

T FLAV AUG L EPAPHRODITUS / F ET SIBI<br />

837 Epaphroditus (3) Aug.lib. Peplia(nus)<br />

6.8439 = D 1527<br />

(a) EPAPHRODITO / AUG LIB PEPLIA / AB AUCTORITA / RATION HEREDIT<br />

(b) EPAPHRODITO / AUG LIB PEPLIA / AB AUCTORITA / FLAVIAE<br />

PREPUSA / ET PIA PATR<br />

*a3-4: 'ab auctorita(tibus) ration(is) heredit(atium)'; b5: 'patr(ono)'; agnomen<br />

'Peplia(nus)': Chantraine 327, no. 261-2.<br />

838 T. Flavius Aug. l. Epaphroditus (4)<br />

6.10518 = 1083*<br />

ACILIA ELEUTHERIS / EPAPHRODITO FILIO PIISSIMO / ET T FLAVIO AUG<br />

L EPAPHRODITO / CONIUGI SVO / ET TUCCIAE ATHENAIDI / ET ACILIAE<br />

PREPONTIDI / FILIABUS PIISSIMIS / ET <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQUE SUIS /<br />

POSTERISQUE EORUM<br />

*Acilia Eleutheris is probably freeborn and twice married. For the<br />

nomenclature of the children, see 771* above.<br />

839 T. Flavius Epaphroditus (5) Eph[e]bianus Aug.lib.<br />

6.33468<br />

D M S T FLAVIO / EPAPHRODITO EPH[e]/BIANO AUG LIB [-- A] /<br />

RATIONIBUS [--- / ---]DI[---]M[---]<br />

*3f.: 'Aug. lib[erto a] rationibus' CIL; 'Aug. lib. [adiut./tabul. a] rationibus'<br />

Chantraine 312, no. 133. Of these alternatives '[tabul. a] rationibus' is the most<br />

likely; however, 'Aug. lib. [a] rationibus' should not be excluded (cf. Weaver 219<br />

n. 3, 260; see also 788* above).<br />

.<br />

840 T. Flavius Epaphroditus (6) (Abascantus [Aug. lib.] et Priscillaes lib.)<br />

6.2214<br />

See 682 (1)<br />

841 Epictesis (T. Flavi Aug. lib. Tichici [!]) lib.<br />

6.8547<br />

See 996<br />

Rome<br />

AD 83/4+<br />

F I N P<br />

Rome<br />

AD 83/4+<br />

F I N P<br />

Tusculum:<br />

I A I<br />

Rome<br />

D I<br />

Rome:<br />

mon. vin.<br />

Codin. 2<br />

B H<br />

Rome<br />

B G I S<br />

Rome<br />

A B<br />

Rome<br />

I M S<br />

Rome<br />

b G I<br />

Rome<br />

G


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 151<br />

842 T. Flavius Aug. l. Epictetus<br />

14.2840 = D 1571<br />

T FLAVIUS AUG L / EPICTETUS AB EPISTULIS / A COPIS MIL LICTOR /<br />

CURIATIUS HIC SITUS EST / HUNC TITULUM FLAVIA TYCHE UXOR<br />

CONIUGI OPTIMO<br />

*3: 'a copi(i)s mil(itaribus)': 'in charge of military supplies' (cf. 428); 'lictor<br />

curiatius': official attendant serving priest on sacral occasions (cf. Mommsen<br />

13 .356); lictores: Mommsen, ib. 355ff.; Purcell 148ff. Given this cursus, it is<br />

unlikely that Epictetus was head of the Palatine secretariat.<br />

843 Epimachus Aug. lib.<br />

10.6609<br />

FLAVIAE IONICE / VIX ANN XV D XXVII / EPIMACHUS / AUG LIB ET /<br />

DOMITIA EUTYCHIS / PARENTES / INFELICISSIMI / ET SIBI POSTERISQUE<br />

SUIS<br />

844 Flavia Erotis (T. Flavi Aug. l. Ianuarii lib.)<br />

6.8449 = D 1552<br />

See 860<br />

845 T. Flavius Aug. lib. Euangelus<br />

10.6667 = D 1581<br />

DIIS MANIBUS / T FLAVIO AUG LIB / EUANGELO TABLARIO / PRAETORI<br />

ANTIATINI / M ULPIUS AUG LIB [p]RISCUS / PARENTI BENEMERENTI / H M<br />

H N S<br />

846 T. Flavius Aug. lib[--] Euanthus<br />

6.38367<br />

DIS MANIBU[s] / T FLAVIUS AUG LIB[--] / EUANTHUS FECIT SIBI ET C[---]/<br />

VENERIAE CONIUGI SUAE CA[ris]/SIMAE ET POSTERISQUE SUORU[m]<br />

847 T. Flavius Euaristus Aug. lib.<br />

6.5764<br />

D M / T FLAVIO EUARISTO AUG / LIB FLAVIA ISIAS / CONIUGI<br />

DULCISSIMO FEC<br />

848 T. Flavius A[ug. lib.?] Eunoicus<br />

8.13035<br />

T FLAVIUS A[ug lib?] / EUNOICUS / PIUS VIXIT A[nn ---] / H S E<br />

849 Euphemus (freedman of Domitian; PIR 2 E 118)<br />

Martial 4.8.7ff.<br />

hora libellorum decuma est, Eupheme, meorum, / temperat ambrosias cum tua<br />

cura dapes / et bonus aetherio laxatur nectare Caesar / ingentique tenet<br />

pocula parca manu. / tunc admitte iocos: gressu timet ire licenti / ad matutinum<br />

nostra Thalia Iovem.<br />

*As Domitian's tricliniarch he would be an Aug. lib.<br />

850 T. Flavius Aug. lib. Euphrosynus<br />

6.18055<br />

T FLAVIUS AUG LIB EUPHROSYNUS / CONIUGI SUAE BENE MERENTI / ET<br />

SIBI POSTERISQUE EORUM<br />

ager Praenestinus:<br />

I<br />

A I<br />

Velitrae: I<br />

A B H<br />

Rome<br />

A G<br />

Antium: I<br />

B I<br />

Rome<br />

A<br />

Rome<br />

A<br />

Carthage:<br />

Afr.<br />

Procos.<br />

I<br />

Rome<br />

a


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 152<br />

851 T. Flavius Aug. lib. Euschemon<br />

6.8604 = D 1519 = ILCV 4854<br />

T FLAVIO AUG LIB / EUSCHEMONI / QUI FUIT AB EPISTULIS / ITEM<br />

PROCURATOR AD CAPITULARIA / IUDAEORUM / FECIT / FLAVIA<br />

APHRODISIA / PATRONO ET CONIUGI / BENE MERENTI<br />

*PIR2 F 265; Jewish poll-tax: Josephus, BJ 7.6.6; Suet. Domit. 12; Dio<br />

66.7.2.<br />

852 Eutactus (1) Aug. lib.<br />

6.1962 = D 1943<br />

EUTACTO / AUG LIB PROC / ACCENSO DELAT / A D<strong>IV</strong>O VESPASIANO /<br />

PATRI OPTIMO / CLEMENS FILIUS<br />

*On accensi: Mommsen 13 .356ff.; Purcell 140, 146.<br />

853 T. Flavius Aug. l. Eutactus (2)<br />

6.8481<br />

[d] M / [---]A PITHANE FECIT SIB(i) ET / T FLAVIO ARZACHI INTERPRETI<br />

AUG / CONIUGI CARISSIMO ET / T FLAVIO AUG L EUTACTO / EXACTORI<br />

OPERUM / <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ / POSTERISQ EORUM QUI SUPR S S /<br />

H M HER EXTERUM N S<br />

854 T. Flavius Aug. lib. Eutactus (3)<br />

6.12623<br />

T ATILIO / PISONI / T FLAVIUS / AUG LIB / EUTACTUS ET / SALVIA M F /<br />

PISONINA / FILIO SUO / MENS SEPTEM / TITULUM / POSUERUNT IN AREA<br />

/ MONIMENTI EIUS / LONGUM PED QUATTUOR / LATUM PED TRES<br />

*The son's nomen (Atilius) differs from those of both parents, but his<br />

cognomen (Piso) derives from his freeborn mother (Salvia Pisonina). The<br />

freeborn child was either adopted soon after birth by a T. Atilius or was a<br />

stepson of Flavius Eutactus. Cf. Chantraine 114 + n. 40; Weaver 151f.<br />

855 T. Flavius Aug. l. Eutactus (4)<br />

6.18057<br />

T FLAVIUS AUG L EUTACTUS / TELLUCIAE CHILIDAE CONIUGI SUAE /<br />

BENE MERENTI / D M<br />

856 Eutactus (5) lib.<br />

AE 1930, 86 = I. Eph. 262<br />

IMP T CAESARI D<strong>IV</strong>I / VESPASIANI FILIO / VESPASIANO AUG PONT / MAX<br />

TRIB POT IX IMP XV / COS VIII PP / EUTACTUS LIB PROC<br />

PROVIN/CIARUM ASIAE ET LYCIAE EX / TESTAMENTO CLAUDI<br />

SYMMACHI DEDICAVIT<br />

ªAujtoºkravtori Tivªtºw/ Kaivsari ⁄ ªqeoºu' Oujespasianou' uiJw' /<br />

⁄ªOujesºpasianw' / Seªbºastw' / ⁄ ªajºrcieªrºei' megivstw/ ' dhmarcªikh'"º<br />

ejxou⁄sivªaº" tªo; qæº aujtokªrºavtoªri to;º hæ ⁄ ªpºatri; ªpaºtrivdªoº" ⁄<br />

ªEujºtªaºktªoº" ajpeleuvqero" kai; ejpiv⁄ªtºrªoºpo" ejpªaºrceiw'n tw'n<br />

∆Asiva" ⁄ Lukiva" ªejºk diaqªhvºkªhº" Klaudªivoºu Summavcªouº ⁄<br />

kªaqievºrwsen<br />

*The earliest attested freedman proc. provinciae, but still mid-Flavian (cf.<br />

Flavius Pergamus [917]); PIR2 E 128; Weaver 276f. + nn. (where it is<br />

conjectured that he was a procurator in charge of a vectigal, such as the<br />

vicesima hereditatium). Possibly the same as the procurator Eutactus (1)<br />

above (810); cf. PIR2 ad loc.<br />

Rome<br />

A G I<br />

Rome<br />

B I<br />

Rome<br />

E I<br />

Rome<br />

A B H<br />

Rome<br />

A<br />

Ephesus:<br />

Asia<br />

AD 80<br />

F I K N


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 153<br />

857 T. Fl(avius) Aug.lib. Eutychus (1) Ap{p}ollonianus<br />

6.8920<br />

D M / T FL AUG LIB EUTYCHUS / APPOLLONIANUS MINISTRAT / FECIT<br />

FLAVIAE IDUSAE / CONIUGI KARISSIMAE / CUM QUA VIXIT ANNIS XXXV /<br />

ET SIBI ET SUIS / POSTERISQUE EORUM<br />

*Chantraine 302, no. 56.<br />

858 Eutychus (2) Aug. lib. Neronianus<br />

(1) 6.10172 = D 5152<br />

EUTYCHUS / AUG LIB / NERONIANUS / MEDICUS LUDI / MATUTINI FECIT<br />

SIBI ET / IRENE LIB CONIUGI / CARISSIMAE / BENE MERITAE ET /<br />

<strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ / POSTERISQUE / EORUM<br />

(2) 6.10173<br />

[e]UTYCHUS AUG LIB MEDICU[s lu]DI NERON[ianus] / FECIT SIBI ET IRENE<br />

L ET CONIUGI [kar]ISSIM BENE ME[r] / ET NICOSTRATO ET<br />

ANDROMA[c]HO KARISSIMIS ITEM / [l]IBERTIS LIBERTABUSQUE SUIS<br />

[p]OSTERISQUE EORUM / ET QUIBUS EGO DONAVI USU CHIROGRAPHO<br />

VETO AUTEM / NE QUIS VELIT POS MORTEM MEAM OSSUA ALIENA /<br />

[i]NFERRE NEVE QUIS AUSUS SIT [ali]QUEM INFERRE / [i]N MONIMENTO<br />

COMBUS[sisse]VE VELIT / [ho]C MONIMENTUM EXTERUM H[eredem non<br />

sequ]ETUR<br />

(3) 10.6406<br />

[---]YCHUS AUG [--- / ---]ONIANUS ET [--- / ---]US FILIUS EIUS DE SUO D D<br />

*Chantraine 325f., nos. 241–4.<br />

859 T. Flavius Eutychus (3) Aug. lib.<br />

6.18061<br />

D M / T FLAVIO EUTYCHO / AUG LIB FLAVIUS / [m]YRINUS PATRO/[no<br />

bene m]EREN/[ti fecit]<br />

860 Eutychus (4) l.<br />

15.7285<br />

IMP DOMITIANI CAES AUG SUB CURA / EUTYCHI L PROC FEC HYMNUS<br />

CAESAR N SER<br />

861 [T.] Fl(avius) Aug. lib. [Eu]tychus (5)<br />

AE 1934, 145<br />

[he]RCULI / [i]NVICTO / [t] FL AUG LIB / [eu]TYCHUS / [d] D<br />

862 Extricatus Aug. l.<br />

8.2439<br />

T FLAVIUS / RESPECTUS / EXTRICATI / AUG L L ROG F / SECUNTILLA /<br />

AUG L MAT E / FECIT<br />

*4: 'Rog(atus) f(ilius)'? 6: 'mat(er) e(ius)' suppl. CIL. Rogatus is one of the<br />

commonest African cognomina; cf. CIL 8.5.1 (Index cognominum), p. 110.<br />

863 T. Flavius Au[g. lib.] Faustus (1)<br />

(1) 14.4482 = IPO B 68<br />

DIS MANIBUS / INGENUO AUG LIB / TABULARIO PORTUS AUG / VIXIT<br />

ANNIS XXVIIII / MENSIB X DIEBUS XIIII / FLAVIA CRISPINA / MARITO<br />

OPTIME DE SE MERITO / ET FLAVIUS FAUSTUS FRATRI / PIISSIMO<br />

(2) 14.4483 = IPO B 67<br />

T FLAVIUS [aug lib] / INGENUUS TA[bularius] / TESTAMENTO FI[eri iussit] /<br />

DE HS [---] / T FLAVIUS AU[g lib faustus] / FR[atri / fla]VIA C[rispina]<br />

Rome<br />

A H I S<br />

Rome<br />

A G I S<br />

Rome<br />

A B G I M<br />

S<br />

Tarracina: I<br />

B S<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

F I N P<br />

Rome<br />

L<br />

nr. Timgad:<br />

Numidia<br />

G<br />

Ostia: I<br />

D E<br />

Ostia: I<br />

D E M


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 154<br />

864 T. Flavius Aug. lib. Faustus (2)<br />

(1) AE 1985, 64<br />

MONU/MENTUM / FACTUM / EMIT / T FLAVIUS AUG LIB / FAUSTUS / DE<br />

IULIA / MONIMENE / IN FR P XII / IN AG P XVI / ET EXTRA / IN AGRO PEDE<br />

I / LOCO CIPPORUM<br />

(2) AE 1985, 65<br />

[t fl]AVIUS AUG LIB FAUSTUS ET / [ap]ULEIA PRIMA HIPOGEUM QUOD IN<br />

HOC / MONIMENTO EST AEL PIAE FELICULAE COGNATAE / CARISSIMAE<br />

DONAVERU[nt]<br />

865 T. Flavius Faustus (3) Augusti l.<br />

NS 1923, 372<br />

See 710<br />

866 T. Flavius Augusti l. Felix (1)<br />

6.8422<br />

T FLAVIO / <strong>AUGUSTI</strong> L / FELICI VERNAE / ADIUTORI / A RATIONIBUS /<br />

DILIGENS FRATER<br />

867 T. Flavius Felix (2) Aug. lib.<br />

6.18069<br />

D M / T FLAVIUS / FELIX AUG LIB / FEC SIBI ET SUIS / POSTERISQ /<br />

EORUM<br />

868 Flavius Aug. lib. Felix (3)<br />

6.18395<br />

DIS MANIBUS / FLAVIAE PHIALAE / FILIAE / DULCISSIMAE / ET PIISSIMAE<br />

ET / FELICI NEPOTI SUO / POSUIT / FLAVIUS AUG LIB / FELIX PATER<br />

869 T. Flavius Aug. l. Felix (4)<br />

6.18455<br />

D M / FLAVIAE TYCHE / T FLAVIUS AUG L FELIX / CONIUGI KARISSIMAE /<br />

DE SE PER OMNIA BENE / MERITAE F ET SIBI ET / T FLAVIO FELICI /<br />

FILIO PIENTISSIMO / ET <strong>LIBERTI</strong>S / LIBERTABUS POSTERISQUE / EORUM<br />

FECIT<br />

*Possibly the same as (4) above, in which case a male child in three<br />

successive generations in the same family bore the cognomen 'Felix'.<br />

870 T. Flavius Aug. lib. Felix (5)<br />

(1) IPO A 104<br />

DIS MAN / T FLAVI AUG LIB / FELICIS CLAUDIA / DAPHINE CONIUGI /<br />

BENE MERENTI / ET T FLAVI SEVERUS / PATRI FECERUNT<br />

(2) IPO A 228<br />

[dis] MAN / [t flavi] SEVERI / [et t flavi] FELICIS / [claudia] DAPHNE / [filio et<br />

coniugi pientissi?]MIS FECIT<br />

871 T. F(lavius) Aug. l. F(elix?) (6)<br />

Rostowzew, Tesserarum no. 1222<br />

T F AUG L F<br />

872 T. Flavius Felix (7) (T. Flavi Aug. l. Bassi lib.)<br />

3.2093 + 2325<br />

See 727<br />

873 T. Flavius Felix (8) (T. Flavi Successi Aug. l. libertus)<br />

(1) 6.8485<br />

See 976 (1)<br />

Rome<br />

F M<br />

Rome<br />

A E M<br />

Rome<br />

F<br />

Rome<br />

D I<br />

Rome<br />

Rome<br />

B<br />

Rome<br />

A B<br />

Ostia: I<br />

A B<br />

Ostia: I<br />

A B<br />

Rome<br />

P<br />

Salonae:<br />

Dalm.<br />

G M<br />

Rome<br />

G H


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 155<br />

(2) AE 1974, 153<br />

See 976(2)<br />

874 Felix (9) (T. Flavi Aug. lib. Tichici) lib.<br />

6.8547<br />

See 996<br />

875 T. Flavius Aug. lib. Firmus Narcissianus<br />

6.9035; cf. 9035a<br />

D M / T FLAVIUS AUG LIB NARCISSUS / FECIT / SIBI ET COELIAE SP<br />

FILIAE / IERIAE CONIUGI SUAE / ET <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQUE<br />

POSTERISQUE {A}EORUM / T FLAVIUS AUG LIB FIRMUS NARCISSIANUS<br />

RELATOR AUCTIONUM / MONUMENTUM REFECIT EX SUSCRIPTIONE<br />

EORUM QUORUM IURIS EST DAN/DI FECIT IDEMQ SUBSTITUIT SEXTIAM<br />

CHRYSIDEM CONIUGEM SUAM ET SEXTIAE / EPITEUSIX COGNATAE<br />

EIUS ET <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABQ POSTERISQ EORUM<br />

*The agnomen is clearly derived from the Flavian freedman Narcissus in the<br />

same inscriptions, not that of Claudius or Galba (as Hirschfeld, Kl. Schr. 524<br />

n.3); cf. Chantraine 325, nos 239–40.<br />

876 F(lavia) Fortunata (T. F. Hermetis Aug. lib.) lib.<br />

6.8973b = D 1830<br />

See 844<br />

877 Fortunatus (1) Aug. l.<br />

6.1887 = D 1944<br />

SECURITATI / COGNATIONIS SUAE / FORTUNATUS AUG L / VERNA<br />

PATERNUS / AB EPISTULIS / ACCENSUS PATRON / D<strong>IV</strong>O AUG<br />

VESPASIANO / LICTOR CURIAT / VIAT HONOR DEC COS ET PR / ET SIBI<br />

ET / EPAPHRODITO AUG L / AB EPISTULIS FRATRI SUO<br />

*9: 'viat(or) honor(atus) dec(uriae) co(n)s(ularis) et pr(aetoriae)'; PIR2 F 481.<br />

On apparitorial posts, see 793, 808.<br />

878 Fortunatus (2)<br />

6.8570 = D 1517<br />

HERMAE / AUG LIB / A CUBICULO / DOMITIAE AUG / FORTUNATUS F /<br />

PROC FISC ASIATIC / PATRI PIISSIMO ET / INDULGENTISSIMO<br />

*In the absence of nomen and status indication, classed as Aug. lib. on basis<br />

of occupational title alone; for his nomen, and his father’s, see 893*: Herma.<br />

879 T. Flavius Aug. lib. Ganymedes<br />

6.8970 = D 1831<br />

D M / T FLAVIO AUG LIB GANYMEDI / PAEDAGOGO PUERORUM / CAES N<br />

FEC ULPIA HELPIS / CONIUGI OPTIMO B M ET / LIB LIBERTABUSQUE<br />

SUIS<br />

*: 'puerorum', i.e. slaves, especially vernae, of the Fam. Caes. The<br />

paedagogi, who are mostly of freed status, are the teaching staff of the imperial<br />

school on the Palatine, established in the early 1st C. for training slaves of the<br />

imperial household for careers in the administrative and Palatine domestic<br />

service.<br />

On imperial paedagogi and the paedagogium Palatinum, see Mohler 264ff.;<br />

Boulvert (1) 177-8 + nn. 593-604. On the elite paedagogium on the Caelian,<br />

the ad caput Africae, for which the evidence is post-Flavian, see under [1802]:<br />

(Aurelius) Anemurius and [1962a]: (Aurelius) Eumenianus.<br />

Casale de<br />

Sabone: I<br />

G<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

A E I S<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

D I K<br />

Rome<br />

C I N<br />

Rome<br />

A I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 156<br />

880 Gemellus Aug. l. Poppaeanus<br />

6.99<br />

DEORUM OMNIUM AMATOR GEMELLUS AUG L / POPPAEANUS FECIT ET<br />

D D<br />

*A former slave of Poppaea Sabina (who married Nero in 62 and died in 65).<br />

Inherited by Nero, Gemellus was either manumitted by him between 65 and 68<br />

or, more probably by a Flavian emperor, as was the other 'Poppaeanus', T.<br />

Flavius Aug. lib. Parthenopaeus (914); cf. Chantraine 330, no. 273.<br />

881 T. Flavius Aug. [lib.] Genialis<br />

6.18075<br />

[---] / MENOPH[ilo] / T FLAVI AUG [lib] / GENIALIS / FRATR[---]<br />

882 T. Flavius Aug. lib. Hagnus<br />

6.8902<br />

DIS MAN / T FLAVIO AUG LIB HAGNO / MEDICO ET FLAVIAE / MYRTALE<br />

<strong>LIBERTI</strong>S / POSTERISQUE EORUM<br />

883 T. Flavius Aug. l. Harmodius<br />

6.18076<br />

DIS MANIB / T FLAVIO AUG L / HARMODIO / Q Q CALIDII EROS ET /<br />

HERMES BENE MERENTI<br />

884 Flavia (H)ediste (T. Flavi Aug. lib. Romani lib.)<br />

6.18188<br />

See 954<br />

885 T. Flavi[us] Aug. l. Heliades (2)<br />

I. It. 10.1.598<br />

T FLAVI[o] / AUG L / HELIAD[i] / DIONYSIU[s] / SPUR ENNI R[ufi?] / AMICO<br />

886 Flavia Aug. lib. Helias (1)<br />

6.15235<br />

See 589<br />

887 Tiivv vto" v Flavv vbio"”HHlio" v<br />

Oujj jesspasianou'' j ' ' Kaivv vsaro" v ajj jpeleuvv j vqero" v<br />

(1) T. Drew-Bear & C. Naour, ANRW II 18.3. 1967-77, No. 15<br />

ejpi; uJpavtwn Oujespasianou' Kaivsa⁄ro" to; qæ kai; Tivtou Kaivsaro"<br />

to; zæ Tiv⁄to" Flavbio" ”Hlio" Oujespasia⁄nou' Kaivsaro"<br />

ajpeleuvqero" eijrhno⁄fuvlax th'" ejparceiva" uiJo;" de; Gluv⁄kwno"<br />

Teimaivou ∆Agrostea⁄nou' uJpe;r tw'n Sebastw'n kai; uJpe;r ⁄ eJautou'<br />

kai; uJpe;r Sextiliva" Poplivou ⁄ qugatro;" ÔHdonh'" th'" eJautou'<br />

gunaiko;" ⁄ kai; uJpe;r Tivtou Flabivou Sextilianou' ⁄ ÔHlivou uiJou'<br />

ijdivou Dii; Bennivw/ th'" eJautou' patriv⁄do" ∆Agrostewn kai; Zbourha"<br />

kai; toi'" pa⁄trivoi" qeoi'" eujxavmeno" ajnevqhken<br />

*4-5: eijrhnofuvlax (Eirenophylax) = 'peace-keeper', i.e. guard, policeman;<br />

ejparceiva" = regionis, 'region, district'. Cf. 3911 = IGR 3.240 = MAMA 7.135:<br />

Kosmion Caes verna, who is an eirenarch (eijrhnavrch"). See esp. T. Drew-<br />

Bear & Naour 1974-7.<br />

(2) ibid. 1977-81, No. 16<br />

ejpi; uJpavtwn Oujespasianou' Kaiv⁄saro" to; e[ vnaton kai; Tivtou<br />

Ka⁄ivsaro" to; zæ Sextiliva Popliv⁄ou qugavthr ÔHdonh; uJpe;r tw'n ⁄<br />

Sebastw'n kai; uJpe;r Tivtou Fla⁄bivou ÔHlivou eijrhnofuvlako" th'" ⁄<br />

ejparceiva" uiJou' Gluvkwno" ∆A⁄grosteanou' Teimaivou tou' eJ⁄auth'"<br />

ajndro;" kai; uJpe;r Tivtou ⁄ Flabivou Sextilianou' uiJou' ijdivou Di⁄i;<br />

Bennivw/ ∆Agrostewn kai; Zbou⁄rha" kai; qeoi'" patrivoi" toi'" ⁄<br />

ÔHlivou tou' eJauth'" ajndro;" euj⁄xamevnh ajnevqhken<br />

Rome<br />

L S<br />

Rome<br />

D<br />

Rome<br />

A I<br />

Rome<br />

F<br />

Rome<br />

G<br />

Stignano: I<br />

F<br />

Rome<br />

A<br />

Kirkpinar,<br />

nr. Appia:<br />

Phrygia<br />

AD 79<br />

A B C I K L<br />

N O<br />

ibid.<br />

AD 79<br />

A B C E K<br />

L N


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 157<br />

* Two dedications by a husband and wife pair to Zeus Bennius of Agrostea<br />

and Zbourea, villages in the territory of Appia in Phrygia, and to the ancestral<br />

gods of the Imperial freedman husband T. Flavius Helius, dated to AD79 ,<br />

before the death of Vespasian. His wife, Sextilia Hedone, is freeborn with<br />

filiation, as is their son T. Flavius Sextilianus Helius, born after the<br />

manumission of Helius. Helius junior is thus under ten years old as it is unlikely<br />

that his father in Phrygia was freed by Vespasian before AD 69. The couple<br />

may very well have married while Helius senior was still a slave, or even before<br />

then, if he was freeborn and subsequently enslaved in the civil war period.<br />

Freeborn status for wives of Imperial slaves is in any case quite regular by this<br />

time.<br />

But very unusually, in this case Helius senior, though certainly previously a<br />

slave, records both his own filiation as son of Glycon, and also his father's<br />

filiation as son of Timaios. This is very much in the Greek manner. How he<br />

was enslaved, alone remains unclear. Drew-Bear & Naour assume, somewhat<br />

awkwardly, that he came from a servile family, i.e. that he was born a slave<br />

(1968: 'une famile servile existant en fait, sinon juridiquement, et enracinée<br />

dans un terroir dont elle servait les propriétaires de génération en génération.')<br />

But filiation, whether in the Roman or Greek form, is very rare for Imperial slave<br />

or freedmen (e.g. 109 = AE 1979, 656: C. Iulius Aug. l. Felix Accavonis f.), and<br />

at the least implies free birth, not slave birth. How frequently enslavement after<br />

birth was a means of entering the Familia Caesaris, particularly in the Greekspeaking<br />

eastern provinces, is impossible to judge, but may have been not<br />

unusual in the Julio-Claudian period and even later.<br />

The dedications to 'Zeus Bennios of his native land, Agrostea and Zbourea<br />

and his ancestral gods' (Dii; Bennivw/ th'" eJautou' patriv⁄do" ∆Agrostewn<br />

kai; Zbourha" kai; toi'" pa⁄trivoi" qeoi'" (1) 11.13; cf. (2) 10-13) make<br />

his local origin and that of his wife as clear as can be, but also suggest that he<br />

himself was freeborn like his wife, son and father. It is to be noted that in (2)<br />

12-13 Sextilia Hedone, in addition to the dedication she makes to Zeus Bennios<br />

the local deity of Agrostea and Zbourea, also makes one to the ancestral gods<br />

of her husband Helius, thus indicatng that the latter were not her own ancestral<br />

gods and that she herself came from a different locality than than that of her<br />

husband (see Kearsley, no. 144, commentary). Imperial freedmen with local<br />

ties and marriage connections illustrate the special role they played in the<br />

Graeco-Roman communities in Asia Minor in which their family units in their<br />

inscriptions frequently reflect a mixture of Greek and Roman custom and law as<br />

well as language. I am particularly indebted to the work of Dr Rosalinde<br />

Kearsley on the bilingual inscriptions of Asia Minor (see Bibliography); cf. Drew-<br />

Bear & Naour 1968-9; Boulvert (2) 216ff.<br />

888 Fl(avia) Aug. lib. Helpis Caenidiana<br />

6.18358 = 1504*<br />

See 731<br />

*The inscription is post-Flavian (cf. 731*). In this case Helpis passed directly<br />

into the Fam. Caes. at the latest as a slave inherited from Antonia Caenis who<br />

died no later than AD 75 (Dio 66.14; cf. Suet. Vesp. 21).<br />

889 T. Flavius Heracleo<br />

6.8428<br />

DIIS MANIBUS / T FLAVIO HERACLEONI / TABULARIO / A RATIONIBUS /<br />

FECIT CLAUDIA ELEUTHERIS CONIUGI BENEMERENTI VIXIT ANNIS XXXV<br />

*Aug. lib. on basis of occupational title.<br />

890 Hermadion Aug. lib.<br />

6.12565<br />

See 722<br />

Rome<br />

A B H S<br />

Rome<br />

A H I<br />

Rome<br />

F H


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 158<br />

891 Hermeros (1) Aug. lib.<br />

6.8614 = D 1674<br />

DIS MANIBUS / T FLAVI CAPITOLINI / HERMEROS AUG LIB / A LIBELLIS ET<br />

/ FLAVIA IRENE / PARENTES / FILIO DULCISSIMO / VI ANN VIII M V<br />

*Most likely a 'Flavius'. The son, who died aged 8, is probably freeborn<br />

(unless freed very early) and born after the manumission of his father (who<br />

holds a Palatine office, presumably gained some years after that). Capitolinus<br />

would then take his nomen from his father, not his mother.<br />

892 [T.] Flavius Aug. l. Hermeros (2)<br />

6.18083<br />

D M / [t] FLAVIUS AUG L HERMEROS / FECIT TUCCIAE SYNTYCHE /<br />

UXORI CARISSIMAE / V A XLIII<br />

893 Herma Aug. lib./l.<br />

(1) 6.8570 = D 1517<br />

HERMAE / AUG LIB / A CUBICULO / DOMITIAE AUG / FORTUNATUS F /<br />

PROC FISC ASIATIC / PATRI PIISSIMO ET / INDULGENTISSIMO<br />

(2) 6.8978 = D 1834<br />

DIS MANIBUS / PIERI AUG L PRAEC / PUERR CAESARIS N / FLAVIA NICE<br />

CONIUNX / B M TITULUM CUM VALVIS / AENEIS D S P PERMISSU<br />

HERMAE / AUG L A CUB DOMITIAE AUG<br />

* Herma does not have his nomen recorded in either inscription. If it is<br />

assumed to be 'Domitius' because of his position as a cubiculo Augustae, it<br />

would be exceptional for the son of an Augustae lib., i.e. Fortunatus (878), and<br />

without any status indication, to become an Imperial procurator in Rome. The<br />

ambiguous formula used in both inscriptions for Herma himself also creates the<br />

suspicion that he is not in fact a freedman of Domitia but a Flavian Augusti<br />

libertus; cf. Chantraine 44 n. 10.<br />

894 T. F(lavius) Hermes (1) Aug. lib.<br />

6.8973b = D 1830<br />

D M / T F HERMES / AUG LIB / A SUPERLECTI/LE P CAE N / F FORTUNATA<br />

/ LIB PAT B M<br />

*5: 'p(uerorum) Cae(saris) n(ostri)'; 7: 'lib(erta) pat(rono)'.<br />

895 T. Fl(avius) Aug. lib. Hermes (2)<br />

6.18094<br />

D M S / T FL AUG LIB HERMES ET AE/LIA IANUARIA FECERUNT / SIBI ET<br />

SUIS ET AELIAE FELICITATI ALUMNAE ET CORNE/LIAE THESPIDI ET FL<br />

ALEXAN/DRIAE ET LIB LIBERTABUS/QUE POSTERISQUE EORUM / ET<br />

ONESIMO COGNATO SUO / ET FLAVIAE ARETHUSAE CONIUGI SUAE<br />

896 T. Flavius Hermes (3) Aug. l.<br />

6.18095<br />

D M / T FLAVIUS HERMES AUG L / FECIT SIB ET OCTAVIAE / VENERAE<br />

COIUGI LIBER/TIS LIBERTABUS / POSTERIS {A}EORU<br />

897 T. Flavius Aug. l. Hermes (4)<br />

AE 1925, 92<br />

[---] / ET T FLAVIO AUG L / HERMIITI (!) MED / ET L L P E<br />

Rome<br />

A B H I<br />

Rome<br />

A H<br />

Rome<br />

B I N<br />

Rome<br />

F I N<br />

Rome<br />

G I<br />

Rome<br />

A B E<br />

Rome<br />

A<br />

Velitrae: I<br />

I M


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 159<br />

898 ªT. Fl(aoouvv vioo"") v Seebasstoou'' ' ' ajj jpelºeuvv j vqeroo"" v ªÔErºmh'' '"" ' (5)<br />

SEG 39, 1989, 677; cf. AE 1963, 171 = SEG 24, 1969 1049 = I. Tomis (I.<br />

Scyth. Min. 2) 38 + 42<br />

ªtuvch/ ajgaqh' / ⁄ uJpe;r th'" tou' Autojkravtºoro" Nevroua Traianou' ⁄<br />

ªKaivsaro" Sebastoºu' Germaniªkºou' swthriva" ⁄ ªT Fl Sebastou'<br />

ajpelºeuvqero" ªÔErºmh'" kai; T Fl T ⁄ ªuiJo;"


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 160<br />

904 T. Flavius Aug. lib. Hyginus (1) Ephebianus<br />

6.732 = IG 14.996 = Moretti 179<br />

SOLI / INVICTO MITHRAE / T FLAVIUS AUG LIB HYGINVS / EPHEBIANUS /<br />

D D /<br />

ÔHlivw/ Mivqra/ ⁄ T Flavouio" ÔUgei'no" ⁄ dia; Lollivou ÔRouvfou ⁄<br />

patro;" ijdivou<br />

*For agnomen, cf. 790; Chantraine 312, no. 134.<br />

905 T. Flavius Augusti liber. Hyginus (2)<br />

6.37993<br />

D M / ANNIA SUC/CESSA T FLAVIO / <strong>AUGUSTI</strong> LIBER / HYGINO CON/IUGI<br />

OPTIMO / BENE MEREN/TI FECIT VIXIT / ANNIS XXXXV / MENSES IIII<br />

906 T. Flavius Aug. l. Hymnus (1)<br />

6.18111<br />

DIS MANIBUS / T FLAVIO AU/G L HYMNO / LICINIA AUTO/NOE COIUGI /<br />

SUO BENE ME/RENTI ET SUIS / FECIT / ET TROPHIMUS / LIB<br />

907 Hymnus (2) Augusti libertus<br />

6.18112<br />

DIS MANIBUS / T FLAVIO HYPANO / HYMNI <strong>AUGUSTI</strong> <strong>LIBERTI</strong> / LIBERTO /<br />

VIXIT ANNIS XXXXIIII / POSUIT / PRIMIGENIA CONTUBER / BENEMERENTI<br />

908 T. Flavius Hypanus Hymni Augusti liberti libertus<br />

6.18112<br />

See 862<br />

909 Flavia Aug. l. Ianuaria<br />

6.18366<br />

DIS MANIB / FLAVIAE AUG L / IANUARIAE / NARCISSUS CONL / CONIUG<br />

OPT<br />

910 T. Flavius Aug. l. Ianuarius (1)<br />

6.8449 = D 1552<br />

D M / T FLAVIO AUG L / IANUARIO / ADIUTORI TABULAR / XX<br />

HEREDITATIUM / VIX AN XXVI / FLAVIA EROTIS / PATRONO / IDEM<br />

CONIUGI / BENE MERENTI / FECIT<br />

911 Ianuarius (2) Domitiani Caesaris l.<br />

6.8768<br />

IULIA SABINA / VIXIT ANNIS XXV / IANUARIUS / DOMITIANI CAESARIS L /<br />

SCRIB CUB CONTUBERNALI / OPTIMAE FECIT<br />

*5: 'scrib(a) cub(iculariorum)'. In the freed status indication, the form<br />

'Caesaris l.' is predominantly early 1st C.; there are no other Flavian examples.<br />

It is quite likely that Ianuarius was manumitted by Domitian between 69 and 81<br />

before he became emperor. Cf. Chantraine 24 + n. 33, 144f.; Weaver 49.<br />

912 T. Fl(avius) Iason Aug. lib.<br />

6.8814<br />

D M / T FL IASON / AUG LIB / CUSTODI AMAND / FL TYCHE F PATRON / ET<br />

PRIMA[e] VER SUAE / V A L MEN V<br />

*4: 'a mand(atis)' CIL.<br />

913 T. F(lavius) Aug. lib. Iaspis<br />

10.2433<br />

See 857<br />

Rome<br />

C L S<br />

Rome<br />

A H<br />

Rome<br />

A G<br />

Rome<br />

G H<br />

Rome<br />

A G H<br />

Rome<br />

A<br />

Rome<br />

A G H I<br />

Rome<br />

A H I N<br />

Rome<br />

A G I<br />

Puteoli: I<br />

D


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 161<br />

914 T. Flavius Aug. lib. Ingenuus<br />

(1) 14.4482 = IPO B 68<br />

See 819 (1)<br />

(2) 14.4483 = IPO B 67<br />

See 819 (2)<br />

915 Irene ( Eutychi Aug. lib. Neroniani) lib./l.<br />

(1) 6.10172 = D 5152<br />

See 817 (1)<br />

(2) 6.10173<br />

See 817 (2)<br />

916 Flavia Iris (T. Flavii Aug. l. Alcimi lib.)<br />

6.6191<br />

See 694<br />

917 T. Fl(avius) Aug. lib. Isidorus<br />

11.4462<br />

D M / FL HAGNE T FL AUG LIB ISI/DORUS CONIUGI FECIT ET SIBI / ITEM<br />

FL PROTOGENIA ET CL / CALLISTIANUS EUDAEMONI / VERNAE CAES N<br />

FECERUNT ET SIBI ET / SUIS <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUS POSTERIS/QUE<br />

EORUM<br />

918 Flavia Aug. l. Iucunda<br />

6.7528<br />

D M FLAVIAE AUG L IUCUNDAE FEC / MATRI BENEMENTI<br />

FECERU / F ISIDORUS AUG VILIUS / ET T FLAVIUS DIODORUS /<br />

VIXIT ANNIS LXXXIII<br />

*3: 'f(ilii)'.<br />

919 T. Flavius Aug. lib. Laetus<br />

8.12595<br />

DIS MANIBUS SACRUM / T FLAVIUS AUG LIB LAETUS / TABUL PIUS VIXIT<br />

ANNIS LXX / H S E<br />

920 Lamyrus (T. Flavi) Abascanti Aug. lib... l.<br />

6.8598<br />

See 682 (2)<br />

921 Lasciva Aug. lib.<br />

10.1311<br />

See 733<br />

922 T. Flavius Aug. lib. Liberalis<br />

6.8709 = D 4996<br />

D M / T FLAVIO AUG LIB / LIBERALI AEDITUO / AED MARTIS ULTORIS /<br />

CLAUDIA EXOCHE / CONIUGI / BENEMERENTI ET / SIBI FECIT / VIXIT ANN<br />

LVII<br />

923 T.Flavius Aug. l./lib. Lucrio<br />

6.18122<br />

(a) D M / VITELLIAE GRATAE / T FLAVIUS AUG L LUCRIO / CON DULCIS B<br />

M FECIT / VIX ANN XXXV<br />

Ostia: I<br />

A D H I<br />

Ostia: I<br />

A D I<br />

Rome<br />

A G<br />

Rome<br />

A G M<br />

Rome<br />

A G H<br />

Ameria: VI<br />

A F<br />

Rome<br />

B H<br />

Carthage:<br />

Afr.<br />

Procos.<br />

H I M<br />

Rome<br />

A G<br />

Nola: I<br />

C D H<br />

Rome<br />

A H I L<br />

Rome<br />

A B H


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 162<br />

(b) D M / T FLAVIO AUG LIB LUCRIONI / TI CLAUDIUS FLAVIANUS ET / T<br />

FLAVIUS <strong>AUGUSTI</strong>ANUS / ET VITELLIA VITALIS PATRI / B M FECER / VIX<br />

AN LXXX<br />

*Mommsen (CIL ad loc.) considered Ti. Claudius Flavianus (b3) as a certain<br />

example of an Imperial freedman who took his nomen gentilicium not from the<br />

(Flavian) emperor who manumitted him, but from a previous emperor<br />

(Nero/Claudius). This is most unlikely, if not impossible.<br />

(b) is considerably later than (a), erected probably in the early 2nd C. under<br />

Trajan, as much as 35 years later, assuming that Lucrio (d. 80) was ten years<br />

older than his wife Grata (d. 35). If Lucrio was manumitted at the regular age<br />

of 30, their eldest child, Vitellia Vitalis, was born while her father was still a<br />

slave and her mother, aged 18-20, was free (and possibly freeborn). Flavius<br />

Augustanus was born next, after Lucrio was freed. Claudius Flavianus, as his<br />

cognomen 'Flavianus' suggests, was also born under the Flavians, taking his<br />

nomen from a different mother, Claudia, a later wife of Lucrio. It is not<br />

necessary to suppose that any of these children were slave-born, despite the<br />

fact that they all carried Imperial nomina.<br />

924 T. Flavius Aug. l. Lupus (1)<br />

6.18123<br />

T FLAVIUS AUG L LUPUS / INPE(n)SAM FEC IN SEPULCRI / MACERIA<br />

OSTORIANO QUAE / FUIT ALTU P VII AMPLIUS / INPENSA SUA ET SIB ET<br />

SUIS / ITU AMBITU POSTERISQ EORUM ET / CLAUDIA PROCLA UXOR<br />

OSTORI / FELICIS IN PARTE QUARTA F SIBI / ET SUIS ITU AMBITU<br />

POSTER EORUM<br />

*2–3: 'in sepulcri maceria Ostoriano' = 'in sepulcri Ostoriani maceria'.<br />

925 T. Flavius Aug. lib. Lupus (2)<br />

6.18124; cf. 13834<br />

DIS MANIB / T FLAVIO AUG LIB LUPO / CAECILIA MARCELLINA / ALUMNA<br />

FECIT<br />

926 Flavia Aug. lib. Marcella<br />

14.2469<br />

FLAVIA AUG LIB MARCELLA / FECIT SIBI ET ALCIMO AUG LIB / CONIUGI<br />

ET / MARTIALI CAESARIS N / CONIUGI OPTUMO ET / <strong>LIBERTI</strong>S<br />

LIBERTABUSQ / SUIS POSTERISQ EORUM / LOCUS DATUS EX /<br />

DECRETO DECURIONUM / CASTRIMOENIENSIUM<br />

927 ? Flavius Marcianus<br />

6.8512<br />

See 1122<br />

*Without status indication but conjectured to be an Aug. lib. as 'mag(ister) a<br />

balineis Aug(usti)', president of an early-2nd C. collegium within the Fam.<br />

Caes.; cf. Boulvert (1) 238 n. 235; (2) 239f. + n. 259.<br />

928 T. Fl(avius) Augg. libert. Marcion<br />

14.3935<br />

D M / T FL AUGG LIBERT / MARCIONI T FL / AUGG LIBERT / ZOSIMUS<br />

CONLI/BERTO B M F<br />

*Two of the three known Flavian Augustorum liberti, both with abbreviated<br />

nomen and ‘Augg.’in the status indication, which are more characteristic of a<br />

later period. The only other example of a possible Flavian Augustorum libertus<br />

is 808 Crescens (5). On the general question of Augustorum liberti before AD<br />

161, see Chantraine 235ff., esp. 250f., and Historia 24, 1975, 603ff.; Weaver<br />

61f., 65; Boulvert (2) 61f. + nn.<br />

Rome<br />

F M<br />

Rome<br />

B<br />

Castrimoenium:<br />

I<br />

A K<br />

Rome<br />

F I Q<br />

Monte<br />

Rotondo: I<br />

F


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 163<br />

929 T. Fl(avius) Aug. lib. Martialis (I)<br />

6.8689 = 10.8059.168 = 15.8023<br />

T FL AUG LIB / MARTIALI PROC / AUG AD CASTOR<br />

*signaculum.<br />

930 T. Flavius Aug. l. Martialis (2)<br />

6.9590 = D 9434<br />

C MATTIO LYCDAMO / MEDICO SATTIAE / VIX AN LXXVII / MATTIA<br />

MOSCHIS / PATRONO ISDE CONIUGI / T FLAVIO AUG L MARTIA/LI COIUGI<br />

SUO / SIBI POSTERISQ SUIS<br />

931 [T. F]lavius Aug. lib. Martialis (3)<br />

AE 1959, 42<br />

[---] HYGIAE / [---] IMP CAESARIS / [domiti]ANI AUG GERMANICI / [ser<br />

c]ONIUGI OPTUMAE ET / [t f]LAVIUS AUG LIB MARTIALIS / COGNATAE<br />

PIISSIMAE ET SIBI / ITEM <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQUE / SUIS<br />

POSTERISQUE / EORUM<br />

*4: '[ser.]' Chantraine 24 n. 34, not '[lib.]' as AE ad loc.<br />

932 T. [Fl]a[v]ius Aug. lib. Ma[r]tialis (4)<br />

AE 1978, 375<br />

D M / T FLAVIO IUSTO / VIX [a]NNIS XVIII / DI[e]BUS XXVIIII / T [fl]A[v]IUS<br />

AUG LIB / MA[r]TIALIS FILIO / [pi]ISSIMO / ET [fl]AVIAE PRIM[it]<strong>IV</strong>AE FILIAE /<br />

ET [f]LAVIAE AUXESI /CONIUGI / B M F<br />

933 T. Flav(ius) Aug. l. Max(imus?)<br />

AE 1981, 486<br />

T FLAV AUG L MAX / FECIT POTICUS SE<br />

*2:'se(rvus)'; cf. Epigraphica 28, 1966, 190 no. 27.<br />

934 T. Flavius Aug. lib. Metrobius<br />

14.1030 = IPO A 105<br />

D M / T FLAVI FELICIS / T FLAVIUS AUG LIB / METROBIUS PATER / FILIO<br />

PIENTISSIMO FECIT / V AN XXV D XVII SIBI ET SUIS / <strong>LIBERTI</strong>S<br />

LIBERTABUSQ P Q E / LOC DAT A PRIMIGENIO CONLIBERTO<br />

*7: 'p(osteris)q(ue) e(orum)'.<br />

935 T.. Flavv vouio" v SSebasstou"" OOujj jespasianou'' j ' ' ajj jpeleuvv j vqero" v Monovv vmmito" v<br />

IG 5.1.1431.40ff.<br />

(40) T Flavouio" Sebastou' Oujespasianou' ajpeleuvqero" Monovmito"<br />

cwromevtrh" tou;" progegrammevnou" ⁄ o{rou" ajntibalw;n uJpevgraya<br />

Devkmw/ ∆Iounivw/ Preivskw/ L Kaieionivw/ Komovdw/ uJpavtoi" pro; iqæ<br />

kalan⁄dw'n ∆Ianouarivwn ejn Pavtrai"<br />

*Part of a lengthy boundary determination of the territories of Messene and<br />

Sparta during the reign of Vespasian.<br />

936 Flavius [M]yrinus (T. Flavi Eutychi Aug. lib. lib.)<br />

6.18061<br />

See 813<br />

937 T. Flavius Aug. lib. Myrtilus Ianuarianus<br />

6.10252 = D 7349<br />

D M / T FLAVI / AUG LIB MYRTILI / IANUARIANI / SCRIBAE / COLLEGI /<br />

MAGNI<br />

*Chantraine 317, no. 180; for refs to the collegium magnum of the Fam.<br />

Caes. in Rome, see D 1505 n. 3.<br />

Rome /<br />

Naples: I<br />

I P<br />

Rome<br />

A F H<br />

Rome<br />

AD 83–96<br />

E N<br />

Carales:<br />

Sardinia<br />

A B H<br />

Nora:<br />

Sardinia<br />

G<br />

Ostia: I<br />

B F H<br />

Messene:<br />

Achaia<br />

I N<br />

AD 78<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

I Q S


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 164<br />

938 T. Flavius Aug. lib Mythus<br />

11.3932 = D 5770<br />

T FLAVIO T F QUIR FLAVIANO / AEDILI QUAESTORI DESIGNATO /<br />

MUNICIPIO CAPENAE FOEDERATO / T FLAVIUS AUG LIB MYTHUS ET /<br />

FLAVIA DIOGIS PARENTES FILIO PIISSIMO / FECERUNT ET SIBI ET SUIS<br />

<strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ / UTRIUSQUE SEXUS POSTERISQU(A)E EORUM<br />

/ CUM BALINEO ET AEDIFICIS QUAE SUNT IUNCTA / EX UTRAQUE PARTE<br />

SECUS VIAM CUM AQUAE / DUCTU EX FUNDO CUTULENIANO ET<br />

IUGERA / AGRI CUTULENIANI P M IIII ITA UT DEPALATUM EST / H M H N S<br />

*11: 'p(lus) m(inus)'. A case of a freeborn son of a presumed Imperial<br />

freedwoman mother who rose to municipal office.<br />

939 T. Flavius Aug. lib Narcissus (1)<br />

6.9035; cf. 9035a<br />

See 831<br />

940 Narcissus (2) (Flaviae Aug. l. Ianuariae) conl.<br />

6.18366<br />

See 864<br />

941 Natalis (1) Aug. lib.<br />

6.9022<br />

D M / <strong>FLAVII</strong>S / CYPRIDI ET OPTATAE / SORORIBUS ET / T FLAVIO<br />

GLYCONI / NATALIS AUG LIB / PROC<br />

942 T. Flavius Natalis (2) Aug. lib.<br />

6.18142<br />

DIS MANIB / T FLAVIO NATALI / AUG LIB FLAVIA / HELPIS FRATRI SUO /<br />

PIISSIMO BENE ME/RENTI VIXIT ANN XIX<br />

943 T. Flavius Aug. lib. Nereus<br />

6.9019<br />

D M / T FLAVIO / AUG LIB / NEREO / PROC / V A LXXXXVIII<br />

944 Flavia Nic[e] (T. Flavi Aug. l. Celadi) lib.<br />

10.4142<br />

See 739 (c)<br />

945 T. Fl(avius) Nicephorus (T. Fl. Aug. lib. Parthenopaei Poppeani) lib.<br />

6.8954 = D 1782<br />

See 913<br />

946 T. Flavius Aug. lib. Nicostratus Titianus<br />

AE 1981, 185<br />

D M / T FLAVIUS AUG LIB NICOS/TRATUS TITIANUS FECIT / SIBI ET<br />

<strong>LIBERTI</strong>S LIBERTA/BUSQ SUIS POSTERISQUE / EORUM V XITANNIS<br />

LXXX / H M H N S<br />

*The agnomen 'Titianus' has hitherto been assumed to derive from the<br />

nomen 'Titius'. It occurs once in the early 1st C., in 6.5194 (164), where the<br />

nomen '[Iu]lius' is restored, and the likelihood of '[Ae]lius' is rightly discounted<br />

(cf. Chantraine 338, no. 319). This Flavian example confirms the suggestion of<br />

Chantraine (loc. cit.) that it can also be derived from the praenomen of the<br />

emperor Titus.<br />

vto"" v FFllaavv vouuiio"" v NNeeiivv vkkuu" v Sebbaassttou'' ' ' aajj jppeleuvv j vqqero"" v<br />

947 Tiivv<br />

I. Didyma 80 = Didyma Inscr. 156; cf. Gnomon 31, 1959, 662<br />

∆Apªovºllwni Didumeªi'º ⁄ Tivto" Flavouio" Nevi⁄ku" Sebastou'<br />

ajpe⁄leuvqero" su;n tw' / ⁄ kaq∆ auJtou' ejpiqev⁄mati<br />

Capena:<br />

VII<br />

A B K M<br />

Rome<br />

A E<br />

Rome<br />

A<br />

Rome<br />

D E I<br />

Rome<br />

D H<br />

Rome<br />

H I<br />

Capua: I<br />

F G<br />

Rome<br />

G<br />

Nomentum<br />

: I<br />

H S<br />

Didyma:<br />

Asia<br />

L


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 165<br />

948 [T. Fla]vius Au[g. l.? Ny]mphi[cus?]<br />

11.4014<br />

[---]VIUS AU[g l / ny?]MPHI[cus? / ---]OR[---]<br />

948a ? T. Flavius Pyramus<br />

Bloch 506<br />

T FLAVI PYRAMI / ADIUTOR SER FEC<br />

cf. Bloch 537: Pyramus Encolpi Aug. (5686)<br />

PYRAMI ENCOLPI / AUG DISP ARCARI / AMPLIATUS VIC F<br />

(Pyrami Encolpi Aug(usti) disp(ensatoris) arcari Ampliatus vic(arius) f(ecit)<br />

*Both are ceramic 'signature' stamps found on dolia, indicating the maker of<br />

the particular vessel (Helen 47-9). in the one case a slave, in the other the<br />

slave vicarius of the slave arcarius of the Imperial slave dispensator Encolpius.<br />

Bloch, ad 537, reports the suggestion that T.Flavius Pyramus (506) might be<br />

the same person as Pyramus (537). This scenario is unlikely. In that case his<br />

master Encolpius would have to have been manumitted by Vespasian, Titus or<br />

Domitian and then in turn have manumitted Pyramus. Among several known<br />

Encolp(i)i Aug. liberti, only a former slave of Galba, T.Flavius Encolpius Aug. l.<br />

Galbianus (785) and possibly Encolpus Aug. libertus (2683 = 10.4120) are<br />

available. The funeral dedication of neither hints at at a career post such as<br />

dispensator, which, with an attached arcarius, would most probably been a<br />

provincial appointment of later date than the Flavian period (Weaver 205 + n.1,<br />

cf. 250-2).<br />

Similarly, Adiutor the slave of Flavius Pyramus on the dolium stamp above<br />

(Bloch 506), even if originally the slave of a slave of an Imperial slave, is<br />

scarcely to be identified with Adiutor Aug. l. (2569) on the brick stamp from<br />

Rome, 15.777, .as an Imperial freedman in his own right.<br />

949 Flavia Nysa (Flavi Astecti Aug. lib. liberta)<br />

6.8629<br />

See 721<br />

950 Flavia Aug. lib. Oeogonomia<br />

AE 1903, 338<br />

DIS MANIB / FLAVIAE SOZUSAE / FLAVIA AUG LIB / OEOGONOMIA /<br />

VERNAE SUAE / CARISSIMAE FECIT / VIXIT ANNIS XIII / MENSIBUS X /<br />

DIEBUS II<br />

*On the meanings ofverna, see esp. Chantraine 171 n. 137.<br />

951 T. Flavius Aug. l. Onesimus (1)<br />

6.975 = 31218 = D 6073<br />

IMP CAESARI D<strong>IV</strong>I / TRAIANI PARTHICI FIL / D<strong>IV</strong>I NERVAE NEPOTI /<br />

TRAIANO HADRIANO / AUG PONTIF MAXIMO / TRIBUNIC POTESTAT XX /<br />

IMP II COS III PP / MAGISTRI VICORUM URBIS / REGIONUM XIII / L<br />

CEIONIO COMMODO SEX VETULENO C<strong>IV</strong>ICA POMPEIANO COS /<br />

REG I / CUR / [-] CURTIUS ¢ L IUCUNDUS / DENUNTIAT / P HELVIDIUS P<br />

L HERMES / VICO CAMENARUM / C PUBLILIUS ¢ L CHRESTUS / M ULPIUS<br />

M L PYRALLUS / TI IULIUS TI L ATIMETUS / M SERVILIUS L F CELER /<br />

VICO DRUSIANO /...<br />

REG X /... VICO CURIARUM... M ULPIUS AUG L GAETULICUS / VICO<br />

FORTUNAE RESPICIENT / P AELIUS AUG L ONESIMUS /...<br />

REG XIII... / REG XII... /<br />

REG XIIII ... VICO CENSORI / T FLAVIUS AUG L ONESIMUS /...<br />

Capena:<br />

VII<br />

Rome<br />

G P<br />

Ostia I<br />

G I P<br />

Rome<br />

a G<br />

Tor<br />

Paterna,<br />

Latium: I B<br />

H<br />

Rome<br />

F I K N O<br />

Q<br />

AD 136


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 166<br />

*A list of magistri vicorum urbis regionum XIIII of the year 136, containing<br />

275 names belonging to Regions I, X, XIII, XII & XIIII. Only 3 (1%) are Augusti<br />

liberti; 38 (14%) are freeborn with filiation; the rest (234) are all freedmen with<br />

freed status indication, except for 5 who are incerti. Of the curatores and the<br />

denuntiatores at the head of each region, none of whom is an Aug. lib., 10/11<br />

are non-imperial freedmen, and one is freeborn. The earliest of the imperial<br />

freedmen magistri is Flavius Aug. l. Onesimus, who was therefore manumitted<br />

at least 40 years previously. Among those who are classed as non-imperial<br />

freedmen there are 6 T. Flavii, 1 M. Ulpius, 1 P. Aelius and 1 T. Aurelius,<br />

whose manumission dates cannot be determined.<br />

952 T. Flavius Aug. l. Onesimus (2)<br />

6.8673<br />

DIS MAN / RYTHIAE TRO/PHIMENI F CAR / T FLAVIUS AUG L ONES/IMUS<br />

EXACT HORTOR / SERVIL FECIT SIBI ET VETTI/AE VITALI CONIUG SVAE /<br />

ET RYTHIAE THALLUSAE / MATRI PIENTISSIM ET LIBE / AB Q SUIS<br />

POSTERIQE [---]<br />

*3: 'f(iliae) car(issimae)'; 9–10: 'libe(rtis libert)ab(us) q(ue)' ? The daughter<br />

Rythia Trophimenis takes her nomen from Rythia Thallusa who was either her<br />

grandmother and mother of Onesimus or, preferably, her mother and first or<br />

second wife of Onesimus.<br />

953 T. Flavius Aug. l. Onesimus (3)<br />

6.8704 = D 4994<br />

DIIS MANIBUS / T FLAVI AUG L / ONESIMI / AEDITUI TEMPLI / NOVI D<strong>IV</strong>I<br />

AUG / FIR[MI]A MARTILLA / UXOR PIISSIMA / ET SIBI ET / FLAVIA<br />

CRISPINA L<br />

*See 760*.<br />

954 T. Flavius Aug. lib. Onesimus (4)<br />

6.8915 = D 1805<br />

T FLAVIO AUG LIB / ONESIMO MINISTRAT / DEC IIII / DEC FAVORIS / T<br />

FLAVIUS VITALIANUS / PATRI OPTIMO<br />

*2–3: 'ministrat(ori) dec(uria) (quarta), dec(uria) Favoris'.<br />

955 [T.] Flavius Aug. lib. Onesimus (5)<br />

10.4747<br />

MATIDIAE AUG / FIL D<strong>IV</strong>AE SABINAE / SORORI / IMP ANTONINI AUG PII / P<br />

P MATERTERAE / [t] FLAVIUS AUG LIB / ONESIMUS CAMPANUS<br />

*7: 'Campanus' = 'of Campanian origin' (not an agnomen derived from a<br />

previous master). Dated to 138+ by dedication to Matidia II, aunt of Antoninus<br />

Pius. Cf. Chantraine 306, no. 83.<br />

956 T. Fl(avius) Paederos (1) Aug. lib. Alcimianus<br />

6.8504 = D 1845<br />

D M / T FL PAEDEROTI / AUG LIB ALCIMIANO / SUPERPOSITO<br />

MEDI/CORUM EX RATIONE / PATRIMONI LAITONIA / FESTA CONIUGI<br />

BENE / MERENTI SIBIQUE / SUIS POSTERISQUE / EORUM FECIT<br />

*Chantraine 298, no. 23.<br />

957 T. F(lavius) Paederos (2) Aug. lib.<br />

6.8545<br />

D M / T F PAEDEROTI / AUG LIB A VESTE / M ULPIUS / AUG LIB /<br />

TERPSITHEUS FEC<br />

Rome<br />

A B C I<br />

Rome<br />

A G I L<br />

Rome<br />

B I<br />

Suessa: I<br />

AD 138+<br />

K N O<br />

Rome<br />

A I S<br />

Rome<br />

F I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 167<br />

958 T. Fl(avius) Aug. lib. Parthenopaeus Poppeanus<br />

6.8954 = D 1782<br />

D M / T FL AUG LIB / PARTHENOPAEI / POPPEANI EUNUCHI / AB<br />

ORNAMENTIS / VIX ANN LXXV / T FL NICEPHORUS / LIB PATRONO<br />

SANC/TISSIMO ET PIENTIS / BENE MERENTI / FECIT<br />

*See 831*; cf. Chantraine 330, no. 274.<br />

959 T. Fla(vius) Aug. lib. Penn[---]<br />

AE 1941, 71 = Epigraphica 37, 1975, 110<br />

See 526 (2)<br />

960 [T.] Fl(avius) Aug. lib. [P]ergamus<br />

(1) AE 1982, 877 = I. Eph. 855<br />

[t] FL AUG LIB / [p]ERGAMO / PROC / [pr]OVINCIAE ASIAE / [pr]OC REG<br />

SYRIATICAE / [pr]OC PROVINC NARBO/[ne]NSIS ITEM INSULAE / [cyr]NI<br />

ACCEPTOREM (!) VE/[hic]ULORUM ADIUT PROC / [a]B ORNAMENTIS /<br />

[adiutores] ET TABEL Q S SUB CURA / [---]LI FIRMI PROC AUG<br />

*11: 'tabel(larii) q(ui) s(unt)'.<br />

(2) I. Eph. 855a<br />

[--- / proc provin]C NA[rbo/nensis item i]NSUL[ae / cyrni accepto]REM<br />

[vehi/culorum adiut pr]OC [ab ornamentis ---]<br />

*The earliest attested freedman proc. provinciae, apart possibly from<br />

Eutactus (5) above (815). See commentary, AE ad loc. (pp. 236–7).<br />

961 T. Flavius Aug. l. Pharnaces<br />

(1) AE 1987, 177g = IPO A 110<br />

T FLAVIO AUG L PHARNAC / FECIT / PETRONIA EROTIS CARISSIMO /<br />

VIRO SUO<br />

(2) AE 1987, 177j = IPO A 196<br />

PETRONIA EROTIS SIBI ET / T FLAVIO PHARNACI KARISS[imo] / CONIUGI<br />

SUO FECIT ET IS QUIBUS IUS POS/SIDENDI TESTAMENTO SUO LEGAVIT<br />

/ POSTERISQUE EORUM L LIBERTA/BUS / IN FRONTE P [---] IN AGRO P<br />

XXV / A P ET ZETHI[oni artem]IDORI FILIO RHODIO ITUM AMBI/TU DONAV<br />

*8: 'A P ET' probably conceals a name, e. g. 'A(ulo) Pet(ronio?)'.<br />

962 Flavia Aug. lib. Philaenis<br />

6.18396<br />

D M / FLAVIAE / AUG LIB / PHILAENIDI / CLYMENE / SORORI / PIISSIMAE<br />

FE<br />

963 T. Flavius Aug. l. Philetus (1)<br />

6.18162<br />

T FLAVIO AUG L / PHILETO<br />

964 T. Flavius Aug. lib. Philetus (2)<br />

6.22876<br />

DIS MANIBUS / NARDIS / T FLAVI AUG / LIB PHILETI<br />

965 Philiatus lib.<br />

15.7287<br />

See 935 (2)<br />

Rome<br />

G H I S<br />

Rome<br />

F I K Q<br />

Ephesus:<br />

Asia<br />

F I<br />

Ephesus:<br />

Asia<br />

I<br />

Ostia: I<br />

A<br />

Ostia: I<br />

A F M<br />

Rome<br />

D<br />

Rome<br />

Rome<br />

A<br />

Rome<br />

F I N P


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 168<br />

966 T. Flavius Aug. lib. Philius<br />

AE 1946, 98<br />

DIS MANIBUS / T FLAVIUS AUG / LIB PHILIUS / CUBICULARIUS / PHILIUS<br />

FRATRI / OPTUMO FECIT<br />

*See also 554. Two freedman brothers with the same cognomen is a rarity;<br />

cf. Solin 886.<br />

967 Flavia Aug. lib. Philoma<br />

9.274<br />

FLAVIA AUG / LIB PHILOMA / V A XXXI M VI / DAPHNUS PATER / FI PIENT<br />

ET DUL / POSUIT<br />

968 T. Flavius Aug. lib. Philomusus<br />

6.9093 = D 1791<br />

DIS MAN / T FLAVIO AUG LIB / PHILOMUSO DEC / UNCTORUM VIXIT ANN /<br />

LXXI HERMES LIB PATRONO / B M<br />

969 T. Flavius Phoeb[us (1) Aug.lib.?]<br />

6.8435<br />

D M / T FLAVIO PHOEB[o aug lib?] / LIBRARIO EX NUMERO RATIONIS /<br />

HEREDITATIUM VIXIT AN LXIX / MENSIBUS DUOBUS DIEBUS [---] / T<br />

FLAVIUS PRISCUS NAT[---] / DECIMIA PROCILLA CONIUX / FECERUNT<br />

*Cf. Solin 286.<br />

970 T. Flavius Phoebus (2) Aug. lib.<br />

6.8736<br />

DIS MANIBUS / SACRUM T FLAVIUS PHOEBUS / AUG LIB AB AURO<br />

GEMMATO / ADIUTOR FECIT [sibi] SUISQUE / <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQUE<br />

POSTE/RISQUE SUORUM IN FRONTE P / VIIII IN AGRO P XII OLLAE<br />

E[m]/PTORI MONUMENTI SUC IUS / NON ERIT<br />

*8: 'suc(cessionis)' or 'suc(cedendi)' Mommsen, CIL ad loc.<br />

971 T. F(lavius) Aug. lib. Phoebus (3)<br />

6.18166<br />

D M / T F AUG LIB / PHOEBO / MANNEIA / HILARA / CONIUGI B M / [cum<br />

quo] VIX[---]<br />

972 T. Flavius Aug. lib. Phoebus (4) Othonianus<br />

14.2060<br />

D M / T FLAVI AUG LIB / PHOEBI / OTHONIANI / M METTIUS / TELESPHOR<br />

ET / T FLAVIUS LEONAS / HER<br />

*Chantraine 326, no. 250.<br />

973 Phyllis (? freedwoman nutrix of Domitian; PIR 1 P 300)<br />

(1) Suetonius, Domit. 17.3<br />

cadaver eius [Domitiani] populari sandapila per vispillones exportatum Phyllis<br />

nutrix in suburbano suo Latina via funeravit, sed reliquias templo Flaviae gentis<br />

clam intulit cineribusque Iuliae Titi filiae, quam et ipsam educarat, conmiscuit.<br />

(2) Dio 67.18.2<br />

kai; aujtou' [Domitian] to; sw'ma Fulli;" hJ trofo;" klevyasa e[qayen.<br />

974 Flavia Pia (1) (Epaphroditi Aug. lib. Peplia[nus] lib.)<br />

6.8439 = D 1527<br />

See 793 (b)<br />

975 Flavia Pia (2) (T. Flavi Aug. l. Doryphori lib.)<br />

AE 1984, 93<br />

See 774<br />

Rome<br />

D I<br />

nr. Bari: II<br />

C H<br />

Rome<br />

G H I<br />

Rome<br />

A B H I<br />

Rome<br />

I M<br />

Rome<br />

A h<br />

ager Ostiensis:<br />

I<br />

F S<br />

I<br />

AD 96<br />

Rome<br />

F G<br />

Rome<br />

A G


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 169<br />

976 Pierus Aug. l.<br />

6.8978 = D 1834<br />

See 848 (2)<br />

977 T. Flavius Aug. lib. Pinitus<br />

6.18168<br />

T FLAVIO AUG LIB / PINITO ET / FLAVIAE ALCIMENI / LIB EIUS / T FLAVIUS<br />

COMMUNIS / ET T FLAVIUS VARUS ET / T FLAVIUS THALLUS LIB<br />

FECERUNT<br />

978 T. Flavi(us) Aug. lib. Pistus<br />

AE 1985, 108<br />

D M / T FLAVI AUG / LIB PISTI / ELEUTHERIS LIB PARONO / ET<br />

CONIUGI / BENE MERENTI / FECIT<br />

979 T. Flavius Aug. lib. Polychrysus<br />

2.1179 = D 1591<br />

T FLAVIO AUG / LIB POLYCHRYSO / PROC MONTIS / MARIANI<br />

PRAES/TANTISSUMO / CONFECTORES AERIS<br />

*Cf. Boulvert (1) 218f. + nn.<br />

980 Polydeuces l.<br />

(1) 15.7286<br />

IMP CAESARIS DOMITIANI AUG GERMANICI / SUB CURA POLYDEUCIS L<br />

PROC GRAPTUS C N SER F<br />

(2) 15.7287<br />

¢CX¢ IMP DOMITIANI <strong>AUGUSTI</strong> GERMANICI / CURA POLLUDOUICIS (!) L<br />

PROC / PHILIATUS LIB FECIT<br />

981 Flavia Pothine (T. Flavi Aug. l. Spendontis lib.)<br />

6.18212<br />

See 971<br />

982 Flavia Prepusa (Epaphroditi Aug. lib. Peplia[nus] lib.)<br />

6.8439 = D 1527<br />

See 793 (b)<br />

983 Flavia Primigenia (T. Flavi Aug. lib. Primigeni) lib.<br />

10.1745<br />

See 942<br />

984 T. Flavius Aug. lib. Primigenius (1)<br />

6.603 = 14.49 = IPO B 305<br />

SILVANO SAC / T FLAVIUS / AUG LIB / PRIMIGENIUS / TABULARIUS /<br />

ADIUTOR<br />

985 T. Flavius Aug. lib. Primigenius (2)<br />

10.1745<br />

D M / T FLAVI AUG / LIB PRIMIGENI / SUPRA VELARIOS / DE DOMU AUG /<br />

FECIT FLAVIA / PRIMIGENIA / LIB PATRONO B M<br />

986 Primigenius (3) (T. Flavi Aug. lib. Metrobi) conlibertus<br />

14.1030 = IPO A 105<br />

See 890<br />

Rome<br />

A F I N<br />

Rome<br />

a G<br />

Rome<br />

A G<br />

Hispalis:<br />

Baetica<br />

F I<br />

Rome<br />

AD 83-96<br />

F I N P<br />

Rome<br />

AD 83-96<br />

F I N P<br />

Rome<br />

A G<br />

Rome<br />

F G<br />

Puteoli: I<br />

G<br />

Rome /<br />

Ostia: I<br />

I L<br />

Puteoli: I<br />

G I<br />

Ostia: I<br />

F


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 170<br />

987 T. Flavius Aug. l. Primigenius (4)<br />

AE 1990, 264 = Suppl. Ital. 5, 1989, pp. 209-10, no. 49<br />

C MARULEIUS T FLAVIUS AUG L / PRIMIGENIUS<br />

* A polyonymous Imperial freedman with double praenomen as well as<br />

double nomen would be unprecedented in the Fam. Caes. In the unlikely event<br />

that we have here the names of two distinct persons, the simplest explanation<br />

of the non-Imperial (and very rare) nomen 'Maruleius' is that it derives from that<br />

of his mother (and, with praenomen, ultimately from her father) and that she<br />

was freeborn but penalised with a reduction to either slave or freedwoman<br />

status under the SC Claudianum. Cf. below, C. Asinius Aug. lib. Paramythius<br />

Festianus (2555); C. Plotius Aug. lib. Gemellus (2557); Weaver 35-7.<br />

The hypothesis of G. Filippi (Suppl. Ital. ad loc.) that this could be a case of<br />

adrogatio libertini, whereby a freedman was adopted outside the family of his<br />

patron by adrogation, would be equally unprecedented both in the<br />

nomenclature found here (which would retain the nomen of both manumissor<br />

and of adoptive parent), and in the record of the Fam. Caes. It seems out of the<br />

question for an emperor to consent to his own freedman being arrogated<br />

outside the Familia when the classical law did not allow adrogation of another's<br />

freedman (D. 1.7.15.3, Ulpian).<br />

[The discussion of S. Panciera, NS 1975, pp. 224-9, no.2 = AE 1977, 25, on<br />

the nomenclature and status of M. Antonius Felix, which is the basis of Filippi's<br />

hypothesis, would be redundant if lines 8-9 were read as stating that Felix, the<br />

husband of the illegitimate [Gar]gilia Sp.f. Venusta, and who is later named in<br />

full as 'M. Antonius Felix' in the dedication to him in line 11, was in fact the<br />

libertus of the freeborn M. Antonius M. f. Pap(iria) Flaccus.]<br />

T. Flavius Aug. lib. Primio<br />

6.8623<br />

See 706<br />

988 Primus (1) Aug. lib.<br />

6.14646<br />

CELER PRIMI AUG LIB LIBERTUS / ET GEMINIAE SYNTYCHE CONIUGI ET<br />

FLAVIO CELERIONI ET HE/LENE CELERINAE FILIS POSTERIS/QUE SUIS<br />

FECIT<br />

*Probably a 'Flavius' on the imputed basis of the nomen of the son of his<br />

freedman Celer (741). Both children derive their cognomen from their father,<br />

Celer, but no part of their name from his wife, who is presumably their mother.<br />

989 Primus (2) lib.<br />

D 8713 = Bruzza, p. 193 no. 278<br />

IMP DOMITIANI CAESAR / AUG GERM LOCO CLXXV / PER PRIMUM LIB<br />

*Marble quarry inscription.<br />

990 [T.] Flavius Aug. lib. Protogenes<br />

11.3886<br />

[t] FLAVIUS AUG LIB / PROTOGENES / AB EPISTULIS SIBI ET /<br />

TETTA[ie]NAE C F / SABINAE SUAE<br />

991 Pudens (1) Aug. lib.<br />

2.956 = D 276<br />

IMP NERVAE CAESARI AUG / PONTIFICI MAXIMO TR / [p]OTEST P P COS<br />

III / [desi]G IIII PUDENS AUG LIB / [p]ROCURATOR / [de su]O POSUIT<br />

*'Cocceius'? A procurator under Nerva, he was most probably freed by a<br />

Flavian emperor; cf. Weaver 269f.<br />

Forum<br />

Novum: <strong>IV</strong><br />

F?<br />

Rome<br />

A D I<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

AD 83-96<br />

I N P<br />

Capena:<br />

VII<br />

A I<br />

Rio Tinto:<br />

Baetica.<br />

AD 97<br />

I K N


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 171<br />

992 Flavia Aug. lib. Quinta<br />

12.4243<br />

FLAVIAE / AUG LIB / QUINTAE / L D D D / <strong>LIBERTI</strong><br />

*4: 'l(ibentes) d(onum) d(ederunt) d(edicaverunt)'?<br />

993 Flavia Recepta (T. Flavi Encolpi Aug. l. Galbiani lib.?)<br />

6.18048<br />

See 778<br />

994 Flavius Aug. lib. Redemptus<br />

6.18185<br />

D M / FLAVIO AUG LIB / REDEMPTO FLAVIA / CHRESTE CONIUGI /<br />

BENEMERENTI<br />

995 Flavia Aug. lib. Regilla<br />

6.35308<br />

D M / FLAVIAE AUG LIB REGILLAE / COSMUS CAESARIS N SER / VERNA<br />

CUM LAUDICEN SORORE / MATRI OPTIMAE / ET AVILIA AGATHE<br />

FECERUNT<br />

996 T. Flavius Respectus Extricati Aug. l. l.<br />

8.2439<br />

See 818<br />

997 Flavia Restituta T. Flavi Aug. lib. Blasti libertus (!)<br />

6.18416<br />

See 728<br />

998 Rhodinus (Amempti Caes. l. et Orc(h)iviae Phoebes) lib. (1) = Rhodinus<br />

Amempti Caesaris (ser.) (2)<br />

(1) 10.4734 = D 3868<br />

See 702 (1)<br />

(2) 3.2082<br />

See 702 (2)<br />

*Rhodinus in (2) is a slave of Amemptus alone. Exceptionally for recorded<br />

freedmen of Imperial freedmen, he may have been subsequently manumitted<br />

jointly by him and Phoebe; cf. 'lib(ertus) eorum' (1). See also 702*.<br />

999 T. Flavius Aug. lib. Romanus<br />

6.18188<br />

D M / T FLAVIO AUG LIB / ROMANO / FLAVIA / EDISTE ET FLAVI[a] /<br />

SATURNINA ET / FLAVIA SPES PATR/ONO BENE / M FECERUNT<br />

1000 Rythymus Aug. l.<br />

6.38369a<br />

D M / T FLAVIO T F / QUIRINA RY/THIMIANO FE/CIT RYTHYMUS / PATER<br />

AUG L / VIXIT ANNIS / DUOBUS MENSI/BUS OCTO DIE/BUS DECEM<br />

*In the absence of the mother's name, the nomen 'Flavius' as well as the<br />

cognomen of the two-year-old freeborn son should derive from the father<br />

Rythymus.<br />

Baeterrae:<br />

Gall. Narb.<br />

G M<br />

Rome<br />

A G<br />

Rome<br />

A<br />

Rome<br />

B F<br />

nr. Timgad:<br />

Numidia<br />

C G<br />

Rome<br />

A G<br />

Sinuessa: I<br />

AD 71<br />

G K L M N<br />

Salonae:<br />

Dalm.<br />

G M<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

B H


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 172<br />

1001 Flavia Aug. lib. Salvia<br />

6.8542<br />

DIS MANIBUS SACR / SATYRI QUI VIXIT ANN XIX ET / CRESCENTIS QUI<br />

VIXIT ANN XIII / FILIIS DULCISSIMIS VERNIS AUGUST / FECERUNT<br />

PARENTES / M ULPIUS AUG LIB CRESCENS / AB VEHICULIS ET FLAVIA<br />

AUG LIB SALVIA / ET SIBI <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQUE SUIS ET<br />

POS/TERISQUE OMNIBUS EORUM HUIC MONIM D M ABEST / ET M<br />

ULPIUS AUG LIB SATURNINUS FILIUS / A COMMENTARIS VEHICULORUM<br />

ET COCCEIA / FORTUNATA FECERUNT FRATRI PIENTISSIM / IN FR LAT<br />

PED X = IN AGR LONG PED X =<br />

*9: 'd(olus) m(alus)'.<br />

On the basis of nomenclature, all four children were born slaves in the Fam.<br />

Caes. before the manumission of their mother Salvia. She was manumitted<br />

first, by a Flavian emperor; next, the daughter Fortunata was freed by Nerva;<br />

last, the father Crescens and the eldest son Saturninus, who both have posts in<br />

the same department (ab vehiculis), were freed by Trajan, not necessarily<br />

together. The two youngest children, whose deaths at the ages of 19 and 13<br />

are commemorated, remained Imperial slaves. The daughter Fortunata alone<br />

is without status indication; it is just possible, but unlikely, that she is the wife of<br />

Saturninus.<br />

A possible age scenario would have both parents born c. AD 60–65, freed<br />

respectively c. 90 and 98–100; Fortunata born c. 75–80, freed 96–98;<br />

Saturninus born c. 80, freed c. 110; Satyrus and Crescens born c. 85–90.<br />

Satyrus, who is commemorated first, could have been the last born, his elder<br />

brother Crescens having died some years before him. The date of the<br />

inscription would then be 110 or soon after. The only call for comment is the<br />

early manumission of Cocceia Fortunata (c. 20 years), before that of her father.<br />

This was not uncommon for girls in the Fam. Caes., and was perhaps in<br />

recognition of the mother's larger than usual family contribution to the Imperial<br />

familia.<br />

This family pattern is more typical of marriages between slaves within the<br />

Fam. Caes. in this period, and differs markedly from that where Imperial slaves<br />

married non-imperial, and especially freeborn, wives. See Weaver 112ff.,<br />

170ff.<br />

1002 Satur (freedman of Domitian; PIR1 S 157)<br />

Suetonius, Domit. 17.2<br />

[Domitianum] saucium ac repugnantem adorti Clodianus cornicularius et<br />

Maximus Partheni libertus et Satur decurio cubiculariorum et quidam e<br />

gladiatorio ludo vulneribus septem contrucidarunt.<br />

*Probably the same as Sigerus (966); cf. PIR1 S 500.<br />

1003 Flavi[a] Saturnina (T. Flavi Aug. lib. Romani lib.)<br />

6.18188<br />

See 953<br />

1004 T. Flavius Aug. lib. Saturninus (1)<br />

6.8543<br />

T FLAVIO AUG LIB / SATURNINO TABULA/RIO A VEHICULIS FLAVIA /<br />

PYTHIAS CONIUGI SUO / CARISSIMO ERGA DE (!) SE BE/NE MERENTI<br />

FECIT ET / SIBI <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUSQ / POSTERISQUE EORUM<br />

*Cf. 955 above for another Saturninus at the same level in the same<br />

department under Trajan.<br />

Rome<br />

A B D H M<br />

AD 96<br />

I<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

A I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 173<br />

1005 T. Fl(avius) Aug. lib. Saturninus (2)<br />

IPO A 113<br />

D M / T FL AUG LIB SATURNINUS DONAVIT (E)STABERIO / HILARO ET<br />

CALEDIAE APH/RODITE ET FILIS EORUM / ET <strong>LIBERTI</strong>S LIBERTABUS/Q<br />

POSTERISQUE EORUM / IUBET NEQUE HEREDEM / SUUM MOLESTARI<br />

1006 F(lavia?) Secuntilla Aug. l.<br />

8.2439<br />

See 818<br />

1007 [T. Flavi?]us Aug. [l. S]ecundus<br />

6.17645<br />

[t flavi?]US AUG / [l s]ECUNDUS FL FABULLA / [s]ECUNDA SABEL SPES / [--<br />

-] SIBI ET SUIS LIBERT LIB/[erta]B POSTERISQ EOR [--- / in fr]ON P X IN<br />

AGRO [--- / ---]S ISMENUS SIBI [---]<br />

1008 T. Flavius Aug. l. Sedatus Antonianus<br />

6.18203<br />

T FLAVIO AUG L / SEDATO / ANTONIANO / P CORNELIUS / IASO PATRI /<br />

PIISSIMO<br />

*The father's agnomen is derived from Antonia, daughter of Claudius; the<br />

son's nomen from his mother. Cf. Chantraine 301f., no. 50.<br />

1009 T. Flavius Severus (1) Hyperephani(anus) Aug. libe.?<br />

6.18205<br />

MANIBUS / T FLAVI / SEVERI / HYPEREPHANI / AUG LIBE<br />

*4–5: perhaps 'Hyperephani Aug. lib. f(ilii)'; cf. Chantraine 317, no. 179.<br />

1010 T. Flavius Aug. lib. Severus (2)<br />

6.18207<br />

T FLAVIUS AUG LIB / SEVERUS ET / CERVIA HEDYLE MAT / SARCOPHAG<br />

SIBI / MACERIAS LIB / LIBERTABUS / POSTERISQ EORUM<br />

1011 Sextus (? freedman of Domitian; PIR 1 S 487)<br />

Martial 5.5.1ff.<br />

Sexte, Palatinae cultor facunde Minervae, / ingenio frueris qui propiore dei— /<br />

nam tibi nascentes domini cognoscere curas / et secreta ducis pectora nosse<br />

licet— / sit locus et nostris aliqua tibi parte libellis, / qua Pedo, qua Marsus<br />

quaque Catullus erit. / ad Capitolini caelestia carmina belli / grande cothurnati<br />

pone Maronis opus.<br />

*On 'Sextus' as cognomen: Kajanto 74f., 174. The status as well as the<br />

Palatine function of Sextus are not quite certain; under Domitian he is most<br />

probably a freedman secretary a studiis or a bibliothecis, rather than holding<br />

both offices together.<br />

1012 Sigerus (freedman of Domitian; PIR1 S 500)<br />

(1) Martial 4.78.7f.<br />

et sacro decies repetis Palatia clivo / Sigerosque meros Partheniosque sonas.<br />

(2) Dio 67.15.1<br />

ejpevqento de; aujtw' / [Domitian] kai; suneskeuavsanto th;n pra'xin<br />

Parqevniov" te oJ provkoito" aujtou', kaivper ou{tw timwvmeno" par∆<br />

aujtou' wJ" kai; xifhforei'n, kai; Sighro;" ejn th' / prokoitiva/ kai;<br />

aujto;" w[n, “Evtellov" te oJ ta; th'" ajrch'" bibliva dievpwn meta;<br />

Stefavnou ajpeleuqevrou.<br />

*Cf. Suetonius, Domit. 17.1: 'Stephanus Domitillae procurator'.<br />

(3) Tertullian, Apol. 35.9<br />

unde qui armati Palatium inrumpunt, omnibus tot Sigeriis atque Partheniis<br />

audaciores.<br />

Ostia: I<br />

F<br />

nr. Timgad:<br />

Numidia<br />

B<br />

Rome<br />

a F<br />

Rome<br />

B S<br />

Rome<br />

S<br />

Rome<br />

C<br />

I<br />

AD 96


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 174<br />

(4) AE 1946, 100<br />

T FLAVIO / DIADUMENO / COETE SIGERI / NUTRICIO / OPTIMO ET /<br />

PIENTISSIMO / MERITIS EIUS / DIGNISSIMO / FECIT<br />

*3: 'Coete Sigeri', the wife of Sigerus? see Degrassi, Doxa 2.103.<br />

For Seighrianov" as a late (i.e. Hadrianic, AD 118) agnomen in the Fam.<br />

Caes., see Chantraine 335, nos. 301–2.<br />

1013 Swvv vfrwn v Sebaastªou'' 'º ' aajj jpeleuvv j vqero" v<br />

I. Eph. 2216= LBW 167 + 1566<br />

to; mnhmei'ovn ejstin T ⁄ Fl Swvfrono" Sebastªou'º ⁄ ajpeleuqevrou<br />

Zwsivmou ⁄ eijsercomevnªoi" ejn de⁄xia' /º th'" ejxevdra" kai; tou' ⁄<br />

peªribºovlou kai; pro; th'ª" ⁄ katwtevºra" kauvstra" ⁄ ªkai; th'"º<br />

gunaiko;" ⁄ ªaujtou'º Zovh" kai; ªtw'n ⁄ tevknwºn kai; ajpelªeu⁄qevrwn<br />

aujtw'n zw'siºn<br />

*3: 'Zwsivmou' = 'tou' kai; Zwsivmou' (I. Eph. ad loc.), i. e. 'Zosimus' is a<br />

supernomen (= '[qui et] Zosimus') or second cognomen of Sophron (= 'T.<br />

Flavius Sophron Aug. lib. Zosimus'). But supernomina of this kind (as distinct<br />

from agnomina) are rare in the Fam. Caes.; moreover, these are Hadrianic or<br />

later and contain a high proportion of women. The form of double cognomen<br />

used here is practically non-existent in the Fam. Caes. and the position of the<br />

status indication between the two is unexampled in either Latin or Greek. For<br />

lists and discussion, see Chantraine 382ff; cf. 371 n. 71.<br />

It is preferable to consider that Zosimus is the freedman of Sophron. The<br />

omission of a second 'ajpeleuqevrou' in line 3 would occur more easily because of<br />

the unabbreviated forms of the Imperial status indication commonly used in<br />

Greek. (An omission is also assumed in the supernomen alternative above).<br />

The Latin form of his name would thus be: 'T. Fl(avius) Sophronos Aug(usti)<br />

lib(erti) [lib(ertus)] Zosimus', and that of his patron: '(T. Flavius) Sophron Aug.<br />

lib.'<br />

1014 T. Fla(v)ius Aug. lib. Soterichus<br />

6.18211<br />

D M / T FLABIO (!) AUG LIB / SOTERICHO LURIA / FAUSTINA COIUGI /<br />

BENEMERENTI FEC<br />

1015 Fl(avia) Aug. lib. Soteris<br />

6.18432<br />

D M / FL AUG LIB SOTERIS / FECIT SIBI ET SUIS / <strong>LIBERTI</strong>S<br />

LIBERTABUSQ / ET POSTERIS / EORUM<br />

1016 Fl[avia S]ozusa (Flavi [A]ug. lib. Crathidis) vern[a et libe]rta<br />

Unpublished?<br />

See 755<br />

1017 T. Flavius Aug. l. Spendon<br />

6.18212<br />

D M / T FLAVIO AUG L / SPENDONTI FLAVIA / POTHINE PATR / IDEM<br />

CONIUG / B M ET SIBI / POSTER SUOR / TI POS<br />

*8: 'ti(tulum) pos(uit)'.<br />

1018 Flavia Aug. lib. Spes (1)<br />

8.12736 = ILT 898<br />

D M S / FLAVIA AUG / LIB SPES PIA / VIXIT ANNIS XXX / HSE / O T B Q<br />

1019 Flavia Spes (2) (T. Flavi Aug. lib. Romani lib.)<br />

6.18188<br />

See 949<br />

Rome<br />

A c<br />

Ephesus:<br />

Asia<br />

G M S<br />

Rome<br />

A<br />

Rome<br />

Ostia: I<br />

G<br />

Rome<br />

A G<br />

Carthage:<br />

Afr. Proc.<br />

H M<br />

Rome<br />

G


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 175<br />

1020 Speudon Aug. lib.<br />

AE 1982, 537<br />

[t]FLAVIO T F CL / ANTONINO HUIC ORDO C C P FUNERIS / IMPENSAM<br />

LOCUM SEPULTURAE / STATUAM DECREVIT / SPEUDON AUG LIB TAB /<br />

PROVINCIAE BAETIC / ET ANTONIA RHODOE / PARENTES HONORE USI /<br />

PIISSIMO POSUERUNT<br />

*2: 'C(oloniae) C(ordubae) P(atriciae)'.<br />

1021 Flavius Stephanus (1)<br />

6.8971<br />

D M / FLAVI STEPHANI / PAEDAGOG PUEROR / IMP TITI CAESARIS<br />

*Aug. lib. on basis of occupational title; cf. 707.<br />

1022 T. Flavius Aug. lib. Stephanus (2)<br />

AE 1955, 181; cf. 1971, 68<br />

DIS MANIBUS / T FLAVI AUG LIB / STEPHANI / PRAEPOSITO /<br />

CAMELLORUM<br />

*In charge of camels for circus and amphitheatre use in Rome; see<br />

J. Kolendo, Klio 51, 1969, 287–98.<br />

1023 ? Stephanus (3) lib.<br />

Dio 67.15.1<br />

See 966<br />

*Listed by Dio among the assassins of Domitian simply as ajpeleuvQero".<br />

Suetonius (Domit. 17.1) more specifically calls him 'Stephanus Domitillae<br />

procurator', which would cast an interesting sidelight on the composition of the<br />

domestici on the Palatine in 96.<br />

1024 T. Flavius Aug. l. Suavis<br />

3.2483<br />

PONTIEN[a] CALE V [f] SIB ET / T FLAVIO AUG L SUAVI VIRO /<br />

Q PONTIENO SUAVI FIL ANN X<br />

1025 Flavia Aug. lib. Successa (1)<br />

8.12656 = ILT 898<br />

FLAVIA AUG LIB SUCCESSA / PRINCEPS AUG SER IIII P A /<br />

CONIUGI DULCISSIMAE / DE SUO FECIT PIAE VIXIT / ANNIS<br />

XXXV / H S E<br />

1026 Flavia Successa (2) (Flavi Asyncreti Aug. lib. lib.)<br />

6.12565<br />

See 722<br />

1027 T. Flavius Successus (1) Aug. l./lib.<br />

(1) 6.8485<br />

DIS MANIB / T FLAVI FELICIS / T FLAVIUS / SUCCESSUS AUG<br />

L / TABULARIUS / MARMORUM / LUNENSIUM / LIBERTO<br />

KARISSIMO / ANNOS VIXIT X / MENSIBUS VII DIEBUS XXIII /<br />

IN F P XXV IN AG P XXXXV ITU / AMBITU ACUAE<br />

PR(a)ESTANDU[---]<br />

Corduba:<br />

Baetica<br />

A B K<br />

Rome<br />

I N<br />

Ostia: I<br />

I<br />

AD 96<br />

Salonae :<br />

Dalm<br />

A B H<br />

Carthage<br />

: Afr.<br />

Procos.<br />

A H M<br />

Rome<br />

F G<br />

Rome<br />

G H I


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 176<br />

(2) AE 1974, 153<br />

DIS MANIBUS / T FLAVI FELICIS SUCCESSUS AUG LIB /<br />

TABULARIUS / RATIONIS / MARMORUM / LUNESSIUM /<br />

LIBERTO KARISSIMO<br />

1028 T. Flavius Augusti lib. Successus (2)<br />

6.15605<br />

DIS MANIBUS / CLAUDIAE / SUCCESSAE FEC / T FLAVIUS / <strong>AUGUSTI</strong> LIB /<br />

SUCCESSUS / CONIUGI SUAE / BENE MERENTI<br />

1029 T. Flavius Aug. lib. Symphorus<br />

AE 1949, 30<br />

T FLAVIO AUG LIB SYM/PHORO PROC AUG IIII P A / NASENNIAE<br />

HAERESIS PATRI PIISSI/MO ET SIBI ET SUIS SOLO SUO PECUNIA / SUA<br />

FAC CUR<br />

*2: '(quattuor) p(ublicorum) A(fricae)'.<br />

1030 T. Flavius Aug. lib. Tactus<br />

6.20471<br />

DIS MANIBUS / IULIAE FLORAE MATRI / OPTIMAE / T FLAVIUS AUG LIB<br />

TACTUS / FILIUS FECIT<br />

1031 T. Flavius Aug. lib. Terio<br />

10.1302<br />

T FLAVIUS AUG LIB TERIO PEQUN[ia---]<br />

1032 Flavia Tertia Aug. lib.<br />

8.24760<br />

DIS MANIB SACR / FLAVIA TERTIA AUG / LIB PIA VIX AN LXXX / H S E<br />

1033 T. Flavius Aug. lib. Tertius<br />

8.12596<br />

DIS MANIBUS SACRUM / T FLAVIUS AUG LIB TERTIUS / TABUL PIUS VIXIT<br />

ANNIS LXX / H S E<br />

1034 T. Flav(ius) Aug. l. Thal[lus] (1)<br />

6.8611<br />

D M / T FLAV AUG L THAL[lo] / AB EPISTULIS LATINIS / CLODIA<br />

SUCCESSA CONIU[gi] / ET / FLAVIA MARCELLA PATR[i] / OPTIMO<br />

PIISSIMOQU[e] / FECERUNT<br />

1035 Thallus (2) (T. Flavi) Abascanti Aug. lib. lib.<br />

6.8599<br />

See 682 (3)<br />

1036 T. Flavius Thallus (3) (T. Flavi Aug. lib. Piniti) lib.<br />

6.18168<br />

See 928<br />

1037 T. Flavius Aug. lib. Trophimus (1)<br />

6.10251a = D 7348<br />

D M S T FLAVIO / AUG LIB TROPHIMO CONSTITU/TORI COLLEGI<br />

NUMINIS DOMINORUM / QUOD EST SUP (!) TEMPLO D<strong>IV</strong>I CLAUDI / QUI<br />

VIXIT ANNIS LXXXVII V V V / ALIQUANDO SECURUS SUM<br />

*5: 'v(ixi) v(itam) v(exatam)' (Mommsen, CIL ad loc.).<br />

Casale di<br />

Sabone:<br />

I<br />

G I<br />

Rome<br />

A<br />

Mactaris:<br />

Afr.<br />

Procos.<br />

B I M<br />

Rome<br />

C<br />

Nola: I<br />

M<br />

Carthage:<br />

Afr.<br />

Procos.<br />

H M<br />

Carthage:<br />

Afr.<br />

Procos.<br />

H I M<br />

Rome<br />

A B I<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

F G<br />

Rome<br />

H I K L M


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 177<br />

1038 Trophimus (2) (T. Flavi Aug. l. Hymni) lib.<br />

6.18111<br />

See 856<br />

1039 T. Flavius Trophim(us) (3) (T. Flavi Aug. lib. Zethi) lib.<br />

6.18256 = 34113b<br />

See 1010<br />

1040 Flavia Tryphaena (T. Flavi Aug. l. Caes? lib.)<br />

6.33771<br />

See 728a<br />

1041 Turnus (? freedman of Titus and Domitian ; PIR 1 T 291)<br />

Probus Vallae, ad Juv. 1.20<br />

hic libertini generis ad honores ambitione provectus est, potens in aula<br />

Vespasianorum Titi et Domitiani.<br />

*A writer of satires, cf. Martial 7.97.8; 11.10; doubtfully an Aug. lib.<br />

1042 Flavia Aug. lib. Tyche (1)<br />

6.15110<br />

See 459<br />

1043 Flavia Aug. lib. Tyche (2)<br />

6.18456<br />

DIS MANIBUS / FLAVIAE AUG LIB / TYCHE ONESIMUS / IMP CAESARIS /<br />

NERVAE TRAIANI / AUG GERM / SER PHOEBIANUS / BENE MERENTI /<br />

FECIT<br />

1044 Fl(avia) Tyche (3) Aug. lib.<br />

14.4233a<br />

D M / FL TYCHE / AUG LIB<br />

1045 Fl(avia) Tyche (4) (T. Fl. Iasonis Aug.lib. lib.)<br />

6.8814<br />

See 862<br />

1046 T. Flavius Aug. lib. Tichicus<br />

6.8547<br />

D M / T FLAVIO AUG LIB TICHICO (!) / ADIUTORI A VESTE CAS/TRENSE<br />

LIB PATRONO B M / FECER FELIX ET ARRUNTI/ANUS ET EPICTESIS ET<br />

SIBI / ET SUIS LIB LIBERTABUSQ / POSTERISQ EORUM<br />

1047 T. Fl(avius) Aug. lib. Tyrannus<br />

(1) 6.18235<br />

D M S / T FL AUG LIB TYRANNUS ET / FLAVIA SATURNINA V<strong>IV</strong>I<br />

FE/CERUNT SIBI ET SUIS <strong>LIBERTI</strong>S / LIBERTABUSQUE POSTERISQUE /<br />

EORUM / H M H N S<br />

(2) 6.18236<br />

T FLAV[ius aug l] TYRANNUS ET FL SATURNIN[a vibi] / FEC SIBI [e]T SUIS<br />

LIB LIBERTAB POST EOR[um]<br />

(3) 6.18237<br />

D M / T FL AUG LIB TYRAN/NUS ET FL SATUR/NINA VIB FECER / SIBI ET<br />

SUIS LIB / LIBERTABUSQUE / POSTER EORUM<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

G<br />

I<br />

Rome<br />

a B<br />

Rome<br />

AD 98+<br />

A N<br />

Praeneste:<br />

I<br />

Rome<br />

b G<br />

Rome<br />

G I<br />

Rome<br />

M<br />

Rome<br />

A<br />

Rome<br />

A


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 178<br />

1048 T. Flavius Aug. lib. Urbanus<br />

6.8438<br />

See 747<br />

1049 T. Flavius Aug. lib. Vale(n)s (1)<br />

6.18238<br />

D M / T FLAVIUS AUG LIB VALE(n)S / ET FLAVIA SATURNINA / FECERUNT<br />

SIBI ET SUIS / LIB LIBERTAB POSTERISQ EORUM<br />

1050 T. Flavius Aug. l. Valens (2)<br />

AE 1983, 154<br />

T FLAVIUS AUG L VALENS COLLIBERTO DIGNIS[simo ---]<br />

1051 T. Flavius Varus (T. Flavi Aug. lib. Piniti) lib.<br />

6.18168<br />

See 928<br />

1052 T. Flavius Aug. l. Venustus<br />

6.8969 = D 1829<br />

See 411<br />

1053 T. Flavius Aug. l. Verecundus Drosianus<br />

6.18242<br />

D M / T FLAVI AUG L / VERECUNDI DROSIANI / VIX ANN LXXX / T FLAVIUS<br />

MERCURIA/LIS F ET MUL[le]IA TER/TULLA CONIUGI B M FEC<br />

*Chantraine 310, no. 116.<br />

1054 T. Flavius Aug. lib. Verus (1)<br />

6.18245<br />

D M / T FLAVIO AUG LIB / VERO / M M ULP AUG LIB / SOTER ET VERUS /<br />

OPTIMO PATRI<br />

1055 T. Fl(avius) Verus (2) Aug. lib.<br />

6.33731 = 10.1743 = D 1608<br />

D M / T FL VERO AUG / LIB TAB / RAT / AQUARIOR CO/IUGI BENE<br />

ME/RENTI OCTA/VIA THETIS F<br />

* Cf. Weaver 36 n. 2 & CQ 15, 1965, 313 n. 4.<br />

1056 T. Flavius Aug. lib. Vestalis<br />

6.8695 = D 1688<br />

D M / CATILIAE T F PIAE / CONIUGI CARISSIM / T FLAVIUS AUG LIB /<br />

VESTALIS / ADIUTOR AB ACTIS<br />

1057 T. Flavius Aug. lib. Victor (1)<br />

6.8797 = D 1698<br />

D M / LIBERTORUM / T FLAVI AUG LIB / VICTORIS / A CURA AMICORUM<br />

1058 T. Flavius Aug. lib. Victor (2) Galbian(us)<br />

6.37759<br />

DIS MANIBUS / T FLAVIO AUG LIB / VICTORI GALBIAN / M ULPIUS AUG LIB<br />

/ PATIENS VICTORIANUS / TABULARIUS MENSO / AEDIFICIORUM / BENE<br />

MERENTI<br />

*6: 'menso(rum)'; cf. the same Patiens Aug. l. 'tabul(arius) me(n)sorum<br />

aedificior(um)' (476 [1]). Chantraine 314, no. 147; 340, no. 333.<br />

1059 T. Flavius Aug. lib. Vitalis (1)<br />

6.29603<br />

D M S / USENAE LICENTIAE / FECIT / T FLAVIUS AUG LIB / VITALIS /<br />

VXORI OPTIMAE ET / FLAVIA VITALIS / FILIA MATRI SUAE / CARISSIMAE<br />

Rome<br />

C F<br />

Rome<br />

A<br />

Tibur: I<br />

F<br />

Rome<br />

F G<br />

Rome<br />

F I<br />

Rome<br />

A B H S<br />

Rome<br />

B<br />

Roma /<br />

Puteoli: I<br />

A I<br />

Rome<br />

A I<br />

Rome<br />

g I<br />

Rome<br />

F S<br />

Rome<br />

A B


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 179<br />

1060 T. Flavius Aug. lib. Vitalis (2)<br />

AE 1972, 35<br />

D M / T FLAVIO AUG LIB VITALI / ADIUTORI TABULARIORUM / OPERUM<br />

PUBLICORUM QUI VIXIT / ANN XXXVIII CONIUGI PIENTISS / ET<br />

INDULGENTISSIMO FECIT / ULPIA FELICITAS ET SIBI CUM QUO / VIXIT<br />

AN XVIII MEN VI ET ZETHE FIL / SUAE ET VITALI ET MARTIALI ALUMN<br />

SUIS LIBERT / LIBERT POSTER EORUM HIC (!) MON EXT HER NON SEQ<br />

NEC HER MON MEUM<br />

*On the tomb formulae, cf. AE ad loc.<br />

1061 T. Flavius Aug. lib. Zethus<br />

6.18256 =.34113b<br />

D M / T FLAVIO / AUG LIB / ZETHO / T FLAVIUS / TROPHIM / LIB FEC<br />

1062 T. Flavius Aug. lib. Zmaragdus<br />

6.18257<br />

D M / T FLAVI AUG LIB / ZMARAGDI<br />

1063 T. Flavius Aug. l. Zosimus (1)<br />

6.8870<br />

DIS MANIBUS / T FLAVIUS AUG L ZOSIMUS LANIPENDUS / CAESARIS N<br />

ET ANDRONICE CAESARIS / N VER ET A CERVIUS HERMES ET / LUCCEIA<br />

VENERIA ET / PRIMUS CAESARIS N VERN SIBI POSTERISQ / SUORUM<br />

*The family relationships, if any, are not clear.<br />

1064 T. Fl(avius) Augg. libert. Zosimus (2)<br />

14.3935<br />

See 928 (Fl. Marcion)<br />

1065 T. Fl(avouio") Swvfrono" Sebastªou'º ajpeleuqevrou Zwvsimo" (3)<br />

I. Eph. 2216 = LBW 167 + 1566<br />

See 963<br />

*On Zosimus as lib. libertus, see 963*.<br />

1066 Flavius Aug. [lib. ---]<br />

6.8676<br />

PETRONIA SECUND[---] / SIBI ET FLAVIO AUG [lib. ---] / VILICO THERMAR<br />

N[---]/NUM CONIUGI PIENTISS[imo cum] / QUO VIXIT ANNIS XL SINE<br />

QU[erella] / ET FLAVIO FILIO QUIR VALERI[ano et libertis] / LIBERTABUS<br />

POSTERISQU{A}E EOR[um] / IN FRONTE PEDES XI IN AGRO PED[---]<br />

3-4: ‘vilico thermar(um) N[eroniana]rum?’ This Flavius, who has a freeborn<br />

son, Flavius Valeri(anus?), is almost certainly an imperial freedman, holding a<br />

post in the service of the imperial baths. Vilici, who are normally of slave<br />

status, are occasionally of freed status, cf. 1450: P. Aelius Barbarus. See<br />

Boulvert (1) 198f. n. 735.<br />

1067 ? T. Flavi[us ---] Caesar. [lib.]<br />

6.8713<br />

T FLAVIUS [---] / AEDITOS (!) T FLAVI[---] / CAESAR [lib lib? ---]<br />

*Restorations as in CIL; but 'Caesar(is) lib.' as the status indication for<br />

Imperial freedmen is very unlikely by this period (cf. Chantraine 143–7; Weaver<br />

49) and the form 'Caes(aris) n(ostri) lib.' is also very rare and Trajanic or later<br />

(cf. Weaver 56f.; Chantraine 195ff.).<br />

1068 T. Flavius Aug. [l---]<br />

6.18294<br />

FLAVIAE T F AU[---] / FLAVIA T F [---] / FILIAE PIENTISSI[mae] / T FLAVIO<br />

AUG [l---] / CONIUGI [---] / ET SIBI [et suis et / liber]TIS LIBE[rtabusq]<br />

Rome<br />

A B H I M<br />

Rome<br />

G<br />

Rome<br />

Rome<br />

F I<br />

Monte<br />

Rotondo: I<br />

F<br />

Ephesus:<br />

Asia<br />

A G M S<br />

Rome<br />

A B H I<br />

Rome<br />

G L<br />

Rome<br />

A B


Paul Weaver: Repertorium Familiae Caesaris – Flavii Augusti Liberti 180<br />

1069 T. Flavius Aug. l. [---].<br />

6.35272<br />

T FLAVIUS AUG L [---] / ET CUSINIA MUS[---] / AEDICULAM CU[m---] / SIBI<br />

SUISQ PO[sterisque] / EORU[m]<br />

1070 T. Flavius Aug. l. [---]<br />

10.1311<br />

See 733<br />

1071 T. Fl(avius) Aug. lib. [---]<br />

AE 1972, 52 = RAL 24, 1970, 212, no. 19<br />

D [m] / T FL AUG LIB [---] / VENERIS H[ortorum?] / T FL HELLE[---] /<br />

SABTINA [---] / T FL ISIDO[r---] / QUI VIX AN[n ---] / ET LIBERT[is<br />

libertabus posterisque] / SUORUMQU[e ---]<br />

*3: 'Veneris'; cf. Chantraine 385ff.<br />

1072 [---] (T. Flavi Aug. l. Valentis) collibertus<br />

AE 1983, 154<br />

See 1004<br />

1073 Tivv<br />

IGR 4.228<br />

See 447<br />

vtto" v Flavv vouio" v Sebastou'' ' ' ajj jpelªeuvv j vqero" v

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!