cum fylueilribus fcris diuerfaberis , & in paludi - Biblioteca Digital ...

cum fylueilribus fcris diuerfaberis , & in paludi- ni & immitcs. Nam quid Horum cft,cuius affines 

bus commoraberis, fic crudclitacis erga fiatres in A CÍTC rdpfa non deprchenduntur ? At omnino cos 

poftcrum poenas pcrfolucs. non fcrct Deus, nec cos qui fic ad omnem huma- 

In vu Daim^tn eccurfumßnentidquamferte, qui nitatis & pictatis afFedum obduruerunt íüftinctnháhufts 

regionem Thymmiypmbu* occurrifeßtgie- bit, at illis qua: ira, qua: iufticia flagirat, irrogabit. 

tibi*} praeter multitudinem fiigientium , & propter 

9 multitudinem errdntium, er propter multitudinem 

cadentatm m bello, CT propter multittfdmem gUdio- DIVICYRILLICOMMENTARIO- 

rummer propter multitudinem Hrcuumextenforum.l • u r • T I -R I- 

Idumeos qui impiè patrarant accufat, quemad! Libniccumli, 

modum iam dixi,&: Abdix pophete voce. Cùm Tomw quintui. 

cnim Ifraelitis in mifcrias infanabilcs incidentibus 

fuccurrcre & condolcfccre debuìiTcnt : hoc ® Visio v A L L í s SION. 

minimè fcccruntjfcd ab omnipietatis afFcdu alieni, 

& prarfraóli, & Ailyriorum crudelitate imma- A EGYPTIORV MjAiTyriorum^ Idumeomores 

eile vidcbantur,&cùm omnino manus eo- ./Xtumcaptiuitatem, cùm propheta prxdiLrumeflugcrc 

non yaicrcnt, crudehter interimc- nt, adipiamianóì:amciuitatem,id cft, Hierufalem 

bant. In quo igitur bene audirc eos oportuiller, acccdit, queque ilh defluxu temporum cx diurna 

il icciflenr,hoc cum non fcccrmr, accular, dicens: ira contingent, opportune denunciar: vt vniuerfi- 

In via Dedan,moccuríumíiticnti aquam ferre taris Deum,iufticie adminiftratorcm,imò verè 

qiu habiratis m regione Thcma,occurtite fugien- ipfam iufticiam videanr, non fimplicitcr quòd per 

ùbus. Oportuit emm oportuit,inquit,vos qui au- legisp^dagogiam intimi &c coniÌndilhmi cfluir, 

ftralem habens regionem, Theman enim inter- C propterea cos colere, reciperc & cura dignari- fed 

preratur Aufter, in via Dedan, fugicntibus & cr- porius quid in vita à quoque fit, explorad &c'horantibus 

panes & aquam adducere, & charitatis-^ nis quidem virtutis habitu confirmatis bona diofißcia 

erga fratres vt ?quum cft ftudiosè & mcun- ftribuerc, vitiofitatis autcm amantem, quafi nulla 

danrer cxequi, & non belluino more refiftere, ÖC fecum necellìtudineiundum ,peregrmum ducequodammodo 

aftlidis iam infukare, & iuguadcò re, quantumuis for^c propter parres cbarus atque 

acerbis afperifque calamitatibus prcfibrum aggra- diledusfuenr. Exiftimauitigitur pre infigni quauare. 

.Equum ergo fuerat amanter occurrere fu- dam ftupiditate populus ludaicus, ab hoftibus 

gientibus. Verfi funt enim in fugam domo &c vr- nullo modo captum iri, ncc vllam prorfus impref 

bibus fprctis,propter gladiorum, & crudeliftimo- fionem faòluros,at fedatam & altiflìma tranquilliram 

arcuummukkudinem,& quia compluresce- rate circunfiuentcm vitam vidurù,etiamfi Deum 

cideruntjinnumcrabiléfqae apud eos mortui fue- ^ oíFenderit, & in fummam impictatcm peruolutus 

. . . . fuerit, Idoliscnimprocubuerunt,&iubquercu 

" Omaßc dixit mihi Deminrn : ^dhuc annus, quaß ac populo,aris credis,vanis diis facrificia fccerunn 

annuá mercenarj, deficiet gloria Cedar, er reßduum illifqj gloria fandifiTimo Deo debita prorfus condrcmmfortiumßliorum 

Cedar erit exigHum,proptereA tempra, liba obtulerunt. Etenim voce Hicrcmie 

Ucutus efi dommui Dem Jfra'él ]. Quòdpropè fit affatur Hierofolymitanos : Nohte dicerc : Temquafi 

in foribus Idumee interitus, Sc quòd pror- plum Domini cft, quia fi verè. Sc ferio non corre - 

fijspenitúfque adinternccionem abituri,incen- xeritis viasveftras&ftudiaveitra,ctiam domum 

dentibus ipforum vrbes Babyloniis, & cundam hancfaciara quafi Selom. Sugillauitkem illos per 

regionem deuaftantibus pcrfpicuè prenunciar : Micheam Prophetam dicens : PrafeBi eimpropter 

Vnus enim, inquit, crk annus intcrjncdius. Et fa- E muñera ludicabajit, er facerdotes em propter mercegittarij 

Ccdar, qui mirum in modum hac de re fidem reßmdebant, er Propheta em propter argentum 

bi placcbanr, deficient & difperibunt. Verum cric vaticinabantur,er' in Domino acquießebmt, dicentes: 

hoc vaticinium.Dominus enim loquutuseft,Do- Nonne Dominm in nobis eß ? Non venunt in nos maminus 

Deus Ifrael. Veritas autcm minime men- la. Jdeo propter vos Sion vt ager arabitur, er Hierutietur. 

Annum mercenari) dicit, cxadè & precisé ßalem vt pomerum cufiodia ent,er mons de mm Domiad 

cálculos reuocatum. Qui enim in feruitute funi,quafi faltm J}lua. Quòd autem iudicium Dei 

f dorem tolcrat,& fe mercede addixk akeri,fubtili- acre contra omnem dehnqucntem veniar, perfpitcr 

& accuratèrationeminitfempcr temporis fue cuumfecit illis ctiam diumus Baptifta loannes, 

condudionis. Hec quidem quod ad htcram atti- inquiens : Progenies viperarum : qutsßubmonßrauit Mitth.^. 

Th'^fl r^''" ^^^^ hiftoria iam didum fit. Huiusautem F vobts vt fugeretis à futura ira? Facite iîtur ßuBth 

^^|»fermonis vim & virtutem ad fandam Ecclcfiam dignos refipifcmtia : erne putate dicen fum apud vos 

M^^^lyuíque alumnos, Sí ad alterius fede congrega- tpfis, Patrem habemus Abraham : Dico emm vobu, 

tioncm refcrimus illud quod dicimus, Grecorum pofe Deum ex lapidibm ifiis excitare filies Abraham. 

agmina nonrarò aduerfari : his quircdè fenriunt: Jam veròfecunsadradicem arborumpefita efi. Omqui 

natura Se verè vniuerfitatis opificem acDo- nutgitur arber qux non fert fiuBum bonum êxandiminum 

adorare volunt, eos acerbis profequi infe- tur er tn ignem mittitur. Proinde cùm Ifrael effre- 

&ationibus ac perfccurionibus,intolerandifque natalibidmc adpeccandum propendcrec,&,vC 

interdum laboribusinuolucrc.Similiter ctiam qui iam dixi, commentitiis idolorum cukibus adhe- 

.impiarÚ herefeón virus animo & pedore habent, refccret, futuram Hicrofolymorum curfu tempo- 

€Jfi Chriftianorum nomen turati íunt. Sc fratey i- rum , captiuitatcm prefignificat Deus per Protatem 

nobifcum fimulár,immanitatemcriam ho- phetam, inquit. 

ftilcm interdum fuperát,á charitatc & pietate alic-

• " ,1 " • I , , , ' ; ' / 

; ' ITE D. CYRILLI ARCMIEPV ALIXAND:'^ 

CAPVT, XXII. dumer. Coraprehefus cft enim Sedcciaslìmuìca 

• i^nes teila vmLfle?}^ lis exea:is,in íuamauexcrúntpamam. Vanaigitut 

' j faíushominis vti fcriptum eft,^ 

t'u beilo 1 Videtur hic deuaftationem temporibus , cendumi illud iapientcr didura clamando : Non 

- ' lechoni¿deinonftrare:grauitérqúeIíraéhtaspcr- in arcumeofperabó,&gladiusmeusnonferuabit 

' ^^ ftríngit vtpotequiinipíisiammalisi&invrgen- me. Seruabitnimirufolus exercituum Dominus 

tiifimisVaiiiffiiîique calamitatibus, quod ex re diligentes íe, & ex omni malo eruet,vt gaudehtes 

• eft quòdquebcncuolentiam è fupernis concilia- ctiam dicant: Scruafti enim nos ab his qui affligut 

rer,'¿ccrerccufarunt. Nam fiere &ploraiêopor- nos,Sc quinosodcruntpudefecifti. 

tuir,6cindomum Deiafcendere,&poenitentiam J4circodiXi,dmnteme,amArèjiebo-.nctentátems 

edicere obhuionem eorum qux cicbacchati iff 

furit pofcere, ac manum fubfidiariam ab eo folo ^ dmonis, cr interim, o- coi^dcAtionis k Domino Sá- 

betele. Hoc illos docebat dicens apud Prophe- wf^í/ífí'^S'/flw.] Hxc eft prophets vox tantùni 

tam quendam fandum fcriptum efle: Circmcinñí non ílentis & generis calamitates deplorantis.Cií 

. íoeli, ef ote cr pUngitefocerdetes,flete vos qmrnim/mis autem prohibet prxpotentcs confolationeniad- 

• ' - dltari,mgredimmi. dormite in [ACCIS qm miniftrat is mouere,plagx magnitudine declarat, quippe qUsé 

Deo,qma defeat ex dome Deiveftnficrtftcit^merli^ mcdicinam reperire non poffit,fed intolcrabilitcE 

'ia[io,fi?iBtfcAte lemnmm,f radicate cdtHm,conHoc4-- potius infliòìa illis fit, cuius idus fit acerrimus SC 

tefemoresyinhabitantes terram m domum Deiveftri, ineuitabilis. Dies enim trcpidationis,& interitus, 

clamate ad Dominum mgiter.BeUjheu,per diem.Hqc & cóculcationis à DominoSaâoth illata eft.Ma- 

igitur feciíle oportuit, Se concitatum qui fèruare num enim cxcelfàm quis auertct ? Si enim fupre- 

poteft, emollirc. Cxterùm ciatiforfitan & turgi- C mo n5 irato, incurfio ab Aflyriis fada fuiííct, fpes 

di fiducia, hxc debere fe facere ne cpgitarunt qui- forct maxima fciTis de languefcétibus, poiTe fe in-^ 

dem, & contea ritus patrios Se vernáculos, ad Ex- uadcnte Deo omnium dominatore manum fenl- 

cellà redierunt. Erant autem luólus vndiquc,& la- per illos conferuantem porrigcntc,fandé aliquan- 

mentafcminarum,&liberorum,fàme&:fiticon- dofuperare.Atcùm is fìtquipercutitj&àDomi- 

fedorum. Nam vrbibus obfidione cindis, hxc no conculcatio fit,quis euertethocautlabefaòla- 

vfuvenirenecefleeft. Hinc inquit : Qiddfadum bit f Si enim contra hominéclaufcrit, quis inquitj 

eft tibi, quòd nunc afcendiftis omnes teda vanaJ aperict( 

'' ¡; Quare enim, inquit, in bis adeò intolerandis ter- Errant àparuo admagnumierratinmontib^lí.'^Kà- 

xot^\xs,cùm áeüimm!í\:et\m\{eivaones Seomue mirare haius qui fpiritu afflatus cft vigilantiá.Poft- 

certamen vobis eft, non clamaftis ad Deum : fed j) quamenim dixifl'et,à Domino Sabaoth trepida- 

inxdiculasafììlijftis, ctfi res ea nihil vobis emolu- tionem & intcritum diémque conculcationisim- 

^ ' menti .ifferat. Propterea ctiam vana teda vocat. portandam ,ne quis absreautumet diuinaineos 

. Cur etiam implcta cft ciuitasclamantibus? non iram infiiiifle,fiifpicioneilhco amputar eorum qui 

fané ad Deum, fed fruftra vociferantibus. Se cum ex Icnitate eos ad hanc aliquando ftultitiam deue- 

tantùm non in foribuseflent mala, haud modice nifl'e opinanturannedítqucapologiam,vtvniuer- 

indüiefcentibus. Oportebat fletum effe ad refi- fitatis Conditor iuftus index effe appareat. Errant 

piíceñtiá, oportebat lachrymas cífundi'ad Deum. enim,inquit,àparuo ad magnum,errant in monti- 

Ecce, inquit, priufquam fufciperctisbellum,priuf- bus.Quid verò iftuceftiEx ipfis Dei verbis difces. 

t ^ quam arriperctis gladium, priufquam oppugna- Dixit enim ahcubi beato Hicremix : Fides qua fe- Jerem-l 

tionem molireiriini,plenafada cft cadaueribus ci- cerunt mijpi domus Jfrael,abierunt ad emne monte ex- 

uitas. Vtile igitur Se ad falutem neceflarium eft, vt E celfum, cr in omnecollem excelfum, CT¡»b omni ligno 

ex quibus Deum Scruatorum conciliare quis poi- 

^tjearitèprxftare, etiamfi in acerbiflimis calami- celfa montium,aras & delubrapararunt. Tum ef^ 

j tatibusverfetur.Pfallit itaque & air bearus Dauid: formato pro fuo arbitratuidolo obtulerüt hoftias 

_ pfal. Domine Dem virtutum,beatm homo qui fterat in te. e¡,5¿: religione diuina prorfus negleda,Iigno dixe- 

Sciendùporrò nominare eum vallem Sion, Hic- runt : Pater meus es tu:&; lapidi : Tu genuifti me,, 

rufalcm. Eft enim mons vel in monte Sion^& in Nuiiquidà paucis hoc fadum cft? Ncquaquam, 

^ radicibus montis fita cft Hierufalem, vnde eam inquit: Ex omni enim genere hominum, ex omni ' 

Sion vallem appellar. domo quafi aberrauerunt,parui&: magni.Siquid5 

Omnes principes tmfugerunt, et captigramtervin- rurfusalloquiturbeatumprophetam Hieremiam- 

, ' • : , prc€poteritesm telongéfugerunt,'\Voû\üS F Et tu noh orare pro populo ifto,&;noU rogate pro r ^ 

Iudaicus,vtdixi,derelido vniucrforum conferua- iUis prccatlonem , & orationem, quia non exau- ¿ 

tore,Deohumanispr^fidcnsadminicuhs,falutem diam.Annonvides,quidtuifaciantinciuitatibur ^ 

expedauit. Cùm verò aduentafrent hoftes, & ti- luda, Se in viis Hierufalem? Fili] eorum colligunt 

Jior malorum crcuiiìet,& quafi maturuiifet,vidif- ligna, & parres eorum accendunt ignem. Se vxoftntquc 

AfTyriorum cohortes regione iam & fan- rcs eorum fubiguntfarinam,vrparent hordeaceos 

ctam Ciuitatem circumfidere:qui in vaftigio erat, pants militig cceh.Et libauerunt liba diis ahenis,vC 

ummifq;potiebanturhpnoribus, defultarunt,&: ad iram cxcitarent me. lufto autem calculopuniti 

{^"'l^^^^"^îênierfa,ipeifalutisquarainfecoI- funt.Tribuentcscnimcreaturxvenerationcm, Se 

operibus fuarum manuum feruiéres,ipfi in fua ca-. 

pitfiiuinamiramtransfudcrunt.Noneniminii 

mitteDant,&quixnfuperabilem manum habere^ ^^t^ndunturrctiavolucribus, ficut fcriptum cft; 

, putaoanrm, hi etiam c^ri, grauitcrligatifAmt, Se & pocnis fubdit Deus eum qui gloriam, iuam con. 

• ' A ^ / ' • • ' ' Í • ' ' tumeli^ 

• . ' '. .v ^ , ( - - ' ' ' 

• • . 'c ••• • ^ • : ' ' ' ' ' - ' 

c ^ -,

V tumelia afficic, & qui erratica mente ad omnem claftis. Oportuit enim, inquit, oportuir, non íuis 

fa:ditatcmdclabitur._^ ^ coscopiis,vclartibusconfidcre;fedmcntisocu. 

hUmiUveroaccepert*tp¡uretr4s,c>nfcenieruntho- lum ad eum potius qui íknda Vrbem fcmpcr quawmes,crc>nuener»nt4dpHgn4m:aêmtelea^vaU 

iimurus obmunit intendere. Montcscnim'm- 

Ics tmpU[>mtur curnbiis,4c cqmíes oppiUbunt quit, circum cam, & Dominus m circuiru populi 

crpafefraentport.^ Inda^cT srîaet die iui,qui etiam voce Prophete ci promiilus clt,cùm 

, tlia cleäa, domos cmtans,^ rctegentabfcödiu domo- ait: £t ego ero ci, dicit Dommus, nuirus ignis cirrum 

arcis Dauid. ] Amplificar narrationem & bcUi cunquaque, & in gloriam ero in medio eius : fed 

aiiultum modo non dcpmg,t:ac terrore auditores nihil,inquit,hoc feciftis,diuina pro nihilo duxiilis, 

percclIir,eos artihciose quali coerces,ac in ardum & perindc quafi fupcrno auxiho vobis opus non 

cogens,vt po^nitennam agant,eáq; didt quali iam diet, lapidum valhs Sc fcpimcn tis mxi cfbs ftukii, 

prxlcntcs catcruas & pro portis vidcret. Elamita? ^ flme: longc melius fuillet inuidam manum inuolunt 

quail cxciuitatcPcrhca,qui exea nomen lor- « calie, & vt hare dementia & humamtaie diurna 

titilunt. Aiuntctiara qwdam,equites illos die Sa- acciperent, quzliuilfc,iUura Scruatorcm & Retácenos,(untquc 

hi cqucflrcs fagittarij, in bene ia- demptorcra nominallb, iicquc aficdos cx pccniculando 

dcxterrimi ac peritiffimi, aiperi & infle- tentia lachrymas efFudiflc. 

Xibies,&mifcrcrinercij (^òdautélintinnum^ Et vocamt Dommm Sabaoth die illa adduílum, ad 

rabilcs,docet,inqmes. Eledx valles tux replebun- pUnElu^n, ad rafuram cr cintiuram faccorum. Jpßs 

tur curribus.Et oppilabunt equites portas tuas, vt Utitia cr gaudium ./,er maáant vitud L 

quimgrcdi volunt mirisprcmantur accingantur cnßcantoues,eduìturcar Js,cr bibitur vm.m,aedianguftiis.IiTurapcntcsautemmoranemdomum 

(»nf.Edamm cr bibamu.,crasemmmoriemur.h^c pa- 

- fplcndidam,curioscpcrluftrabu^^^^^ tefatia funt maunbm DomimSabaoih, quo mam L 

iconditadomorumarcisDauw ,ideit,rcguraopu- C rcmittetur vobis hoc peccatÜquinmoriJim.-\Vcxm-n 

. lentutm.Rcgnanmt cnim ex tribu luda,ex quana- efl ficuti fcriptum dl : Impiu cùm m profundum 

tus efl: quoque beatus Dauid. Sed hxc quoad hi- malorum vencrir, contemnere. Hoc IfracKtiSco. 

Tradatio t ^^^ bofliuminflar in tigiflc, vidcre licet. Reformidantes cnim omnia 

fpiritualis fi^m^nam irrumpunt, velrationum fluì- mala, & impcndens fibi conipicatipericukl, cru< 

F • tarum,vd carnahum voluptatuai agmina: táquam delirate Aflyriorura , cùm fuam iplbrum focorcaptx 

emirati dommabuntur, oranéfque dus di- diam deploran do, Deum mitigare,^ ludum cdcuitias 

fpirituales demohentur,omnem expellent re,&raiuramac cindurara faccorura faceredepictate,&virtutisprxclarisadionibuseumcxuét 

buifl"ent,tempore ad hoc vocante : oranino illi 

Sc fpohabunt. Ideò dicitfci^tura diuinitùs inipi- verfi funt ad contrarium. Protcrui cnim Sc conturata 

: Si fpiritus dommantis afcendat in te, locum i> maces veluti-. Sc quali omnem doloris fenfum 

tuumnedderas,quia fimul dcíiílcsá peccato ma- exuentcs,dehciasconícdatifunt,&hilaritatisac 

. gno. Dccurtatxcnim Sc circucifxhuiulmodipcr- gaudij partes Sc opera agere f3tagcbant,vitulos Sc 

tutbationcs,mnihilumpropérecidunt. Vtihsefl: oucs lacrificando,cbrietati indulgendo,& luxuria 

autcm vigiiantia his qui ea vtuntur: qui vcrò íolu- íuprafatietatem difflucndo, Sc ddp erato, agrefli 

co & laxo quafiq-,incoército Ímpetu fémper ver- acfccuro animo fibimutuò accIamando:Edamus 

gunt & ferpÚtin peius, eosfpirituahtcr dormitan- Sc bibamus eras enim moricmur. Putabant CEiam 

tes, àfundamentisconuellunt arque concutiunt. ficuti vcrifimile cft, Deum talia non audire: Sed, 

Etvideruntquodplmes funtyquòdqueauerterunt inquit,patefaóla funt hxc in autibus eius non 

aquam antiquapifcmaun ciuitatem, cr quod diruerm vobis remittetur peccatura hoc, quin raoriamini, 

domos merujalem ad munieda moenia cimtatis: cr fe- id eíl, deíéendetis omnino ad mortem Sc interi. 

aßis vobis ipßs aquam,mter dues muros,mtrapifcinam ^ tum, ídquc veftri peccati caufa. Oportuit itaque 

antiquam : neque refêxißism eum qui ab miiio fecit, vos in diebus irx, vidchcet tentationura conftcr- 

Crineum quicondiditeam,non ffeBaßii.]ltcmvtx nationefradoSiiió torpore&ignauiafupinosefaccufatludaicum 

populum,prxfcdosnépefura- íé,fedlugerepotius,&lachrymantcs,adDeura 

nnfque ornatos honoribus, vrpote à ratione laná bonorum amicura accedere, Sc fe idunij laboriaberrantes,imprudcntérque 

facientes,non ca quibus afflidarc, mifericordiam quxrere, illud voce 

bus,periclitantc Hierufalem, fcruanpoflbvidcba- Vaììemischmantes-.Fidehumiutaremmeamcr'lu-„rr 

' f tur,(cd vnde irara eos infeftantcra raagis aggraua- Bum meum,cr remit te omnia peccata »/Í^. Quoniam 

rent, & exafpctarcnt, cùm adhuc magis ad mdi- verò in his Propheta dicit, vocauit Dominus Sagnationem 

cxacuerctur contra nos omnipotens baoth die illa ad fletum Sc ploratum,& rafurara & 

^^^Dcus:contcmptuihabitus &dcfpicatui,inilio nc- F cindurara faccorum,operxprctiura efléputabam 

^ ^ ^ ^ m c i a m fidem collocante,fed líraditishoftilem Michex, vdpotius per Prophetam à Dco fada 

^^^^j|anum fuperarefe pofleftudio Sc conatuhuma- ' vcrba,hisfcrmonibus intexere. Scriptum eft auno 

cxiftimantibus.Etcnim narrant rccenfuifl'e eos tem fic: Et nunc dicit Dominus Deus noßtr : Conuer- 

Ciuitatisfamihas,dcmaquaraquamrcpofitamdo- timmiadmeextoto crdeveßr» ,miei»ni» er tnñet» 

mi habcbant,quantu coniedura afléqui poterant, er ;« luB», er difrumpite corda veßra er non veßi- 

emcnfos,cognouiflequòdplurcseflént,derma- mentaveßra,cr conuer tim,mad Dominum Dcum ve^ 

runtquc vctcris pilcmx aquam in ciuitatem,vt ha- ßrum,quiamifericors er'propitius,roâmmus er mulberetqucmadmodumfibividcbatur,quòdpolfit 

fum mifenccrs,er parmtentiam agens fuper mjis Quü 

fufficcrc,ctiamfi tcmpus obUdionis protraheretur muit an conuertetur,er plenitudine ducetur er rWîaongius.Er 

adh|c,mquit,murocommunier ,nt quetpoßipf»mbenediBionem er facrißcatione er hdirunsvrbisdomibus. 

Ncque reipcxiftis ad eum bamen Domino Deoveßro.Camte tuba mS,on íanBifi^ 

quiab mmo fecit,& in eum qui códidit, non fpe- cateic,unum,predicate cultum, congregatepipulum, 

. • , , . «e 

\ •• '

^ \ J ' ' ^ ' 

' D. CYRILLI ARCHIEP. ALEXAND. 

' CmBificMe ecclefiam, eUgitcfiemores,,cogite infantes fit- throno glomfi. donmi^âtm fm, zr confidee « omnis Heb. plu! 

¿entes vbera:ezredmturpfm de cubiCHlofuo,cr ffon- , ^ glonofus in domo patris fm, parum

Ifiaei,ncquc quòd lint fernen Abraham,omncs fi- tüiatorem Deum Aflydorum manu infenorem 

hj iuntdcd qui perfidem iuftificati funt, qui fcqu- A fuifle, imo fuos dcos vernáculos, Hebrxorû Deo 

üntur veftigia patris Abraham hi hberi eius, 6c & fortiorcs efle rati funr,6c protegeré ipfos quafi- 

promifllonis filij &: Ifraelnuncupabnntur. Exhi- quemuris obualIare,ab omniincurfione conferbito 

Igitur oitinium noftrûm Domino Sc Pontifi- uare,&: Babylonijs efficere fuperiores. Quin Sc acc 

Chnfl:o:Non erit inquit,qui contraciicat. Non ho quoque modo ipfi depredati funt gcntem Iuenim 

perficict inimicus m illú, Sc filiusiniquitads daicam, partim infidiando,& immincndo, Sc funon 

perget vexare illum.Itemalio modo.Contra- perftites diripicndo : pardm falfò nuncupatis dijs 

dixit quippe Ifrael,at gentes regnam ipfius ample- facta vafa confecrando,& qui iugo feruitutis ab il- 

XX sut.Inuenitur enim voce Dauidis dicere,de If- ' lis oppreiîi crant,à legis cultu abdicado,acvi quafi 

Tal.:-j, VAclc'.Libera, me k contradi^tone populi.de gemibus abarcedo.Siquidem dixit Deus per vnum fanctozntcm-.Cofißituesmemcaput: 

Gendumypopulus quem rumprophetarum : EcqmdvosmihiTyre CTîdon, 

no cognomßferu 'mt mihtîn Auditu ¡tuns Audtuit mthr. CR omnis GaUUa aliemgauruminum retnbutioncm 

FiL'ij alieni mentiti funt mihijilij Alieni muet er at ifunr, vos retribuii is mihi ?num maiorum memores er it is vos 

CT" claudicauerunt afemhisfuu. Inuetcrati funt, Sc mthi^Feleciter ct ceLeriter retnbuam retribuitone ve^ 

intcritui facti funt proximi, ¿c leui Sc quafi fracto fir am in capita veßra:pr»pterek quod argentum meum 

animo ájerunt prxditi,filij fa¿ti alicnigcnx, Ifrael CT aurum meum acceptßis , a" eleBa mea er pulchr* 

fcilicct. Olim erat primogenitus, at cùm Chrifto mea introduxtßts tn templa veßra.Etßlios luda et iß 

menéid fünt, fadi iunt alieni. Proles enim perdi- raeltradidißußl'ijs Gracerum, vt extruderetis eos ex 

tionis, Sc filij gchennx vocati funt deinceps. Sed termtnis vcßns.Cz^tz igitur fuit quodam fané moquando,inquit,defignabo 

Eliacim, (qui intôrpre- do,ex ira diuina,Tyrus, vt qux infulä erar,rraie¿lu 

tatur Dei rcfurredio : excitatus cft enim in fubfi- per medium iam Facto,ôc non longis intcruallis â 

diumnoflrum Deus verbura,qui etiam dicit:Pro- C continente dirimente.Poftquam autem appulerac 

ptcr miferiam paupcru Sc propter gemitum ino- Babylonius,eámque fimul cum aliis capere quxfipmn, 

nunc exurgam dicit Dominus:) Tunc,in- erat,iuffit copiis fub manu fua pofitis, mare inter- 

quir, confidet-cixrm,nis gloriofus in domo patris medium aggere ftrudo cbrucre, idque mari con- 

lìii : Dómus autem pâtris Chrifti qux efiet alia, tinuare,neG finére vt ampli' Infula maneat. Quod 

{)rxrer Ecclefiain?Atqui fi quis in ea fit cclebris,il- vbi faftum efler,vel etiam iam iam futurum cxpcciidct 

Chrifto, & nó folùm gloriofus ac Celebris, ¿taretur, complètes Tyrij quippe qui mercaturx 

fed etiam, fi quis tenuis fit mundiiudicio. luftus ftudiumfedatifunt,ôc nauigarc cönfueuerunt,cx 

cnimeft,&perfonasnófufcipit,vniuerfitatis Dc- Infula cum liberis fimul 6¿ cum mulieribus enata- 

\]s,fed podus pro menfura fpiritualis xtatis,hipa- uerunt,&: ad afias vrbes Sc pagos commigrarunt. 

tres funr,illi etiam filiolij&adolcfcentes,Se ephe- jj Irruentcs itaque Èabylonij, cçmmorantes inea 

biintelligibihtcr. trucidarunr,ôc ceperunt muiros^, & qux in mot» 

jiac dicitDominus sabaoth'. Mouebiturhomoßr- funt vidoribus,faótitarunt, Verùm haudmedio- 

matus loco fido, et cadet, er gloria eius toUetur, quia cri funt perculfi dolore,cùm didiciflent quamplu- 

Domtnus loquutus efi.] Poft adeò longam narrado- rimo s,Sc multò cxteris illuftriores in ca,bona nancinconcifa&breuisinducitur 

orario, ceu regis uibusimponetesaufugifle. Meminir etiam hifto- , 

diuinorum iudiciorum prxcifam feueritatem cu rix, EzechicHs prophetix orado. Dixit cnim fic ci ^'^ch. 

dignàaudqritate decfatantis, Sc hue deimi enun- vniuerfitatis DcusiFtlt hominis, Nabítchodonofior rex 

ciationishuiUs visfp'edat. Sicnimvelis,adSom- Babylonis,m feruitutem tradidit exercttum fuum, fir^ 

nam quxftoremreferas:filatius ad legis facrificos, uitutemagna obferuAns. Omne caput caluitium, ER 

intelligesficutiiamrcddidimus.Nämquiinfccu- omnis humerus depths , et merces non fuit ei 

ra tranquillitatepofid vidcbantur, ( hoc nempe E er exercitm eius, profiruituteduraquaferuuratadcft, 

firman in loco fido,) corruerunt, & qux illis uerfum Ty rum. Propterea dedi tilt terram ^gyptu, 

aderar, gloria priuati funt, nemineauxilium prx- Siquidem poft Tyriorum captiuitatem, ad gente 

bente,vel tumultuantes erigere valente: quia Do- vEgyptiacam tranftulit pugnam Babylonius. Hu- ^ 

minus loquutus eft.Si cnim claufgrit contra ho- ius hiftorixmeminit etiam nunc beatus propheta 

Aidncm,quis,inquir,aperiet.'' ' Hefaias, Sc plorareiubet naues Carthaginis, plorare 

videlicet Tyrum, quòd perijt,Ô6non lam vlp 

VISIO TYRI CAP. XXIII. teriusexterraCitrienfiumveniunt. Narrar quida 

Citdenfes Ínfulas effe Helladicas, feu Macedoni- 

y "Lyi. ATZ naues carthaginis, quia perierunt, cas:alijHnc Cyprum defignad aftirmanr,quafific 

er-7tonamplmsreuertuntur,éterra Citttenfium F nominatam.Ploratc,inquit,quam ob cauiamîVe- 

^^êntt captiuus.] Age denuò qux in Tyro à Deo pa- nit enim captiuus. At dicer fortaflis quifpia,iubetriHiâda 

fucrunt oraculis,quoad licct explanare ftu- ne Carthaginem,fcu naues quç ibifunt,deplorar« 

âmus.hiftonámq-, prius enarremus,ôc quemad- Tyrum ? Quam ob rem î Coloni enun Tynorum 

modum capta fit & penjt, Sc capdua venit,iuxta fucrunt Carthaginêfes. Tyrum autem dico matre 

quod fcriptum eft, planum perfpicuúmquc facia- ' nobiliflîmam, Sc es infulis Oricntalibus fortiiii- 

Bîus. Quando igitur Babylonij, ludxam deleuif- mam. Et narrant Citdenfes deilla plurimum glo- 

ient,& fanciam Vrbcm concremaflcnt,atque ca- riari,&: cxnundinarum quxftu infolefcere.Ploraptiuum 

liraclem autxiilent : Genres ahcnigenaru te igitur,inquit, Carthaginis ncgotiatores vcl naaccollx 

eircumcirca habitantes, audax & etfrenc ues,pcricrunt enim.Ploiet etiam fyrui:non enim 

•cûllis obferatum valuis apcriéres, diuinam n:^- rcuertútur ex terra CitticiiùVenit namq-,captiuus. 

icftatem coiiuiciis auiç funt proicindere. lacla Jat Cut fimiles fach fmt qui habitant m hac infuL,negotia' 

«tenim fcruate illos nó valuific , edam ipfum opi- tares Fhcemchi tranfmit tîntes mare per aquam multai

' ' LIS D CYIIILLI ARCHIEP. ALE^X^^ 

S m f Ä ^ Aflyriorum,accok^^ 

^ ' / W e i nuificvaílatideletíqueíunt,rieuthine- líraeh(ûaíiperdita;&mCotumc^^^^^^^ 

' " H ôtiatoresPhœnîciaîNegotiationimirumTyi-io. fuamouemnt wpita,& putarunt'fub ^^^ 

'' ^ ' LniexeratatSfuit^&maixtraq^ corruiiïe,nôruaûbfcekra,fedquodisqui íeruac 

, - -^ v^ ftuscaufa ftudioiUi$erat.Cùmadi)cit:Semennc- eos,debilisSclanguidukeflet,&quodhiqmvice* 

godatoruid, oftendit patrium genus eorum igilo- rant,diumamanul:ortioresextiterät. Quidigitur, 

bile &exraalaftirpeiàtos,maiorcfqueipforiifu- inquit,ô Tyrij; Nonnepriufquamipiacraderetur, 

periores,auaritísdeditos&addi(aosfuiíre:Füiftb hanç mihi i:cciftisiniuriamíNónne dixiftis,meain 

'/ . etiam innumerabñes,quifordidam hanc vita exer- fortitudinemimbecilliòrcm?&: veftris dijsminu- 

, C • - cét,docet,cùminquit:(:âfimeirisjlktaeiret,ne-g tiore^^^ 

' i , gotiátores gentium. Fruméto enim dcmefíb, fiue Tytum í'Ego videlicet quem vos infirmiprem di- 

^ 1 ; ípicisjin agro vndique multa eftinuedio manipu- cere aufi eftis &imbelÌé.Exrebus igitur ipfis cen- 

-ì / ' lorum,&iïiareamcomportatio. ' ieduram fadte, fit ne veftrisdijs interior^ &noix ( 

- , Embefce s'don, dixit mare. AC fortttudomArisdixin praualeat. Equidem delinquentemin me Iftaelé 

- ^^ ~ ^ ÌÔiifartmm.necfefenynecenutriuivirgmeSyTieceue- effrenatum,inimicis tradidi. Cùm vero abundetis 

w^MM^wfi.) Coloni TyriorumCarthaginenfes, ve- dijs, & plurimi dij apud vos in honore habeantur^ 

rùm Tyrij matrem habuerunt Sidonem, à Sidone qwfiiam eorum tale confiliuip cepit contra Tyrúí 

enim erat Tyrus. At vbi capta eíí'et,& venifíet ca- qu^^ tradidit hoftibusì Graue igitur eft,ex ipío pe- 

, ' ptiua,tunc dicit mare,id eft, matidmxinfiakcun- riûlopercipcre,quçpanoporteat.Cordatiiîimos 

' , • ' deinceps dicent; ErubefccSidon,perijt orna- itaqj oportet fijbtili mentis ocôlógèprofpicerG 

mentorumtuorum pulcherrimumrfiquidemmu- C quid è re fitj&fiagellatis fanól(is nonexultare,neqi 

nimcntumfuitperuetuftùjvahdum&fordflìmù fiutare manum qux femper cOnferuat, elanguifle, 

J ' &diuitijs multis celeberrimum. Itaque mare hac led cogitare potius, quòdDeopermittentenon- 

dicct:Ipà etiam maris fortitudo,nimirum qua in- nunquam in tentationes inddant. 

- ^ fukrum domina eft, Tyrus fcilicetjfuasdeplorans MercAtoresemcUri,fnncifesterra,D$mmMSAbA^ 

-, ealamitates,quando feincolisnudami filiis de- eth cogitamt dijfoLuerevmuerfAmcontHmeliAmgltrts^ 

- ferra confpexerit,tum planè dicet:Nonpartunui, ßrnm, cr ignominia aficere omneglmefumjuperter^^ 

, ncqucpcperi,ncq-,enutriuivirgincs,neccuexiiu- rdw.) Tranfit iterum oratio vt arrogada aititudi- 

vj ' - uenes.Eraritcnim,inquit,padinIococumhisquç nemquaillisineft,&pratcreainfatiabilelucrifì:u^ 

prorfus non pepcrerunt, nec iuuenes educarunr, dium denudet. Negotiatorcs enim, inquit, cùm 

nec virgines, co quod omnes funditus ad intcritú Q fint ,& inftitutum vita adeò turpe & abieó^ù ine- 

peruencrint,nullúfque omnino remanferir. ant,eo gloriç& eminétiapcruencrut,vtetiáprin- 

SmndoaHtemaudititmfueritin^gyptoêtscapiet- cipibus digniflimos honores fibi accommodent, 

iíff/erí/fTjro.) Non ignorauit ergo propheta,qué- & corona nobilitatis atque íplendoris fiantípeCta- 

, • ^ admodum iam pradixi, AflTyriuiii, poft captQs tillimi, S ed Dominus exercituum,inquir,giorio-» 

Tyrios ad Aegypdorumregionéfcrecepturum. forum iniuriamdecreuitinfringcre &iabetàdari, 

Cu igitur,Ìnquit, hac audita fuerint ab Aegyptijs, omnémque eiufmodi dedecore afticere & infa- 

iiunc ipfi paffim ac prorfus dolore conitcrna- mia.Si Deus talem deca feratcalculúm,&acre iu- 

' buhtur,nonquòdTyrusfuccumbar,atquòdadfe diciú,pracifúmquc inducat, patrocinati quis po-^ 

belhmalaperuadant. " térit?aut quis iram diuinam profligabit.^Quis c- 

Tranfite inCarthagmemivlulatequihabitatisinhac nimomnipotendpotcftatefortiorìaut quis excel" 

^ / ¿»y«/íí.)Solennis admodum eft hac apud prophe- ^ fam manum aucrtetì ficut fcrip tum eft. Igitur ne 

tas orado. Non etenim propriè & verè à Tyrioru arbitrentur, in quit, quod fuQS deos off endentes, 

Vrbehortatur recedere,òcCarthaginc concedere, à gloria ad ignominiam tradudi fuerint,fed intel- 

fedneqj fimpliciter ciukre, imò quafi exprobrac hgant potius, iudicium Domini Sabaoth fadum 

• • fugientibus,&ingentirimiditatcfupramodû fra- eflé, contra quem audèbant dicere : Imbecillior 

îs. Oportere aure dicitipfos fe defiere, feinqua eft , & non vdet. Dicamusproinê & nos legem 

implicaros calamitaribus. Ambo hac muliebria prauarÌGan;EÌbus3cpeccantibus,ne cornu exaltét, 

funt,S{:adolefcentulismagis&,atateprouedisià ncctollantilIudimpiè,nec contra omnium domi- ^ 

" > fcnibus còueniénria.Erenim bejuco denunciato, natoreniDcuminiufticiamloquantur, 

vt regionem aut ciuitâteminua(jiat,expedato,om- Cole terram tuam^nanes enim non venmntvltrdCar' : 

^ qui in flore atatis fimt & ntóturi, ad pugnam F thagine. Manus tua non amplim valebh fe^mare^qua 

inftruuntur,& difcipUnam militarem exercent,^; proue cat: reges.) Studium, inquit, tuum ab inftituroi 

in hoftium phalanges,Iicet nondum adfint,neque negociandi-adagriçulturamconuertc. Non ç 

parad fint,furiiít:muliercula vero &adolefcctuli, mercaturis tibi gratifiSmis vteris de integro. Nee 

tugámeditantur,&eiuknt&kchrymátur. Proni venient Garthaginc, qui ad te immenfas opes c6- 

- - , wntenimfemperadmetú&flerum,adolefcétu- uehunt,&ad tuam manum, id eft,poteftatem c5- 

• t'^sac faemina. Derider itaque vniuerfitatis Deus fugiunt. Nihil enim prorfus vltràpoteris, etfipo- 

imbeUes ac parum mafculos Tyriorum ánimos. tueris in mari plurimum,id eft, qu« contra omné 

^^giiintenim&vlulant, qui quondam domina- &; infulam & vrbcm mari adkccntem fordfllima 

^ cxtiteris,&compluresregesproUoéaueris.Sauá 

emm,vtdixi,fbit,Tyrus antiquitus,Xteml^J^ 

t&i remotiffimis & vicinis, tum gentium du^ • 

dbus. • ^ " ~ 

; , • r fed,exeKt • " • 

• . -C ~ . \

Sedcxercltmm Domimis pracefit de ChAnaan,id Icruitutis vixtolerabilideteti. Eo enim tempore 

tctiiZàlicni^cnziVLnì,vtperdatcfitsßirtitiidi- derclinquctur, id eil,dcioIabitur.Tyrus, & viris 

ntw. ) Mala Aqtiidem bellica cx AlTyriorum cru- deilitura mancbit, Sc mancbictemporis internaldelirate 

non foli Tyro illata funt, fedreliquisgéti- lo tanto, quátum tempus vita: hominis, feu regni 

bus, Moabitis Sc Iduma:is, & alijs qùibuidam. In eiTe videtur, id eft, annos feptuaginta, vt edá bcavnmcrfum 

verò,omnes Chanana:i nominabátur, tus Dauid pfallit ; Dies annomm noßromm, fefttu- P/aL ?,f. 

^ qui cultores cranr idolorum. Se non cx femine If- ginta mm, vt vero adJumnmm, oiiogima, O" maior 

raclitko.Probro enim afficitur quifquis audit,fc- f trsetrum,Ubercr dolor. 

nicn Chanaan & non luda.Quando,igitur inquit. Et ent poßfeptmgmtaamtos erit Tjrn¿ quaßc47itibellinocuméraper 

omnes fimul Chananacosper- cum meretncmm. Sume atharamjcircuiyo * emitas,meuaicrint 

tunc, quidam caufis eorum qua: ipfis c5- retnxoblmtom tradita, bene cithara cane, mtdtu cane, * r^Xi} 

dgeruntjperipedisac cognitis, dicent:Ncperga- ^'í•f«; wfwflr/.

, , 0 ^ n C Y R R I L L I A R C H I E P . A L E X A N D : 

J t, ^.-mceDsin nionumi- migrafli.Sin de vniucffilimdicio.dilpergihabi- 

C A Pw XXlin. J ' íímwjííirií.Itaqueprodiuidcreveldifi 

T- CcE deminrndMh orbemterramm,cr-de> partiri habitatores te;rs,illud, Dcfpergere,hie 

hlebkeHmâ^retegetfiaemei^^^ PO^î^V , ' ^ . 

' V Uitatores ) Suprà dixi vaftatam eilb Hierufalem, Et entppuks^velfacerdos, a" Serun^ vt Domtn^^ 

^ &làreliquasludea:vrbesfuiifediinpatas.^ f^muU vt domma, Ent emensvtvendens,^ 

' ' ' tes autem circunquaque finitima: iácemi illude- fcenerMsvtf«níií4ccipens,er debensvttfCMdebet. 

' - ' , bant Drantum non motiscapitibus,dedudo ore ¡?erdittoneperdeturterra,crdiremmedmfieturter^ 

Wndentcs ditorunt, Afiyriorummanu vidÜ Osemm Domim loi¡uMtumeJihac„) Vigentepacife 

Deum • quemadmodum certè & Rhap^ces ^ ce,neceire efl: omnmo, tum vrbes, tu prouincias, 

Pcrfica plenus arrogan tia, in muro íedentibus di- congruentibus legibus tam diuinis quàm huma- 

, jjit^ jvj/decipiat vos Ezechias dicens :Liberabit nis adminifl:rari, & dignitatum & prxftantix or- 

Deus Hieruialem ex manu mea. Quiaigitur cum dines conferuari, & opulentis conftabiliri opule- 

Babylqne, aH§ quoque genres diuinam maieltate tiam,& liberis libertärem. Sin hoftiles phalanges 

conuicijs inceflànteSjiUum eorum quondam du- ingruant,&: barbarice crudelitatis fomentum, &: 

cem non potuiife feruare eos diditafienf.hinciu- materiafiatvrbsaut prouineia, rerum erit perturftlífimé 

quidem & delidorum & tam impie ac batio,&nihil demui'n ordine cotinebitur^ Caifus 

I ^ efFrenatedicacitatispCEnasdcderunt,traditeque enim erit hqnor facerdotum pari loco erunt ferfuiit 

& ipfe Babylonijs in vaftationem. Vifionem uus ac Dominus,famula & domina, cmens & ve- 

' / ' autem de fmgulis gentibus, pi ophetica nobis ex-C dens, foenerans & fcenus accipêns, debens & is 

/ ^ _ X pofuit oratio.Subiedi enim funt diuinifurorisia- cuidebet:quibusdenotatur,diues&pauper.Perdationibus. 

Ammonite, Moabite, Damafceni uadit enim omnes eodem modo interitus & de- ^ 

o /Egyptij,&qui ex deferto erant. Azoti),Idumei, paftio, direptio icilicetacdepredatio. Obfignat 

\ V ' adhecTyrus,&advltimum,Babylon,omnifque autem propheta verum effe quod dicitur, inferes: 

'' ' terra Chaldeorumcxemplomoréquealiarumgé- Etenim os domini loquutum efi; hec. Quòd auté 

tium, Cyro Cambyfis &Mandane fiHo,conrra e- pro diuino tribunah iudicium, fineacceptatione 

- " amAflyrios&Medon c6citante,deletaefl;. Cùm perfonarum fit futurum,quis non audebitdicefeí 

^ ' igitur beatus propheta, que fingulis gentibus di- Non enim audoritatis eminentiavllos feruabit, 

^ ¿tis ex dminaira inflida erant commemorauerit: nifi quis conuerlationis legitime bonos irudus 

his verbis totius orationis anaeephaleofm fum- jj habeat, nec diuitie eos qui his prediti erant iuua- 

' ; ' mamquerecolUgit, 6c totius orbis excidiumvo- bunf,fed pari modo ac equahftatu omnes fiftecat, 

quod multis gentibus accidit, Hinc ait : Ecce murapudiudicem, feu par uus fit feu magnus, di- 

Dominus difiSpabit prbem terrarum,illúmque ues feu paiiper. Non cnim eft apud Deum perfo- 

' ' delebitj&retegct fadem eius. Non enim vna ci- narum relpcdus. Tale quippiam & apud lobum 

uitasáutduececiderunt,fedprouincie&: gctes, fcriptum cft:Paruus&:mag»usilliceft,&famuluj 

ijs quos iam dixi modiSjddete fimt.Difijpabitira- qui meruit Dominum fuuai. 

' quc,inquit,& delcbit orbcm tcrrarum, &c eius fa- Luxit terra, cr corrufttu efiorhis, luxerunt excelß 

^ . 1 ; dem reteget. Quandiu enim m^la tolerat,&: dif- t err •e,tetr4 aut em inique egit f ropter habitant es in ea.) 

^ fert pcenas vniuerfitatis DeuSjlatc quodammodo Moeftus eftiemper lugentium habitus, & ocuU 

.r ^ V impiorumvita,&cuiufc]ue vite fades, feu ipecies dcmifllonis pieni funt & etiam genae,fr6nfqj pal- 

-quafi tegitur 6¿occultatur. Cum vero iram ii^fii- E Icfcit.Siquidem inftar ignis, humanum cor exurit 

' • . . git, 5c deVnoquoque dignum acdebirumfi/mit triftitia,quepro morientibuscocipitur.Talequid 

iupphcium, fupphcio affcdorum fades ac p(¿rfo- vidcre eft vrbi vel terre & regioni,que captf iunc 

na retegitur. Quales enim fmt £c fuerintjgenus à barbaris vfuuenire, Triftia cnim & tétrica fiunt 

animaduerfionis arguir,fiquidem verum efti red- omnia,consúptis gladio his qui in eis fiint,&ince- 

. ' diturum Deum vnicuique fecundum ope|ia fua. fisaediiScijs, bellíque detrimetafuftinentibus.Sic 

Quin & illud puto dicendum. Scilicet cùih orbe intelliges terram lugere, que cum taliapatitur,extcrrarum 

propheta nominafirct,illúmquedelcndú celfosinea,idcft,infignioreslugereneccffum eft. 

Sc in folitudinem redigendum dixiflet, volunt Qui enim maximè honore & dmitijs, aliifque bo- 

pCiílamus, iuxta id quod fcriptum cft, fcribitque nis Utitia ex terra, (T relinquentnr vrbes deferu 

Paulus, quod etiam ipiä creatura libcrabitur à íer- A domus dcreliBaf er dentur.) Accufauir fcpcnumcro 

uitutecorruptioms, in libertärem glorixhliorum vniucrfbrum Deus crearos íanguine líraclitico. 

Dei. quippe qui imolerandadcliquiílent: hinc quidem 

l'rojiterea quod tranjgreßi ßtnt legeer mutaueri*t fra- prxfcij fe punicndos, non tamcn cupidi, laborib. 

ceptä. et dißiparuntfoedusaternúyideo execratio exe- poenitentix iramreftinguere.Dixcrat enim quòd 

^ dct terram,quiapeccauerunt mhaktantes eam.) Rur- vocarat dominus Sabaoth die illa ad lucili

D. C Y R R I L L I Ä R G H I E P . ALEXAN'D:.^^^ 

tiorcm fenfum refpicientes dicimus, iudicij tem-; his 

" pore neminem eorum qui vixerunt impiè ,latitu-A / ^ 

n u - u m Sedquiverfatifunt,acvixeruntreaè&le- parmxummagms/fUícnmes fránfiunt,draco iße.jua 

eitinièin fupremaibunt habitacula: prophani au- formaßi, vt ilUdat NeC dicimus eum loqui de 

in^pfobi^jgnisGiTininuïnedacis erunt ali- his qui natam m mari,nec diftercntias pifcium dej^£„j.^jj^^^£xquifita,igiturinquit,erittaliumcolle- 

monftrare voluit,fed nee draconemahquem cor- 

• j^gjj-jjpfçSeruato poreu & ienfibilem, marinis aquis inell-c dicimus» 

remïm cœlorum venicuU iàao m mare, er cx omni Scà,yù ' 

¿urecoHigenti, qm attraBo,cr m littore coôcato^ho- dit,&: vitam in hoc falo, quin & draconem ma- 

^mconxréíarunttnvafa,malosfora¡etecerunt. lB.xâa. lorum principerii & caput,id eil,Satanam ,qui , 

&rÍ2iaa7i"ítui'inquit,eritimpioruminquifitio. omnes circunftat homines, & orbem terrarum 

fedeorum,^quiíictraduxerunt vitaiíi nemo fupe- apud nos peragrat , ânimabus fandorum ílruens 

rerit at omnes exhibeditangelis ad hoc ordina- iníidias.Aquamígiturmaris,gentium vocat multisi 

is'qui cor da Serenes habet cognitos. titudincm : Ínfulas vero, vrbes forfan appellar. 

Qm vero interra [uperßites erunt, exhilarabuntur Porrò omnes in illis-turbandos ait, diuinairainfí- 

- ' fwwWön'ii^flwm/.) Cum diligentem fore inquiíi- hente: Gloriam autem Chrifti in omnibus quodâ- 

^ - tiohem dixiffet eorum qui in peccatis deprehenfí modo fore ait. Agnofcent enim fefe diuino vultu 

eifent, vt nullus poiTet deliteicereuion finit pium vaftatos & perditos fuiíTe, & Deu^n omnia poté- 

- ^ & religiofum hominem his pauoribus frangi & tem illa fuaimpietate non mediocriteroffeníafíe. 

f confternari. Etil enim ira dicatur in omnes per- Qmre traditi lunt in defoIationem,&:vbiqueac 

pgare, tamen vniuerfitatis Deus non perdit iuftú femper decs fuos infimulabuntnullo modo illis 

cum impijs. Et iftuc docet voce Iczechielis di- opem fcrentcs. Hoc autem aliud nihil crat,quàm 

CQns-.FiliUminis,terra ad quam adduc» mdicium,tcr-C Domini gloriam in magnam cclfitatcm euehi. 

ìeicch.i^. inmedio eorum isoCyO-P^ni- Scopus porrò propheticarum prœdidionum, in 

T. f el,er ¡oh,him mfiitia fuaferuahuntur, terra aut eme- pofterum ad Chrilti myfterium videtur tendere, 

• '' Yit in per ditione.Et alibi dicit ipfe propheta nobis fe & futurae per illum falutis meritioné facete ; Qui 

contemplatumeircvirumtalarivefteindutum,& enim funt, inquit, refidui fiiper terrain exhilarazonam 

hàbentem, Se fex homines fequentes il- buntur fimul cum gloria domini. J'frwáíífwwy«- 

lum, &C cuiufque fecurisinmanufua,& àixiv. Jte mus non -ex openb.m lußitia qua fecìmus nos,fed ex 

- . *fnciuitatempBfiiäum,er lucete,CT'nohteparcere,nec magna eius mifericordia ynec per legis vmhramiußtß-luñ-^ci,- 

, fniferimìmfemoris:iuuenem,infantes er mulleresmter- fáww.Minimé namqueiuftificatnos lex, iMpo- tío. - 

7 ficite ad interneáonem-.ad omnes autem iri quib.eßß- tius gratia qus: per íacrofandum Baptifina eft, 

. gnum,neappropinquetis, er à fanùiis incipite. lam nos à peccatishberat : qux futurorum bonorum 

cùm prophetx verba incxcufta rehnquere non ípem reficitac recrear, & affatim foecundatquafiopporteat,age 

dicamus,quid tandem eft quod di- que pingucfacit. Expedamus cnim nos fore cum 

catjNoe Sclobo iam mòrtuis, fortaífis etiam ipfo Chrifto ipfo,qui cft gloria Dei &;patris,ficuti mo- 

Danide/eruari tamen cos in propria iufticia, ctfi do dixeram. Poftquam autem à terminis ad teralia 

quxuis terra c5tra quam mortis calculus latus minos orbis terrarum, fandorum Apoftolorurá 

cft,corruptaantè fit Sí peftündata? Videtur itaque pcrambulauit oratio; Gentes à multorum deorum 

Noe comparare,équiper fidem in Dcum ipfi pia- errore tranftulit,ó¿: ad gratiam per chriftum addu- 

-, ; / cent:Daniehfapientes&pcrípicaces:ruríusIobo xit. Turbari ait aquam maris, nimirum terrx vnipet 

patientia nimirùm inomni re laudataci pia- ucrfx fub folepopulos. Turbantur autcm, pere- 

• . ' Cent. Cùm igitur inquit, ira confumat cos qui in grinam finguam fonantcs, & à priftino errore 

terra funt, non ludxorum folùm, verum etiam E difcedentes, at que ad vcritatis agnitionem addu- 

Y . gcntium,qui refidui funt,&: iufto iudicio D ei om- dx. Hinc ait: Gloria Domini in iniùlis erit maris. 

nia ad nos pertinentia lit)rantis & expendentis. Infulas, vt quidem ccnfeo, fan das dicit ècclefias 

interitum cffugerunt,exhilarabuntur cum gloria Dei,quaE inmundo quafi mari conftitutx Cfirifto 

Domini. Gaudebuntidlicct feruati per inenarra- feruanrc, ferunt & fupcrant eius tumültuationes, 

• ' . bilem gloriara cius qui prxfes eft fandorum, qui, & qui non finit eas pcrfecutionum fiudibus con-velut 

maceria corarnunitimpium,fuamiiéricòr- cuti. Cùm enim mare nominafíd enigmaticé 

dia & gratia. Addimus didis illud. Tempore gentes,huic in tranfiatione fcrmonis prudenter 

vi,dehcetconfumraati©nishuiufcefeculi, mitren- immoratus,Ínfulas nominar ecdefias,in quibus- ^ 

tur in Orcum quicunque fœdorura ftudiorum admirabilis eft Dei gloria, 

amantesextitcrunt:atquirehquiíünt,ideft,iufti, p Domine Deus Jfrael,abaUs terraport^ntaaud'iiti- 

; Ixtitia afficientur cura glona Domini.£runt cnim ' wíííjj^í'íf«,) Relidorum interra,&exhilaratoru ^ 

cum Chrifto,, quiefi:gloria Dei & patris.'Dixit cura gloria D omini, & in ipfis iníulis,ecclefiisin-^^^^ 

enim ine:llluftraiù te in terra, opus confummâui quamhabitantium,perfönami,nducithifceverbf 

^ quod raandafti mihi vt fadara.Quin & ipfe Déus nobis propheta, vniuerforum Scruatorcm Deùm 

' " ' ac pater dicit beato Mofi:Viuo ego, Síviuit ho- glorificantiun'ì,& dicentium:Ab alis terrx audiui- 

; ^ men meum.Ccrtèiniplebitur gloria Domini ora- musportcnta, &;adhxccredentium,piisbonam 

nis terra, repleta funt cnim omnia Chrifto. fore fpem ,fe per illum feruatos iri, quin abunde 

Turbábíííiraqua maris,,propterea gloria. Domini in benignitatis eius forc conèrtçs. Alas teiTXvidc- 

~ . Domini^^^^^ tur nominare, fanòìos myfiagogos factotum 

Aquam & mare xnigraaticè nominar gentium antiftites,quorum fermonibus velutalis tantum' 

; muftitudmem. Eft emm in more fandis prophe- - fubuedi, fuperna fapimus,Ìn res terrenas 

^^^ Qsppe,bcatus Dauid de terra 6c fultantes, & terreftrcm acrarnalcm aff'edum abij- 

( exentes

ci«ftfcs,c"onucrrationem habemus in coelis.Ab his Oportuit cnim oportuit,deinceps illuccfcentc iuaiisrcrrx 

ficinLcliediSjdicuntfcportentaaudire ^ ilitix iole, tcncbras illas intelligibiles diílipari, 

per Chriftum vidchcet. Initiamut enim íandorú quas omnium cordibus Satan oftuderat.Obtene- 

Apoftolorum 6c Euangeliftarum fcriptis^óc Chri- - brauit emm, iuxraid cjuod icriptum cft, icnius inih 

diuina miracula diicentcs, in ipfis ipem habe- fidcHú,pcrfiiafitq-, vt creatura: íupra creatore promus 

iolidiiïimam,&: confidinius,& firmo ac con- cúberent. Partiti iunt nimirú hi qui errabát, mudi 

ftanti aftedu prediti fiimus atque ipem piorum elcmcta,alij fole nücupabantDcü,alijluna,cartcri • 

* optimam effe credimus. Expedamus enim regnu ex aftris aliud atqjaliud pro fualibidine.Laborabát 

cœlorum, &c honores ac gloriam qux dihgentib. verò hac impietatc etiam ipfi ludxorum popuh. 

Deum dcftinantur &c prxparantur. Ahcubi enim dixit DeusHieremixprophctxpro 

£t dicent, FapraMmantihus quipraimncantur le- illis fupplicanti : Et tu ne ara pro populo ißo, ne Hier. 7J 

timor,feuea y (¡y laqueas jupervos qui habitatií precare, cr ne accede ad me pro lUis orationecr prein 

terra. Et erit quifugit ttmorem, meidet in fouea,qm ® catione, quia non exaudUm. ^n non vides qmd ißt 

euadit ex fouea,capietur laqueo. ) Quidam dicent, faciant tn ciuitatibué luda inviis Hierufalem i' Fii'ij 

qui fupererunt omnino in terra,Sit cura gloria Dei illorum coUigunt ligna, c^ patres eorum accedunt igexhilarantur,S¿: 

Ínfulas feu ecdcfias inhabitant,di- nem,cr vxores eorum fubigunt farwam vtfaciavtpucent 

inquam, legem repudiaíitib. id eft, qui non ce?itaí militia cœli, er libauerïit Uba dif s alienis, vt ad 

crediderunt. Si enim crcdidiiTét Mofi, credifient tram p.rouocent me. Et per alium prophetam allo- 

Chrifto, de ilio cnim is fcripfit. Vide quomodo • quitur illos : Nunquid maBationesêr hoßiasaddit- Âmos. 5," 

qui fidem receperunt, ilhco legem reípuentes ad- xißis mihi quadragmta annos m deßerto domus ißael^ 

moneant,&:.futurxpunitionismetumaggrauent, dicit DominusiEtfußuhßti tabernacidum Moloch,cr 

& terroribus concutiant, futura denunciando. ßy dus Dei veßri j{aphan,ßguras quasfecißis vobis vt 

Timor enim, inquit, ô

' ' ' ì • ' ' ,í • /-y,:. ' • , ...i,' 

114. CYRILLI ARCHIEP. ALEXAND, 

eos tantum non rapieiue,ciocebicipreSera'afoiv ^ itaque vera & pacis vifio. veré eíTcpoterit Chriílí 

m q u i é s : Veíquomodo poteft quis ingrcdi in db-A ecclefi^^ 

múfortL,& vafaeius,diripere,niripriusligaueric excelíiífimafpeplatio eírefolct,&pacis vifio.Pafortem 

& tune vafa eius diripiat;Solemne autem cem eíTedicimus Chriftum, quera ex fcriptura dieft 

fcrip turx diuino ipintuproditiE,robuftiiïiraos uinitùs inimitata agnofcimus, fapientiffimo Mofe 

i & muris & vrbibus conferre, quemadmodum de ipfo fcribente,prxterèaetiamfandisprophe- 

Hiere. J^. faneg¿í,eato prophets Hieremias dixit Deus;£f- tis. Circuncifa itaque prophana&deteftabiUido- 

^ cepofm tehdierno dieyVeluícimtatemmumtamfO^ lolatria, & è medio & èpedibusfublata creaturas 

^'velutrnuriim'ereurnmmiturnyommbvisregibíis terra, adoratione, & coarótatis in prxíidium in erga- 

' - , / ^ ¿ybeliabuntemtratefCT^ nmp-ûdebunt 'adtterfum ft ulum his qui ex auaritia mundum occuparunt,lií 

' fe,quia tecum fum vt eripUm te,díCít PemmM.Corn- B quefadis moenibus, & à fundamentis ipíis iuxta 

' memorandum neceftàriò eft , quod lefus filius expófitas iam antè fententiasconquaflatis Regna- 

Nûe,quinquereges gentium captos &vid:os in bit D ominus in Sion, 6c 

coram fenioribus gloria 

' ípeluhcaconcIuferit,&:lapidibusaduolutisexcur- extolletur. Seniores puto vocare illum híe, mente 

í 1 íumeis ScefFugium obftruxerit. Imago fiquidem íntegros Scperfedos, Scaninio veluti cano prxfuit 

rei verx. Conclufx enim erant in prarfidium ditos, vt cordis oculis, myfteriorum eius profun- 

&:carcerem Seruatoris fortitudine, malx& ad- ditatem póíTentintueri.Hisfapiens quoque loanucriàriaepoteftates,quxolimorbem 

terrxiiibe- i\csmi{ì'a.epìiioìa,àicit: scriba vobis paires, quia ce- — 

; „ gerunt: abolitús & amolitus eft cum illis magnus griouifiis eum qui ab imttoeji. Imo norum óc&dtni-- 

^ &infradus olim murus, nimirum Satanas.Vocati ^ rantur,Sc gloriam ei diuinam attribuunt,&rege 

funt per fidem qui errebant, ,vt cognofcerent de- , illum ac vniuerfitatis Dominum efiTeconfitentur. 

'' inceps,.verè & natura, vuiueribrumarchitedum Quòd autem-diabeh tyrannide in totum deleta, 

¿k: Deum & Dominum. Scienduprxterea, quoi- Chriftus regnarit, ip fernet docebit,inquiens,quá- r 

dam hxc in alium fenfum ad ornatum cœh refer- do feipilim pro vita omnium precium redemptio- 

/ ; re,&inquiunt: Quòd confummationis tempore, nis Deo Spatri obtulit, preciofam cruccm pro 

fol obtenebrefcet,& luna non dabit lucem fiiam. nohh [uiiìncnsiNmcutdicium efi hmMmmdi,nmc J a^'' i 

Sed oportet^vtarbitror, intcrpretationi aptè ôc princeps mundi hum eijcieturfiorai. Et ego fi exalta- ^^ 

". U ^ ônueniehtiiIimè,verborumpropofitorumfen-_ 

• ' . tentiam femper refpondere. ^ pi;opter eos qui in tota terra degunt, fuis fceptris 

• ' QmafegnauitD9minminSiono'inBierufialem,

tcmpotepatcfadum. quidam ilieiuftus,cum natumlefum manibus ac- 

Qm* redegtßi vrbes m tumulum, vthes mHn 'u4s ^ ccpiííbt,diccns : Nhc dmittnßrmm r»um Demme, lue. a. 

ft4 VT cdderent earum fwdamenu, vrbs vero impto- fecundum verbum tuum mpace, vtderunt »cult 

rum non adtßcabitur mßcuLum. ] Hoc quoque cx met [alutem tmm , quum fartuifit ecnJêÚn omnium 

vero ilio coníilio eil, mculpatílque dccrctis om- popuiotum: Lumen in reueUtionem Gentium,O" doni 

nia potends Dei, vt vrbcs municx concudantur, popuU tm Jfrael. Atque etiam beatus Zacharias pa- 

, inque tumulumredigantur, velútqueab ipíisfun- ter Ioanms, Sando fpiritu replecusgloriamcccidamcntis 

dimoueantur.ípémque poífc aliquando nir, damans ; Benediíim DominuíDeu^ Jfrael, quod Lm i. 

reftaurari omnem amittant: Non emm, inquit, tnmßrit er cenßcerit redemptiontm populo ßo ; er 

^diftcabitur m ieculum. Vrbes conqualiatas eile erexent cornu fdutu nobis,in domo Damdn puenjm 

dicimus,non illas íenfu perccptas,aut homines (ßcut locutmeßorefanBorumqmà feculo funtpropheqm 

in illis funt:fed vnamquanque improbarum tantm fuorum: ) Salutem ex tmmicu noßru, er de waaduerfariarúmque 

poteílatum,& añtcalias-ipíum ß »» omnium qui oderunt nos : Vt vteretur mißncordiA 

,Satanam, vrbem, idque fortem nomuiari cxilli- erga patres noßros,er mefiior ejfet teßamentifanihßi, 

riiamus. Soler enim diuüiitus infpirata Icriptura 'furißurandi quod lurauit Abrahams pam noßro, datos 

qui validiffimifunt rurtibus 6c mosniis vcl eri- . turum ß nobis,vt ßne timore, è manu immicoru noßromm 

vrbibus quemadmodü etiam fupra diximus, rum libcrati,ßrmamus illi, mßnBitate er tußitu cocomparare.Quippe 

à Deo quoque pofitus eil be- ram ipfo ommbm diebus «o/w.Viden'quomodo an. 

atus propheta Hieremias, vt vrbs munita, 6c vt tiquum 6c verum confiiium Dei 6c patris iandis 

mmus xneus munitus.Cùm exhibitusfuiiler,ma- etiam pluiibus promifllim fit ? £mmanuclcm,ijadóque 

illuxiilèt Emmanud, impium agmen ad- quam,lalutem mundo eile demonilrandurnr Qiî 

ueriariarum poteilatum eil fubmotum, cx ipfif- ladus eil refpirado hominum iniuria oppreííbrú, 

quefundamentis deturbatus dl Satanas, itaque C Ab inimicis enim rcfpirarunt,6c hberatifuntab 

concidit,vt in non finiendam inciderei imbecilli- hominibus impijs quibus fuerunt tradid.Si degeratem,nullòquc 

modo expedant, reiurgere 6c re- tibus quis verba hare accipiat, homines vocan eos 

ípirare. dicimus,impiosda:mones,quiiisquiterranunco- 

ProptereA benedicet tibi populus mendicm^vrbefque lütolim dominabátur:quorum imbecillitas cx CQ 

hominum opprefßntm iniuria, benedicent tibi. Fatiu4 quod homines noniinentur, optimè declaratur« 

emm es omni vrbi humiliadiutor, eT deficientibuspro- Probabile quoque eil, dodores eorum fallos, 6c 

pter inopia vmbraculu,Ab homimbuíimprobísliberabis Hicromyfl:as,vt vocantur,id cft,lacrorumpiarfc- 

€os,vmbraculüfitientmm,er rejjiratio hominü iniuna dos,vd etiam poetas 8c oratores, inucntoréfquc 

opprejforum,benedicent tibi, quafi homines paruo ammo eloquenti^, qux apud Grxcos in predo fuit, dici 

pr

D e r K l L t l A K C m ^ ^ ^ ^ ^ 

patres &-probatis:imò omnibus getìtibus,id eft, , Et Mcení die fla:Ecce pern nofter m . 

• ÎnomnitLrafubcœlo agendbüs, Atquidfa^^^ - 

Êibent inGuit,in lètma, bibentvmum,vngentur expeBammmfllíim,erexulUkm»iytrhetdmítrm 

ynguenfo'in monte hoc rperktitiam verò vide- fdutenoßraiqmA requien^ dahit Pem fuper montertt 

tur hilaritatemin fpe, videlicet per Chriftum fub- W . ] Gogaofcetis, inquit, eum qui in letitiapo- 

^ indicaremam cum Chrifto regnabim4is.,&ìucri- t§t, & vino qui vngüento eos qui in Sion fub 

' , facientes que neUe cogitatione peque oratione intelligentiam cadente iùnt,inungit: cognofcetíí; 

-, " ' ' ^ confeq ui poirumis,omni animi vjbluptate perfru- que verè D eu efte,& ex D eo natura filium, etia- 

\ cmur.Per vinum amemmyfticaiiiibenediòfioné, fi in fojrma ferui appareat omnium falutis & vit» 

C & incruente hoftixnaodum fignificat, quam in caufahomo fa¿tus,&per omnia terrcnishomini- 

' facrisecclefiisconfueuimusadminiftrare. Vngué- bus extra folum p€Ccatum,fimilis.Etenim,inquity 

turii nobis perpulchrè Sandi fpiritus vndionem . modo non protenfa manu dicent:Ecce Deus po- 

defignat.ScfibitenimfapiensIoannes.'^ívíí z/»- ® fterin quoíperauUTius,&exuItauimus infaluteno ^ 

BionemhabetisÁfariíhiJlo-.nequeopuíhíibetiíyVt quis ftra.Huncfermonemmaximè conuenire liraelitis 

âoce4tves,atßcut VnBto docet vos. De omnibus arbitror, qui tum; verbis Moiàicis innutriti,tum 

enim inundi fumus vnguento, maximè iàcrofan- fandorum prophetarum prediótiones non igno- 

- ì'f di Baptifmatis tempore fymbolum accipiendi rantes,Dominumnpftrum lefum Chriftum,Ser- 

• ' '' Sandiipiritus vndionem facientes.Sed hec, in- uatorem & Rcdemptorem fuo tempore aduen- 

' . ' quit,omnia trade gentibus. Confilium enim hoc turumexpedarunt. Qmppe,vt iam ante dixi,Za- 

' . fuper omnes getes. Antiqua enim lex eiufque cui- charias Ioannis pater, prophetans inipiritu, de 

tus per angelosadminiftratus, non omnibus fim- Chriftodixit: Cornu falutis populo excitatum fu- 

plicitergentibusdabatur,fed vni&fohexfangui- - ifle. Symeon item fandoinâinte in manus accep- 

' ne Ifi-aehtico oriundo. At gratia in Chrifto,&: per C tb, inquit: Viderunt ocuh mei iàlutem tuam, qua ~ 

' fidem vocatio, ad hec per ipiritum fan dificatio, parafti ante faciem omnium populorum.Cùin igi- 

hócque per confilium Dei & ipiritus myfterium, tur agnouerint eum,qui omnium fpes eft, Serua- 

, - in omnes gentes extitit. Eft enim Chriftus, iuxta tor ac Redemptor,prenunciatum, dicent,inquit: 

, ' vocem Sandi, gentium expedatio. Ecce Deus nofter.Confitebanturetiam,quódre- 

. yyihforpßt mors potens, Dew quiem dabit Deus fuper monte hoc. Ruriùs mihi 

emnem Uchrjmam ab emm facte. Opprobrium populi cogita montem dici ecclefiam: in ea enim data eil 

ahßuüt ex ommterra. Osemm Demim loquututnefl tequies. Audiuimus fiquidem Chriftum dicenté: 

^^ . Commodiflìmè ScneceiTariò cum myfterij Femte omnes qmlaborattscr onerati eßis,^ ego refi" 

traditione fermo de refurreòtione mortuorum «ii'^tis z'íí, Etenim per fidem in illum, nioleftum 

. coniungitur. Idcircò etiam facri Baptifmatis tem- p & graue onus peccati excuffimus. Requieuimus 

pore, fideiconfeifionem exhibentes, etiam car- etiá alio modo,liberati terroribus fupplicij quod 

iv/v nis refurredionem futuram expedamus,itaque fubire oportuit,acpœne delidorumiòluende. 

. Gtedimus. Mors igitur inualuit ííbntra primum Nec vfque eò folum Chrifti omnium noftrûm 

. parentem noftrûm Adamum,proptertranfgreí- Seruaporisgratiainnosextitit,fcdinfuperbonain ' 

;. fiopem,& veluti fera feua dira infiliens,rapuit: ipe, regnique cœloru poíleífio, diuturna & eter- 

inde demum lamenta, ludiifque&; lachryma,&: navita,omnifque mali quod triftitiafoletaflìcere, 

plandus mortuorum, terre Íncolas occuparunt. decefiTioadnciuntur.Nam de fandis fcriptum eft: 

' , Arili Chrifto ceiTarunt. Tertia enim die reuixit, Letitiafempiterna fuper caput eorum. 

calcata morte, fadus via humane iiature ad in te- Et conculcabitur Moabits, quemadmodum calcanf 

• \ ' / ritum prop ulfan dum. Fadus eniin eft primoge- dreamplaufiris,er remittet manusfuets, quemadmodtí 

' nitus èmortuis,&primitiedormientium.Seque-E cr tpfahumiUauitvtpeêret.Etdeprimetfuferbiam 

turque omnino primitias,&priiiiumid,quod eft em^tnquäimanHi tmecitx Etaìntudmemrefu/i/mfirà 

poftei:um,nimirum nos. Veríuá ¿ft ergo plandus tm humthabit, er defcendet vfque adpauimentum.) 

in gaudiiim,faecus diruptus eft, Chriftique fumus Profundus femper eft fandorum prophetarum 

I. Cor. 15. letitia data diuinitùs, vt gaudentes dicamus : Fbi fermo, & penitiiFiiìnis occultifque viis ferpit. Ita- 

mSionatuamorsìvhiaculem.tumtnferne? ^cuteui, que externara litere fup etfi ciem omnino omni- 

inquitjWör/-^ Omnis itaque lachryma búfque modis veram e^^ 

fublata eft. Nam credentes quòd mortuospmi- . intelÌigetialiterac veluti aggregata adiundáq- "ma- 

iìi^ penitufqùe Chriftus excitèt, non illos laçhiy- gis eft confiderada.Moabitç igiturludçis erat co- ^ 

mtsprofequemur,necinrriftitiamimmod;d:atam termini,fedinerrorémÔftrosûinmoduproc1iucs 

delabemur, ficuti reUqui qui fpem noXhabent. F idolorúmq-cultibusdediti. 

, 1 robrumverò popuh, ipfam mortemvidetur di- fcente Chrifto, gentibufq; ad AuguftÛdiuinumci.. 

cere: vtpote per quam primum n^ trafgreffio in- eius myfterium vocatis, ac per fidem fancîfiA.-. _ 

uaiit, & peccatum, per quod êritusingreiTus tis, execranda & impura idololatriaprorfuspTJ^^^ 

êít,mortiíque Imperium terr^ incolis eft domi- túfque è medio effet exterminanda, fidelium pe- 

natum. Cum autem,refurredionismyfteriÛ muí- dibusfubiedo Satana : dederat enim nobis pote- 

tis non eflet approbabile, fed propter eius magni- ftatem conculcandi ferpentes & fcorpiones, ôc 

ncentiammeredibilevideretur,neceflariòadiun- omnem potentiamhoftis;docetdicítqueMoaM- 

ïerôauT^?^ tidem conculcindaîn, quemadmodum calcans 

fusoenit^r »reamcurribus. Illúmque hifce verbis vel totunt 

Matth, 14 cere^' CœluT^' ^ft, verèperfi- Moabiticum cultum demonftrare dicimusîvel ex ' 

A na regione idolorum cultfice,intotuniexe>iiplú 

monesautemmeinonpr^tenbunt. ^^ , ~ fumer?,fermone,vtdixi,advniuerfam idoblaîriâ 

cxteni^ 

: • , ' r

eítenfo. Concuícabitur igitur, ait,veluti trituran- propugnaculura. cft enim & ipforum fandorum 

tium pedibus fubieda» Remittétquemanus ftias, ^ Ipintuum robur : quippe qui (olus cft cundarum 

quemadmodum & ipfa humiliauit vt perderete potentiarum Dominus.Scicndum cft ctiam,m fa- 

Qu!? rcmittct manus .Îdololatrixinucntor, qui cris Uteris ludam aliqu^ndo vocan Chriftum, veerrare 

imphcat, quíque hominé à Deo fcgrcgat: luti natum cx tribu luda iuxta vocem lacob,diccnciíspc 

Satanes. Remittct enim manas fuas,id cft* tisJuda telaudaljunt fratres tui. In terra igitur lu- 

• dilfoiuentur omnes dus vires, &c vis ac energia da melos cantatum eft.Chrifti enira ciuitas eft £c. 

pradica. Figuraré etenim pro energia & adione clefia. 

inanus íLimuntur. Queraadraodú nanque lUc in •úfenteprus,mgrcdimtrpi^jmUs^ctißodtens lußiterra 

dcgcntes huraihauit, vt cundos perderét: tum^ cr cußodpens venutm, apfuhendms vent ari, - 

pan modo, Chnftus eius deprimer fuperbiam, id cußodiens pacemiquia tn tejêrauemni Vomme vf 

cft, mtolerandiirainrolcntiara, qua in omnes vte- qtfemperpetuum.) Cùm agnoucrint iampervnibacur:tantùranonmanurainijdens,&:tyrannicè 

ß uerfam tcrrara Dorainura noftrum IdümChri^. 

luo iccptro eos,qui à Dco propter opera bona re- ~ ftum, cúraque confcífi fuerint vrbera cfté munita 

muñeran funt, íübmirrens. Tranfit deinde fermo Sc fàlutiferam,raurura habentcm Sc propugnacuprophcricus 

velut adipfura Moab, tu adpropha- iura ; deinceps peropportuné fandis rayftagogis 

nam idololatriara, & inquit : Alritudinem refugij íacr¿rura adminiftris, apoftohs,inquam,&: cuantaunrui 

deijder. Altitudincm refugij raurideie- gehftis prxdpit Spiritus landus voce prophetx ì 

dam,iplum eflé diciraus,idoioiatrix ac erroris an- diccns : Apcrite portas, id cft, patefacite aditum 

tiftité, qui eam vdud rauro cingit, coercétque vt per fidera his qui volunt, & per inculpara rayftc- 

^nhitar. Cxterùra,inquir,cadet.Illurafiquidera riorurainftitudoncm,ingreCum. Etinarcdiatur 

Chnftus demolietur, & ad folum vfque, id populuscuftodiensiuftiriam,^ cuftodfcnsvcn- 

Alrana. cft,m totum diruct, Videraus nanque cx rebus ip- C rarem.Nam diuina Sc Euangehca,& faluifica prxfis,quod 

prxnundatura eft,ad exitum perucniilc. dicado, docct crcdcntcs iuftiriam iöpra legem, vt 

Ceciderunt nanque phana, Sc omniaquxinady- conftantcr veiiratcm redneänt. Ncc ènimlara tytis 

erant, tanquara à pedibus araota eflé Se profli- pleura aut vmbrarilem,ficut cerré antiqua lex,fed 

gata, nec funt arx ampkus, noii facrificia,non in- ipiritualera Sc Ycrura cultura inducir. Èt hxc cft 

cantamcnta non hi qui erroris ludibria excrcue- Veritas. Apprehendens veritarem. Nimirum conrunt. 

Omnia per Chriftum ceffarunt : exortáque fedabitur 

, vr diccbara,non ca qusèin vmbris fita 

cft hominibus terrara incolcnribus lux verit^tis, funt,icd qus funt per Chriftum, qui eft veritas. 

inualuitquefol iufticix, corda credentium inip- Cuftodienspacera:quiaut quomodo r Nani orafumcolluftrans. 

nino fufceptus a Chrifto, vetere illa iilimidria 

j- dircrapta ( erransenim abülo diflidcbar,)immo- 

C A P V T X X V I . tus erit firraúfquc cultor. Hoc implcre illum beatus 

Paulus nobis fidera fadt, fcribens :/«//jÍM/; 

DIE IZFL cantabmt carmenißud, in terra Indd^di- tgitur exßde,pacem habemtis apnd Deum,per Demmü ' 

ientesiEcce cimtas mmita tCrfalus noßraponet noßnm leßnm Chnßum. Repugnara us enira 

murumcrmunprepugnaculum,)Concuìc^ta. Moa- dura creaturaferuiraus, carnííqucpcrturbarionibitidc,ideft,cultu 

idolorum in totum fiiblatOjiiix- bustencmur» Amici vero Sc placati vocamur,ci 

ta iam mentem anté expofitam,'hi qui errore hbe- foU diccntes : Damine extra tedium non fciraus, ^^ 

radiùnt, &:adlucemveritatispertigèrunt,apertis nomcn tùum noniinaraus.PrxtcrcaYitaeprxftanintelligentlx 

ocuüs, agnofccnt,inquit,vniucrforu ris,& Euangehcx cóucrfarionis ornarti ento^velut 

opificera & Dominum, Seruatorcra & Redera- corona quadara, redimid íunt. De quibus meritò 

pcorem,per quera orania, &;inquo omnia, qui E dici pofìiit illud iadatum, hac voce iandorura ad 

propter nos, ad nos noftráqj fuit dedudus, Huic Dcura:Inte Domine fperauiraus vfquc in fecuodas 

Si raelos vdud lyraprxcinunt,glorificantéf- Iura. Non enira vnquam iperare in Dcura defiquedicunt:Ecccduitasniuiiira,&falus 

noftta.Eft fte£it,fed potius deco iugiter gloriabuntur. i 

enim veré tanquara ciuitas quxdara probe rurri DeMmagrim,

" ' ' . ' ' fi. • I ' " • - • . " ' ' ' '' ' ' • ' • ' • 

AIS D. CYRRÍLL^ ARGHIEP. ALEXAN^^^^^ 

quaíTafti ' ciatos licet & arirogantes ad terram de- domiciliuiTi admiíTo, & inueteratá erroîs caligiprcirifti 

&auafivrbeámumtas cxcidiftiíunditus. A ne amandata, cùm peccati iiubemamoíam con- 

Hoc enimlft vfque ad terram. Dediílíque eox fpidantur, odas gratiarum referunt,cum fe de noconculcando 

¿edibus manfuetorum & hmtìiliu. ^te & ex tenebris euigilare ac furgcre dicunt, 

OuiautcmfuntiftiânnonoraculorumSeruato- ducentenîliis, quae fubmcnìis notionemcadir, 

rihuilodes^qui dominum fuum imitariftudent, die lucifero denuò exoriente in cordi^s eoacclamcnrcm 

& dicentem : Venite ad me omnes rum^cut fcriptum eft.Talibus ctiam diuinus Pau- 

Gui l a b o r a t i & onerati eftis, & ego réfocillabo Ius miifaepiftolaait:Qu,i quondam tenebrae,nunc 

Vos-ToUiteiugummeumfupervos, &difciteà ;autcra lux in Domino.Et quoque alibi; Nec cnim ^ 

me qiiia mitis lum & humilis cordc,8c inuenictis fumus noatis aut tenebrarum, ied lucis fili), & fih| 

requie animabusveftris. Rurfus memores fumus diei.Illuftratur hquidem crederitium mens Euaneius 

qui dixit: Ecce dedivohiipteßatem a^^^ 

perf^pentesytrßerpenes'a'ßff^^ velut ad Dominum noftrum lefum Chriftum: 

, ' /^»íwwí.Calcatus cft enim draco apoftata, & fuper Lucerna pcdibus metí lex tua,

ChriilOjCiufque gloriç nullo modo pardccps, fan- ne extra te nimm non nommas, no-men tmm nommadorum 

fortcm non vidcbir. A mm. ] Confucucrunt fandi Prophctx, pro Ifracle 

Et excelfwn tmm brachntm, er non cognouermit : prcccs fundcrc, erant enim amici Dei 6c pietatis 

cmnvt.r9fcn*ennf,er»befcent.^mHlanoapprehendet ornamctispulchrè coronari.Nam ex radice Abrafepnlnm 

meruÁititm,

• ' " ' ' .r' . • . 

- ! '' • . " ' ' " " 

Z30 D. CYRILLI ARCHIEP. ALEXAND: 

q u i v i t x , quiviuificíB gratis exói-tes fune. Rurfus & alta trariquillitas,remiffos facit, interdurn^ ad 

extra tc q u i a n i m i nicKbis eos qui his detinentur A. contemptura Vfque, & 

libcrarevalebant,qui&:lpitituales medici men- pigritiaipfifua delida non fen riant, cùm in hanc 

fòqueantintelligi, neminem eorum qui xgrota- mentemfentenriámqueproíapíl fuerint. At'affli- 

-, j-unt potuerunt fufeitare. Spiriruales autem medio Deum veluti contrahit, & ad agnitionem ofdicoseifedicimus,fan.dosProphctas& 

Apofto- feiifarumadducit. Hac proinde de caufa inquit ; 

Spiatila- ¡Q5 puangeliftas y qui fermone ad fanandum Appone mala gloriofis terrx : quoniam hoc orales 

medi- gj^j^jjâji^à peccato & Diabohnequitiavul- nibuscoraraunceiì:,rumraaximètehabereinme» 

neratos curant. Venfimile eft etiam Propheticum moria, & tua cogitare acfentire, quando in calafermonéahudnobisiubinnuere. 

Dominus enim mitarum venerint comraunionera. Inafflidione 

nofterlefus Chriftus, potentia & gloria parera fe enim parua crudimur: Deo non nimium graue, 

ei quigenerat oftendens , raortuos ex monument g non nimisdirura fupphdiura inferente , fed iram 

tisrefufcitauit,morbifqup extremis correptosia- potius maniuetudine temperante. Non erat ernauit. 

Veruntamen harirai rerum adeò mirabi- go odiò habentis eos qui peccarunt, rogare vt illis 

liura & incredibihura efìedor, ab his quiipeda- afflidioneminducat,iedmagisaraantis, & erudi- 

- runt non colebatur, fed illum adeò perfecuti funt, ri illos roganris :vt quia ipontè ac voluntare fua 

ìudxorumaximeprxceptores & dodores.Quo- frudum nonhabueruntpietatera,veluti exneceCniara 

igitur extra te, inquit, non poilirat vitara vi- iìtateadid traducárur,in irx diuinx fenfura vocadere 

mortui. Tu enira folus es qui ad virara ex- ti. Simile opinor,eft illudredèDauidica voce di- 

Cirarepotcs,ncciufcitabit è monumentis medi- Jnß-ejio (cr lunato maxiÜMeor^mftrmgaí¡ciuí f ß y ^ 

cus,quosipfcfufcitafti.Infideleserant,raiuperve- non j?ropmjMnt ad te-, Sedilhlûidemcumintolcròimpotenter 

etiara in rabiera adi funr, quos an- randadehdapatrarin t,Chriftòqueobbaccatifue- 

! tcaliospareratfidelesextitiiTe: Proptereainduxi-G rint, in afFiidionera incident. Nos autem. qui tui 

ili, & perdidifti,&fuiT:ulifti omne corum raafcu- fumus, & tua fapiraus ac ìoquimur, aliter affedi 

- ; lum. Induxiftienim illis iram. Atqui neceilc eft fumus erga dileótura. tuum,idcft,filium: fanèintotura 

Iftaelem funditus non delcuiile, ( nam fer- ftar parturientis fœminx tantum non clamamus 

uatx funt reliquia, ) fed omne raafculum eorum, contra eos qui cum dedecoreafpcrgunt,grauitér- 

• ' > id eft,primariura ordinem : eft enira maxime pri- que ob id dolemus, ac pluriraura contra eos qui 

mariura,fifœminam ípedes,raafculura. Mares ei non parent vociferamur. Eftque verum quod 

criara forfitan vocat,apud ludxosiuniore-sac ilo- dicunr. Quippe bearus ipfe Hcfaïas ludxorum di- 

; > rcntiores, non corporis robore, fed IcgaHura prx- cacitateramcrepas, qua vii funt contra Chriftum: 

ceptorura fcientia.Quale etiara didum cft à Deo Fos, ini.i\xk, accuditehuijUij miqmjemenddultero-Eft. 

i Mier. f. vnura è Prophetis : radam ad oj tmates, cr jj rum cr meretnm, cui. mfultaftps ? m quem aperutflis 

' ' dlloquar eos. Ecce vna mente C9ntrmeruntiugum,diru- os veftrHm?m quemlaxaßiilinguamveßram? Nonne 

: , Qiwdautemprxftantiores&; fan- vosßi'ij eßisperditioms^ fimen imquum ? Qmmmò 

Jiotes inter ludxos, meritò deuoueanrur,irám- Beatus Dauid de illis air : Obtenebrentur ocuquc 

in illura irapetuofius cffudcrint,planum fa- h eorum ne videant, & dorfura eorunì omnino 

cictipCeChúíius,áicens: Fa vobísScriba er rha^ incurua. Sunt verò prxtcrea complûtesfandorißeihj/pocnta, 

quiaperagratismarecr arfdam,vtfu- rum Prophetarum ferraonescontra ludaicamfytiatii 

vnum profelytum: Etßcontinuât,facitiiiUum nagogam , propter liane in Chriftum impietafihumgehenna 

duplo magis quam vos eßi4. Et rurfus tera. 

eti^m : Favobiileguleiiyquontamfußulißisclauum Propter tmorem tuum Domine nos vterumgeßimm 

fcientia , ipßvero non mgredimim cr ingrefuros pro- Ct partunmmm, CT peperimm ßiritum ßaittis, quo 

htbmßu. Meritò igitur pleditur mafculum,id cft, E grauidi fumus fuper terra. Qui dicunt pietatis cauquod 

cxceliit,& in honore cft, & quafi fortitudi- lafuifibie dilcdo Patris filio, fcihcet inftarfcemine 

ipiatuah ad cognitioncm legalem peruenit: nç parturientis,in figura ferraonisprudentercomquibus 

enam mala vult addi. Non folum enira à morantes, fe parturire dicunt,& vterum tuliflc, ÔC 

, ^ ^ coniundionequxcuraDcocftexciderunt, cùm fpintura falutis íuper tetra peperiífe. Qnadrarc,vc 

contra Chriftum debaccharentur ; fçd & farae dixi,poreft hxc oratio Prophetis, & fandis Apoconfurapnfunr,&hincincalamitatcsinciderunr, 

ftolis & Euangeliftis, qui iupernx myftafrocriie diregionceorura 

vaftata &oraninocueifa. Quos tati ornatique rainiftcrio, & velut inteHmbihfe- , % 

autera dixit mares, eofdcm etiam gloriofos appel- mine accepro, ipiritum falutis in terrapepaxrunr, 

• K ^ J?i:vtpoteprxccllcntcs,aliifqueanteftantes,quod nirairura dodrinamfpiritualem,qux vitx xternx 

laccrdotijinfignibuscoronarentur. F conciliatrix cft&procuratrix. Soler enim fcriptu- . 

IômmemafßiBionerecordatifummtuiyinafßiBio- radiuina,fpiritumfxpenominare,ahquorum fcri-l ' 

ne parua, etuditio tua nobis. Et vt parturiens propm- pta. Et probate,inquit,ipititus an ex Dco fint. 

, iuat ad pariendum,cr tn dolore fuo clamat,ßc faBifu- in Spiritu fando falutaris prxdicatio refonat, & ih"" ' ^ 

Beatus Propheta ex mukò maxi- fpiritu mundi,quxcunque funt veritatipugnanria. 

^"'i^^cos aufus comnrotus,cùm Scribit n^ 

«^¿w ¿^«^M. Spirituraerao falutis vocat Euange- 

intulit T o f - licamprxdicationcraideduciteniraadferapiteriX'nÄonih 

n^mbeatáraque Vitara. , C-' 

: DciomniapotTntl% r^" y fr^cadent habitantes interra.I^ßr^ 

* -—? , .^nrueuerint. Namfumma gentmortm, et excitabmturqmßmt in monumentisi 

• ' """ ' ^^ . ÛtabuntHf 

« - • '' • . - ,

trUMbunmrfii in ferra funt. Namros fuateeß, ucntur, idqiic in folidum,confummationistcmfdmrai 

lilts eß, terra impiorum cadet. ] Admiratione . pore: cxinanira morre,& diaboli ryrannidc iublaihnc 

dignacfHancloru vigilantia.Incdiiguntenim ta, peccatòqueobruto acícpulto. Abícódcreigifcmpcr 

verbis qux apud nos faciüt,occurriíoIcrc. tur,inquit,ò popule mi,ruíline modicum quantu- 

Ita.], cùm dixiíicnt, fe illis qui in terra iùnt fpiritú lumcunq^,donee mors ex ira Dei infíida pcrtran- 

Íalurís peperiilc, mortem tamen contra terrx in- feat, omniúniq^ refurrcctionis tempus declarctur. 

» colauiemcepsetiamnumiiuialefcerevideat,quafi Etiamii enim, inquit, perpetiaris fotte mortem, 

dixiilct quiípiam: Q^x nobis vtilkasdiuinorum proteruia hoftium ctiam m landos myfteriorum 

prxconiorum?vbi (alutis fpiritus'cadunt enim qui antiftites affiliente, attamen omnium hcrus iupfunt 

in terra: neceilariò contra opponuntapolo- plicium his qui fandosiuftulerunt inferct. Indugia,ac 

mqumnt: Rcfurgent mortui,gratia quidem cet cnim afanólo Dommus iram fupcr cos qui ha- 

Dci,quemadmodum ait beatus Paulus, Dominus bitant in terra.Simile eft hocilli : Etiam pluit Donoftcr 

Icfus Chriftus pro omnibus guftauit mor- B • minus à Domino fuper Sodoma igne & lulphur, 

tem,vcrùmrcuixitdietertio.&faòtuseftprimi- Igitur lìlius afánelo patris inícret iram habitantitixcorumqui 

dormierÚt, & radix eorum qui per bus fuper terra, vt enim ipfe dixit: Joan, ß 

ipfum ad vitam transformatur, & quafi principili queqmmßed indicium omne deditßUo, vt omnes colat 

humanx naturx, qux cxuit corruptioncm, ípéquc ßimt, quemadmodum coluntpatrem. Inftante vero 

mconculfavicam xternam poffit ebit. Itaq^pror- tempore, quo ira infligetur his qui contra iandfiii- 

ÍUS ac omnino reuiuiicent mortui,& mortis impe- catos dehqucrunt, fanguinem fuum reuclaibit ternum 

m totÚ abolebitur : verum cùm tempus quo ra,&: non abfcondct inccrfedos,id eft,Q#viis fmreiurredio 

futura eft,nondum adeft,natura homi- guis qui ceddit in terram, erit manifcftus^ncmóq; 

ms interim íubcidit, co quòd moriendum eft, 5c occultabitur, fcu in obliuionem veniet eorum qui 

mortem ohm in Chrift o debihtatam,& in nobis Q funt oppreffi iniuria. Recordabirur etenim omquoqueipfis 

futuram debilem, tempore fuo, per- nium opifex,nec vUus omnino cut illorum qui nife". 

An igitur,inquit, iftuc noftris fermonibus re- iuftè interempti iunt,qui non erit notus, cuiúíquc 

pugnac,falutaribúíqj prxdicationibus,quòd in ter- Deus non meminerit. 

ra qui funt cadát? Certè hoc omnino nihil eft.Refargétenim 

mortui, &qu? in terra ac monumen- CAPVT XXVII, 

tis iùnt corpora,in vitam redibut.Iam rurfus huius yÎ E ilio mducet Deus gladium fanfhim cT maquis 

tandem erit modus? Ros quia te cft, fanitas Ugnumirfertem ,ßuper draconem ftrpentemfuillis 

eft .Et rorem m his vocare cum fentiunt viuifi- gientern,ßuper draconemßerp entern tortuojifm, CT incam 

fpiritus eftìcacitatem & potentiam,per quem terficiet dracenem.]ìndnccrìdiLm iram his qui impiè 

Pfalm.ìo^. cxeitandos effe mortuos beatus Dauicl ait.Pialmo egerunt, fanélófque occiderunt, cùm perpulchrè 

enim canit ad D cu & dicit: Queriente enim te con- ^ diiferuiflèt, ipfum quoq; Satanam dixit,cum hhis 

ßeBum,turbabmtur,cr mpdueremfirn reuertentur. fuis vnà efle tollédum, cuius ftratagematis ceden- 

Eft crgos ros viuificus ipintus à Patre, per qué ter- tes, oppugnarunt fandos, illorum reiìftentes prxreftribus 

corporibus incorruptio tribuitur : at qui dicationibus.lllo cnim,inquit,tempore,quo retein 

terra cadent,reuiuifcent. Terra verò eorum qui get terra iànguinem fuum, fandum gladium &C 

vixerunt impiè cader. Quod vfu venit regioni Iu- acutiffimum & magnum, prxualidu & inuidum, 

daicx:quippequiin Chriftum debacchati fuerunt vnigenitum icihcet Verbum ,inducerpàtcrfupcr 

fandòfquc myfteriorum antiftites , quantumuis draconem ferpentem fugientem,fupcr draconcm 

ipiritum falutis in terra degentibus peperiflènt. ferpentem Eortuofum,& interficiet draconé.Dra- 

Fade popule mi, ingredere in conclauia tua, claude conem verò & ferpemcm nominar Satana, kceteßiumtuum.,abßconderemodicumquantulumcunque, 

£ busemmeft &veneni iaculator, ad hxc timidonecpertrafeat 

ira Dommi.Ecce emm Dominus àfan- dus.Semper enim ei familiare cft fugere.Dirus eft 

Bo inducit iram tn eos qui habitantßuper terram.Et re- etiam 6«: maleficiis gaudens. Currit enim tortuose 

tteUbit terraßangHineßtum, CT non abfandet interfe- inflar bcftie,at tolletur,quippe qui in pofterum ni- 

Bos. ] Dei periona nobis hiíce verbis fandorum hil eflìciet, imò magis vcrborum impietatem lu(^ 

mcntcm ad patientiam exhortantis,& quafi inun- pccnam vltimam perpeflùs, & in portis infcrogcnrisinducitur. 

Cùm enim tumfanguine Iraeli- rum detétus,steriixflammx materia ac opus,diutico 

Ortis, tum per totum terrarum orbem degen- turnumac infinitum fuftincnsfupplicium. 

tibus,fpiritum ialutis adminiftrantes, id eft, facro- Die ilio vinea bona, deßdenum incipere contra eam '. 

iàndam Euangchj prxdicationenl, adornantes in Ego ciuiteu munita, cimi as oppugnai a,ßußr a potabo il- 

^ ^ graues & intüleuabiles inciderent calamitates, p Um. Capietur emm mBe,die vero cadet ^^ 

adeòquc vit(^ & iànguinis difcrimen iubircnt:huic abfoluorit percommodè fermoncm dc his qui per 

quidem mentiflimò iuadet aduerfus res eiut- hdcm quali illaqueati funt, oftcnderitque apertif- 

Tnodiiuuenilesánimos gerere, diccns : Vadepo- fìmè, vngendos vnguento, ¿cvinopotandcs, in 

pule mci.ingrcdere in conclauia tua. Aptiflìmo Se monte fancto omnium noftrùm Seruatoris Chrifaufto 

nomine conclauia vocat, fortaflls in cerra fti,(monrem autem diximus elle ccdefìam) cùmmonumcnta: 

ac pcrindequah detecìieflent, fua- que adieciiret vltioncm forceorum,qui interfecti 

det vt fores claudat, fùftineàntqucparumper late- fuerant rdigionis crgÒ,& gladio fàncto & magno 

te,doncc ira Domini pcrtráfear. Didum cnim cft draconcm defcctorem prorfus penitùfq; pcr'denprmcipio 

generis,id eft, A damo: terra es,c^ m terdum,(l rmonem rcdintcgrat de his qux obtigerùt 

•^m rcuciTcns : ac quidem maledida fuitproater per ignoranttam, fanguine Ifraelitico prognatis. 

tranigreflionem hominis natura, vnde cqrruptio- Sub id cnim tempus,ìnquir, quo fidcin iivChrini 

fubieda cft. Hxc autem ex ira diuina ilUta Ibi- ftum non recipient : Ego vius pulchra, cuius defi-

; \ . • '. " • • . , _ . . ^ . ^ • : . ' ' . , 

. , D CYRILL! ARCHIEP; ALEXAND, 

• d c r i u m i n d p c r e q u i f p i a m dixerai:Ego ciuitas mu- mens ludarorumfubiugata eft íignificat,aíIno esnita 

- h a b e t u r e n ü i i h x c ©ratio klut abHiemfa- A, tremamratiomsmopum, iuevcro voluptatemfi- . 

. l e m : Erb ciuitas oppugnata. Deinde perfonam. .gnificanteôd igitur ab onmip^^^^ 

" D e i nobis i n d u c i r propheta, dicens: jFí-uftra dabo poíTit facile,docet,cum mquit: N o eft quod illam 

i l H p o t u m Etlieñim, iaquit,fucrittofrondofa, nonapprehendit: non^Tianus,non vis,velhomiiuxtavocemHiereraix,Iftaëltamenprotuhtfpi- 

n um vcl malorum fpirituum, qux illam non com- 

nas & per lemsexhortarioncm fibi reddidit inuti- prehendit. Sed o Domine,dixcrit forte quifpiam: i 

- ' p^^ftraiViturlegeantiquaillaiTipotauit:&fi NonferuaftirumTipopulum,nocuftodiuifti,^^ 

Euaiicrelicáprxdicationeeam etiamnumpotarer, muruseiprxualidus cxtitifti. Cerré, inquit, cufto- 

& illud quoque manet inutile. Quid ergo inde diui,& gratia mea & potentia circumuallaui:quia 

\ e u e n i e t ? Capietur node, die verò cadet murus. &cuftodirioportuit tunc, cùm legis frudmn ha- 

Poftquam enim ciuítatem fortem nominauit, & beret. At vero, inquir, cum eò infœlicitatis dedu- 

tamenobfeiraro,confécutionifententiarüaccom- ceretur, eofpirituahlaborisodiolaboraret,vtnul- 

modatèdicit quoque eam capi, & moeniacafura lum virtutis frudum ederct,vidcreturqueftipulse 

affirmat.Illud autem ^Nodu capi, Scinteriîuca- inani, &infruduofx fimilis: quis me conftituetvt 

fura mœnia,tale quid videtur fubmonftrare. Oc- çuftodiam cam? Qux enim eít ex hacmeafecuri- 

; ^ cupata enim fuit & vaftata,vt qux fuerit tanquam tate & cuftodia vdlitas,ft bonis friadibus vacua 

in caligine ac tenebris verika, CO quòd non fufti- fuerit? Qiiis mihi hoc perfuadebît? Hoc enim de- 

f naetit Chúñum dicentem: Ponec l»cem hahetis, notar ; Conftitueread cuftodiendum ftipulamin 

j»M. 1%. lucerne tenebra vos coprehendant,Cúmq-, agro. Sedquomodo cò infœhcitatis deuenit? ra- 

íermones cius femper parui duxerint,miferi veluti tionem reddit, cùm dicit:Propter hanc hoftilem 

in tenebris comprehenfi funt. Dominatum enim regionem repudiaui eam. CommÓftrat his verbis 

eftin eos peccatum. Id quod voce Chrifti ad eos C tantùm non digiro Ifraelcm.poftquaminquit,mi- 

didura eft : ^men dico vobis mß credtdentis quod hi fada eft infeitißima, propterea & quidem iu- 

lun. 8. ^^^ ^ pecutù veßrU monemtm. Capta eft igi- ftiffimè illam repudiaui.' Non enim aliam hoftcm 

tur, manfitque in peccatis, cecidit murus veliit in eile dicit hic, rurfum aham fe repudiaife, fed can- 

dle , id eft, confpicuè ac manifeftè diuino muni- dem potius Hierufalem, vt hoftem demoftraf, 

mento priuata eft. Cuiufmodi etiam in principio & repudiaife dicit, deiedam videlicet ípirituali 

Ue¡á, 5. dicit Propheta beatus Hefaias : VineA enim Domini cum ipib focietate.Dixit enim ei: Qmties volui con- Màtth^Z^^ 

Sabaoth, homo luda,nóuelladileBa: Ex¡peBauivtpro- pregareßlios tuos, quemadmodum gallina congregÁt 

ferret vuam,at protuUtßinas. dein adiunxit : A'«»e pullos fuos fub alis,nolmßisÊcce relinquirur v o bií 

autem annuncialo vobis quid faäurus ßmvinea mea: domué veßra deferta. 

ûferamfepem eiw,

per ianctos Apoftolos, Beatus propheta omnibus mo m refanBus. Nam oportuir, oportuit inqurim 

vbique gentibus fidus confultor adeil iam, & di- ^ cum qui Deus eft & no hom o vt nos, òc clcmcncif.KecelTitirracIji-ecalcitrauitprimogenituSjne- 

tia nos anteire:&;vt natura quicquid ortum habet 

gat iidem, impius in redemptorem extitit: at nos, íüpcrat ^ iic mortahbus anteftare, & hac inquam 

qui vsnimus, ideft,quifuo tempore veniemus, humanitatedebetexccllcr-e.ItaqueHorebitIliaci, 

vcniemus inquam, omnino velut à tenebns ad lu- & implebitur orbis terrarum Fruóìiu cius, co mocem, 

abignoranria Grxca, ad agnitionem veri doquiiam expofitus cft.Noncnim lìcoccidctur, 

Dei, à peccatis adiuftitiam: faciamus paccm cum inquit, ficut ipfe occidit, ncq- pari modo ferictur, 

CO, id eft,priftina fimultate difibluta, paccm apud etiamfi immani furore exagitatus landos pcrcuf- 

Deum habeamus. Sublato nanq- peccato,&'abo- ferir. Ergo qua: tandem crit meniura huius contra 

lito Satana,&: ncmincprohibence,quinos à Chri- illos commotioms; Rixans,inquit, & cxprobrans 

fto fedudat & feparet, confcntiamus dus varici- emitter cos. Emitter, intellige, pro, à fua coniunniis,quíE 

vdit & dicitfequamur. Euangdij pra:di- B dione relegabir, quod Seruator fecit : rdcgauie 

cationi ceruicem fubdamus:fiGenim faciemuspa- cnim abdicauitque Ifraelem.Rixans & cxprobrás. 

cem cum co, cuiufmodi didt etiam fapientilfi- Rixans, pofuit pro incrcpans.Increpans cnim lu- 

S^m. 5. mus Paulus, his qui ex gentibus vocatifunt: Jufii- dxos, & etiam exprobrans,diccbat Scruator:f/;f- Mitth.i-\. 

fum Igtrur ex fide , pacem hdhemm apud Deum per rujklem Hierufalem qua occidis IrophetAS, cr lapidi- 

Dominum mftrum Jefum chnfium. Hortatur : igi- bm obruM mifos ad re. Qmties volin con^reâre fiihos 

tur eos qui veniunt ( dc quibus etiam Dauid ait : tms , quemadmodum congregar gallina pidos fuos fr.ù 

rf ZI. ^nnunctabir Domino ata4 ventura ) fermonem ad aU, cr nolutfiis?'Ecle rdinquitur domus vefira.Woc 

omnes fandos Apoftolus tradudt:& cùm orbem enim erat nihil aliud,quam affirmare difcdfioncna 

terrarum Deo adducendumint£llexiffet,feu per ab illis non longèabfore.Quo quidem pado, pe- 

Spiritumiandumdididfid,cxilitquodammodo, C riitlirael,ctiamfi falux fads íuntrehauix,fic(ic 

& prx ingenti gaudio,inquit:Fihj lacob germina- inquit & Heiaias ipfe : Et fi fitnumerus fiìiorum 

bunt, & efflorefcet Ifi-ad, & implebitur orbis ter, Ifiael,vt arena maris,reliquix lalux erunt. 

rarum frudu dus : nati cnim funt cx fanguinela- mne tamen er as qm me dir ab ans Ijmtu duro incob, 

qui cognominatus cft etiam Iirad,diuini dif- terficereillos,ßintufurons?] Contemplare prophecipuh. 

Cùm verò ab ortu in occafum, Sc inomnc tam in his digna fandis libértate vtcntem, Sc arterramcxieratfonuseorum,6c 

in fines orbis terra- guentem liradem quòd fan dos debcllauGrit, & 

rum verba corum rvocata cft ad agnition em gen- duro & immiti fpiritu , ftudium adhibuerir, quo 

tium multitudo, èc ficuti verba prophctx habent, tollerer, animòque in eos efferatos irrueret.Si igi- 

Impletus cft orbis terrarum fruótu eius. Cuius ve- tur dixero,inquit,illum fuftulific,£€ percufíiííe,mirò?ScilicetIfi-aelis,id 

cft,eorum quiortiíuntlfi-aé- nimècrit hxc faifa dodrina, fed quod diòìum'cft, 

iis fanguine. Frudus nanque fudorum Apoftoli- ^ verum apparebit. Nam Ò Ifiael, nònne tu eras qut 

corum funt crcdentes,quos gaudium &coronam meditabaris, id cft, folebas fpiritu duro, vt dicediuinusPaulus'nominauit.Glomtiocnimverè,&: 

bam, contra eos qui miíli fuerant à Deo, belluino 

ptxdicaíio fandorum_myftago*|^rü funt, qui per more grafiari? Et fi negaueris, inquit, teftbm adipfos 

feruati funt. hibebo ipfum vniuerforum iudicem. Dixit enim 

Nunqutdvtipfepercufiit,ficeripfec

. • \ ' / ; ^ ^ , ^ V • 

.54 a C Y R I L L I A R G H î E P . A L t x ^ N ^ . 

: , ftdadvlUmam impietarem dedudi íbnt : tamen - 

- &.iIihacrcmiffionecolioeupto^ 

d i t a cft t i u a f i k q u e in eos benedidionis promit -ptcrmipietatemmClinftmn exduderetm-, 6cte- 

• ' fío QuandbiaiL-inquir,auferampeccatmTieius, ftamentoprimo,&ritibus legalibusceíTantibusí 

hic^Fdmoílus bcnedídionis. Tempus quo- , prçcipirfanôtis mulieribus Seruatoris noftnrefurque 

peifpicuumfacit,quo ille futurus eft à delictis reólionem Euágelizarc. Quorum etiam meminit 

iiber. (¿ando enim, inquit, vocati per fidem ad M-mhxus,Cic in(iiúés : Fcfêra autem fabbather^^^ 

• a e n i t i o n e m veri Dei, acluerius priftinum erroreiii ^,quailluceJat mi^ndfMathoru, venitMarUM'a^^ 

' ptjgnabunt,quando e mediotollenturaríE,pha- lena,er Maria alia,vt viderentfepulchm.Et eccemana 

-, Sc idolorum examina, quando igne cdn er e- tm magnw failw eß. Cum autem valde ternta ejfent, 

mabunt templa inanimis idofis fada, quando fuas dixit läkheatm ^ngelmiNolitetimerivos.Scio enitn 

; excindent arbores, pra-terea manufaóla velüt lu-„ quod Jefumcrucißxmnquaritii. Non eß hic yßirrexip 

' " . cum queiidam: tunccjuidcm tunc remittet Deus enim quemadmodudixit, ^deße, er videtelocüvbi 

etiä illis Ifraëlitis oifcnfas. Idque opinor eft quod foßtus eß, er cèlent er pofeila, dicite dißcipulii eim^ 

romi II lumen diuinus ille Paulus dicebat: > quodßußcitatuißt dmortuâ:Et eccepracedkvosm Ga- 

^ V ' do Ge?itiumintrabit,tUomnhJJraUßri4,abitur.Nim liUarn, lUiceumvidehiìii.Vokveiòà\dc9.zngdì:Ec' 

concremare templa, lucos cxcindcre, imaginéíqj cejeßis occurrit illis, dicens': ûete. lila autem accen- 

'' fubuertere, cos qui iüis aftixiac dediti funt, nihil dêtesprehenderu'tfedes.ems,er Moraueruteum. Turn 

- ' . , aliud omnino fignificat, quam cos, qui ohm erra- dicit illis Ießus:Ne timcata, aùite,renuncíate dißipulis 

. , ïuntjOpcraque manuum fuarumadorarunt,ad ve- meis^vt abeant in Galilaam,ibiquemevidebunt. îgiritatisagninoneratrafituros:eóqucreligionispie- 

. tur dimiflblftaëlc, vos fapientes muh eres, inquit, 

tat;fqucdeucnturos,vthisqus quondam adora- vcnite,&; Euangelizatefortiflìmèrefurrcdionem 

'aérant, manusinijciant, deofque exligno fados C cius,quimortem occidit.interitúperimit,pcccantanquam 

lucum quempiamexcindant,quafique tes fide iuftificat,inquinamétis implicaros liberar, 

detondeant. qui ad nouitatem vitx transformar accedentes ad 

Tranßatus grex dimitteturvélut grex dereli^lia,er ipíum ,qwinouam in terra vitam oftendit, id eft, 

ent multo tempere in depaßionem,-íT iliicrequießccnty Euangchcam, quilegaliscultusimbecillitatéabo- 

C i T - ' « o » mí w iÄrf ^«fí^^íí?» z^/r/í/e, 1er,veritatem illuftrar,viä fpiritualis & vera adoraptéreà 

quòd exiccabitur.] Tn^niisLmmgrcgcm no-' tionis colentibus ipíüm,planam conftituit.Venite 

minar Ifi-adcra,ec)quòdcomplureshabuerir eòi- igitur.Exciditenira ípelfi'aehnó enim cftpopulus 

que bonos paftores, tan tum non illic cohabitan- qui habet intclhgentiam.Excacatusnanqj eft cortes 

qui.cos ad omne quod laudatum eft adducete de, & manet in tenebris Sein caligine peccati dedirigeréquenouerunr. 

Itaque replebaturpaftoti-D nnerur. Non enim attendere voluit dicenti Chribusjbonis. 

Sed erit, inquit, dimiffus. Quid fir ta- ô.Qiiandiulucehahetis,ambHlatemluce,nevostenemen, 

Diraifiks erit,ipfeftatim cxplicauit, dicens: ¿r^s co^rí^fwiáííí.Admirandam verò cftc dico Ser- . * * 

Veltitgrexderehdus,id eft, omni prafide curato- uatoris diípenfa^nem,in his íapientifiSmis eriam 

réquedeftitutus. Quod cùm fit,longo tempore muhcribus. Point enim, opinor, quis dicere: An 

, /in depaftionemproftituerur. Dinpienrenim eos non erant fandi diídpuh,quibusfortafle melius 

feraíub intelligentiam cadenteSj&potentifiima, erar, vrpote diuinorum dogmatumíacrisadminiid 

eft;, Satanas,&qu2cumillo & fubillofunt,po- ftris,edam ante ahos fauftum refurredionis nun-, 

' teftates mala. Nam cùm nemo malarumporefta- cium pradicareî Cur enim potius ilh non viderút 

tum infukus ab hominis corde abarceat,capi fácil- primi,Iefum potentiam mortis difií'oluenremíSed 

, mépoterk,demigrabítqueqüocunqueillis cerré muheribus apparuit, Sc^dignitate apoftolatus iUis 

videbkur.Siquedicendafunrquçcxhiftcnacon- ^ tributa, keiuber, difcipulífqjreferre,Chriftú exci- 

' fequuntur, pradafadi funt, poft cruccm Saluato- tatum é mortuis. Et pnma eius gloriam ípedarut. 

ris,etiam^ Romani exerckus.Mafit enim apud eos, A d hac dicimus : Eadú efi^c hominé vnigcnitum 

«5¿:requieuk inftar ftolonis cuiufdamrobuíli, (cd Deifermonera,vtinfirmum curwet,hominéraqj , 

paruo,inquit,temporeintercedente,nihilerkin priftinis fceleribus cxolueret. Oportebat igitur 

eavidde,eoquòdcxiccatumcrit,idcft,donccdi- oportebargranficanmuhenbus,primífqj Euange- 

- . dpiant terram vfquecò,yt arida appareat,nihil ha- Uzarerefurredioné. Cú enim prima Bcantiquior ' 

béns ykràpaftionis. Hoc autem argumcnrmn eft mulier Adamúin tranfgrefijonéinduxiftet, didis % 

' ^ V euidensi non pnusdifcefiTuros ab eorum regione ferpenrisfubferuiens,fuiflétq;illamortisprocura- ^ 

^ qui illam deuaftat, quàm totum quod illisvtile eft trix & cóciliatrix:cur non illa debuk tam girauium 

&preciofiffiraumratùmnpndeuaftauerinr,pro- F criminúcaufasapoftolatudepellereî in-i^««' 

priàmqucfortemfecerint.Poffitçtiâm& hac efle (\n\tyabundauitfeccatum,exuheramtgrma.i)2iîuQÎi y 

orano fi quis accipere vdk, ludaorum corda ve- falutis Euangelium foemina, quá mortis miniftraí^^-; r"' 

lut ftolones quofdam, impuros damonasvaftare: fuit. Didum enim eft his neceflariò: Auete,ab co ^ 

qui maledidione impofucrat in principio. Dixit 

ltituanturpabulo:quodíitin iílis ddnccps nihil enim ilh:P^r/fi//w.Solutafunt ergo fecundispri-Gí»íC li 

' confùmi i-eliquum quod pofiít ab fis ma. Sc quodinfirmura erat,curarura eft-Iraq^ illis 

, ' • ^ pracipit Euangelium pradicare,Chnfti amore er- ' 

popuhTl'T'^^^ galudapsrefrigefcente. Nam, inquir, poftquam 

- f/áfówi^^ amennflimi&infulfi mahfdunt,honmífericor~ , 

1 Cum diMiicapiet eorum quifcckcos,ncque'dignifu^-.i 

ài^îdïc í o r ^ i y A ^ qu'Ôrummiferenoporteat. ' 

' h P'^^,Scm depaftipnempro- Et erit die illo,obßepiet Dommmafoßaßumlnis, vßq'^ 

adJ{hinocMri4r9'/K. 

' ' ' - ' ' ' ' ' ' • '

âd ¡{hinocuroron. Vos nut em congregate JtUos ¡¡rael, magnatici eft,Euangelica prxdicatione tantum no 

fingidos.) Excitatus Clii-iftus,cum prxcepitlet ian- ^ reiònare,& magnum quiddam Sc ftupcndum cladis 

ApoftoIiSjProfedi docetc pmnçs gentes, ba- mare in terra degentibus. Etenim veré m omnem 

Pfil.iS. 

prizantes eas iu nomen patris Sc filij Sc iandi Ipi- terram exiuit[onus eormn, cr mfines orhs verba cori";. 

ritus:Sc cœlos conícendiflet :ira videlicet e iuper- Tuba quoque vfiis cft fiio tempore magnus Monis 

in eos qui impiè in ipfiim dcbacchati iunt, de- fcs,at non magna.Exiii cnim voce prxditus erar,Sc 

y fcendit.Coníümpti enun íüntíerro Sc ignc,iii{ür- tarda lingua: Sc legalium prardicationum vis ad íogente 

contra eos Rornanorum manu, cundáfque Iam regionem ludsorum contrahebatur. At diuieorum 

vrbesincendcqtc,ipí:i Hieroíolymajpíum na Sc íalutfterapredicano cundas vrbes peruadic 

celebre templum diruente. Termmatur igitur re- Sc regiones, Sc veluti per vniucríam terram qux 

gio ludxx Euphratis flumine,velud ad Orientem fiib cœlo eft intonuit. Tale" quid etiam in libns 

* Antea Sc Auftrum, Sc ea qux vocatur * Rhinocururon, Moíaicis ícriptum eft. ^mbuUmt emm vniuerfiru Exod i^í 

Rhicocu-Eft autem illa vrbs Aegyptum claudensSciâLclti- ^ Deusfiecie igmsjuper montesina. Erant autem fiimt 

ruró, alias nam. Cùm ergo ludxx nobis términos nomina- cr g^'a/tdmes, et calígine profiun/ia atherium corpus 

Rhinoco- uerit, obíepturum affirmat dominum omnia cir- ohtenebratum efi, fed etiam,inquir,î/« tubafionabat 

luta. cumcircafinidma,ideft,vmueríamíudxam.C^b- valdexm\^ hisiubmi'cn, dìccns; FatU finitantcm 

, ièpier, poíuit pro óbfidebit Se premer, Sc m íum- voces tuba procedentes multò firtiores. Initio enim 

masadducetdîificultates.Obieptio enim fiuecó- lexexilivocereibnabar, at temporeprxcedentc, 

clufio,incuitabilcmaftlidionem,veicalamitarera voces tubxfacìx funt quàm fordifimx.Iilo,inquic 

fignificarcporcrir.Quin Se alio modo inteiiiges il- tempore, magna tuba clangent,ideft', Euangdi- 

Iud,obrepier. COnclufacnim quodammodo erar cumprxconiumrcíbnabunt: eos quicrrauerunc 

mens Iudxorum,vr nullo modo poflet lucem ve- ccoiligentes, Se qui loco captiuorum fadi funt, ac 

rxcontemplationis diuinxrecipere, neque Chri- C idololatdxlaqueis implicid, à pnftino errore exfti 

myftedum cognofi:ere:ficuti B. Paulus icribit: trahentes. Venient enim,inquit,perditi in regione 

a.Cír.3. J£'xc

. ' •• ' ' ' - ' ' , ' - 

2.36 V A CYRILXI ARGHIEPÍ ALEXAND. 

feu infoienti^, eircundati emm ignominia & la- rum ftatus placidus veliit tradabilis, pedibus 

be,impietatírquecrimine4raplicatiytanquamflos A manibúfqueaddudis & porreáis, mediócritérqj ^ 

ií > cmarcuerunt. Erant enim illi mercenari) Ephraim. laborantibus,rufíbcationis periçûlum eíFugiunr. 

/ . Ephraim dicit luda, quòd eilet ex tribu Ephraim. Atimpetusäquarumiiomninoirruarit3,vt exitus 

ïllum nanque mercede conduxcruntludaic^fy- non patear, quiefcitac définit natare omnino canagogçprefecai,vt 

éiièntcçdis eorum âdminifliri, ptus,videmrq; labore liberatus,ac cùm fit prorfís 

^ & hunc dodoremtraderent. Ve ergo,inquit,co-, ^ íiibmerfiis,vr deinceps pre^^^ 

' roneiniurie,ideft,pröceribus,quietiammerccde que Iromamjiabet hec orario,cùm ait terrçfadu' 

conduxeruntEphraim,íciIicct eum quìeiTetètri- ram reqüiem aquam,requiémq;manibus&pedibu 

Ephraim. Hanc nanque ob caulam fadi fimt bus. Simili; efi: enim ac fi diceret, frufl:ra laboree 

' ' ' velut fios cadens de gloria, Quemadmodû enim nemo, vtadueçitâti in omnes calamitatioccurrat. 

fiorum gloria eft,fine marcore efle,6^ in fije natu- Adeò enim impetuose rpet, vt fi laborare vellcnt, 

re pulchritudineconipici, pari modo & in nobis " nec confiho prouiderepoffint, nec cogitatione 

ipfis pofiê intelligi arbitror. Quandiu enim vería- precipere.Nemoenimenatabit,atvelitnolitdemur,in 

quibus nos verfari conuenit,animenofi;re primetur,quocunq-, aquaattrahés detulerit, id eft, 

pulchritudinem diligenter cuftodimus illibatam: violenrifiima & nmulnerabilis manus Romani 

ármente noftra ad ea que parum decer tranfuer- exercitus. Tunc quidem tùcconcuìcabitur,idcfty 

fa,flos erimus cuius decora gloria defiuxit. Quod- p edibus eorum quos dixi fubijcietûr: Corona fuvfu 

venit Scribis & Pharifeis,raente, fermone,co- perbiç,mercenari) Ephraim.Qui nam autem fimt» 

V , v, ' natibus,omnibúfqueprodigiofismachinamentis exhisqueiamiùpràdidafuntcognouimus. 

contra Chriftum inftrudis. At vbi erat fios deci- Et jüscádst deJf e gloruymfummo montis excelß^ 

dens de gloria, & quo pado? Sortemobtinuerat: velut fracoqumficus quem ßmuUtque vtdit aliquii, 

' ln\emceir\onùspinoms.MoinemT^ìngnem,\[^ 

welem nominat:pinguem quidem quod tranquil- ílos decidens de fpeglorie,a¿: quid preterea figni- 

: htate & fecuritate geftiret 

, monrem vero quod in ficauerit, in vertice montis excelii iitum efle confublimi 

à Deo coflocaretur, quod ad nobilitatem, fpici,expaulo antè didis euafit perfpicuum.Flore 

J"^' • inquir,attinet.Ait enim ipfe de Ifraelitis : Fí/ztfí^í- enim vtpote in monte confpicuum, vel Ifraelem, 

( . • er «im. Eft autem familiare diuine fcripture vel eos qui vtprefint deledi funt, optimè intelli- 

- marrem ludeorum, Hierufalem inquam monti ges.Sederit,inquir,tanquäprecoquusficus.Nam 

comparare quandoque. Pofitiigitur erant flos in cùm frudus in ficumatureícunt,ü quis fortè alios 

vertice montis, id eft, fupra omnes & in omnes preuenit & anteuertit fiárque ita aptus efui, qui vivelutprincipes,ôcadimperitandumahisfuflragiodet,alacriterinuaditcupírqucdeuorare,&fbrtaflegis 

deledi. Hi 

erant ebrij ime vino. Etenim ex fis impetu ad hoc infiammato, quantum ad appeyite 

Sodomorum erat vitis eorum, &:iàrmentum tirum attinet, manum fe extendere cundantera 

eorum ex Gomorrha,vuabilis,botrusamarus illis, accufat,oréq-, didudo in ramos afliiltat.Sicerit,in- 

& ira draconum inianabilis. Inebriati ftmt enim, quir,diiipientib. Ifrael. Deuoratus eft enim, vt dinon 

hoc vinum fubiedum fenfibus bibendo, fed ceba,à Romanis,dulcifq; cibus fadus eft capietib. 

eximpotenriira&furorecbrietarem,&diaboli- DieiUoent Dommussabaothcoronajieieornamencxêmexfitms 

ohtenchxmontm inaniini cernii tum ^lorureltBo populo meo.Derelmquenturmfimtu 

doraicihum admittendo. ludni)fuper mdtcmm ârfirtttudmem*prohibens m- ì - 

, Ecceforte çr durum tra Domim, ficut grondo qua ffr/ïW) Que & quomodo,dominiinterfedorideorßum 

demittttur non habens velamentum {feu quod bus euenturafunt,expofuit nobis hiíce verbis orampediat 

) Violenter demtttitur,velut aqua magna vis rio. Deinceps adducitporrò explicationem de fitrahens 

regionem, m terra faciet quietem, manibrn cr E defibus, non enim in totum periit Ifrael, fed iuxta 

f edibus, er conculcabitur corona fuferbia mercenari^ vocem prophete reliquie falue fade funt. Credií/A;«í»,OQuotnodoilhs 

dira contingêt,&quòd dit nanque in Chriftum non paruamulritudo,cu- 

^ / niipietatisin Chriftum pœnas daturi fint, in du- ius principium quoddam & quafi primiriefando- 

. ; ram &implacabilemiramiuft^ rum Apoftolorum chorus. Eoiaiìurtempore,inhirceverbispropheticusfermo 

nobis fubmoftrat. quit, erit Dominus Sabaoth corSna fpci,ornamé- 

Venietenim,mquit,vemetcontranpsdura&fe- tum gIoriç,derehdo populo meo.IpS enim exerua 

ira Domini, ficque vemet perinde quafi gran- cituum Dominus coronabit credentesfpe & ^lo- m^. 

^ . do demitteretur contraeos quinonhabent vela- ria:fpefuturorÚ videlicetbonorum : doria,qSòd ^ 

.mentum,demiffaviolenter,ideft,nontolerabili- cum ilio fimulregnabunt,&fummoiumdonorû 

ter,ledpotiusfortiter&acriter,acfi quis funda F fadi participes,admirabiles exiftent & illuftres. 

vibrata,immanirerahquemimpeferet. Veniet er- Quid enim ad rationem honoris par efiiepoteric L . 

i i X ^ S ' ip"-antibus,feregniinChriftocoronamacceptu-A- r ^ 

' m ^ S i h f i-osìAdhecalibidicitipfepropheraHefaias;E«^^-^ ~ 

eriscoronapulchritudii;is,&kdemaregniin 

^ ' ^manuDeiruWiaeniminfinîtacoronabkcre- 

Â à ruSutinn''''"'? dentesinfeChriftus,fpéq,optimarecreabitqua. 

fiqifaginabit.TaHum,inqut,partîcepserirde?eli- 

¿tus populus meus, íalL ludeorL reliquie: 

durusfitreQ2rA ° i ^^ comprehenfoyiddicet etiamahopopulonimiru 

> Manibus& pedSnfrT ex gentibus: qui in Chrifto magna fiducia conc^^ ? 

. tcntia.Namquin^rï;?''' r ^ ptôrant & clamant ad patrem & Deum cœjy: - 

^ ^^'^^^Sdilcunt,fiquidem fl:em:Dominc,veIutarmisbeneuolétixc0ronafti

nos. Bcncuolente enim &;pacato Deo & patrc, velutiphafmaac vifionem eíTe-.ideft,miraculutn 

arma nobis infralita exhibitus & factus eft Chri- velftuporem, Q^ndo enim praeter fpem & omftus 

ic telis maligni pro nobis opponés,populúm- nipotentem quidpiam contingit, tunc videntibus 

quefiium inuulneratum,&abeiusmahciaimmu- quendam vehementem ftuporemincutit. His aunem 

intadúmque cuftodiuit. Iftud demum, vt tcm verbis prophetam dicit, non omnino verum, 

opinor,fignificat,quod dicit de populo dcrehóto, & à DeomiíTum : fed potius quam fibi ipfi gloria 

» ideft,iìdeiuftificatis.Derehnquenturin Ipirituiu- exiftimationemque prophetx aflingit : de quibus 

dici j, fuper indicium & fortitudinem prohibens loquitur voce lezechielis: Va: prophetantibus ex 

interficere.Semel enim ohm Satanas,vtita dicam, corde ítio,& non ex ore Domini.Accufatur etiara 

interfecit terrigenas, in peccati voraginem deie- voce Hefaie.Nam de Hierufalem dicit: Duces il- 

o. 

tes,6cperfitirapius. Increpare flint careruede- muerunt Gentes,zrpopuhmeditAtißmtmama?^ßimonum, 

fimúlque curr/illis periit impius, id eft, terunt reges terr^jcr principes congregatißuntin vnu, 

Satan.Derelinquentur igitur, id cft,coníeruabun- aduerfus Dominum er aduerfus vnBum emmúc rurtur 

in'ipiritu iudicij. Iudicauit enim Se iuftiQcauir, fus dehis qui talia deliquerùt : Euertes eos Se non 

vt dixi,fuper iudicium Se fortitudinem, id eft, re- edificabis eos;quia decfinauerunt in te mala,cogido 

iudicio Se potentia, videhcet diuina. Probi- tauerunt confifium quod non potuerunt ftabilire. 

bensinterficereeos quicreduntineum. Quantum enim ad illorum vim & conatus atti- 

Hi enim vino errauerunt.Errauerunt praßcera.Sa- net,occiderunr fihum, rati fe herilem fortem obcerdosfcr 

Propheta mente alienati funt prî vino,Facil- ten!uros:arvt Deus reuixit, & malos male perdiiauerunt 

propter ebrietatemßeer£êrrauerunt. H^c eß dir,federaros Se ftultos agrícolas, Se fun dum devißo.) 

Defcribit aliquo modo eos quilapfi funr, E dir aliis,nimirum fandis Apoftohs Se Euangeliftis, 

quiq: Deum diuturna hac inobedientia offende- &iàndàrumeeclcfiarum dodoribus. Exeerabile 

runt. Erraueruntenim tales,inquir,vino Se ebrie- igitur confifium ludeorum: fadum eft enim auatate 

titubantcs,non quidem fenfibus fiibieda aut ritie caufa, Eft enim verè auaritia, feruos velie fu- , 

corporea : at potius mentis cedrate capti quam pcriores efle hero, Se fiium patrimonium fieri id, 

hóminibus odo Se ignauie deditis, dirus draco cuius funt conftituti cultores : maximè cum merimmirrit.Scribit 

enim diuinus Paulus:Dcusfeculi ccdem habeant fatis amplam, facerdotij premia, 

^ huius obrenebrauit intelligentiam iiifideliuìii, ne honoréfque quibus aliis prefident. 

lux Euangelij glorie Dei illucefceret. Vinum igi- ^ Cui annunciauimus mala ^

D. CYRILL I ARCHIEP. ALEX AND: 

C u i ì i n q u i t , p r o d u r o & ixbelii6¿ imprudenti po- nes,vtfpe diuites fitis, fpe, inquam, quar mentem ^ 

pulo i^lni¿ráuirnus è fupernis diuinorurn fer-^ humanam excedit.Oi«/^^ 

monum letrationem aiFerentes,annunciauimus il- amk non audimt, ¡cr m cor hominis non afcendit, qua 

H mala, id ä,fupplicia,min3s: qux prorfus certè f riparami: Dem diligentibui fe. Deinde oitendic 

ad caput eorum qui contumaces eif^ folent affi- quxnam fit prima illa contra eos afilidio. Propter 

gcntur:Annunciauimusnuncium,ideft,kta, an- irrifionem,inquit,labiorum, propter linguam 

nunciaujmusbona,hisquibcncconfueUerútage- alteram,Eft autem hare mens prophetica.In Adi- 

^^ r e diuinitùs deftinata. At nihilo meliorreddetur busfandorumApoftolorum fcriptum eft:í?/íPe- 

^ . ' intradabilisIíi-aél,procliuisaddelida,mulrúmqi fecoßes erant »mnesßmul congregati mvmm. Et ecce. 

. laborans morbo inobedientix. Quum igitur dicit: faBm efi de cxLo fonitus, quaß ruens ventas vehemens, 

Cui?nullo modo dignum fignificat. Etenim poft Deináeúv. ConffeBaJunt iUis diuidualmguainftar 

hanc adeò claram fandorum Prophetarum pr^di- ignisâr eorum vmcmque mßedit. Et coepermtUqm 

: ' dionem,nihilo fecius tamenrefradarij extiterunt variisUnguisproutSpiritusd^bateheloqui.Vtxcepe- 

& improbi, & omnibus vitiis animum refertum rat enim Chriftus illis vt Hierofolymis non rcccrepletúmque 

habentes. Quin & imm anes fadi dercnt,fedexpcdarentpromiffionem patris, dofiintminiilri 

diabolica crudeìitatis &'amarulen- necexaltoinduantiir virtute.Deindedcfcéndentix. 

Cruci enim tradideruntvniuerforumSerüa- tesloquutifuntIfraelitis,omnibúfque exaliisretorem 

6¿: Redemptorem, Chriftum inquam, per gionibus datisfibià Deo hnguis,&;ftuporeperquèm 

acquo cum fit patri gloria cum Spiritu fan- culfi funt audientes, & dicebant: Nonne omnes 

do in fécula, Amen. qui loquuntur * ludxi funti Et quomodo nos au- *GaIiIsi, 

dimus eos loquentes,fua quifq, lingua J Alij autem 

dixerunt,inquit,Muftopleniiunt,ideft,ebrijfunC: 

D. CYRILLI C O M M E N T A RIO RV M C hoc eft opinor, per irriiionem labiorum, propter 

in Heßaiamiibritert'ij. linguam alteram. Loquebatur enim lingula diuerfis,magnifica 

Dei omnia potentis. Ethocprxdi- 

Tomus fecundus. xit: Variislinguis, inquit, &:labiisvariis loquar poy 

- pulo huic,ncque tamenfic credent. Cùmautêm 

A B L A c T A TI ¿ laBeâuulßah vbere,afßiclio- opportuifi!èt certa fide fignum accipere,&: cogita- i 

x\,nemafßiB:toniad'ijce,ßemßei,adhucparumpre- re ob hoc diuinitùs fadum efie hoc vaticinium 

^f ter irrißonem lahiorum , propter linguam alteram.) hoc minimèfecerunt,fedexprobrantesillis ebrie- 

• f^: Defiitnobis oratio primajinhòc:Cuiannunciaui- tatem,increduheflcpcrrexerunt. 

musmalaìSc cuiannunciauimusnunciumfprxdi-. Quia loquenturpopulo huic dicentes:Haceßrequies 

dorum verò fententiam interpretantes, diximus bibenti,cr hac contritiOyO" noluerunt audire.) Dmt 

fandorum prophetarum perfonam introdudam ahcubi Deus,conturaacia ludxorum offenfus:Ecefiè, 

ortos ex fanguine Ifi-aèhtico quodammodo ce ego inducofamem in terram no famem panis, 

increpantium : quippe qui temeré acfruftraillorú ncque fitimaquXjfedfamemaudiendi fermoncm 

fermonibusinterfin£,nihilo autem mehores red- Pomini:&ab Oriente ad Occi4entécircuibunr, 

dantur,tametfi mala illis SinunciumfuiiTcnt prx- quxrentíermonem domini,& noninuenient.Innunciata. 

Ac mala quidem efie, confirmauimus duda eft igitur fames intelligently Ifiraehtis, quia 

fupphciadehnquenribusdeftinata:nunciaverò,Ìn ñon fufceperunt per fidem panem vit?,qui de cos- 

' ipe bona honores.Itaque perinde quafi nihil iuua- lo defcendens vitam dedit mundo : ideòqueinorentur 

qui ex fanguineliraditico oriundi fimt li- pia cibi diuinitùs dati, iuftiffimè laborarunt. ivTe» 

cetannunciaucrint illis Prophetx hxc à Deo, mi- f»;»i,inquit,yo/öpane viuet home ,ßed cenimuni verbo 

nas(inquam)S¿; futurorumbonorumrepromiffio- E quodegrediturex oreDei.Dehacchuúíhmzutemiii. 

nes:Cui,inquit,annunciauimusmala?& cuiannil-i vniuerforum Seruatorem & Redemptorem;attaciauimus^nunciumìlamcumfanótiprophetxve- 

men bonus cùmfit,vocauit ad refipifcentiam per 

luti conticuerint, fuúmque fermoncm finiuerint, fandos Apoftolos. Alloquitur ergo illos beatus 

ipfe vniuerforum Deusfandüsconmellat,dicens: Petrus,quod fandum & iuftum ncgaueririt,& vi- 

Abladati àIade,auulfiabvbere,afflidionemaf- txprincipemocciderint, & homicidam fibi doílidioniadijce,ípemípei. 

Nam quiadmonitioni nari petiuerint.Quin de hoc adiecit:Et nunc icio 

rccalcitrantj&lìenum iam diu abiecerunt, meritò fratres,quòd perignorantiam f€ceritis,ficut & vx % 

rcpudiatifunt, & falutis in Chrifto expertesibunt principes veftri. Poénitentiam igitur agite, & bain 

interitum. Vos autem deinceps per fidem voca- ptizeturvnufquifquevcftrùmin nomineDomint 

tiad agnitionem veritatis, qui tanquam vbere & F Iefu,kaccipietisdonúfandiSpiritus:vobiscnira . 

lade legalis pxdagogixabftradicftis,cibum ohm fun t,promiffiones 6cfiliis veftris. Itaque, in quir,#-^ 

paruulis accommodatum capientes, & rudiori,^ auulfiab vbere& lade,vocatÍadApoftolatum,áí^:^ 

mente prxditi, prouedi verò nunc in virum per- nouxprxdicatlonisminiftrifadi,loquentur p^ ^^ 

tedura, in menfuram xtatis plenitudinis Chriili, pulo huic, darè oftendentes, quxnam fitr^quiès 

S

. jrnotiis ac prxfradis,fupra modum prardiri. mini cr vos, m trahaus dimrfmn mgum am 

Et erit eii verbum Dei affiitìio fuper aßliBionem, A buí.Añiióü igicur eilc queant,hi qui adhuc iubiurit: 

ß-cs lupraßem.) Quibus tandemîSanclis Apoílohs precepto Moiis, quíquc fune opnreíli quoci.un- 

^ vidciicct & Euangehlbs,qui dmmum facrx prxdi- modo, & onus legis graue m entere corde habcc. 

cacíonis munus adminiftranres, orbem terratum Allocutus eft itaque principes & populos : dcirî 

pcragrabanr, eos qui errant irreticntes, adducen- intere» fermonem qucndam Iuda:orum interpo- 

• tes Chrifto per fidem eos, qui ohm dicebátligno: nit,qui ab illis ex contumacia,^ veluti cx dclpÌra- 

Patermeus cstu.&lapidi: J. ugenuifti me.Vcrùm tione excogifatus cft.Et qui tandem ifte? Neceile 

non fine iiidore curfum fui Apoftolatus confece- eft dicerc. Deus cnim vniucrfoium longanimus, 

runt,fedafflicH,vcxati, &hoftium Deiinfidiasfu- & malorum paticns, non ftatim infertluppliciuni 

fiincntes,fa¿túmque eft eis verbum domini, aftli- oficndentibus,fcd iram diftcrt, tenore pcrcellcns, 

óìiofupcraffliólioncm, nec id folum, fed& fpes de prxdicatione futurorum malorum uuerdum' 

adfpem. Exantlatis enim pro picrate in Chriftum ^ ad relipiiccntiam reuocans. Hinc ixpcnuincro 

laboribus in ipe diuturna, imo infinita erunt, èc per ianclos prophctas inucniemus cum dicctem" 

vnà cum Chrifto régnantes, corona incorruptio- Ecce vcmt. Et, Adliuc parum adhuc parum. Er^ 

nis cingentur. Quàm mox. Sed audaces & fuperbi cùm dcbuii-' 

^dhucp4ululum,4dhucpaululum,vt.vadanr,Gr fcnt ofiènlàs corrigere poftcuonbus, Icnitattm 

udantinpoßeriora cr periclitentur, CT contermtur. Do mini m oceaiioncm mus verterunt. Simul ater 

cAfimtur.) Extimulat ad fortitudinem, & inun- que audiucrant enim prophetam diccntcm : Adgit 

adpatientiam fandos Apoftolos. Prxdicarunt hue parwm adhuc parum, quàm mox, ilhco inter 

emm liraclitis, & falutis fermonem fauftum illis fe dixerunt,longum tempus inter verba prophctç 

annunciarimt. Verùm in,eos tanquamindomitae & exhibitionem pra:di¿lorum intcriacet. Nos 

beftias infihcbant,ad conciliabulapertrahebant,il- ^ nioriemur,Ôc diuina ira in nos infilict. Siquidem 

hfque charitatcm in Chriftum germana, tanquam dixit Deus Prophctx Ezechidi: Fili hominisßu ocpiacufarefcdus 

crimini dabant,& acerbis dicteriis puh tm dicunt : Fifio hac quam hic videt, m d/es mul- 

.inceiTebant, & plagis ac verbcribus aftidentes, & tos,^' m tempora longa hicprophetat. Propter hoc die: 

, c^coúa,mcs dicehmtUnterdiBo mterdixmus vobis, Fiuo ego,dicit adorni Dotmnus: Non amphusprocranecuiquam 

loquamini m nomine ißo : Et ecce impleui- ßmabunturfermones mei quos ioquar. Quu loquarferßii 

Hierufalemdotìnna Veßra, Qîn aliis quoque monemcr faciam.,dicit ^donai Dâminus-.'Ex^tohïa.Z 

modisiitiultanbes, & im'maniter infidiantes affli- igitur Ifraditis, vtpote contemnentibus, Se tanxerunt 

éos,lab ordii que illis facefiìuerunt. Pene- tùm non dicentibus: Fecimus fœdus cum inferís, 

xit itaque vniuerforum Deus illis conlolationcm & cum morte pada.Qax namillaìTurbo irruens 

vberrimam,&: cxdem pericquentium quxnondCx £> fi tranfierit,n5 muadet nos.Etcnim,inquit,etiamfi 

aduenerat,antèdcmonftrat,inquicns:Adhucpau- voce non dicant, tamen iphs fadis taiuùm non 

lulum, adhucpaululum. Non cnim longc aberic clamarunt : Pacla fecimus cum inferis : Capiant 

tcmpus,quum retro cadent illi,&; conterentur, & enim nos. Et fi veniat fortè tui-bo,ieupcriculum 

inpericulaadduccntur, (5ccapientur,ruéntquein contra nos, veniat iànè nobis, lôluimus enim ia 

interitui^ Hoc autem dicimus cuenifib ludaico mendacio ipenôftram , Sc mendacio protegepopulo, 

fpMtuahtcr fimul Sc corporafiter feu fen- mur. Qm enim fibiipas hnxerunt quod lubet,(S

H O ^ D . C Y R I L L I A R C H I E P . A L E X A N D . 

cioiauil duo concummt muli, & continguijin nem admouet.NuncérúmfuppHciGrum minis ac 

' vnura coaamenbntur. At qui credit in co,inquit, ^ ir« terroribuS concutiensâd melius reducit:nunc 

^ non pudeSet. Vide autem quo pado reficiat&• autem bonoru,m ôllicitátionibus inefcat, attrarelaxet 

quodammodo crcdentes,&affl|dis liber- hitquc ad vtile. Cùm igitur comrainatus fuerit, ^^ 

ratera Euangelicx conuerfationis patefaciat. O prxdixcrítque fore vt prorfus penitúfque turbina 

aff]idi enim,inquit: Ecce pono eledum lapiden!. feu calamitate mox contraiMos futura implicaren-. ^ 

' : in fundara entaSion.Et qux inde vtilitas? Qui ere- tur,eílentque orani tempore in fpe mala confola- 

. . ; V ditineo,nonpudcfiet. Hincverò fuadetagraui tionis oratione adhibita, indulgcntius agit, nec 

- ' legis onere collura fubducere, 5c ab inutili, & in- ^ fciuit animum deípondere, veluti fapientifiimus 

) V . efficaci vrabra recedere, & gratiam per fidem po- & peritiilim us Med^cus, qui membrorù corporis 

tius arapledi iuííificationémque in Chrifl:o,qui morbos aliquando pharmaco acri curant,remenihil 

laboris haber,airripere;Ponam,inquit,iudiciri g diifque fortiilirais cruciatus partes maximè aíFe- 

^ inípem,raiíericordi^que mea ad filateras. Etenim, -das refecant, aliquando verò modicis & veluti 

Joiin.$. vt ipfe Seruatorinqüit. Pater ludicat neminem, fed mitiflìmistantùm non incantant valdéque raolomneindicium 

deditßlio, vt omnes ho7ierent filmmf Iiunt.Pofi:quam minatus eft ergo monet,hortatúrquemadmodumhonorantfatrem. 

Quod intelligens que vt animum adhibcant Euangelicx priedica- 

%-Cor.y Meatus Paulus,fcnbitin Epiftola,6c inquit : tioni,dicens : Difciteaudire coanguftati. Deinde 

nos mmifeftan of ortet coram tribunali Chnßiy vt re- ait:Non poifuraus pugnare. Meminit vero etiam ' 

f ortet vnußqmßqueea qua fiunt fer corf w,ßue bonum, . eorUm qux lada funt in valle Gabao per ilia tenifiue 

malum. Futurum igitur iudicium iperamus, 8c pora. Admodum autem obfcurum reddit cum dimifericordiam,prout 

cuique conueliitjtedè fadis dionis expofitio, tum ipfum filum contextufque 

nirairura eongruenter. Qipd lignificare puto il- compofínonis. Puto autem ex hiftoria hxcrefelud: 

Mifcricordiam effe à indicante nos ad ftate- C renda. Vix cnim fíe critperípicúu ftudiofis quod 

ras,id eft, ex ratione xqui & boni,benefadis vclu- fignificafur.BelIum itaque gerente & duce Ifraélitireípondentis. 

tarum lefu fiho Ñaue, dc intolerabiliter graífante lofi.^. O*^ 

Et'qíucreduntfrufirA,mendacesfmt, quia non fer- , in regionibus-'gentium, ac compluribus deletis: lo. 

tranfiuit vos turbo,nonauferet vobis tefiamentu mor- Gabaitx veriti ne fimilia paterentur,cùm effént ex 

tis,crfi>es vefira qua afud inferos eß, non fermanebit. afienigenarum vrbibus, accurrcrunt ad eum, Sc 

Turbo irruensfitranfierit fCritií illiinconculcationem. mentiti fefcllerunt primura, & admiífi funt. Sed 

\ Ctim fertra?ifierit ,accifiet vos,mane mane fcrtranfi- pofteaquam notiiunt qui & vndc exifterenr, 

, ' . hit mterdiu, er innoBeentfies mala ) Dixi, íanáis fadifunraqu^geruii,&hgnic.^fores costui.Quod 

' \ V prophetis futura prxdicentibus Ifi-aéliticofangui- vti cognouiífent gentium reges, quinqué illi beine 

ortis,diuinamqueilhs iram modo non prxíen- lum geffcrunt contra Gabaon , crimini dantes, 

tem iam oftendentibus, incredibili contumacia quodad Ifiâelitas confugiffent. Cùm antera in 

. " inföleiccntes difputaffedixifl'équc: Etiamfi fiant extremiscflént Gabaitx,cúmq-,reputarentfepa- 

' , fbrtaiIìsifta,tameneritmoradilatiòqueteraporis, res non eife rcfiftendo : rogarunt vt manu lefiÎi- 

), X . & non ftatim aderir eorum qux prxnunciata íunt berarcntur. Hic vero ftatim opcm ferensfubditis 

^ / exitus,dilabetur autem vitx noftrx tempus , poft fuis, ahenigenarum ducibusreftitit. D^nde quid 

vos hxc grauia erunr. Ifta dicentes & cogitantes, tune manu Dei geftum fuerit, doceûntíacrxlitantùm 

non cura morte foedera fecifíe vili funr,& terx. Habent enim fic.isi: cum adortusfuijfet iltos le- Jefiol 

V eluti fpem habuere in inferis. Hinc dicit illis: Qm fvA repente, totam noBem frofeclm efi ex Galgatis, cr 

; confidunt fruftra, mendaces,quia non pertranii- conturbabit eos Dominus àfaciefiliorum ifiraelyCf atbit 

vos turbo,timete,ne vobis auferat foedus mor- triuit eos Dominus attritione magna in Gabaon,cr fertis,& 

ipes in inferis non maneat.Nouit enim no- E fiecutifiunt fer viam afienfim * Orouim, er fercitfierùnt * Septua- 

^ :. -v uit corda & renes, & animi motuum vim, vniuer- eosvfqueadMadica. cùm autem fiugerentiffià facie gintíBe- 

" f i t a t i s opifex. Quura igitur hanc ipem habet, ait: filiorumJfiaèl,mdeficenfiuOr^guim,DomÌ7iusfroiecitinth.eiO&» 

y , . ' Nònne qui hxc in vobisnouit,delebit hoc veftríl eos lafidesgrandini de ccelovßque ad ^-^ca. Flures 

cura morte foEdus?Delebitquodamodo. Si enim autem mortui erant Ufidibm grandinìi,quàm quos oc- 

5 , • adueniatka,ideft,turbo,nonahipoftvos,fed VOS cidefmtßl'^ Ifiaelglaclio m beüe. Sumitigimr velnt 

-, ^ ipfi eritisconculcarioni.Ettollet vos mane mané, ab his qux coustigerunt veteribus, imaginera ^ 

jd eft,non in longinquum erit, fed veluti diluculo figuram auxilij futuri Ifraclitis à Deo, qui femare 

cras,inon erit omnino e màlis euafio, iedin die poteft,fiquidem velint Seruatoris noftri yerbispa:- 

• ; de node erit mala ipes, id eft,orani tempore, re- réte.Vos enim,inquir, coanguftati, id cft, mukös 

. ramgrauiura expedationeconfumemini, Deo F doloresadeuntes,excidiis &futurorum hoixori- 

• r enim affligere volente, quispropulfabk calamita- bus veluti oppreflì.,difckeaudire, vocate & vos^^^^ 

: . ' tisinfukumìvel quis diuino lurorireludabitur? lefum in auxilium dicite quemadmodum certe aÉl^^^' 

' , , Difcite'audire coangpifiati, nonfojfummf ugnare^ Gabaitx: Nonpoffumus pugnare & debiles fù- 

' . Jpfiautem debihtamurfdum vos congregammi. Sicm mus,ac congregemur,vtrefiftarausinuadentibus, -x . 

- mons imfiorumrefiurget.Et erit in valle Gahaon. Cum videhcct iniraicis.Et quid hoc, inquiunt,erit? Cofurorefociet 

0f erafiua,amaritudinisofii4.^^t furor em gnofcetis, ait, etiamfi feratur contra vos veluti- 

"^tei^wy & amaritudo eim aliena.) O^timxis mons, infiikus hominum impiorum , illis cuc- 

Maxinius vniuerfitatis Deusomnes homines vuk ' nientea quxfueruntin valle Gabaoh. Nani conlaiuoshcri& 

ad agnitioncm veritatis venk-c.Hinc traeosquibclluminfcruntvobis, cura furore 

eosquiinfirmi erant comraoncfaciens,&qui ani- ci% opera fua, & opera araaritudinis,id eft.irx.it 

mam iuam nihih fécerunt,in redara&planarafe- quis tandem ? an non videlicet vindex-DeusiFu- 

•/' ror cius aIie-n,èYterur,&:amarkudo eius aliena. Ira. 

- i ' ^ ' • " ' • enira. " 

F • • . . - ^ ^ ^ . -

enim,inquir,aou;i&inuritatabclUbit contra per- conlilio valcnt, vtanimoruBifuorum amplitudiiecjucntcs 

vos: pugnabítque ctrlum cum illis c ^ ncmdoclrmaacinftitutioncquariup ra legem, niiuDhmi, 

& efupermscftundcns tanquam grandi- mirum Chrilluna compiere íatagant. Quod vcrò 

^ ncm impotcnns iui furons icucru.itcm.Talc quid cxhibito ilio, pcticuloliim & noxium lit cultum 

Fjal-m. dicit & vocc Píallcntis : Sipopuim meus andimfct legalem feclari, conlirmabit Paulus,dicensiiis qui 

nw, ifrael fim vitime0 inceßijja, vcl.id mhilumini- cx nimia iluldtia polt ñdem in iplum & cmundamicosearHmredcgiPm,criliis 

fu prertmnt cos mie- tionem per íkrumlauacrum,ac Ai oínica,id ell,iccißem 

manum. meam. ^.ucrli funt : ^ùohn efhs u cimfh, quicunque G.dat.^, 

^ Et vos 7ie Utcmim , neque rohorentur voIh vincu- lege mjhjicamim, 4gratia excidißis. Kos enim ver 

u,quia confummata6 CT concifas resaudiui à Domino f dem [¡cm mßitu expechtmus. Vedfimilc cft & 

Sabaoth, quasfacietfuper omnem terram.) Inducitur aliud lubinnui, ex eo quòd dicat Chnftus: Atten- 

rurius bean propheta: perfona, ludx-orum prxcc- dite & auditc fermones meos. Si enim volueritis 

ptores impctens & diccns : omnmo non oportet ^ íubtiliter,inquit, vmbras legis ammo pcnficularc, 

cos gauderc, id eft, non mfolelccre conanbus au- & digna attentione xftimare typos, omnino fcrdaciilimiscontra 

Chnftum , fed tnftan magis, & nioncs meos audictis. Defcnbor cnim in tvpis,& 

achrymas pertundere obJuas impietates: neque peregnnum nihil induxit vis meorum vaticinioríí, 

legis vmcula populo manui fuxíubdito mijccrc, liquidem fpintualiter lexintcUigatur. . „ m ; , m - - 

fed permittercponus vt credentcs in Chnftum, à quit, credidentis Moß, credetis m%i, deme nanqueil- ^ 

veten prarcepto immunes lint, & qux in vmbris Leßcnpßt 

crant & figuns omittcntcs,cultum in Ipintu & ve- , 

ntatcadmittant Eft cnim,mquir, fpiritus Deus,& preparare, anteqmm praparet terram ? nónne\uum 

quem in fpintu & ventate oportet adorare. Quod Equant faciem eius, tJncJemmat paruum papaJer CT 

autem lex quoddamquah vinculum fit,iuidhcans C cyminum^crrurfu, feminat truicL^cr hordeimi,cr 

neminem, (nec cnim corifummauit quenquam) Jfeltamm montibus tuts.] Propofitorum verborum 

fed velun infirmos 6c manifeftis tranigrcHioni- fententia profundiflimum fané & obfcurum adbus 

implicatos fuppliciocoerccns,nemo eft qui modum eft xnigma,dicam verò vt hcctSc quaambigat. 

Vnde opinor,bcarus Damd 6c quidem tenus conceditur. Reieccrunt Scruatons verbum 

rede, Ifi-aelitas ad gratiam per fidem contendere mifenludxi,6coccafioilliserar.vtconfucucrint 

Pfal.i. vehementer hortatur, dicens : l{umpamus vmcula Mofaicisprxceptis mordicusadhxrefccrc. Putaeorum,er 

proìfciamusà nobis lugum ipforum. Onera- runt enim fe pietatem colere, fsctando typíca, SC 

runt cnim onerarunt ludxorum prxccptores im- pulchntudinem vcritatis vduti deipuendo. Vnde 

pié fuos fubditos, 6c graui illis iugo impofito, vi- lefum perfccuti funt, tanquam legaUs prxcepti 

dehcct Icgalium mandatorum tanquam infradis vim aHorfum deriuantem, 8c ipfos ad ahum culcatenis 

conftnnxerunt. Hinc propheta dicit eis: tum Euangclicum inquam traduccntcm. Sumic 

Ne roborentur nobis vincula, quia confummatas ergo vdud ab agncultura, obuium 6c familiare 

6c concifas res audiui à Domino Sabaoth, quas cxcmplum, 6c inquit : Num toruni diem dcbec 

faciet fuper omnem terram. Er quxnam funt hx qui arar arare? Quod hunc habet fcnfum.ldololaconfummarx 

öcconcifxres? PrxdicatioEuange- trarum pedoradura funt, 6c rigida, 6c vdud agrehca,gratia 

qux cft per fidem, iuftificatio per Chri- ftis quxdam terra inculta. Opus cft igitur illis ranftum, 

fandificatio per Spintum. Lex enim non quam arado difíécantefcrmone, fermonc fcilicec 

erat concifa neque confummata, nullum fiqui- inftitutionis vtifupernum coeleftcque femen addcm,vt 

dixi, confummauit. Erant autem dicorc- niittant : ficque dcinceps frudificent Deo, ominara 

cius ac tradadones, quafi per ambages 6c nium bonorum defiderium Scpromptitudinem. 

anfradus , longòfquehterxcircuitus. Cxterùm E Tale quid fadum eft Ifradkis. Colcbantenimia 

hxc üluifica prxdicado perfediflìmam haber 6c iEgypto, eos qui ibi erant Deos: per Mofen verò 

concifàmviam, qux fcilicct dudt per fidem ad iu- fapìentiflimum vocati funt, data quoque cft illis 

ftitiam 6c fandificadoncm. Lex autem folis daba- lex, qux aratd inftar fcindere poterat corda cotur 

liraélids, Moyfeadminiftro ; Gratia verò 8c rum obturara Sc conftruda,mentémquc incul- 

Veritas per Icfum Chdftum fada eft, nec iam fo- ram.Sed enim necsfle erat non folùm vt ad prinlùm 

Ifraelitis, fed omnibus etiam terrx incolis. cipiaagdculturx fub intelligentiam cadcntisvo- 

^ -Nam Moyfes illc diuinus alloquutus eft Ifraélitas, carentur ; fed illuccfcente iam omnium noftrùtn 

dicens in hunc modum:Audilfi:aél.Dominus au- Seruatore Chnfto, Deo frudificarcnt, fpintuahs 

rem nofter lefus Chnftus per terram Piallends: eultus virtutem. Itaque poftquam,vt dixi.fermo- 

\Auditc,inquit,omncs gentes,attenditc qui vfpiam F nem Chnfti rcieceranr, affixi Mofaicis prxcepds, 

inhabitatis terram. ideòidque iuftillìmè, transfert cos abhocinfti- 

^ ûrtbuspercipite cr audite vocem meam, atten- tuto,dicens:Num torum diem debet qui arar aradite 

cr audite fermones meos.) Ruríus his verbis re ? Qui,inquit, terram inaratam, agrcftcm,6c ipiipfius 

Seruatorisinfcrturperibna,tantùm non in- nofam fubigit, vt apta fit Sc parata ad rccipiencantantisllraclitas,atperfuadcntis 

Sc quidem didum femen, num Icmperarat? Qui,inquit, terid'tilfimé 

Euangchcx prxdicationis icrmoncm ram colere vult,annon, pnufquam hoc animo 

admitterc, cuifque voces Molàico prxccpto non cogitar, prxparabit femina ì nonne quum xqua- - 

poftponere.Quòd autem non oporteat ncghgen- bit eius fùpcrficicm , tunc fent paruum papauer 

tcr6c oicitanter diuinis Se Euangclicis fermoni- Se cyminum ? Et ruriùm ferir rrincum, Sc horlâdhibercanimum,oftenditdiccns 

: Arten ^c dcum,& fpckam inmódbustuis. Oportuit cnim, 

ÍC auditc fermones meos. Attendone enim opus inquit,oportuu,corda corum qui pxdagogia inftieft,6c 

edam obcdicntia his qui ea prudenti» Se tun crant Icuigari antè, prxccptifque typicisprx- 

ÉTSÌ^ K 

X 

%

) ' 142, D ^ G Y R I L L I A R C H I E P . A 

' " ^ coli quafiqueTei-rxcuiufpiam fuperficiemprspa- - neque vox amadtudinis mex conculcabit vo¿, 

ran'vt deinceps ad frudus edendosprompdffi- A Non emm,mquit, eroiracundus,^^^^ 

ma & accomniodara effe confplciatul^ : Agrico- nx extremaz addicam 

la inquit,fi xquet Sc leuiget fuperficiem terrae, ram iudicium vtconculcemini, quod fieri foler, : - ^ 

J n o ' n f t a t i m neque ab initio iolidiora iacirfemina, rum cùm res periram geruntur. Quò.d autem ad 

- ^ê^pjjfuaadhuc & infirmaemitrir,papauer nimi- íümmum omnispanentixperuenerit,hocrurrus 

rum 5ccyminum: apta autem nudataqueiam ter- vniuerforum Deus videtur porrò ofl:endere,inr 

a a d frudus proferendos, tum inquit, rum & tri- quiens:Et hare à Domino Sabaoth exiueruntporticum&: 

hordeum&: fpeltam ferit.Hic enim mo- tenta:Porrentum enim verè & monfi:rum efi: addusartificiofxagricolationiseftintuisfinibus.Fa- 

iiiiratione dignum, tot tantifque delidis obruda 

eft igitur lex omnibus pnecultrix, 6c quafi prae- tum Ifraèlem , mifericordiam confequi, &c innu- 

/ leuigatrixjoic quidamvelut agncola peridffimus merabilium criminum remilfionem, Deocominferens 

his quiinftitudfuht^quafipapauer quod- miferanre,lucrifacere. 

dam &c cyminum, & parua & vmbranlia, & qux- ConfiUum mite,extoliite vAnAm confiUfione.) Cùm 

curiquefemina per fe ipfa & fola efui minimè apta ctAty>i9íctc obliuionem que quòd debacchad funr, 

funt, fed quxrunt femper adiüngi & adhxrere appromifiiret,irámquein cos hon admodum graaliis,quò 

vtilia eftevideanrur. Si nanque trinco uem fore, rediifimè dixiflet: bonum cónfihum - 

& bordeo, id eft, panibus ex tritico&: bordeo capereiubet,infiniulátque quòd vanam confola- ^ 

confedis adiungantur , tune quodammodo vi- noncm, raagnum quiddam & eximium rad à dedentar 

efie ytiliilima. Ea vero eft legaliscukus ' coro aberrarcnr. At qux tandem eft hxc magna^ 

virtus. Si enim non habeat vtilitatem ex foli- vtilhputant, confo latió, qux tarnen vtilitatis nidiorecibo,idcft,Euangelico,perfpiritualemin- 

hil habet? Hxc prorfus: dicebant enim : Fecimus 

terpretationem, fola ÖC exfe nihil commoditatis ^ foedus cum inferis, & cum morte. Tempeftasirhaberepoterir. 

ruensfipertranfeat,non venietad nos:pofuiraus 

Et emdiens mdicie Dei tui, cr Utaberis, Non mendacium ípcm noftram , & mendacio proteenimmm 

duntiA prngAtufpApAuermgrwn,ncquero- gemur.Athiquibxccogitarit,&vanamípemhatA 

fUufin circuibit fafer cyminum, cum fAne come- bent, & qui morituros fe ante graues calamitates 

- ' dètur. Non emmm aternum ego vobis irafcar, neque exiftimarunt,audiuèrunt claré: Tempeftasirruens 

vox AmAritudims mea conculcAhtvos. EthacÀDo- fi venerit, eritis ei ili conculcationem, quum tran- 

V mino'SabAothegreßAfuntportentA.) Cuvna.demun- fierit,tolletvos. 

dationem peccatorum, inquit, ineftìcax eilet lex, 

amotaeft vmbra, inutilia apparuerunt typica, 6c C A P V T XXIX. 

introdudum eft iudicium viuificum 6c verè vti- j) ~ 

, liifimiim. Et cuiuiiiiodi tandem eft illud? poft- ^ T ^ ciuitati ^nel, quAm DAuid expugnAuit^ 

quam ¿nim per legem non potuit homo iuftifica-^^ V congregAtegermina Ab anno Ad Annum. Comediri,appamii: 

nobis Vnigena Dei Sermo, confum- t'n emm cum Moab,Nam Aßigarn^nel.Et erunt eiai 

matam rem 6c concifam proponeos Tiuilificatio- fortitudo cr dimtia mea. Et circundAboßcHtDauid 

' nem nimirum per fidem.Tu igitur,in quir,ò Ifrael, te, O" cmgAmte vallu?» ¡er ponamcircumte turres, 

y ' ' obediéti cerúice omnium Seruatori Chrifto fub- O'' fermones tuiin terrAm, O" in terram 

\ J - ieda,ab ilio iudicio erudieris, diicendo nimirum fermones tui cAdent, Et erit velutloquentiumè terrA 

ab ilio viam falutis. Eris enim fic in Ixtitia. Poft- vox tuA,(cr Ad pauimentum vox tuA infirmabitur.) 

quam vero femel papaueris nigri 6c cymini fecerit Su mit quiddam hiftoricè fadum tempore beati 

mendonem, aliquid inde vtile defumit, 6c inquit: Dauidis,idque facit ferè,vt ludaicx fynagogx fce- 

Non cum duritia purgatur papauer nigrum , 6c ^ lera contra Chriftum oftendar. Sunt enim figurx 

qux fequuntur deinceps. Erat enim tranfgreilio- rerum verarura,ea qux in v.mbris veteribus continuili 

reus lirael, 6c ad legis öbieruationempigcr gerunr. Qux ergo nunc Hieruialem eft,ohm lecirecouincebatur. 

Dixit igitur vniuerforu Deus: bus vocata-eft,quam beatus Dauid obfedit.Q^m 

Populus ifte labiis me hoiiorat, cor autem eorum verò ob cauiara , ex ipfis facris Uteris cognoic'^proculabeftàmc. 

Fruftra colunt me, dodrinas mus. Habet verò fic íecundolibro Regnofui^á: 

docentes,mandata hominum. Nònne igitur pi- Et abut DAuidiCr omnes viri em m FÌierufalem y ad 

gririx pcenas iuftiffimè ex lege exigere potuit? JebufauminhabitAntemterrAm. Et diclmneß Dam- ^ 

Cer£è,inquit.Verùm humanus eft legiflatoris fco- di : Non mgredietur Dauid hue, qma r^ßitemnf caci 

pus .IC confilium. Nam quemadmodum,inquit, CT cUudidicentes-.Non mgredietur hue. ^^ccepitaunigrum 

papauer non purgatur duriter , 6c rota F tem DAuidniumtam Sion,hac eß emitas Damd. Et di- , 

plauftri non circumagit cyminum, cùm illud fcili- xit Dauid die ills :Om?iis percutiens lebußeumytangAf^^^^^. 

cet triturar 6ccomminuit,vt fané fit in frumento, pugione cacos, er cUudos, oppugnantes animam Daum^^^^ 

fed virga potius 6c moderatis illos agitanonibus, dii. Itaque beato Dauidi,Hierofolymitani,id eft, 

cxpurgat.Cùm verò adiccit,Cyminum'cum pane lebufxi cxci&claudi reftiterunt, quo fado milecomedetur 

: oftendit legalis cukus externam fpe- ^ ré diiperierunr. Cepit enim eam. Reftiteruntauciemper 

fe ipfam6c folitariamparumiuuare,ac rem-omnium Seruatori Chrifto,ipfiusaduaitus ' 

vtile ßc necefl'arium fore,fi folido cibo,nempe tempore,habitatores Hierufalem,claudi 6c cxci, 

Euangelic^pra:dicationiadhibcatur. Cîodtum Non enim redo pede incedere potuerunt,led 

clixi,cum xnigma illud de cymino 6c nigro papa- nec diuinam lucem meiitecomprehenderunt^fi- 

Kereinterpretarer. Qmdautemillud vult,fcihcet: d^nq; nonreceperunt, Scnbx maximè 6c Phlti- 

Virga nigrum papaucx excutietur ? Adiungir, 6c fei. Dixerat enim de illis ita affedis voce Dauidis:. 

mquit: Monemminxternum ego vobis irafcar, Fiíij almi mmitißnt mihiyßij alieni im^ 

> , • , ' _ O" clmdicA' 

i . -

ar cldudiCMmint 4 femttts futí. Mittit vero illis diclitabant: Kos fcimus Maß hquuttm efe Drum, lur..^. 

Hel/.iz. edam cpiftolam Paulus,inquiens: »»4- ^ hum mtemnefcimus vndeßt.Hincút: Dcpdmcn- 

?ms remtjpif CTgenmßoliita jurrigite, erßate vt retur ícrmones tui in terram etiam. Nec tamcn hor 

äißntgreßtipedtùus veßrtf , nonclaudtcatto aberret, euenict omnino ac vereipfisícrmonibus,fed qui 

fedpsiiusfanetur. Quòd autem cacci fuerint,con- auii funt illos loqui, hi deijcientur: qui olim duiirmabit 

ipfe Seruator, diccns : In ludicium ego in ra & faftuoià loqui folcbant, hi belli malis expo- 

, mimdum hunc vem, vt qui non vident videant, er nentur. Hi exilem & debihftimam voccm babeli« 

Vident c

^ • ^, • pmtiioms, er cUitdet ocdos eorum, CT frophetarum dammocio à Deo , quafi liber vnus, diuinitùs r,f- 

• ^ riorum, (Cr pn?uipumfuòrum qui vide?}f fculptihii. ^ Jatafcriptura.Vnus enim liber eft, tota fcriptura, 

I - ' Permit porrò cum,diuinorj,im oraçulorum con- &ab vno fando Spiritu prodita: at quodam mo- 

' diu^ do cft obfignata. Etenim nec qui legete porerantj . ,s 

r . c a m ^ i n q u a m pradicationcra pro nihilo ducenti- & literas norunt,quicquam iñ eopotueruntintd- 

' bus,dc integro diíputare. Quanquam enim gra- ligerc : nec etiam qui ncfciunt literas, in eo quip-. 

tiam per Chriftum lucrifacereidque facilhmc po- piam rcconditum cognofcent, fed erit omnibus 

tudTent, ft mentis ccruicem fequacem fubdidif- , cx xquo lex coniignata : eo quòd fen^ntiarum ' 

fent dioc quidem minimè faditarunt miferi, fed vim ne hi qui legete fcircntaftequerentur. Hoc 

• ^ ' prsfidentes fibi, de fe magna futientes impu- demum voce Dauidis ad Deum hymno decantale^«. 

9. denter dixerunt : Nos Mojfis jumus dtjapult: Nos tum eft : Obtenebrentur oculi eorum né videant, 

^ , - .> ' ejfeOeum ,hu7icautem ^ & dorfum eorum femper incurua. , ; 

--- ' • musvndejit. At Chriftum difertè dicentem audi- Et dixit Dominus: ^pproptriquat mihi populus ijie, 

' Jom.il ucmnt: Ego fum lux mundi. I^tnitfus i Qmad lucem lahiis fua honorant me, cor autem eorunt procul/heji 

^ habetis, ambulate in luce, ne vos terìebrx comprehen- à me. Erujlra vero coluntme docentes mandata hami- 

' , Poftquam aut'em,etfihxcgrauifiimèdida num,er (ioBrma^s.) \nàxìcmmiyiznàz\iomnx\cgxs 

audiuerut, fadi flint nulla ratione mdioresjfeipfis profunditatemperfpiccrefeprofitentes, &inore 

/ - vd fapientiores fed duri & praefradi poftea de- ac lingua mandatum olim patribus defcriptum 

prehendebantur : tunc quidem meritò tenebds, habentes,ex hoc folo diuini cultus vim metiebancomprehertfifunt 

, Siquodammodo defecerunr, tut : eorum autem, qux oráculo tradita funt om- 

& quafi vino temulend in omnem turpitudinem nino nihil praeftabantifed contemptavelutlegifla- 

' 1' facilè dcfturbad funt. Tale quid fignificat, cum air .toris voluntare, ad dodnnas & hominum manillis: 

Difcite & obftupefcite,&; mcbriamini,non C data conuertebantur. Nam traditiones quafdam 

ficera ncque vino, Etenim poteft quidem po- vanas de nouo fibimet fabricantes,pios fe putateft 

vinum hoc quod fenfibus eft íubicótum, vel bant & bonos : ac ipfis fadis deprehendebantur 

-1-« etiam ilia inebrians mixtura, ficera icilicer, men- à chantare in Deum imprudcnrerreiiliifle. Quod 

n tem inebriare, fed non omnino ac in totum : fed ad legem igitur hngua tenushabitâmartiner,ic vi- 

^ ealamitates & velut excacatioquaedam ex diuinç cinos exiftimabanr. Sed quiaillamimplerevoleirxcognirione 

obueniens, hoc citius cfiiciunt Sc bant, dcprehcnfi funt rcceflTifte, &: extranei abil- 

"v" - , ^ eftictcius. Hoc enim,puto, docer, aiens:£tclau-' lo fuifie. Cxterùm adhxfifte, illos magis homi- • 

der oculos eorum, ó¿ prophetaru m fuorum, num mandatis, vel inde fieri poftet perípicuurñ. 

^ , principumfuorumjquividetfculptiha. Qui enim, AccefieruntenimaUquando ad Seruatorem Scri- 

; , inquir, olim IcgaUpxitagogia inftitudrum erant, J) hx Sc ¿\cqiucs: Qmredifcipuh tuitranf- 

&vcntadspulchritudincm velut in obfcuris ad- gredmntur mandatum feniorum ? non enim lauant 

hue vmbris afpcxcrunt,&: ex parte idmones fan- manus, cùm panem edunt. Qmbus dixit •. Quare o^ 

dorum prophetarum intellcxerunt, etiam hoc vos tranfgredimini mandatum Dei ? Deus nanque diipfo, 

inquam priuabuntur. Occluder enim men- xit : Honora patrem tmm cr matrem tuam : Et qui 

* Sept. tis eorum oculos, etiamfividerint olim* iculpta. maledicit patri vel matn,morte monatur. Fos aut em 

' V xpuTrlá. Eueniet autem iftuc, inquit. Principi&Proptie- dicita : Qm dicit patri velmatri, Donuna quod exme ' , 

non yAu- » ^^^ prxfeClo & iacetdori. Nominarunt efi, cedet ip comimium tuum nec honorabitpatrem 

?nim propheras , qui fandorum prophetarum vel matrem. Et irntutn fecifins-mandatum Dei pre- 

. À^f prophetias fumma cotenrionc indagabanr.Eránt- pter traditienem vefiram. Adduxitque hue didum 

qu'^-ipudIudxosquidam,legis ipecie tenus ftu- hoc quod vobisprx manibus eft, nam ait: ííj&cpreceptores 

& doctores quemadmodum E critabeneprophetamtHefam.devoba,dicens:Populus 

certèôc Gamaliel,de quo mukus apud cos perua- ifielabns me honorât. Cùm ergo pxdagogum congabaiurfermo. 

tempfilTent, & legem Dd nullo loco dignan, ad 

Et erunt noba omnia ifia verba, velut fermones li- dodrinas &mandara hominum conuerfi fuiftenr, 

bnfignatihmus,qüemfihominifcientilitera4tradant, hinc iuftifiTimè diuinitùs inípiratx fcripturxkbei' 

^fà-ntes : Lege hac, dicet : Non pofi'um legerì:,fitgnatHS obfignattis eft. Non enimxonfe'ntaneum crat co- 

. V ^fi enim. Et dabitur hber hic in manus homina non gnitionefcriptnrx diuinitùs afpiratç ditari eos,qui 

"•>' \ - fcientisliteras,dicétqiie-illi:.Legchocyar-dicet-:Nonficio illamdeipeduihaberent. ^ 

^ ' ' Propter hoc ecce rurfus transferam populumifium, 

loan.^. Dmt ludxis Dominus nofter lefus Chriftus: er tramferamiUos.Etperdam fapientiam fapientum[ 

) Scrutamimfcripturas,qHia in lUa putativos habere V crmteUiirentiamintellhentmm ab fcondam.') Tranf! ^ 

vitam aternam,

ícicnt¡3c legis opinioncin conícquuti: ac a Deo meIus,raons erat in regione ludxorum maximus, 

abicondira eft & tantum non coarcfata fapien- A in quo hjbirallc dicitur Elias Thcsbita. Itaque per 

turn intclligentia, id eft,lex fcu fcriptura diuinitùs montes feu regiones in quibus funt montcs,!ìgniaípirata. 

iìcarc vult eos qui in illis habitat, & inquit: Traní- 

Fa hts qmprofundumconßitumupiuntyCT mnper fcretur, nimirum tranfnnitabitur LibanuSjCrítque 

^ DominHm:qMin abjcandito conßitum C4pitmt,cr quo- velut mons Chermehnus: mons autem Chcrmcr:m 

opera erant tn tenebris,cr dicent : Qw jm viitt? linus, velut Libanus, id cft, Qui quondam idclis 

aut qms ím cognoßcet Ìaut qua nos fictmua? Quando fcruierunt, in ludxa cultum Deum agnolcent, & 

pœnam& íupplicium quibufdam conftituit vni- in numero claílcquc primogeniti Kraclis reputailcrforuniDcuSjftatim 

infcrthuiufcerei cauras,& buntur. Qui ex feminc Urachs íúnt,hcntaliquancorum 

quibus hçc accidcrunt crimina plana facit, do fimiles inhabitantibus Libanum, & cnantivt 

&iuftus appareat is qui omnia pro lufticia non bus. £iccT:usenim cft Ifracl à coniunciione qux 

punit.Dicebatigiturimprudentemomninofutu- " eft cum Deo,propter impiccatem in Chriftum. 

rum ludxorum populu m lege oblignata ; de om- AiTumptx ftint ctiam Genres, Sc íanciiñcatx pce 

^ m corum cognitione fublata , maniurum cx- patrem,diuinx naturx faóli iuntpardcipcs.Tninicui,n,mcnte 

vjddicec &c intelligentia. Qualia ira- ferctur igitur Libanus, inquit, velut mons Cherque 

crimina íinc, Sc dc quibus caufis illis connge- mei : mons vero Chcrmcl vt fylu.i rcputabicur, id 

nt vt hueprolaberentur, mox explanar. Plurima eft, vt íylux ligna íylueftria, quorum rinis cft comcorum 

contra Chriftum extiterunt confiha, Se à buftio. Vel ctiam alto modo : Fucrunt cnim vchit 

Deo diilentientia, hoc nimirum,opinor, eft. Per lignorum cxforcs Iltaelitis qui dcpopiiLmtur eos. 

Dominum.Quin & cogitarunt apud fe clàm cpn- Id quod,opinor,hgnihcat propheta Zachai i.is,diiilia 

inire,&: resarduasíuícipere, vt etiam dicant: cens, Apen ô Libane portas tuas,&comedat innis 

Quis nos vidit ? aut quis fciet qux nos facimusi At C cedros tuas.Plorcr pinus,quia cccidit ccdrus: Ploign 

orauerunt coniîlium cogitationémque homi- rate quercus Baiànitidis, quia fuccifa cft iyliia connisacutam&: 

mohminum potentiam non poiTe iica.Vide itaque hunc quoque Libano comparare 

diuinam Se incorruptam"mentem latere, etfiea ludxam, vtpote qux ab his qui quondam in co 

fortaffis in tenebris occulte iaciant. Conduxe- erant, nimiruin errore decepris,nihil différât. Pirant 

enim proditorem Iudam,tantùm non dicen- num autem Se cedrum Se etiam quercum, appelles 

; Ligabimus hunc iuftum, quia inutilis eft no- lat in ea caluros. Nam elati &: in altum fubucCti, 

bis.Etianè cruci tradiderunt, quantùmque in ipfis tanquam igne diuinx irx coniùmpti funt. 

erat, principcm vitx interfecerunt : Se excitato è £t audicnt dte illa fur di ,fermones UbeUt, cr qui in 

mortuis rurfus, infultarunt acerbi, hxcque prxfti- tenebris funt, o" qui in nebula, ocuh cacortm vidcterùt 

clàm eximpietate Se animo maleuolo.Cùm bunt, er exultabuntpauperespropter DominumUticnimexcitatum 

illum fuifie cognouifient, argen- tia er j}edeßitutagentes, implebuntur Utttia.) Voteos 

fat multos dederunt militibus fepulchri cu- cationem Gentium ex his quxpropofitafunt,cui. 

il:odibus,vtidicerent, diicipulos eius no¿lu venif- dentiffimè oftendit. Eft autem videre rerum qux 

fe,& furatos fuiiTe illum. Vx igitur,inquit, his qui accidit naturam velut ex andftropho, fcu antithefolent 

eaconfiliáinire,nonper Dominura,ièd ve- fi quadam, Se è contrario.Nam dixerat obfignanlut 

in Beelzebul. dum libellum legis, ièu vnìuerfxfcripturx diuini- 

, Nonne vtlutumfiglilireputabimini?nunqulddicet tùs inipiratx, & diuinortl eloquiorum noticiam, 

figmentumfiiieri'.non tumefinxißi?aut opus eiqmfe- ludxorum mentem efiecxlandam: adeò vt qui 

^/f:wiì»r«»ie^«y?/f')Cùmdixifier:Transferampo- fcit literas dicat: Haud queo legere, obfignata 

pulum iftum,hiibc verbis prorfus penitiifq; often- enim eft,& qui non nouit, dicat : Haud noni htedit 

hancrem iè emendaturum, Sc quidem facilè E ras.Verùm quòd vocabuntur gentes ad cognitio- 

.citralabûrcm,cùm ait, Transformandos efl'e ipfos nem Dei, lucémque Euangchcx prxdicationis 

prout voluerit is qui condidit, quemadmodum in animum & pedus recipient, ipfámque Mofaicertè 

opus manibus figuh fabrefactum. Cuiufmo- cam legem cognofcant, quantumuis ílirdx fuedi 

cft ctiam quod propheta Hieremias docuit, di- rint,nec oHm audierint,& velut in nebula ac teneffieremAb. 

cens:J'M>^f,eniminquit,cr í/fjVc^í/í'í» ¿owwtfìj^«- bris ccu in ignorantia. Se errore verfan fucrinr, 

liy

• legem non feruauerinr, ied auerfi fuerint, potius egeruht in Chriftum, agnitis fuis peccatis crubeaddodrinas&mandarahominumiSuperbiverò 

^ fcent,& veluti retro cedent, vt qui tales videri no- 

&:admodumfuperciliofí, Chriftum velut graui- hnt.Hoce-nim,opinor,eft,murarefacie :Tcdremter 

cOnreranentGS.Dixcrunt enim nunc,: Nonne poreprocedente, quum ex ipfis nad viderint ope* «SS 

hic eft fabri filiusicdius nos patrem & matrem no- ra m ea, id eft, quum áípexerint vocatum omnem 

I ' uimus ? quomodo igitur dicit, E cœlo defcendi? orbem tetrarum, & credentes in me quotquot 

nunc rurfus: Abraham mortuus eft, 66prophet3e vbique gentium funt, cùm viderint diaboli po- 

- " ^ iiiortuifunt,&:tu dicis: Si quis meum fermonem tentiam conquaflatam, euerfo icilicerinueterato 

audiuerit,mortem non videbitinfeculmn,quem ilio&prophano errore, íimúlque cum delubris - 

, ' - teipfumfacis?Quin&alibividerelicctScribas incenfis idolis : tunc iàndificabunt nome meum, 

: ' > Pharifxosvaldènnpièdicentes: Dasmonium ha- pro,íán¿lum credent eiTe me etiam ipfi:fan¿tificabet,&: 

futir, quidillumauditisîlDeled funt ergo buntverò vtpotereuerafandum Iaeobi,&Deum 

prxùancantes iniquè femper, proprer infignem ß Ifi'aëlis.Sic enim me timebunt. Via autem ad iàlu- 

, maHriam,&nequidà:ipiòrum magnitudinem.Ifti tem femper eft. Dei timor. Scriptum nanque eft: 

erant qui faciunt homines peccare in fermonc, ná Timor Domtm vitampant» TrtU,\¿¿l 

! abducentcs,vtdixî,populumfuxmanuifubditum Et cogmfcent Jf intit errantes intelligentiam, 

. ; • ' ' à legis rcuerentia, peccare feccrunr,perfuadenres murmurantes difcentobedirey cùm lex dicat: vocauit Deum,xqualerafeipf^ 

^ EX0CÌ.ZO. Honora patrem tuum ^matrem tuam Qui male- ^ igitur obmurmurantes difeentobedire, inquit, & 

. ^ dicitpatri vel matri, morte moriatur : ifti docucrunt lingux balbutientes difcent loqui pacem. Balbudiccregenitoribus 

ex ipfis genitos filios, Donura dcbanr enira lingua-eoru, qui nihil tede de Chri- 

^ ' quodexmccft,intuuracóraoduraccdit. Sihoc ftoloquebantur: Verùradifcenr,inquit, qux illius 

dieat, non honorabit partera iuura vd matrem funtloqui,imò clamare qux ad pacem pitincntluara. 

Liccbit, inquit, non honorarepatrem vd nonredeuntcsadpnorcmaraentiara amplius,fed • 

fatrera.HocenimilIisobiecitChriftus,inquicns:, mentis ceruicem podus ipfi fubmittcntes.Loque. 

, JtritatisprxceptumDei,proptertraditionerave- tur antera pacera ad Iciura, fi quis dicat: Domine 

, ... . ^ I^cus nofterpoifide nos, extra te alium non noui- 

, ^ ^ roptetêa hxc duit Dominus, fuper domum ìacob, mus,nomentuura nominamus. 

r^mfegregauitex^braham:NonerubefcetnuncIa- E F^fihtsdegenerib^M dicit Dnminm.Ini^con^ 

cob,necfaciem mutabit nunc ifrael: at quando videbut ßUumnonperme,cr paaa,nonexjìirit»meo,Ìtadde^ 

p,f eorum Tra mea propter mefandificabunt nomen retkpeccatumpexcatjs.^beunt vt defcendant m 

rneum^fanaificabuntfanñum,Deumlfranti^^^^ nptum, (me autem non interroâuermt) vtauxilium 

^««^jAdu;gilatfcmperoratioprophetiqa,&ma- %abeant àPharaone. er prottantur ab ê^Ptiis, 

litiara eorura qui reprchcndendiftudio tcnentur, Erit enmvobisproteso karL. dedecon ^ L i l 

prxoceupat. Dixit enira :Deficitiniquus,pcriitfu- Aegypto probro, quia funt m TanipnnZLiU 

, ^^t^dclenfimtmiquè-entes proprer mah- cif mali, ßußraUborarlt i populo qunonLab^ ^ ^ 

c Z L t f u • ^ ^'r.'^rTT' in Ifraditas taquara pe^ 

s e r f " - ^ ^ apoftatas fados, & iraprobiffi- ^ 

tioncra facit fpei extremis fecuh temporibus If- Non enira confiliura capere per Dcura poreruniJBl ^ 

fidt^Äo hi,quiinrevlIamalaeonintiÄ • S 

S confiliura capir, &inrebus agcndisprogrcditur, 

quiíquispiuscft&bdiHis,&iufticixLans.Scri: 

hxcícX^-•, f P^^^ ^ft enira : Cogitadones iuftorum iudida. 

gauitcXXrd'^^^^^ Aecufatergoftupidurn Ifradcra, vt qui fenten- 

gentibuslfiïel^ ^^^ Chrifto tulcnt à Deo diflbntientera. 

Abrahamiticum&w Confultarunt enira in confefld & diditarunt: 

Scdnune,inquit,nonÍ.bTcf'""^^^^^^ ^^ ' ^^fônô multa facit f^na. Sií^ 

nuncmutabunt-ideft n^^ " ^ ^ ßc » -êffienf ^mam, er toMent no- 

, non quam priraurairapiè ftram er cmtatem er regionem. AMmvetò exhìs 

quicum 

. - - ' • . -

qui cum imperio &C dignitate erant, inquit: fês cnim fcnlbs & vis Horum vetborum pcrfpicuus 

mhd prorfni fattf, Exprditvnum hominem mori,

, ' ; • J I , " • . , •• ' 

• Z4S D, CYRILLI ARCHIEP. ALEXAND, 

feiiiabiteosjcontcaquoshaec fiunt. Manumenim nutas partículas confdngitur, vt fragmfenta iing«oxcelfam 

quisauertet? ii.cunfcriptum eft. ^ laommno fmt inutiiia,vt nemo poffit in eis vel 

V , Nunc ergo fede (cr'firibe ,tn biixo hac cr inlibro: ignem portare, vel modicam aqux copiam collequodßennndfebus 

temporumißa,cr vfque mater- ótam difpergete. His autem verbis innuit, quòd ^ 

' ' num: quia,populusmcreduluseßißl'ijmendaces, quino- tanta erit ac confimilis quodammodo poenainoluerunt 

audire legem Pei, qui dicunt Prophetis : nolite bediendbus,&increfcet calamitas, vtinvltimam 

' Annunciare nobis ,cr videntibus viß9nes,noüteloqm miferiam deducantur, intérque eos nemo prorfus 

nobis: ahaloquimimnobis ,cr annunciate nobis ahum reperiatur,quinon in horum malorum fortem deerrorem,Cr'auertitenosaviah'ic. 

.yiuferteanobisfe- uenturusiit. • 

mitam hancyCrauferteanobis v'erbmnfanBiIfrael.] Sic dicit DominusfanBus Jfrael: Cum conuerfusin- 

QMÍÍ hxG eilènt futura fuo teinpore , fcribi ca gemuens, tuncferuaberis,cr cognofces vbi fueris, quòd 

mandar, &obiìgnariiubet. Contingent nanque, conßfus fueris inambuí.) Cùm íu^pik'mm eis ominquit, 

in diebus temporum : icternifque monu- ^ niiun vldmum intentarit, &c futurorum terriculaivéds 

dignafunt-Et verus cft fermo.Semper cnim mentis cxagitauerit, commodè mox etiam irae in 

erunt documenta Prophctarum, vfque ad con- eoscaufam demonftrat,viamque iàlutis.Benignus 

fummationcm huius feculi.Obiignari igitur dicit. cft cnim & humanus conditor, & vtipfe dicit ali- 

Suntenimpopulusincredulus.Edtautemhxcrcs cubi voce Ezechielis: Non vult mortem impy,ßdvt ^g 

illis vtilitati. Nam fi non credant futuris ilio rem- conuertat à via mala, cr viuat. Punitur ergo Ifrael, ' 

' pore Prophctis iànóì:is,pudefien cos maxim è par .quippe qui àdilecdone in Dcum prorfus refugeeft, 

cùm hxc ¿k: per te fuerint prsdida.Mcndaces rit,& idolorum cultuifc addixerit. Atpermittit 

autem nomínateos, ficud ego iudico, propterea voledrefipifcerc vtexpers malorum fit. Nam inquòdgermanampictateminDeumreligionémq; 

quit, cùm à via praua & federata conuerteris,ab 

non conferuenr, quódquefidem fefellerint quam C adorando, inquam, creatüram, ab exhibendo vcdederunt 

temporibus Mofis, qui eisin monte Si- neradoncm ligno &lapidi, tuncferuaberis. Ad 

nalegesdcfcripfit, leges, inquam, Dei omnium hxc difces,ad quam tan dem men tis, ad quam ftunoftrüdomínatoris.Inueniemu5 

cnim dixifie eos: piditatem potius recidcris,-confìfusinanibus. Si 

Omnia qux dixit Dominus Deus, facicmus & cnim fubucnire non valeantfibi,aHis opem afierre 

audiemus.Prxcipicnte igitur lege & dicente:Do- qui pofienti Quid Cnim cft idolo infirmius ? Sunc 

minum Deum tuum adorabis,& ei foh feruics: Et nempe materiainanimis, dc prxterca nihil, dij ernon 

fades tibi ipfe idolum : nihil hoc prxccptu randum. 

feccrunt, idolis enim feruierunt. Hinciuftiffimè Fana fortitudo veßra faBaeß ,cr noluiHis audire. 

eos nominar filíos mendaces. Píallit & Dauid, ac Sed dixißis, equisfugiemus, propteréa fugietis : ¿r in 

Pfalm. So. inquit: Jmmici Domini mentiti funt ei, & vduti in permcibm cquitabim^,proptereapernicies erut quiper- 

I rfalm.ij. Têríon^ChriU-. Fil'ij alleili ,inquir,rnentitifunt mi- fequunturvos.Focevniusfugientmille,cr vocequinq-, 

hi. Caufa huiuíce morbi eorum erat, quòd legem fugtent multi, denec relmquamini quaßmalus naunjunulla 

dignarentur reuercnda, ípfóíque fermones per ^r,ontem , er quaßßgnu^ ferens fuper collem.] 

fandorum Prophetarum contemptui haberent. Etiamfi,inquit,expericntiaipí|iinueneritisfpemin 

Côd etiam docer,inquiens:Quid noluerunt au- ' his qui dij habid iùnt, irrita cáe,& vidcatis corum 

dire legem Dd , dicentes Prophctis : Nolitc an- fordtudinem vanam, nihilominus inobedientes 

inundare nobis, Sc videndbusvifiones:NoHte lo- manfiftis. Audientes cnim,inquit,non efiè defcéqui 

nobis, alia nobis loquímini,& annunciate nov dendum in ^gyptum, fed colédum fide eum qui 

bisâhum errorcm. Et auerdte nos ab hac via. Et feruarepromifit,noluiftisaudire.At dixiftis:Equis 

ûferte à nobis verbum fandi Ifi-ad. Mulds enim fugiemus, & in pcrnicibus equitabimus. Satis 

Prophctis fandis, ídquc multodes infultarunt ho- E enim putaftis ad falutem vobis, in ludxam recurmincs 

acerbi, Ifraditx iftuc clamantes atque di- rete. At pernidcs, ipquit, erunt qui perfequuntuc 

centes.Perfpicuèilludviderceft,quòdcùmHic- vos, id cft, volucres accclcres. Adeò feroces ac 

rci^s hortarctur, ne dcfcendercnt in .Egyptum, fbrmidabilcs erunt vobis, ad cara timiditatcm inhi 

dixetunt: Mendacia,non mifit te Dominus,fed obcdiétíum animus delabe'tur, vt fi vnus hoftium 

fihus Meri emifit te ad nos,& rdiqua. viciferetur folura, mille in fugara vertantur : Sin 

¿ma non credidißis fermonibus his, crpraßis in quinqué daraorcra edant,ex phalange ludxorum 

mendacio,cr quia murmuraßicrconßfüsfuißi fermo- muid fugient : adeò verò infignera caÌaraitatcm ^ 

nihuic,propterea erit vobis peccatum hoc quaßmurus fuftincbunt,vtconfpicuafuturafit,nulliqueomcadensfibito, 

ciuitate munita capta, cuius fubitoadeß ninonon cognita, adeóque fpcdabilis, quemad- 

r»ina,(:^rmnaemerit,quaßconßaBiovaßsteßacei ^ modum Ci quis ce^^^^^ ^ 

exßguU officina , communiti ita i)t non inueniatur in fignum in colle ftatucnt. Signum autcm & maeis 

tefia qua ignemtoUas , cr qua abfirahas parum lum vocat lignum in coljibus & turaulis excita-jBBtí 

, ' Docerc aggreditur grauera illis exitum om- tum, figna quidam ferens, vnde fignificantprxnino 

immmere„quòd fandorum Prophetarum fedi militibus,vd quòd vicermt,bcaique fortuna 

monitisnolmt obtemperare,fad in mendacium pulchrè cedderit, vd fortè vt ad feconuocentur, 

, . ipemponant,& quodmconfideratè,fcfemunire aliquidauditurincceflariura. 

' ' £trurfusexpeBatDeusvtmifireaturvefiri,crpro^ . 

i r a D i é n u e i i ^ ' " - e o s nominantes , pterea m altum toüetur, vtfitpropitim vobis, quia m- 

• J . / 

• mini Hinc vo?''' ^ ^ Pominm Deus vefier.- Et vbi felinquetisgloriam 

captx vrbis^ZÌir"';"'"^''^'"^"''" "'"'^"® Spcrurfiis Ifiaèlitas feruauit. ConièruC^ • 

vrbis inauim , tx enira funtreliquix. Non enira^ inquit, dileótus 

. ^ funditus abibit in intentura, nequeobliuifcctur 

mifereii

niiTercrí Deus, ficut! inquit beatus Dauid,ièd cric tnen^cr pdpehru mets dormitàtienem, crrefuem 

nonien eiusgbriolum & exccifum,quando vcftri ^ temporibm mets: Ámnmuener»loam Domino, t»htr. 

niifcrtus Fuerit, Scd 

inquiens : Nonne boni pro- mcidum Dto lacob. Ecceattdtiiimus cnmin Ephraidm^ 

ipp^ pi-îumfuiiTct,omnino pœnam noii intuiiile ? Sed imiemmm eum tn campis¡jIhm. Natus cft enim in 

^ coguandumcft,quòdfit&benignus&iudex.Iu- Bethlehem Emmanuel, qux eft Ephrata. Promi- 

^ £Ìm !sautem o'fficium cft,rede & mcorruptêpro fitiguur vniucrforum Deus,líraelitis ad fcconr.Kione 

dcUaorum cuiuiq;, admetiripœnas: rut- ucrtcntibus, panem affliclionis, & aquam angu- 

ÍUS boni ei'l-, puniros placido nutu in melius crans- ftam daturum fe, id cft, vitam qua: cft in Chrifto, 

formare. Vos , inquit, vbi rclmquctis gloriam ve- donacurum, fuiquc nontiam : quam colligcre quis 

ftram ? telinquctis, dicit, pro poterit, &c in animi fili theiàuris rcponcrc, non in 

TO-Ae^ífíDíjcnErcq.rcjinquctur. Scripruraenundmi- voluprarcs delabendo non ignauem vitam dunirusaipiratadc 

verbis minus laborar. Obncit ita- g ccndo, nonlatam&laxamviamingrcdiendo,(cd 

qucillis, quòd gloriam iuam per quam cfient & potius per anguftam portam, qux ducitad vitam 

dtccrcnrur Dei, ( nam fors eius eranr, ) nihilxftì- fiibintrando. Hunciraqucpanem, inquit, fi acceniannt, 

lihun enim refiquerunr, in turpiora tranf- peris, rune fies ctiam fecurus , ncque in crrorcm 

fcicntes, & operibus manuum iuarum ieruientes, • prochuis, nec verbis decipiérium facile abrcptus. 

& iànótis Prophetis n^nus obediences, ipiàmquc Videbìs enim illos, & fermones corum audies. 

à Deo fàlurem negligentes, & falíam mutilémque Nam ohm cùm non poteras eorum verba diiudifpem 

inhommibuscolcnres. Dcfccndcrutcnim, care, fimilis eras his qui nec omnino vident, cùm 

vti dixijin^gyprum. ^ fermones eorum qui confueueruntfallcrcaudiCit: 

Beati omnes qm perfeuerant in eo, quia foftüm fan- fed pane hoc accepto,vidcbis omnino eos,&: quo 

^ clminSionhayitabit.EtHtemfalemfietujìeint,mtfe- affecìu acmdolefint,pianecognoiccs : nimirum 

rere mei. Miferebttur tm : Vocem cUmorps tm quando ^ diflénrientes piane &: dicentcs : Hxc cft via, am- 

Vid/t,audmit te.'] Cùra gloriam Ifraelis vniuerfo- bulemus in ea, fiue ad dcxteram fiue ad liniftram, 

rum Seruatorera Deum nominarit, prorfus peni- Non cnim crat iniufti, & eius quod tale non eft, 

tiifqucbeatospronunciac,finohntab eo recedere, difcrimen, fed velutinconfiderarè acpromifcuè 

led magis per obedientiara in omnibus iubmilfio- ad quiduis eos quorumuis verba abduccbant. 

némque elinniti vehnt. Quòd ctiam Seruatoris Et auferes idola argentea, deaurata immiiiut* 

noftriaducntus tempore, multi ex fanguine Abra- commaues, et diverges velut aquam menjìruata mu" 

hami poenitentiara aduri fint, & iuftificacf per fi- hens,a" vtftercusproiurbabis ea. ] Exiftimo docere 

dem, omni peccato liberati, per fpiritura diui^ cura eos qui ex Geratibus vocati funt,per fidem ad 

tias fandificationis confequutUEÌ,docet,inquiens: agnitionam veritatis, tura eos qui orti funt fangui- 

Populus fandus in Sionhabitabit : Fletum enim p ncIfi-aelitico,vthoc velintredèadminiftral•e.Niflcuit,inquit,Hierufalem,mlícrercraci. 

Ciimquc hil autera incoraraodi cft fi dicamus, quadrare 

fitvniu«cforum Deusad humanitatempromptus etiamhisqui èGrxco erroreexierunt : Dabitvo- 

& expofitus ,ad mifercndum paratiifimus : Miie- bis Dominus panem aftliótionis, aquam angurcbitur 

tui, inquit, tuúraqueclamorem exaudict. ftam, & ncquaquam appropinquabunt tibidcci- 

Simulacenimrefipifcentem intuitus fuerit,obli- pienrestc.Iudxifanémiferi,maloshabueruntpre- * 

uionis raalorum gratiam etiara alacriter confcrt. ceptores, Scribas inquam , & Pliarifxos, qui ad id 

Nain quod ad voluntatem omnium Domini atti- omne quod ipfis collubirum eft, abducerc volenct, 

omnes per fidem in Chrifto ialuiefiépotuif- bant, àprxceptis Mofaicisauertenres, & perfua- 

' fent. Cùm autem Rcdemptorem non admiièrint, dcntes dodrinisôc prxccpris hominum attende«hinc 

traditi funt inexihum,vtpote quod ipfi eie- re. Accufabatur porrò Iftacl, quòd cò quafi dcm.égcrunt. 

^ rix progreiTus efièt:vt & inanima idola voluetic 

Et dabit vobis Dcminm pane afftiBionis, et aquam adorare. Atqui Grxcorurn fili) impios dodores ^ 

angujhnt, CT" nequaqutfm vitra appropinquabunt tibi habuerunt, qui animali & dxmoniaca ptxditi fàqui 

decipiunt te. Qmaoculi tui videbunt decipientes pientia,innumerabilcm in vita dxmoniorum turre, 

cr aures tua audientfermones qui te deceperunt,dt- bam prxdicauerunt,docuerúntquc crcatutam fucetes: 

Hxc via, ambulem.w m ea,fue ad dexira,fiue ad pra Creatorem adorare. Accepto autem pane vijiiujham. 

] Fadus cftnobis virtus panis vitx Do- tx,aqua viuifica,tam hi quam illi, à priftinis liberaminus 

nofter leiiis Chriftus. Dixit enim difertc : ti fune dodoribus, aut potius deceptonbus : & fc 

lexn. Ego fmn panu qm de ccelo defcendit,cr vitam dat erroris accufantes , idola abftulerunt. luftificati 

mundo. Sed eft quoque aqua, non fub fenfum ca- funtenimperfidem,Satanaimmundifqucdxmo- 

\ dcns aut materialis,fed diuina potius ÔC intelli- P nibus,feufpiritibus tanrùm non valcdiccntes, 

• • A gc^f'-'^ iubieda. N uncupatus fiquidem cft flu- qui olim apud cos fubhmcs habiti iunt, falsò no- * 

" -\ienpacis,&torrensdeliciarum,idquedicimus, minaros inquam deos, execrantes & fugientes, 

piàllcnre dc dicente beato Dauide tanquam,ad tanquam rem maximé odiofam,&extremé im- 

Dcum &ïpatrem, dehis qui fideiuftificatifunt; inundara. Quidenim ftercore,&aquamcnftrua- 

Bfdm-l'y. ^p»d tefons intê, er torrente delicurum potabis eos. tx mulieris elle poteft dcteftabifiusì. 

Panis igilur Se aqua vinifica, Chriftss: fed cum fu- Tunc entplmna femim terra tua, cr panis germini! 

dore de labore inuenitur. Magna enim bona de terra tua entabundans cr finguts. Et pafcentnr meximia 

non pcrcipiuntur ab bis qui iaccnt dC deli- menta tua die tilo, in loco pingui crfiaciofo. Tanti ve-< 

ciantur, fed ab his qui fudores fc labores in hac re fri cr boues operantes terram/omedent paleas,immixtSlllocatos 

contcronunt. Sic diuinus Dauid t jy- tM hordes ventilato. ] Orationis figura fumirur ab 

Pftlm. 13T. fterium Chrifti krutatus cft,pfallcns de dicens:si agricoUs,qu^poftquara magnam pluuix copiam è 

confcmdero leBitm frati mei J't dedero Jomntm OCHUS fupernis ¿C è coelo cffufc opulctcr acccpetint,tunc 

#

omnino & feitilitatem mukam habentA ampios geliftas dicit & Apoftolos, cxteròfque omnes qui 

p r o u c n t u s , q u i fatis ad vidum fuppeditent, her- A poft illos extiterunt fandorum, Ecclefiarumpo- 

^¿j^^qm.ex'ao-roiumentisdemetunt. Transfertur curatores, &: diuinorum myfteriorum adminiftri: 

am-gji rutfusôrum que propòiìtafunt fententia qui terreni nihil fapiut, & in altum velut funt cue- • 

; - . ' à r e b u s fub fenfum cadetibus, ad fpiritualem con- di.Nam fcriptum eft,Dci potentis,terre fubuedipp^^ 

jnr: iiderationem. Cùm enim, inquit,panemafflidio- funt vehementer,acdiuiná & cceleftis ex eorum 

V' " ' nis, & aquam anguftamdederit tibi Deus, quan- mentetanquamèfontefluit oratio, ipfi autem è 

, , do viderisdecipientestei&animum tuum ab illis fupernis gratia locupletati funt. Eft autem larga 

aucrteris^quandóídoláfuftuleris, Severe Dei CO- & liberalis hec aqua. Multi enim montes, tot 

gnitionis illuftrationem acceperis, tunc Spirituali etiam còlles, & riuulus ex ilHs dulcis & vber ac 

• fertilitate abundabis. Erit nanque piuuia femini perennis. Verùm die, inquitillo,erit& hoC.Diem . 

terre tue.Plimiam dicit intelligibilem fpiritus CO- iterumnornirlat Seruatoris noftri aduentus temjfolationem 

jque cordacolentium Deumrecreat ^ pus: quo hi de quibus fermo eft reprefentati funt, 

, Í 6c quafi opiraatj&fruduofosefticit.Dauid enim &exhibiti. Perieruntque omnino deftrude' 

Tfdm.éj' in Pfalmocanir,de his qui perfidem in Chrifto iu- funt turres, id eft, ludeorum preceptores. Scribe 

ftificati funt : Pluuiam voluntariam fegregabis o & Pharifei.Et fi enim ceteris omnibus anteftcnt, 

DeuSjhereditati tuae. Eiiangehcam nemp^&fa- propter facerdotijglorian^ ScprefedureautorilutaremprediGationem, 

& confolationem,vt ditatem,in Chriftum tamenimpijfuerunt,&: quiil- 

Í xi,per fandum Spiritum. Dixit quoque ahcubi los effecitfubhmes, trucidarunt. Populosadhec 

Propheta Hefaias, peribna Dei,de Ifiraehtisqui fubditos deceperunt. Ceciderunt etiam aheturerantvinea:Etraandabó 

nubibus, vtnondepluat res,impiorumipirituum illuftriaàgmina, 

' in eam pluuiam. Erit ergo, inquit, phiuia femini Et ent lux lunê quaßluxfaliijCr lux filis eritfiepties 

terre tue. Quin & panis germinis terre tue erit ^ maiorêo die ^quande fimauertt Domiftus eontrttionem 

- ' abundans, & pinguis: id eft, frudus ruorum ope- fopuU fifijCrdolorempUfatudfimMent. Volunt 

- ^ tum erit adiumento & vtilitati. Erudii enim edet, quidam interpretes propofitorum verborum fenpinguis 

erit & copiofus. Nam Malachias Pro- fum referendum efle, ad tempus confummationis 

pheta defedores liraditarum alloquebatur , di- feculi. Tunc enim, ait, erit increm entumlucis, in 

^^ ofieni cem: Qmadeciptènseratvitulustum,samma,quia ipfis elementis que quidem nature fiintlucide. 

corrupta vento fiuerunt y er fiubuerfio eorum e:^cipiet Sed inueniemus facram fcripturam dicentem ; 

eaiManipulm non habens vires faciendi farinam.Kut- Obtenebrabitur tunc fol,&luna non dabitlucem 

' fus Sc alter è fandis, increpar quofdam, 6c in quit: fuam. Cadent quoque ftelle ficuti cadunt folia de 

^fia, ij. Et DominiDeitmnonesrecordatWyproptereapUnta- ficu. O miflb itaque hoc fenfu, illud potius dici- 

- biòpUntationeminfidarnln^mp^cì: mim ckìm^ìo- jy mus : Non enim, inquit,erit elementis incrementum 

frudus,& labores inútiles ,&conatuum fuc- tum lucis. At lunam nominar, velut in luce lune 

ceflus nihil habet vrilitatis. At pij fruduofi funt, verfantes,& veluti adulterine Scmodicè illuininaquibus 

bene fané apprecatur diuinus Paulus, in- tos. Ifti efle poffent, qui humanirùs infita in no- 

2.. Cor, ^^ qaies: Deus autem lufiiciaaugeat fiementem vefiram, bis prudentia fola viucrefolebant, nondum fijperer 

multiplicetprouentmiufiia^vefir^.Adiecitvero na illuftratione ditati : cuiufmodi funt quinoduni 

" jhis Propheta:Etiumenta pafcentur in loco pingui Deum natura & verè norunt, fed tanquam in no- 

& ipaciofo.Iumenta puto illum vocarepufillani- demanent,mediocremtum h'abentfplendorem, 

' , nies & fimpliciores, qui mente tardi íunt: vocati quem ab ipfa creatione Deus humane nature inautem 

femej ad agnitionem Dei per fidem,intelli- didit. Hi cùm vere Dei cognitionis Itimen acccgentiepaftííinuenicnt,&; 

inloco pingui pafcen- perint, non tanquam in node manent,nec exi- 

Í id eft, in fcriptura diuino fpiritu prodita, verè ^ guum iam & lunare lumen habent, fed deinceps 

# ipaciofa.Eft 

enim lata 6c ampia,& tendens ad pie- velut in die radium folarem afpiciunr. Qui cùm 

tatem. Tauros feu boues operantes terram efuros velut in die exiftunt, Si quafi fole colluftrati funt j 

dicitpaleascommixtashordeovétilato:ideft,be- eo quòd natura Deum fciant, feptulo maiorem 

ne fagitjati îrituah paftu, Se fohdis repleti difci- adhuc illuftrationem accipient. Quales erant legis 

, phiiis, terram coIent.Tauros aurem,opinor,vocat guari, in animo habentes, velut folaris radi) corufhifee 

yerbis,eos qui diUinepredicarionisminifte- cationem,eoinquam,quòdfcirent omnium con- 

' ' rio funguntur,5c magna virtute Euangelium an- ditorem & Dominum. Audierant enim. Audi ^ 

nnnciant.In hoc nobis fidem faciet iterum fapien- IFI'ael, Dominus Deus tuus,Dominus vngens:nec 

? tfffimus Paulus,legalepreeepturaintelligens fpiri- dum legem cxadòcognouerant. At Chrifto illuilCor^î, 

tualiter. t>ixitenim,Scnptum efi:N»nóbturabisos F ccfcente,proficientceorum cognitioneinmehus, ^ ^ 

. bomtriturZti.tiim adijcit; Num boues cur

gratuito 

IN HESAIAM LIBER IIL I^T 

àutem quodammodo dcmiifo animo infirma Sin intus abftruiäm fcntenti? fcmitam in animum 

ac ioluta mente ad opera iufticix prxdid, fed hic A admifcrit,longo tempore inucntor peccati,iugum 

non hxfimus,medicina enim vniuerforum Deus nequitixíiix, omnibus terrx incohsimpofuitiu- 

dedit, &: eftecit veten morbo liberos, & gitcr : vt fuos efficeret cultores, & peccadlaqucis 

ad omnia qux illi placent robuftilfimos, ac fide in irredret. Atqui poft multum temporis, Vnigena 

Chriftum iuftificatos. Per quem cum quo fic Dei fermo nobis apparuit. Et faclus eft ardens fugloriapatri 

cu lando fpiritu m fécula (èculorum, ror cum gloria, & eloquiu labionì cius, eloquium 

Amen. irx plenum. Cyrus enim Cambyhs filius, Deo ftimu 

ante & excitante,fine cauià oppugnauit Chal- 

""" " " dxos,terrámque Babyloniorum ccpic. Et velut ira 

CYRILLI C O M M E N T A RIO R V xM de igms fadus eft illis, omnes enim quafi dcuorain 

Hefaiam hbrirertij. ^ uit,& intoleranda faólaimpteilìone, tanqua aqua 

in valle trahés fadus eft,hisqui ibicranr,^»: tumul- 

Tomm terÙM. tu ac turba omnes Chaldxorum gentes implcuir, ' 

iuftè propter errorem vanum condcmnatas.Puta- 

,T7 Q»c E nomen Domini, venit poß multum tempo- bant enim, vt dixi,quod ctiam nolente Deo,dcui- 

JCiríí, ardens furor cum gloria. Eloquium lahontm ciff"ent ludxam. Inuafit itaque eos vanus error.Irem,eloquium 

tra plenum: cr tra furoris eius qmfiignis rogatum eft enim ex impotenti & vehcmcnti fu- 

¿leuorar, Etffiritus em quafi aqua in valle trahens,ve- tore fupplicium : fuífque pcrierunt: impictatibus. 

met ad coäum vfque, CT dimdetur, vt terreat gentes Quod etiani pailum fuilfe principcm maioru draerrore 

vano ,0-perfequetur eos error vanus, cp-capiet conem videre eft. Fadum eft cnim illi cloqiu'um 

eàsiniconfieBuipforum.'j SepdesclarioremforeSo- Domini,eloquium irx plenum, lubebantur enim 

hs lucem, credentibus in Chnftum, cùm opdmè C & ipfe Se malx cu ipfo poteftates in abylTum abideclarauerit, 

eo tempore,quo popuU fui conquaf- re. Se confumpd funt velut igni,&; aqua multa, difationem 

fanabit : commodè adiungit, diumum ftradi Se agitati in cauernis infimis vi fpiritus. C5furorem 

etiam futurum contra Satanam quicon- turbati funt enim Se ipfi errore vano. Dixit naque: 

tnuit, & contra ea qux funt cum ilio dxmonia. Vniueifum orbemterrarum comprchendam ma- 

Non enim exercebunt tyrannidemperpctuam in nuvtnidum,6c velut rcHdaoua tollam,& non eft 

nos, nec firmam ac inconcuftam poteftatem ha- qui fugiat me,vel contradicat mihi. Putabat nimi» 

bebunt: mxxtmè vbi Seruator omnium Chri- rum fe teucra Deú cfle,&: gloria qux foh omnium 

/ ftus,humano generi illuxerit. Sed prophedcus fer- conditori competebat, ad fe perpetuò tranflata, 

mo,non eft velut nudus&retcòfus,fed obumbra- terrx Íncolas fe polle vincere exiftimauit. Turbati . 

tus potius ac profundus. Eft eninrfiguratus quafi ergo funt,erroris vani damnati,&; in bis capa funt. 

de Aftyriis, qui Hierufalem vaftarunt, rotàmque Posna enim illis, Se furor, Se fupplicium, ob hanc 

ceperunt Iudxam:& diledum Ifraèlem captiuum etiam caufam illata funt. 

habentes, reuerfi funt in patriam fuam, tantùm Num femper oportet vos latan, et femper mgredi sanon 

infultantes diuinx glorix, pjatantéfque quòd Ba mea f velut fefium celebrantes, er velut Utan tes, 

nolente Deo fuperauerint eos qui illum colunt. mtrare cum tibia montem Domini,ad Deum Jfiaeltsr] 

Siquidem Rapfaces eos qui erant in muro aftatus Dixi deuida ludxa Babylonios contincnter infuleft, 

dicens : Ne deapiat vosE-^chias, diccms : Enpiet taiTe captis, Se impiè admodum diuinum tcplum 

4. J{eg. 18. Hierufalem de manu mea, Num eripmrunt d'tj derififte. Sed capti funt Se ipfirquo autem modo, 

gentium finguli regionem fuam de manu me.i, Iqfo- non eft obfcurum. O igitur Afiyrij, inquit : Nunlentes 

igitur cíTe, Se multum aduerfijs ineffabilcm quid omni tempore aduerfiis meos cultores gaumaieftatem 

blaterare, arguunturhi,de quibus fer- E deredebetis ?Se in panegyns occafionem trahemo 

eft. Sed cùm düraflet Ifrael in capduitate re ? & prohibente nemine, Sanda mea ingredi ? 

feruitute apud eos feptuagmta annos, rurfus eri- etiam cum tibia Se cithara:' Atque hxc quidem hipuit 

Sc feruauit vniuerforum Deus. Reduxit enim ftoricè. Sin contra Saranam Sc qux ems funt fain 

ludxam, ducibus rum Zorobabele fiUo Sala- pientes acfentientes dicantur , hoc modo intellithieUs 

ex tribu luda. Sc lefu facerdote magno,Sé- ges. Gaudebat longo tempore,contra ineffabilcm 

. j fus igitur prophetix, quantum quidem ad iuperfi- maieftatem fe extollens, & fànòtos conterens, Sc 

ciem atdnet, mentionem videtur facere eorum iufticix operariisimmaniterrc(ìftens,&; veludcóqux 

Chaldxis ßc Babyloniis acciderunt. Atveta fpurcare fanda Dei ftudens,&hanc rem fcfti& 

didorum fcntenda de Aflyrio eft fub intelligen- voluptatis loco ducens,&: contra direptos ac pof- 

. ^ nam cad«Ke, nimirum Satana, ad quem didum F feftbs triuphans. Verùm excidit hifce mifer, Chn- 

-W - A eft ì Deo: Quemadmodum veftimentum fingui- fto,illum in id quod prxter fpcm erat dctrudente, 

^ " mixtum non erit mundum, fic neque tu ens Sí à tyrannide in nos deturbante. Ceilauit ergo 

mundus, eo quòd terram meam perdidifti,&: po- omnis eius voluptas Si Ixticia, defiit contra nos 

pulum meum occidifti, non manebis in xteroa tnpudium,& rerii natura in omnia contraria verfa 

tempora. Semen improhum, prxpara filios tuos, eft Sc mutata. Nos enim obledati Se delician luvt 

madentur in peccatis patris tui:nc refurgant,&; mus in falute per Chriftum,in iuftificanone per fiterram 

hxreditatiò accipiant, Se terram bello im- dem, in fandificatione per Spiritum. At hic im- ^ 

pleant. Se ego rehftÌ illis,dicit Dominus Sabaoth, pcrio fruftratus, in iugi erit merore, Sc fux poten- 

& perdam eorum nomen. Se reliquias, Se femen. rix euerfionem deplorar. 

Tenict igitur, inquit, poft'multum temporiiilo- Per vocem emm Demim vincentur ^fyrij plaga ea, 

men Domini. Si hiftoricè quis malit intelligere, qtaperatnet ees, er ent et vndecitnq»e,vnde erat tUis 

poft annos feptuaginta mifèrtus eft Deus liracUs. Jfes auxill'y^m ipfe cÖfißa eß.lpft cmn ítbns er atharis 

I • I 

I ' ' ' \ 

I » 

F'I -

^ D. CYRILLÍ A R C H IE P. A L E X A N D. 

heßahmt centra illftm excommitmcdf ione.] Very o- tanquam feuíffima,fera è grege credenriutti, dcí^ 

cem Domini,pro,iubenteDoi-bino dicit. Etenim ^ cenditque ad Orcunijignem & flammasibihere- 

vidifunt AilyriJ, & plage obnoxij fibi illate, Cy- ditariò confequuturus. Erit nanque ei furor Da- 

rò &Periîs & Médis, vt dixi,potentia & volunta-, mini,quaiivallisàfuIphureincenia.Nonigituran- ^ 

ttepei,depopuIantibuseoä&tollentibus.Sedan- te dies luit, fed tempore poftea illum ad hoc vo- 

te hec, tum Medi tum Perfe erant Chaldeorum cante. Nec enim comparatum eft, vt ille rennet 

• defenfores, habebantque fpem m illis poiîe ie Fœ- perpetuó,vt certè Chrifto Seruatori omniuin^Cui 

liciter agere, & regiones ac populos quos vellent jl!ud per vocem Dauidis dici à nobis commodè 

facilèfubigere. Hi ergo, inquit, illi, in quibus erat ôteíi: Selmmtmm Dew,tn-fecdumíeculí^virgare- 

Babylonijsfpesauxilij,rebus mutationcm & tan- ¿litudims,virgaregni tm. ' J'ßilni^^ 

tùmnon cófuíioneminomnecontrariúíubeun-' 

tibus,cum cithara&: tibiis,id eft,gaudentes & g C A P V T X X X ì. 

feftum celebrantes bellabunt contraillum. Hoc -yrjjE qmdefiendunt m ^nMum,adauxilmmt 

ctiam vidcri poteft fadum, m Satana & immun- y equis cenfidunt CT cufribm. Sum emm muU 

dorum ípintuum grege. Habebant emm in hoc ti, er eerumqm equisinfident multitude 'ma.na. Et 

^ mundo,mfimrospotms.&innumeros cultores, »en conßßfunt finBe Jfraélss,neque Deu^q^^ßue- 

y, autem fapÂter dixit m eosmauhtver- 

ChrilJipIageíubiedifunt,&vi¿b,&quosfpera- humemn.nfi;ßrLtur.Etinfurgetindemeshemi~ 

' banthabereauxiharesííbi,hi prêter opiniones num mderum, er centra ßcmeertmvanam, ^gypaflifuntmutationeirimomneconrrarium 

Vo- jnum hominem, er nen Deum, equerum carnes, nec 

catiemmfuntperfidem,&cumilhsgcilerutbel- eß auxihum,] Cum Propheta didicerit euentura 

lum. Nam fubuerfa funt phana, commoti colles, Ailyriis , teniporum fucceiTu, & quòd Perfis ac 

ÔC multitudo immundorum demonum igne eft C êdis deuaftantibus eorum regionem, funditùs 

cofumptaA vctere Fincipcdamnato Dcumna-, internecione delerentur,Deo n?mpe in illos exci- 

tuia & vere,regis ac Domini titulo mfigmuerunr. tante Cyrum : venit ad commemoíatione inobe- 

Et magnum exiftimarunt,vitam probatam & pre- diehtie Ifraèlitarum. Cepit enim Babylonius lu- 

aeam,&ipfam fanélam-cimtatem, dico, Hierufa- 

vmofamquamlongiifimcprofligarunt. lem:abduxitqueIfraelemcaptiuum,rchdis dein- 

' dein ludça,Deusexhibmtmifericordia. Atcùm 

ÌTJlLf^^^^^ ^niad^gyptiosdeficerevoluerût,veriti,ncquan- 

clodc integro bellum fibi inferrcturabAiTyrijs, 

>.] Vbidixiifct Aflyrmm bello unpctendum ab mandauiti? qui feruare poteft, per vocem Hie e! 

quodque hec que omnibus mahs acerbiora eftent terùm vbi poflea quoque fadi fune rebelles puta- 

uerintqueLuatuLflpotiushumanas^^^^^^ 

S e S c [n^^^ cecideruntin^gypto,fcfunditùsomncs?n^tcrie: 

. nmrExclamatigiturmipiosProphcta:Vç,inquir, 

dieslues Tolerar enim r S ^ M q"^de^ce"deruntm^gyptum,adauxilium.Noa 

fofuTn^/rv?^^^^ dehnquentes vnmer- dus & cumbos. Eqaorum magnus erat numerus 

in^gypto.Verùm%iensvniÌerforumDeus d! 

pœnreftusiLTS^^^ d^^^tm illosmala, &'vcrbum ciusnonfruftr ba- 

cepsindSa";^!^^^^^^^^^ E vocc Hieremie, que * mfrà 

veluti tempore,cúmQue ad rnení'-- - ' ^ - ''''' bominum malorum f^^J. 

diesIues,fciIicctpœnrsfoTôdinm^^ ^^nies. Loquitur autem Propheta, cm- 

chatus cL Tale cft quo^diûm LTca o ^^^^^^ vchementilfima, liraëlitarum inVcmam re- 

tamo: Nondú enim cxplet7f^nt darguens. Quid emm eft equus, nifi fola caro ? Et ^ 

5. c h a r i a s p r o p h c t a , m u h e r e s f t v i ^ l a k 1 ^^^^^

IN HESAIAM LÍBER IIL Z53 

id cftjdcbilirabuntur hi, qui inexpugnabile prxíí- rum. Se ercpturum,& aírerturum,& feruaturum, 

dium illis proiiiittunt, Sc hmul omnes peribunt. rurfus propheta exclamar m illos qui credere non 

Qjîd fc dixit nnhi Dominio, quemadmodum,f cU- fuftinet: quòd omnipotes iìt Dei dextera,& quos 

mane leo velcatulus leomsob prxdam quam cepit, O" veht,facilc ab hoftibus conferuet.O igitur,inquit, 

^ voafcrabitur fuper ea, donec impleti fint montes voce qui adeò turpi &cxecratiilìmainfidehtatc laboraeim 

cr viBifint, CT magnitudinef ironsperterriti,fic tis ,qui vniueribrum Deum dercliquiftis, & auxidefendet 

Domnm vtprelietur in monte Sion,in mon- lia ab hominibus inconihlto corrogatis, & coniìtibmeius. 

FtauesvoUnteSyfic protegetDominusHie- lium neicio quomodo impium Se ridicuium in 

rufilem,(Cr'enpiet,crfiuebit,c^ feruabit.)lntcvicdt hocfequuti fueritis, conuertimini ad Deum,conpropheraterritationemjineos,inquam,quid(,fcc- 

jfilia capitemehora,dicite Sc vos : DomincDcus 

dunt in i¡£gyprum qui adiurcrcm habere ma- VÌrtutura,Beatus homo qui iperat in te. 

1 ueruntyi-gyprium hominem Sc non Deum.Di- Quia dieilla auferent homines manufatta fua argenxitq^ 

iìmul pcrituros cujn his qui promittebant ® te» cr aurea,quiefècerunt manus eorum.Et cadet ,A'fiubiidium: 

rm'fumq-, ad eum fermone reducit cjui fur,non gladius viri nequegladms hominis dcuorabie 

ab initio fuit. Cùm cnim dixiilet : Valle profunda lUum^crfugiet non àfaciegladif.^t luuenes erunt vi-' 

hereditario poffidebunt Airyri; manifeftè deck- Bi: er estera.) Redit & nunc orario ad fcopum Cirat, 

Deum auxiliumlaturumritè colentib. fe, & bipropofitum. Proteger enin\inquir, Dominus 

pro his qui in ludxa erant pùgnaturum, Se fic ag- Hicruiàfem, id eíl;,pugnabit pro fua Ecclefia,qux 

greíllirum illos qui iniuria eam volunt afficere,ve- eft: ciüitas ipfms. Se eripiet in fe credentes, Sc iìbi 

luti leo quidam , ob prxdàmagna Sc horribih vo- vindicabit illos,&' propriam fortem rcputabit. Se 

ceirrugitobiìftentib. Nam aiunt hanc feram,fa- adhxc,etiamieruabit.Atquopad:o?Liberabunr 

àuéincitante,quò amienta boum velaliapecora cnimfcipfosà prophana Sc dcteftanda idolola- 

Hggrediatur,prius illa perterrere,magno Sc tárrifi- C tria,nec vltrà colent opera iuarum nianuum, fiuc 

coadmodumrugitu, &inrolerabilem impetum auro fiue argento, fiucalio modo fumptuofè efíifacere 

in paftores.Sic,inquit,defcendet Dominus ¿ta.Nam ante aduentum Scruatoris3Ìì:uporcharù 

^ vtprxlieturin monte Sion,id eft, Hierufalem, in* rerum percellebatur humanum genusdiiquidem 

montib. eius. Vt aues volantes,iìcprorèget domi- creaturam,alij etiam mundi dementis gloriam atnus 

Hieruialem, Pullos eniiniuoscurantinmo'n- tribuerunt qux Deo conuenit : vr&propheta: 

tibus volucres,& in'denfis ai^rib, coftituiUit ni- Argentum fuum & aurum fuum fecerunt hbimct 

dos.Sique alia quaepiam auis velferpés pullos ve- idolà.Ejfeigefceiite autem Chrifto,ab hifce fosdis 

nitdiripere,mater defenditacriter,& circuiiiuoh- & deteftabilibusvitijs libera fada cft vniuerfa tettando 

èc íubíT:ridcndo, Se tantum non ingentem ra.Euerix ftint enim delubra Sc arx,&:manufada, 

clamorem edendo in eum qui deftruer, aftèdus & femotus eft error antiquus Satanx, totam terpietatifque 

fux virtutem declarat.Sic,inquit,vni- ram polluens. Sublatis igitur, inquit^ manufadis, 

uerforum Dominus proteger Hierufalem, & eri- vnà cun]i errore & erroris quoque patronus peripiet,&fouebit,&; 

feruabit. Fada funt autem hxc, bit,nimiruin Satanas,intclÌigibilis Aflurfuie Aiìyvaftata 

Babylònè , & Cyro è captiuitate liraelem rius.Cader enim non gladio viri percuirus,&timirelaxante.Reuerfi 

enim funt,regnura adminiftra- dus ' erit:abibit ilquidem in Orcum, iìmul cuiu 

te apud eos Zorobabelo filio Salathiclis,qui erat alijs malis poteftatibus. Hoc namque fiibindicat 

cx tribu luda, facer dotio auté fungente leiùfilio nobis, dicens : Vincentur autem iuuenes:id eft, 

lofedec, facerdote magno.Cúmque infìraurarent fortes,& dominatum vfurpantes in terrx habitamcEiiia 

Hierufalem, adorti fimt finitimi quidam^ tores, inferiores erunt Se cadent. Quo pado, aut 

volcntesimpedire. Nemo tamen vicit, Deo ner- quomodo.^ 

uos ac vires addente Ifraeli.Eiufiiiodi quoque ex- E Petra enimtircundabuntur quafi vallo.)Vett:a.m hic 

titit in nos Seruatoris noftriauxilhj virtus. Cepit nobis vocat infradam &illabefadabilem Seruaicnim 

omnes eaptiuosDeus vt videbatur,huius fc- torispotentiam.Itaque diuina potentia tanquam 

culi. Scd infilijt in illum Chriftus, tanqualeo qui- rupe quadam cindi. Se quafi vallo fcumunimendam,vel 

catulusleonis, Sc verbo potentix fux cu to Se fcpimento, cedent vidoriam,&: nemo eorír 

aboleuit.DominuseftSabaoth.Etprxliatus eftiíi fugiet. Nam fi quis hoc falere veht, omnino ommonte 

Sion, id eft, certauit pro intc\lhgibih Sion, ni ex latere capietur.Nimiilum,fignificat hoc,opiqux 

eft ecdefia Dei viuentis, & vel\Jt proprium nor,illud: Fugiens capktuh Qins ergo eorum defuum 

nidum feruabit fortiter.Pater autem peccati inceps iàluus euadet, fi tanquam vallo circuncluiadauitinfignifuperbia. 

Totú orbem habitabilé danturpetra,fiquenullusfugx locus iUisoáinino 

comprehendam manu velut nidum 6c velut dere- p detur?Prxftitit verò hxc,Seruatoris potc/itia:par- 

• ^^ lida oua tolkm,5c non eft qui effugiat me,vel co- tim Aflur,id eft,Satanam abolens: part-im cum eo 

tradicatmihi. Scruator verò vniuerforum & Do- malas fimulpoteftates tollens>& velati vallo cirminus,congregauit 

fideles in vnum,quemadmo- cundans, Se ineftìcaces reddens , Se Orci recefilduni 

galhna congregar pullos fuos fiib alis. Se ex- bus coercens,vt puniantur. 

tra omnes infidias pofuit.Eripuit enim Sc fouit,af 

feruitque fibi vniuerfam terram. Se feruauitor- C A P V T XXXH. 

bem terrarum. 

Conuertimini qui profnndum confilium confiultatif, T T ^ c dicit Dominiti : Beatm qui habet in Sion * 

er iniquum.) Dicente Dec, f^ velut prxlìaturum JL J. fmen , er domefiicostn Hierufalem: E(ce emm. 

iîonte Sion, Se iniultatutum in eos qui iniiâ I{ex lufius regndbit, er principes cum ludicio imperaopprimunt 

Ilraclem, fiuc credentes in ipfum,ro- hujtt. Et ent homo occultans firmones fuos, er occulbuilifllmikonisinftar^&adijciente, 

feprotedu- tabttur vt ab aqua qua fertur. Et apparebit mSion, 

> . ' 

Y 

• ' \

•• ' R : / •• • . • • •„ , . " • 

... - 1J4 D. CYRILLI ARCHIEP. ALEX AND. 

'utfikmàqmfermr,gUnoJm:pfi^terrafmenti)k^ dere, & viuiHcura Dei rerraonem animis creden- 

. \ tehifceverbisbeatusprophekmyftenumdifpe- ^ duminMalx.^ 

fatioiîs Vnigenidin carne eni\nciat. Nambeatos Et mn erunt amplm conjiji hommihus ^ fed aures 

• fore áit, qui CO tempore inhabitant Sion , fcilicic djbunf: ad mdiendmn^ cr cor injirmorum Attendet 

\ .inteirigibiiem,qu£ecftcccleíiaDei viuentis.Beati -üt audiat , lingua bdíutientes, cito difcent loqui ^ 

enim Ycrè.Et ad hac Seruator ipfe nos cfertos red* pacem non vltra dicant minijiritmySilef jlukus 

Matt. II* de{,dicens'^credentibusinipfum:^wr»4wí»¡¿/fí> , emm fluita loquetur ^zjr cor eorum vana loquetur^vt 

volus^quia multi prophets CriufliconcMpierunt videre ferjiciat iniqua ,0" Ij^quatur ad DommUm erroremi 

y • qua vos videtiS y non Vfderunt I cr Audire qua vos ad corrumpendum ánimos ejkrientes unimos Jttienauditis^crnonaudmerunt.Yîìti^ntcmocnìihcz.- 

tes, vacuos reddát, Cenjilium enim malorum tmqüa 

ti,qui,vident,&auresveña,quiaaudiunt.Qui igi- cogitabitiVt corrumpant hmdesferm'onièus mmflif^ ^ 

tuTiinquit, habuerunt interioremac quad dome- c^ diflipet fermones httmilium in iudicio. ftj autem 

X i , _ fticam confuetudinem peripiritum cum Domi- ® prudentia cogitabant, (Cêonjilium eorum manet. 

' ' no noftro lefu Chrifto,&fru¿lustulerunt in Sion Conucniet perpuichrè verborum propoííintelhgibh,& 

domefticosacÍntimos habuerunt torum vis atque fententia tum vocatis ex gentiin 

Hicruialem, quae aha non eft quàm ijpfa Sion, bus per fidem, tum fanguine Ifraelitico oriunter 

beati funt, & omnibus bonis pra4id' Habui- dis.Namquifalib nominatisdijs fcruieruntjho'- 

; • I mus & nos quoque domeftieos a¿ neccflTarios minibus fretiacfifi,apud illos iàpicntias famam 

ípiritu,fcihcet fanóìos myftagogosfacrorúmque & fumma cloquentiaí opinionem & exiftima- 

„ antiftites. Ecce enim Rex iuftus regnar, &:princi- tionem confequud, in mentem foedam & cor- 

- pes cum iudicio imperabunt. Regnauit nam que ruptam • quafique adulterinam abdudi funt. if/iroa- 

Chriftusnofteiyuftuspariterac immaculatus, ac Nam decepti fimt, & dixerunt iignoiPatermeus ° ' 

iufticia omnis adminiftgr,&: eorum qua íupra le-C es tu. &lapidi:tu megenuifti. &deosnuncugemftmtpaceptor.Imperar^ntctiamcumiudi- 

pabant qui dij non funt. ludai vero i cum his 

~ ció principes» ^Tajc/ioias cimi iudicio dicit, qui praficiebantur attcnderint, fidem in Domi-í ' 

pro occulte. Erit iuftus Rcx,homo aium noílrum leíum Chnftum haud amiferunt.quidem, 

Sc frater per omnia eorum qui in terra Exiftimarunt enim qui facrarum literarum peri- 

JeAn>to Cunv.XQXíttâ.m.cm'Dtxis. Verbum emm caro faftum ti erant, melius quàm illos confuluifiíe, & quid 

^,iuxtafGripturas. Et erit occultans fermones fu- Deo gratum, quid populo fubdito vtiliíTimum 

os.PlurimaenimloquutuseftinparabohsDomi- eííet, non ignoraíTe. Ergo non amplius, in- " 

P/rf/.77. nofterlefus Chiijlus:qui etiamproclamauir quit, erunt hominibus confifi, fed adhibebunt ' 

. hocipfi:imanté voce Dauidis,dicens:.^^míí»i;;í aures, vt Seruatoris fd-mones excipianc, infarabolis 

os meum.eruftabo occulta à conflitutione.ncc jy firmorüm cor aUquando tandem viriliter conid 

folùm dicit, íediEtoccjiltabitur quafi ab aqua firmatum ad cognidonem, attendet vt audiat. 

quafertur.Impetumtentationum aquaquace- Lingua autem balbutientcs, id i:ft, qua redé lo^: 

- leriterf^-t^r, vdfluuiorumriuis qui in terra rapi- qui non fciunt vnquam , ( eft'enim quodamdè 

fluunt, iterum foleiit facra htera comparare. modo balbuties, nihil pofifem gì'priam Dei, fed 

Qu,añdo igitur inquit^raíTantur in eos temario- ad hymnologiam laudémquc faÌfò nominatones,funtquetanâmaquacelentcrac 

rapide ru- rum verba confumere) difcent, inquit, loqui 

ens,ipfeoccultábitur,ideft,abinfidijstentandum pacem'. Loqui autem pacem, nihil aliud eft, 

p r / SS » vt non capiatui:. Dixitque de ilio quàm lingua habere Chriftum & qua funt eius! 

onproflcietimmictuwjoyt^ Eft enim ille pax noftra, iècundum fcripturas. 

^ tts nonperget malo aficere eum. Sape enim infidias Balbudes quoque eft Ifraelirs, non fuftinere 

ftruxeruntpopuUludaotum,incuàndbusillosad E loqui Chrifti myfterium, fed garrire femper 

hoc,his qui tunc prafuerunt,Scribis dico & Pha- legem, & qua in ea funt vmbras, & prscepta 

rifais.Scdnonpotcrat Chriftus prater volúntate hominum atquc dodrinas. Sed & hi inquir 

quicquam pad eorum qua folent mohftaefié. ceftâbunt omnis erit eorum de Chrifto 

^ ^ Ilhemrnlapidarunt,hicauteni, ficud ait beatus fermo. Quòd autem veteres dodores non 

Euangelifta,permedium eorum tranfit,&ficpr^ ferent, oftendit,inquiens : Et non vltra loquan- 

^ terijt.meftnoncurauit.ErirquehisquifuntinSi- tur fluito vt imperet. Stuld enim planè • qui 

on,vdut fluuius incitatus,gloriofus,in terra finen- apud Gracos fàpientes funt, infatuata eft enim V 

te. His enim quifinerunt,cx Gentibus vocatis ad mundi fapiemia. Stuld edam ludaorum magi- 

agnitionem eius, nec habentibus fermonem qui ftri, aedo dores qui in vmbra legis quid fcriptum 

ieruare nouit, fadus eft velut quidam ìluuius,di- F eflétnoncógnouerunt, & fermones fandorum 

Ulteriuuloexuberans,& ctiam gloriofus,id eft,in- prophetarum non intellexerunt. Non iîtuf ' 

lignis^Compluresemmalijsquoquefluüij vocati dicent amplius fluito vt imperet, fed ncque 

lunt Eremm beatus Dauid fandos myftenorum ftultorum miniftd his qui apud eos docentur,^^^ 

antiftitcs,quiquefermonemeYupernis&co.lit^ clicem: Sik. Loquuri funt enim in Beclzchaufcrunt 

quifidem admiferunt, fluuijscompa- ' bui, qui in mundo funt iapientes, dogma^ 

.ri ^rum finiflrorum & mîdorum, prarerea ^ 

/«.m. C ara enim&cxaud^^ «i«"^ "^piorumt inuentWs. Verùm fi quis 

irlLiofì!, T ' «"gis i-efiftei-e veUet, & jilas velut profurn 

id e^r^^Â deformare atque adulterare, afliliunt 

mus auon„P oiT -r^^ Wâm eorum qui iòlenr eis miniftrare, 

rbundHêaf ^^ ¿Ssant vt fiUt, quia volunt eorum'dV 

^ cane vnde poflént myftcria > tra- dis non contradici. Narrant moris fuifle, cùm, 

^ V . : ' Pythagorse 

c/ / " • • ' . . • • ' 

V / . V - . • -S' ... - : ...1 ,

ÌN HESAIAM LIBER IIL .55 

Fythàgofje tiifdpuliloqucicntur interdum frigi- ño omnium noftrumSeruatore ptjcdicatio.lubcc 

da & ridicula, &c multis incredibilia, illud dicerc, ^ autem vt hoc agant non rcmiflc aut neghgcntcr, 

lpícdixit;hoccíl,Silc, & fidem adhibcdogmatis fed ftudio & cura. Sic cnim rede pcrficiuntur 

inucntori,etiam citra examen. N on igitur diccnt, bona. 

^ ^ Í iK]UÌt, miniÌld tui, Sile. Loquetur cnim ilultus Confìtmmau eft vmàemu, cepuitfemen vr nen Amommuoítulta,fed&vanafentict,&:corcius,vnü 

fUw vemat. objìupefate contnftdmm confidentes, 

V habet fcopti,vtperagat iniqua,^: loquatur ad Do- exuite ves ¡nuda eftote,cmgitelt*mbos, cr fuper vber* 

miaum crroi cm.Nihil cnim aiiud quàm error sút fUngite, ex agro cufiditatis cr vitegertmnu,terrA po - 

Grxcorum nugamcnta, contra Dei glodam co n- puh mei fpmam isr gramen prefer et .Et ex tmni dsm» 

ciurlata ad corrumpcndos ánimos cfurientcs, ÒC UtitiA tolletur, emit as diues, domus dereliií*, diuitus 

ad ánimos fitientes euacuandos. Diicendicnim ciuitAtis domes defiderabiles amittent erunt 

ftudio flagrabunt quidam ahquando , deinde ad viUdêluncx vfiquemfeculumiUticu onagrorim, CT 

iftos iraprudéteraccedétes,nihil omnino vtilitatis B pAjcuApafierum. 

pcrcipiuut:S(: licer efuriant & fitiant difccrc,vt vi- Non impunitum forc, fed caufam cfficicnteiu 

dctur, aliquid femper, quod ipfis fit ncceflàriù &c effe omnis fupphcij,& mifenx Ifi-aclitis,hifcc vervtilc, 

adfalutcm animx: tamen cònfilium,inquit, bis oftendit, co quòd fermoncm Chnfti non reimproborum,iniqua 

CGgitabit,&: hoc ipcctat, vt ccpcrint. Erant cnim duitates per vniuerfam Iuiniuftis 

iermonibus corrúpat, &c in iudicio fermo- diam vaftandx, incendente cas Romanoru manes 

humilium diilìpet. Amatores cnim mundanx nu,vt vacux viris conipiccrcntur, Sc loca eximia 

íapientix,& peruerforum dogmatum aftcrtores, delercritur, Sc in fugam vcrtcrentur qui vix fugeftiam 

omne adhibcnt ftudiumacdiligentiam, vt re valuerunt, domòquc Se diuitijs cxciderent, Sc 

fermones dodnnxfan¿torummyftarum,quos^ ' duitas fcu villa aliquando multis hominibus rcdamhumilcsnominar, 

diipergantatqi diflipent; C fetta,habitaculumfcrarumfieret.Sin etiam yeht 

quantumuis in iudicio fadi £uerint,id cft,no 0ÍC1- quis ipiritualé intelligentiam in hiicc verbis protàter,fcdexpenfè&excuirè,aciniàpicîtiafuper- 

pofitisaccipcre,illudcognofcct. Vindemiam Sc 

raac diuina.Nam hoc,opinor,docciaddcns: Pij femen, vt arbitror, vocat intelligibilis fertihtatis 

vcrò prudenna cogitabunt,&; hoc cfonfilium ma- virtutem, qua fumus Deo acccpd, non velut ipinct.Etenim 

iàpientumin mundo clgmptaloqua- nam multipliccmgignentes peccatum, fed culti à 

dras euanuit. obtinuit autem piorum cófihum,id Deo quafi terra pinguis Se fcecunda. ExciderunC 

cft,do¿trina fiue pradicatio. Et pios efi'e dicimus, ergo intelligibili feracitate, hi mifcri ludxi: Sc inqui 

diuinum Sc Euangclicum iermonem his qui tdligibilis vinca, fada cft terra parens &ferax fpipcrvniueriàm 

terram fun t,adminiftrant. narum. Expedauit cnim inquit, vt ferret vuam, Efa.f. 

Midieres diuitesfurgite^CT Audite vocempieAm.Fi- ^ Sc tulitipinas. Didum que cft etiam voce prophc- ofet&%. 

li^ mfê Audttefermones meos.Diei Anni mentionemfa tx de Ifrael,quòd ventofafeminarut. Se iubucrfio 

«lìe, in dolore cum fie.) Mos cft fcripturx diuinitùs corum excipiet ea. Mampulmnon habens vim confiafpiratxmuhcrumperfonamixpcnumero 

velvr- ciendifarinam.Conf\impta.ctgo eft, inquit,vindc- 

bibus vcl edamvillis apponere,ik: cùm vna cft me- mia,id eft, non amplius vinca nuncupaberis,nihil 

tropolis,reliquas cius iilias appellare, ficut nimiru enim cft tibi maturum. Ceflàuit femen, non cris 

PÍAI ^jé & diuinus Dauid inquit, de Sion, fiuc Hierufalc, terra pariens bona, Sc fruduum mitjum nutrir. 

Se iccoìis: ûdiuitjCr Urata efiSionycr exultarüt Hinc 6c meridflimèobftupcfdte, id cft,pGrcelìifiline 

'Juda^. Semper enim ferè funt circum marre mini Se admiramini, contnftamini confidentes, 

omnium dominam,parux Se fubditx ciuitátes.In- Vos, inquit, qux quondam fiiperbijftis in Deo, 

duciturergo hic ipfius Seruatoris perfona nobis, cùm videritis cor veftrum omnis boni inane,tunc 

duitatibus ludxx confihum dans. Se diccns:Mu- E dolete, exuite vos, nudx eftote, acdngitc lumliercs 

diuites furgite. Se audite vocem mcam.Ex- bos,&; iùper vbcraplangite,exagro cupiditati-,& 

hortatur itaque vt obedientiam velint colere. Se vite germinis. Ludus,inqait,cauià eft,quòd percadmittcrc 

ipfi us fermones,videlicet Euangehcam at Se prorius vaftctur ager defiderabilis, Se vinca 

Se falutaran prxdicationé. Diuites verò ipiàs nuc admirabilis. Significar per hxc, liraelcm .Explicar 

pcrcommodè appellar, vtpote admodum popu- illud etiam aliter,&: inquit : Terra populi mei ipilofas 

iam, habentiiq j innumeram incolarum mul- nam Agramen profcret.In vaftitatem cnim teda- ^ 

• titudincm: verùm breui futuras defertas Sc egedf dus eft Ifraehdimifit fiquidem vineam fuam. Se 

fimas,itavt nullum habiturx fint qui inhabitet,nifi nubibus impcrauirvt non dcplucrcnt in eam plucius 

oraculis ccruièé mentis fux malint iùbijcere. uiam.Et fada eft Ixticia onagro rum. Se maiorum ^ 

Ci igitur,inquit,muÌicrcsòfihx: Audite fermones F paftorumpafcua, nimirum immundorumfpirita- 

• 's meos in ipc, id eft,non abfque mercede, ibd po- um. SicquoqucB. Dauid,vdut de vinca Ifi:acle íy^/-??' 

tius fpe ampia & fplendida. Quid ergo iubetui? orationem conformans ad vniuerforum Scruato- 

Mentionem facito, inquit, dicru anni,quo appa- rem Deum:r;nMff),inquit, ex^ê^pto tranfiulifii, 

ruit Chriftus,& difcrtèprxdicauit ciuitatib. Se vü- eiecifiigenteSyCrpUntafiifxw.Deindeadiungit,in- > 

lis per vniuerfam ludxam. Dixit enim ipfe voce ^ quiens : Qjure defiruxtfiifipem em f cT vindemiant 

Uefa. il. ìi

-- ' XCI? D CYRILLI ARGHIEP. ALEX AND: 

re^dir/ibonGrumoperumfrudibusvacuaiit. . &pacem propinquis,iîl,& Crucis &ludxis: 

^ h.urrhZZel Etchcrm^^ dacum Deh, & dilfolutainimicitia, mcitó^ 

r S L Jr ermt opera mft^cm fax,CT »htmehit mus m lUo cônfidenteViqi habi- 

^ ' ñicUrecmem a^ confidentes erunt vfque tnaternnm, tauimus m emirate pacis,idcïï,"EccIefiaD/lVmé-. 

''^.r^^lff^y^tpopulum em in cmitatepacis,^ tis. In ea enmi habitat Chriftus qui eft paX. EtreconMens 

crrequiefcet cumdiuit'^s.TemiûsdQch-' ^meuimus cum dmitijs. Qui enim omnib. bonis 

rat quo intelhgibiU fœcunditate vacuú erit Iftae- ^prnni virtute egebamus,à Deo ahem m müd^, 

liticum genus rebellans. Sermoné enim transfert ^ fpem non habentes, diuites fumus ia per Chtiad 

eos qui fubmiíTione&obedientia Dominum (tum,&m.agis adhucerimus,fupcrnoruni Scdiui- 

' - noftrum lefum Chriftum coIuerunt,& ad eos qui horum charifinatum ampUíFimam acceffionem 

" ' purgati funt per fidem in ipfum, & fadi funt par- confequuti. 

ticipes Sandi fpiritus.Futura enim funt, inquit, Etgrando ß defcendent ,noninmdetvos.er érunf 

prxdida,&deíolabiturpropter effrenemcohtu- qut íâhtant in fyluù^ tam confident es, quàm hi qui m 

^ \ maciam Ifrael, donee adueniat in vos fpiritusab campis.) Ciim impiè egifiíentin Dominum noftrú 

cxcelfo. Vt enim in Adis fandorum Apoftolorû IcfumChriftumluda£Í,&quantúncfarijsconfihjs 

Iegimus: Erant omnes in vnu coaBi, circiter diesfiacra ôc fummis viribus contendere poterant, illum tz- 

Petecofies.EcceverôfaB»sefifubitûècœlofionni,mfiar tùmno occidiflent, violentiflimagrando^nimiru 

concitati crvehementis venti, cr- compleuit domum diuinx irae, vniuerfam in feftauitregionem.Reda- 

^, vhi erant coaBi, (T vifix. funt illis dipartita lingua ta- da eft enim in vaftitatem, capta eft,&: vaftata, Sc 

^ A V f*amigni(,cr*i»'fiderunt vnicuiqueeorum, crcœ- in omnes v^í^sdffperfi funt,iuxtavoceprophef 

erunt loquidttterfiisUnguis,ficutfiiritusdabat eiselor tae. Quá(^ igiturgrádo,inquit,inuedaerit,id cft, 

guaste- igitur, inquit,venerit in vos credétes diuinair^nonvos quicrcditis,&; quihabitatisin 

c fupernis &abexcelfo Dei fpiritus,tuncScfohtu- ciuirat^'pacisinuadct,ncqucgerminaiufticiç nodo 

erit Chermel. Chermel autem fiue Carmelus, ftrx cotrupet, neq, bonos noflros labores pcfsumoscftingens 

inIudaea,&fyIuafpifradenfus.Cô- dabit.Eterúttácofidentes hi qui habitat in fyluis, 

parat itaque Chermelo ipfam Hierufàlem,& om- quàm hi qui in capis. Quid iftuc eft.^ Terra enim 

nem finitimam regionem, fcihcet quç innumera- fpiflìs lignis referta, afpcra cft & arationiparu acbilem 

habet multitudinéinhabitantiû.S ed érit,in- commoda : illa verò jerracampeftris eft & xquaquitfohtudo,&teputabiturYtfylua. 

Syluam dicit bilis, agricolis adfeminuni efui feruiçntium prohorridú&agreftcnemusjcuius 

vfus cft cóbuftio. creationem aptiflima. Deo fiquidem annuente, 

Excinduntur enim ligna fquaUda,& horrcntia, & o mnia erunt fertilia, & terra quondam afp era, efflammx 

funt fomentum.Excifo igitur Chermelo, fìcietur feminum fatiuorum alumnÔmnia cnim 

& reputato inftar agrcftis fylu3ì,rcquicfcet in foli- frudum ferunt perChriftum,intcl]Ìigentia: fcihcet 

tudine iudicium. Sohtudinem dicit xnigmaticè, frudus, fpiritualitcr.Inipinis aure Ìéminat nemo, 

gentium regione cuius & alibi meminir ipfe pro- Sed innouantes noualia,iuxtaprophct£E vocem, 

phetaHcfaias,dicens:Lxtarcfolitudo,quaefitis, ferai}«isiniufticia,viuentes nonvltràfecundum 

exulterfohtudo,&floreatvtlilium.Comparatau- capliem & voluptuariè,fcd conuerfantes magis 

tem folitudini , eo quòd infruduofa fit velut ^. 'Euangehcè. 

nudata,in qua etiam nulla arbor Vçquam cret^.' Beatifierentesfiuper omnem aquam,vhHos et aßnnf 

Sed hacc ditata eft, & fada cft arböri^s dctif^fïï- f

Bt quidem cum primogeniâ,animandam iuíEííet Prorfuis penitúfquefbce,vt increduli líráelitíE, qui 

oííerri Deo: Sádificabis eriim \iiihi,in 

primogenitum aperiens vuluatìì i reiecit aiinum • piflima '& indigniffima pâtereBtur, vflexMofaica 

^ lie dicens : Omne aperiens matricem afini muta- • proclamauirantè, fid nihilominus etiam íanétorú 

f f ^ bis oue. Yerùm enimueròetia:mfiimpuru$ fuerit prophetarum fermones oftendúr: & quidem ipfe 

proptereaquòderrauerit forte Getiumpopulus, • Chriftus dixit: Quando videritis-obfeffam vnditamen 

fanótifieatus eft per fidem. In.Garifto ere- que a militibus Hierufalem, tunc dicetis montinimiuftificatus 

eft, &veterapeícatafacrofando bus,,'ûp£ritenos,: ôccòllibus,Caditefiipernos. 

Baptiiìtao.abiuitj&promifcuèjrt dixi,cum ludx-^ Proptfzrvocem igitur timoris tui, inquit,nimirum 

is lugo Seruatoris noftri fubiedus eft. . qus concutit rimore:Qbftupuerunr populi, illud 

^ g , dicit pro,perculfifunt, quodam-ì 

; - . C A P. XX X IIL ' niodo-Äupore-perculfi,prx magnitudine,vtarbii; 

' v - . ; ; troE^câniitatis. Intolerancia enim mgla mente ' 

hk'-qm miferosfacimt vos fed nemo vos fach , démentant, & velud ftultum reddunrpadenrém* 

mifer.Bsii^ qitprepHdiat vos,non répudiât.Lap- Sin quisi'maluerit,i£gg-';jasit,?jälio modointeHigeenturrepudiantesyO^ 

tradentnr, CT" vttmea m vefli" re,fignifi£4re poteft'hxc vox,patria eiedi funt,iiG 

mentore tßifuperakumur.) Beatos nominar quiíe- in omnes gentes diíperfi funt. Er hacítenus vos' 

runt in omni aqua,vbibos & afinus ealcant. Dixi- :fendo£uni;prophetarum_. Jamperfonapeiiiiferiiìusper 

hxcfìgnificarijtum cx ludxis tura ex Gé- • tur,dieens illis videlicetattonitis : Nunc congretibus 

per fidem ad agnitionem Chrifti v0Gat0:S.i gabuntuTÍpoha veftra, parui & magni/Non enii^ 

Atvérifímilceratquoidamdiíputaturos&; dictu- Cíi;u,inquit,erit priufquam trademinihoftibus, neros:Ergò 

qui tándem beati fint eiuímodi,cum eos qiieproctaftinabuntür minx, fed prirìió^tteque 

perfeqüanturhi qui mundana íapiunt,&; diffìcul- 

tQXvSuíficittíbigratiamea. Fotentiaemmmeainin'- confentire, & Mofaicis prxceptis iniìftei-c,per 

ßrmitate perßcitur. hoc pietatem fe colerearbirratus,traditur hofî- ^ 

Propter vocem timöris tmobßupuerwitpopuli , à ti- ' bus.Non enim tam diuturna Contumacia veritaté ' 

' n»rauo,eràfublimitatetuadifperfìjuntgentes.Nuc contemncre oportebàt. Itaqfieinlçgetrâdentur. ' ' ' • ' 

Mtem cengregahunturßoha Veßra,paruier-maîi Nobis autem qui ex Qení/ibus credimus : Lex ^ 

permdeacßfHiscongregetlecuß

D. C TRI LLR ARCH IR 

theraurusÌMurisinuétaeftàlUcenim,hocefì^^^^ banus,záeft,Hierufdem. Haíc cnim quondam 

ia,5ciàtìiéciaîij&fciétià,&: pietas inDeu.Hádà- A ciara, & cclcbris. & fupernx beneuolcntiíe igne 

mWitlcxMoiicaCtóftiiwyfterì inflamiTi3ta,&:i¿uidam habenspotentiamconp 

o i i t i x v i r t u t è tanquá in vmbrisinucniemusjfub- pa omnes,ceît fub pedibu^s inimicorum,incetiÌiter 

& exquifitè his qux fcriptafunt adhiben- Ìàac déferta cit, & Domini mifericordia priuata. C 

t c s a n i m u m : Dixit quippe Seruator ludaico po- Saltus fadus cft Saro. Locus cft in-Iudxa,cui no* 

p u l o : Si credidiftetis Mofi ,credidiflctis &: mihi. iBcn Sarongs, campo:shabcns arabiles,& ad agri- 

' ' ^ Demc ei>ifíH0cfcripfit/Eft crgolcxthcfaurusiu- culturara valde aceom0dos.Cieterùm,inquit,hsc . 

' ; ftitix,nofràttendcntibus vmbrx, fed ipfam peni- adeò fr uduofa & fcecundiffima terra,; faltus fit,id 

- ^ ^ tusintroipicieatibus,& veritatis decus exquirerc eft, denfacompluribus fpinis ineacrefcentibus» 

„ " Aixdcntibus. . ; V.. . Sumir itcrum velut àfimilitudinererumapparé- 

. J Eccetm»rev^flroipß t 'mehiint i ^Hostmrnflk,'^^ 

niehi*nt vos.Angeli mittentur rogantespAcm, Amare enim veluti Iíiiel,& terra quondam nutrix fuauiü 

ßenteSy^xhertamespAcem, ßefirenturenm horü vM. fruduuiii, & veluti bona & opima,nimirum:Iu- 

Cejfamttimor Gentium, lirteßAmentum qmd adläoi dxorum fynagoga,fada eft ípinaiaimparcnsj 

Attinet tollttur, nee reputabitis eos homines.^ Amimix peBaui nAnque,inquit, v tpreßrret vuam.O'^protulit J'*'^' 

- hifcc verbis Dominus cxercituumaaiimare vide-' Sedhiec ludxis eueiiient,quippe qui impiè 

tur iàndosmyftagogos, omnique metu liberare, in Chriftu egcrint. Maniêfta crit Galilxa &: Car- 

V & futurorum ipfis bonorum amplitudinem prx- mclus,id cft,iUuftris & conípicuaybilibetlocorü 

' ^ / , monftijare.Periequuti funt enim fandos Apofto- degentibus.Galilxamvocar, regionem Gentimri, 

los niiieri ludxi, partim citantes adconcil|ium, feu Gentes,&; fortaffis Eccleiìamex;Gentibus5 

partiinvirgis c®îités,&r dicamfcribentcs illis,' quam etiam dignat Carmelo comparare. Carme-' 

criminífquelocoducentesCháftireligione4?3^ & C lus autcm mo^^ 

in diunía pra:dicatione ftudium Si promptitudi- quodammodo Ecclcfia^hrifti. Complures enim 

acm.Dixctuntenitn: Interminmdöinterminatißu- in ea floruerunr,quippian^^Tientcm habentes,plemusvohis,ne 

cuiquAmloquAmìniin nomineißo.Ei ecce nam omni bono, in altura eredam,& àrcbuster- 

^ tmpleuißis HierufAÌem doBr'ma Veßra. Ipfos etiam, rcnisfeiimdam. Scriptum cft enimiDeipotentes 

fandos Apoftolos inuenicmus tiraentes ludxorú terras multum elcuati funt: Eftautemfolenne fcriinfultumj 

ScprocidentcsfanóHffimo Deo,aedi- pturx diuinitusinípiratíc,Ecclefiammontibusafcentes: 

Inipice minas iftorum,& da feruis tuis, v't íimüare. ' 

cura fiducia libere loquaraur fermonem tuum. exurgam, dicitDeminm, nuncglorìofefradì^ 

Itaque inquit: Ecce ipfi potius vos.non vos ipfos cabor, nunc euehar,nunc videhtif,nuncßntietts.Fan* 

timebitis. Hiquostimuiftis,timebunt vos.Mittét eß fortitudo ßiritus veßri, Jgpis vos deuorahit, »f,m;j«//y:fcdfilijproraiffionishi re- vnum aliquera è prophctis hanc impietatcm ice- 

. . , ^ puiabunturôfemme,idcft,qm leratèpatrataracft-e,fedinipfumomniumScrua- 

Chrifto luftificatus eft emm per fidem prirHus totem & Redemptorem. Quafi itaque diuina ira 

- , Pêr Abraham. Acceptoigiwrfosderc quod ad confeftim in illos incidcrct: Nunc exurâm in 

illosattinet,nonreputabitis éoshomines,ideft, F quir,didtDominus.Namai?tepr¿cioíanfcruccm ' ^ 

r a . cùmmalat«lifl^ct,VtDcus,paflusiaminea,infur- Ä 

Juxit terr4,erubuu Sahus faBus eßSaron, git propemodum contra inimicos, Scglorificatus A i . 

XÌF RENICI. ^^ ^ HIS^- ^ 

SiênfrZf/R^^^^^^ inillummachinatifunt.vocatifquepcrfidcm,& 

inccHigibiliac diuina luce colluftratis, qui ohra in 

parS..^ teneb«s,crant,&mcntcmpedúfqucmfcitixcalimuItkuX. 

T babear incolarum . gine circunfufumhabcbant. Nunc í^tmgloúü^ 

cabor,nunc'vidcbitis,nuncfpntictis.Vanacnim 

ZAfih.ii. critfpiritusvcftdfortitudo,ideftiinnihiieuadct, 

ludxorumrfeuS^^^^^^^ ^ r " Orcundabo enim vos nolentcs,& ignis eritis 

cordiacxclufa ì r I, i^-ntum, velut fpina in agro combufta & projecordiaexdufa,aRomams 

vaftataeft.ErubuicLÌ- da, Confumpti erant ni Jrum,vtdixi,ab mrmi- ; 

' ^ «ora 

ai ./ > . ^ . -

üora flanima quodamnido,vbi in diuinx irx mo- Opportunè annedit quod maniMum reddit 

tus vexationéíque indderant.Nam vt beatus Mo- ^ quinam fint hi qui sterna vita potiti debent, ¿ 

mÛ^, les m:Dem nofter tgmseß.conß*mem\ quifimt, tempore filo, charifinatis, diuinisfdficet 

^^ ^ ^Hàent qdiengè fmt f*f ficíjcí4nt qmfrof è & ípirituaKbus abuádaturi. Nam, inquit, ambu- 

^^ junt [mituÀmem meam» J^cefermt qui m Sion funt -lans in iufl:ida, id eft, qui opera iuftirix coiuit, Se 

miqm. apprehendetemm tremor irnqHos.MiÌCasmm vitam prxdaramTinftituit, & qui loquitur redam 

I efi: à Deo &patre,Dominus nofter lefiisGhriftus, viam^ id eft, quiin lingua habet quicquid ad id 

ad perditasoucs: domus lírael. Eorum. etenim quod redum eft addudt. Et qui oditiniuftieiam, 

erantpromiflioncs,leges,&fcedus,&:patres,má- & quifquis auaritiafiiperiorcfl:,& hoftis-corrutoque 

per vnmerfam ludxam fèfe manifeítans: pteixmunerum.Et qui aures fiiasauertit àiudido 

partim^do^rna iiipra legem vius, partiìndiuinis fangumis, & oculos amouet, ne quid iniufti vi- 

iignis fepracaijonera territans. Sed inutile pror- deant.Hicha^^^^^ 

ius tmt hoc ludxis, propter magnampcruerfitaté ß tis. Securus cnim erit, & vduti in petra domum 

mentis. Docuit emm Dominus : Scribx vero & habens, immotaminueniet in omnibus optabili- 

Ihanîincrepances auditores, dixerunt:Dxrao- buspermanfionem.Cînimò confentaneum cft, " 

mumaabet,&funr, quidauditisilluqi.

' ^ D. CTRÍLXI ARCHIÈP. A^^ 

- ftüm detmri runt aconiundione qu^x eft cu deo, fcentium appafidonem Chnfti, atque diceridumj 

& pricipitadfuntincalamitatesinían)íbiles.Dicit Ecce Sion ciuitas , 

er¿iUis ; Vbi f u n t hterad ? pro in qipus malis per hec vel id terra Ecclefiam, vel in coelis fumma 

fu^íGraramadcosfeuliteratosvocaticribas.Vbi &pulchram ciuitatem,alriicem fandorum. Q^funt'conriliarij? 

Et qui tandem funt ifti? Qui in fa- ix fiue banc in terris Ecclefiam ñominetquis,fiue 

cerdotio conft'itud funt, de quibus lex Moyfis di- iliam animo concipiatj vnum per vtrumque demAz, 

ck.QmAUbMracer¿ottícup¿ientM¿ía^ monftrabitur.Qui enim iniiacinferiod funt, erÚt 

íxiwrewí fAT Off Admonidonibus enim facer- progreiTu temp oils, edam in ilia fum ma &í-Coelcdotum,popuIus 

qui fub manu eft inftituitur. Vbi efti. Proinde dum magno gaudio tantum non 

ergo funt confuientes ? Vt>i eft numeras eos qui in exiliant , agnofcentes Sion, in qua falus noftra eft 

a g m e n c o g u n t p o p u l u m paruum&iíiagnum.í' id eft,, Chriftus, dum ipfi fibi eam oftendunt,fta- 

jfurfum hic mihi contemplate faftu tm'gidos, rim diuinus ièrnlo eorum voces ex 

fcribas&facerdotesfiuepharifeos,qui|fopulum -° OaxfituividebunrHierufalem,ciuitatemopule-» 

fue poteftadScmanuifubdituracoiitraChriftum tam.Sermoeinatur autem velut ab antiqua fimili- 

^ . , conglobarunt,& copiasmanúmquepopüUparui tudine, & ab eo tentorio quod in deferto erat. 

V, & magni eollegerunt, qui domum Pilaticingen- Opwlentam nominar Sion &inconcuifum tabertes 

poftularunt fibi donati homicidam Barab- ilaculum.Confirmat enim, habere eam funieulos 

bam, & eum qui nulhus foediiaeinoris reus erat infrados, Sc paxillos fixos firmosque in perpetuomnino, 

Chriftum dico crucifigi.Non enim fecit um.EuIcitur emm Ecclefia, & fohda eft acimmo^ 

' . peccatum.Cuius memineruntMattheus &: Mar- ta,6c bona eius manfio. 

Matf.z6. cus,beatiEuangelift3E.NamPiktodiccnte:Opor- ferorumpraualehuiit aduerfm eam. Kedditque cm- 

; tere potius infefto lefum remitti ipfis qui nihil iam, cur talis futura fit, & inquit credentibus in 

deliquerat, iacetdotum principes, vt Mattheus C Chnftum:Quianomen Domini magnum vobis, 

narrat,& feniores perfuaierunt turbis, vt Barabba Nam his qpition receperunt fidem,haud magna 

peterent, lefum veto perderent. Id quodetiam ncque gloriofum eft nomen Chrifti, at apud nos 

Marcus,vt dixi, manifeftifiTimè narrar. Vbi igitur qui credidiraus,magnum & exeelfum.Adoramus 

eft qui numerar eos qui in agmen eogiint paruum

fbrtaífisj vnde hocaudemusdicercìCertèjinquit, leíli^-Quorummcrtiinit etíambéattis Dauid^Se-^- ^fil'û 

I habemus vnde confidai^. Deus enim meus cá A íí ^Msr«»» rfwji'^ 

magnus,&nonprxten|>itme,ideft,nontranfibit funt pecuta. Beatus vir cmnon imfutAbit Demintts 

per me,vt antè SatanasiNonfubijcias ipfius pedi- peccatum. etiamfi dicat petcator: Iniquitatesmex 

bus J Chriftus eninvôiler eft iudex. Dominus fiiperarunt caput meum,velut onus graue grauatç 

princeps noftetíDôminus Rex nofter, Dominus fimtinme. Siquidcm lex intoierabilis erat, ^t Matth, lì 

^ ípíe nos ferui^bit.Erát enim quondam ifte,infeftiíl Chúíiusdmv. Femte ad me emnes qm Uhtratii jO'' 

iimus ille ^' immitis princeps nofteii. Poftquam onerati eßis^tr ego reficiam vos. 

autem ad hoc Euangclicum & iàlutare iugum accurrimus, 

iudicem habuimus, pnncipcm, rcgcm, G A P V T X X XIIÍÎ. 

Dominum,huncfilium:& ipfe nos feruabit. Alio ^ ~ 

modo docet h^jinquiens ipfe propheta Hefaias, A Ccivirn Gentes cràuditeprincipes,aadi^ 

& deEcclcfiaüpci, & de iuftificatis perfidemin ® Jl^ at tèrra, er qmin eafunt,orb}s habitabüis,cr 

ffeß'35' ChúíioiErnlUic vtapura^cr víasacUvocabitíir,icr ' popuim meo, QiffafurorDomimßuper omnes GenteSg 

non ent lUic via inipura^neque ent illicêo,nec vUa ma- er ira in omnem numerum eorum ^'vt per dat ed s, c?^ 

labeßia ibi naßcetuksed ümbulabunt in eatredempti tradat eos maBationt, er vulnerati eorum proijcien* 

per Dominum. tur,mortui, et aßcendet eorumßetor, er rigabun" 

Dirupti ßunt funiculi tut, quia nen prmaluerunt. tur montes fanguine eorurñ, er cenmluetur cœLum vt; 

Malm iípm mclmatus eß,non pandet vela,non tollet ß- liber, er omnes ßella cadent, quaßfolta de vit e,er i>t 

gnum,don'eetradÄturvaßationi.)Nmigijmentioac caduntßci deßcu, ebrim eßgladim mem in cœlo.) 

l-à6ta,&:tìbernaculocommcmorato,perfequitur Cùm p crpulchrè diíTeruit,ludxorum fynagogam 

rurfus D ei intérpofiâm orationem, aitque ad Iu- naufragium incurfuram^ &jtradcndam his qui vadxorum 

iynagogam feu tabernaculum : Dirupti C ânt eam,di£ipiunt Sc capiunt, cúmque his voca-^ 

funt funiculi tui,quia nonprxualuerunt. Nam Si5 tionem Gentiumfubintulerif.Multi enim claudi, 

ciuitàtis opulenta funicùlos non ruprum iti dicit inquit,pr2edamfacient,neccflàriamaggrcditurcainxtcrnumtempus.Fundauitenim, 

vtdixi, fuper * techefinScinftiitutionem ,his quiohmclaudicá-t ^ \ 

petram, Dominus nofter lefiisChrifluSjfuamEc- tem habuerunt meiitem, nunc autem didicerunt 

clefiam. Scd dilìupti funt velut funes ludaici ta- redopedeincedere,pcrfidem jn Chrift^m. C6bernaculijVtpote 

qui non valuerunt. Cxterùm vt memorar igitur,iudiciuin contra omnes futurum, 

vehemente vento perflante,nauis vela inteadun- paruosxquèac magnos. Hinc air Gentibus velut 

tiu-,minimèverò lexantur flatunonpermittente, èlonginquoconftitutis: Accedite Gentes, Se aunaufragiumpatitur:fic, 

inquit, malus tuus in- diteprincipcs.Illud,Acceditc,pofuit,pro Appro- 

* ' cHnatus eft. Se Se non laxabis vela. Itaque ranqua pinquatc. Nam ûandiu funt in errore,ScferuiÚE 

imagine quadam ex nauigantibus fumpta,id quod crcaturx fiipraJCreatorem,longè à D eo conftituaccidit 

ludxorum fynagogx, oftcndit.Sed nec fi- tifunt.Sublataautem cauià ob quam longè abefle 

gnum tollet, inquit, at mancbit fic donectradatur dicuntur,coniunctifuntcum Dço iScpiopèeiTe 

vaftationi.Ecce hoc quoque vtirurexemplo,mul- intelliguntur: participes fadi ipfius,quòdconforiifariam 

nobis fignificans, qux ipfis acciderunt. tes fint fandi Spiritus. Propin quare igitur,inquití ' 

S olen t enim in b ello vidores,fignum tollere, vel Gentes Sc principes. Audiarterra,Sc qui inea ííinc 

trophxumt erigere. Vidi autem fignum non toU orbis terrx Se p opulus in ea. Et quid demonftralunt,itaque 

ait: Non tollet fignum^ id eft , n on fu- turj Impcndct enim, inquit, ira omnibus qui in ea 

perabit hoftes,fedimbccilliorerit,doncctrada- funt,6cnonfimplicitcrSepromifcuè,fedinuadec 

tur vaftationi.Ex quibus rebus omnibus fignifi- potius iUos qui peccatum non abiccerûr,habéntà 

cat,fubijciendum pedibusSatanx,8c naufragium Ë que delidorumfordes animièfuisinuftas. Quòd 

pafiurum,necvnquam fore fuperiorem eius fxui- autem peribunt. Se velut in exitium Se madadotia,ficudfanèhi 

quiinÈôncufliimhabitanttabct- nem tradentur. Se omnem loeum polluent cor-»' 

naculum,fcdinprxdarn'©ifutunim. - poribus velut intereuntib us,0rationis fchema ex- 

Jgitur multi claudiprêdam agent, er non dicet, primit.Namait:Rigaburitur n\ontcs fanguine ip* 

Laboro ,populm qui habitat in lUis. y^miJßmeß emm forum. Deintemporedcclarat^mundji eonfumillíípeccatum.) 

ln¿xi tnimctCi rèdo pede incede- mátionem àdducit in medium,Sclnquit: Couol- 

.0 re per legis pxdagogiam potuiflent:in prxdam üetur quafi liber cœlum, inftaifoliorùm ftellxcàtradunturfatanx. 

AtGentes licet rncntem habcât dent : iìcuti etiam difcipulus Seruatoris dixit de 

claudicantem ( quippe erraucrunt,) Se redas ire , exttemo die : Qâ mea cœlt procèlla in morem^tranß- ; , 

ùina,vidoSarana. Q^ódque graui peccati onere quxtnea funt opera iexurenturemma.~EtnouoscœloSi ' 

-- ablcgato, ípiritalem habituri fint requietem,cx- er nouam terram ,tuxta promijfa tpßm expeflamust 

plicàt,dicensìNodicét,laboro,populushabitans Igitur illud :Conuolucnd@s eife cœlos,Ss cafuras 

in iílis, remiííum eft enim ipfis peccatum, Nam ftcllas , huius vniuerfitatis renouarionem potcfb 

qUifunt ex fanguinelfraelis,impendentc videlicet oftendere. Libcrandam vcrò eíTe creaturam diuiipfis 

peccato, (ncc enim iuftificantemgradam ad- nusetiaPaulusait, àfcruitutecorruptionis,inli-^ 

miferunt,) meritò in ptxdamabrcptiiunt,Sc ve- bertaréglorixfiliorúDei.CüadditsEbriuseftgla« 

lutcaptiuifunt,peccadinuenrori.AtquiexGen-" diusmeusincœIo,dati;itelligcrediuinçirximpe- , 

tibus erant, mcHorcs, quàm vt accufari poflìnt tu non in fola tcrrcftria iàcuriìirù, fed in ipfos im- ^ 

p}^pterpeccatum,(ablatum enim cft,Chrifto ab- puros ipiritus:quos etiam mundi dominos, redo ^ 

ftergente.) omni voluptate fruentur,omniqueï^ restcnebrarum, Scfpiritualia nequitix in fiiperborc 

immunes Se liberi funt, relegata omni mo-^ cœleftibus vocare folent facrx ìiterx. PunieniuÊ 

1 / * ^ \

I^Z D. CYRRILLI ARCHIEP. ALEXÀND; 

enim &veluiiexaturabuntDei gladiumíüppli- . PiesenmmdklDommh^^Mremhmmifiu^ 

do quod tolerant ¿¿m tyrannidem exeixuerint A ^f^ífní«»-^^^^ 

in lonsum tempus 5¿: totum tertarum orbem, eim mfdphm..Et ent terra e)usArdensvelt*tpxnoBit 

quantum in ipfis er¡r, deleuerint, luentes poenas cr 

' tam infignis itopietatis , • •

tem dicit,voluctos vocemiugubrem no¿tu eden- diftributa. à Deo. Nec pfaMei;eündum eft,quod 

tesA progemodüraviulantes: quae interdiu foli-A B. Dauid dem^^ 

taiixfuncöCin de^cis4oeis^commorantur: imò «»íjO" Sylue enim intelligibilibüs 

in tenebris volant, exempli caufa,noaua & fimi- ceruismoñfl:rataeíuntáDeo,innumcrabilis Gen- ^ 

lia. Cum dicit da;monia,& önocetauros fibi inui- tium multitudo ; quam pofiídebunt intelligibilicem 

occurrere & clamare altexum ad alterum, ter, in probitate credenrium acquiefcentes, & 

9 íummam veluti folitudinem ciuitatumfubinnuiti quafi deliciantes. , 

Habitare enim dicunturiibenter in defertis locis 

etiam mali fpiritus ,JibentiíEm è etiam diuertunt C A P V T 

fera:,qua:Gunquc abefíe ab hominibusimpendio l 

€upiunt,&natur«legeadf3euitiaminftituuntur. T Mr AKt iefermmßnensêxultetfilltiidt 

Etßmamterr^ßlmemscumficumanfSccem ^ i^ßoreatvtldmmi Efßereßcent (cr exuluhnntfUt- ' . • 

^îrrermìt,^ ijidemntfmes mf er fi, Numero tranße- " 

nmt',crvm'exeisT}onfertft,4teradteramnon Carmeliip-'populus meus vidéèkglorMmDommiya^ 

dtitudinemPeirioßri.) DeCettuní Sc ñeúkm íp^ ' 

gregît ippí,Ettpfeimrmffet eisfirtes¡a'ma?tm pillare folctdiüino fpiritu tradita fcriptura, Gen- 

^ €im ämifiß 'tpfts, ví' pafierenfur. Jn dtermm tempuí tium ecclefiam, qué olim in iUis erat, non habens ' • 

hareditatemhabebiíis^tn omnes ames qmeßcentm ea.) è cœlo intclligibiíem íponfum , Chriftum inquä, ^ ' Ü 

Cùm dixerit regionem ludeorum in extremam fed inopia laborans bonorum omnium, & quafi • 

folitudinem tradendam,proríusexpertem eífe fu^ nutrixípinarum, fiticulofa, Caquis carens. At vbi 

pern$&diuinemifcricofdie, &dileâ:ionis:rur- in ea efiet Chriftus, (aflíimptus cnim eft per fi- 

lum mcmorat eos qui feruati in ea fuerunr.Ifti efife dem diuino Gius riuulo ditata cft,fons cnim 

poíTurít reliquie, nimirum per fidcm.Et deillis G eft víte,&: torrens deliciarum,dixítque ipfe apud - 

hic dicit r Semauit terra filios eius cum fecuritate. quendam è fandis prophctis:EGce ego inclino in ^ 

Filij cnim erat ludaice regionis, credentes líraeli- eos,vclutfluuium pacis,6¿veíüt torrentemimm- ; ' 

te,6crecuritatem&quafi turrimimmotamauxi- dantem gloriam Gentium,) vltra fterilis non érat 

hj iniicnientcs,Donjmum noftrum lefum Chri- necdefertum:imôfœcunda,& fubíponfo,&flo^ 

ílum . Ab his filijs qui feruati funt,ccrui quodam^ ridaintelligibilitcr. Qu,e olim igitür fitiens erar, 

modo nati funt diuini difcipuh, comparanturSc le tet ur,inquiti&cffloreícat quafi liiium,tumflomeritifiimèccruis. 

Eft enim animal fcrpenticida, ridum tum odoratum Chrifti cnim odor fuit. 

& àquarum fontes fepe & Hbenter fréquentât. QuodconfirmabitPaiiÎu^fcribens,ÇhriftiJbonus' 

Talcs funt omnes ki,qui in fortem diuinercligio- odor fumus D^co. Defertalordanis,dicit cikumnis 

aíTumpti funt, ad euertendum intelhgibilcm jj ipfum folitudinem. Non eñimrebclhbusl^^ 

draConem inftrudi & idonei, gloriam eius fub- tis,fednobisêntibus,& inter eas credentibus, 

uertcndo,&ncquitie iUiusvenenum infirmum lordanisriuulus datuseft, 8¿:apudnoseft,namin 

& incfticaxreddendo. Séd&inaquarumfontib. cobaptizamur, &:,vtdixi,noftereftíándusfons» 

fub intelligentiam eadentibus velut lafciuiunt, id Hinc itaque ait,in íbUtudine qiíondam fiticuloía, 

eft,ípiritualiumbonorumminifterijs,jtantúmn5 nunc autem celcbremlordancm fortíta,gloria Liirrigàfìtibus 

mentem, fruduofam cam Dco cifici^ bani data cft, & honor CarmehiLibanus& Caréntibus.Illicigitui?, 

inquit id cft, in his qui feruati melusdiciturfa:pcHierufalem,&:ipflimDeitem- ^ ) ß 

fimt, oGcürrerunt fibi inuiccm cerue,admirar^ plum.êrèmgloriadignafàndaciuitate,& diui- 

> funt ipfe fefe, hoc enim opin or lignificare illud; no templojdata eft Gentium ecclcfiehnqueea vi- 

Viderunt facies fuas inter íe.NuUa periclitara eft, dimus gloriam Domini,& altitudinem Dei.Nam 

_ namid cft,Tranjierunt numero,&vna e^ his non ^ ludei tanquam nudo homini & pre ahjs nih^^ 

' perijr. Altera alteram non quefiuit. Quis igitur egrcgium,habentiiaddudi funt Doitiino:nos ap ' 

feruauit? Dominus precepitipfis. Etípiritus eius tem altitudinem gloriae ipfius vidimus. Deum » 

^ congregauitipâsjElegit enim cas,Bciuflitdocere cnim fcimus ipfum propter nós ex diípenfatione 

omnes gentcs,&; baptizare in nomen patris, S¿ fi- &prouidentia fadum hominem,itáque D eum. 

^ Spiritus fandiJnijcict eis fortcs,8cdiftribuit CorroborammrnánmremiJpe,crgenuaUkanmcó- 

•••0 ^^^^"||eius,vtpafcerentur in eternum tempus. foUmmhopußämimesXerroboraminiinetimeAtPSiEc- 

Diuife funt nánque fandis Apoftolis velut que- te Deus noßer mdicmmretribuka^ r é t r i b u e r , ^ 

dam fortes, quibus vnumquemqiê predicare met

• W ^ D ,.CY,RIXLI ^ ARCH1EP.; ALEXAND -R: ' 

^ • ' ' c5foláTiiniiiifirLs,dicitefapieñterhisquipar- .Viam puram vocat, 

uo ammo prediti f u n t : Roboramini ,netime;e. A virtutem, vel aliter, purihcationemperfpintum. 

N o n e n i m x o b u í t a m e n s eíl Deum nercientibus; Detergir cnnii maculamanuTii^hommuimpreC. 

' ' • t i m e n r e n i m velutimpreflloneSaffliaionum, & fam, & adelidis abfoluit, & eíbcitnevlliscc^m- ^ 

' fatanam o l i m contra ipfos, tyrannidemoccupan- maculemurfordibús. Via ergo fan da & pura, & 

' ' rem & porrò mortem. At ecce, inquit, Deus, id quidem redé dida efl, fed his qui nondum enáá- 

• ' ' eft n ò l i m u l t ò pòfl Seruator,quiretribuet ludici- dati funt,inaccefTa. Veríatur emm nemo Euange- 

' um C o n d e m n a b i t enim principem feculi huius, hee,qui prius ditatus non eftpurgatione pet facru 

' Sc liberabit à feruitute, eos qui fub ilio oppreíTi Bapníinummec igitur quifquam infìdelium : nam 

fút. Venjet enim veniet,&feruabitnos.Q¿idtü? hi impuri fìmt.Vadcnt,inquit,in;ea. Sed ambula- 

' ' Vc'nict tunc his qui fuper terram funt. Aperientur buntdifperfi,id eft,quosfparfit Satanas.-innyit vc- 

' ocuh cscoru: nam qui olim creaturx fupra Crea- rò Gentes: nec crrabuíu. Olimîquidem errabar, 

^ , ' ^ tóremferuierünt,ipfamcj:eaturam,quaeolimfe-lignis&Iapidibusferuientes,&obliquisvijsinfi- 

. , ' duxit,tanquam ducem quandam facient, pulchrè ftentes. Nunc autem difcentredaili viam &pu- 

' ' íid agnitionem Opifieisaddttcentem.Expulchri- ram, ad fandam vitam adducentem.Qiaòdauteni 

tudine enim opificij,analogicèàrchitedatoreorù aviadiaboHcaliberijháncgloriofam vitamtranf-' 

Mom.h confpiátutiSc nV¡Luimút:Jnafi>eBdhdiíiem,Á aduri fint >candidè&perfpicuè tradir, inquiens; 

crearne mundi,openbmmtelieäa,perßiciunf tir,ater- N ecleo, nec alia qu.xpiam mala beftia,illic ent,id 

naemvirm,0-dimmtoí. Aperientur igitur, ineft, in via pura. Olim enim taiiquamíxua fera,cú 

quit, ocuU ohra caecoru, aures furdorum audiét. ilnpijs fpiritibus infultauit terrae inpoliînuentor 

Nam qui quondam diuinis fermonibus reiedis. peccati: fed per Chriftum fradus eft, & à grege 

myfticam fandorum etiara inftitutionem recipe- credentiura abadus eft, &à Chrifto eiedus cft 

renon ftuduerunt:libentereamadmittent,SaIta- C hac contra eos tyrannide. In hac ergo via pura, 

bit etiam tanquam ceruus, claudus: & difetta crit per Chriftum redempti, & congregati per fidem, 

lingua balborum. Siquidem qui olim redo pede invnam animormnconfchfionem coibunt,&via 

\ íieíduerunt infiftere,fed velutircmifià mente fue- vetcri omiiFa conuìsrtentur,6c venient in Sioñ:id 

• < runt, ccruorum in m orerìa, inquit, exilicntjid eft, eft,Ecclefis:m,habentes& in terra & incóele iugé 

curfu agiles, &cruribus firmi erunt: nimirum in- Ixtitiam.LaudibusigìturvehcntDcomquiferuatelligibilitcr,&: 

porrò ferpentum interfcdores, & uit. Et cxultatio,& Ixtitia,& omne genus volupta^ 

V bene dicendiperiti. Loqucntur enim diuina,non tis in Chrifto capiet cos, nec vllum prorfus gufta- 

amplius dicentes ligno:Patermeus es tu.&lapidi: bunt dolorem,autgemitum,Nam qui vocati funt 

Tu genuifti mc.Sciendum verò hxc criara cor- ad ípem adeò ampiara, qui xternx vitx hxtcdes 

poraliter Chriftum iifipleuiire,ineffabihbus mira-^ futuri funt, & glorix fupernx dccoribus locuple- 

culispertcrrentem ludxam. tandifunt,quicxpc¿tant, vt cum ipfo Chrifto fi- 

. Qmarupueßm defertovälliiin terraßn- muíregnent,quem illi dolorem percipient f aut 

ente, VerteturterrAfine aquis mfdudes,cr mßticu- quem accipicntgemitumf cura vniuerforum De- 

lofáíerraemfonsaquáe,il¿íe entUtítu auium,càuU usmalasbeftiasperditurus fit& vaftaturus:iraò 

Damafcum 5c SynamAíryrius,&tédaaus eil in enim, iiiquit, illi confidids, iiiifcemini domiiô 

manum acpoteftatem eius,&coadus ad tdbu- ^ meo,ideft,capeftitcarma,Ôcftateinprocin(au, 

^^ tumvedigaliáque pendcndadeinceps Achazus. Ego'quoque adiiciam equos vobis bis mille 

Erat autem is flagitiofiíTmnís, quippe idoiorum hoc, inquit, ad fidem iatis ent: qii> fuperabitis 

cultor & Dei ofor, & carteros omnes peruerfitate manum Aflynorum fi inueniads infellbres , vel 

contra Deumfupcrau^t.GumimigraflTet exhuma- gnaros omnino in bellis equitandi. Dein, cùm 

; na vita Achazus, in regnu eius fuccelfitEzechiaSj neque hoc prxftáre poflitis, quomodo fuperabi- 

g buiusquideiia filius, vir tamen Dei amans,&funv tisvnumToparcham î NamdiuifumeftAfl'yrio- - 

' mxiufticiepietatifque gloriamadeptus. Hic,in^ rum imperiumreges fubiedos habet ei qui 

quit,in regem Aflyriorumprçuancatus eft: nec maior eft omnibus ihiqueToparcha; id eft, vnias 

; enimfuftinuirregnumiiiumtnbutarium effe'ficu- ioci duces feu prxfedi nominantur. 

ti certè Achazus. Hac de cauià Senacherim ,xex ^ SermfuntqMcortfdunt m êgyftmînequo cT 

Aflyriorura,quafi debuiflethabere totam ludçam v^^wif. 

vedigalemjregnúmque ipforum, ira incenfus eft, ¿Isnem hanc oppugnatum earn. Dsmmus dixit mihi- ' 

Samanáquedeuaftata, etiam contra ludçaeciuita- -^ßende m terram hanc ^ er dißtrde earn.] Speni' ; / 

tes duxit exercitum :capnique multis i ad ipfa dc- Qmnem in ^gyptiis tântùm nonrefecat & tollit, 

niaiî Hierofolyma,mittit Rhapfacen : non vt ar- . & in feruis numerari d'icit eos iam, qui illis confimatumlegebeniraoueret, 

fed vtvulgusÔC minis dunt. Capientur enim facilè, inquit, qui equo & 

&pollicitationibusblandisineicarec. equid fidunt. Deinde,acerbum quiddam, ve- 

Eteximtad eumßlmEliacimßlms ChelcUymceno- lut ex mahtiafuarefonat, aifirmans iènó fine Do- ' ' 

mi4i a^SmnMScriba,erJeachßlm^ßphqmerai: mino contra ludxam bellum capéflTere. Si eninij ' ' • ; 

^ ' •dcommentartPSydixitqirieilltBâpßces-.DiciteE'îhu, ^^ inquit/quemadmodum vos ipfi dicitis,magnus ^ 4 

hacdicitrex,magnm:rex\yijfyrioriim:ftànconfiUo ne- ^ eft & poténtiflimus Deus vefter, & propugnac 

queßrmonihus labiorumßt prdtum. Nunc vero cm regionem:quînosafcendimusineam?Sienimvi- 

•virg£arundine£,cöiißaBdifti^gyfto,quieiMnixm Scimbellis. Sin magnus Sc validus, non prohibefuerif,penetraît 

manum eiuf,er perfärabit.Sic eß Pha- mur,fi velimus, populari ïudsam: no afcendimus' , 

rao y'rex tAgypthCr emnes qui ei conßdmt.'] Glau- contra eam fine Domino, 

iis nimirum portis, & ftante in mcenibus populo, Et^dixit eiEliacim ,er Somnasßriba, er^ Joach: 

cumqi femper fortiflimusleganonis muñere fun- Loquerepueris tuisSyriacè : audiemus enimnos,er ne - 

•gitur,exiuerunt ad Rhapfacen eledi 6c prxftantes Loquard nobis JudatCe, Et quare loquens in auresho-' ' ; 

miniftri regis. Ifte autem, Perficacrudelitatc prx- mmumßpermuro? Dixit autem apfacesJllís:Nunt 

'úims,6cúshahens,Cicuú[cnpmmcíi,iociixm^ 

gnifica, contra diuinam maieftatem audader fe meits ,vt loquar firmones hos ? an non ad hommes fi- " ' 

oppofuit. Et fimplici quidem appellatione Eze- dentes fuper muro, vt comedant fier cus, er bibanp ^ . 

chiaín nominar, non addito regis vocabülo, nec vnnam vnà vobifium? ] Vehementer trepidunl 

' alia re quapiam viris ea dignitate prxditis conue- eftfempervulgus, 6c procHue admodum ad con- 

Hientiffima. At regem Afly riorum vocat,necfuTi- temptum,ingruente maximè bello, 6c cxde expliciter 

hoc ipfo contentusnomine,fed 6c Magmi peólata , aut vrbis incendio. Hinc prudentiifiappcllat. 

Ait vero : Num confiho vel fermonibus mè qui iermones Cum Rhapface habent , aiunc 

iabiorum prxlium fitf Quoniam enim ludxile- nonoportereipiumloquiIudaicè,iedhngua Sygem 

Mofis habentes, rehquis gentibusfapientio- rorum vddeberepotius. Nolebant enim cum feri-eshabebantur,(namdÌGebant:BéadiùmusIfrael, 

. mones barbaricx fuperbix plenos , populariuni 

quia quxplacita funt Deo, nobis cognita funt)re-S auribus inftillare, quantumuis eos ad fortitudi- 

, : ducittiiceos RhapfaceSigloriatiönemmhoc nul-. nem rex Ezechias excitâret, dicerétqüe difertè s ^ 

km effe,bello 6c prxlio inftantibus, ac prorfus Dominus eft nobifcum, 6cipem firmam eiTehis • ' 

inutilem ipfis ad auxilium fore dicens, fcientiam, qui Domino confidunt, facilè vero kb/ifcere hu- ' y 

legum ôc C0gnitionem,6c quicquid tandem in fo-' mana, 6c nihil prorfus effe ad huiUs inquam polo 

confilio aut veirbis quafi fitum eft. Cùrnqu ère-, tentiam. Verùm intelligit id ètiam Rhapfàces, 6c 

gum ludxx quidam in fubfidium vocarent^dEgy- cauiàm non ignorât^ cur prohibeatur loqui lu- 

' ptiorum manum, (atquèiid quidem turpitér fadû daicè.Hincait: N6adipfos,neque adregempro- 

€ft) putauit quoquejiUnc AiîyriuSjEzechiam non fedionis huius confihumfuiffe, fed vt Cum iliis in 

iiiDeo fiduciam collocâuifle , ièd in aliis quibuf- muro difputaret. Rurfus coniuraehofus eft,6cfer^ 

dam,maximèi£gyptûra obtinétibus. Hinc etiam IP iriones ex impuro corde erudat,(iiditans,proptcarüdineamvirgamnoíninat 

eam. Imbecilla enim, rea federe in muro, 6c cuftodire ciuitatcm,vtprOi 

inquir,id-nper 6c fragilisipes eft in illis,6c obeflent pterinopiam panis 6c aqux, eò adducanturneceÎI^ » 

ponusquàinprodeifent qyiipfisvtuntur,quem- firatis,vtomninoinuifaiplisetiaiTi canibus,cibum \ . 

admodum iànèarundinea virga, fiiper qua il quis faciant fibi 6c potum. 

refederiti&illaprorfusconfringituriôc quieicon^ Etfietit Rapfaces ,er clam-mit voce magna ludai- 

/ fifus eillxditur. - ¿è-,er dixit : ûdue verbaregis magni,regis ^Jfy.^ 

* SeptUâ-^ Qj±odfidicetis, Domino Deo nofiro confidimi,*nue nerumi Hac dicit rex, nedecîpiat vos E'^chias 'Verbjs^ • 

ginta hîc mifceminiD@mînom/eo regi ^ßyri0rum,,er dabo, vo- ûanopoterut liberare vos. Neqi dicat vobiiEr^chi'ti:- • 

plura ha- bû» miRia eûorumßpeterttis darefijforesfuper Liberabit vos Deus, ne tradetur cimta4 hdc in manus 

bent Cum Et quomodo- potefiis comparere coram Taparcha vnf?'\ ' regis^jjyriorü.Nolite audireE-^chia.Hacait rex^yifi 

Hebr. Obblateratadhuc effrëni ore, 6c cornuain altum fynorumiSivelitis beati eßeegredimimadme,eredite 

toüit, & miuftÏGWS^ Si iw[q\vitmfuli(rß(usfua4,erbibiteaquZcifi^^

D, CYRITLI ARCRILEP. ALEXAND, 

êßra,donecvemäm,Cr-acclpAmvismterrAm,qm, C A P V T X X X V I I , 

pmnde eft v t m r a v e í í U y t e r r a f i u m e , : ' ^ ^ 

PMum O^ vtneamm. ^ T mtramf EUaam Chelaaosconomm^CrSümn^ 

^ ad eos quiin prepugnacuIisTedebant,parati refi- Ilficnbaexercim ^P:rôachk commentmisadE'ti^ 

- " fterehisquiv&ebant obfidere. Supra 6c infiiac 'chimfcifiií veftihm

iedificiis atque inçenfisi Deprecarejinquit,prq re- ftatas enumerar, quas etiam verifimilç eft multqm 

lidis tiis. Ezechias valdèpius,adiutorem rogar fie-A potuifie.Exhisipiis quereliquip^ífifilnt,hosvc- 

^ ^ ri eura,qui apud Deum in precio eft,videlicerpro- ^ lutiam moriturospercelles,quiipfi Deo omnium 

JfgÊB pheram, Vtile igitur ad genua accidere Deo, fan- dominatori confifi funt. ; 

•¿tis virisafiìftenribus.Annuit enim propter eos,&: Bt accept E't^chi

^FÍ Ö CYRÍLLÍ ÀRCHIEP. ALEXAND. 

^ . ^farLmmMonìongèpòik fcnbis,dixiíli: Mültiaidine curraum 

êdeSenachenmje^^^^^ 

ta,qvuant fententiam non re- Altitudinem Cedri.corum regnimi dicit.Ec mtra- 

Tlk^-'^Hsc inquú> dicit Deus Ifraa. Ànimac ere- m in altitudinem partis fylux.Etenim,vt dixi, vnà 

? ' nec dicit aliquem è falsò nuncupatis diis cum terra Samaritanorum, multae quoque ludaea: 

m Ä ¿deum in bonam fpem vocans. Domi- vrbesdeIctxfunt.Dixiftietiam:Pofuipontem,&í 

num nomimti & Deum Ifradis. Laudar quidem vaftaui aquas, & omnem colledionem aqu'arum. 

&approbatquodainmodo,inquiens:Audiuiqux Perfx enim Sc AiTyriis fuis viribus attribuentes, 

oraftiadme,deSenacherimi:egcAíryriorLi.Pro- quod omniapi^-Eclareadmmiílrarent, cumreg;obo 

enim fané, inquit,hunc zelum & afFcdum,no- g nes incurfionibus mfeftarent, íupra qusdam fluui 

pietatem, hanc contra m e blafphemiam& ma- mina pontes conílruebant,fxpe me auíerebantj 

, • > Ícdicentiam fette non poteras, acceílifti lachry- vt qui tot numero eflent, vt fontes & cógregatio- , 

& tanquam dolens meo nomine, & tuam nem aquarum potuerint Gonfumere,nec ipfaadcò 

r. . ^ fcciílitriftitiam,hxcinmefaótaconuicia. Laude flumina quandóque fuffeceriht viris,&equis íi- 

' V e r g o digniflimusefl: fandorum 2dus,&: Dei glo- ticntibus.Gra,-corüpi:udentes, quires Perfieas fuis 

nacontumeliis&maledidísexagitata,cúmhido- fcriptis memorisquecommendaruntj dicunt eos 

• . - • leni Istatur Deus. ponte ílrauiíTeHcllefpontum, Etiamfi, inquit,flu- 

, ' B ÍC eß fermo qaèm lo quHMeß de lüo Dew.Canum- men cùm adeunti regionem vel ciuitatem, in me- 

' nittecr fidßatma te virgeßhaSionßiiteuputmo- dio obftare inueniatur, dixit tyrannus, dixitque^ 

uetßluBterußiierii. Cmepprohraßi, er fitem cena- ^ Potando confumatur.^Huiusigitur Perfaruin eiataßi 

?Mt contra quem fußdtßi vocem tmm Ìer non ^ tionis itieminii vniuerforum Deüs^ & iaólabüdos 

fußuhßiin excelßumudos tuosadfanBurnffaUis, & gloriofos redarguir. Dcindepòfl:ofl:eiidirj non 

qUtafer nuncios frol>ratecißimDommHm.]E%ponk potuifle ipfos hxc tam faftuoía, de quibus íuperdeiiicepscalculum&; 

iudicium contra ßarbarumj bicrunt exequi : fed hoc eius decretum contra de^ 

aitqueiännis&;ludibriisexcepturameura,&con- linquentes prolatum ,opinionem hanc illis quod 

cufliirám caput,Virginem filiam Siön,fiue Hieru-^ potuerint ingenerauit, 

ialem. Dicimus vero eum virginem & filiam dice- Nonne hac audrmßi olmi f egofeci?^y antiquü 

re, Sionem feu Hierufalem: virginem quidem, vt- diebus decreui:, nunc autem oße?idnve vaßaremgentei 

pote impollutam, 6c deteftabilis idololatrix ma- tnmumtimbus, er habitantes mcimíAttbHsmumtki 

cula non infedamí filiam autem, quod patris affé- l{emißmanm,a'exarmruntêr fuerunt tanquamflss 

dum i quo fuos liberos ptofequi debet, ei tribue- mdus m teBisye^ vtgrame^QHxc; igitur omnia,ini-it.Contempfit 

Aflyrium, öc caput in illum mouit quit,qux te prxñitifle putafti, nònnete piidet ruis 

quodammodo:namderifitvidum,& eius calami- viribusafdibere? Verùmòtuquivanumfupercitatesin 

cantilenam&carmcn concinnumvertití iiütollisinrenihiljannonhxcaudiuifti ohm,quíE 

Deinde ait ei 5 Cui opprobrafti,& quem concita- cgofcci?Nam,inquit,fitu velisProphetar^•ímeofl;i} 

vel contra quem exmhfi;i vocem tua? An enim rum fermones pericrutari, iam antè dixi ca futura. 

. aliquem falsò nuncupatum Deum his ardentibus Êgo enim ab antiquis chebus dccreui, id efl;,defi- 

' &inflammatis verbis ofFcndiftiJ Nonne decebar, niui Sc annui :oftendique tempore nunc vocante 

inquit,mentis ociilos in altum attollere? ÖC cogita- demum ea qu^ prxnunciata funtivf vafi:arem gen- 

- rc,quis&quantus fit DeusIfraélisíDeccbat etiam tes in ciuitatibus munitis, id eft, non infirmas auc 

, cxipfacreationis inípediorie,opificis potctixma- captu fáciles.Ego manus remifij& exaruerúí. Qui 

gnitudinem ratione quadam &: analogia perípice-^ enim quondam tolerantia & patientia continui 

^ re:decebat maieftatis eius celfitudincm intueri, & cas,acconferuauivtcflenrì&confifterét,manum 

contra cum nihil huniile & terrenum cogitare. auxiliarem fubtraxi, Sc inflar herbarum exaruerut^ 

Yerum,inquir, nihil horum tibi venit in mentem, & in morem focnicmarcuerunt j& fieuti gramen 

probraiecifti in Dominum. aiidum igni in ahmcntum traditur. Quod etiam 

Tuemmdtxißimuldtudiaicurruum: Ego coíífcendi ahbidicitei. Cùm enim à Deo definitaimpius efdtitudmemmontiumi 

er extrema Ltbam,erßuccidi. feciflet, & apud fe plurimùm fibi placeret : rurfus 

alt'itudinem cedri eim, erfulchntudmememiCrm- audiuit Deum dicentem. ATz^wi^/iirw^/'/^ry^raw 

trauimaltitudinempartpsßyluaier pofmfontem,er abfque percutiente cum ipfa?N.um extolletur ferra abfq\ 

vaßaui aqui^, er omnem coUeBionem aqua.'jVerCicx ír

exitum Sc introitum, ad omnes res agendas viam. dicem habeant. Ad finem etiam duraturam hanc 

Nihil enim prorfijs latet eam mentem qua nouic ^ tranquÍlhtatem,exeo intelligi potefl:,quòd fiirfum 

omnia. Cùm adijcit: Iratu3,qua iratus es, & ama- agat radices.Anne¿í:it deinde, Zelus Domini Sarulendatuaafcenditadme 

, hoc ferè dicit : Non baoth faciet hac. Quia enim blaiphemiam admit- 

^ iinpunè blaipherùus cris non enim non videbo tebat Aflyrius,audebátque eum diis falsò nuncu-- 

^ tuarum impiarumeogitaticfnù mahtiam & ama- patis comparare, & dicerc: Numlibcrabit Deus 

i:ulendam,iéd velut ad dolorem commotus,ira tua Hieruiàlem de manu mea ì hac omnia fient, indignamposnaminfligam. 

quit, concitato adzelum & amuladonem omni- 

Efm'fctamarculummnafituOjCr JrenUUhkstuii, potente. Sin contra Senacherim dicatur : Coinè- 

er *»ertAm te e4 via ,

multitudinémquc cadauerum innumerabilem ef- admodum ambulam m confie Elit tuo, cum ventate, 

I / -- fe^-ij^ Peixellimi: itaque mkacul o quantumuis ^ corde vevo (¡uaplacita fiunt m conêÜutm ,fecu 

/ ^ a u d a c i f f i m u s j h i c vir be licofus nimirum Senache- mfiemt E\chiM ,fietumagno.'\^SptdLzú^\xn7íS\t^ 

' , ' j-im v í x q u e reduétus eft domumjomninoque nu- tute praeditus fuit Ezechiel & celebrem ideo 

dus èxercitu quem aduexit, reuerfus eft mirabili- gloriam adeptus eft. Nam aras reuulíit, delubra 

tsr. Habitauit,inquit,inNiniue.Sicdemi:mpro- diruit, adyta incendit, lucos excidit,& iugibus far 

i n a à Deo ¿¿ta, ad cxitum perdura funt. Ceci- crificationibus legi confentaneis , Deum coluir. 

^ , tjicenimin domofua,Patrarchum quendamfeu Accolas etiam ludaeae Barbaros vicit, vt tributa- 

- ^ patronum adorans, vnum aliquem videlicet è pa- rios&vedigales multos faceret, vrbes etiam intribus 

carnis propagadone, vcl ex auis fuis. Con- ftaurauit, ac vt fem el dicam , laude ac gloria £imfucuerunt 

enim qui femelerrarunt, hoc honoris ma abundans, meritò admirationi fuit. Cxtc- 

' t r i b u e r e , non folum impurisfpiriribus fed & qui- rùm,abduâ:us eft breui, vtHebrsorum filij aiûr, 

builibet mprtuis. Nam cùmiemclcxciderintre-" decoro, Seanin«) magno elatóque fuit, ac in f u - l í 

¿taviaadquiduisquod collubitumcftcurrunt fi- perbixlaqueos incidir. Hanc ob caufam,ex amo- 

' ne difcrimincSc examine. Filios eflèdicit qui ip- revirgam eiintcntauitDeus : i^fi^fwem^ 

fum interfecerunt. Nam diuina fcntetia in aliquòs quit, erui'it Dommw ¡fiageüátquefilmm quem recipit^ 

Ìata,vndecunque & omnibus modis veniunt in, Verbcrát cnim vt libcrorum amans pater, tradupericula, 

quibus hoc accidit : nonfaraguinis con- cens ad meliora, & abducens à turporibus eos, J 

iundioncnijincolumitatispignus habentes, non qui iis funt impliciti. Quemadmodum cnim Meaffeótum, 

neque ftudium filiorumpatribusdebi- dici acerrimi Scpcntiifimi, qux in corpore comtum 

:fcd à quibus feruari eos par erat,perichtantcs, piitruerunt,veligni colhquefaciunt,&abfumunr, 

per cos ipfos in foueam interitus prxcipitentur.Et veifcrrofccant,non odio erga xgrotantem iftuc 

hxc quidé quo ad exteriorem ípeciem hiftoricam, C faditantes, fed podus mifcricoi'dia in eum vidi i 

non inornatè dida eífe puto.Dicendum eft etiam ad eundem, credo modum, vniuerforum Deus, 

. aliquid de interiori tradatione leu contemplado- ofFenfiones morborum in nobis moderata acer.» 

ne, ad confolationem ípiritualium. Ciuitas cnim bitate, acfecuritaterefcindit, ne cum mundo, íifanda, 

nempe Sion,velHieruíalcm,typus cfle ' cud fcriptum cft,condemncmur. InxgrotatiopQteftEccIefíxChrifti,&verioris 

Sion: quam in- nem igitur incidir rex Ezechias,&in omnium maìcrdum,imò 

ferè,femper, veritatis hoftes obfidét, lorum iòrtcm veniens, extrcmèpericlitatus cft, vc 

id eft, impiarum hxrefeoii inuentores : necobfi- ex verbis Prophetx conftat, qui eum moriturum 

- dent íúli,í'cdcondudis quodammodo mundipo- dicir, & par cfle, vt domum fuam diiponat.Quod 

teftatibus ac dynaftiis, infufflante hoc iUis intelli- non erat ignorantis, ipfum vidurum, & xgrotagibih 

Senacherim, id eft, Satana,& quafi emitten-j^ tionis grauitatem, miiericordia fua declinaturum: 

te fuos fubditos, quique eius iiequitixfolcbât fub- fed vocantis & ad prxcationem extimulantis: ve 

feruirc. Qjî poftquam veniunt pugnantquc cum preeatusmifericordiam ipfius reciperet. Etenim 

veritatisaflertoribusacdiuinam dcridétMaicfta- miie^-etur eorum quos diligit ,& germanis filijs 

, tem,operxquidempreciumrminimèfaciunt. Si- condonar, rerum concupitarum inuentionemì 

i.rm.€. Icbunt enim qui obfidentur. Quam verò ob cau- Sefupplicesoradonesadmittit. Quod&fadum 

^^t.^' fam, beatus Paulus docebit, inquiens: Non effe eft. Orauit enim Ezechias, dicens : Memdrefto, 

, verbispugnanduminutilitPt.Etrurfiis:^^rer/fMw ô Domine, qucmadmodum ambulauicoram te 

hominem,pofi vnam aut alteramadmonitionem dem- cum veritate, in corde vero, & qux tibi placent, 

ta,fi:iens,quòdeuerfitsfit,qm Ulis efi. N im ciuifemd feci. Pulchra eft iuftorum parrhefi'a & fiducia! 

tod funt delapfiin errores &:fucos,& mendacio nam laborum merccdem propè, Scingcnuitatis 

conftridi,fuperflua eft eorum fortafiiìs quipro-E frudus poftulant. Lxtatur etiam hie qui legitimé 

deflc folent orado. Scriptum eft enim : In aurcs vixcrunr,vniuerforum Deus, Se his quiprxclarani 

' audientiuiji loqucre. Quando igitur vcritatis ini- vitam tranfigunt, facilè annuir , quando videe 

mici,veIhonores.,velrequicmpollicentur,ficud cos lachryman, & laborem precibus coniunge- 

- hic fceleratus Rhapfaces,vel pericula aut Prxlia re. 

minantur,adDeumeft accedédum &exfoloau- Et fiaSlum efi verhum Domini ad H efiaiam, dicens: 

xilioiuperopcndendum:ftifKcict enimfiipcra,& Vade er die ET^chia: H

IN HESAIAM LIBER. lit 

vt mortis terrorem poiTit eíFugere , & términos fuccidendum- Deinde aittTotanodc & traditus 

viteadiedede%nat,vtfincmintucns,&:fcpror-fumleoni^Guidam quodammodo, qui oiTa mea 

fuspeniturqúcmoriturm-níentiens,morbum fu- conterit. Et qui tandem leo ? vel morbi dolor, & 

• . perbiaenoniinatinanimumintromitti. Promitr tantùm non mors in ipeciem infremens, & infultitque 

vy)olIicitus cft ante, fc illum fuperiorem tum minitans: vel térror qui ex mortis expcdatiomanu 

AflyriorumcfFedurum,&quoquepropu- nefljrgit. Atteritenim timor&confternatioanignaturum 

Hierufalcm.Prçftititautem omniahçc, mum,omnémquc eius viîi elidit ac comminuit 

contradionemanimièmedioprofligans,&eum Qji4hirundoßcvociferkbor maß columba'ßc 

quivaldc dolore confedus erat, placabilitati^- de- meditabor. Defecemntmmmei ocuU^ne afbuerem ¡

D CYRILLI ARCHIEP. ALE)ÂND.' 

i m p i u s & : n c f a n u s : verum quantum adgenerantis ex Babylone,illuflrinarratione, auxiliaomnipoanimumypius 

etiam fuit,& diuin? gloriasnuncius. A tentis Dci^diuerfis temporibus, & incredibilium 

Et dmtIíefiíMadE'¿echMm:Capem4amfcmm, harum rerum fplcndorem ac magnificentiam excr 

tere^&empUflrHm imf onecer ßnw eris. Et dixit ponete debuiíTetjVt & ipfi quoque diuinam ex- 

EtechiMjhoceßßfnMmqmdafiendamindomüpei^) cellentiam,&inuidam vniuerforum Dominipo- 

4. i^f^.2©. J j ^ q y ^ / t o libro Regnorum fcriptum cft, caufam teftatem, ex his quos ille inftitueret fermonibus 

I morbi Ezechix fuifle vlcus malum 5c intradabile, magis admirantes,reuertercntur in patriam, diuivtipfas 

etiam artes medicorumreipueret.Sed vbi na cognitione locupletati, (fic enim licuit, & aliis 

femelDcusvitamannuitiufto, & morbumquo- prodelTe, cùmhi renunciarent quxdidiciflent:) 

' qiie iuffit tollere, &:deterere:&cx quibus vcrifi- hoc ille minime fecit: fed in humanam potius ia- 

7 mile, imo exploratumacccrtifiimum eft, dolores dantiamprolapfuseft,nec fuam gloriam, ex his / 

vulnerisingraucfcere,illeperhxcdeditvtlibera- rebus, quibus eft honoratusà Deo, fed ex Regni 

• retur.Eft enim paradoxorumj&incredibiliíí fem- opulentiaxftimat,hmcquc dignitatis fuäe potenper 

eftedrix, manus omnipotcntis, Sc hxc nimi- tiam mctitur. Móftrauit enim,inquit,illis domum 

rum manus opitulatrix meat p crea qux funt à CO- Nechotha;,nimirum,fiinterpreteris, Aromatum, 

muni opinione abhorrentia. Tere igitur, mquit, &ftadx,&vnguenti,&: argenti,&:auri,& omnes 

maftam ficuum, vt emplaftrum imponas, Sc fanus domos vaforum gazarum, id eft,facultatura.Gaza Gaza quic 

cris. Et erat expedandum, vti dixi, vt Ixderetur cnim vox Perficaefie dicitur, denoratquc diuitias 

vulnus,aut certè nihilfcntireropis.Sed cum Deus feu facultares. 

iuírerit,hociníigni vimvtiturprudétiífimusEze- Et vemt Hefaias propheta ad regem E-^chiatn,dichías, 

Sc inquit : Si ex mafia ficuum fanus fuero, xitque ei:Qmd narrant homines ißi ì o" vnde venimt 

ccflante morbo,& omniin me dolore confopito, ad te ? Et ait E'^chias : E terra longincua venmnt al 

r hoc mihlTignum erit, firmumgc verum, quòd af- C meêxBabyUne.Etait Hefam:Qmdvidermttn domd 

cendam in domunx D ei, ei fcilicet fadurus facrifi- tmÊt ait Et^chmômma quam domo mea funt vide" 

•eia, & oraturus, runt, non efi quic quam m demo mea, quod non vide- 

1 runt ,qmn cr cûa in thefiauris meis funt yviderunt. 

CAPVT XXXIX. îtq ue illi Hefaias : ^yiudi verbutn Domini Sabaoth^ 

" 

TEup OKI. ilio mifit Meodachfilms Ladan, rex 

Ecce dies veniunt, cr accipient omnia qua in domo tua 

ß*nt : cr auacunque congregauenmt patres tui ,vfqut 

BAbylonìa,epifiolas, cr legatos, cr dona E'^chia, ad diem hanc, in Babylonem venient, (y nihil relinxAudmit 

emm agrotafie lUum vfque ad mortem, CT (¡»ent.îtque Deut,etiam kfilm tuis quosgenuifli ae- 

(onualuijfe. Gamfúfque eis efi E'^chias ¡gaudio magno cipient,cr facientßadones in domo regis Babylonioru.) 

¿¡rmonfirauit eis domum Nechotha,crfiaBa,crJiif- j) Mittitur quidam propheta àDeo,fedprimùm adfiment9rum,cr 

vnguenti,cr argenti,cr aunomnéf- ucniens & Ezechix occurrens,quafi de fuafenque 

domos vaforumga'^,Cr quacunque erant in the- rentiafingit feloqui.Hinc dicit: Cîd dicunt hofauriifuis,necerat 

quicquamquodnonmonfirauit Et^- iriines iftiiEft autcm valde vfitata hxc cius oratio, 

chiM, in domo fua.) Moi:tuoSena.cheñm,è üiisñiiis Aducnerunt fiquidem Babylonij, quòd fortaífis 

regnaíTc loco eius narrar Scripturafacra,Nochor- cuperentfcire,v(ufixi,caufamrerrogrcifionisfolis, 

dam filium. Sed vtapparet,eo quoque è medio fu- & cut hoc fignum tam celebratum fuerit;. Ille ve- 

/ - blato, regni iòliumhxreditate accepit Meodach, rò potius, vtdicebam, quum dcbuiiFctdiuinam 

; filius Ladam.HicmifiiTc dicitur ad Ezechiam do- excellentiam eis narrare, &; quòd ipfius nutu hxc 

f na,fimul Sc epiftolas, Se legatos. Qux autem hu- creatura reccderet, domum oftendit fuffimentoius 

fit caufa,neceflariò dicendum. Audiuit enim, rum & gazarum. Scifcitatur igitur propheta, cur 

inquitj^grotaíTe vfque ad mortcmj&conualuiíTe: ^ vencrint, & qui corum hic fermo fuerit : cui nihil 

at non hoc folùm admiratione pcrculfitBabylo- prorfus ille rcipondit: hoc folùm dicit,cx Babyloiiium,quòdinquam,xgrotarit 

Ezechias,&; rurfus "e & cxterralonginquavenifie: multùmfortafils 

ad bonam valetudinem redierit, fed illud omnino inde fibiplacens,quòd tanti viri, tam longo intermagnum 

Sc ingens verè fignum. Incifabih Sc di- uallo intericdo difilti, haud mediocri ftudio cius 

jiino nutu fol iufilis eft recurrere,& retrogredi, vt amicitiam ambicrint. Interrogante ergo prophe- 

Scvmbradecemgradusredierit. Babyloniorum ta, quidfpcdaircnt:acRege diccnte, nihilfuiiTe % 

& Chaldxorum cognomine Sophi,id cft, fapien- reliquum quod ipfis eiTet inuifum : ait venturos 

tcs,cùmfeiaditentincurfufoHs,&fteIIarumor~ dies,quando omnia in thefaurisipfius,&; ante ipsü 

tu,& occafu cognofccnd© fubtihter dodosc hanc ftudio Sc cura coaceruata, tranfirent ad Babyloretroucrfioncm, 

vtrvidctut Se did cius infolitam F nios.adiccit Se illud, quòd ^x futuris fibi tcmporis 

magnitudinem non ignorar unt.Eft autem Sc illud fiiccefiû, fihis, perinde quáfi ex remotiori generis 

probabile,Miuulgatam fuifle per vniucrfam ter- fucceifione ciTcnt, ipadonbs, id cft, cunuchos in 

ram figni virtutem, ad confirmationcm pro- domo regis Babyloniorum fecercnt, harum fctli- 

Ezechix fadum cft, cct rerum arrifices.Narrantimò,&Regnorum lií 

quoque modo didmus Meo- ber teftaturhxccontigifl'ediebus Iechonix,quantìachadmiratum 

eifc,id quod fupra opinionem do vi totam ludxam Nabuchodonoforuscepir,. 

J:^"'^"^'''4'-''icumRhapfaceobfcdcrunrHieru- Hierofolyma &infuper diuinum tcmplurainccnlaiem 

:quos percutiens manus angeh vna node dit, Ifiadémque caprini^ abduxit, inter quos 

coniumplit,itavti mane omnia corpora mortua erant dfuinus Daiiid & dus Tocii, in domo refö. 

inuenirentur.Itaque vcnerunt Icgati,his diuinis ac B^ÌSyloniorum, qùps etiam dicunt fuiftb fpadorationem 

excedentibus fignis, admirante Meo- nes,idcft,eunucho}v Cuiufmodiefthxc,&cui 

âcntzecmxrnmtiam^ Hic yer^ cùm profedis vfui cft fixe prxnunóiatioj lnniîthin^ ^ 

/ 

Y , '

I N H E S á l A M l ì B E R Ì I L 2,73 

quòd expediuiírer,ac%ientis viriáiiff^^^^ NonfHmmtfm,mßAdoues ferduds donm 

quaadmirabiiirer fada eíTenci diuina cxcelleri-^ igitur, inquir,facerdotes, òminiftdnouoruffi & ' 

^ da &magnificend3,neceífariam inftituej:e narra- Chrifti vaudniorura i loquiraini ad cor Hierufa- 

¡•^ tioncid, ilhs qui ex Babylone venerunt:vd etiam lemîd eft,acceptum auditoribus fermonem con- 

quod tantum non illexerit Babyloniorùm ocii- folationishabetc. Moleftaenim & ónèrofa-erat 

> los,eo quòdf econdita in thcfaúrisoftenderit. lex omnibus, &docens typós , non immirtens in ' 

Et m E^chmBefiu^Bonmfimo pomtm, que»», mentem dc cor,rerum neceflariarum inftitutione, 

•loquutm eft, Fiat mtenypAx aîufima diebmmeus.^ auditoribus : fed Velut externam cognitionis fpe^ 

Deftituitur apologia &defenfione , cùm oratio- •ciemitanquam infolahtera,idque vix,rradidir, At 

nemnon habeat, qua fuis dehdis opemadferar, falutans& EuangehcàpradicatioIoquÌtur,S;pintti 

^ bonum ait eífe fermonem Dei, hcerhaecpranun- fando,cuiufque cogitationisprofunditatempateciaucrit.Dequibuspareratvtvbdeslachrymae 

ex ^ fkientc, &ipiritualcs meditadones accontem- 

'ocühsmanarent. Ddndefuisdicbuspacemqua- pladonesimmittente, & fandorum fermon es inrir, 

modo non vale dido fuispoftep,& abieda figentc,& in penitiftimis quafi animi penerralibus 

omnino Gura,& regioms&fua;^ciuitatis 6c gene- inflammante. Talis erat beatus Dauid, pfalkns & , 

js. Verùminremfkiftéd^dehisquapradidà 'dicens: Jn cordemeoabficondi eloqmatua,nepeccem^fi^^^^^ 

funtIuxiftev&áDéomiícrícordiampetiuiffe,a£ Quin &findosApoftolosalloquutus eft Serpofterorum 

nomine felicitatem non rempora--^ 'aator : Reponite vos in cordibus veftrisfermo- 

~ nam,&contradampoftuiafle. Sed valdè infirma iiem,nirakum ab ipfo traditura & faluraré.Qròd 

eft mens'hümana,&in multis labiraur omnes, fe- autem ad inentem & cor loquaturEuáadicafan- r 

cundum id quod fcriptum eft: Nec quifquam no- dorum myftagogorum pradicatio ^ cooperante ' 

; fcum cordatus,&: in omnes partes fapicns eftc ;^ adhocîmoperficientetotumhoc,fando Spiritu 

^ " poterit:fed coretiamamansDci,&mensadmi-e exfacris Ìiterisfides ped poteft. Dixit enim Deus 

^ ^àbilis, fxpe in id quod minus redum cft, ira- per vnUra è fandis prophetis : Ecce dies veniunt,di- ¡jier. -h 

pinglt. citDominus^crconjummAbofiuperdomuntlfirdélcT' ^ ' . , 

' . ' , ; domum luda foedmnouum^non fecundum feedm,quod 

. C AP V T XL. . :fecicump4tribus eorum, in die,quo apprehendiânitm ^ ^ 

, • 

G 

. . eorum, vt educerem eosè terra ^gyptì,qéàrpfi non 

O N s o L A M INI cofiolamini populum menm^ .permanfierunt infcedere meo. Et ego negiexi eos -, dici/ 

dicit Dem : Sacerdotes lo^quimimad cor Hieruja- - Dominus,quia hocefifcsdus, quodpacifiar cué'illii in " 

lem,confoUmmieam;, quia, compieta eft humiliatioeim-^ 'diebus läa,dicit Dominus:dans dabo kges mcM in menfoliitum 

eft eiulpeccatum, quia recepit de manu Domi- tem eorum, er cor dibm eorum infer ib am eos. Sciibic ' - 

niduplicia^peccata eim.) Tx2Ln[ix oidíñozAChú^^ 

tempora, & gratia per ipfura clarum inducir vari- vos eft a, qua intelligitur cr legitur ab omnibus homi- 

'dnium: nec extra decorum videtur expatian, ne- mbus dumpalkmfit, vos efe epifiola m chrifii,fiibmiqué 

intempeftiuè introduda eft. Dicent efiim '•mfirataTnk7iobis:,inficriptam mri,atrarneino,fedf}íri- 

'qmdammdiUinis hteris non fáris diligentcr vcrfk- tu Dei viuentiS i non in tabula lapídea,fied in tabidis 

ti: Qui fit, quòd propheta;, hic ferraonibusEze- wwfzr. Placer aiuera qUibufdam,pro diuina 

thiapradidionem de Chrifto nobis vidnam fa- pradicationis miniftris, facerdoteshis verbis no- - 

ciati Ad hoc fi defenfioneminftituemus,&illud minan fandos angdos, quibus illud quadrare po- ' ' 

. diciraus : Cùra vldmám ludaica terra capduka- teft maxiraè, in cordibus loqui pofié. Confolami- - 

temi i^forúraque adeò Hierofolymorum cora- ni igitur illam.Qmd ergo dicenr? Deftitifte ab ira 

«icmoraffet oratio i rempeftiuè y eludi &vrihter in ipfos excitara, vniuerforum Dominum.Imple- ' 

deiácepsfadamáDcoconfoiarioncmiamindu- E ta eft humiliado eius, abundé enim, inquitihumineceíratió. 

Sed paucis dicam, exponámque harura & difiblutura eft eius peccatum. Quia re- , 

accurarèi qua à nobis modo dida-funt. Plures cepk de manu Domini duphcia peccata eius. An 

enim irápreffioncs còtta Hierofolyma fada funti ergopraterdecorumpuniukDeus ?& pares cri- 

&fape regio ludaorura vaftata eft i partim manu 3 minibus poenas non impofuk ? fed lon^èac .veluti ' " 

A%doium i partim finitiraorura Barbarorum, duplo grauiores? Qui verò hoc probabile ? Qjî 

•^liorúmqueearapopulantmra.Poftreraa deraum ; verus eftjcùm dick: No punier dominus bis ídem 

^ fada eftcaptiuitasipcr.NabiichodOnozoru, remporibus 

regni Icchonia, quando Ifi-ad 

in afflidione. Ergo quomodo cft intelligendum —^ 

captiuus quod dicitur ? Qjjcraadraodum enira pater quif' ' 

eft abdudus in regionera eorum, quos diximus. piam filiorum araans, & ex indrais vifceribus ro^ 

Teraporibus, vero regni Cyri i à captiuitate tela- í" tus mifericors, cùra delinquerid cuipiampaululá 

kata cft, rediítque in ludaam, ac remplura refe- oíFenfusfüerit,^putatur forré eriam vkra menfu- ' 

CÍt,&habitaruntnon4ifpersé, vfqueadSerUato- ram acraoduracifaduscoramodor(caufa autem > 

risnoftdaduentum. Quando igitur vltima capti- huius eft indulgentia,&; patris affedusliberis deuitarisracntionemfeciti 

cum in omnes regumid- bitus -fie äit Hierufalem, quam confblarur acci- - 

daa thefauros,irrurapentes Babylonij, tedierunt pere deraanu Domini duphciapeccata : quaple^ 

in terram fuam sneccffariò criara poft hac confo- ruiiqucvehcmenrerrerüragrauiuraacintolleranlarioriis 

fada, videlicet per Chriftura,pradidio- datura accufata fuk ab ipfo tamen moderate & 

Xera fack, his qui diuinum adrainiftrantEiiange- non pro dignitate fadorurapunita. Eft'enim verè 

li'§i,pracipiens&dicens:Confolaminiconfo)^ mifericors & demens Dominus, loneanimis& - ^ 

minipopulum raeura, dick Deus. Priraacnira ad mü\txmifexicordix &CYeu%fiHequefecÍnd^^ à 

Ìaluteraconfolano,raa,xiraèIfi-adiris,fukChnfti aduentiiSjacperftlumyò^^^ firarependitnobisi qmtates nostras fecit nobis^neciueficundmn^Peccatàno-^^^^^^^ 

, '

tcntia, operationc,%loru Deo & patri äqualem 

^ deciárauit: ora nia verbo potentixfuxferem 

\ i n « , L cohs humUMmr, Et erunt omma qu^ raculafaaleperagens, creatiâra increpans, mor- _ 

" ^^ / ' Inmarm^ direna tuosexGitañs,&caeterammfieaatralaborem^êr- 

^ ' • ' JlreL dona Dommi ctvxdehit omms caro fdutem ficiens. Apparuit igitur gloria Domim,& conteiH- 

• vi aun Pommm loquutus efi.) Cùm dixsrit re- plata eft oranis cai'ò falutera Dèi, fcilicet patris. 

dem ptum eife líraélem, & abfolutara à fuis deli- Saluatorem emm & Redemptorem nobis mifie 

ais Hierufalem, cúmque iuflbnt confolationem de coelo filium. Cum enim lex nihil confumma- 

^ ' ei adhiberntempus confolanonis,proximè & tan- ret, & typica facrilkia non liaberent vim abftertùm 

non- ad pedes iam didoruiTi, vt ita dicam, gendi peccata, in Chrifto confummamur, ab 

fiìbiungit,nimirumSeruatoris noftnaduentum: omni labe liberati, adoptio ms fpirity honoramur. 

cuius prxuius ac prxcurlbr venir diuinus illc Ba- Hxc in ilio grada, quantum quidem ad fcopum, 

priftain deferto ludxs, damans & dicens: Parate & animum ieruantis,per omnem carnem meauir, 

viam Domini, redasVacite femitas Dd noftri. id eft,per omnes homines. Carnem enim hic in- 

QupdcùroprxfciiflctfpirituetiambeatusZacha- tdligere oportet hominem. Si quidam videantur 

líie.x. rias,huius loannispater,prophetaüit,dicens:£/' tí* huiusfalutis expertes, verus tamen fic &prophehdn.l. 

fuer,prof hetadtißimivocabens. Praihiiemmfiaaem, txfermo.Scopus enim & propofitum honorantis 

Et de eo dixit illis Seruator; Ule &:íd•uarevolentisattendit^r,nóndefidiavocatoerat 

lucerna ardens,&lucens,vos autem noluiftis rum expenditur. Adijdti^queneceflario: Quia 

exultare ad tempus in luce eius. Sol enim iuftidx, Dominus loquutus eft, ne quis cum mendacia 

: &luxver3,eft Chriftus. Lucernx verò comparar proferrcarbitretur, vd ex corde fuo, & quod ipfi 

fcriptura facra,beatumBaptiftam. Etenim,fi diui- vifum eft erudare, fed potius Dei opinionem, & 

, nam & ineffabilera lucem, fi inexplicabilein 5c C quod prorfus penitúíque futurum eft, prxfigniimraenfura 

iplendorerardpicias, meritò compa- beare. 

rari polfitparuxlucernse, mentis human® raodu- Vox dicentis Clama, cr dm: Quid clamaho? Omnis 

^ lus, etiamfiplenus fit lucis & fapienrix. Quid er- 0ro fioemm,cr omnpsgloria hominis quafifiosfcem,exgo 

eft. Parate viam Doraini,&:, redas facite femi- aruit fcsnum ¡cr fios äecidit ,iKerhiim autem Domini 

tas eius? Explanat,addens: Omnis vaUisiraplebi- manet inaternum.) PcrÌpicuè demonftrat, non litur,& 

omnis mons & colIis reddetur humilis, & cere ahter videre falutem Dei iis qui verè illuni 

cruntomniaqua:obliquafunt,direda, &; afpera amant, & eo potili cupiunt, nifi hoc folo, vt qux 

via,campeftris. Sunt enim quxdam publics vix, ipfipladta & grataiunr, Scfendrevelint Magere. 

& femkx minimè peruix, fed afperx illx quidem Oportet nanque eos qui more fandorum verfari,. 

6cinuix,vtaliquandoaflurgendurafitadmontes jj & lynceram prxclarámque digere vitam, & conèc 

cofles, aliquando per. eofdcm ddcendendura, uerlarionis Chriftianx mfignia tanquam coronam 

nunc in prxcipitiis pendeas,nunc incollespro- quandam fibi redimire volunt ; occupationem 

fundos deferaris. Sin contingat,vt xditahxc 6c turbàfque quas in vitaacciduntcontemnere,glo- 

• prxrupta loca fubfidant,& qux in cauo ac pro- riáraquehuraanam & temporariamquàmlongif- 

'' r / fundo funt compleantur; tunc tunc vndiquaque fimè proijcere,veréque exiftimare, humana foeno 

^ reda erunt, qux erant obhqua,& campi plani, & &herbis efle fimilia,animòque & corde habere 

' via expedita, qux quondam erant aípera,&:abru- Dei vcrbura, id eft, ex Deo ßcPatre fermonem. . 

pta.Hoc fadum eftintdligibiliter, Seruatoris no- Habitat emm in cordibusnoftris,per fidem,-^dii 

ftri potentia. Ohm enira pmnibus,vt fic dixerim, «ino dus ipintu ditati, ipfum in nobis ipfis habehominibus 

inaccelTa erat via eximia, &Euangeli- mus.Eft enim res pofleilione digna, & xrernxvi- 

/ ' ' Cx conuerfadonis femita parum trita : quòd mens E tx procuratrix. |)ermanet enim in xtcrnum & vi- 

( omnium mundanisßc terrenis cflTet detenta cupi- uens Dei fermo,cOnferuat&: vinificar. Si quis auditatibus, 

acfubieda carnis, iifque foedismo-nti- tem velit intelligere yerbum Dei, dus prxceptpm 

bus.Poftquara autem homo fádus,arquecaro,fe- hoc quoque dicimus non mediocrem afferrc 

Cudum fcripturas, in carne aboleuiflèt peccatum, ; vtilitatem ; Conferuat 

enira illud eos qui redè 

principatus ac poteftates, & redores mundi obeunt, ad vitam beatam, iuxta ipfius Seruatoris 

huius deraohtuseflet:xquabileranobis Scad cur- ¿xCmnv.^menamen dico vobis,fi quis fermonem metí 

rehdum aptifliraaraviara pietatiseff'ecit:nihilha- cufioclierit,mone7n non videbit inaternum, 

bentera accline, vd in altum fiiblatura, nihil ca'- : Montem excelfumconfcende, o qui lata nmciasSio-^ 

uum aut deorfum,fed in campos magis complana- ni,intendefirtiter vocerntuamtqui Uta nuncios meru- 

, tara. O'm nia enim obhqua,fada funt direda, nec ^ falem.ToUê,nohtetimere, die ciuitatibus luda: Etfe 

hoc folùra:êd&apparebit,inquit,gloria Domi- , Deu^nofi 

er y ecce Dominus cum fortitudine venit y ÜT 

ni,& videbit omnis caro falutem Dei, quia Do- brachiumcumdominatione. Ecce merces eius cum eoy 

< ^Y'ûsloquutus eft. Atquo pado, & quomodo tr opusmconfi>eBu eius. rtpafierpafietgregffÁm: 

j giodam dicit apparituram?Erat enim 6c eft vnige- er brachte fiuo congregdit agnos, cr prägnantes conna 

Dcifermo,vtpote D cus cxiftens,& ex D co pa- fiolabitur.) Oftendit hifce verbis,diuin'am & falutatre,arcana 

ratione natus,in deitafispcxftantia,fu- i:emprxdicationemadminiftrandbus,fandis, innmii 

^^^^^^^^^^ quara Apoftolis ScEuangeliftis,veleriam,vtfe- 

^ imm, dominatioties,6c omne nomen quod no- mei dicam, his qjii temporum fucceflu gregibus 

• ' ft al''' ' ^ ratieiíe prxficerentur, & facrorura fèy. 

PIOV ^ ^^ - ? ^"ou^musnos , fteriorura curam haberenr, quenìadmodumDei 

df A Í non nouenraus : quan- amantes, Sc cdebres Sc pieni fum ra se glorix efiTe 

auucut^rios,tadushomQdifpenfatw^^^ poffint.Noneniradecet,inquir,quiEuangelÌ2ant 

^ " ' """ . . omnibus, 

j , 4 / t - ' 

. y

óWnibüSiVnáiquegloriam & íalutem Dei, tira fanguine Iftaeìiticó,ad quos etiam áicit fe miíTum 

dè&Tubmiii'èidfacere,quafiquiIatei-eilud€ant, A eílbpotiffimum. Hietiamconfo^^^^^ 

_ fed tanquam in cxceIfopofitos,& omnibus con- tuis dum exadara cognitioné huius myft^^^^^ 

ipicuos , magna parrhefia tanquam in monte currentem quafi &obiatam fibi,fide confirmarét. 

exultantes , ckraûodammodo voce, que aures ^ menfm efi manu aquum? O" cœUmpalmo 

^ \ penetrer,vti, & que fit metutebera. Quod vtfibi om}iemténampugfìo ? Qmsappendk montes pondere? 

•adfit, diuini difcipuh precabantur,dicentes vni- G^ rupesfiatera? Qmscognomt mentem Domim ? cr 

iierforum Dominatori Deo: Etnunc Domine infuis confiUmus eius fmt ìqut infiruet eum : aut quem 

fpice minas eorum, videlicet Iudeorum,& da fer- tonfulmt ? cr mfiruxit eum ,mt qms ofiendit n iudt- 

-ins tuis cum fiducialiberè loquifermonem tuum. cium?aut viam mtelligentia quis monfirauit?) Ex bis 

Tolliteigitur,&nohtetimerc,inquit.Annunciate que nuìliis mortalium affequi poteft &preflare, 

cmitatibus Iude,Deus nofter, ecce dominus cum ^ imo foitafiis nec fuperne cœleftéf^ 

fortitudinevemt,& bi-açhium cumdominario- ^ conaturoftenderc,preftanrem&incomprehen- 

îîe. Cùmadijcitillud:Ecce,noninlonginquum famvimdiuineiapientie. Admirabile eft enim 

finir aduentus fpem extendi, fed mox & breui aft Chrifti myfterimn, & inter arcana recenfetur, hic 

faturum,imòiampropèin fonbusefi'eRedcm- - fermodeprouidentiaSc difpeniatiöne. Etmihi 

prorem oftendit. Nam iubet eos manum often- videtur tempeftiuè vtenduin PauU verbis : 0 pro- KS^^'iù 

dere,& digito eum quiprenunciatus eftindicare. funditatem dimtiaru crfiapuntia cr cogmtioms DeiJ 

Quòd autem non in infirmirate fandorum pro- qâm mfcr ut abilm funt mduu ems ? crimp erue ßiâ^phetarum,necfubmiírusvtfupplexfuturusfit,fed 

biles vu eius? Quisenirnco?-nouit mentem Lmim^^ 

-, ^ audoritate Domini, & potentia, Scdominatione non hec licet meritò dicere cognata dfe his que 

dminifiSmapreditus,paUm oftendit,cum dixit: . proponuntuf ? Et quemadmodum nulloftudio, ''' 

Cum fortitudine venir, & brachium cum domi- C nuUa arte fieri poteft, vt humana quis manu vninatione.Namdimnipropherç,vtquedamfierent 

uerfamaquàm,&palmocœlum, omnemque terà 

p eo,& eflentluopopdlorogabant. Atvniuei- ram pugno metiatur. & pondere acftatera monforum 

Seruator &Dominus non preces fundensj tiumtradum peifpiciar : fic ad eundem modum 

non precariò accepit quippiam aut dedit:fed

'' E>. CYRILL! ARCHIEP. ALEXANO. 

• Deum fabiícari pro menfuca & modulo cogni- 

n rvRTTLI COMMENTARIORVM dori» fux, ex animi eorum feiircmia:^ 

, / Ij. .LVi. ivi acturomuniaturprxfidioinemoueatur :neve, cu 

y ~ ^ - ' ^ in Hefiïam UM terf'ij, .. cecidedtjconiringatur. Habuerum igitur pa;ucos ^ 

' ' - ' ^ • ' deos,idoloriim cultorcs,cum in terra fabrileaedifi- 

Í Tomus qüintus» cium non vigerer:ílfequeferuabantur ea qux erant 

SlQVinïUômncsGenmveUîfi'dUi:fituU,annoa 

ejì: ab initio vobís?n6nnec6gn»uifiisfundameíaterra?) eft annunciatura ab initio vobis? annoncognoui-r 

Difpenfationenl ac minifteriura vnigenid in car- ftis fundamenta terrx?Fundamentaterrx,vltimas 

J ne^pi:opheticusfermonobiscoraraeraorauit,&: extremas eius partes vocat. Cognouiftis igitur, 

abundé admiratus eft arcanara Tapien tiara, qua iiiquit,a finibus vfque ad fines. Audiuiftis,&anetiara 

feruadfurauSjSc natura ac veré Dominum nunciatura eft vobis ab InitioaQmd eft annunciaacrnofcentes,gratia 

ipfius dignihabidfuraus, con-C "tum? Deura, inquit,natura&vercivnura efie & , 

a?egad velut agni,brachioipfius,&:ilhfubdid tan- folum:huraana veto opera de diis,ligna& lapides 

quam pallori oprimo-.poíuit enim animara pro eíFe,acprxtereanihiL Nec enim tacuitfcripmra 

' ouibusfuis. Et cum fieri non pofíéoftenderit,vt diuinitùs infpirata,iraò veritatis potius cognitio, à 

eius raentera perfpiciamus,,& eraetiamur confeí^ fupernis, per patriarchas, per legem & prophetas 

• fúfque fuerit eum eírefura-raamfapientiara,& fu- confirmara eft. Non enim,quando nobifcuni fapii 

omnia: introducir neceííarió eum ad gentes, ¿tus homo,vnigena D ei fermo, illuxir terrx inco-^ 

fíuc ad eos qui creaturam íupra Creatorera ado- lis, tuncprimura errprera perftrinxit, fed erar, vti 

rant, fermones habentem. Scab inueterato,& à dixi,vetus hxc accufatio idololatrix. Non enim 

maioribus Sc à patribus tradito errore abducente: deftitit iàndorum chorus, earn exagitare & exe- 

&adraelioratraduccntera,& ad cognitionera jj crabilemreddere, vniuerforum que opificera , & 

dignarahorainibusreducentera. DeraOnftrar er- Dorainumparefacere. 

/' ' go Dei omnium dorainatorisiramenfaraprçftan- Qiti contmet circuLum terra CT qui habitant in ea^ 

^ - / tiam,Scmagnificentixipfius excellentera dignità- quafilocufia.Qmfiatmt quafifornicem,cœlum,crfixii; 

tera,oraniáqueprxilloexiguaefle. Se perindeac quafi tabernaculum ad inhabitandum.)Expuich.ntaiiihilhaberi: 

quantum quidêra,inquam,attinet ad dine creaturarum ,perfpicitur radone quadara Ss 

^ ' , potentix Se glorix ipfius celfitudinem. Hinc ait: analogia, eorum architedator, ab his qui fana me-^ 

^ ^ Siquidemomnesgentes,vtftillaèfitula,S

IN HESAIAM LIBER III. ^ 177 

nec radices Agit in terra radix eorum. SpirAuit in eos caelum, reddóque reges, vt nihil rcgant > & terrae 

ventusyííxexarueruntyCt procella velutßrmenta, Íncolas cicadis fimiles faciam,cui mc adiimila- 

5 eos Ajfumet.) Solcbanthi qüierrore decepti erant, ^ ftis? pro, quo cum me comparabitis, vt decorum 

qui que hunc natura ac veré Deum ignorarunr, nóntraníi iatis,& non àveroaberretis?Ancoenon 

modo dxmonum greges adorare j & hgno lum nominantes, vel etiam ahcui me elemento 

'"^terem.t. dicere:Deus meus es tu, &;lapidi:Tu genuifti me: ailimilare volentes,putatisvosmeextollere? At 

fed etiam homines infignes in terra fados, incon- nulla creatura mihi iimilis, & qux per omnia miíideratiílimé 

deos facere. Nimirum Senache- hireipondcat. Nullus enim xquarepoterit,ra-^ 

rim reuerilis ex ludxa , in terram fuam adorare rione fubftantix , eum, qui vtiubiint vocat ea, 

dicitur Patrarchumfuum.Obtulerunt enim etiam qux ahquando non erant. Non enim effe me ex 

mortuisiacrificia,& Heroas vocant cos, deófque numero veftrorum deorum, qui humano artifinuncuparunt. 

Pat itaqué erat, ciim multitudinem cio habent òrtum, peripicietis ex ipfis creaturis. 

idolorum apertè traduxiflet, & adhuncquoque Tollite infublime oculos,videtc firmamentum, 

deuenire fermonem, òc fidem facere errantibus, ftellarum chorum , cogitate quis hxc omnia oftevt 

hum ana pro nihilo ducant. Quin etiam fi qui-' derit, quis educat innúmero ornatum eius,fcilidam 

in terra illuftres mirabiles cxtitcrint fuo cetcceli. Ornatum autem coehftellas vocat, quas 

tempore, vel foliis fummis ac regiis eminentes, fe cognofcerc dicit apud fe, non folum vifas mul- 

/ . vel alio quopiam honoris priuilegio, illis tempo- titudine, fed etiam figillatim,&: quafi nominatim. 

ribusdignihabitifuerint, nullo tamen modo cos Diuina res hxc & eximia; quippe propheta muleifc 

deos cxiftiment: imo potius cogitent, hoc tum hoc miratur,&afFatur eum: Ex multa gloria, 

ipfiim imperare pofle aliquibus, non ahundé, nifi & in robore fórtitudinis, nihil te latuit. Nam.. 

à Deo datura efle. Et quòd res fit apud Deum ficuti dicit'iacra fcriptura : Numerabiles.eifunc 

omnipotentera haud quaquam difticihsi oftendit Q ftillx pluuix. Nihil enira prorfus latet hanc indilucidè 

cùra dicit : Principes ab ipfo reddijVt ni- eíFabilera fapientiara, ac mentera qux nouit o- 

hil rcgant. Araplificat adhuc, & inquit : Tcrrara mnia. 

quafi in nihilura redigit. Qi^òd autera pofitura fit ' Non enim dicoi Idcob, et quid loqumus eß Jfr 

in Deipoteftate, conferuare raeraoriara, vel fe- rAel? ^bßconditA eít VÌA nieAÀDeo, er Deusmem 

cus, eorura qui in terra clari infignéfque euafe- iudicium meum abßuUt, crreceßit.) Quòd hi erruntjoftendit, 

dicens : Non enira ferent, neque rantes vfecabuntur fuo tempore, 6c veritatis luce^ 

plantabunr. Nifi enirayelit,fciHcet Deus : nul- ditati, animo ac corde, agnofcent vniuerfitatis 

Iura, inquit, habebunt in terra frudum, fed nc- creatorem 6i: artificera , quòdque fapierites 6¿: 

que ftirpera, nec raeraoriara: fed tanquara vento cordati futuri funt, ex pulchritudine creaturain 

cos irruente,irinihilura velut farraentarccidét, rum,ratione Sc proportione quadara,contem- 

Orania enira lûmana;,paruafunt,6¿;faciléproijci, plabuntur cura qui rotura hoc quicquid eft, ine- 

ac oranino euerti queunt, atque herbarura in narrabih potentia produxit vteflct, optimédií^ 

" morera craarcefcunt. Adorandus eft igitut Deus feruit. Ex bis iam ita diótis, cùra fatis iuftam myf 

folus, DcuS', inquam, natura, & veré : nec vlla lit ftagogiara inftitütionémquecontexuerit, orarioeoruraratio, 

quosfabrorurafcientiainuenit,ne- nem ad cos transfert quiiànguinelacobifiue, lí^ 

que etiara hominura,qui à quibufdara deorum raelis orti funt. Poftquam enim oíFendiflíentinlag^yj^^l^ 

nomincinfigniunrur. Eft enirahxc Necrolatria, pidera oíFenfíonis >,&: falutis audoreacchorago 

ac raorruorura cultus,6c prxtcrea nihil. non recepto, à coniunólione qux cura ilio eft. 

Nunc Igitur, cui me aßimiUßis ? er dixit ßanBus, procul abeflént: non iam contra recepta inlege 

in excelfum cellocAbor» ^ttoHite in excelfutti oculos vmbram, fed contra adorationem accultura, per 

veßrosy er contempUminiy quis oßendit hac omnia, 'E ijsiritura ac in veritate inuedura , id eft , Euanqm 

eduxit mxta numcrumornamentúmem: Omnes' gelicuni, obmurraurarunt, 6c inquiunt: Abfcon- , , ^ », 

nommevocAbit ykmultA glorÍA ,er in robore fortitu- ditaeftviameaaDeo,ideft : Non cònfideratledmis, 

nihil te latmt.) âpientiffiraus Paulus voci- galera viuendi rationem, acinftitutionem. Nam 

feratus eftnoniraraeritò,contracrrantiurairape- qui fic viuunt,nempe prout fapientiflìmi Moyritiam, 

6c contra raultitudinera idola cqlenrium, fis prxceptum iufllt, cos deinceps infpicere non 

iuftiífiméexclamauit. Nani cùralicuifletillis,ex dignatur. Sed abftulit iudicium meura, rcipfa'adi&ò 

creationiovniuerforuin Creatorem ceflìt,id eft, legem ceflarc fcdt. Indicium voarchitedum 

videre , addudi funt in pfeudola- cantlegem : quod docebitbeatus Dauid, cum altriam 

cultumquecommentitium,ac cos qui dij loqnimtvniüedomm Denm: Judicium er iuííi- ' ' • 

non funt, adoräuerünt. Dixit autera ita de ora- F Í M O T i d eft, tu per angelos ,_sel - ^ 

SffWi.i. niumdominiLtotcDQOiQuananqueeiusfuntinaße- per Mpyfis intercefläoneni,legera ftatuifti. Di- 

\ Babilia, ex creatione mundi dum conßderantur per xitque etiara Moyfes de Ifi-ael: Illic dedit ci iu- ^ 

, . Opera,perßiciuntur aterna eim potentia, er diurni- ftificationes'6ciudicia. Abftulitigitujrraeumiutas¡vtßntinexcufabiles. 

QMpropter cùm Deumno- dicium,id eft,legis quodararaodo cultum abieuerint,nonvt 

Deo gloriam tnbuerunt, nec gratiasege- cit, 6c abftuUt à nobis, acrcceflit.-Non enira curerai, 

rat araphus dedos, 6cpriraogenitus, Ifi-ael in ni- 

, tum esiinßpiens cor eoruín.^ Etprofeßi fe ejjefapientes hiluraabiit. 

infatuatifuntyC^ mutaueruntgloriam incorruptibdis Et nunc nonne cognouisii, neque audiuißi? quod'^^^^'^ 

ei, inßmilitudinem imaginis, corruptibilis hom^îsy ßt Deus aternus, Deus qui fAbricauit términos terervolucrum,etqâdrupedum,erferpentium. 

ra? Non efunet ,ñeque Uborauit , ñeque eíí pru- ^ 

Quandoquidem ergo,inquit, orbera terrx con- dentla eius muentioOhm nanque , o Ifi-aela . r 

• tinco,6c velut tabernaculuraquoddamcxtcndo eruditus es lege, cognouifti ex prophetis,mo-f . 

, / ' A • \ ^ 

•f m t J ' -J

D. CYRILLI ARCHIEP. ALEXANP. 

dun^ futurs poft legem diipenfationis. Prodi- ex ingemi ftupore, 6¿ ex co quòd ignorauering 

jg^gjjjjj^ Igx eft,vmbras habenstypos futuro- A Deivoluntatem,nefcientibus feoffendiñe eumj, 

jryj^ {jQjioi-tiiii ^ & myfterij Chrifti virtùtem qua- ac in graues âtque ineuitabiles calamitates inci- ^ 

" p^j-j-^jj-iens m hteras multifariam , & per legis deiitibùs, dat auxihj cauia vt'doleaiit in pofterum, 

' antè Chriftus formabatur,eiúfq5 my- de his in quibus lapü funt. Dolor enim qui eft fefterium 

enigmaticé defcribebatur. Hoc ipfe con- cundum Deum , pœnitentiam ad falutetoMion 

_ ïun.^. gj.iTnabitjCÙmdicitjliraëlitisinobedientibLisii'/'i're- pœnitendam operatur: vel crucifigentibus lefum, 

•, ^ didijjetfi MojJfy credidijfetis CT mthi ; de me emm lUe & propterea gaudentibus, ( fie enim aiFedi funt 

/ pripjit. C^niàm verò,ìnquir,criminatur, dicens: luâeorum proceres, & quicunque auii funt dice- 

V ^ - ^ " Nonconiidcratviasmeasinlege,idenim eft:Ab- xe:Smgi4Í^q"iponftrauitlcgem,vtpeccata fortitudinem. Non enim manferunt in illis infir- 

, reaarguat, qui mifit filium de cœloyvtiuftificaret mitatibus,inquibuserant aliquando errantes Se 

per fidem peccatis obrutos. F fubditi Satanx iugo. Se mundi voluptatibus, ici ~ 

Qui dat ejunentibm fortitudinem, CT non dolenti- aUam habebunt, Chrifto fcilicet fuppeditante ilHs - 

bmmœrorem. Efiurient enimiuuerks,

IN HESAIAM LIBER III. 27^ 

mentervirtuci viuunt,laborem fupcrcnt, probé earn iudicium his verbis iure optiliio a|)]êllat. lu- 

, Jdentes,vaIdeoptabilem eflepatientiam. êii ilumenimi 

" iom.K- ^^^^cirperomniapro- ' placet eific3citas,noninlegisvmbra,fed in prxdihmiTimos.OperaturenmpanentUprolpaemem,prß- 

catione fandorum myffagogorum, nouorüpiin- 

^ bam fern, fies non pttâifâcn,Qni[\c coniumcmnz cipum oftendítur; qui cùm didiciílcnt à Chrifto 

- Tfd.iS. in omnibus ni- iudicium,vel Dei ac patris voIuntatem,eam nobis * 

• ' mirum bonis, beato Dauidedicente: rín/ífcrá^/- vnooreac confenfuannunciarunt. 

te^crroboretHrcorveßrmiyOmnesqmfieratismPo- Qwfiufiitmtt abOrtentemfiitum?vocamt eamai - 

fedesfims^cr vadet?) Nonpropter nudam&fo- 

Ç A P V T XLI. lam pòematum magnificentiam,admirari decet 

• 

R 

vniuerforumDominatorem Deum , fed propter 

ENO y a umi 4d me JnfnU. Principes entm eaquibus nos afficit beneficia, fus ièrenitatis & 

mutabunt fortuudinem , Appropmqueni cr io- ^ placabihtatis dans ipeciem. Seruauit enim mortaq^Mmrfitmtd,tuncmdicmmmnuiicient.)Yaxiismo- 

les,genúfque humanum omnino perditum à mordis 

inteihgûtur InfuIs.Sunt enim & in mari com- te, à corruptione , à diaboh tyrannide afiTeruitr ' 

plures, dicuntur fie etiam ciuitates in terdum^&: Aboleuit enim illum vnà cum poteftatibus que 

. vilk,que amplamcircum circa habent terram, in- cùm ilio funt, iuftificauitqùe per fidem, peccato, 

aratam.&incultamrquales dicunt eflHdumeo- quad contra nos tyrannice ieuiebat,profligato. 

rum,&Moabitarum,vtpote in deferto fitas.Ei-ant " Sedhec omnia egregiè per Chriftùpreftitafiinfi 

autem hi impij&idololatre, non procul à regio- FaBus eft enm nobis k Deo cTpMre,infima, crre-'^'(^r.l, 

ne ludeorum. Itaque dicimus, cùm Gentium ad- demptio, crfaiiBificatio. Et per ilium illuftrati fu- 

^ ^ fcriptionemnotare,&velutàreinmediumpro- ' mus, ponfortéfquc fadimifericordie & charitatis 

duda,advniuerfum genus fummam negotijtranf C & omnium omnino que ad falutem valent. Hoc 

ferre veliet,errantium ciuitates affatui-jdicensiRe- quoque nobis predixit quidam iàndorum pronouamini 

ad me Çfule. id eft :Erroris & peccati phetarum, cum ait: Et èxorietur vobis timcntibus 

vetuftatc,&vitiofitateaniraorumveftroruaman- nomenmeum,foliuftitie,& fanatioinaHseius. 

data,renouaminiperpœni'rentiam, cogítateme-, Q£Ísergo,inquit:,vclutfolemab Orienreoririfc-' 

, Iidra,accipite gratiam, videlicet Chriiti, que in cit luftitiamîid eft, Chriftum. Quis illum vocauit?, 

nouitatem vite renouât. Verifimile eft aliter quo- id eft, veiiire fecit, &apparere terre incolis. Scita 

que nominari hic Infulas, ecclefias^ que mundi apparere,vtadpedes eat vocantis, id eft, tantùm 

Iwius diflìcultatibus & anguftiis circunfidentur, nonveftigiisDeiÔcpatrisinilftatîSicenim verfa- 

&infurgentium contra eas fludibusiactantur,re- tuseftinteLraDominus,&patris operaimplenrum 

ftationem habent firmam, & immote per- do,&feipfum nobis in propria natura e;shibendo. 

manent. Nam Ríndate funt fuper petram, in qua Erat enim & eft equaIiscipotentÎa,&exipfis fa- - 

eft etiam Chriftus. Heigitur,tanquamlniule di-, dis plenè perfuafitmortalibus, quòd per omnia 

de funt, nimirum ecclcfie. Significatur autem parem genitori menfuram habeat. Liquidò enim 

^ • per hecjvocaturû per fidem multitudo,quçquon- dixit: Sinon fació opera patris mei,ne credans mihi: Joan.).Q. 

dam peccatis dedita, exccrabilis&;impura,vitioía Smfacio ,etiamfi mihi non credati, openbus crédité. ' 

rugofa, per Chrift.uin ad nouitatem vite tranf- Cúmque femper voluntatem patris fequèretur, ' 

roigrauir,virgofada eft,pura,maculamautrugam imò ipfepotius eflêr voluntas'patris,ludeorum 

• non habens, fed potiusfandaScincontaminata. - populum alloquntuseiì,diccnsiFosfecundum car-Joan.Ì. 

Renouaminiigitur ad me,inquit. Mutare quoque nem ludicatis, ego non ludico qvpenquAm. Et fi ego mdi- : 

'l ;; pulchrèaifirmat principes fortirudinem. Princi-, co,iudicium meum no?}, eft mìufium': quia non quaro 

pes hic nominar veritatis precones,aIios aliis poft E voluntatem meam, fed voluntatem'eius qui mifitme. 

vocarioncm fuiFedos, vt&, declarant Petrus & Vides ergoûo pado fitpatris quafi pedillequus. - 

Paulus,&reliquusApoft'oloi:uraCatalogus, qui- Dixit enim-.Ego in patre, cT pater m me eft : cr qui (• 

bus illud amplius quadrat : AlasaíTumentVtaqui- viditme,vidit er patrem^meum. V 

le,cuLTent6cnonÌaborabunt,gradientur &non , Dabit in conffeEludentmm, cringes ftupefaciet, 

; ^ efuriét. Talia enim miracula eorum ada demon- crdabitin terramgUdios eorum, velut(armenta 

ftrant.' Non enimconfimilesprimìsillis,,fcihcet \proie0a,4rcuseorum. Etperfequetureos,crpertranfi~ 

proceribus ludeorum , erant Seruatoris'noftri bitmpaceviarpedumems. Qôperatus efi,cr effecit ( 

diicipuh,fedaliapotentia velutipiriruahprediri, hac?Focamt eamis,quivocat. eamab atatibus anti- , 

nimirum longè erant meliores,&: incorporaliter ^«sf.) Nam ante Seruatoris noftri aduentum, à 

preftantiores virtutis infignibus. Hi ergo princi- F brutisanimalibus nulla in re difcrepantes terre in- • 

pes appropinquent, &: lo'quantur illud: Appropin- cole, in magna ignorantia verfari ac viuere videqucnr,de 

tempore intelliges. Si enim apetueritil- , bantur. Se infcitia ac tenebris inuoluti derènti- ^ 

losfempus,fimulloquenc,ur.Perinde eilacfidice- quefunt,mundiqueacfecuh huiusredoribusfer-ret: 

Omnes idem narrabunt fuis quos myfteria uierunt,acdiaboh voluntati lentis fue ceruicem 

inftiruunr,quafiexvno Ìoquentcsfpiritu,nonver- fubmirtentes,per vias viriorùdeuelurifuntininbisinterfepugnabuntjfed 

fummo cum concen- tcritú.SedilluxitillisChriftus. Ipfe cft enim expetu&confenfu, 

de diuinis dogmatispredicabunt, datio Gentium. Etab his qui ojim occuparûr ere- 

^^cultùmque Chrifti myfterium annunciabunt. ptos,liberoseiFecit,&: fihos Dei,omnéfqueforde^^^^ 

" '^qc enim eft,vt arbitror: Tunc iudicium an&èn- corú abfterfit. Nam per fidem iuftificauit,&fin- ^ 

cienr. Quia nanque Iftaelite iudicium nomina- di Spiritus perfufione, claros reddidit illuft-ra- , i 

runt, Moiàicamlegem, hinc etiam opponens illi tos. Hanc igitur iuftitia iolis locù tenenrem quobanc 

Euangehcam àlutarem predicationem, . damodo,6c excitará ab Oriente,dedit Gentibus: 

% . • ; , A i| . : ' 

il ..

- r - ; - ' ^ r ' ^ ^ 

.. .... • ^ ' . • • 

x8o D C Y RIL LI ARCHI E p. A L E X A M a 

repulfo^delicetlfoele,proptei-han.cmilluitim- cnim,opinor fignificat Âppropj^quäue^^^^ 

•pietatenrOuofado,&multitudinc adeò nume- ^ vcncrunt fimul. Cumque guftatknt Dominum^ 

X ' mfaferuatafeíüitcxcrÜtreges.Ecftafisenim q^^^ & mtellexifient cum beiiignum, ciré pulchtt- € 

&ftapQr in m u n d i acfiícuiiliuíus redores inci- tudinem vetiratis admiraàfuificnt, nonfibiipfi» 

' ait -¿reformidarunt diuinum &intolcrandum foiumreferuamiit hoc doni,fiidbenignèfiscci-ur,. 

ludicium quod,inquam^'faòlum cft in Gentibus. &:exiequQ& bono iudicamnt,quiique fi-atrci^ 

Ouiohm i^teiates &:vahdierant,diuinarque re- amicura, inquit,vtauxilientur. 

- bäaruntmaiefl:ati , &velut arma mouerc contra ~£t dicet,poMrßiitvfrßiber o-^ ararius qm^ 

cara aegladiosextrahere, d>C infi^lentix arcumin- mJleoyatqueprodtuk.Etdiqmndo diaf.Conßmopu~ 

tcndcrc fi)hti fiint, in tcrram ceciderunt,& inftru- biica eji. Conpmamnt e a cUuid,¡ionent ea, p- non momentis 

belhrailfis ,rarraentis faóti fimt aifimilcs. uehunmr,) Modum auxilij ponit ante oculos, 

vSumitur rurfiis in hifcc verbis oratio, tanquam ex Vnufquiique enira eorum qui iudicarunK, vt pro- 

' ' firailitudinc eoru quie apud nos funt. Viótx cnim ximo, èc fratti fuo auxiliwm ferat, myftcriis, infuiit 

mal«potcftatcs,(Se omnis corum maliti^mo- quit,initiatus & qui vcritatem cognouit,ahosrao- 

" duscfi: dcbilitatus, Ghrifto cius vafa feu inflru- nuit,dicens:Potiorfuitvirfaber,&:a;rarius,&qui 

TfiLSS.' nicntadiripiente, • inquit, W/WÍ- percutir malico , ac producir. At quomodo fuic 

( cm meo jiiyfilius tmqmtatpstìon pcrget afjUgere etm. potior ? Cùm cnim confccifletidolum, & Deum 

- • oportuit enim oportuit, malis potefiatibus antè fculpfifièt, is £|ui fabrilem artem caller, & xrarius 

fublatis,&: deiedo in tcrram omnium hofle,tunc percutiens, cum malico dudara imaginera effintunc 

& quidem valdèopportunè. Gentium perfi- xiifet, adduxit cos qui deceptifimtinreprobam 

ciredemptioné. Perfequutus eli cnim illos Chri- mentem qui fadi funt ad Dei imaginera, eos 

flus, id eft, in fugara vertir: non etenim licet refi- fuorura laborum feu inuentorum cultores reddiftcre 

Deo, cpi etiam priftinx illorum tyrannidi fi- C dir.Ddn irrider idolorum fidionem,& velut minem 

impofuit, ne non paterentur illa, per omnia, mcfi quadam'orationem eorum qui fabricantdr 

qux par erat eos qui tcrram perdiderunt, fubire. ea, imitatur, qui applaudunt fibi, Confiatio pul- 

Hoflibus ergo fugatis, (Via enim, inquit, pedum chni cft. Idolorum nanque opifices, vbi manum 

cius in pace pertranfiuit ) nullum impedimentum vel pedem vel aliquara quampiara partera corpooraniura 

noftrum Seruatori Chrifto res noftras ris cXpoliucrunr,ca confiando feu confohdando, 

adminiftranti,cftiniedum. Sed tanquara planam & membra membris adaptando & firmando, cláxquabilem 

viam ingrcdicns,omniura noftrum uis dein coniungcndp 6c communiendo ,perfi- 

^ falutera, nullo iniraicoinfringente aut obfiftente ciuntvt fiare poffim, & non moueri. At piane ri- 

• eft opcratus.Nara ceciderunt.Quis ergo opcratus diculura eft,& vanitatis adorantium, & fùmmx 

. efthxcomnia? vcl quis vocauit mfticiam? Nònne X) ftupiditatisarguracntum.Nam cùm fciant,ex miy 

.A = ego?inquit,qui & nunc extremis temporibus cara nutisparticuhs,&commiflurisacportiunculisefoftendi,& 

vocauiabxtatibusantiquis.Nonenim ficiidolum,& quòdperpetuitatcm ex eo quòd fanuperura 

cft Chrifti myfterium, fed ante confti- dum fit, &quòdconfiftat,&;cx claùis^firmitu- 

\ ' iutionem mundi ptxfinitum, Deo quod futurum dinera habeat, deinde. adcMrare illa, & deos cxií 

cft prxfdentc. Siraul enim atque cecidit Adam, ftimare , an non verè omni fùppficio vindican- 

^ imópriufquamin¡hoclaberetur,prxcognouitco- dum cftí 

ditor,& medelx futurxiUi fuo tempore, fcihcct Tnautem ifiaelpuer mens Jacob, quem etegi, fi- 

\ per Chriftum, tempus prxfiniuit.Nequc verò mi- men ^braha^quemdilexi, quem aßumpfii ab extremis 

^ reris^quodinueniatur prxuidifienos per fidem in terra ¡cr à fipmmitatibus ems vocam te, cr dixittbii 

^ ipfum iuftificatos. Qiws cnim,inquit, cognouit, FucrmeHses,elegite,crnon dereUqmte, Netimeas, 

, etiam prxfiniuit conformes iraagini filij ipfius, E Tecum emmfiim\ non erro. Ego enimfium ßeus tuus, 

/ ' hos & vocauit. Quoniam^gitur nos prxfinitifu- quicorroborauiteâyâuxiltatusfiumtìbi,iar protexi 

mus feu prxdeftinati cx prxcqgnitionc, quanto tedextraiufiamea.) Myfteriaedodispulchcrrimè 

' ^ magis ipfeper quem feruatifumus&: vocati? Gentibus,&inftrudis,'quòd Deus fit &vniuerfo- 

Ege DeuspnmuSy cf m tempera ventura ego Jum. rum opifex, ciquc óbediant Omnia, cíúfque diui- 

Fideruntgentes, a" timuerunt: termini terra appro^ nis nutibus, & quòd ab initio cxtitcrit, & quòd ^ 

. pnquaueruntyCr venerum fimul, ludicansvnujquip qux in vitam produda'funt pulchrè fixerit, ac vt ' • 

; ,, '¡w^roximo,a^fratriauxiliaturM.)Px{mm\\[Qt>tñ inconcufie permaneant:deinccps animar necefia- 

V ^ eiTedidt, non quafiefid fecimdumfcfecundus. ' riò, euangcìicorumvaticiniorura minifttos, vnde 

^^ Qifi eöim aut vnde ? vnus enira cft, &:vniuerfo- pofTcnt gentes catechefiinftituere ,fapientes cos 

rumDeus,nonhabensprincipìura,vtfit,fed vo^ F redát etiara & audenriflìraos,& vir£utcnîàncansipfe,vt 

fint, omnia. Primus igitur & folus & dorum patrum in memoriamreuocar,&charita- 

\ "äîeprincipio Deus,vniuerforum opifex, aec alio tem erga illos dcclaratam cos vult cognofcere. 

r Y erat per infimta fécula fcquentia. Ipfe enim Hinc air i Tu Ifi-ad, puer mcus, laco'b quem 

- . • - Poftûlm viderunt Gentes Chriflum, clegi, femen Abrahx , quera dilexi. lacob au- ; 

cmique nobis c^hibitam iufticiam, viderimtque rem & Ifrad, & femen Abraham diledum , non 

V funt alij-quàm Ifi-aeìitx crcdentes in Chriftum, 

' quorum veluti quxdam primitix fuerunt diuini 

fc .Zrn Difiipuli. Eledos porrò & diledos ait eflbp.r. 

tÌs & ve frcidllud quodammodo dicens : Qui'ex ftirpe 

oroDè ^^^ » feci tanquam nobili eftis, adeb honorata, adèò amata à me, qui - 

AJ, Scinvnamfi^ ex fanguine eftis Abrahx , patrix virtutis laudeim 

ocra, animorum confenfum congregati. Hoc , xraulamini, & corum pietatls eftotc imitatores. 

• Dicit etiam ,

IN HESAIAM LIBER NI ^SI 

Dicitetiam ièairumprifleAbrahamum3& eum ferendum, vt qui inuidammanutn habeat. Deo 

ao extremiratibus &c iummitatibus terrs vo cafle, A enimiiberante,quis malo poterit afficerei 

propterea quòd è longinquo,&è terra Ghaldxo- Mcce fea te quafi m^ tUufin tntmmm 

rum euocatus iir m Indxam. Audiuit enim Déími f refi en fitmUes, cr tnturdps montes, er commmues 

^ dicentem : Egrederceterratua,&è cognadone colles,er quafimfulueremrediges,er ventiUbk 

tua, & e domo patris tui, & veni in terram, quam z-m/íí áw/f«^ 

tibi monftrabo Dicit prxterea quafi de roto If- ptiorum filij, comportatis ex agds it aream manirael,Uixitibi: 

1 uermeuses:vocatus eft enim pri- pulis,quos deinde bobus alligantes,&drcuagenmogemtus.Erat 

quoque,vd dixi,elcdus, nec reli- res, ira vngulis fpicas eommmuunt, àpaleis y eró 

¿tusaDeo.AudiuitrNerimeas. Etporrò: Non triricum difcernunr arque feparant. In aliis verò 

fallo. Ego,emm íum Deus tuus, quiroboraui te. vrbibus & regionibus plauftds & rotis prefteri fi- 

Doccbaturnanqueexlege, Peumvnumefl'e,& milibusvtentes, hoc idem conantur eflicere. Ec- 

Dommumvnum,^ eum folum efl-ecolendum, B ce igirur,inquif,ò Ifraèl,fcd te vt rotas planftn triquodadiutusfueriiaDeo,&ipfiusdextera,qda2 

turantes,nouas,preften ac turbini fimiles. Et quid 

eft opifex ÖC creatnx eius potcntia,nimirum films. trituratur ? an, verò fpica, & tndcum, & qui ex 

Etm£utofuit,&ahomnibusmfidiisimmunis. agns in aream conuehunturi Nequaquam, fed 

Vicit emm,Gentes, hxreditatemaccepit terrx montes öccolles. Qui tandem funi iftiiPrimùm 

eoium. ^ ' r r^ quidemmal^&adueriàrixpoteftates.Deditnan- 

Eccepdefie,,t ereruhefcentomnes^maduerfant^^ que vniuerforum feruatoriiobis, vt proculcare- ' . 

ttbi Erunt emmacfi nonfintycrpenbunt omnes ad- mus ferpentes, & fcorpiones, & omnem inimid 

uerjanftm. Quares eos ,cr nonmuemes hommes qm potentiam. Deinde comparare videtur montibus 

''mpom-*debaccbabunturmte. Eruntemmquafinonfintane- &collibusieOs quialtum iapiunr,& tumidofunc ^ 

 

Netinleas lacob,paruule Iftad. Quantum emm ' niametiam noninuenerunr,lingùaeorum fidèj^^ ^ 

,^dmultitudmcmbellantium,vdacidynafteksac aruit. Extiterunt enim apud Grxcos,muln philo - ' 

^poteftatem attmet,omnino paruulus eratHad. Iogi,& difputatores,Scindagatoresyentatis • fed M 

Non de tota gente loquor, fed de his qui ex lilis qui doperà norit,apud eos h?c,nonerat.Non'erat ^ 

• adfumpti funtad apoftolatum. Verumquiferuat aqua vinifica. Non erat quifaturarepoftêt verità 

eos,magnus efi fortis, & fatis vahdus ad auxfe iis opinionibus eos , quiêam amanr. Exaruii:, ' 

I È '

" eraolincTuaeoi-umprariti. Sedego exaudiam fain efedurumiac diccns fuam manmn adm 

eoi inòmt DeusIfrael,necderelinquam COS. Mi- ^^ dorn^ 

feratus eil: enim turba errannuin,ftecreliquit cam architedatricem«; dialogo ri^-tfus cum idolorura ; < 

in hac fupcrnorum donorum inopia, imò podus effcdoribuv&eiufnfodireîimartificibusdifpuexpleuit:ldquequomodo,exfcquentibuspulchrè 

tan'aítque appropinquare indiciumipforum.Iudi-. 

, cnucleaixit. • cium dicit vel debitam ipfis punitionemj vd ru-* 

• sedapemmmmombHsflumindiO^mmedioCftm^ borem pudorem. Sando enim calculo Dei,&; 

' : " pîyi^fjtfiiiies. VertarndefertmnnpaludeSj Crßtien- iuíto iudicio punid poifuntjVtpote qui orbem ter- ' 

' -^^fgrram in AquaduBm.Ponam interra cante dquis rarumdeceperint,&confilianonvera,aduxennt.- ~ 

cedrumya^bHXHmyCrmyrtHmiiCr cyfrcJßimiJal,^4. te. Conßrmat enim iußos Domina ,[icmi kn^tum compagum er meduUarum ,nec eß väa res creatanoneft.Erùt 

autemiinquit,flumina,& fontes,6¿ aqua-^ manijeßa in conßeclu ipßus }ßed omnia nuda er'pate- 

' ~ .

cultores,fi Illud no cognouerint,quorsu res ipfortí que iuerunt fcifcitaturi ab ipfis oràcula. Cùm au- 

euaderent.Nequ^nimnoruntinecprxdixerunt, . temiliuxiilet nobis Dei fermo con^^^^ 

^ Ipfos vna cum tenÎisincendendos i & rifui tem- adytis idola,conticuerunt dxmones qui feducunt, 

ponbusfuccedentibusexponendos,etiam hiûi imò mifli funt in Orcum,& in Tartaro cuftodiun-^ 

olim crrarunt. tur. Vocati funt autem ad agnitionem veritatis. 

Ego vero exaumetim ah Aquilone, et enm qui ab qui olini eorum fermones habuerunt in precio. 

' hrti*sdts,vocabmmrnornmerneo.]N2imími-nm\-' Quod doccbit,inquiens: Neque eft qui audit ferdorum 

idolorum examina,quoniamprxtcr fola li- monesveftros. 

gna &lapides nihil erant, in errorem eos qui de- TrmufÀturn Sioni dabo, ¿r lìierufalem conßlabor 

cepti tucrunt deduxerunt : nihilque illis omnino in via-. Nam k gentibus ecce nemo ',et afimuUchrfs eovel 

pritnum vel nouiffimum annunciarunt, nec rumnonerat quiannunciaret. Etßmterrogarem eos, 

boms aííccerunt quenquam,nec mahs afficere po- vnde eftismn refpondebunt mihi. Sunt enim qui 

êrunt.Egoautcm,mquit,quippequibonus& B f^tunt vos, et qui ßußra feducunt vos. 1 Rurfus 

Deus íum,voIui omnes hoímnesfcruare,&ad pollicetur Seruatoris oftenfionem : per quem 

veritatis agnitionem venire. Serúamorbem terra- feruatus eft orbis terrarum, Avocata eft ad agni^ 

rum, & quipejinde ac mortui mcebant, mukös donem veritatis,erratium mukitudo. Vt enim haexcitaui.Etquitaiadcmhifuntvl:)pcet,cùmin- 

bercmuspr;Bceptorem, qui feitet & poílét ad fajjuit; 

Eum qui e^ ab Aquilone, & qui ab ortu fo- lutis viam adducete: fadum eft homo vnigenum 

•lis,ideft,populumGentmm. Nam ii regionem Deiverbu.EtRexcùiiifu natura ( ficut 6c Deus, ' 

ludxorum refpicias,qu® maxima ad Auftrum ver- & ex Deo patre intelligitur,omnibus dominante, 

git,raagiseft Aquilonaris terra Gentium, 6c qu2e 6c creatqi-am pedibusilibiiciente.)Rexin nos c$vr 

ad iohs radium ipedantem locum obcinet.Itaque 'ftitutus 6c eledus dicitur. Scriptum cnim eft de 

qui ab Aquilone eft 6c ab ortu folis,poterkcire O ilio: Ecce rex iuftusregnabic, 6c principes cum iupopulusGeiium, 

qui nomine Chrifti vocati funt. dicio imperitabunt. Bxgnauk enim acimperita- 

ChrUliani enim nominamur 6cfumus. Acquifiuk .uit orbi terrarum, Chriftum. Et id manifeftum no ' 

iiquidé nos fanguine fuo, & empti fumus precio, bis reddit,cùm út.Data eß mihi omnispotefloimcce- Mmh.zt, 

ncque fumus noftri iuris: Vnus enim pro nobis cft lo ^ m terrd.Etix enim in vniucriitatem rerum pomortuus,vt 

qui viuunt, non amphus fibi viuant, teftatcm haberer vt Deus, propter carnis minifte- 

: redeiquipro illismortuuscft, öc exciratus. Hinc rium fibi datameíTeak qux vt Deus habuit. Cum 

dicimus velut Scruatorißoftro, 6c redeptori: Ex- ergo'regnura obtinuerar,principes nobis prxfe^ 

tra te ahum non nouimus,nomcn tuWri nomina- ckfmdòs Apoftolos,qüi etiam imperarunr nobis, 

/ mus.Nominc itaque illius vocamur.Didum quo- cum iudicio, id cft, cum iuftitia. Dabo itaque Sio- 

' quecfthocvópProphetica: Qui mihiferuiunt, _ ni,inquit,ideft,Ecclcfix,im^ 

> nbuum illisindctur nomen, quod prxdicabitui;^ tudini,principatumferuantem,ideft,Chriftum. 

fupra terram.Vidcturautem,eum qui ab ortu folis Confolabor etiam Hieruialem, qux eft ecclefia,in 

j eft, Chriftum dicere, eò quod fcriptum fit de eo: via. Confolatione nanque perfufitunnfs, corror 

Ecce vk, Oriens nomen ei.^trurius, veluti Dco boratiper Chriftum,6c monftratur femita,quxad 

& patre de co dicente : Quis excitauk ab Oriente vitam iternam deducir. Agentibus enim,ecce ne- 

LCení PaUpió emm eß nobis lußmach/ifirnj^^^ mo,6c ab idolis eorum non erat quiannuneiarcti 

Mlßcatio et redemptio. . Plurimi enim apud Grecos 6c fapientes 6c cloqué- ' . 

Fematitfrincifes,et. vt lutumßguli,etvtfigulm tes fuerunt: fed inter cos, qui docere poflet viam 

€onculcdnslutum,ßfc0ncpdc4bimtni.Q^s emmannun- pietatis, nemo erat. Idolorum apud eoscomplura r : 

ciabit ea quak principiei'vt cognoßamti'S antea, eranr dclubra,fed non erat inter idola,vel inter fai- . ^ 

etdicemm fA0dverumißt.Nuämeßquiprad:icit:,ne-$^ sò nucupatos deos,qüivtihcatisquafiindaginem 

que quiaitditfermenes veßros.'] Dco cnim ammcn- annunciare potüit,vel ad iuftiti^ via dirigere.Imò, ' ^ 

te, idolorum mukitudo comburenda erat, 6c ere- inquit, hoc dico, ne fi interrogentur, inquit, vndc 

dcntium pedibus inftar luti coiiculcanda. Calcata eftis, poterunt reípondere: Qui fcfe non norunt, 

funt enimquafipuluis,6cquafi lurum.figuli,6cqug ' materia cnim funt muta 6c l£nfibuscarcns,quo-_ 

P'txtereánihil ahudeílént. Erat enim é terra ortus modo duces ahoruin eilepoftunt? vel quomodo 

eprum. Quòd autera hxc omnia ad finem perdu- vlhoftendantquod illis cedatincommodü; Sunt ^ 

ccndaerant,fuo tempore, fandis raihtautibus, 6c , ¿nim funt qui faciunt vos, falsò nuhcupatos deos / 

diuino nutui alacriter quafiquciuuéniliter iùbfer- forraantes.Vos rurfus decipiunt, qui eos adoratis. 

uientibus, declarar dicens iVeniant principes, id • _ - , ' 

.eft,defigncnturpopulorumduces,quicredenres p - C A P V T T X L I I. 

in me ab errore rèuocent, 6c córra inanimOS deo% ^ ' 

armisinftruant. Quis enim inter illos, inquir, an- T Ac ó 3 fuer mens, ßißcipiam eum. JßraeleleBm 

nunciat qux funt àprincipio,vt cognofcamusì vel Jimem,afumffit eum rnanm mea, Dedißiritii meum ' ^ 

- ' priora, vr his, qux iunt dida, ad exkuraprouedis, yßufereum-.judiciufngentibmfroferet-. Ne'nclamabit, 

• ^ annuaraus comprobemufquc quod veraloquuti neque remittet,nequeaudieturforis vox eius, caiamumi ^ ^ 

füerint.^Sed 

, inquit, inter deos fallò nuncupatos ' co'nßaBumnonconteêt,et linum fumans non extifi- ^ 

¡ ß ^ noneftjVel interiraraundosfpiritus, quiprxdi- guet,ßedmvemateproferetiudicium.Sfleiidebn, ^ 

: ncque inter homines, qui y eftros ferrates non Vulnerabitur, donee fsnat in terrà ludicium.Mtm ^^^ 

V audiatOlira nanque per regiones 6cvrbcs,in1So- »«^»/»efWí GramJ'eráWí. jPro toifitanté,dicens, — ^ 

Iorumphanis,falfx erant varicinationcs 6c falfx Principatura Sioni dabo, 6c qui tandera ille fit, ^ 

prxdidiones d¿moniorum,tripodes6clebetes, manifeftò deraonilrat. Prxficitur cnimintelligix 

& mukkudo innumâbilis decipientiura, multi-. bih Sioni, id cft, Ecclefix princeps 6c gubernator^ - 

7 ' / ' " 

J • ' . : 

4 J - . 1

IU CYRILLI 

noûm arcendcnsadprmcipatum,quumcum ad. dicit, Superior erit aduerfariis , S^ adeò vmcet,v£ , 

h , „j-^jjêiTe dicitur. Erat enim & eft fera- ^ etiam per vriiuerfam terram MÜ^ 

' v. ' ¿rRex& vniuerforum Dominus, qui ex Deo Praedicatum eft enim EuagelSm per omneiri ter- «fe 

patre eft* verbum. Poftquam autem homo faótus ram,& quafi fixitfua vaticinia.Scriptum eft cnim: 

eft propriam adfcifcithumanitatis menfuram. Sic JußtM tM wßina in ßadumi c^ lex tua meritai. pfaLut^ ^ 

enim credere vere in dubiè poilumus, cum ad Sperauerunr,inqiiit,géntes in nomine eius. Agnoíimiíitudinem 

noftramfa¿tumcfle.Quarc vbidi- uerütenim quòd Deus veré fit, & quamuis in caraccepiíTe 

in omnia imperium, hoc erit dif- ne apparuerit,eum fpem facient,ficuti inquit Pfalpeniationis 

in carne, accipcre, lion diuinaepraefta- tes. In nomme etm exultahunt teto dte. Vociti fünt pß ^^^ 

tix,exquaYniuerforum Dominus clTeintelligitur. enim Chriftiani, & in eo omnem fpem habemus. • : 

laeobum autem & Ifrade eum VOcitat,quafi natii Sic dicit Dammm Dem, qm fecit cxlum erßxitil- 

' ex fahguine lacobícorum fecundum carnem, qui litd, qmßrmamt terram er qua in eaßint,crqmde- 

\ ,, cognmninatus eft quoque Ifrael. Dicit porrò,Suf ß ditßatutnpopulo qm in eaeß, erßintumcalcantîts 

cipiî-n^Se eledumnominát.Cooperatur éìiimpa- eam. Ego Dominiti Detti vocam te in iußitUyO"dp- 

> \rer fiho, & velut potentia Simarte fuo, magmfi- prehendam manßm tuam, er corroboraba teÊt dedite 

ca geflit facinora. Eft etiam eledus veré, quia ípe- infosdmgeneri meo, m lucem Gentium^vt aperires ocuciófus 

eft decore prx filiis hominum, & acceptus, los cacorum, vt educeres è vmculis vmilisÉ^ er è dom» 

Matth.^. vt qui diledus cft, in quo fcihcet Deus & pater ac- cuftodu fedentes in tenebri^. ] Pfeudoptophetae 8c 

(y^[ciiit,l)ixizeigo:Hiceßßliusmeusdileäus,inquo falfi vates complures erant in Ifia^ diuerfis tem- 

' , ^ Quòd autem vndus fit more humano & poribus.Hancobremaccidit,vtnoncrederentur 

particeps fuifle dicaturSandifpiritus,etiamfi ipfe hi,qui àDeomiifi funt,Sequi veré Prophetx erat, 

Spiritum quoque dedit. Se fandificet creaturam, quique in Spiritu fando loquebantur. Et quod in- 

• declarauit, cùm air: Dedi Spiritu meu fuper cum. C credibile eil, ipfe Chriftus diderijs exagitatus cft, 

Baptizato enimeiinfedit,inquit,Spirituscoelitus, quafi non miflus à D eo, quafi non efl'et veré fanfpccic 

columbXjSemanfit fuper eum. Sique tem- dus, quafi illa mirabilia facinora, diuinitatisprxporequo 

baptizatuseft,recepit Spiritum,promé- rogatiua nonperfeciflèt.Nimiruin ludxorum gufura 

humanitatis, poflet Schoc eiTe in ter cxtera. bernatores,etfi prodigiaviderenr, tamen nunc il- 

1 Non enim quatenus Deus cft, fandificatuseft,cu lum in Beelzebul principe dxmoniorum eijccre 

Spiritum accepit. Ipfe enim vt dixi, cft qui fanóti- dxmonia iaditarunt, nunc rurfus inter feloquuti 

ficat,fed4uatenusapparuithomo,rationediipen-. súx\ Sießet hichomo k Deo,nößoluiJfet Sablfatu.Còuz ¡g^j^ ^ 

fationis.Iudicatuseft igitur, vtSciudiciumprofe- hxcfxpenumero conatus eft fe defenderc Chrirat 

Gentibus.Iudicium his verbis iuftum vocat iuftus, Sc probare fe non efie, quales fili fuerunt,qui 

dicimn. luftificauit enimillaSjSatanxpfiftens qui folummodoàDeo mifiii videbantur.Dixit itaque: 

Joan.Il» óccupauerar»Q^dipfenosdocuit,inquiés:NM«c Furnonvenitf nißvtßuretur,er maBet,er perdat. 

ittdicium eß mundi huius. Nmc princeps mundi hum Ego venivi vitam habeant. Et iterum : Ego veni in 5* 

e'ijcitúr fóras. Et egoßexaltatus fuero de terra , omnes nomine Patris mei, Vt igitur haberet ccelefté ipfiam 

traham ad meipßum.D ímníiút cnim cajpiús cum, patrem fibi teftem ctiá per fan dos prophetas vtivt 

dixi, qui orbein terrarú occupauit. Se deceptos liter Scneceflariò dixit: Ego Dominus Deus qui 

fandos iéruauit iudicio. Sed nec clamabit, inquit, defixi ccelum, qui terram ftabiliifimam Se inconnecremittet,nequeaudieturforis 

vox eius. Pere- cuflàm feci,qui vino vinifico,Se flatum do omn^grinatus 

eft enim vniuerforum Scruator Se Do- bus. Ego vniueriòrum Dominus ac Deus vocaui 

•aninus infubmiiTione multa Se humilitate,8c quafi tein iuftitiam.Non enim, inquit, ipontefua acceil 

j fine ftrepitu Se iniuria aflìciens neminem,fed in fi- fit, quemadmodum ilh pfeudoprophetx, qui ex 

lentio Se folitudine,vtG6fradumcalamum etiam E corde fuo loquuntur. Se non de ore Domini: fed 

'v V noncontriuerit,8elinum fumigansnonextinxe- cgotevocaui,ìdeft, éxmerabencuolentia, 6eberit,ideft, 

nein abiediflìmos Se inperpetiendo neplacito meo, in iuftitiaadduxi. Apprehendàm 

^ damnotimidiflìmospedemimmiferit.Cîdergo manum tuam. Se corroborabo te,pro, adiutorSc 

faciet, Se quid adminiftrabit ; Gentibus veré pro- cooperarius ero tibi> Se te reddam omnipotétem. 

feret iudicium. Iudicium hic videtur legem ciice- Nec dicimush^c, quafi pater filium infirmum Se %¿re. 

Scriptum cft enim de Ifiaelis Se omnium do- imbecillum efle nouerit. Se auxilio deftitutum. Is 

minatore Deo:Illic dedit eiiuftificationes Se iudi- eft enim Dominus exercituiun,SeinimotaP'atris 

cium Se iuftitiam in lacobo tu fecifti. ludiciiiigi- dextera:qua omnia in cifcdumperdudafunt.Sed 

tur fiue legem in vmbris Se in typis, veré proferet, verba fadt iterum, quafi ad aliquem noftrx con- 

^ per oracula Euangehcai quibus viam conuerfatio- F ditionis,quemadmodum homo apparuit,Se yide- 

nis fibi acceptxindicauit, Sc cukum legis in litera, ^tur quodammodo proptc^ humanitatem aparre 

inveritatem tranftuhr. ludxiveròmiferidebac- roborari.Sic enim illumréfiifdtafle dicitur,Se glo- 

^ _ , chatifiintineú,Sc morte carnisaffligereaufi funt. riam eitribuifle. Se occiforum infidijs fortiorcm 

Í ' ^ Verum refplenduit vt lux,Sc non vulneratus cft,id reddidifle.Si enim humihauerit feipfum,Sc ad hac 

elt,neceuminteritusdeuidt,necini"olétiaeorum cxinanitionem volens fedemiferit :oportetplanè 

k / ^ Se exinanitionis modum ac menfuram apparere, 

\ - e:;;; > ^ "êuixit diuinè. Se cakauit hoftes, Se Se ex ipfis fadi^ humihtatem mtcfligi. Vide quo- 

Pf'°^'"'^7^^^«arumorbifadaeftfalutisoc^^^ modo iftucquafidehominedicat:Apprchenda^, 

raûSd^n N mf;:um tua Se corroborabo te : Se moxillii oftei!:' 

ahquodprx'finire^^ dit Deum efle natura. Se filium veré. Se lumen d& 

, lumine, Dedicriim te,inquit,in fcedus generis,ra 

icihcetpoíuenunt^ramdicto lucem gentium, vtaperirasoculos cxÄum.Ve- 

ri"- Í ^ 

• "" ' ^ mcetcft^.

IN HESAIAM LIBER IIIL 2S5 

ü'k etenim vtiigena Dei fermo, in hunc mundum fedorem fe nobis iriduxerit : nec idohs inanimis, 

cum carne, & fui generis, id çft, fanguinis liraeh- ^ nec alteri creature vlU fuam gloriam daturum fe 

> ticiho;ninibus¿ (ex his enim apparuit fecundum , air, aut diuinas virtutes, fed fibi ipfi foh feruaile. 

carnem natus èx'muliere) nouum dedit fœdus, Nec enim confentaneum efi:, diuinitatis gloriam, 

^ ohm voce Prophetarum pronúciarum. Fadus-efi: vUi alijpretereafubfl:antieratione conuenirc,nifi 

ètiam Gentibus lux, diuinum quoque efi: & iftuc. ipfi nature foh, Scineftabih, Si que eft fupraom- 

Etenim leges ferre Siirritam redderefapientiftimi nia.Cùm dicat, nulhfe gloriam fiiam daturum, fi- 

Mofis vmbram , 6c adijccre porrò noua antiquis lio eam donauit.Gloria enim euedus eft,quemaddiuinifilma 

potertare,6cilIuminarepofieeosqui modumfanè6cpater,adoratusinccÊloô

• CY'RILLI ARcHIEP. ALEXAND: 

Chriftus velut intÄ^^^^ , per folam ludsara prscdicamnt lefum, Scgratiara 

; ' radio e x p a n f o tenebras diabolici erroris,qux ter- Gentium Euangelium nunciarunt. Nam ad Illiri- « 

' rxincolas obruerunt,diiIipauir : fuorum delido- cum vfque & vltra pemenerunt, vt etiam mariti- 

' \ . . catenis ineuitabilibuscaptos, è vincuHslibe- mx inful^,facras prxdicationes audirent, & qui 

. r j ergo hi qui quondam creaturam prx etiam in iUishabitarunt. Atque hxc quidem hifto- 

' " C r e a t o r e coluerunt,quitenebras mentis circum- ricedidaficexpenderepoteris. Inrelliges autem, 

j^jjej-unt, qui operibus manuum fuarum perfuafi ii placet, alio modo Propheticos fermones. Mari 

^^j^jfe profterncre,quiprocul àDeo abfuerunt, enim fxpenumcro fcriptura diuinitùs infpirata, 

perfidem qux eft in Chrifto ^ôcádi cftcntA yni- huncmundum & vitam humanara comparar, fe- 

' . ' períorura Regem atque Dorainuraagnituri,pul- cundumid quodinPialmiscanitur.Hocw^rewî- 

\ •V""'' ' cherrimè oratio prophetica declarar. Prxcipit gnumcrJ}Aaofmi,ihcreptiliayiimmmnoneftnwneenim 

his quiperXhriftum miiericordiam confc-B rm, ammdu farm cum magnis. Simiiemmiem co- 

' , ' quudíiint,vtipfum gloriose prxdicärent;itaque firraat eflc vitara noftram mari, propter rerura in 

' inquit. ea inconftantiara, & quod fufque dequepluri- 

CàntateDomimcantlcummmm ^Vrincipatmemy muramifceantur. Hocmare transfrctant, quiin 

celebrate nomen eiwyab extremo terra y defcendenies in eo non demcrfi funt,fcdenatantquafi,6c femúnwárí, 

e^íí.] di occupationibus,extricant:hi diuinum auxilium 

Nouus cft hymnus, feu candcura nouirad rerum confequuti, & donorum per Chriftu femper mecongruens. 

Si quis enira in Chnfto cft,noua crea- mores cura celebrant.. Iníulxquoqj nimirum Ec- 

'' ^ tura cft, ficud fcriptura eft: Et Vetera prxtcrierunr, clefix,qu? intelligibile mare tantùm non cingunr, 

^ & fada funt omnia noua. Redempn enira funt ex &:maUfpintusfludibusiadatos recipiút,he Chri- 

~ ' iEgyptiorura tyrannidc, qui ex fanguine Ifi-aehd- G ftum celebranr,ncmpc qui easinhabitant. Eccle- 

; , , cofueruntfapientifiimo Mofe tura fcqueftre:ere- fias enim cum dicimus feu norainamus/andos in 

_ - , pd funt ex laterum labore, & è vanis fudoribus in illis cultores fignificamus. Sciendum & illud. Vo- 

Í ftudiisterrenis,èfxuitiaprxfcdpruraoperis,èdo- cantur cnim Infulx etiam villx feu vrbes,quxcunminatorisinhumanitate: 

tranficrunt per medium que magnx & latx in medio folitudinis pofitx 

mare,comcderunt in deferto raannà, biberunt Iunt. 

aquam ex perra, tranfiuerunt lordanera ficco pe- LatarefolitíidoyCt vici eiHiyviHayer ûi inhabitant 

de,introdu¿l;ifunt in terra proraiflìonis. Sed hxc Cedar. Latentur qui habitant inpetrajummis mentii 

apud nos orania noua funt, & antiquis incorapa- bui clamabunt y dabunt glonam Veo\virtutes eim m 

rabilitsrraeUora. Non enim carnali, fed ipiritua- Beati Prophetx,cùra fermo- 

^ ìiferuitute liberad fumus, & pro reni tcrrcnarinn nes de aduentu Seruatoris noilri contcxunt, pleftudiis 

creptifuraus, ex carnalis cupiditatisinqui- ruraquementioncm faciunt vocationis gentium. 

• Y ' nátionibus: neCoperù exadores effugimusiEgy- Erat enim, vt dixi, expeófatio Gentium Chriftus. 

^ prios,nectyrannum,irapiuraquidcra,&inclcrae- Cxtcrùra de rebus ciufraodi, non omnibus abfo- 

' X JI tera, horainera tamcn ficut & nos :arpotiUsraa- lutefcrraoncsinijciunt,per vniuerium fciHcct orlos 

& impuros dxraonas irapellentcs ad peccan- begcntibus&popuhs. Non enira verifiraile erat, 

dura, & huius grègis prxfidcra, id eft, Satanara. cùm innumerabilisraultitudo orbem tcrrîmplc- 

, Tranfiuiraus tanquam folum quoddam, prxfentis ret, adeò fubdhter & minutim voluiffe dicere, vt 

vitx fludus, & inca turba ac tumultuationes va- omnium norainatim & figillatim faccrent mcnnas. 

Manna mentis & intelligentix, panera coeli, tionem, fed rcgiohibus accolis ludxx furaptis, 

' / quiviramdatraundo,edimus: Aquaracx petra, idololatrix deditifiirais quin illas vocandas fuo 

- ^^ , Chriftiriuis, intelligibilibus fcilicct, quafi affluen- E tempore dicerent, exparte totum demoftrabant. 

-ff ^ ' ' ' tes & deliciantes bibimus. lordanem, fando Ba- Itaque cum cfl'etfinitiraaludaicx terrx foHtudo 

• , ptifinate dignati, tranfiuimus. In terram promif- lata, ad Auftrum fita, quara occuparunt Sarrace- ' 

iam & dignara iàndis inträuimus. Cuius cria Ser- norum & Arabura gentes : dicit eos qui in eaha- 

.uatonpfemcmimt dicens: BeatimiteSyqmaipßter- birant, gratiam & íalutem per Chriftura cófequu- 

Matth.yPoi|f; ver0,rvr dixi, participes fly uri éfíenr vocationis & 

autem vocad fumus per Chriftii,ad cogni- %l,ut^s,qux eft per Euangehcam pr^'dicationem &: ^ 

. " ^^^ 'î°nenvveritatis,plciium fideitìin Chrifto : hinc & quidé iure oprimo Progloria 

ipfius. Sic enira Sc Pfaltes ait pheta tanquara pulchros pedes habens, Euangcliy 

. Vífw eiuíomnis terra. Qiî funt ergo qui iubent no- Zat bona, & tantùra non in altura tollit vocem,&: 

^ í^'^^^^^^c^^ébrad, ab extremis tcrrx fini inquit:Lxtare folitudo,& vici cius, villx & qui in- 

qui fuadcnt fi mul Chorum habitant Cedar. Ixtentutqui inhabitant Petrai:» 

M%na hxc eft & admiranda Seruatoris noftripd^- ' 

' tcntix&prxftantixdem5ftratio,quitamduraSc: 

mluix & eas mhabitantcs ? Mentionem hic facit, prxfradaria corda tara facilè moliucrir, pcrfualcyt 

egolentio,íandoripApoftolorura.Non cnim . ritque ab inuetcrato errore difccdere, & mcliora 

• ' pr^ferre^

IN HESAIAM LIBER IIIL 

autemprorruseuafurusíiüDommusexerdtuúrJ 

nos öc odas conrexut falsò nommans diis fed DO - ' CNNRR^ A I R i r non 

tim Deum

ZS8 D. CYRILLI ARCHIEP. ALEXÁND, 

turbad imperio illis contra omneis dato, fecun- ^ hoftibus, Scredadis in infijlas fluuiis, & exiccatis 

J e m - n d u m i d q u o d ^ i d u n v c f t ^ Chrifto : paludibuSjpL^^ 

' ' tnundi imrn eijcieturfom : vd illud , intd- ta eft, redempti fu^t omnino, qui in captiuis na- « 

liges pro admirarifaci^m, eos qui prae'ftantia faci- ^ nierabantur, Se qui diaboHn,equitie fubiedieratf 

nota'modum adminiftrationismc^vidcnt,& • &: cxci cum eilent ( ckrcauit enim corda eorum 

inexplicabilispotentiae eminentiam : ircuti nirài- apoftata & defedoi ) iterum ducuntur, à Chrifto. 

rum Propheta Abacuk ob hoc eodem ftupore vidclicct,in vias quas antea nefciuerunt. Suntau- 

^ 5. tcmillae,omnino Euangelicavatidnia,&: vitaco- 

. a^fmui:cÖßder4iii0peramayCt obßupm.Vdemmt gnitionißc virtuti coníentanea,&fan6tse&bea^ 

lì placet,aho modo illud,'exgrfira » intelliges. Qî tx vite pulchritudo & condecentia. AUoquutus 

erant in tenebris & caligine diabolica,eos ad veri- eft igitur Gentes diuinus Paulus : Em^ffwrn rr - 

ritatis agnitionem transferam ad diuinam & dam tenebra , nunc mtem lux m Pômino. Fade itaintelhgibilem 

ac coeleftem lucemtqui nuncpolluy ^ que funt ilhs tenebreinlucera,pro,abicrunt res ^ 

tiiimtj&prophanaincircundfa menteprxditi,ad contrarium. Nam rudes fadiiimt iapicntes, qui 

* : mcntcmtraducamincomparabilitermcliorem:vt quondamerrarunt, redas omnis iuftitiaevias coapriftinisfordibusreccdantj^potiusbcneagere 

gnoucrunt: qui cùm boni nihil fduilTcnt, OITI|||B 

ftudio ac cure habcat-Arcfaciam fimul, tale quid- virtutisfcientes & gnaricuaferunt,& officiorum 

dam fignificat, quod ctiam patefacietconfequen- pjetatis ftudiofi. Fada iùnt obhquain direda ,id 

tium fententia. Ponam enim,inquit,fluuios,infu- eiè, difiSciha 5c ardua,peruia & plana, zquabilia 6¿ 

las, Sipaludcsexficcabo. Qmnam funt ifti fluuij leuigata.Talcquid in predicationc loannisBaptiredadiininfulas? 

Scficcatepaludcs? Dicimusef- fteiubindicaturrOmnisenim yalhsimplcbitur,iSc 

fe fcilicet Grecorum Poetas &Oratores,qui erant omnismons & coUis humilis erit, Òc obliqua vcrerrorismultorum 

deorum precones.Deificarunt C tenturinredum,&;aipcrainviasplanas. Colics 

enim creaturam,&innumcrabilesD eos in vitam enim & concäuitates,viam efllciunt inequalem. 

inucxerunt. Erántque velut quidam fluuij potan- Cùm autcm tumulus no cft,nec cauitas,reda femtcs,vti 

fcriptum cft,fiabuerfione turbulentafedu- per cft via,& permeabilis,6¿: omnibus difiScultatidos: 

ÒC qui orationum claboratarum riuis,in me- bus extricata. Quod etiam alibi dicit ipfe B. Protein 

eorum qui ipfos admirantur,influunt,& hinc pheta Efaias : Via enim piorum reda,dnquit, ÒC 

in errore detinent,&iue ornate didionisfuauita- pacata. Eftquc via conuerfationis verè Euangelitem 

&c gratiam quafi paftum quendam adhibent. ce, non aípcra & inuia, fed potius equabilis òc ve- 

Itaque meritò comparati queantfiuuijs spaludi- luti campeftris, his qui vitam eximiam amant Sc 

' bus, id eft,faltubus, feu lyluis,in quibus herbe excellentcm. Promifit igitur hec verba feu pro-. 

I • plurimumflorent&crcrcunt.Hosfluuiosininfu-jj miflà Deus,fe ad exitum perdudurum, nec cos 

lascónuerfurumfepromÌttitDeus,ideft,aridos& i'ehdurum:ideft,fempcrvnàfuturum,iuxtaid:£f- 

.. / ficcosredditurum,&:paludesquoquevclutcxic- ce ego vobißcumßum, omnibus diebm vfque ad cmfum- 

- catorum.Quodetiam fadum eft.Nam irritamfe- mationemfeculi. 

I cit deinceps illorum eloqucntie ornatu Sc degan- Jfß aut em conuerßfunt retrorßum. JgnominU affi-. ^ 

ciam,& nihil prorius illis fuppetit. Et q 

ui quódam cimini, qui conßdittsßeulptilibw, qui dicitts conßatori" 

deccpticrant,calcatis veluti corruptis&propha- ¿«¡n »öy^rz.] Tempeftiuèadmodùtranfnis 

& anilibus dccipientium fabulis, fapientiam fert ad gentcm ludaicam oradonem : qui cùm le- 

R. Cor. I. -rapiunt. Scribit itaque Paulus : Fbißapiem? gem haberent Mofis, manu duccntem ad Dei covbißcribaivbi 

inqù^ter hmmfecult ? Nonne mfatua- gnitioncmjSí: vt vehntpcrficere ea, in quibus lauuit 

Dem fapientta mundi? l?ro'mác¿icimus,ñnuios dem eos confequuturos verifimile erat : lapfi funt , 

^ redados in Ínfulas, vel cflb fermones Grecorum B in apoftafiam. Sein multorum numinucultuspu- 

* fapientum in errore Greco detincntes : vcl etiam tcum illapfi, in barathrum exitij defcenderunt,vn. 

ahas Ínfulas expofuimus in preccdentibus, efle de òc non fine caufa Deum, qui omnem ipfis ÒC 

Chrifti Ecclcfias, quiexdpiiiteosquinauigantin- mifericordiam Sc bencuolentiamtribuit,offende. 

tdligibihtcr fcilicet òc fpirituahter,&: qui velut ag- runt. Cùm ergo ante oratio predicaflct,vocandas 

geribus quibufdam fuos dodores turò commu- - Genres fUo tempore,^; calcaturas,quas no noue- ^ 

niunt,&qui malum fpiritum effugiunt,femper eos runt,vias,6¿: tcnebras in lucem, òc obhqua in reda 

qui riauigiis in mare defcendunt,5c in aquis multis verfum iri:ruditatem eorum qui ex fanguine Ifirae- 

©pus faciunt, fludibus quàfi Sctcmpeftatibusia- litico orrifunt,retegi,dicens:Ipfi vero cóuerfifunt 

dantcm.Marivcrò,vtdixi,aflìmilanduscftfliudus retrorfum. Illud,Ipfi,fumenduin cft cmphatice: 

noftre vite, Sc rerum terrenarumturbatio. Exic- F nímirú qui diuinalegeinftiturifunt,& manui me? 

cantur vero Scpaludcs,ideft, pafcua pecorum, fubdirifunr,&:fequeftrem Mofem habuerunt,qui 

quondáiub manu faranÌGa,vtddnde fubfint prin- claré audiuerunr, Dominus Deus Dominus vnus 

cipi ac omnium paftori, Chrifto,inquam: qui non eft: Et non erunt d'lj tibi,al'ijprater me: hi,cùm multi- ^ 

^^^^^ paftores, fua pecora in fpinas ÒC tribuios tudo genrium inbonafpe eflet,tcrrò couerfi funt, ' ' 

înduc«, fedpafcit porius in lihis. Fragranrifllma adyEgyptiacainquinamentaimpièreuerfi, Scpri- / , 

ftini erroris labem recepcrun^ Acciditqueillis 

V ^ w ^ quod vero prouerbio íaólatum eft : CáWAí p . T 

^t^'^camcacosm via quam non nouerunt, enfimi- fmadvomitumßuum , crßüslota m ccenivolutab^^ ' 

t^îgmrarunt vt calcent.Mut abo tUts tenebrai in St-nflequiddam dixit etiam Dominus noftcr tí»cern,oôHiq^ûidireBa.Hacverbafaciam,ernon 

fus Chriftus, cùm Ifraelem ad veterem impieta- ' 

ml^Tetdfuum ^^^^ tem recurrenrem notaret. MMth:.^ 

nnnoexeratiium,vt conterat beUum, Sc ddetis ^ww impurm exient exhonÁne, tranßtßticuLofiUc^ " -f 

' • ûarem f 

•. '' ; ! ' - ' ;

cum fylueilribus fcris diuerfaberis , & in paludi - Biblioteca Digital ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?