Legenda aurea : vulgo historia Lombardica dicta ad ... - Pot-pourri

Cap. CLXXXVIII. Hystorla Caroli Magni. 867
oiiiiies coiitra se luissos portavit iii civit.itein (Jlogonim. l*riiiio nfiyiiiiKluiii,
^eoiindo Coiisl.iiitiiiiiin regeirt Roiiiaiioriiiii et aliiiia coiiiilein, tres illo» oiiuies
i-iiiiiil Jevaiis qiiasi piieros dextra et laeva liilil in carcerein, et XX piiyiiatores,
«]uos siiniiiter dexiortavit. Rotolandus vero JiKit euni iii unibilico , uiide claiiiavit:
Maguinetli juva , iiiiia inorior. Accurruiit ergo iiagani et x>ortaut eum
inox in civitateiu et sic cliristiani ciiin iis iiitraveriiiit et praefaliiin giganteiii
occidunt et civitateiii capiunt. Rololandiis gisanti praedicavit de tiiiiitale iiuae-
renti : Abraliain vidit tres elc. lleiii : in citliara, cuin sonat, tria siuit, ars, inanus
et chorda. lii ainygdalo tna suiif, coriiiiii, testa, nucleiis. Similiter in sole
ciirsus, spleiidor et calor. In rota jilaustri iiiediiim , bracliia, circiiliis. In lio-
iniue corpiis, aniina, iiinbra, Sic unum est tria. Ita iii Ueo tres personae uiiiiiu
suiit. Itein quaerit giyas: quoinodo potiiit virgo i^arere? Respoiidit Rololandus
Deus, qui fabae, gurgiilioiii et nrbori facit gignere verines multosque pisces ex
aqua prodiicit , volucres, apes, serpentes siiie masculino seiiiine facit proleiii
gigiiere, jiotuit idein J)eus virginein facere parere. Ue ascensione quaereiiti re-
spoiidit: rota inoleiidini qitantiim ad iiiia descpnderit de superius, taiituin asceu-
dit e converso, avis de inoiite desceiidens redil in allum, sol iii oriente siirgit et
lendit iii occidenlein et ilerum redil iii orienleiii. It.i et Clirisliis, iiiide desceiidit,
iteruin asceiidit. Ciii gigas; inodo pugneinus defide. Tuncaccidit, qiiod in proximO
capilulo dicluin est, qiioiiiodo exercitus Caroli facies equoriim linleis operiiit, ue
videreiit larvas liostluiii, et obslruxeriint aures cquoriim, iie audirent tyiniiana, per
quae prius fugali fiieraiit, quando paganifecerantsingiilos viros ante singulos equos
incedere larvatos et tympaiia perciitientes, unde iiiodo vicloriam Iiabuerunl.
Tiinc Carolus irrumpeiis vexillum iii ciirrii abscidit, alias eiiim iiuiiqiiam fuglssent.
Sic occidit VIII luillia pagaiioruin, urbem cepit et pnstea iii Hyspania
iieiiio Carolum ausus est inipiigiiare. l'oslea veiiit ad sanctuin Jacobiim el oiiinia
destriicta ibi reaedificat slaliiilque ad hoiiorein saiicti Jacobi oiiiiies reges et
principes praesentes et fiiliiros eplscopo sancti Jacobi obedire. Tiiiic ergo Tur-
piiiiis Hemeiisis arcliieplscopiis saiictl Jacobi ecclesiam et altare cuiii LX eplsco-
pis Caroli rogatu cal. Junii honorifice dedicavit et Carolus tiinc dedlt eccleslae
sancll Jncobi in dotem totaiu Oalllclain et Ilyspanlam, ut quillbet possessor
domus annuatim IV denarios persolveret et ab oiitni servitute regis et priiicipum
liberi essent , et ut ibi sint concilla et vlrgae episcopales et coroiiae regales
jier inaitns episcopi loci praebeantur. Et ut beatus Jacobiis et Johaiiiies cum
iiialre petleruiit, ttt units sedeat ad dextram, alter ad sinlstram Christl, Johannes
iit orleule patronus est apud Lpliesum, Jacobtis in occidente. Romaiii aposto-
Ilcain sedeiii retrus habet merilo, qiiia ipsl eraiit Christo prae caeterls famillares.
l'rliiclpalls tainen est l'elnis, qula Clirislus ciiin vohiit esse ^'rincipeiii ajiostoloriiin.
Tantae fortiliidinls fiilt Carolus, quod IV ferraliiras equl siiiuil manibus
faclle exlendebat et iiiililem ariiialiiin stantem siiper jialmam suaiit a terra usqne
ad caput suum faclle levabat. Tantae largltalls, iiuod iii qualiior festls curiani
praeciptie liabuit in Hyspania, scilicet in iiativllate Christl, iii pascha et pente-
< oste Jacobi, per slngtilas iiocles euin ciistodiebant CXX fortes, prima iioctis
\ igHia XL ei adstllerunt, X ad caput, X ad pedes, Xad dextrain, X ad sinistram,
dextra spalliam uudairi, sinlstra candelam ardentent habentes. -Hoc iiiodo se-
(iindain vlglliain qiiadragliita , sic quadraglnta terllam vlgiliam fecerunt. Oiii
phira de -Nirtutilnis ejus sciie voliierlt , ceriiat, quomodo Roiiiae iiiippralor fuit.
tccleslas iiiultas et abbatias iiistiluit, sepiilclirum doniini vlsllavit, niuUorum saiiclo-
ruiii torpora iii argeiito et auro locavit. Citiit rediret Caroliis de Ilyspanla, adliuc
eranl duo reges pagaiii aptid Caesaream Augiistain Marsirus et Hellgaiidus fra-
ter ejus a rege Babyloniae de l'erside in Ilyspaiiiaiu iiilssi, qui Carolo ficte
siib)acebaiit. Oiiibiis Carolus mandavll, tit baptizarentnr vel tribiitum sibi
mltlant. Oui mlserunU ei XXX eqiios oueratos auro et argPnto gazisque Hyspa-
iilcis et CCCC equos viiio diilclsslmo oneratos pugnatoribus ad potandiiin et
iiiille Saracenas feiiiinas foriiiosas. Nuiitio vero Caroli Gamaleoni XXX eqitos
iuieratos aiiro et argeiito et iialliis dederiint, tit xnigiiatores iii iiianus eoruiii
Iradciet, Oitod el feclt. Niintiiis Carolo iiiuncra ttilit, sed viiuim et inulieres
: