Plinius, naturalis historia 35,98 - Lettere e filosofia

Quaerenti et tectis urbis sine fine furenti
infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae
visa mihi ante oculos et nota maior imago.
Obstipui, steteruntque comae et vox faucibus haesit.
Tum sic adfari et curas his demere dictis: 775
'Quid tantum insano iuvat indulgere dolori,
o dulcis coniunx? non haec sine numine divom
eveniunt; nec te comitem hinc portare Creusam
fas aut ille sinit superi regnator Olympi.
Longa tibi exsilia et vastum maris aequor arandum: 780
et terram Hesperiam venies, ubi Lydius arva
inter opima virum leni fluit agmine Thybris.
quibus consecrationis lege concessum est.
primo autem apud Athenienses statutum est
ab Herculis filiis, quos insequebantur hi, qui
erant a patre oppressi, sicut docet in
duodecimo Statius. hoc asylum etiam
Romulus imitatus est: unde est "quem
Romulus acer asylum rettulit", non 'statuit'.
quem locum deus Lucoris, sicut Piso ait,
curare dicitur. sunt quidam qui dicunt, ideo
Graecos in templo Iunonis, quod asylum erat,
praedam convexisse vel captivos conclusisse,
quod ibi caedem fieri non liceret: et ideo
feminas et pueros clausos, quod imbellis esset
aetas et sexus, quibus etiam hostes parcere
consueverunt.
phoenix Achillis magister.
hvc pro illuc.
gaza census, Persarum lingua. et est numeri
singularis tantum.
mensaeqve deorvm postquam 'excessere
omnes adytis'.
crateresqve avro solidi qui sunt vel inaurati,
vel laminis tecti, vel incrustati. captivaqve
vestis pro captivorum, et est nota elocutio.
longo ordine longa multitudine, ut in sexto
"unde omnes longo ordine posset", cum non
dicat 'per ordinem'. non enim ordo erat in
multitudine.
avsvs quia inter hostes.
voces iactare quae contrariae sunt latere
cupienti. et inquirendi officium ad vocem
transtulit propter noctem. 'voces' vero, quia
'iterumque iterumque vocavi'.
avsvs q. v. i. p. v.] [et] hic ostendit, et se fato
evasisse, et fato coniugem perdidisse.
tectis per tecta. et est antiptosis.
infelix simvlacrvm mihi, non sibi: ut "quae
potui infelix?" per 'simulacrum' autem
apotheosin ostendit, quia simulacra deorum
sunt, umbrae inferorum. sic Ulixes in
Homero apud inferos umbram Herculis
cernit, quia post mortem umbrae inferos,
animae caelum petunt.
maior imago quia umbra maior est corpore.
et per hoc mortuam vult ostendere, aut ex
homine deam factam.
stetervntqve comae prae horrore.
tvm sic adfari infinitus modus pro indicativo.
et hic versus in plerisque dicitur non fuisse.
qvid tantvm consolatio est; sequitur etiam
divinatio, quae animis liberatis corpore