Plinius, naturalis historia 35,98 - Lettere e filosofia
Plinius, naturalis historia 35,98 - Lettere e filosofia Plinius, naturalis historia 35,98 - Lettere e filosofia
Atque ubi iam patriae perventum ad limina sedis antiquasque domos, genitor, quem tollere in altos 635 optabam primum montis primumque petebam, abnegat excisa vitam producere Troia exsiliumque pati. 'Vos o, quibus integer aevi sanguis,' ait, 'solidaeque suo stant robore vires, vos agitate fugam [et rebus servate secundis]. Me si caelicolae voluissent ducere uitam, 640 has mihi servassent sedes. satis una superque vidimus excidia et captae superavimus urbi. antiqvasqve domos 'caras'. et aliud pendet ex alio; nihil enim interest, utrum carum dicas, an caritatis causam. sane 'domos' ambitiose dixit. primvm praecipuum. vel 'primum' ante filium et uxorem. sed Varro rerum humanarum ait permissum a Graecis Aeneae, ut evaderet et quod carum putaret auferret; illum patrem liberasse, cum illi quibus similis optio esset data, aurum et argentum abstulissent. sed Aeneae propter admirationem iterum a Graecis concessum, ut quod vellet auferret; illum, ut simile, quod laudatum fuerat, faceret, deos penates abstulisse. tunc ei a Graecis concessum, ut et quos vellet secum et sua omnia liberaret: quod poeta Veneris praesidio praestitum dicit Aeneae. petebam pro appetebam et optabam. vitam prodvcere figurate, pro 'vitam producturum'. exilivm dictum quasi extra solum. vos o obliqua oratio est. nam aperte quidem hoc agit, ut relinquatur, latenter vero aliud: [id est voluntatem fugiendi] per quod nimia Aeneae ostenditur pietas, qui nec iustis causis movetur, ut patrem relinquat. sane rhetorica suasio est; deliberatur enim de ipsa re, utrum fugiendum sit. et eius partes ita ponuntur, ut si qui dissuadent, an supervivendum patriae. quod ideo aperte non dixit, ne ceteros a fuga dehortari videretur, sed ait 'vos fugite, qui potestis': a tempore 'satis una superque', ab invitis diis 'iam pridem invisus diis et inutilis annos demoror'. sic quidem et illud colligitur, an debilis patriae superare debeat. integer aevi sangvis plenam aetatem significat ex sanguine, qui non est integer nisi in iuvenibus. nam dicunt physici minui sanguinem per aetatem: unde et in senibus tremor est. sane 'aevum' hic ad annos referre debemus, cum alibi tempus significet, ut "aevoque sequenti". et "tantum aevi longinqua valet mutare vetustas". svo robore sine alterius auxilio, quo eget Anchises. et duas res dicit: et iuvenes estis, et sani, quorum utrumque mihi deest. stant perstant solidaeque sunt. agitate disponite, cogitate. Sallustius "traditur fugam in oceani longinqua agitavisse".
Sic o sic positum adfati discedite corpus. Ipse manu morti inveniam; miserebitur hostis 645 exuviasque petet. Facilis iactura sepulchri. Iam pridem invisus divis et inutilis annos demoror, ex quo me divum pater atque hominum rex fulminis adflavit ventis et contigit igni.' Talia perstabat memorans fixusque manebat. 650 Nos contra effusi lacrimis coniunxque Creusa Ascaniusque omnisque domus, ne vertere secum cuncta pater fatoque urgenti incumbere vellet. caelicolae ad quos nostra pertinet vita, ut "haud credo invisus caelestibus auras vitales carpis" et "nos iuvenem exanimum et nil iam caelestibus ullis debentem" et "igneus est illis vigor et caelestis origo". anima enim caeli pars est, corpus nostrum, umbra inferorum. ideo ergo non posuit generale nomen deorum, et addidit caelestibus, ne crederentur inferni dii, qui datores vitae non sunt. satis svperqve ad augmentum 'superque' addidit. est autem tmesis. sane sciendum est esse aliqua, quae augmentum non recipiunt, ne minus significent, ut ['satis',] 'perfectus': nam quaeritur, utrum 'perfectior' possit facere, ne incipiat ['satis'] 'per-fectus' minus significare. vna excidia sub Laomedonte ab Hercule. sed mfatikîj dixit 'excidia'. svperavimvs superviximus. sic o sic positvm adfati discedite corpvs sensus talis est: praestate mihi vos funebre solatium, id est adfamini me, ut dici mortuis solet 'vale, vale, vale': nam ideo et 'positum' et 'corpus' dixit: mortem autem ego manu hostis inveniam; nam hic ordo est. 'miserebitur' vero dixit adfectu eius qui cupiebat interimi, ut eum hostis quasi miseratus occideret. sic in nono mater Euryali "aut tu, summe pater divum, miserere, tuoque invisum hoc detrude caput sub Tartara telo, quando aliter nequeo crudelem abrumpere vitam". et "vos o potius miserescite venti". alii sic exponunt: [et] 'miserebitur' id est quod illi hostili animo fecerint ego misericordiae loco ducam. exvviasqve petet quasi obiectio 'sed spoliatum linquet cadaver', et responsio 'facilis iactura sepulcri': aut secundum Epicureos, qui dicunt nihil superesse post mortem; aut hoc dicit, facilis sepulturae iactura est, quam potest ruina praestare. facilis contemptibilis et levis sapienti viro, ut sit 'iactura' dispendium. invtilis ideo, quia debilis fuisse dicitur post fulmen. annos demoror quasi festinantes diu vivendo detineo. fvlminis adflavit ventis et contigit igni tria sunt fulminum genera: est quod adflat, quod incendit, quod findit: de hoc autem siluit. fulminatus autem est Anchises, quia se cum
- Page 1 and 2: DISPENSA DI LETTERATURA LATINA A.A.
- Page 3 and 4: At domus interior gemitu miseroque
- Page 5 and 6: eddidit Hectoreum meque in mea regn
- Page 7 and 8: Non prius aspicies ubi fessum aetat
- Page 9 and 10: Nos contra effusi lacrimis coniunxq
- Page 11 and 12: Dixerat ille, et iam per moenia cla
- Page 13 and 14: Procedo et Priami sedes arcemque re
- Page 15 and 16: una ingens Periphas et equorum agit
- Page 17 and 18: Forsitan et Priami fuerint quae fat
- Page 19 and 20: iuxtaque veterrima laurus, incumben
- Page 21 and 22: sic fatus senior telumque imbelle s
- Page 23 and 24: At me tum primum saeuus circumsteti
- Page 25 and 26: Non tibi Tyndaridis facies invisa L
- Page 27 and 28: infestus indicatur, Apollo tamen et
- Page 29: Tum vero omne mihi visum considere
- Page 33 and 34: Si nihil ex tanta superis placet ur
- Page 35 and 36: 'Iuppiter omnipotens, precibus si f
- Page 37 and 38: Hic vero victus genitor se tollit a
- Page 39 and 40: Haec fatus latos umeros subiectaque
- Page 41 and 42: Principio muros obscuraque limina p
- Page 43 and 44: Illic res laetae regnumque et regia
- Page 48 and 49: Brucia Troia Petronio, l’Iliupers
- Page 50 and 51: ***Petron. 88,1-90,1 88.1 Erectus h
- Page 52 and 53: I) Ad Petron. 88 1) Plat. leg. VIII
- Page 54 and 55: II) Ad Petron. 89,1-18 1) Enn. fr.
- Page 56 and 57: effugiunt saevaque petunt Tritonidi
- Page 58 and 59: kudiovwn: uJyou' de; kavrh e[cei, a
- Page 60 and 61: espressione e vita al movimento del
- Page 62 and 63: Tavole Tav. 1 - Pittura vascolare,
- Page 64 and 65: Tav. 4 - Affresco. Pompei, Casa del
Atque ubi iam patriae perventum ad limina sedis<br />
antiquasque domos, genitor, quem tollere in altos 6<strong>35</strong><br />
optabam primum montis primumque petebam,<br />
abnegat excisa vitam producere Troia<br />
exsiliumque pati. 'Vos o, quibus integer aevi<br />
sanguis,' ait, 'solidaeque suo stant robore vires,<br />
vos agitate fugam [et rebus servate secundis].<br />
Me si caelicolae voluissent ducere uitam, 640<br />
has mihi servassent sedes. satis una superque<br />
vidimus excidia et captae superavimus urbi.<br />
antiqvasqve domos 'caras'. et aliud pendet ex<br />
alio; nihil enim interest, utrum carum dicas,<br />
an caritatis causam. sane 'domos' ambitiose<br />
dixit.<br />
primvm praecipuum. vel 'primum' ante<br />
filium et uxorem. sed Varro rerum<br />
humanarum ait permissum a Graecis<br />
Aeneae, ut evaderet et quod carum putaret<br />
auferret; illum patrem liberasse, cum illi<br />
quibus similis optio esset data, aurum et<br />
argentum abstulissent. sed Aeneae propter<br />
admirationem iterum a Graecis concessum,<br />
ut quod vellet auferret; illum, ut simile, quod<br />
laudatum fuerat, faceret, deos penates<br />
abstulisse. tunc ei a Graecis concessum, ut et<br />
quos vellet secum et sua omnia liberaret:<br />
quod poeta Veneris praesidio praestitum<br />
dicit Aeneae.<br />
petebam pro appetebam et optabam.<br />
vitam prodvcere figurate, pro 'vitam<br />
producturum'.<br />
exilivm dictum quasi extra solum.<br />
vos o obliqua oratio est. nam aperte quidem<br />
hoc agit, ut relinquatur, latenter vero aliud:<br />
[id est voluntatem fugiendi] per quod nimia<br />
Aeneae ostenditur pietas, qui nec iustis causis<br />
movetur, ut patrem relinquat. sane rhetorica<br />
suasio est; deliberatur enim de ipsa re, utrum<br />
fugiendum sit. et eius partes ita ponuntur, ut<br />
si qui dissuadent, an supervivendum patriae.<br />
quod ideo aperte non dixit, ne ceteros a fuga<br />
dehortari videretur, sed ait 'vos fugite, qui<br />
potestis': a tempore 'satis una superque', ab<br />
invitis diis 'iam pridem invisus diis et inutilis<br />
annos demoror'. sic quidem et illud colligitur,<br />
an debilis patriae superare debeat.<br />
integer aevi sangvis plenam aetatem significat<br />
ex sanguine, qui non est integer nisi in<br />
iuvenibus. nam dicunt physici minui<br />
sanguinem per aetatem: unde et in senibus<br />
tremor est. sane 'aevum' hic ad annos referre<br />
debemus, cum alibi tempus significet, ut<br />
"aevoque sequenti". et "tantum aevi<br />
longinqua valet mutare vetustas". svo robore<br />
sine alterius auxilio, quo eget Anchises. et<br />
duas res dicit: et iuvenes estis, et sani,<br />
quorum utrumque mihi deest. stant perstant<br />
solidaeque sunt.<br />
agitate disponite, cogitate. Sallustius<br />
"traditur fugam in oceani longinqua<br />
agitavisse".