volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
155 CONSILIA. 156 médiateur: ou nous adressons nostre prière a luy mesme : ') Si nous n'exprimons point le nom de Ie8us Christ de bouche: si est ce néanmoins qu'il le nous fault supplier en nostre esprit. 2 ) Non pas qu'il soit requis d'avoir tousiours ceste cogitation présente, de nous adresser au Père par le moien de cest advocat, s ) mais pource que devons avoir ce fondement et principe résolu en nous en tout temps que nous n'avons aultro accès de prier Dieu qu'en estant conduiotz a sa maiesté, par celuy qui s'est abaissé a nous pour s'accommoder a nostre petitesse. Si nous requérons le Père nommément le priant qu'il nous exaulco au nom de son filz, en ce faisant jl nous fault penser que tout ainsi.que nostre Seigneur Iesus par le sacrifice de sa mort nous a acquis l'entrée pour nous presenter hardiment a Dieu, qu'aussi maintenant en vertu de ce sacrifice il intercede pour nous faisant que noz oraisons luy soient agréables et. que nous obtenions nos requestes. Non pas qu'il faille jmaginer qu'il soit pros-, terne a genouz pour supplier" a la façon dés hommes mais contentons nous de l'avoir comme advocat 4 ) comme s'il portoit la parolle en nostre nom: et qu'il reçoit noz oraisons pour les »presenter a Dieu et nous impetrer tant audience comme faveur. . le diz audience, a ce que Dieu nous permecte et donne congé de l'jüvoquer et nous escoute: le diz faveur, a ce qu'il nous octroie par sa grace ce que nous luy demandons. Et pourtant voicy quelle doit estre l'affection du Chrestien quant jl prie Dieu au 'nom de son filz: Sil me falloit aller a Dieu sans aultre conduicte ne moien je- ne pourrois jamais parvenir a sa maiesté: tant est haulte.*) Mais puis que j'ay la promesse de mon saulveur qui me tend la main, l'accès m'y sera bien facile. Si ceste pensée vient audeyant: comment estre que nostre Seigneur Iesus qui est Dieu, peult intercéder envers Dieu? (car jl semble quil se prie soy mesme, quiest contre toute raison). Jl convient avoir ces deux considerations pour y résister. La I premiere est: que combien qu'il n'y ayt qu'ung seul Dieu toutefois qu'en ceste seule Divinité il y a la distinction du Père et du Filz 6 ) dont nous avons parlé. Ainsy jl n'y a nul jnconvenienj; 7 ) que nous aions esgard spécialement au Père en priant, nous adressans notamment a sa personne. La seconde, que nostre Seigneur Iesus entant qu'il a prins chair humaine pour faire nostre redemption a cest office 1) ce dernier cas est omis dans le texte latin. 2) animo et intelligentia supplendum est. 3) intercessor. 4) patronus. 5) ad praecelsam illani maiestatem pro mea humilitate pervenirem. 6) Add. et Spiritus sancti. 7) nihil absurdi. de médiateur et advooat ') jntercedant pour nous en la nature qu'il a commune avec nous. Quant nous adressons nostre prière a Iesus Christ ou nous luy demandons qu'il nous conduise au Père comme médiateur, et ainsi cela est comme une preparation pour venir au Père: ou nous le requérons qu'il nous aide de sa propre vertu comme celuy auquel toute puissance est donnée, auquel habite toute plenitude de Divinité et mesme qui est nostre Dieu éternel lequel a esté manifesté en chair. Et toutes les deux façons sont licites et sainctes. DE PECOATO ET REDEMPTIONS ") Primus omnium hominum a Deo conditus est anima quidem immortali corpore vero mortali. Quem Deus ipse ornatum similitûdine sui sicquë purissimum omnia sceleris vesoi iussit cunctis rebus sui amoenissimi horti, excepto duntaxat fructu arboris eius in quo vita ômnis latebat: a qua quidém sic ipsum manus abstinere voluit, ut quo die primumfructum eius.attigisset eodem moreretur. Attigit autem. Quam ob rem continuo mortuus est, Deoque similis esse ctesiit Haec itaque prima mortis origo fuit. Quod verum esse probatur his verbis: Quoties comederitis morte moriemini. Quod autem deceptus comederit testatur locus proximo sequens et sapiens ille hebraeus his: Invidia diaboli mors intravit in orbem terrarum (Sap. 2, 24). Cui accedit aliquot locis Paulus. Est ergo pulsus in exsilium homo ille oum posteris omnibus ut ibi amisso copiae cornu miserrimus experiretur labores omnes omniaque mala, eoque modo sibi victum quaereret quum sudans turn frigora patiens, faruelious saepe, saepe si tiens, semper miser. Sed Deus tandem hunc adeo calamitosum hominem miseratus omnibusque modis infelicem, quam sententiam ipse (juidem tulisset hanc ratam esse iussit, sed filium ilium unicum ac proinde sibi dilectissimum dedit piaculum victimamque tarrti sceleris. Qua quidem tarn admirabili et inusitata misericordiae ratione 8uum ipsius erga nos amorem multo magis commendavit quam si sententiam suam resoidisset. Christus itaque filius Dei et adumbrante spiritu sancto conceptus et e virgine natus, postremo in 1) omis. 2) Bibl civica Bremensis Cod. MS. 8, fol. 97.• quod petlumen continet variorum epistolas ad Vadianum datas. Quam ibi invenimus unicam Nostripagellam non ipsius manu scripta est, neque qua occasione, vel in quern finem, dicere ausimus. Superscripta alia manu haec sunt verba: Msr. considérez cecy (?) le vous diray puis après que cest. Titulum supra positum nos adscribimus. Caeterum de av&evil
157 OONSILIA. 158 cruoem sublatus suo ipsius interitu genus humanum a morte sempitema vindicavit. Hinc prima ad vitam resurrectio. Cuius participes beatos dicere non dubitavit Ioannes in Apocalypsi (20, 6) eosdemque a morte ad vitam transiisso ait cap. 5 Evangelii (v. 24). Qui igitur in Cbristi crucem spem oronem Balutis suae posuerit, mortis secundae expers erit, ut primae resurrectionis particeps. Qui contra tantum Dei beneficium contempserit, is Christum iudicem tarn impii ac contumeliosi contemptus habebit, non autem redemptorem a publico interitu. Quod quidem Cbristi iudicium non publici facinoris illius sed privati cuiusque vim mortis secundae babebit. Quam ob rem haec erit secundae mortis origo. Ioannes Calvinus. DE COENA DOMINI BBEVIS ADMONITIO. i) Satis convenit, repraesentari in sacra coena fidelibus communionem quam habent cum Christo. Neque ea res controversiam habet. Nunc quaeritur significetne duntaxat illic Christus, ac signo externo figuret, nos corporis ac sanguinis sui esse participes: an re ipsa etiam adimpleat ac praestet quod promittit: nos scilicet sic fieri participes corporis ac sanguinis sui, ut totus noster fiat; quo omnia eius bona iure istius communionis ad nos pertineant. Nos yero sentimus ac docemus repraesentationem veram esse: ideoque efficaciter illic exhiberi, quod signo visibili promittitur. Hoc autem aliter fieri non potest, quin fidèles dum Signum recipiunt, corpori ac sanguini Domini communicent, quod est habere veritatem signi. Ac ne ambiguum sit quod dicimus, hic definiendum est quid sit corpori ac sanguini Domini communicare. Porro, non accipimus pro simpliciter credere, sed pro eo quod est fide recipere Christum, ut non tantum in nobis habitet, ac maneat, sed etiam ut in unum corpus cum ipso coalescamus: sicut Paulus docet nos esse carnem de carne eius, os de ossibus eius. Id quum volumus exponere, dicimus spiritualiter fieri. Et verbum spiritualiter sic interpretamur, ut duo comprehendat : nempe hoc esse opus mirabile spiritus sancti, quod captum mentis nostrae excedit, quemadmodum Paulus admiratione correptus exclamât, magnum hoc esse mysterium. Deinde manducationem hanc non fieri oarnali modo, ut corpus dentibus atteratur, Tel ore deglutiatur, vel in alvum descendat. In hune modum excludimus absurdas omnes 1) Legitur in Epp. et Besp. éd. 1576, p. 426, Cfumet p. 594 et Amsterd. p. 267, non vero in reïiquis edd. illas imaginationes quibus mundus detinetur de locali praesentia, vel diffusione corporis glorificati. Neque enim talem Christi praesentiam in coena concipimus, quae vel panis elemento ipsum affîgat, vel in panem includat, vel alio modo circumscribat (quae omnia coelesti eius gloriae derogare palam est) nihilo etiam magis, quae mensuram illi suam auferat, vel pluribus simul locis distrahat, vel immensam illi magnitudinem affingat, quae humanae naturae veritati non obscure repugnant. Has exceptiones diligenter ad populum explicari necesse est. Yidemus enim ut homines fere de vera fide parum solliciti, qua sola et in Christi societatem pervenimus, et cum ipso cohaeremus, modo carnalem Christi praesentiam habeant, quam ultra verbum ex mera superstitione somniant, satis ilium praesentem habere se putent. Videmus etiam in quam idololatriam prolapsus sit mundus. AD QUAEDAM DOCTRINAE CAPITA ALIQUATENUS IN- FERMENTATA. •) Dilectissimi fratres, quia redditae nobis fuerunt literae vestrae quarto men se postquam datae fuerant, mirum Tobis videri non debet, quod tardius exspectatione vestra ad illas responsum a nobis acceperitis. Ft ad rem veniamus, valde nobis dolet quod ita sursum et deorsum agitari vobis contingit: et ubicunque pedem tuleritis, Satan comminiscatur aliquid, quo vobis novas molestias inférât. Atqui non alia fuit patrum conditio, ut de se testatur Paulus, quod et ipse et reliqui pii incertis sedibus vagarentur (1. Cor. 4, 11). Etsi igitur solum saepe Tobis vertendum sit, et mutari subinde quod ad corpus contingat, discenda est nihilominus vera animi statio et spiritus constantia. Atque ilia doctrina in usum deducenda est, quae filiis Dei peregrinandum esse in mundo tradit: quae etiam omnibus piis communis est, quamvis illius experientiam unis prae aliis Dominus con stare velit, dum illos hue et illuc circumducit. Vobis interea ipsi et condolemus, et ex animo Testrae quieti, si qua nobis ratio -ad manum esset, consultum vellemus. Et tarnen haec nostra avima&tia erga vestras miserias efficere non potest, ut vos libcremus ab officio: atque ut hoc nobis accideret, nihil aliud esset, quam vobis imponere vanis blanditiis, neque hoc vobis ipsis utile foret. Imo et ipsi scitis eo magis augeri nostram coram Deo condemnationem, quum ab hominibus absolvi studemus. Non aliud igitur superest, quam ut pure et simpliciter aperiamus Tobis, 1) Epp. et Besp. ed. Oenev. p. 338, Laus. p. 644, Hanov. p. 724, Chouet p. 464, Amst. p. 212. Beza ex gallico versum testatur.
- Page 47 and 48: 53 ORDONNANCES. 54 Les poinnes. l )
- Page 49 and 50: 57 ORDONNANCES. ' 58 plus aut >) de
- Page 51 and 52: 61 ORDONNANCES. 62 nuiet au pain et
- Page 53 and 54: L'ORDRE Dû COLLEGE DE GENEVE. ') L
- Page 55 and 56: €9 ORDONNANCES. 70 L'ORDRE QUANT
- Page 57 and 58: 73 ORDONNANCES. ' 74 mops, du matin
- Page 59 and 60: [NANCES. 78 77 UKDUJy françois: [p
- Page 61 and 62: 81 ORDONNANCES. 82 pagnie des Minis
- Page 63 and 64: [NANCES. 86 85 ORDON Recteur ayant
- Page 65 and 66: 89 ORDONNANCES. ' 90 comme i'espere
- Page 67 and 68: 93 ORDONNANCES. 94 a demonstre et i
- Page 69 and 70: 97 ORDONNANCES. 98 crimes qui total
- Page 71 and 72: 101 ORDONNANCES. loâ Pareillement
- Page 73 and 74: 105 ORDONNANCES. ' 106 BU MARIAGE.
- Page 75 and 76: 109 ORDONNANCES. 110 Cène, afin qu
- Page 77 and 78: 113 ORDONNANCES. ' 114 si on la tro
- Page 79 and 80: 117 ORDONNANCES. 118 sistoire, afin
- Page 81 and 82: 121 ORDONNANCES. • 122 présentes
- Page 83 and 84: FRAGMENTS DES TRAVAUX DE CALVIN REL
- Page 85 and 86: 129 OKDONNANCES. 130' La seconde pa
- Page 87 and 88: 133 ORDONNANCES. • 134 nement vai
- Page 89 and 90: 137 ORDONNANCES. ' 138 Que sur les
- Page 91 and 92: 141 ORDONNANCES. 142 Des possession
- Page 93: 145 ORDONNANCES. 146 En inventaires
- Page 97: DU NOM DE DIEU ET DE SON INVOCATION
- Page 101 and 102: ICI CONSILIA. 162 pacificans per sa
- Page 103 and 104: 165 CONSILIA. 16ß ged etiam fructu
- Page 105 and 106: 169 CONSHJA. * 170 tioiies quoties
- Page 107 and 108: 173 OONSrLIA. 174 tura, iam neque s
- Page 109 and 110: 177 OONSILIA. 178 Deinde ut autorit
- Page 111 and 112: 181 CONSILIA. 182 augere nunc quide
- Page 113 and 114: 185 CONSILIA. 186 heures ') pour le
- Page 115 and 116: 189 CONSILIA. 190 libus est reposit
- Page 117 and 118: RÉFUTATION DES ARGUMENTS PROPOSÉS
- Page 119 and 120: 197 CONSILIA. 198 du pappe y estaie
- Page 121 and 122: 201 CONSILIA. • 202 Que tous les
- Page 123 and 124: 205 CONSrLIA. 206 colendo corpore t
- Page 125 and 126: 209 CONSILIA. • 210 bons et fidè
- Page 127 and 128: 213 OONSILIA. 21é diendus est, non
- Page 129 and 130: 217 CONSILIA. ' 218 nmltorum calumn
- Page 131 and 132: 221 OONSILIA. 222 a populo approbat
- Page 133 and 134: 225 OONSILIA. 226 dat, unde luxatis
- Page 135 and 136: 229 CONSILIA. 230 haberes. Interim,
- Page 137 and 138: 233 CONSILIA 234 lusus puerilis est
- Page 139 and 140: 237 CONSILIA. 238 insolubile fuisse
- Page 141 and 142: 241 OONSILIA. 242 devoir il luy ser
- Page 143 and 144: DE USURIS. ') Iehan Calvin a quelqu
- Page 145 and 146: 249 CONSILIA. 250 voules que les ho
- Page 147 and 148: 253 CONStLIA. 254 textu, pôssidere
157 OONSILIA. 158<br />
cruoem sublatus suo ipsius interitu genus humanum<br />
a morte sempitema vindicavit. Hinc prima ad vitam<br />
resurrectio. Cuius participes beatos dicere non<br />
dubitavit Ioannes in Apocalypsi (20, 6) eosdemque<br />
a morte ad vitam transiisso ait cap. 5 Evangelii<br />
(v. 24). Qui igitur in Cbristi crucem spem oronem<br />
Balutis suae posuerit, mortis secundae expers erit, ut<br />
primae resurrectionis particeps. Qui contra tantum<br />
Dei beneficium contempserit, is Christum iudicem<br />
tarn impii ac contumeliosi contemptus habebit, non<br />
autem redemptorem a publico interitu. Quod quidem<br />
Cbristi iudicium non publici facinoris illius sed privati<br />
cuiusque vim mortis secundae babebit. Quam<br />
ob rem haec erit secundae mortis origo.<br />
Ioannes Calvinus.<br />
DE COENA DOMINI BBEVIS ADMONITIO. i)<br />
Satis convenit, repraesentari in sacra coena<br />
fidelibus communionem quam habent cum Christo.<br />
Neque ea res controversiam habet.<br />
Nunc quaeritur significetne duntaxat illic Christus,<br />
ac signo externo figuret, nos corporis ac sanguinis<br />
sui esse participes: an re ipsa etiam adimpleat<br />
ac praestet quod promittit: nos scilicet sic<br />
fieri participes corporis ac sanguinis sui, ut totus<br />
noster fiat; quo omnia eius bona iure istius communionis<br />
ad nos pertineant.<br />
Nos yero sentimus ac docemus repraesentationem<br />
veram esse: ideoque efficaciter illic exhiberi,<br />
quod signo visibili promittitur. Hoc autem aliter<br />
fieri non potest, quin fidèles dum Signum recipiunt,<br />
corpori ac sanguini Domini communicent, quod est<br />
habere veritatem signi.<br />
Ac ne ambiguum sit quod dicimus, hic definiendum<br />
est quid sit corpori ac sanguini Domini<br />
communicare. Porro, non accipimus pro simpliciter<br />
credere, sed pro eo quod est fide recipere Christum,<br />
ut non tantum in nobis habitet, ac maneat, sed<br />
etiam ut in unum corpus cum ipso coalescamus:<br />
sicut Paulus docet nos esse carnem de carne eius,<br />
os de ossibus eius. Id quum volumus exponere,<br />
dicimus spiritualiter fieri. Et verbum spiritualiter<br />
sic interpretamur, ut duo comprehendat : nempe hoc<br />
esse opus mirabile spiritus sancti, quod captum<br />
mentis nostrae excedit, quemadmodum Paulus admiratione<br />
correptus exclamât, magnum hoc esse<br />
mysterium. Deinde manducationem hanc non fieri<br />
oarnali modo, ut corpus dentibus atteratur, Tel ore<br />
deglutiatur, vel in alvum descendat.<br />
In hune modum excludimus absurdas omnes<br />
1) Legitur in Epp. et Besp. éd. 1576, p. 426, Cfumet p.<br />
594 et Amsterd. p. 267, non vero in reïiquis edd.<br />
illas imaginationes quibus mundus detinetur de locali<br />
praesentia, vel diffusione corporis glorificati.<br />
Neque enim talem Christi praesentiam in coena<br />
concipimus, quae vel panis elemento ipsum affîgat,<br />
vel in panem includat, vel alio modo circumscribat<br />
(quae omnia coelesti eius gloriae derogare palam<br />
est) nihilo etiam magis, quae mensuram illi suam<br />
auferat, vel pluribus simul locis distrahat, vel immensam<br />
illi magnitudinem affingat, quae humanae<br />
naturae veritati non obscure repugnant.<br />
Has exceptiones diligenter ad populum explicari<br />
necesse est. Yidemus enim ut homines fere<br />
de vera fide parum solliciti, qua sola et in Christi<br />
societatem pervenimus, et cum ipso cohaeremus,<br />
modo carnalem Christi praesentiam habeant, quam<br />
ultra verbum ex mera superstitione somniant, satis<br />
ilium praesentem habere se putent. Videmus etiam<br />
in quam idololatriam prolapsus sit mundus.<br />
AD QUAEDAM DOCTRINAE CAPITA ALIQUATENUS IN-<br />
FERMENTATA. •)<br />
Dilectissimi fratres, quia redditae nobis fuerunt<br />
literae vestrae quarto men se postquam datae fuerant,<br />
mirum Tobis videri non debet, quod tardius exspectatione<br />
vestra ad illas responsum a nobis acceperitis.<br />
Ft ad rem veniamus, valde nobis dolet quod<br />
ita sursum et deorsum agitari vobis contingit: et<br />
ubicunque pedem tuleritis, Satan comminiscatur aliquid,<br />
quo vobis novas molestias inférât. Atqui non<br />
alia fuit patrum conditio, ut de se testatur Paulus,<br />
quod et ipse et reliqui pii incertis sedibus vagarentur<br />
(1. Cor. 4, 11). Etsi igitur solum saepe<br />
Tobis vertendum sit, et mutari subinde quod ad<br />
corpus contingat, discenda est nihilominus vera<br />
animi statio et spiritus constantia. Atque ilia doctrina<br />
in usum deducenda est, quae filiis Dei peregrinandum<br />
esse in mundo tradit: quae etiam omnibus<br />
piis communis est, quamvis illius experientiam<br />
unis prae aliis Dominus con stare velit, dum illos<br />
hue et illuc circumducit. Vobis interea ipsi et condolemus,<br />
et ex animo Testrae quieti, si qua nobis<br />
ratio -ad manum esset, consultum vellemus. Et tarnen<br />
haec nostra avima&tia erga vestras miserias<br />
efficere non potest, ut vos libcremus ab officio: atque<br />
ut hoc nobis accideret, nihil aliud esset, quam<br />
vobis imponere vanis blanditiis, neque hoc vobis<br />
ipsis utile foret. Imo et ipsi scitis eo magis augeri<br />
nostram coram Deo condemnationem, quum ab hominibus<br />
absolvi studemus. Non aliud igitur superest,<br />
quam ut pure et simpliciter aperiamus Tobis,<br />
1) Epp. et Besp. ed. Oenev. p. 338, Laus. p. 644, Hanov.<br />
p. 724, Chouet p. 464, Amst. p. 212. Beza ex gallico versum<br />
testatur.
Change language