volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
427 EPISTOLAE 195 — 197 428<br />
195.<br />
GRYNAEUS CAL VINO.<br />
Acta cum Cardio ccclesiis mittenda. Genevensium<br />
res usque in magno discrimine. Grattas agit pro<br />
amicitiae pignore quod ipsi in dedicatione Commentarii<br />
in Ep. ad Romanos oblatum est.<br />
(Ex autographo bibl. Genev. Cod. 109, fol. 143.)<br />
D. loh. Calvino suo fratri carissimo.<br />
S. En tibi sollicitudinem nosfcri Farelli. Scio,<br />
non est exemplum tractandum temere. Magnum fuit<br />
hoc Caroli admissum. Itaque cum omni ope et fide<br />
conamini ecclesiae et Christo restituere hominem.<br />
Quae cum eo acta sunt ad ecclesias eas mittetis<br />
quae huius sunt peccato maxime offensae. Vides,<br />
ut boni fratres sibi ab hoc metuant, cuius fraudem<br />
semel sunt tarn graviter experti. De Antonio ') et<br />
ecclesia Gebennate, obsecro, quid facietis? Domine.<br />
Christe quid est rei, et quid est hoc saeculum.<br />
Vereor yalde ne haec urbs aliquid nobis monstri<br />
alat. Vellem Bucerum cum Bernatibus aliquam<br />
viam cogitare: quamquam valde vereor ne earn sit<br />
frustra tentaturus. Ad Faréllum acta cum Cardio<br />
ante omtiia mitti diligenter oportet (et per eum ad<br />
alios) quem illa cura maxime tangit. Dominus vos<br />
dirigat spiritu suo. De epistola qua mihi dicas<br />
labores tuos praeclaros, tantum abest ut excusare,<br />
mi Calvine, oporteat, ut ego id beneficii sempiterni<br />
loco sim accepturus. Non solum enim me tui tuique<br />
nominis non pudet, sed etiam ornamento mihi<br />
nostram amicitiam esse maximo iudicavi. Salutaris<br />
certe mihi fuit hactenus consuetudo vestra. De te<br />
ac carissimis mihi fratribus istic omnibus loquor.<br />
Itaque gratias tibi pro amicitia et fide erga me tua<br />
habeo, quantas haberi ab eo oportet cui nihil in<br />
vita est sancta omnium bonorum amicitia potius.<br />
Valete in Domino omnes. Christus Dominus vos<br />
servet. 2 )<br />
8. Grynaeus tuus.<br />
Bucerum hortare ut si nondum istinc Anglus<br />
abiit, ut ipse quoque ad Cantuariensem scribat<br />
eoclesiae nomine. Si abiit s )<br />
195. 1) Marcurtio.<br />
2) De tempore scriptae epistolae minime ambigendum,<br />
quum et dedicationis Gommentarii in JEp. ad Romanos, et<br />
Actorum in causa Garoli nuperrime conscriptorum mentio fiat.<br />
3) Plura extricare non valuimus. Cantuariensem dicit<br />
Oranmerum archiep. ad quern ewstat Buceri ep. 29. Oct. 1539<br />
data, aliam Grynaei simul tradens.<br />
196.<br />
PRO AFPLICTIS IN GALLIA.<br />
Instructio hgatis Argentoratensibus ad comitia<br />
principum profecturis data, de iis quae a rege Francisco<br />
in gratiam protestantium petenda erant.<br />
(Ex acheda bibliothecae pastoram Ncocomensium de qua plura<br />
diximus alia occasiono Tom. IX. prolegg. p. 67.)<br />
Ne videantur prinoipes nostri plus sibi velle<br />
sumere quam Begi concédant, videtur optima fore<br />
haec ratio si principio testentur, nihil se magis<br />
optare quam aliquando sibi opportunitatem dari<br />
approbandae illi suae doctrinae: Quod scilicet et<br />
bona causae suae conscientia et aequitatis illius<br />
fiducia freti non dubitent, se habere rationes quibus<br />
illi satisfaciant, si quando ad amicam oommentationem<br />
ventum esset. Deinde quod multa benevolentiae<br />
ipsius erga se testimonia habent, unde speni concipiunt,<br />
ilium propensum fore ad audiendas quas<br />
habent rationes. Nee vero dubitant, quin ipse pro<br />
sua sapientia videat, quantopere corruptus sit ordo<br />
ecclesiasticus, quanta sit in plèbe ignorantia et<br />
superstitio, quot vitiis laboret ecclesia. Quae omnia<br />
reformationem exigunt, quam nos expetimus, hostes<br />
vero nostri refugiunt. Quum enim sint omnia sic<br />
collapsa omni ex parte, et dissipata, ostendant<br />
ipsius quoque referre, si velit regno suo bene consultum,<br />
ad earn reformationem aniinum adiicere.'<br />
Deinde, si in praesentia illud quod maxime<br />
esset optandum impetrari non potest, se tarnen<br />
cupere ilium interim esse causae propitium. Idque<br />
ut declaret in suo regno, clementer tractando eos<br />
qui cum ipsis in religione consentiunt. Atque hie<br />
significent, se arbitrari multos illic esse bonos viros,<br />
qui propius attendant ad lucem verbi Dei, et qui<br />
conscientia urgeantur ad improbandos abusus quod<br />
Deo adversari vident. Quum ergo tanluni ipsis<br />
detulerit ut pollicitus sit, se non passurum eorum<br />
causam vi et armis opprimi, ut earn clementiam et<br />
benignitatem erga subditos suos declaret, qui quum<br />
habeant communem causam damnari nequeunt quin<br />
causa nostra simul damnetur.<br />
Sit autem hoc primum postulatum ut populo<br />
permittatur sacram scripturam habere ac legere<br />
lingua vulgari. Quod est hodie periculosum in sola<br />
Gallia, quum ubique liceat.<br />
Alteram, ne propter suspiciones, nullo certo<br />
crimine, vexentur ac trahantur in iudicium capitale<br />
quieti ac modesti homines, qui nihil aliud quaerunt<br />
quam post Deum prineipem 6uum revereri ac legibus<br />
obtemperare.<br />
Tertium, ut hanc cognitionem bonis et aequis<br />
iudicibus demandet, qui non agant hie privatum
Change language