volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

345 1539 MAI. 346
Frustra auteni decurris ad locum ilium communem,
ne hominum admiratione a certa religionis veritate
deducamur. Neque enim ullius hominis tarn praepostera
caecaque admiratione teneor, ut me a recto
iudicio, nedum a fidei dignitate abripiat. Et scio
Farellum esse constantiorem quam ut eum dimoveri
hoc modo posse a verbo Dei timeam. Verum quum
omnes qui stant a partibus Lutheri nimiae calliditatis
suspectus esse nostris sciebam, nolui permittere
ut supervacua dubitatioue Farellus angeretur. Quid
autem attinet eius astutiam formidare cuius ingenuitas
tibi certa esse potest? Ergo non desinam
praedicare eius virtutem quam mihi in Melanthone
perspicere videor. Interim nonnulla esse fateor
quae ipse quoque in eo desidcro, tantum abest ut
qucmpiam velim in eius leges adigere. Hie enim
mihi animus est, ut sublatis quae nos impediunt
suspicionibu£ secure ultro citroque nos audiamus,
rem ipsam, donee compertum fuerit verum, integram
nobis servantes. Metum Gironi 3 ) immanem esse
scio, quantum ad Bucerum attinet. Yerum istud te
male habet quod doctrinam nuper 4 ) isthic optime
constitutam concussit, eoque indignior ea res tibi
videtur, quod dogma olim constantissime abs se defensum
adversus contumacissimos homines ipse in
dubium revocet. Qualis Veritas apud nos nutet, non
video. Verum audeo 5 ) dicere, optimam nobis ac
solidam concordiam cum Bucero, ut nihil de sana
dootrina nobis depereat. Quid est in ea quam aliquando
conscripsimus formula, quod scripturae simplicitati
repugnet? Quid est in meis articulis 6 )
quod omnino te offendere queat? Et tarnen nihil
obstat concordiae, nisi quod qui videri constantiores
volunt earn doctrinam toto pectore aversantur. Si
quid putamus esse fuci in Martino, 7 ) cur non ilium
penitus excutimus? Concedamus simpliciter quod
scriptura docet, vel ilium, velit nolit, in lucem attrahemus,
vel tergiversari certe non poterit, quin
prodat si quid intus alat veneni. At nos, si Deo
placet, quia nondum bene habemus exploratum eius
sensum, ne videamur ei aliquid assentiri, verum quoque
fateri exhorrescimus. Quid periculi esset, si
diserta de corporis et sanguinis Domini participatione,
quam fidèles in coena recipiunt, scriberetur
confessio? Atque aut earn amplexari Martinus cogeretur,
aut merito ilium valerc iuboremus. Buceri
retractationibus 8 ) non est ut tantopere succenseas.
Quia in tradendo sacramentorum usu erraverat,
iure earn partem retractavit. Atque utinam idem
facere Zwinglius in animum induxisset, cuius et
falsa et perniciosa fuit de hao re opinio. Quam
quum viderem multo nostratium applausu arripi,
adhuc agens in Gallia, impugnare non dubitavi. 9 )
Quod mollire conatur Oecolampadii et Zwinglii sententiam,
in eo peccat, fateor, quod paene facit consentieutes
cum Luthero. Sed hoc non reprehendunt
qui odiose exagitant alia eius omnia. Nihil
enim illis cordi magis est quam ut integer Zwinglius
mancat. Ego autem optarim, ut omissa tarn
sollicita defensione simpliciter darent in nuda veritatis
confessione gloriam Deo. Nihil fuisse asperitatis
in Zwinglii doctrina, tibi minime concede Siquidem
videre promptum est, ut nimium oecupatus
in evertenda carnalis praesentiae superstitione veram
communicationis vim aut simul disiecerit aut
certe obscurarit. Proinde maiori eius illustratione
opus fuit. Id te non iniuria urit, quod Lutherus
ipse nihil rétractât, nihil mitigat, sed pertinaciter
sua omnia retinet. Verum quid faceret Bucerus?
Exspectasset, inquies. At satius fuit exemplo suo
et Lutherum et alios ad officium provocare. Quo
pertinet saneta ilia obtestatio? Nam postquam sua
retractavit, eos quoque per nomen Dei hortatur, ut
vicissim corrigant quidquid deliquerunt. Lutheri
liber adversus Arianos quid contineat nescio, nisi
quod ex ipsa inscriptione coniicio argumenti summam.
In quo traetando si Carolstadium sugillavit,
in eo non caret ratione. Quare non possunt illi
excandescere, nisi quod dolendum est, inutili veterum
certaminum memoria rursum animos exaeerbari.
Stulto illo dogmate vexatam fuisse a Carölstadio
ecclesiam Witembergensem, certo certius est.
Buceri librum latinum non habemus. Si tales sunt
moderationes, et tibi iure displicent, et mihi nihilo
magis arriderent, si viderem. Sed non ex qualibet
dissensione continuo sequi debet dissidium. Proinde,
uteunque te refragari aliqua ex parte eius
sententiae cogat conscientia, danda tarnen opera est
Ut fraterna tibi cum eo coniunetio maneat. Non
enim temere dissilire nos oportet ab iis quos nobiscum
Dominus in operis sui societatem copulavit.
Atque in unum id abs te peto, ut sie constanter
earn, in qua hactenus stetisti, veritatem retineas, ne
dissidium sponte appetere videaris cum iis quibus
detrahere istud non posses, quum sint tibi ac bonis
omnibus inter primarios Christi ministros habendi.
3) Fuit is Bernensium archigrammateus, v. N. 49,
not. 2.— H. male: Gorgoms.
4) mense Sept. 1537 quo etiam édita fuit formula üla
de qua mox.
Cf. Loeseher, hist. mot. I. 236, IL 18. Kirchhofer, Mycon.
b) audio S.
p. 285. Hundeshagen, l. I. p. 67. 78.
6) N. 111.
9) Quid hoc sibi velit, tu videos. Num de libello ali-
7) Bucero.
quo dicit edito? Ita efßcies Institutionem iam in Gallia
8) Insertae sunt altera Mtarrationibus in quatuor evv., exaratam fuisse, quae olim, vulgata fuit opinio. Armon po-
altera Enarr. m Ioann. utraque Tomo Anglicano p. 643 seqq. tius de sententia viva voce expressaquum occasio se offerret?