volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

329 1539 MAßT. 330
quuta est aliorum confessio: in omnes autores vindicatum
est. Quum tot ac tantis Dei beneficiis tarn
male respondeat Rex, vereor magnopere ne tandem
graves poenas luat suae ingratitudinis. Interim
dum Francfordiae habetur conventus, mortuus est
ex insperato filius Georgii, qui ob insaniam vinctus
custodiebatur. Si fuisset patri superstes, tutela
novis motibu8 potuisset praebere causam. Nunc
successor est non dubius ille Mauritius Henrici filius,
quem in foedere esse supra indicavi. Ita bona spes
est, ditionem quam nunc tenet Georgius, statim
Christi peculio accessuram. Nam Georgius aetatem
excessit procreandae soboli idoneam. I2 ) Hac ratione
vides, quantum ad summam rerum, pendere adhuc
omnia, nee certam habere inclinationem. Quo magis
rogandus est nobis Deus, ut faustum aliquem exitum
rebus tarn perplexis afferat.
Quid profecerim in causa fratrum, simul quale
fuerit, ac quibus de rebus meum cum Philippo colloquium,
rescisces per Michaelem, qui ante novem
dies abire constituit. Cogor enim nunc prae tabellarii
festinatione mittere diinidiatas literas. Alteram
partem tunc excipies. Vale frater mihi amicissime.
Thomam 1S ) ac fratres omnes mihi saluta. Capito
et Sturmius te millies salutant. Gratia Domini
nostri Iesu Christi tecum. Argentorati, 17 Calendas
Apriles 1539.'*)
Calvinus tuus.
163.
SADOLETUS GENEVENSIBUS.
Iacobi Sadoleti cardinalis B. E. et episcopi Carjpenioradi
ad Senatum Genevensem scriptum epistolam
a. d. XV. Cal. Apr. 1539, edidimus una cum Calvini
responsione Opp. Tom. V. pag. 369 seqq. praemissa
brevi dissertatione historico-literaria ibid. p. XLIV
seqq. Exstat quoque haec Epistola manu scripta in
Archivis reip. Genevensis fascic. N. 1208. Incipit a
verbis: Arbitror aliquibus vestrum.
12) De his rebus vide Sleidom p. 145 ed. I. Seckendorf,
HI. 212. v. Langenn, Morits v. Sachsen I. 68 ss.
13) Malingrium.
14) i. e. 16. Martii, non 15. ut Bt. habet.
164.
CALVINUS FARELLO.
Prioris relationis de rebus Francofurdiensibus
continuatio, ex Buceri epistolis concinnata. Ipsius
cum Melanchthone colloquium de concordia stabilienda
et disciplinae ecclesiasticae necessitate. Interim res
angusta domi.
(Mann scripta non exstat. Edita est a Beza Gen. p. 11, Laus.
p. 23, Hanov. p. 25, Chouet p. 11, Amst. p. 5. — Anglice
1. c. I. 104.)
Quoniam verebar ne tibi molesta esset longior
mearum literarum exspeetatio, malui nuper abscissas
praemittere, quam te diflerre in Michaelis adventum.
Nunc igitur reliqua contexam. ') Prius vero quam
veniam ad colloquium Philippi breviter tibi exponam
quo progressus sit ex eo tempore rerum status.
Tarn iniquas conditiones ausus est tandem ferre
Caesaris legatus, ut parum abfuerit quin res iterum
ad gladios rediret. Volebat ut se a sacramentariis
nostri subducerent. Vides Satanae artes. Hoc scilicet
captât, ut non modo Vetera, quae olim seminavit,
odia alantur : sed novae quoque offensae, velut
accensae faces, ad maiora dissidia excitanda accédant.
Atqui nostri nee sacramentarios ullos recognoseunt,
et coniunetionem sibi esse volunt cum Helveticis
ecclesiis. Ideoque illud omissum est a Caesare,
factumque ut ad paciscendas inducias animi inclinarent:
quae utinam ecclesiae Christi utiles sint.
Mihi certe nihil boni promittunt. Hoc quoque videt
Elector Saxoniae, qui quum hactenus eunetator sit
habitus, necessitatem belli impositam nobis putavit.
Lantgravius praeter omnium spem bellum dissuasit.
Ac quanquam non detreetabat sequi, si aliter soeiis
videretur, emollivit tarnen eorum animos qui in eius
alacritate plurimum reponebant. Nunc ergo res ad
inducias vergit, inter quas de concordia utrinque
dispicietur. Verum adversarii nihil aliud quam de
belli opportunitate cogitabunt. Saxo ab hoc conventu
Clivensem 2 ) conveniet, cuius sororem habet
in matrimonio. Si ad suseipiendam religionem illum
adducere poterit, magnum erit regni Christi incrementum.
Siquidem hodie non habet inferior Germania
potentiorem prineipem, et qui latius dominetur :
nee superior etiam, excepto uno Ferdinando qui
amplitudine ditionis tantum superat. De legatione
ad Regem pro salute fratrum ac causa religionis
commendanda nihildum erat decretum, quum Bucerus
164. 1) Cf. Sleidan 11.140, Planck III. 2. p. 10 ss., Bänke
IV. p. 101 ss. Seckendorf, III. 200.
2) Guüelmum hoc ipso anno loannis patris successorem.