volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

323 EPISTOLAE 162 324
se nihildum potuisse de fratrum ') causa agere;
cupido mihi statim incessit eo usque concedendi:
partim ne fratrum salus negligenter, ut fit in tanta
rerum turba, tractaretur: partim ut cum Philippo
de religione atque ecclesiae ratione commentarer.
Utraque, nisi fall or, ratio iusta tibi videbitur. Accedebant
Capitotiis ac omnium hortationes, praeterea
comitum opportunitas. Nam Sturmius 2 ) et alii boni
viri se mihi comités adiungebant.
Do Domino de N. s ) minus credendum est
quam feratur. Nosti enim quam sit illud verum,
famam eundo Tires acquirere. Unum tantum concionatorem
appetebat, qui hac quadragesima plebem
suam puriore doctrina imbueret. Domina R. illuc
me initio invitavit: sed quia via non satis aperta
videbatur, cxcusavi me hic alia vocatione detineri,
minutula quidem ilia, sed quae ad me obligandum
Bufficeret. Doctor Ulrichus *) iam secundum mensem
procul abest, ut non possim cum eo de literis expostulare.
CauSatus est se eas deposuisse apud N.,
unum, nisi fallor, ex fratribus qui aliquando contra
Solodorenses tuinultuati sunt. Dolet mihi plurimum
eas periisse: siquidem multa continebant, quae
magni interfuit non evulgari. De coniunctione quod
suadebam non est quod tantopere averseris : testabar
enim me nihil magis optare, quam ut longissime se
illinc pii omnes subducerent. Hoc unum contendebam,
ne schismate scindèrent qualemcunque ecclesiam:
quae utcunque esset corruptissima moribus,
doctrinis etiam exoticis infecta, non tamen desciverat
pcnitus ab ea doctrina, qua ecclesiam Christi
fundari docet Paulus. Sed quia res est eiusmodi
quam attingi non expédiât, nisi prolixe et ordine
excutiatur, non ulterius prosequar: nisi quod testatum
volo, me non aliam fratribus unionem suasisse,
quam quae nobis Christi exemplo monstratur, qui
non dubitavit Dei mysteria cum deploratae impietatis
Iudaeis participais. Atque ut intelligas qua prudentia
consilium meum expenderint, id eos in primis
exacerbavit, quod ministrum a plebe discernebam,
illumque dispensatorem esse asserebam a quo prudentia
et fides requiratur. A privatis minus quiddam
et facilius dicebam exigi, ut se unusquisque probaret.
Verum id, si dabitur coram colloqui, inter
nos parvo negotio transigetur. Quod video luculenta
Dei iudicia apparere in sonticas illas pestes quae
miseram ecclesiam vexabant, partim me consolatur
et recréât, partim autcm animum meum perstringit,
quia video non prorsus offcndiculo carere. Est
tamen omnino expetendum, ut quoquo modo
ecclesiam suam talibus excrementis purget Dominus.
162. 1) Gallorum.
2) Joannes nempe, ut ex Melanchthonis epp. apparet.
3) Cf. N. 159, not. 3.
4) Ibid, not 7.
De Oastio mihi frater ad liquidum narraverat.
Male me habet ilia Grynaei facilitas in dandis
commendationibus : nee tarn diu distulissem cum eo
agere, nisi quo tempore literae tuae hue pervenerunt,
parcendum ei censuissem: quia tum uxor eius in
ultimo vitae periculo versabatur, nam gravida quum
esset peste correpta fuerat. Quaeso mihi significa,
quo se bonus ille et infractus Christi martyr proripuerit.
AN. 6 ) video tibi non parum fore negotii,
quamdiu sic varicari perget. Sed quia tolli non
potest, necesse erit tolerari. Puta tibi datum a Domino
qui patientiam tuam exerceat. Habemus tibi
non parvam gratiam, quod nostro nomine Consulem
salutaris : nam id quoque refert, ut intelligat utrumque
nostrum sic esse coniunctum cum Bucero et
Capitone, ut omnia inter nos consilia communicemus.
De bonis ecclesiasticis utinam tibi possem aliquid
melius polliceri, quanquam non est res pessimo
statu: Bucerus enim tanta constantia institit, ut videatur
nonnihil promovisse. PMlippus ilium initio
rei difficultate deterrebat: dimoveri tamen non potuit
quin pergeret. Difficile autem videbatur impetrare,
quoniam nihil id Principes ad so pertinere
putant, qui bona ecclesiastica pro suo arbitrio administrant.
Et alii quidem aegre ferunt sibi de
manibus excuti lucrum cui iam assuéverunt. Alii
tametsi nihil iacturae sensuri sunt, non facile àdducuntur,
ut invidiam eius ordinis, quern magnum
esse in Germania nosti, in se concitent. Bucerus ex
vetusta ecclesiae conBuetudine modum protulit, quo
et ecclesiae et paci publicae Imperii consulatur.
Quoniam ea lege legata sunt bona, quae hodie tenent
canonici primariae ecclesiae huius civitatis, ut
a Comitibus administrentur, permittit ut sit collegium
ex nobilibus familiis, a quohaec possideantur:
qui autem in illud collegium asciscentur, eos nee
sacerdotes esse vult, nee canonicos: sed coniuges
qui tantum fidem suam ecclesiae obligatam habeant,
ut ad tutandam ipsius quietem impendant se ac
sua omnia. Quoniam episcopus est princeps Imperii,
nee tolli potest locus ille, quin magno cum motu
Imperium coneutiatur, putat expedire quod olim
fiebat, ut in eius locum succédât ex collegio illorum
Comitum, cui maneant salvae possessiones, quae
sunt hodie penes episcopum: voceturque Vicedominus,
quod magis sit earum oeconomus, quam proprietarius.
Eius officium sit ecclesiam tueri si alieunde
impugnetur, atque in earn rem fidem suam
solenni sacramento obstringat. Reliquae facultates
in usum magis legitimum redigantur, ut sunt praebendae,
capellae, prioratus et reliqua. Usum appello
magis legitimum, ut ministris et scholis, pauperibus,
aliisque ecclesiae oneribus destinentur. Id si ob-
5) Alexandro fortasse. Ibid. not. 11.