volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
309 1539 IAN. 310<br />
dos, qui ad praesentem causam nihil pertinent, omittamus.<br />
Agendum mihi fuit cum fratribus quae esset<br />
iusta ratio sacramenta Domini participandi : pi'o<br />
confesso assumo extra ecclesiam noD esse eorum<br />
usum, ut ipsorum dispensationem Dominus illic deposuit.<br />
Rursus nee illud negari potest, esse piam<br />
sacramentorum participationem ubi est ecclesia.<br />
Nunc danda est ecclesiae definitio, quae praesenti<br />
argumenta conveniat. Dico igitur illic esse ecclesiam,<br />
ubi praedicatur doctrina qua velut fundamento<br />
suffulta sustinetur. Utcunque etiam naevis aspersa<br />
sit praedicatio, mihi satis est salvam et illibatam<br />
habere fundamentalem doctrinam, quantum ad stabiliendum<br />
ecclesiae nomen. Si ecclesiam mihi Genevae<br />
concedis, quid fidèles prohibebit, quominus<br />
sacramenta Domini participent? At ego palam sacrilegium<br />
potius fore quam sacramentum pronunciavi,<br />
si coenam Domini distribuèrent inter eos : nee<br />
certe aliud nunc Tel sentio vel loquor. At huius<br />
sceleris rei sunt cum ministris tantum ii qui indigni<br />
accedunt: nam quum illis commissa sit dispensatio,<br />
fidem ac prudentiam adhibere debent, ne promiscue<br />
sacrum Domini mysterium exponendo profanent.<br />
Hi, quia non discernunt corpus Domini, damnationem<br />
sibi suam manducant. Piis vero quale datur<br />
mandatum? Nempe ut se quisque probet, et sic<br />
de pane illo edat, et de calice bibat. Qui ergo puram<br />
habent conscientiam pravo aliorum abusu,<br />
praepostera quoqne administratione, non arcentur,<br />
modo secundum Domini institutionem praeeunte<br />
verbo celebretur. Itaque qui me dissidere mecum<br />
putant, nunquam assequuti quid vellem. Difficultas<br />
mea in ministerio vertebatur. Isti, dum ministrum<br />
a privato ecclesiae membro non distinguunt, misera<br />
confusione et se et totum negotium involvunt.<br />
Adde quod non hortor ad earn communionem qua<br />
testentur bene compositam ecclesiam sibi videri, sed<br />
qua tantum reverentiam Christi evangelio ac mysteriis<br />
eius déférant, ne se temere ab ecclesia aliènent.<br />
Argumenta et testimonia quibus haec sententia<br />
satis superque roboratur, ad FaréUum et Zebedaeum<br />
perscripsi: tibi indioasse sufficit, quod sine<br />
causa excandescant boni viri, qui utinam veram pii<br />
zeli regulam tenerent.<br />
Novi nihil habeo quod tecum nunc communicem,<br />
quum nondum rediit Bucerus qui oneratus, ut<br />
spero, veniet.<br />
Quum apud me adhuc literae istae iacerent,<br />
tuas 8 ) quoque mihi frater meus reddidit, quibus<br />
video te non secus atque alios fuisse affectum: neque<br />
tarnen in praesentia per temporis brevitatem<br />
atque occupationum turbas disceptare tecum longius<br />
licet. Pauois tarnen admonebo, ut tecum iterum atque<br />
iterum reputes qualis ecclesiae calamitas fuerit<br />
3) deperditm.<br />
in populo israelitico, quum aliis compluribus saeculis,<br />
tum aetate Christi, neque tarnen unquam desierunt<br />
pii aut circumeidere illic suos liberos, aut sacrificia<br />
ritusque colebrare: ac ne Dominus quidem<br />
ipse eiusque apostoli a sacramentorum participatione<br />
abstinuerunt, quamdiu quidem Pharisaeorum improbitate<br />
ac tyrannica saevitia non sunt impediti. Idque<br />
merito: residebat enim illic foedus Domini, legis<br />
doctrina utcunque locum retinebat, nulla erat<br />
idololatria, impietas in hominibus erat potius quam<br />
in ministerio. Ergo ecclesiae honore societatem<br />
eiusmodi licet valde corruptam dignabatur. Causam<br />
autem totam prosequi neque animus est, neque<br />
necesse pu to. Non enim dubito quin eas partes<br />
su8cepturus sit Faréllus. Quin etiam valde miror<br />
adeo tibi obtusa videri mea argumenta, ut pungere<br />
ducas, non perforare. Me certe non pupugerunt<br />
modo, sed toto pectore constrinxorunt: proinde supervacua<br />
est ista exhortatio, ne veritatem in conscientia<br />
mea cuiusquam autoritate perimi patiar.<br />
Quod coram Domino sentiebam, pure ac sine ambagibus<br />
professus sum. Si quibus non probatur<br />
mea sententia, viderint ii ne sine ratione frustra<br />
reclament. Ego nunquam adducar ut schismatis<br />
sim autor, donec ecclesiam plane a Dei cultu ac<br />
verbi praedicatione defecisse cognovero. Haec festinanter,<br />
atque adeo raptim subtexui. Buœerum<br />
adhuc exspectamus. Ecclesia nostra utcunque se<br />
sustentât. Operis mei editionem in altéras nundinas<br />
differri necesse erit. 4 ) Haec est fides. Sturmius<br />
et Gaspar te salutant. Yale. Dominus te<br />
conservet. Argentorati 5. Ianuarii 1539.<br />
157.<br />
FARELLUS CAL VINO.<br />
Calvinus tuus.<br />
Genevae status rerum omnino deploratus. Ecclesia,<br />
schdla, disciplina omnis et mores corruunt, pereunt,<br />
evertuntur, ipsis ministris pessima quaeque molientibus,<br />
quos singulos et nominatim traducit.<br />
(Ex autoerapho bibl. pastorum Neocom. Epp. Farelli faso. I.<br />
N. 33.)<br />
Quam carissimo fratri Io. Calvino Christum<br />
G-allis pure adnuncianti<br />
Argentinae.<br />
S. Gratulabar tibi prius quod procul ageres<br />
\ 4) Opus lioc est Institutionis éd. IL, quae propter<br />
I typographi tarditatem serius quam vohiisset proditwra erat.<br />
20*