volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE

263 BPISTOLAE 145—146 264
xieno sublatus fuit. Christophorus bis morti vicinus
Tix potest respirare. Quo si nos privat Dominus,
actum est de Tononensi ecclesia, ubi privatus 2 ) agit
citra fratrum consensum per Conzenum introductus.
Is praedicans de zizaniis non tollendis invectus est
in eos qui curant scortatores et adulteros plectendos,
et quod puniendi non sint, sed sinendi cum tritico
ad messem usque. Frumentus parum prudens et
parum sollicitus de ecclesia. Scis ut cum uxore
agat, si non agatur. Dum Tononii essem ut convenirem
fratrias quas non prius videram, venere ex
Genevatibus per quos, ac visitationem Christophori,
et concionem, vix licuit agere id cuius gratia veneram
ac conferre cum fratribus. Narrabant ut pios
insimularent concionatores, quod nostri essent discipuli
et ipsos non habere discipulos sed Christo
adducere: quodque nos clam hortaremur nostros ut
pergerent in persequendis et vitandis concionatoribus,
ac aliud non agerent quam ut nos morderent.
Hospitem ursi super causa Claudii Sabaudi: 3 ) hoc
dixisse ego semel uberrime accepi de Sabaudo. Sed
iterum sumam. De aliis quae narrant non est
quod referam. Nonnulli in hoc sunt ut panem non
frangant cum tarn impiis. Ego neque hoc neque
illud suasi faciendum, sed patrem tantum poscendum
ut tam perditis rebus succurrat. Lausanae
fui ac contulimus, Viretus, Comes et Gallus. 4 ) Comes
censebat fratres debere una omnes convenire,
Tit dispiciatur, ministrine essent G-enevates an non. 5 )
Siquidem Morandum magni facit ab eruditione, damnabat
et eos qui non audirent. Pauois egi, ut res
sunt, non facile id nunc posse, quin se in periculum
coniiciant. Etsi hoc videbatur Choraldo nos id
improbasse ut fratribus consuleretur. Sed rem esse
claram: non per ostium intrasse, nee pastores esse
legitimus, nee posse bona conscientia dissimulare
iniuriam nobis illatam, quum omnes ecclesiae nos
approbent et factum plebis damnent: ideo tenerentur
incumbere in hoc ut tollatur tanta iniquitas.
Addebam et rationes quibus tu usus es in Henrichum,
6 recte habeant omnia, neque clam neque palam aliud
moliri, quam paoem et quae paois sunt. Aderat
Himbertus, ') pius sane frater, qui vertati
) ac Thomae etiam obiecta Morando et Marcurtio
proponebam. Comes addebat, se procul esse
velle, quod gliscerent inter fratres odia, dum alii
unum, alii aliud tuentur. Admonui, ob procellas
non desereret opus Domini sed nunc maxime esset
opus diligentia et labore. Per nos non stare quin
8 ) astabat,
calumnias quibus impetebamur paucis attingebat,
sed praecipue Casparis detestabatur pnlsionem, et
Isnardi, nam nihil iniquius Morando odiosissime
in fratres agente, et Bernardo manum admovente:
nam e fenestra praecipitare Isnardum volebat. Marcurtii
mite ingenium nosti. Sic tandem domum redii,
lassus itinere, moestus fratrum fato immaturo,
afflictus dis8ipatione insanaque perseveratione . . . .
. . . . 9 ) Offendi collegam tantum non conculcantem
scripturas, intelligentiam solis attribuentem veteribus.
Quod Vireto times, aliis itidem timendum.
Omnia iam sunt composita : nam super pane l0 ) prius
erat consilium, neque supererat aliud nisi ut recte
se haberent circa lapidem ' ') ministri, quorum aliqui
(proh scelus) etsi Christum pie intueantur,
tanta saeri lapidis fuit vilipensio, ut aversi intingerent.
Nunc cautum est severissime ne quis aversus
intingat. Gaïlus praefecto dicebat: Habetis qui
nunquam audierunt concionem sacram, neque mis-
8am nequ« concionatorem habent, sed ut bruta sine
Deo vivunt. Sunt et flagitia passim in Deuni, et
quod domini statuerunt. Haec erant primo curanda.
Lapis mihi non est. Cogitur ac tandem
constituor ad lapidem qua parte starè debeo, parebo
facile. Tantum statue me ut adducat et colloca
iuxta velle dominorum. Talibus minutiis repute
ansam quaeri qua possit fratribus moveri stomachus,
ut inde ultio sequatur. Audivi eum hue
emissum fuisse. Iam sunt prostratae columnae ubi
duo aut très semel fuerunt profligati. Res bene
habebit. Tu procul es a periculo, nos undis quatimur.
Trepidatio ista parum serviet negotio cui
studet Sonerius. Vereor ne nimis vera ipsi iam
praedixerim, l2 ) frustra peregrinationem suscipi iactura
pecuniae pauperum de qua non pauci male in
Sonerium loquuntur. Sed vellem fratrem ut admonerent
palam non clam apud alios. Nisi fallor,
scribebam Capunculum 1S ) collegam abalienatum a
Ioanne Comité, quod non satis amice ipsum excepisset.
Verum tarnen noster imprudenti mihi Capunculus
imposuerit suasu complicum apud me traducens
Io. Comitem ut malorum diffiderem autorem.
2) Rachat, TV. 148 narrât Libertetum ex autoritäre
senatus Bernensis sdttewniter Tononii munus suum auspicatwm
esse.
3) Vide N. 59, not. 2.
4) De Comité vide N. 143, not. 2. De GaUo (lac. Le
Coq) Parisiensi primo Morgiensium ministro, Herminj. II.
470. Ruchat, TV. 405.
5) scuicet ad tempus tantum a Bernatibus Genevensibus
concessi.
6) De la Mare.
7) Fortasse Io. Himbertus prof. I. hebr. Lausannae.
Ruchat, TV. 435.
8) sic!
9) JHÏC sunt nonnuUa lectu diffieülima et fere vetustate
deleta.
10) utrwm fermentato an azymo in coena utendum.
11) baptisterium.
12) Sonerius quoque sub finem anni munere abdicatus
fuit.
13) Io. Chaponneau, olim monachus, V. D. M. Neocomensis.
De cuius cum Calvino controversia vide ad a. 1543.