volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
volumnis xxxviii. pars prior. - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
193 1538 APRIL. 194<br />
Abscheyd desz tags von den stetten Zürich, Bern,<br />
Basel, Schaffhusenn, Sant Gallen, Mülhusinn vnd<br />
Byel verordneten Badtsanwaelten sampt jrenn gelertenn<br />
zu Zürich gehalten Sontags Quasimodo ')<br />
anno D. 1538.<br />
[fol. 292] Die predicanten zu Jhännff Oalvinus<br />
vnnd Parellus habend sich der Spalltung vnd Vnruw<br />
der Kirchen ze Jhännff das Nemlich zesorgenn<br />
wo nit darin gesechenn dieselb lychtlich gar<br />
zu Nichtenn gan möchte. Vnd das si etlicher dingen<br />
halb vilicht das si vntzhar zu streng gewesen<br />
geurloubet: vnd die kilchen jro beroupt syge, erclagt.<br />
Mit demütiger pit mit jnen vnnd gedachter<br />
kilchenn mitlydenn zehabenn vnnd vsz Oristenlicher<br />
liebe hierinn fürsechung zethun damit die guthertzigen<br />
Oristen nit so gar verlossenn wurdint.<br />
Vnnd ob si biszhar jeuer inn gefeit oder zu strenng<br />
gefaren werind (als si vilicht wol erkennen möchtent)<br />
wöltenn si sich fürer gern wyszen lassen.<br />
Vnnd so es nit allein vmb die kilchen sonnder vil<br />
anndere guthertzige lüth zethun ist die derEnnden<br />
durch dise treffenliche Menner wol gebessert werden<br />
möchtenn Habent wir bewilliget dem Rhaat<br />
zu Jhennff vffs früntlichest zeschryben gedullt jnen<br />
zehabenn. vnnd si widerumb jn komen zelassen.<br />
Ouch vff gemeine besserung jrer kilchenn zethrachtenn.<br />
Darnebent Bittend wir ouch vnser lieb Eidtgnossen<br />
von Bern vils hoechst vnnd thringelichest<br />
das si sich vorab vmb Gots vnnd Christenlichen<br />
Einigkeit willen nit beschwären wellind jr Bottschafft<br />
zu den genannten von Jhennff zeschicken<br />
die genempten jre predicanten vnnd jre fäler ob si<br />
etlich fundint worjnn das were zum besten zuvertädingen<br />
vnnd jnn allen dingen zum fründtlichesten<br />
zescheyden alls wir wol wüssind jr gemüt zu fürderung<br />
Ohristenlicher Erbarer sachen gneigt sie.<br />
Wir habent ouch durch Etliche vnsere verordneten<br />
vffs ernstlichest mit jnen reden lassen sich etlicher<br />
vngeschigkter scherpffe zemaassen vnd sich by disem<br />
vnerbuwenem volgk Oristenlicher sennffmütigkeit<br />
zu beflyssen. Guter Hoffnung sie sich numer<br />
basz bedenngken werdint. wie jn der Bott wyter<br />
bericht darum geben khan.<br />
IIS. 1) 28. April. Zum Verständniss ist es nothwendig dass<br />
man von diesem Datum absehe welches nur den Anfang der<br />
Sitzungen, nicht die Redaction des Abschieds bestimmt, denn<br />
dieser spricht von einer Unterredung etlicher Zürcher mit den<br />
Genfer Predigern, während diese am 28. unmöglich schon in<br />
Zürich anwesend sein konnten. Ueber die Zürcher Verhandlungen<br />
überhaupt, welche die Concordie zum mehligsten Zweck<br />
hatten, und die Genfer Angelegenheit nur auf Calvins Betreiben<br />
berührten s. Éuchat, V. 71 ff.; Eottinger K. G. III.<br />
731; Kirchhof er, Farel I. 244.<br />
Calvini opera. Vol. X. P. IL<br />
113.<br />
LE SÉNAT DE GENÈVE AU SÉNAT DE<br />
BERNE.<br />
On s'étonne et on se plaint de la manière dont<br />
les ministres exilés ont représenté à Berne les procédés<br />
du magistrat de Genève. Aujourd'hui tout est en<br />
ordre. Le culte est exercé selon le rite bernois: Couraut<br />
est relâché.<br />
(Copie authentique. <strong>Archive</strong>s de Genève. Pièces historiques<br />
N. 1201 avec la suscription : Doble de la lectre envoyée a<br />
Messeigneurs de Berne. — Roget, hist, du peuple de Genève<br />
I. 99.)<br />
Magnifficques Puyssans et tresredouptes Seigneurs<br />
nous nous recommandons treshumblement a vostres<br />
bonnes graces.<br />
Magnifficques Seigneurs nous avons recyeu la<br />
lectre quil a pieu a vos excellences nous envoyer<br />
avecques les articles dans ycelle inclus, lesqueulx<br />
trouvons fort estrange et ne pouvons bonement<br />
penser comment maystre Farel et Calvinus son si<br />
ardys de informer vous dictes excellences contre<br />
vérité. Cart totallement lesdicts Farel et Calvinus<br />
non voulsu iamays en sorte que ce soyt accorder<br />
de fere la cène ny observer les ceremonies comment<br />
par vousdictes excellences nous a este rescript,<br />
combien non pas par une ny deux ne troya<br />
foys mais, par plusieurs charitablement nayent este<br />
prye, comment les Seigneurs de Diesbach et Hoblemant<br />
') en son asses informes : lequel Sgr. de Diesbach<br />
allâmes prier quil fust son bon playsir de<br />
rep . . . . a ) lesdicts Farel et Calvin. Laquelle<br />
chose fist. Aussy nous ambassadeurs estant par<br />
devers vousdictes excellences vous feront le rapport<br />
de la vérité. Aulquelles ceremonies non voulsu<br />
iamays accorder. Et ne se peuvent rien s )<br />
de dyre que en nostre ville il avoyt grande discorde<br />
et ne vollient par donner ladicte cène pour cella.<br />
Laquelle chose nest pas ainsy. Cart sans nulle<br />
faulte Dymenche passe 4 ) fust fayete la Cène selon<br />
vous ceremonies. En laquelle illy assisteye ung<br />
grand nombre de gens et tous dun bon accord.<br />
Cart totallement voulions vyvre selon vous ceremonies,<br />
comment aussy a este passe en nostre gene-<br />
113. 1) La présence à Genève de ces députés Bernois n'est<br />
pas mentionnée ailleurs.<br />
2) mot illisible. M. Roget a lu: reprier (repérer?).<br />
3) mot illisible. M. Roget lit: armer.<br />
4) 28. Avril. Mais seulement à S. Gervais et à la<br />
Rive, parce qu'il n'y avait que deux ministres (JV. 109, note 4).<br />
Roget, p. 94.<br />
13